Zadanie: 1 (4pkt) Podane są wzory dwóch aminokwasów: lizyny i kwasu asparaginowego Zapisz wzory form kwasu asparaginowego i lizyny występujących w roztworze: a) silnie kwasowym b) silnie zasadowym Zadanie: 2 (3 pkt) Aminokwas białkowy o masie molowej 105 g/mol zawiera wagowo 34,29% węgla, 6,67% wodoru, 45,71% tlenu oraz 13,33% azotu. Ustal wzór sumaryczny tego aminokwasu oraz podaj jego nazwę zwyczajową
Zadanie: 3 (2 pkt) Wiedząc, że punkt izoelektryczny pewnego aminokwasu wynosi 3,6 określ, w kierunku której elektrody będzie się poruszał w roztworze silnie kwasowym, a w kierunku której w środowisku silnie zasadowym. Na ogólnym wzorze przedstaw w jakiej postaci (kationu czy anionu) występuje w konkretnym środowisku. Zadanie: 4 (2 pkt.) Uzupełnij zdania: W skład aminokwasów wchodzi zawsze grupa... oraz grupa... Biologicznie czynne aminokwasy to... aminokwasy. Łącząc się ze sobą związki te tworzą wiązania... Informacja do zadania 5. i 6. Jednym z aminokwasów białkowych jest walina o następującym wzorze: Zadanie 5. (2 pkt) Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji waliny z wodnym roztworem wodorotlenku potasu i kwasem solnym (chlorowodorowym). Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych. Równanie reakcji z wodnym roztworem wodorotlenku potasu: Równanie reakcji z kwasem solnym (chlorowodorowym):
Zadanie 6. (1 pkt) Podaj wzór półstrukturalny (grupowy) jednego z kwasów karboksylowych (z szeregu homologicznego o wzorze ogólnym C n H 2n+1 COOH), zawierających tyle samo atomów węgla co walina. Zadanie 7. (2 pkt) Aminokwasy mogą występować w roztworach wodnych w kilku formach jonowych, trwałych przy określonym ph środowiska. W roztworze o ph = 6 glicyna występuje głównie w formie jonu obojnaczego o wzorze: Zapisz wzory jonów glicyny, które występują w największym stężeniu a) w roztworze o ph = 8. b) w roztworze o ph = 3,5 Zadanie 8. (2 pkt) Aspartam jest syntetycznym środkiem słodzącym o następującym wzorze półstrukturalnym (grupowym): Określ liczbę grup karboksylowych, aminowych, liczbę wiązań peptydowych oraz liczbę asymetrycznych atomów węgla w cząsteczce tego związku. Liczba grup karboksylowych:... Liczba grup aminowych:... Liczba wiązań peptydowych:... Liczba asymetrycznych atomów węgla:... Zadanie 9. (2 pkt) Napisz wzory półstrukturalne związków, które są produktami hydrolizy wiązania estrowego w aspartamie.
Zadanie 10. (1 pkt) Napisz równanie reakcji dwóch cząsteczek kwasu 2-aminoetanowego (glicyny). Zadanie: 11 (2 pkt) Reakcja powyżej to reakcja łączenia się drobin w większe, której towarzyszy wydzielanie produktu ubocznego, czyli reakcja... Podobną reakcją jest reakcja..., ale nie towarzyszy jej wydzielanie produktów ubocznych. Narysuj wzorem strukturalnym wiązanie chemiczne charakterystyczne dla produktu tej reakcji. Zadanie 12. (4 pkt.) Do probówek zawierających: a) NaOH z dodatkiem fenoloftaleiny b) kwas solny z dodatkiem oranżu metylowego, wprowadzano porcjami kwas aminooctowy do zmiany barwy wskaźników. Podaj: obserwacje: wniosek z odpowiednimi równaniami reakcji
Zadanie 13. (4 pkt.) Dwa aminokwasy: alaninę i serynę, poddano reakcji peptyzacji. W jej wyniku powstała mieszanina 4 różnych dipeptydów. Podaj wzory strukturalne i nazwy tych dipeptydów. Zadanie 14. (1 pkt.) Ułóż równanie reakcji, w której wyniku otrzymasz dipeptyd glicyloalaninę. Zadanie 15. (3 pkt.) Aminokwasy ogrzewane z roztworem Ba(OH) 2 tracą tlenek wegla(iv) i tworzą aminy, węglan(iv) baru i wodę. Oblicz, ile gramów kwasu aminooctowego należy poddać dekarboksylacji, aby otrzymać 0,1 mola cząsteczek metyloaminy. Wydajność reakcji wynosi 80%.
Zadanie 16. (2 pkt.) Masz wzór tetrapeptydu: Podaj wzory strukturalne i nazwy aminokwasów powstałych w reakcji całkowitej hydrolizy tego peptydu. Zadanie 17. (2 pkt.) Uzupełnij podane równania reakcji:
Zadanie 18. (2 pkt.) Podaj po jednym przykładzie reakcji (napisz ich równania): Wskaż różnice między tymi reakcjami. a) polimeryzacji b) polikondensacji Zadanie 19. (2 pkt) Połącz w pary słowny opis reakcji (oznaczony cyfrą) z typem procesu (oznaczonym literą). Zadanie 20. (2 pkt) Poniżej przedstawiono wzory półstrukturalne dwóch związków A i B zaliczanych do aminokwasów a) Podaj nazwę systematyczną związku oznaczonego literą B. b) Określ, czy przedstawione powyżej związki A i B należą do tego samego szeregu homologicznego. Zadanie 21. (3 pkt) Przeprowadzono doświadczenie I i II jak na poniższym rysunku. Napisz przewidywane obserwacje dla obu doświadczeń oraz sformułuj wniosek.
Zadanie 22. (1 pkt) Aminokwasy, w których cząsteczkach jest więcej grup aminowych niż karboksylowych, zaliczamy do aminokwasów zasadowych; gdy zaś przeważa liczba grup karboksylowych - do aminokwasów kwasowych. Przy jednakowej liczbie grup karboksylowych i aminowych mamy aminokwas obojętny. Na podstawie informacji zakwalifikuj poniższe aminokwasy do aminokwasów kwasowych, zasadowych i obojętnych. Zadanie 23. (1 pkt) Napisz wzór półstrukturalny dowolnego dipeptydu, który może powstać podczas procesu kondensacji aminokwasów: glicyny i alaniny. Zaznacz wiązanie peptydowe. Zadanie 24. (1 pkt) W laboratorium chemicznym kwas octowy poddano chlorowaniu w obecności światła, a następnie w wyniku odpowiedniej reakcji otrzymano aminokwas. Poprawne nazwy produktów to: A. kwas 2-chlorobutanowy, kwas 2-aminobutanowy B. kwas 2-chloroetanowy, kwas 2-aminoetanowy C. kwas 1-chloroetanowy, kwas 1-aminoetanowy D. Odpowiedzi B i C są poprawne
Zadanie 25. (2 pkt) Peptydy powstają w wyniku kondensacji aminokwasów. Poniżej podano wzory dwóch aminokwasów: waliny i tyrozyny. Napisz równanie reakcji kondensacji waliny i tyrozyny. Wskaż wiązanie peptydowe w produkcie reakcji. Zadanie 26. (1 pkt) Podaj nazwę produktu reakcji z zadania 25. i zakwalifikuj go do odpowiedniej grupy związków. Zadanie 27. (1 pkt) Oblicz masę cząsteczkową tetrapeptydu powstającego w wyniku kondensacji 4 cząsteczek glicyny. Zadanie 28. (2 pkt) Napisz wzór i podaj nazwę tetrapeptydu o następującej sekwencji aminokwasów: NH 2 Ala Gly Gly Ala COOH
Zadanie 29. (1 pkt) Poniżej podano wzór tripeptydu. Podaj zwyczajowe nazwy związków, które powstaną w reakcji hydrolizy tego tripeptydu: Informacja do zadań 30, 31, 32 W roztworach wodnych w zależności od ph aminokwasy mogą występować w trzech formach: kationu, anionu i jonu obojnaczego. Punkt izoelektryczny (pi) jest to taka wartość ph, przy której aminokwas występuje w postaci jonu obojnaczego i nie porusza się w polu elektrycznym. Jeśli ph nie jest równe pl aminokwas ma zdolność poruszania się w polu elektrycznym. Zadanie 30. (1 pkt) Przedstaw wzór jonu obojnaczego glicyny. Zadanie 31. (1 pkt) Wiedząc, że punkt izoelektryczny glicyny wynosi 6, określ, w formie jakiego jonu będzie występowała glicyna w roztworze o ph = 8. Przedstaw wzór jonu glicyny, który powstanie w tym roztworze. Zadanie 32. (1 pkt) Wskaż, do jakiej elektrody wędruje jon glicyny w roztworze o ph = 2.
Zadanie 33. (2 pkt) Mając do dyspozycji kwas aminoetanowy (glicynę) zaproponuj przebieg doświadczeń wykazujących charakter chemiczny tego związku. W tym celu przedstaw schematyczny rysunek i obserwacje. Zadanie 34. (2 pkt) Zapisz odpowiednie równania reakcji oraz wniosek wynikający z zadania 33. Zadanie 35. (1 pkt) Glutation jest tripeptydem pełniącym ważne funkcje biologiczne, zwłaszcza w procesach związanych z reakcjami redoks zachodzącymi w organizmach. Poniżej przedstawiono jego wzór: Podaj nazwy zaznaczonych grup funkcyjnych I-IV.
Zadanie 36. (1 pkt) Podaj nazwę wiązania w glutationie, oznaczonego literą a". A. wiązanie estrowe B. wiązanie wodorowe C. wiązanie peptydowe D. wiązanie glikozydowe Zadanie 37. (4 pkt) Poniżej przedstawiono schemat kilku reakcji: Napisz równania reakcji zaznaczonych na tym schemacie. Zadanie 38. (1 pkt) Na podstawie równań reakcji z zadania 37. określ, jaki charakter chemiczny wykazuje alanina. Zadanie 39. (1 pkt) Napisz wzór strukturalny jonu obojnaczego alaniny.
Informacja do zadań 40, 41. Reakcja van Slyke'a polega na działaniu kwasem azotowym(iii) na wolne -aminokwasy. Podczas tej reakcji aminokwasy ulegają dezaminacji i wydzielając azot przechodzą w hydroksykwasy. Reakcja ta ma zastosowanie podczas ilościowego oznaczania aminokwasów. Zadanie 40. (2 pkt) Uzupełnij podany schemat reakcji i podaj nazwę organicznego produktu tej reakcji. Zadanie 41. (1 pkt) Oblicz, ile mg alaniny zawierała analizowana próbka, jeżeli w wyniku reakcji van Slyke'a otrzymano 0,112 dm 3 azotu. Zadanie 42. (1 pkt) Białka i aminokwasy w roztworze o ph większym od pl (pl - punkt izoelekteryczny) występują w formie anionu, a poniżej pl - w formie kationu. Punkt izoelektryczny kwasu asparaginowego wynosi 2,8. Określ, w jakiej formie będzie występował ten aminokwas w roztworze o ph = 5. A. w formie kationowej B. w formie anionowej C. w formie jonu obojnaczego D. w żadnej z wymienionych form