WENTYLATORY MAŁEJ MOCY W TRANSPORCIE RUROCIĄGOWYM

WENTYLATORY MAŁEJ MOCY W TRANSPORCIE RUROCIĄGOWYM LOW-POWER FANS IN PIPELINE TRANSPORTATION A. NYGARD 1*, J. BARTOSZEWICZ 2, R. KŁOSOWIAK 3, R. URBANIAK 4 1 mgr inż., Politechnika Poznańska, Wydział Maszyn Roboczych i Transportu, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań 2 dr hab. inż. prof. nadzw., Politechnika Poznańska, Wydział Maszyn Roboczych i Transportu, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań 3 dr inż., Politechnika Poznańska, Wydział Maszyn Roboczych i Transportu, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań 4 dr inż., Politechnika Poznańska, Wydział Maszyn Roboczych i Transportu, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań * e-mail: adam.d.nygard@doctorate.poznan.put.pl Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych prowadzonych w Katedrze Techniki Cieplnej Politechniki Poznańskiej poświęcone wyznaczeniu sprawności wentylatorów bębnowych małej mocy. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego numer 2009/125/WE sprawdzono parametry pracy wentylatorów produkowanych na potrzeby przemysłu. Charakterystyki obejmują rozkłady ciśnienia całkowitego, mocy elektrycznej pobieranej do napędu oraz sprawności wentylatora. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność opracowania nowych wytycznych. Nowe wytyczne powinny dotyczyć sprawności osiągane przez wentylatory o małej mocy nie ujęte rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego numer 2009/125/WE. Słowa klucze: wentylatory, sprawność wentylatora, transport rurociągowy Abstract At work shows the results of experimental studies carried out in the Cathedral of Poznan University of technology Thermal Techniques dedicated to the appointment of fan performance tumble low power. In accordance with the directive of the European Parliament the number of 2009/125/EC verified working parameters of fans produced for industry. The characteristics of the pressure distributions include total electricity power charged into the drive and the efficiency of the fan. The results obtained indicate that the development of new guidelines. The new guidelines should concern the efficiency achieved by low power fans not covered by regulation of the European Parliament the number of 2009/125/EC. Keywords: fans, fan efficiency, characteristics of pipeline transportation Wstęp W artykule przedstawiono temat wentylatorów bębnowych w kontekście rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 11 marca 2014 r. Badaniom poddano trzynaście wentylatorów wykorzystywanych w celu dostarczenia powietrza do paleniska kotła małej mocy. Wentylatory wyprodukowane zostały w wielkopolskiej firmie, których odbiorcą są producenci urządzeń energetycznych. Celem artykułu jest porównanie wyników badań z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 11 marca 2014 r., wprowadzającym zmiany w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kw. W celu sprawdzenia zastosowania wymogów dyrektywy dla wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze niższym niż 125 W przebadanych zostało dwanaście 131

wentylatorów w zakresie zużycia mocy od 10 W do 125 W. Wiadomości wstępne wentylatorów Wentylatory zalicza się do maszyn roboczych służących do przetłaczania płynów z obszaru o ciśnieniu niższym do obszaru o ciśnieniu wyż szym. W wielu przypadkach w technice nie jest potrzebą uzyskanie sprężonego gazu, lecz jego transport na niezbyt wielkie odległości. Wówczas wystarcza tylko niewielki przyrost ciśnienia w wentylatorze, zapewniający pokonanie oporów przepływu gazu na drodze transportu. Możliwość bezpośredniego napędu silnikami, stosunkowo mała masa czy prostota i zwartość konstrukcji to elementy charakteryzujące wentylatory. O budowie wirnika maszyny, doborze materiałów konstrukcyjnych oraz samym wykonaniu decyduje transportowany czynnik, który może być czysty, ewentualnie zanieczyszczony zawiesinami jak również jego temperatura. Badania wentylatorów przeprowadza się w celu stworzenia charakterystyki pracy danego urządzenia lub wykonaniu pomiarów umożliwiających ocenę prawidłowości pracy danej maszyny. W zależności od wytwarzanego przyrostu ciśnienia (spiętrzenia) wentylatory dzielimy na: niskoprężne o spiętrzeniu do 1 kpa (do ok. 100 mm H 2 O). średnioprężne o spiętrzeniu od 1 do 3 kpa (ok. 100 do 300 mm H 2 O). wysokoprężne o spiętrzeniu od 3 do 13 kpa (ok.3 00 do 1300 mm H 2 O). Wskazane granice spiętrzenia są umowne i często się zmieniają. Tradycyjnie spiętrzenie wentylatora jest wyrażone również wysokością równoważnego słupa wody. Rozpiętość wydajności i wymiarów wentylatorów jest bardzo duża: od małych, przenośnych wentylatorów o mocy kilkudziesięciu watów do bardzo dużych wentylatorów o mocy kilku czy kilkunastu megawatów. Wydajność wentylatorów kopalnianych głównego przewietrzenia potrafi przekroczyć 1 mln m³/h. Wentylatory niskoprężne stosuje się do przewietrzenia budynków użyteczności publicznej, przemysłowych i mieszkalnych. Wentylatory średnioprężne stosuje się w przemysłowych urządzeniach klimatyzacyjnych, przy przewietrzaniu budynków przemysłowych oraz jako wentylatory kopalniane i kotłowe. Wentylatory wysokoprężne mogą już pracować jako dmuchawy. Sposób przekazywania energii przetłaczanemu czynnikowi oraz zasada działania wentylatorów są takie same jak i w innych typach sprężarek wirnikowych. Wentylatory bębnowe budowa oraz zastosowanie Wentylatory bębnowe należą do grupy wentylatorów promieniowych. Rys. 1. Wentylator promieniowy: 1 wał napędowy, 2 wirnik, 3- tarcza nośna, 4 tarcza pokrywająca, 5 wlot, 6- spiralna obudowa [1]. Wentylator promieniowy stanowi maszyna składająca się z wlotu, wirnika promieniowego oraz obudowy spiralnej. Przyrost ciśnienia statycznego oraz energii kinetycznej czynnika powstaje w wirniku wraz z odgięciem strugi od osiowego otworu wlotowego do kierunku promieniowego przy wzroście prędkości obwodowej. Za pomocą obudowy spiralnej zebrany z wirnika czynnik wyprowadzany jest otworem wylotowym poprzecznym do osi otworu wlotowego. Podczas procesu odprowadzenia czynnika następuje zmiana części energii kinetycznej na ciśnienie statyczne. Wentylatory promieniowe o dużej szerokości wirnika nazywamy bębnowymi. Stosunek 132

szerokości wirnika do jego średnicy zewnętrznej wynosi w nich ok. 0,5. Ponadto cechuje je duży stosunek średnicy wewnętrznej do zewnętrznej wieńca łopatkowego, oraz łopatki wygięte do przodu. Ich kąty wylotowe zawierają się w granicach od 140ºdo 180º. Tego rodzaju budowa powoduje, że składowe obwodowe prędkości gazu na wylocie z wirnika są znacznie większe od prędkości unoszenia. Daje to w rezultacie duże obciążenia mocą. Charakterystyczne jest również to, że czynnik podczas przepływu przez wirnik doznaje jedynie przyrostu energii kinetycznej. Zamiana energii kinetycznej na ciśnienie statyczne zachodzi w obudowie spiralnej i tam też powstaje niemal całość przyrostu ciśnienia statycznego. Charakterystyki mocy tego wentylatora silnie wzrastają wraz z wydajnością, poza tym charakterystyczne jest to, że optimum sprawności często leży na odcinku niestabilnej pracy. Wentylatory bębnowe są używane do wentylacji i w urządzeniach grzewczych, zaleta ich są małe gabaryty i masy. Pomimo niskiej sprawności, korzystne bywa ukształtowanie ich obudowy spiralnej, np. w zastosowaniu do nagrzewnic powietrznych. Charakterystyka dyrektywy Parlamentu Europejskiego 2009/125/WE Celem wprowadzenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE [1] jest ograniczenie zużycia energii elektrycznej w wyniku rozwoju technologii oraz konstrukcji technicznej podnoszącej sprawność energetyczną wentylatorów służących do transportu gazów. Dyrektywa dotyczy wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kw. Wentylatory te to urządzenia, których zadaniem jest transport gazów na niewielkie odległości, gdy opory ruchu są nie mniejsze niż kilkadziesiąt lub kilkaset paskali. Podobnej mocy wentylatory pełnią rolę urządzeń wspomagających transport mediów w instalacjach rurociągowych. Zużycie energii elektrycznej przez powyższe wentylatory na rynku unijnym wynosi 344 TWh rocznie. W przypadku utrzymania się aktualnych tendencji do roku 2020 osiągnąć może poziom 560 TWh. W związku z projektem wprowadzanym przez Unię Europejską zostały określone wymogi dotyczące wentylatorów. W zasadniczej swej części w dyrektywie przedstawiona została instrukcja obliczeń wymaganej minimalnej sprawności energetycznej wentylatora. W pierwszej kolejności określony został podział ze względu na metodykę badań wentylatorów. Wyróżniono cztery kategorie pomiarowe określające konfigurację pomiarów oraz układ kanałów pomiarowych na wlocie i wylocie danego wentylatora: kategoria pomiarowa A pomiar zostaje wykonany przy wolnym wlocie i wylocie z wentylatora, kategoria pomiarowa B pomiar zostaje wykonany przy wolnym wlocie i kanale pomiarowym zamontowanym do wylotu wentylatora, kategoria pomiarowa C pomiar zostaje wykonany przy kanale pomiarowym zamontowanym do wlotu do wentylatora i wolnym wylocie, kategoria pomiarowa D pomiar zostaje wykonany przy kanałach pomiarowych zamontowanych do wloty i wylotu z wentylatora. Ponadto dyrektywa zawiera podział ze względu na budowę badanych wentylatorów, który wyróżnia wentylatory: osiowe, promieniowe o łopatkach wygiętych do przodu, promieniowe o łopatkach promienistych, promieniowe o łopatkach wygiętych do tyłu bez obudowy, promieniowe o łopatkach wygiętych do tyłu w obudowie, przepływie mieszanym, bębnowe. Ostatni podział obejmuje zróżnicowanie ze względu na sprawność: statyczna (określana na podstawie przyrostu ciśnienia statycznego), całkowita (określana na podstawie przyrostu ciśnienia całkowitego). 133

Na podstawie klasyfikacji konstrukcji, metodyki badań oraz kategorii sprawności przedstawiona zostaje zależność na podstawie, której otrzymuję się minimalną wymaganą sprawność energetyczną wentylatora. Metoda badań Na rysunku 1 został przedstawiony schemat stanowiska pomiarowego zaprojektowany w celu badania wentylatorów o poborze małej mocy. Rys. 2. Schemat stanowiska pomiarowego: 1 wentylator, 2 konfuzor, 3 kanał pomiarowy, 4 sonda Prandtl a, 5 regulator pracy wentylatora, 6 watomierz, 7 mikromanometr kompensacyjny, 8 klapa dławiąca [6]. Przedmiotem badań były wentylatory bębnowe o łopatkach wygiętych do przodu [1,2]. Wentylatory przebadano przy zastosowaniu konfiguracji, w której pomiary wykonano przy wolnym wlocie i kanale pomiarowym przyłączonym do wylotu z wentylatora [6]. Do króćca wylotowego wentylatora zamontowano konfuzor pełniący funkcję łącznika wentylatora z kanałem pomiarowym - tłocznym. Kąt nachylenia ścian konfuzora wynosił 15 o. Kanał pomiarowy posiadał średnicę wewnętrzną 75 mm. W odległości 3,7 m od początku kanału pomiarowego zamontowana została sonda Prandtl a. Zaletą stosowania rurki Prandtl a jest jej niska wrażliwość na niedokładne wyrównanie strugi przepływającego czynnika. Odchylenie rurki od kierunku przepływu poniżej 6 o daje niski błąd pomiarowy. Przy odchyleniu 15 o błąd nie jest wyższy niż 2,5% [6]. Do pomiaru ciśnienia całkowitego oraz dynamicznego wykorzystano mikromanometr kompensacyjny. W związku z dużą dokładnością wskazań, która wynosi ±0,02 mm mikromanometr kompensacyjny wykorzystywany jest do wzorcowania oraz sprawdzania innych manometrów pomiarowych. Przy wylocie kanału pomiarowego zastosowano klapę dławiącą, której zadaniem jest zmniejszanie powierzchni przepływowej kanału, czyli zmianę strumienia objętości przepływającego powietrza. Jako element dławiący zastosowano zasuwę przesuwaną prostopadle do osi kanału. Do regulacji prędkości obrotowej zastosowany został falownik. W celu pomiaru pobieranej mocy wykorzystany został watomierz mierzący chwilowe zużycie energii. W wyniku przeprowadzonych badań zostały zmierzone oraz obliczone następujące wielkości charakterystyczne badanych wentylatorów: Δ pc przyrost ciśnienia całkowitego, P moc elektryczna pobierana przez wentylator, sprawność całkowita wentylatora, V strumień objętości powietrza transportowanego przez wentylator. Poniżej przedstawiono wzór zawarty w dyrektywie 2009/125/WE na podstawie, którego otrzymuje się minimalną wymaganą sprawność energetyczną jaką powinien osiągnąć wentylator: (1) 2,74 ln( P) 6, 33 N d gdzie: η d sprawność energetyczna, P moc elektryczna pobierana przez wentylator, N współczynnik sprawności (zależny od metodyki badań, rodzaju wentylatora oraz sprawności). Wyniki badań Na rysunkach od 2 do 13 przedstawiono charakterystyki przyrostu ciśnienia całkowitego, sprawności oraz mocy zmieniające się w funkcji strumienia objętości powietrza dla wentylatorów o poborze mocy elektrycznej niższej niż 125 W uzyskane na podstawie badań wykonanych na stanowisku pomiarowym w Katedrze Techniki Cieplnej Politechniki Poznańskiej. Badane wentylatory produkowane są przez znanego producenta urządzeń przepływowych z terenu zachodniej wielkopolski. Na wykresach możemy 134

zaobserwować wzrost pobieranej mocy elektrycznej oraz spadek przyrostu ciśnienia wraz ze wzrostem strumienia objętości. Pomiary wykonano przy maksymalnej prędkościach obrotowych n. Rys. 5. Charakterystyka wentylatora W3. Rys. 3. Charakterystyka wentylatora W1. Rys. 6. Charakterystyka wentylatora W4. Rys. 4. Charakterystyka wentylatora W2. Rysunek 3 przedstawia charakterystykę wentylatora W1. Zakres strumienia objętości powietrza wynosi od 20 m 3 /h do 183 m 3 /h. Cieśnienie wraz ze wzrostem strumienia objętość spada od 325 Pa do 183 Pa, z kolei moc elektryczna wzrasta od 18 W do 33 W. Charakterystyka sprawności ma kształt paraboli. Sprawność rośnie od 12% do 49% i przy strumieniu objętości równym 137 m 3 /h następuję przełamanie i zaczyna spadać do 32%. Na kolejnym rysunku 4 została przedstawiona charakterystyka wentylatora W2. Wraz ze wzrostem strumienia objętości od 20 m 3 /h do 171 m 3 /h możemy zaobserwować spadek przyrostu ciśnienia od 364 Pa do 206 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 18 W do 33 W. Charakterystyka sprawności ma również kształt paraboli. Sprawność rośnie od 11% do 34% i przy strumieniu objętości równym 129 m 3 /h następuję przełamanie i zaczyna spadać do 27%. Rysunek 5 przedstawia charakterystykę wentylatora W3. Strumień objętości ma zakres od 20 m 3 /h do 214 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 354 Pa do 276 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 46 W do 58 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 4% do 30% i przy strumieniu objętości równym 204 m 3 /h zaczyna spadać do 29%. Rysunek 6 przedstawia charakterystykę wentylatora W4. Strumień objętości ma zakres od 20 m 3 /h do 208 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 394 Pa do 268 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 47 W do 58 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 5% do 32% i przy strumieniu objętości równym 202 m 3 /h zaczyna spadać do 27%. Rysunek 7 przedstawia charakterystykę wentylatora W5. Strumień objętości ma zakres od 35 m 3 /h do 289 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 583 Pa do 431 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 85 W do 110 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 7% do 32%. Rysunek 8 przedstawia charakterystykę wentylatora W6. Strumień objętości ma zakres od 35 m 3 /h do 224 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 271 Pa do 368 Pa oraz 135

wzrost pobieranej mocy od 48 W do 62 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 8% do 31% i przy strumieniu objętości równym 183 m 3 /h zaczyna spadać do 27%. Rys. 10. Charakterystyka wentylatora W8. Rys. 7. Charakterystyka wentylatora W5. Rysunek 10 przedstawia charakterystykę wentylatora W8. Strumień objętości ma zakres od 35 m 3 /h do 214 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 358 Pa do 256 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 50 W do 60 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 7% do 29% i przy strumieniu objętości równym 167 m 3 /h zaczyna spadać do 26%. Rys. 8. Charakterystyka wentylatora W6. Rys. 11. Charakterystyka wentylatora W9. Rys. 9. Charakterystyka wentylatora W7. Rysunek 9 przedstawia charakterystykę wentylatora W7. Strumień objętości ma zakres od 35 m 3 /h do 224 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 368 Pa do 299 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 44 W do 56 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 8% do 35% i przy strumieniu objętości równym 183 m 3 /h zaczyna spadać do 34%. Rysunek 11 przedstawia charakterystykę wentylatora W9. Strumień objętości ma zakres od 20 m 3 /h do 188 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 345 Pa do 252 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 38 W do 45 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 5% do 31% i przy strumieniu objętości równym 137 m 3 /h zaczyna spadać do 29%. 136

Rys. 12. Charakterystyka wentylatora W10. Rysunek 12 przedstawia charakterystykę wentylatora W10. Strumień objętości ma zakres od 35 m 3 /h do 110 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 162 Pa do 76 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 12 W do 18 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 14% do 21% i przy strumieniu objętości równym 61 m 3 /h zaczyna spadać do 13%. Rys. 13. Charakterystyka wentylatora W11. Rysunek 13 przedstawia charakterystykę wentylatora W11. Strumień objętości ma zakres od 35 m 3 /h do 192 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 339 Pa do 217 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 14 W do 31 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 25% do 49% i przy strumieniu objętości równym 126 m 3 /h zaczyna spadać do 31%. Rys. 14. Charakterystyka wentylatora W12. Rysunek 14 przedstawia charakterystykę wentylatora W12. Strumień objętości ma zakres od 20 m 3 /h do 296 m 3 /h. Wraz z jego wzrostem następuje spadek przyrostu ciśnienia od 756 Pa do 551 Pa oraz wzrost pobieranej mocy od 14 W do 31 W. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 4% do 31%. Na rysunkach od 15 do 17 przedstawiono charakterystyki przedstawiające wielkości względne w stosunku do strumienia objętości dla wentylatora W13 o poborze mocy wyższej niż 125 W. Pomiary wykonano dla różnych wartości prędkości obrotowej n kolejno 100%, 86%, 72%, 58%, 44%, oraz 31% prędkości maksymalnej. Strumień objętości dla badanych prędkości obrotowych wynosił: dla n = 100% strumień objętość wzrósł od 65 m 3 /h do 296 m 3 /h, dla n = 86% przyrost cieśnienia spadł od 68 m 3 /h do 303 m 3 /h, dla n = 72% przyrost cieśnienia spadł od 65 m 3 /h do 289 m 3 /h, dla n = 58% przyrost cieśnienia spadł od 65 m 3 /h do 274 m 3 /h, dla n = 44% przyrost cieśnienia spadł od 65 m 3 /h do 267 m 3 /h, dla n = 31% przyrost cieśnienia spadł od 65 m 3 /h do 229 m 3 /h. Na rysunku 15 możemy zaobserwować spadek przyrostu ciśnienia wraz ze przyrostem strumienia objętości powietrza. Zależność ta powtarza się dla wszystkich prędkości obrotowych. Dla kolejnych prędkości obrotowych spadek ciśnienia wyniósł: dla n = 100% przyrost ciśnienia spadł od 771 Pa do 590 Pa, 137

dla n = 86% przyrost cieśnienia spadł od 636 Pa do 554 Pa, dla n = 72% przyrost cieśnienia spadł od 605 Pa do 509 Pa, dla n = 58% przyrost cieśnienia spadł od 585 Pa do 455 Pa, dla n = 44% przyrost cieśnienia spadł od 566 Pa do 413 Pa, dla n = 31% przyrost cieśnienia spadł od 526 Pa do 305 Pa. Rys. 15. Charakterystyka ΔPc dla wentylatora W13. dla n = 31% przyrost cieśnienia spadł od 70 W do 87 W. Na rysunku 17 przedstawiono charakterystyki sprawności. Charakterystyka sprawności dla prędkości obrotowej n = 31% ma posiada kształt paraboli. Sprawność wraz ze strumieniem objętości rośnie od 14% do 24% i przy strumieniu objętości równym 146 m 3 /h zaczyna spadać do 22%. W przypadku pozostałych prędkości obrotowych : dla n = 100% sprawność wzrosła od 12% do 33%, dla n = 86% sprawność wzrosła od 12% do 35%, dla n = 72% sprawność wzrosła od 11% do 33%, dla n = 58% sprawność wzrosła od 12% do 30%, dla n = 44% sprawność wzrosła od 13% do 30%. Rys. 16. Charakterystyka P dla wentylatora W13. Na rysunku 16 możemy zaobserwować wzrost pobieranej mocy elektrycznej wraz ze przyrostem strumienia objętości powietrza. Zależność ta powtarza się dla wszystkich prędkości obrotowych. Dla kolejnych prędkości obrotowych wzrost mocy wyniósł: dla n = 100% moc elektryczna wzrosła od 115 W do 148 W, dla n = 86% moc elektryczna wzrosła od 103 W do 136 W, dla n = 72% moc elektryczna wzrosła od 98 W do 127 W, dla n = 58% przyrost cieśnienia spadł od 91 W do 118 W, dla n = 44% przyrost cieśnienia spadł od 80 W do 103 W, Rys. 17. Charakterystyka η wentylatora W13. W tabeli 1 przedstawiono zestawienie sprawności otrzymanych w wyniku pomiarów z sprawnościami obliczonymi na podstawie dyrektywy. 138

Symbol wentylatora Tabela 1. Zestawienie wyników sprawności wentylatorów. Moc elektryczna P [W] Sprawność uzyskana z badań η [%] Sprawność obliczona na podstawie dyrektywy η d [%] wymogów dyrektywy. Sprawność wentylatora wynosiła o 14% mniej niż sprawność obliczona na podstawie dyrektywy. W związku z powyższym zasadnicze jest sformułowanie wniosku do Polskiego Komitetu Normalizacji, Miar i Jakości dotyczącego weryfikacji powyższego rozporządzenia. W1 33 49 45 W2 33 34 45 W3 58 30 47 W4 58 32 47 W5 110 32 49 W6 62 32 47 W7 56 34 47 W8 60 29 47 W9 45 31 46 W10 18 21 44 W11 31 49 45 W12 54 29 47 W13 148 35 49 Wnioski Literatura [1] Dyrektywa: Commission Regulation (EC) of the European Union the number 327/2011 30 March 2011. [2] Książka: Fodemski T.: Thermal measurements, WNT. [3] Książka: Fortuna S., Fans. AGH, Krąków 1999. [4] Książka: Wiśniewski S.: Surveying thermal. Publisher by TU Poznań, Poznań 1970. [5] Książka: Koczyk H., Practical heating technology, SYSTHERM, Poznań 2009. [6] Norma: Norms: PN-93/M-53950/01, PN- 81/M-42366, PN-81/M-42367, PN-ISO 5221, PN-M-43011. Celem artykułu było porównanie wyników badań 13 wentylatorów bębnowych w zakresie uzyskiwanych sprawności w odniesieniu do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 11 marca 2014 r., wprowadzającym zmiany w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE [1] w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla wentylatorów napędzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W do 500 kw. Po przebadaniu dwunastu wentylatorów (W1,..W12) w zakresie pobieranej mocy elektrycznej od 10 W do 125 W można zaobserwować, że ponad 80% z nich nie spełniłoby wymogów dotyczących minimalnej sprawności energetycznej zawartych w dyrektywie. W związku z powyższym należało by sformułować odpowiednie rozporządzenie przedstawiające wymagania dla tej klasy wentylatorów bazujące na wynikach badań istniejących wentylatorów. Jako trzynasty został przebadany wentylator W13 napędzany silnikiem elektrycznym o pobieranej mocy wyższej niż 125 W, a więc mieszczący się w zakresie rozporządzenia. Wentylator również nie spełnił 139