WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASA V Rozdział I Wrześniowe i październikowe wędrówki -wie, co to jest strofa -potrafi wymienić środki poetyckie - wie, czym są wyrazy pokrewne - zna termin narrator - Przy pomocy nauczyciela (lub samodzielnie) przekazuje treści przeczytanego łatwego tekstu. -zna zasady pisowni wyrazów i z h i ch -zna zasady pisowni wyrazów małą i wielką litera - wyjaśnia, czym jest encyklopedia -wie, czym są teksty informacyjne - zna pojęcie akapit -zna pojęcie: mit -układa wypowiedzi z wyrazem przepraszam -zna pojęcie równoważnik zdania - wie, czym jest ramowy plan wydarzeń -opowiada o wydarzeniach przedstawionych we fragmencie - zna środki poetyckie (epitet, porównanie, zdrobnienie, zgrubienie) - wyjaśnia, czym są wyrazy pokrewne - wie, kim jest narrator - Potrafi opowiedzieć poznany tekst (utnie lub pisemnie) przy pomocy dodatkowych pytań. -podejmuje próbę pisania z zachowaniem reguł ortograficznych dotyczących pisowni wyrazów z ch, h - Z pomocą nauczyciela wykorzystuje encyklopedie i słowniki w celu pogłębiania wiedzy - zna pojęcia: genealogia, drzewo genealogiczne, mit, mitologia, atrybut - układa wypowiedzi z wyrazem przepraszam, dbając o poprawność językową - Wskazuje w wierszu epitet, porównanie, zdrobnienia, zgrubienia rymy, strofy. -tworzy wyrazy pokrewne - wskazuje w tekście narratora - Wymienia elementy świata przedstawionego, wyodrębnić je. -formułuje podstawowe reguły ortograficzne i stosuje je w praktyce -wyszukuje potrzebne informacje ze słownika, encyklopedii itp.; -wyjaśnia pojęcia: genealogia, drzewo genealogiczne, mit, mitologia, atrybut. Podaje przykłady. - zna związki wyrazowe pochodzące z mitologii (ikarowe loty, stajnia Augiasza, olimpijski spokój, praca herkulesowa, puszka Pandory) -układa krótki dialog ze słowem -Analizuje utwory poetyckie, wskazuje na epitety, porównania, wersy, rymy, osobę mówiącą -samodzielnie tworzy wyrazy pokrewne, rodzinę wyrazów. -określa rolę narratora w tekście - Wykazuje się bardzo dobra znajomością przeczytanego tekstu. -świadomie stosuje reguły ortograficzne -czynnie posługuje się encyklopedią - wie, jak jest zbudowane hasło encyklopedyczne - odróżnia teksty informacyjne od literackich -Czynnie posługuje się pojęciami: genealogia, drzewo genealogiczne, mit, mitologia, atrybut -odróżnia teksty informacyjne od literackich - wykorzystuje w praktyce związki
mitu - wyjaśnia, co określa czasownik i na jakie pytania odpowiada - układa zdania z podanymi związkami wyrazowymi - przekształca tekst w taki sposób, aby jego treść przybrała zabarwienie pozytywne lub negatywne - redaguje wypowiedzi będące uprzejmymi odmowami - wyjaśnia różnicę pomiędzy zdaniem a równoważnikiem zdania - wskazuje różnice między planem ramowym a planem szczegółowym - układa ramowe plany wydarzeń opisanych w tekście oraz przedstawionych w komiksie - redaguje streszczenia wybranych mitów oraz przeczytanego fragmentu - wyjaśnia, co określa czasownik i na jakie pytania odpowiada -odróżnia czynności od stanów przepraszam -formułuje komentarz do danej sytuacji - formułuje opinię na dany temat, a następnie ją uzasadnia -przekształca zdania na równoważniki zdań - układa ramowe plany wydarzeń opisanych w tekście i przedstawionych w komiksie, dbając o poprawność gramatyczną, stylistyczną i ortograficzną - przygotowuje streszczenie krótkiej lektury szkolnej - wyjaśnia, co to jest bezokolicznik - znajduje czasowniki w tekstach, określa ich rodzaj i czas wyrazowe pochodzące z mitologii -redaguje samodzielnie dialog z użyciem słowa przepraszam - formułuje opinię na dany temat, a następnie ją uzasadnia -samodzielnie przekształca zdania na równoważniki zdań - układa ramowe plany wydarzeń opisanych w tekście i przedstawionych w komiksie, dbając o poprawność gramatyczną, stylistyczną i ortograficzną -tworzy szczegółowy plan wydarzeń ukazanych w tekście opowiadania - przygotowuje streszczenie krótkiej lektury szkolnej, poprawne pod względem gramatycznym, stylistycznym i ortograficznym - wskazuje różnicę między osobowymi a nieosobowymi formami czasownika -tworzy formy osobowe od bezokoliczników -określa czas i rodzaj podanych czasowników
Rozdział II Listopadowe i grudniowe wędrówki -zna pojęcie nastrój utworu - zna elementy świata przedstawionego -wie, czym jest dialog -wyjaśnia, czym jest kolęda -wie, czym są wyrazy bliskoznaczne - z pomocą nauczyciela dopisuje wyraz bliskoznaczny do podanego sława - wyjaśnia, czym jest bajka -wyjaśnia, czym jest zawiadomienie -zna rodzaje słowników -zna zasady pisowni wyrazów z ż i rz - wie, na jakie pytania odpowiada czasownik - wie, jaki może być nastrój wiersza - wskazuje niektóre elementy świata przedstawionego -wie, jak zapisać dialog -układa prosty dialog -dopisuje wyraz bliskoznaczny do danego słowa - wymienia cechy bajki -zna pojęcia morał i puenta - zna zasady pisania zawiadomienia - z pomocą nauczyciela redaguje proste zawiadomienie -zna rodzaje słowników, potrafi określić ich zawartość - zna reguły ortograficzne dotyczące pisowni wyrazów z ż i rz, potrafi zastosować je w praktyce - odróżnia czasownik od innych części mowy - wymienia, przez jakie rodzaje odmienia się czasownik w liczbie mnogiej -odróżnia formy czasowników w rodzaju męskoosobowym od form czasowników w rodzaju niemęskoosobowym - podaje zasady pisowni cząstki -by z czasownikami -określa nastrój utworu za pomocą podanych słów - wskazuje elementy świata przedstawionego -potrafi poprawnie zapisać dialog w opowiadaniu -odróżnia morał od puenty -określa morał bajki - redaguje zawiadomienie zgodnie z zasadami pisowni - wyszukuje potrzebne informacje ze słownika - wyjaśnia zasady pisowni wyrazów z ż i rz, stosuje poznane reguły ortograficzne w praktyce -tworzy od bezokoliczników formy osobowe czasowników -odmienia czasowniki w liczbie mnogiej przez rodzaje - zna zasady akcentowania wyrazów -samodzielnie określa nastrój utworu - określa elementy świata przedstawionego w utworze -wskazuje bohaterów pierwszoplanowych i drugoplanowych - określa narratora w tekście -wskazuje temat utworu -podaje dokładnie czas i miejsce akcji -układa i poprawnie zapisuje dialog -redaguje opowiadanie z użyciem dialogu -własnymi słowami redaguje morał bajki redaguje zawiadomienie zgodnie z zasadami pisowni czynnie posługuje się słownikami; wie, z którego z nich skorzystać - poprawnie zapisuje wyrazy z ż i rz, potrafi uzasadnić ich pisownię -tworzy od bezokoliczników formy męskoosobowe czasowników -odmienia czasowniki w liczbie mnogiej przez rodzaje - przekształca zdanie z czasownikami w trybie
-uzupełnia tekst czasownikami z cząstkami -bym, -byś, -by zapisanymi zgodnie z zasadami ortograficznymi - poprawnie akcentuje odczytywane wyrazy Rozdział III Styczniowe i lutowe wędrówki przypuszczającym w taki sposób, aby cząstka -by została zapisana łącznie - wskazuje sylaby akcentowane w różnych formach czasowników -zna środki poetyckie: ożywienie uosobienie, przenośnia - na różne sposoby wyjaśnia termin ojczyzna - wie, czym jest patriotyzm - wie, co to jest akcja - wyjaśnia, czym jest tekst reklamowy -odróżnia teksty reklamowe od tekstów literackich -zna zasady pisowni wyrazów z ó i u -zna pytania, na które odpowiada rzeczownik - zna przypadki i ich pytania -zna zasady zapisu nazw własnych i pospolitych - wyjaśnia, co to jest opis -z pomocą nauczyciele redaguje prosty opis - wymienia pytania, na które odpowiada przymiotnik -zna środki poetyckie: ożywienie (animizacja), uosobienie (personifikacja), przenośnia (metafora) - opowiada, czym dla niego jest ojczyzna -wie, jak dyskutować i argumentować swą wypowiedź -rozumie różnice miedzy światem przedstawionym utworu a światem rzeczywistym. - wyodrębnia główne postacie literackie. -wskazuje w tekście i posługuje się pojęciami: świat przedstawiony, bohater, narrator, proza -wie, co tworzy akcję w utworze literackim lub filmowym - analizując film, czynnie posługuje się terminami: reżyser, aktor, - rozpoznaje środki poetyckie ( ożywienie, uosobienie, przenośnia) i wskazuje ich funkcje - opowiada, jak powinien przejawiać się patriotyzm w codziennym życiu - kulturalnie dyskutuje na zadany temat -wskazuje części składowe akcji w utworze literackim lub filmowym - określa funkcje tekstów reklamowych - wyjaśnia zasady pisowni wyrazów z u i ó, stosuje poznane reguły ortograficzne w praktyce - zna pojęcie rzeczowniki odczasownikowe - poprawnie zapisuje przeczenie nie z rzeczownikami i czasownika - stosuje zasady pisowni wielką i małą literą w praktyce - opisuje krajobraz widoczny na - Samodzielnie rozpoznaje i nazywa środki poetyckie (ożywienie, uosobienie, przenośnia) - zna rodzaje przenośni - wyjaśnia znaczenie przenośni - opowiada o czynach patriotycznych -ocenia zachowanie patriotów - właściwie prowadzi dyskusję na dany temat, stosuje właściwą argumentację - samodzielnie wyodrębnia i nazywa elementy świata przedstawionego - wskazuje i definiuje części składowe akcji w utworze literackim lub filmowym - określa funkcje tekstów reklamowych - używa pojęć slogan, hasło reklamowe
- określa rodzaj podanych przymiotników -wie, na jakie pytania odpowiada przysłówek scenariusz - identyfikuje wypowiedź jako tekst reklamowy - zna reguły ortograficzne dotyczące pisowni wyrazów z u i ó potrafi zastosować je w praktyce - określa rodzaj i przypadek rzeczownika - tworzy od przymiotników rzeczowniki nazywające cechy - podaje zasady pisowni nie z rzeczownikami i czasownikami - podaje zasady zapisu rzeczowników własnych i pospolitych - tłumaczy zasady zastosowania wielkiej i małej litery - wymienia elementy opisu krajobrazu - układa z podanych słów związki wyrazowe przydatne podczas redagowania opisu krajobrazu - wymienia pytania, na które odpowiada przymiotnik oraz wskazuje, przez co odmienia się ta część mowy - odmienia przymiotniki przez przypadki, liczby i rodzaje -wie, jaką funkcję pełni przysłówek oraz na jakie odpowiada pytania -wskazuje w zdaniach przysłówki fotografii - określa przypadek, liczbę i rodzaj wyrazów tworzących związek przymiotnika z rzeczownikiem - poprawnie zapisuje wyrazy z ó i u, potrafi uzasadnić ich pisownię - wyjaśnia, co to są rzeczowniki odczasownikowe i w jaki sposób się je odmienia -zapisuje samodzielnie przeczenie nie z rzeczownikami i czasownika - poprawnie zapisuje nazwy własne i pospolite - barwnie i szczegółowo opisuje krajobraz widoczny na fotografii - określa przypadek, liczbę i rodzaj wyrazów tworzących związek przymiotnika z rzeczownikiem - odmienia związek przymiotnika z rzeczownikiem przez przypadki i liczby -określa rodzaj przymiotników w liczbie pojedynczej i mnogiej
Rozdział IV Marcowe i kwietniowe wędrówki -wyjaśnia, czym jest przepis - wie, czy jest wywiad - zna pojęcia asertywność i kodeks - wie, czym jest motto - pisze prosty opis krajobrazu - rozróżnia głoski dźwięczne od bezdźwięcznych - wymienia pytania, na które odpowiada liczebnik - podejmuje próbę opisu osób, które znajdują się na obrazie - wskazuje w zdaniach podmiot i orzeczenie - odróżnia zdanie pojedyncze rozwinięte od zdania pojedynczego nierozwiniętego -definiuje zdanie i równoważnik zdania - zna zasady redagowania przepisu - wie, czym jest wywiad i w jakim celu się go przeprowadza - z pomocą nauczyciela zapisuje kilka punktów kodeksu - wymienia elementy opisu krajobrazu - podejmuje próbę opisania krajobrazu - zna zasady pisowni głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych - wymienia pytania, na które odpowiada liczebnik, oraz wyjaśnia, jaką funkcję pełni ta część mowy -wymienia pytania, na które odpowiadają liczebniki główne i porządkowe - uzupełnia zdania podanymi liczebnikami oraz wyrażeniami w odpowiedniej formie - wskazuje różnice interpunkcyjne między różnymi sposobami zapisu dat - redaguje krótki opis osób, które znajdują się na obrazie określa, które wypowiedzenia są zdaniami, a które równoważnikami zdań -poprawnie redaguje przepis - przygotowuje się do wywiadu z wybranym pisarzem - tworzy kodeks (np. szczęśliwego człowieka) - opisuje krajobraz dbając o poprawność językową - poprawnie zapisuje głoski dźwięczne i bezdźwięczne w wyrazach - rozróżnia liczebniki główne i porządkowe -zastępuje liczby w tekście poprawnie zapisanymi liczebnikami - pisze opis obrazu uwzględniając wszystkie elementy -zna zasady interpunkcji i stosuje je w praktyce - poprawnie redaguje przepis dbając o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną -poprawnie zapisuje treść wywiadu - samodzielnie tworzy kodeks -opisuje krajobraz używając barwnego słownictwa - poprawnie zapisuje głoski dźwięczne i bezdźwięczne w wyrazach - wyjaśnia, przez co odmieniają się liczebniki główne i porządkowe - odmienia przez przypadki związek rzeczownika z wielowyrazowym liczebnikiem porządkowym - stosuje różne sposoby zapisywania dat - wymienia elementy, jakie powinien zawierać opis dzieła sztuki -tworzy samodzielnie opis dzieła sztuki -tworzy równoważniki zdań dotyczące treści przeczytanego tekstu - tłumaczy, w jaki sposób przecinek może wpłynąć na sens zdania
- przekształca równoważniki zdań w zdania i odwrotnie - przedstawia podział zdań i równoważników zdań ze względu na cel wypowiedzi - przedstawia podział zdań i równoważników zdań ze względu na cel wypowiedzi -wymienia spójniki, przed którymi trzeba postawić przecinek, oraz spójniki, przed którymi nie należy go umieszczać - uzupełnia zdania przecinkami Rozdział V Majowe i czerwcowe wędrówki -zna rodzaje filmów - zna pojęcia: adaptacja, akcja, kadr, operator, plan, producent, reżyser, scena, scenariusz, scenarzysta, scenografia -wie, czym jest słuchowisko - wie, czym jest instrukcja -zna zasady pisania instrukcji -podejmuje próbę napisania krótkiej instrukcji - podkreśla w zdaniu podmiot i orzeczenia - odnajduje w zdaniu określenia -wie, czym charakteryzują się filmy: fabularny, dokumentalny, animowany - zna przykłady adaptacji filmowych - z pomocą nauczyciele redaguje instrukcję -określa funkcje podmiotu i orzeczenia - wskazuje, jakimi częściami mowy są wyrażane podmiot i orzeczenie - wyjaśnia, co to jest grupa podmiotu i grupa orzeczenia - sporządza częściowy wykres -określa rodzaj filmu - wymienia rodzaje planów filmowych - dostrzega różnicę między filmem dokumentalnym, fabularnym i animowanym - zauważa podobieństwa i różnice między utworem literackim a jego adaptacja filmową - redaguje instrukcję - sporządza wykresy zdań pojedynczych - podejmuje próbę sporządzenia -rozpoznaje, na podstawie przykładowych kadrów, rodzaje planów filmowych; -wyjaśnia różnicę między filmem dokumentalnym, fabularnym i animowanym -wymienia elementy składowe słuchowiska radiowego - poprawnie redaguje instrukcję sporządza samodzielnie kompletny wykres zdania - układa wypowiedzenie do
podmiotu i orzeczenia -odróżnia głoski dźwięczne od głosek bezdźwięcznych - układa w odpowiedniej kolejności fragmenty instrukcji - porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej -zamienia w wyrazach wskazane głoski dźwięczne na odpowiadające im głoski bezdźwięczne zdania - wyjaśnia, czego określeniem jest przydawka i na jakie pytania najczęściej odpowiada - określa funkcje dopełnienia i okolicznika oraz wymienia pytania, na które odpowiadają te części zdania -wskazuje, jakimi częściami mowy są wyrażane okolicznik i dopełnienie -tworzy zdania złożone z podanych zdań pojedynczych - wymienia elementy tworzące zdanie złożone współrzędnie - łączy zdania pojedyncze w zdania złożone za pomocą podanych spójników -tłumaczy, kiedy w zdaniach złożonych współrzędnie przecinek musi się pojawić, a kiedy nie powinien zostać postawiony - wymienia głoski ustne i nosowe - podaje zasady pisowni liter ę i ą w zakończeniach wyrazów wykresów zdań złożonych - nazywa wszystkie części zdania i określa ich funkcje -łączy zdania pojedyncze w zdanie złożone podrzędnie -tworzy zdania złożone współrzędnie poprzez połączenie związków wyrazowych -wymienia głoski bezdźwięczne odpowiadające podanym głoskom dźwięcznym przedstawionego wykresu zdania - zaznacza na wykresie grupę podmiotu i grupę orzeczenia - formułuje pytania do poszczególnych części zdania przedstawionego na wykresie -nazywa wszystkie części zdania przedstawionego na wykresie - wykonuje samodzielnie prawidłowe wykresy zdań - wykonuje wykresy zdań złożonych - przekształca zdania pojedyncze w zdania złożone z zachowaniem zasad interpunkcyjnych - układa różnorodne zdania złożone współrzędnie z zachowaniem zasad poprawnej interpunkcji wyjaśnia, jaka jest różnica między głoskami dźwięcznymi a bezdźwięcznymi -redaguje różnorodne instrukcje poprawne pod względem gramatycznym, stylistycznym i ortograficznym - wyjaśnia, jak wymawiane są głoski ustne, a jak nosowe