Advisory Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki Mariusz Ignatowicz Partner Lider zespołów ds. Sektora Ochrony Zdrowia
mld PLN Rynek farmaceutyczny w Polsce wart jest ponad 20 mld PLN w 2010, a firmy innowacyjne mają w nim 53% udziału Rynek farmaceutyczny w Polsce - wartość sprzedaży [mld PLN] 25 Rynek farmaceutyczny łącznie Rynek farmaceutyczny z wyłączeniem leków bez recepty (OTC) 20 15 10 13,0 13,2 1,5 1,5 8,7 8,9 14,8 14,2 1,9 1,7 9,6 10,0 17,6 16,1 2,3 2,1 11,9 10,8 21,4 19,4 20,1 2,9 2,8 2,7 14,2 12,9 13,4 Rynek szpitalny Rynek apteczny Rx 100% 80% 60% 40% 9,4 mld PLN 10,7 mld PLN 47% Rynek apteczny OTC 53% 100% 80% 60% 40% 42% 58% 6,8 mld PLN 9,4 mld PLN Firmy generyczne Firmy innowacyjne 5 20% 20% 0 2,7 2,8 2,9 2,9 3,2 3,4 3,8 3,8 4,3 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011* 0% 2010 0% 2010 Źródło: IMS Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 2
Branża farmaceutyczna zajmuje pierwszą pozycję w rankingu najbardziej innowacyjnych sektorów gospodarki Ranking sektorów pod względem udziału wydatków na B&R w przychodach, 2009 Farmaceutyczny i biotechnologiczny Oprogramowania i komputerów Sprzętu technologicznego Dóbr rekreacyjnych Ochrony zdrowia Samochodowy Urządzeń elektrycznych Lotnictwa i obrony Wszystkie sektory Chemiczny Inżynierii przemysłowej Dóbr przemysłowych AGD Telekomunikacyjny Producentów żywności Producentów ropy i gazu 6,5% 6,2% 4,7% 4,4% 3,9% 3,5% 3,4% 3,1% 2,6% 1,8% 1,7% 1,2% 0,4% 8,7% 9,9% 15,9% Innowacje przynoszą wiele korzyści gospodarce i społeczeństwu jednak wymagają również znaczących nakładów inwestycyjnych. 0% 5% 10% 15% 20% B&R/Sprzedaż (%) Żródło Komisja Europejska, " The 2010 EU Industrial R&D Investment Scoreboard" Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 4
8 z 10 największych grup farmaceutycznych w Polsce to firmy innowacyjne zaangażowane w działalność wykraczającą poza funkcje sprzedażowe Ranking Top 10 korporacji Udział w rynku (wartościowo) Zakłady produkcyjne w Polsce Centra usługowe (zasięg działania) 1 2 Sanofi-Grupa (w tym Zentiva) Novartis (w tym Sandoz) 8,5% Rzeszów, Chociw 8,2% Stryków 3 GSK 6,1% Poznań 4 Polpharma 5,2% 5 Roche 4,6% Starogard Gd., Duchnie, Sieradz 6 Servier 3,9% Warszawa Centrum IT (globalne), Centrum logistyki i dystrybucji (globalne) Centrum IT (globalne), Centrum badań klinicznych (CEE) 7 Merck (MSD) 3,8% Centrum badań klinicznych (EU) 8 Pfizer 3,4% 9 Teva Group 3,1% Kraków, Kutno 10 AstraZeneca 3,1% Centrum badań klinicznych (CEE) Źródło: IMS Total: 49,9% Firma innowacyjna Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 5
Poziom innowacyjności Skala wpływu firm innowacyjnych na gospodarkę uzależniona jest od rodzaju działalności B&R Obszary największego wpływu Generyczny Innowacyjny Edukacja / Know-how Centra usługowe CSR Działalność operacyjna / Obrót Budżet Państwa Rynek pracy Produkcja / Inwestycje Żródło: Analiza PwC Przedstawicielstwo Produkcja Poziom zaangażowania rynkowego Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 6
Innowacyjne firmy farmaceutyczne kontrybuują do ~0,5% PKB, co stanowi 60% całej branży mają również istotny wpływ na rynek pracy Sektor farmaceutyczny ogółem Innowacyjne firmy farmaceutyczne Wpływ na PKB 0,8% PKB 0,47% PKB Zatrudnienie w firmach farmaceutycznych 31.1 tys. miejsc pracy 11 tys. miejsc pracy Zatrudnienie pośrednie ~80 tys. 90 tys. miejsc pracy (apteki, dystrybutorzy, hurtownie itp.) Żródło: Analiza PwC Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 7
Dodatkowo, innowacyjne firmy farmaceutyczne zasilają budżet państwa oraz odciążają krajowy system opieki zdrowotnej Sektor farmaceutyczny ogółem Innowacyjne firmy farmaceutyczne ~1 mld PLN ~0,6 mld PLN Podatki Zawiera: PIT, CIT, VAT, opłaty urzędowe, cło, akcyza, od nieruchomości Nie obejmuje: dodatkowych wpływów z PIT, podatków płaconych przez dostawców oraz konsumentów, itd. ZUS ~0,4 mld PLN ~0,2 mld PLN Programy profilaktyczne i badania przesiewowe 60 programów 300 tys. pacjentów Poniesione nakłady w 2010r.: 30 mln PLN Żródło: Analiza PwC Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 8
PLN mld Od 2004 roku branża farmaceutyczna sfinansowała w Polsce inwestycje warte blisko 6,7 mld PLN. Na tym polu firmy innowacyjne były bardzo aktywne Inwestycje długoterminowe sfinansowane przez sektor farmaceutyczny 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Inwestycje w latach 2004-2009: 6,7 mld PLN 1,86 1,27 1,38 1,10 0,61 0,43 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Dziesięć najbardziej aktywnych firm przeznaczyło na inwestycje ok. 2,8 mld PLN. Spośród nich pięć to firmy innowacyjne które razem zainwestowały prawie 2/3 tej kwoty Oprócz zakładów produkcyjnych firmy te inwestują w centra usług profesjonalnych oraz centra usług wspólnych - outsourcing Źródło: GUS, Analiza PwC Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 9
Badania kliniczne są niezbędne do oceny skuteczności i bezpieczeństwa nowego leku. W 2010 roku zarejestrowano niespełna 500 badań w Polsce Liczba rejestracji badań klinicznych w Polsce, wg. fazy 500 400 300 200 100 0 422 407 81 219 93 53 208 386 209 449 454 65 258 246 262 235 143 149 177 98 90 108 113 24 16 16 13 28 45 36 37 483 469 27 21 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Ogółem Faza IV Faza III Faza II Faza I Wzrost (CAGR 03: 09) 1.8% -20.1% Średnia liczba uczestników badania przypadających na jednego badacza zmalała w ostatnich latach; Taki stan rzeczy może sugerować bardziej konkurencyjną rekrutację z uwagi na większą liczbę ośrodków i większą liczbę głównych badaczy angażujących się w badania 1.2% 10.4% 7.0% Liczba uczestników badań w Polsce, [000'] 60 50 40 30 20 10 0 41 38 44 2005 2006 2007 2008 2009 Liczba głównych badaczy w Polsce, [000'] 4 3 2 1 0 2,4 2,7 3,0 3,3 2005 2006 2007 2008 2009 Średnia liczba uczestników przypadająca na 1go badacza w Polsce 17,0 20 10 0 51 13,9 14,5 15,4 34 2,7 12,6 2005 2006 2007 2008 2009 Żródło: Analiza PwC Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 10
W efekcie prowadzonych badań klinicznych NFZ osiąga wymierne oszczędności (na przykładzie onkologii) Szacunkowe wartości oszczędności wynikających z kosztów alternatywnych: przykład onkologii Bezpośrednie oszczędności NFZ W Polsce jest ok. 390 tys. pacjentów z chorobami nowotworowymi. Ok. 4% z nich bierze udział w badaniach klinicznych Wyższy standard leczenia ~0.5 mld PLN ~15% wydatków NFZ na onkologię 0 100 200 300 400 500 600 Źródło: Instytut Onkologii, Karolinska Institute, Analiza PwC Onkologia jest szczególnym przykładem. Około 1/3 pacjentów uczestniczących w badaniach klinicznych w Polsce to właśnie przypadki onkologiczne. Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 12
Ogółem, badania kliniczne przynoszą szereg korzyści zarówno materialnych jak i niematerialnych Efekty wymierne Wpływy do budżetu państwa; Oszczędności alternatywne dla systemu opieki zdrowotnej (głównie dla publicznych wydatków na służbę zdrowia); Dodatkowe źródło wynagrodzeń dla badaczy/lekarzy i ośrodków; Wzrost zatrudnienia i popyt na usługi w innych sektorach. Efekty niewymierne Ułatwiony dostęp do podwyższonych standardów leczenia dla pacjentów; Rozprzestrzenianie się know-how/transfer nowych technologii; Większe szanse dla badaczy/lekarzy (zwłaszcza młodych). Żródło: Analiza PwC Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 13
% PKB Wpływ sektora farmaceutycznego na polską gospodarkę może się jeszcze zwiększyć. Wpływ firm farmaceutycznych na polskie PKB 1,20% 1,00% 0,80% 0,60% 0,40% 0,76% 0,67% 0,69% 0,71% 0,38% 0,39% 0,39% 0,45% 0,80% 0,48%? 1,00% ~0,6% Wpływ pośredni Wpływ bezpośredni 0,20% 0,00% 0,29% 0,30% 0,32% 0,31% 0,32% ~0,4% 2006 2007 2008 2009 2010 2016 Źródło: Analiza PwC Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 17
...jednakże, kilka przeszkód pozostaje, w szczególności w zakresie przychylności środowiska operacyjnego Rozmiar rynku Spory potencjał do rozwoju rynku ze względu na duża liczbę mieszkańców Zapewnienie standardów UE Wdrożenie standardów UE zwiększy rozwój relacji biznesowych z innymi rynkami UE Współpraca z władzami lokalnymi Poprawa stosunku władz lokalnych do przemysłu farmaceutycznego w ostatnich latach Źródło: Ankieta PwC Szanse Zagrożenia Brak długofalowej wizji związanej z polityką lekową Brak wizji kształtowania polityki lekowej w porównaniu do innych krajów Ograniczony dostęp do leków innowacyjnych Ograniczenia finansowe, długi proces decyzyjny dot. refundacji powodują, że w Polsce jest mało leków innowacyjnych w porównaniu do innych krajów UE Problemy administracyjne Leki duchy, opóźnienia instytucji, nieprzestrzeganie tzw miękkiego prawa Brak rzetelnej debaty Niski poziom zaufania do sektora farmaceutycznego oraz jakość debaty Nowa ustawa o refundacji leków Negatywny wpływ na dostępność leków innowacyjnych oraz wzrost poziomu współpłacenia pacjenta za te leki Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 18
Niemcy W. Brytania Austria Hiszpania Francja Belgia Szwajcaria Irlandia Grecja Norwegia Szwecja Holandia Dania Finlandia Polska Luksemb Węgry Czechy Słowacja Turcja Portugalia Słowenia Rosja Rumunia Litwa Łotwa Bułgaria 62% 62% 60% 59% 58% 55% 52% 52% 52% 51% 49% 49% 48% 46% 46% 46% 44% 42% 42% 41% 39% 38% 37% 36% 36% 100% 100% Dostęp do leków innowacyjnych w Polsce jest bardziej ograniczony niż w innych krajach europejskich głównie ze względu na restrykcje finansowe Dostępność produktów innowacyjnych na rynkach europejskich w 2010 roku 100% 80% Innowacyjne firmy farmaceutyczne złożyły 220 wniosków o refundację leków w ciągu ostatnich 10 lat 60% Czas oczekiwania na decyzję: od jednego do ośmiu lat, średnio 30 miesięcy 40% 20% Obecnie ponad 70 leków wciąż czeka na decyzje 0% Źródło: IMS Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 19
Główne wnioski wypływające z raportu Mocna pozycja innowacyjnych firm farmaceutycznych na rynku Najważniejszy gracz na rynku farmaceutyczny ok. 60% rynku w Polsce Koniec polaryzacji rynku farmaceutycznego (zanika podział między firmami innowacyjnymi a genetycznymi oraz polskimi a zagranicznymi Branża farmaceutyczna jest najbardziej innowacyjna i wpływa na wzrost innowacyjności otoczenia Największe nakłady na B+R w porównaniu do innych sektorów Charakterystyka procesu innowacji w przemyśle farmaceutycznym: badania podstawowe i kliniczne Rozwój nauki w Polsce (współpraca z uczelniami, badania kliniczne, publikacje) Dostęp społeczeństwa do nowoczesnych technologii medycznych Innowacyjne firmy farmaceutyczne strategicznie zaangażowane w Polsce Dwa źródła inwestycji: inwestycje związane z produkcją leków inwestycje związane z procesem BPO/BPI/KPO Zatrudnianie polskich pracowników Podatki oraz inwestycje w rozwój społeczny (edukacja, CSR) Wkład innowacyjnego przemysłu farmaceutycznego w rozwój polskiej gospodarki 20
Dziękujemy za uwagę! 22