Rynek i spo ycie ryb w 2014 roku Krzysztof Hryszko
ówne tendencje wyst puj ce na rynku Stabilne ceny zakupu ryb na rynkach wiatowych, a w przypadku wielu gatunków ich spadki Czynniki deflacyjne na rynku innych produktów ywno ciowych Znaczne poszerzenie oferty produktowej zw aszcza ryb wie ych w sklepach dyskontowych Rekordowa warto handlu zagranicznego sektora rybnego Poprawa wyników ekonomiczno-finansowych przetwórstwa ryb Spadek po owów morskich i ograniczenie ich op acalno ci Wzrost po owów i produkcji ryb ródl dowych Du y wzrost popytu
Bilans ryb i owoców morza w Polsce (tys. ton masy ywej ryb) Wyszczególnienie 2010 2011 2012 2013 2014 Po owy morskie 170,8 179,9 179,7 195,4 170,5 w tym: ba tyckie 110,1 110,8 120,6 134,0 118,5 dalekomorskie 60,7 69,1 59,1 61,4 52,0 Po owy s odkowodne i akwakultura 45,1 48,3 50,4 49,8 54,8 Razem po owy krajowe 215,9 228,2 230,1 245,2 226,3 Import 778,3 774,0 770,6 836,7 870,9 Eksport 492,1 520,7 552,5 613,5 578,6 Poda ryb konsumpcyjnych na rynek krajowy 500,9 472,7 448,2 468,4 518,6 Wzrost importu netto o 69 tys. ton do 292,3 tys. ton. Wska nik samowystarczalno ci obni si z 52,3 do 43,3%.
Charakterystyka po owów krajowych 100% 80% 60% 40% Struktura gatunkowa po owów ba tyckich Pozosta e (+42,1%) Stornia (+6,3%) Dorsz (-4,8%) led (+19,3%) 100% 80% 60% 40% Struktura po owów i produkcji ryb ródl dowych dkarstwo Po owy zawodowe Akwakultura pozosta e Akwakultura pstr gi (+17,5%) 20% 0% Szprot (-27,7%) 20% 0% Akwakultura karpie (+8,0%)
Charakterystyka po owów krajowych 250 200 Wielko i warto rybo ówstwa ba tyckiego tys. ton mln z 160 140 120 500 400 tys. ton Wielko i warto akwakultury mln z 50 40 150 100 100 80 60 300 200 30 20 50 40 20 100 10 0 0 0 0 1,73 z /kg 6% (17% z dotacjami) rednia cena sprzedawanych ryb w 2014 roku rentowno 10,19 z /kg Pstr gi 9% Karpie -5% (25% z dotacjami)
Ceny ryb na wiecie (FAO Fish Price Index 2002-2004=100) 160 150 140 130 120 110 230 210 190 170 150 130 110 90 Ogó em Akwakultura Po owy Ryby bia e ososiowate Krewetki Ryby pelagiczne Tu czyki Inne ryby
Obroty handlu zagranicznego sektora rybnego Lata Eksport Import Saldo tys. ton a tys. ton b mln z tys. ton a tys. ton b mln z mln z 2010 325,9 492,1 4174 465,9 778,3 4513-339 2011 351,5 520,7 4679 450,9 774,0 4718-39 2012 364,7 552,5 5180 465,5 770,6 5152 +28 2013 407,4 613,5 6027 504,9 836,7 6223-196 2014 380,8 578,6 6454 532,5 870,9 6719-265 zmiana -6,6% -5,7% +7,1% +5,5% +4,1% +8,0% x a w masie produktu, b w ekwiwalencie masy ywej Udzia eksportu rybnego w eksporcie rolno spo ywczym 7,1%, a importu 10,6%
Struktura i zmiany w imporcie ryb i owoców morza (ilo ciowo) Pozosta e 23,7% (+14,2%) ososie 29,1% (+1,2%) ledzie 17,1% Filety rybne 35,1% (+15,3%) Ryby wie e 30,3% (-0,5%) Pangi 1,6% (-21,8%) Tu czyki 1,8% (-16,1%) Pstr gi 2,6% (+17,6%) Makrele 7,3% (-5,8%) Mintaje 7,4% (+30,6%) Dorsze 9,4% (+6,5%) Pozosta e 7,6% (+10,7%) Konserwy i przetwory 8,9% Ryby mro one 18,1%
Zmiany cen transakcyjnych w imporcie ryb (z /kg wagi produktu) 25 20 15 10 5-3,9% -10,2% -11,2% +10,9% +5,1% 0-8,2% -4,7%
Struktura i zmiany w eksporcie ryb i owoców morza (warto ciowo) (+12,8%) ososie 53,9% Ryby (+10,3%) dzone 42,0% Konserwy i przetwory 24,7% Pozosta e 24,1% (+0,9%) Makrele 2,1% Pstr gi (+1,2%) 4,1% (+34,3%) Dorsze 5,7% (-6,7%) ledzie 10,1% (-3,3%) Pozosta e 8,9% (-5,3%) (+15,1%) Filety rybne 24,4%
Zmiany cen transakcyjnych w eksporcie ryb (z /kg wagi produktu) 60 50 40 30 +10,9% +10,5% 20 10 0 +11,1% -3,5% +4,3% -6,1%
Ceny detaliczne ryb i owoców morza w Polsce w 2014 r. 150 140 130 120 110 100 2003=100 2013=100 106 104 102 100 98 ywno i napoje bezalkoholowe Mi so i przetwory Ryby, owoce morza i przetwory
Ceny detaliczne ryb i owoców morza w Polsce w 2014 r. Paluszki rybne, mro one [250g] Tu czyk w sosie w asnym [170g] oso w dzony - p aty [100g] Filet ledziowy w sosie pomidorowym [310g] Filety ze ledzia w mietanie lub majonezie [400g] Filety mro one z pangi [1kg] led dalekomorski solony, niepatroszony [1kg] Karp wie y, ca y, niepatroszony [1kg] aty ledziowe [1kg] Makrela w dzona [1kg] Filety mro one z morszczuka [1kg] Pstr g wie y lub mro ony [1kg] Filety wie e lub mro one z dorsza [1kg] 0 10 20 30 Zmiany w porównaniu z 2013 r. od -4,7% (filety z pangi) do +2,4% ( oso w dzony)
Spo ycie ryb i owoców morza w Polsce (kg/mieszka ca wagi ywej) 15 14,72 14 13 12 13,22 12,78 12,09 13,86 12,67 13,07 13,05 12,21 13,38 12,17 11 11,28 11,41 11,7 10 10,11 9
Spo ycie ryb i owoców morza w Polsce w 2014 r. (kg/mieszka ca wagi ywej) 4,3% 4,1% 2,2% 2,0% 9,3% 3,2% 21,3% Mintaje (2,86 kg; +6,7%) ledzie (2,13 kg; +9,2%) Dorsze (1,40 kg, +64,7%) ososie (1,33 kg; +90,0%) Szproty (0,90 kg; +28,6%) 4,7% 6,0% 15,9% Makrele (0,81 kg; -10,0%) Pangi (0,63 kg; -22,2%) Karpie (0,58 kg; +7,4%) 6,7% 9,9% 10,4% Pstr gi (0,55 kg; +10,0) Tu czyki (0,43 kg; -10,4%) Morszczuki (0,29 kg; -29,3%) Krewetki (0,27 kg; +12,5%) Pozosta e (1,23 kg; -10,6%) * w nawiasie podano wielo spo ycia w ekwiwalencie wagi ywej i zmian w stosunku do roku poprzedniego
Rola dyskontów Odsetek kupuj cych ryby 2% 3% 4% 5% Lidl ok. 300 mln klientów rocznie ok. 400 gram redni zakup Biedronka ok. 1500 mln klientów rocznie 14,4 tys. ton 21,6 tys. ton 28,8 tys. ton 36,0 tys. ton rednia konsumpcja 480 tys. ton +3,0% +4,5% +6,0% 7,5%
Przeci tne miesi czne wydatki na ryby, owoce morza oraz ich przetworów w gospodarstwach domowych (w z na 1 osob ) Lata Gospodarstwa domowe ogó em pracowników rolników pracuj cych na asny rachunek emerytów i rencistów 2013 Ryby i owoce morza wie e, ch odzone i mro one ryby wie e i ch odzone ryby mro one owoce morza wie e, ch odzone i mro one 3,96 1,96 1,87 0,13 3,60 1,80 1,66 0,14 3,08 1,12 1,95 0,01 4,48 2,63 1,64 0,39 5,16 2,52 2,54 0,10 Ryby w dzone, suszone i solone 1,79 1,57 1,34 2,05 2,48 Przetwory z ryb i owoców morza 2,35 2,27 1,68 2,47 2,84 Razem ryby i owoce morza 8,10 7,43 6,11 9,19 10,48 2014 Ryby i owoce morza wie e, ch odzone i mro one ryby wie e i ch odzone ryby mro one owoce morza wie e, ch odzone i mro one 3,99 1,98 1,87 0,14 Ryby w dzone, suszone i solone 1,81 1,56 1,28 2,18 2,57 Przetwory z ryb i owoców morza 2,49 2,33 1,72 2,72 3,11 Razem ryby i owoce morza 8,29 7,43 6,45 10,12 10,77 3,55 1,74 1,67 0,14 3,45 1,35 2,04 0,06 5,21 2,96 1,87 0,38 5,08 2,54 2,45 0,09 +5,6% +10,1%
Struktura miesi cznych wydatków na ryby, owoce morza oraz ich przetworów w gospodarstwach domowych (w z na 1 osob ) Lata Ryby i owoce morza wie e, ch odzone i mro one ryby wie e i ch odzone ryby mro one owoce morza wie e, ch odzone i mro one Gospodarstwa domowe ogó em pracowników rolników 2013 49% 24% 23% 2% 48% 24% 22% 2% 50% 18% 32% 0% pracuj cych na asny rachunek 49% 29% 18% 4% emerytów i rencistów Ryby w dzone, suszone i solone 22% 21% 22% 22% 24% Przetwory z ryb i owoców morza 29% 31% 27% 27% 27% Razem ryby i owoce morza 100% 100% 100%% 100% 100% 2014 Ryby i owoce morza wie e, ch odzone i mro one ryby wie e i ch odzone ryby mro one owoce morza wie e, ch odzone i mro one 48% 24% 23% 2% Ryby w dzone, suszone i solone 22% 21% 20% 22% 24% Przetwory z ryb i owoców morza 30% 31% 27% 27% 29% Razem ryby i owoce morza 100% 100% 100% 100% 100% 48% 23% 22% 2% 53% 21% 32% 1% 51% 29% 18% 4% 49% 24% 24% 1% 47% 24% 23% 1%
Charakterystyka przetwórstwa ryb przetwórstwem ryb w kraju zajmuje si 253 zak adów z uprawnieniami do handlu na terenie UE oraz ok. 60 podmiotów dopuszczonych do sprzeda y produktów na rynkach lokalnych na rynku funkcjonuje jeszcze ok. 710 podmiotów g ównie gospodarstw rybackich i firmy zajmuj ce si sprzeda ryb s odkowodnych ywych i wie ych na rynkach lokalnych oko o 55-65 przetwórni to firmy du e o zatrudnieniu powy ej 50 osób w przetwórstwie ryb zatrudnionych jest ok. 18 tys. osób oraz ok. 6 tys. osób w szeroko rozumianym handlu rybami warto produkcji sprzedanej sektora rybnego wynios a w 2014 r. 8,6 mld z wzrost o 3,1% a zysk netto zwi kszy si w porównaniu z rokiem poprzednim ponad 3-krotnie i wyniós 256 mln z
Struktura przetwórstwa ryb produkcja (ilo ) przychody (warto ) Pozosta e wyroby 3,6% Ryby wie e i mro one 14,4% Filety wie e i mro one 13,4% Ryby solone 4,2% Pozosta e przychody 11,9% (+9,2%) Sprzeda krajowa 32,8% Ryby przetworzo ne lub zakonserwo wane 46,1% Ryby dzone 18,3% Sprzeda eksportowa 55,3% (+8,3%)
ród o danych: Centrum Analityczne Administracji Celnej ówny Urz d Statystyczny Morski Instytut Rybacki Narodowy Bank Polski EUROSTAT Instytut Rybactwa ródl dowego Dzi kuje za uwag