Pracodawca a Inspekcja Pracy w świetle zmian
1. Uchylenie art. 209 i 283 2 pkt 1 kp Z dniem 17 stycznia 2013 r. uchylono art. 209 i 283 2 pkt 1 kp. Tym samym zniesiono obowiązek informowania właściwego okręgowego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o rozpoczęciu działalności przez pracodawcę oraz zmianie miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności.
1. Uchylenie art. 209 i 283 2 pkt 1 kp Jednocześnie wprowadzono zmiany w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, na mocy której urzędy statystyczne obowiązane będą udostępniać Państwowej Inspekcji Pracy z urzędu, kwartalnie, zgromadzone w rejestrze podmiotów informacje o podmiotach deklarujących zatrudnienie pracowników wraz z nadanym im numerem identyfikacyjnym i zakodowanym zakresem informacji objętych rejestrem.
1. Uchylenie art. 209 i 283 2 pkt 1 kp Niezależnie od powyższego na mocy ustaleń z Prezesem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uzgodniono, że zakres danych statystycznych przekazywanych obecnie Państwowej Inspekcji Pracy został rozszerzony o dwie dodatkowe informacje, tj. o datę powstania obowiązku opłacania składek przez płatnika oraz o datę powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych.
2. Wydłużenie okresów rozliczeniowych czasu pracy Odnośnie okresów rozliczeniowych czasu pracy proponuje się: Określenie nowych zasad przedłużania okresu rozliczeniowego powyżej 4 miesięcy, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy; Ustalenie jednolitego, wydłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy możliwego do stosowania w systemach równoważnego czasu pracy.
2. Wydłużenie okresów rozliczeniowych czasu pracy Proponuje się aby przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy powyżej 4 miesięcy, jednak nie więcej niż do 12 miesięcy, było dopuszczalne, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy, przy zachowaniu ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników.
2. Wydłużenie okresów rozliczeniowych czasu pracy Proponuje się by takie przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy mogło być stosowane: w tzw. podstawowym systemie czasu pracy (art. 129 kp); w systemie równoważnego czasu pracy, przewidującym wykonywanie pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin (art. 135 kp); W systemie równoważnego czasu pracy, stosowanym przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także w zakładowych strażach pożarnych i zakładowych służbach ratowniczych, przewidującym możliwość przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin (art. 137 kp); w systemie przerywanego czasu pracy (art. 139 kp).
2. Wydłużenie okresów rozliczeniowych czasu pracy Dłuższy niż 4 miesięczny okres rozliczeniowy mógłby być ustalony tylko: w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi; jeżeli nie będzie możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca będzie mógł uzgodnić treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 241[25a] kp, albo w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy jeżeli u pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe.
2. Wydłużenie okresów rozliczeniowych czasu pracy Ponadto projekt przewiduje, że pracodawca będzie przekazywał kopie porozumienia w sprawie przedłużenia okresu rozliczeniowego czasu pracy właściwemu okręgowemu inspektowi pracy w terminie 5 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia.
2. Wydłużenie okresów rozliczeniowych czasu pracy Proponuje się aby w systemie równoważnego czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy nie więcej jednak niż do 12 godzin można było stosować okres rozliczeniowy czasu pracy wydłużony maksymalnie do 4 miesięcy, a nie jak to jest obecnie tj. w przypadkach uzależnionych od pory roku i warunków atmosferycznych, a także w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Dopuszczalność wydłużenia okresu rozliczeniowego do 4 miesięcy dotyczyłaby także pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia i ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych, jeżeli pracodawca stosuje system równoważnego czasu pracy.
2. Wydłużenie okresów rozliczeniowych czasu pracy Problemy związane z wydłużeniem okresów rozliczeniowych: harmonogramy czasu pracy: czy należy je tworzyć i na jakie okresy? zagwarantowanie pracownikom prawa do co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę; kontrola PIP w trakcie okresu rozliczeniowego czy dopiero po jego zakończeniu?
3. Ruchomy czas pracy Proponuje się wprowadzenie do Kodeksu pracy przepisów regulujących zasady stosowania tzw. ruchomego czasu pracy w dwóch odmianach, tj. przepisów pozwalających na: ustalanie rozkładów czasu pracy przewidujących różne godziny rozpoczynania pracy w dniach pracy pracowników, określenie przedziału czasu, w którym pracownik powinien podjąć pracę.
3. Ruchomy czas pracy W pierwszym przypadku pracodawca mógłby wyznaczać pracownikom różne godziny rozpoczynania pracy w poszczególne dni pracy także w ten sposób, iż w kolejnym dniu pracownik rozpoczynałby pracę o godzinie wcześniejszej niż w dniu poprzednim. Taka praca nie była by uznawana za pracę nadliczbową. Nadal jednakże konieczne byłoby zachowanie przepisów o wymiarze czasu pracy oraz odpoczynku dobowym i tygodniowym.
3. Ruchomy czas pracy Natomiast w drugim przypadku wyznaczony byłby przedział czasu, w którym pracownicy są obowiązani stawić się do pracy. Także w tym przypadku gdyby pracownik, zgodnie ze swoją decyzją, w kolejnym dniu rozpoczął pracę o godzinie wcześniejszej niż w dniu poprzednim, to taka praca nie byłaby pracą nadliczbową. Konieczne byłoby także, podobnie jak w pierwszym przypadku, przestrzeganie przepisów o wymiarze czasu pracy oraz odpoczynku dobowym i tygodniowym.
3. Ruchomy czas pracy Ruchomy czas pracy mógłby być wprowadzony: w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi; jeżeli nie będzie możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca będzie mógł uzgodnić treść porozumie4nia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 241[25a] kp, albo w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy jeżeli u pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe. na pisemny wniosek pracownika
3. Ruchomy czas pracy Problemy związane z wprowadzeniem ruchomego czasu pracy: jak ewidencjonować pracę w tej samej dobie pracowniczej?
4. Praca w godzinach nadliczbowych I wariant: 1. Praca wykonywana ponad dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynikający z jego rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie: 1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, 2) szczególnych potrzeb pracodawcy. II wariant 1. Praca wykonywana ponad obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie: 1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, 2) szczególnych potrzeb pracodawcy.
4. Dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych I wariant: 1. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości. % wynagrodzenia, a za taką pracę w porze nocnej % wynagrodzenia. II wariant: 1. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości 1)..% wynagrodzenia, jeżeli okres rozliczeniowy nie przekracza 1 miesiąca, 2)..% wynagrodzenia, jeżeli okres rozliczeniowy nie przekracza 4 miesięcy, 3)..% wynagrodzenia, jeżeli okres rozliczeniowy przekracza 4 miesiące. Za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w porze nocnej, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości % wynagrodzenia.
4. Uprawnienia rodzicielskie pracowników Od 1 września 2013 roku wejdą w życie zmiany, dotyczące urlopu macierzyńskiego. Ich powodem jest powstanie nowej instytucji - urlopu rodzicielskiego. Dotychczasowy wymiar urlopu macierzyńskiego pozwalał matkom na 20 tygodni urlopu (w przypadku urodzenia jednego dziecka) oraz 4 dodatkowe tygodnie na życzenie, co łącznie dawało pół roku opieki na dziecko. 14 ze wspomnianych tygodni przysługiwało wyłącznie kobiecie, natomiast pozostałą część mogła ona odstąpić ojcu. Od września br. wymiar tego urlopu wzrośnie dwukrotnie, a uprawnienie w takiej wydłużonej postaci nosić będzie miano urlopu rodzicielskiego. Zmianie ulega również długość dodatku do macierzyńskiego. W przypadku urodzenia jednego dziecka urlop dodatkowy zostanie wydłużony do 6 tygodni.
4. Uprawnienia rodzicielskie pracowników Urlopem rodzicielskim rodzice będą mogli się podzielić, jednak nie będzie możliwości skorzystania z niego w tym samym czasie. Co więcej, drugą część urlopu będzie można rozdzielić na trzy części, z tym, że żadna z nich nie mogłaby być krótsza niż 8 tygodni. Prawo do nowych, rocznych urlopów rodzicielskich będą miały też osoby samozatrudnione i pracujące na umowach o dzieło bądź zlecenia. Wystarczy, że będą odprowadzać 2,45 proc. pensji na ubezpieczenie chorobowe.
4. Wysokość zasiłku macierzyńskiego Zgodnie z projektem ustawy w przypadku przekazania w terminie co najmniej 14 dni przed przewidywaną datą porodu pisemnego wniosku o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim dodatkowego macierzyńskiego, a bezpośrednio po nim rodzicielskiego (oba w pełnym wymiarze) miesięczny zasiłek macierzyński wynosić ma 80 proc. podstawy wymiaru za cały okres odpowiadający tym urlopom. W przypadku gdy powyższy wniosek nie zostanie złożony, miesięczny zasiłek macierzyński będzie wynosił 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego (zwykłego i dodatkowego) oraz 60 proc. za okres czas trwania urlopu rodzicielskiego (jeśli zdecyduje się na skorzystanie z niego już po urodzeniu dziecka).
4. Uprawnienia rodzicielskie pracowników Z opinii ZUS do projektu w tej sprawie wynika, że złożenie wniosku nie będzie korzystne dla ubezpieczonych w przypadku, gdy nie zostanie w pełni wykorzystany rodzicielski. Swoje stanowisko zakład ilustruje przykładem kobiety korzystającej ze zwykłego i dodatkowego macierzyńskiego (łącznie 26 tygodni) oraz 8 tygodni rodzicielskiego (jego pełny wymiar wynosi 26 tygodni, ale opiekun nie musi wykorzystywać go w całości) Jeśli złoży ona wspomniany wcześniej wniosek przez 34 tygodnie wypłacany będzie zasiłek macierzyński w stałej wysokości (miesięcznie 80 proc. podstawy wymiaru). W przypadku gdy wniosek nie zostanie złożony, przez pierwsze 26 tygodni wypłacany będzie zasiłek macierzyński w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku, a przez pozostałe 8 tygodni (odpowiadające okresowi urlopu rodzicielskiego) w wysokości 60 proc. co daje średnio 90 proc. świadczenia w ciągu 34 tygodni, a więc o 10 pkt proc. więcej, niż w pierwszym przykładzie. Rodzicom nie będzie się więc opłacać składanie wniosków.
4. Uprawnienia rodzicielskie pracowników Zgodnie z nowym pomysłem MF zasiłek macierzyński przysługiwałby przez rok tylko tym osobom, które udowodnią co najmniej 9-miesięczny okres ubezpieczenia bezpośrednio przed urodzeniem dziecka. Te, które wykazałyby opłacanie składek przez okres dłuższy niż miesiąc, ale krótszy niż 9 miesięcy, miałyby prawo do świadczeń przez okres proporcjonalny do okresu ubezpieczenia. Rodzicom z krótszym niż miesiąc stażem ubezpieczeniowym zasiłek macierzyński w ogóle by się nie należał.
Dziękuję za uwagę