Raport z działalności domów maklerskich i biur maklerskich w 2007 r. oraz w I połowie 2008 r. Komisja Nadzoru Finansowego 2008
Raport z działalności domów maklerskich i banków prowadzących działalność maklerską w roku 2007 i w I połowie 2008 r. powstał w oparciu o dane zawarte w zbadanych sprawozdaniach sporządzonych za rok 2007 oraz półrocznych sprawozdaniach za I półrocze 2008 r., a w przypadku podmiotów prowadzących działalność maklerską sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z MSSF, raportach okresowych Informacja o wybranych danych, sporządzonych za rok 2007 oraz I półrocze 2008 r. Z grupy domów maklerskich wydzielono podmioty, które nie prowadzą rachunków maklerskich instrumentów, głównie ze względu na to, że działalność tych podmiotów jest trudna do porównania z działalnością domów maklerskich prowadzących takie rachunki, które z reguły wykonują znacznie szerszy zakres czynności, a w związku z tym ich możliwości pozyskiwania nowych źródeł generowania przychodów są większe. Tak więc domy i banki prowadzące działalność maklerską podzielono na 3 grupy: - brokerskie domy (podmioty wykonujące czynności w szerszym znaczeniu oraz prowadzące rachunki maklerskich instrumentów ), - niebrokerskie domy (podmioty nie prowadzące rachunków maklerskich instrumentów ), - biura (banki prowadzące działalność maklerską). Poddano analizie roczne sprawozdania finansowe i raporty okresowe za rok 2007: 20 brokerskich domów maklerskich, 19 niebrokerskich domów maklerskich i 6 biur maklerskich, oraz za I półrocze 2008 r. 20 brokerskich domów maklerskich, 19 niebrokerskich domów maklerskich i 6 biur maklerskich. Analiza przychodów i kosztów zawarta w opracowaniu została dokonana w oparciu o analizę struktury średnich przychodów i kosztów w poszczególnych grupach podmiotów, natomiast analiza wyniku finansowego na podstawie analizy średniego wyniku finansowego brutto w poszczególnych grupach podmiotów, z uwagi na fakt, że biura nie płacą samodzielnie podatku dochodowego. Przedstawiono zestawienie wyników wszystkich badanych podmiotów. Analiza porównawcza rocznych sprawozdań łącznie za 2006 r. i 2007 r. domów maklerskich i biur maklerskich wskazuje, że w grupie brokerskich domów maklerskich oraz niebrokerskich domów maklerskich mamy do czynienia ze wzrostem wysokości średniego wyniku finansowego brutto. W grupie biur maklerskich nastąpił wprawdzie spadek wartości średniego wyniku finansowego brutto, jednak w ujęciu ogółem odnotowany został wzrost wyniku finansowego brutto o 20,95% w stosunku do roku 2006. W 2007 r. ponownie spadła liczba podmiotów, które poniosły stratę brutto z działalności. W 2005 r. było ich 9, w 2006 r. 4, natomiast w 2007 r. 2. W grupie brokerskich i niebrokerskich domów odnotowano wzrost średniego wyniku finansowego brutto. Wzrost ten nie jest jednak tak dynamiczny jak w roku poprzednim. Wzrosła liczba domów maklerskich ponoszących stratę brutto z działalności z 2 w I połowie 2007 r. do 8 w I połowie 2008 r. W grupie biur maklerskich odnotowano spadek średniego wyniki finansowego brutto. Natomiast wszystkie biura odnotowały zysk brutto w I połowie 2008 r. 1
Z uwagi na występowanie przypadków niedotrzymywania wymogów kapitałowych przez domy maklerski wskazane jest uzupełnienie, w zgodzie z przepisami CRD, modelu informacyjnego i raportowego obowiązującego domy. W szczególności wskazane jest wprowadzenie mechanizmu kontroli prewencyjnej umożliwiającego notyfikacje UKNF o spodziewanych, możliwych przekroczeniach wymogów kapitałowych. Pożądane jest również rozszerzenie zakresu danych zbieranych z domów maklerskich zgodnie z rozwiązaniami wdrożonymi na rynku bankowym w celu ograniczenia różnic między obowiązkami informacyjnymi dla banków i domów maklerskich. W związku z narastającym procesem integracji europejskiej, w szczególności tendencjami do tworzenia oddziałów firm inwestycyjnych w poszczególnych krajach UE, procedury kontrolne oraz procedury nadzoru ryzyka powinny zostać zestandaryzowane. Jednocześnie na podstawie analizowanych sprawozdań oraz nadzoru bieżącego wskazuje się na zasadność zastosowania przez firmy inwestycyjne następujących generalnych zaleceń: 1) dalszy rozwój systemów prognostycznych i informatycznych, 2) prowadzenie prac nad udoskonaleniem modeli wewnętrznych do obliczania kapitałów ekonomicznych, 3) podjecie działań w celu modyfikacji systemu kontroli oraz systemu zarządzania ryzykiem, 4) stosowanie wstępnej oceny ryzyka kapitałowego związanego z nowymi ryzykami dotyczącymi rozwoju geograficznego i ryzyka operacyjnego z uwagi na obejmowanie nowych systemów organizacyjnych i kultur korporacyjnych. Działalność maklerska w 2007 r. Struktura średnich przychodów w 2007 r. Wykres: Struktura średnich przychodów w brokerskich domach maklerskich, niebrokerskich domach maklerskich i w biurach maklerskich w roku 2007. 8% 1% 11% 16% 64% Przychody z działalności j Przychody z instrumentów przeznaczonych do obrotu Przychody z instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Przychody z instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe 2
7% 24% 69% Przychody z działalności j Przychody z instrumentów przeznaczonych do obrotu Przychody z instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Przychody z instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe Biura 11% 1% 2 68% Przychody z działalności j Przychody z instrumentów przeznaczonych do obrotu Przychody z instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Przychody z instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe 3
Tabela: Uszczegółowienie informacji o średnich przychodach z działalności j w 2007 r. we wszystkich trzech grupach podmiotów Niebrokerskie domy Biura I. Przychody z działalności j 63,72% 68,82% 68,41% 1) prowizje od operacji papierami wartościowymi we własnym imieniu lecz na rachunek dającego zlecenie 39,51% 6,6 35,12% 2) prowizje z tytułu oferowania papierów wartościowych 6,95% 1,84% 15,7 3) prowizje z tytułu przyjmowania zleceń kupna i umarzania jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych 6,8 0,34% 10,36% 4) pozostałe prowizje 1,05% 1,31% 0,77% 5) przychody z tytułu prowadzenia rachunków papierów wartościowych i rachunków pieniężnych klientów 1,35% 0,0 1,01% 6) przychody z tytułu oferowania papierów wartościowych 2,93% 0,86% 0,0 7)przychody z tytułu prowadzenia rejestrów nabywców papierów wartościowych 8) przychody z tytułu zarządzania cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie 9) przychody z tytułu zawodowego doradztwa w zakresie obrotu papierami wartościowymi 10)przychody z tytułu reprezentowania biur i domów maklerskich na regulowanych rynkach papierów wartościowych i na giełdach towarowych 0,4 0,0 0,41% 0,89% 55,28% 1,13% 0,02% 0,14% 1,06% 0,01% 0,09% 0,0 11) pozostałe przychody 3,83% 2,36% 2,85% Struktura średnich kosztów w 2007 r. Strukturę średnich kosztów w brokerskich domach maklerskich, niebrokerskich domach maklerskich i biurach maklerskich przedstawiają poniższe wykresy. Wykres: Struktura średnich kosztów w brokerskich domach maklerskich, niebrokerskich domach maklerskich i w biurach maklerskich w roku 2007 4
14% 7% 64% 15% Koszty działalności j Koszty z tytułu instrumentów przeznaczonych do obrotu Koszty z tytułu instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Koszty z tytułu instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe, 1% 3% 96% Koszty działalności j Koszty z tytułu instrumentów przeznaczonych do obrotu Koszty z tytułu instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Koszty z tytułu instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe 5
Biura 1% 33% 66% Koszty działalności j Koszty z tytułu instrumentów przeznaczonych do obrotu Koszty z tytułu instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Koszty z tytułu instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe Struktura średnich kosztów w latach 2006-2007 TABELA Struktura średnich kosztów za rok 2006 oraz 2007 Grupa podmiotów Rok Koszty działalności j Koszty z tytułu instrumentów przeznaczonych do obrotu Koszty z tytułu instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Koszty z tytułu instrumentó w dostępnych do sprzedaży Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe 2006 68,56% 10,96% 0,0 0,02% 14,6 5,86% 2007 64,51% 15,14% 0,0 0,04% 13,79% 6,52% 2006 98,38% 0,02% 0 0,03% 0,57% 0,99% 2007 95,81% 0,0 0,0 0,02% 0,71% 3,46% Biura 2006 78,9 18,29% 0,0 0,0 0,73% 2,07% Biura 2007 65,79% 33,29% 0,0 0,0 0,26% 0,66% 6
Wyniki finansowe TABELA Średnie wyniki z poszczególnych obszarów działalności w 2006 i 2007 roku Grupa podmiotów Rok działalności j operacji instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu operacji instrumentami finansowymi utrzymywanymi do terminu zapadalności operacji instrumentami finansowymi dostępnymi do sprzedaży 2006 23 412 139,40 5 424 879,80 4 055,03 708 166,37 2007 30 039 266,09 8 342 774,99 0,00 1 428 859,63 2006 15 389 208,60 1 411,90 172,47 6 085 099,63 2007 23 725 487,59 0,00 1 998,8 12 309 227,05 Biura 2006 33 428 604,55 2 526 025,48 0,00 7 864,93 Biura 2007 20 774 445,59 1 924 253,53 0,00 6 194,76 Wyniki finansowe brutto TABELA Poziomy średniego wyniku finansowego brutto w grupie brokerskich domów maklerskich. Rok Średni wynik finansowy brutto (bez uwzględnienia poziomu inflacji) 2003 5 647 644,45 2004 15 619 368,16 2005 20 545 444,65 2006 33 947 186,05 2007 47 840 601,01 W 2007 r. 19 podmiotów w tej grupie osiągnęło dodatni wynik finansowy brutto, zaś 1 podmiot poniósł stratę finansową brutto. NIEBROKERSKIE DOMY MAKLERSKIE TABELA Poziomy średniego wyniku finansowego brutto w grupie niebrokerskich domów maklerskich. Rok Średni wynik finansowy brutto (bez uwzględnienia poziomu inflacji) 2003 7 661 318,63 2004 11 132 598,05 2005 12 322 386,12 2006 21 994 759,57 2006 38 923 883,07 7
W 2007 r. 18 podmiotów w tej grupie osiągnęło dodatni wynik finansowy brutto, zaś 1 podmiot poniósł stratę finansową brutto. BIURA MAKLERSKIE TABELA Poziomy średniego wyniku finansowego brutto w grupie biur maklerskich Rok Średni wynik finansowy brutto (bez uwzględnienia poziomu inflacji) 2003 8 297 330,25 2004 19 754 147,64 2005 30 353 484,64 2006 45 393 806,94 2007 41 405 855,43 W 2007 r. wszystkie podmioty w tej grupie osiągnęły dodatni wynik finansowy brutto. Działalność maklerska w I półroczu 2008 r. Struktura średnich przychodów Wykres: Struktura średnich przychodów w brokerskich domach maklerskich, niebrokerskich domach maklerskich i w biurach maklerskich, w I półroczu 2008 r. 9% 31% 38% 3% 19% Przychody z działalności j Przychody z instrumentów przeznaczonych do obrotu Przychody z instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Przychody z instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe 8
3% 35% 62% Przychody z działalności j Przychody z instrumentów przeznaczonych do obrotu Przychody z instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Przychody z instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe Biura 1% 15% 29% 55% Przychody z działalności j Przychody z instrumentów przeznaczonych do obrotu Przychody z instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Przychody z instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe 9
Tabela: Uszczegółowienie informacji o średnich przychodach z działalności j w I półroczu 2008 r. we wszystkich trzech grupach podmiotów Niebrokerskie domy Biura I. Przychody z działalności j 31,03% 35,4 54,97% 1) prowizje od operacji papierami wartościowymi we własnym imieniu lecz na rachunek dającego zlecenie 19,79% 3,98% 21,86% 2) prowizje z tytułu oferowania papierów wartościowych 2,76% 0,09% 21,1 3) prowizje z tytułu przyjmowania zleceń kupna i umarzania jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych 3,56% 0,01% 5,24% 4) pozostałe prowizje 0,88% 1,38% 0,0 5) przychody z tytułu prowadzenia rachunków papierów wartościowych i rachunków pieniężnych klientów 1,02% 0,0 1,79% 6) przychody z tytułu oferowania papierów wartościowych 0,55% 0,3 0,59% 7)przychody z tytułu prowadzenia rejestrów nabywców papierów wartościowych 0,41% 0,0 0,46% 8) przychody z tytułu zarządzania cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie 9) przychody z tytułu zawodowego doradztwa w zakresie obrotu papierami wartościowymi 10) przychody z tytułu reprezentowania biur i domów maklerskich na regulowanych rynkach papierów wartościowych i na giełdach towarowych 0,29% 29,15% 0,28% 0,02% 0,07% 1,29% 0,01% 0,0 0,0 11) pozostałe przychody 1,75% 0,43% 2,36% Struktury przychodów w I półroczu 2007 i w I półroczu 2008 TABELA Struktura średnich przychodów za I półrocze 2007 roku oraz I półrocze 2008 roku Grupa podmiotów Rok Przychody z działalności j Biura Biura Przychody z instrumentów przeznaczonych do obrotu Przychody z instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Przychody z instrumentó w dostępnych do sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe I pół 2007 66,45% 13,15% 2,29% 7,57% 10,54% I pół 2008 31,03% 19,44% 3,45% 37,08% 9,0 I pół 2007 53,61% 37,85% 0,19% 8,35% I pół 2008 35,4 0,01% 60,76% 0,37% 3,45% I pół 2007 70,31% 17,28% 0 0,01% 0,3% 12,11% I pół 2008 54,97% 28,76% 0,01% 0,84% 15,41% 10
Struktura średnich kosztów Wykres: Struktura średnich kosztów brokerskich domach maklerskich, niebrokerskich domach maklerskich i w biurach maklerskich, w I półroczu 2008 r. 16% 6% 52% 26% Koszty działalności j Koszty z tytułu instrumentów przeznaczonych do obrotu Koszty z tytułu instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Koszty z tytułu instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe 6% 2% 2% 2% 88% Koszty działalności j Koszty z tytułu instrumentów przeznaczonych do obrotu Koszty z tytułu instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Koszty z tytułu instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe 11
Biura 2% 53% 45% Koszty działalności j Koszty z tytułu instrumentów przeznaczonych do obrotu Koszty z tytułu instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Koszty z tytułu instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe ROZDZIAŁ 1.2.2 Analiza porównawcza struktury kosztów w I półroczu 2007 r. oraz w I półroczu 2008 r. TABELA Struktura średnich kosztów w I półroczu 2007 r. oraz I półroczu 2008 r. Grupa podmiotów Rok Koszty działalności j I pół 2007 I pół 2008 I pół 2007 I pół 2008 Koszty z tytułu instrumentów przeznaczonych do obrotu Koszty z tytułu instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Koszty z tytułu instrumentów dostępnych do sprzedaży Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe 68,8% 9,45% 0,05% 14,93% 6,77% 51,52% 25,71% 0,37% 16,26% 6,15% 95,03% 0,07% 0,35% 4,55% 87,7 2,4 5,97% 2,07% 1,87% Biura I pół 2007 65,64% 31,95% 0,3% 2,11% Biura I pół 2008 52,45% 45,11% 0,39% 2,05% 12
Wyniki finansowe ROZDZIAŁ 2.1. Wyniki z poszczególnych rodzajów działalności TABELA Średnie wyniki z poszczególnych rodzajów działalności I półroczu 2007 r. oraz I półroczu 2008 r. (dane w zł) Grupa podmiotów Rok działalności j operacji instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu operacji instrumentami finansowymi utrzymywanymi do terminu zapadalności operacji instrumentami finansowymi dostępnymi do sprzedaży I pół 2007 19 245 705,29 5 126 610,82 0,00 1 394 862,59 I pół 2008 2 506 387,19 4 353 339,36 0,85 2 554 187,65 I pół 2007 13 536 660,81 0 1 175,23 13 260 657,62 I pół 2008 8 086 942,48-123 210,53 0,0 21 563 143,57 Biura I pół 2007 21 848 733,21 1 486 720,53 0,0 3 606,79 Biura I pół 2008 7 525 993,62 390 647,23 0,0 3 255,20 Wyniki finansowe brutto BROKERSKIE DOMY MAKLERSKIE TABELA Poziomy średniego wyniku finansowego brutto w grupie brokerskich domów maklerskich. Rok Średni wynik finansowy brutto (bez uwzględnienia poziomu inflacji) I pół. 2006 16 807 146,28 I pół. 2007 29 511 506,24 I pół. 2008 36 145 591,44 W I półroczu 2008 r. 16 podmiotów w tej grupie osiągnęło dodatni wynik finansowy brutto, zaś 4 podmioty poniosły stratę finansową brutto. 13
NIEBROKERSKIE DOMY MAKLERSKIE TABELA Poziomy średniego wyniku finansowego brutto w grupie niebrokerskich domów maklerskich. Rok Średni wynik finansowy brutto (bez uwzględnienia poziomu inflacji) I pół. 2006 10 178 040,53 I pół. 2007 29 513 449,92 I pół. 2008 30 681 109,27 W I półroczu 2008 r. 15 podmiotów w tej grupie osiągnęło dodatni wynik finansowy brutto, zaś 4 podmioty poniosły stratę finansową brutto. BIURA MAKLERSKIE TABELA Poziomy średniego wyniku finansowego brutto w grupie biur maklerskich Rok Średni wynik finansowy brutto (bez uwzględnienia poziomu inflacji) I pół. 2006 20 470 656,56 I pół. 2007 29 097 431,36 I pół. 2008 12 654 091,49 W I półroczu 2008 r. wszystkie biura osiągnęły dodatni wynik finansowy brutto. 14