PŁACA MINIMALNA W POLSCE I W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Kraków, wrzesieo 2011
Płaca minimalna Wynagrodzenie minimalne (płaca minimalna) to ustawowo określona kwota wynagrodzenia, jednolita dla całego kraju, poniżej której nie można opłacad pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy.
Płaca minimalna w Polsce i Unii Europejskiej (1) Obecnie wynagrodzenie minimalne stosuje dwadzieścia spośród dwudziestu siedmiu krajów Unii Europejskiej. O wysokości wynagrodzenia minimalnego w paostwach Unii decyduje rząd lub rząd wraz z partnerami społecznymi. W Polsce wysokośd wynagrodzenia minimalnego ustalana jest w wyniku negocjacji członków Komisji Trójstronnej, czyli związków zawodowych, pracodawców oraz strony rządowej. W 2011 roku stawka płacy minimalnej w Polsce wynosi 1 386 PLN.
Płaca minimalna w Polsce i Unii Europejskiej (2) Unia Europejska pozostawia paostwom swobodny wybór w kwestii kształtowania płacy minimalnej. Wśród krajów Unii Europejskiej, wyodrębniły się 3 drogi ustalania wynagrodzenia minimalnego: ustawowo, centralnie, na szczeblu układów zbiorowych pracy, centralnie, na szczeblu układów zbiorowych pracy, w sposób zdecentralizowany. W praktyce, do krajów posiadających wynagrodzenie minimalne zalicza się tylko te, gdzie definiowane jest ono poprzez ustawę na poziomie centralnym.
Wysokośd płacy minimalnej w Polsce w porównaniu do innych paostw członkowskich w 2011 roku Wysokośd płacy minimalnej w krajach UE w I półroczu 2011 roku l.p. kraj wysokośd kraj UE / (w EUR) Polska (w %) 1 Luksemburg 1 758 504 2 Irlandia 1 462 419 3 Holandia 1 424 408 4 Belgia 1 415 406 5 Francja 1 365 391 6 Wielka Brytania 1 139 326 7 Grecja 863 247 8 Hiszpania 748 214 9 Słowenia 748 214 10 Malta 665 191 11 Portugalia 566 162 12 Polska 349 100 13 Czechy 319 91 14 Słowacja 317 91 15 Łotwa 282 81 16 Węgry 281 80 17 Estonia 278 80 18 Litwa 232 66 19 Rumunia 157 45 20 Bułgaria 123 35 Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostat Polska zajmuje 12 miejsce na liście dwudziestu krajów europejskich z ustawowo przyjętą płacą minimalną. Najwyższe wynagrodzenie minimalne obowiązuje w Luksemburgu i jest ono ponad pięd razy większe niż w Polsce. Najniższą stawkę przyjęto w Bułgarii, gdzie wynosi ona zaledwie 35% płacy minimalnej w naszym kraju.
Wysokośd płacy minimalnej w Polsce w porównaniu do innych paostw członkowskich według parytetu siły nabywczej w 2011 roku Parytet siły nabywczej płacy minimalnej w krajach UE w I półroczu 2011 l.p. kraj parytet kraj UE/ (w PPS) Polska (w %) 1 Luksemburg 1 466 264% 2 Holandia 1 342 242% 3 Belgia 1 268 229% 4 Irlandia 1 237 223% 5 Francja 1 220 220% 6 Wielka Brytania 1 139 205% 7 Grecja 903 163% 8 Słowenia 891 161% 9 Malta 843 152% 10 Hiszpania 774 140% 11 Portugalia 646 117% 12 Polska 555 100% 13 Słowacja 445 80% 14 Czechy 439 79% 15 Węgry 432 78% 16 Łotwa 407 73% 17 Estonia 370 67% 18 Litwa 365 66% 19 Rumunia 272 49% 20 Bułgaria 243 44% Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostat Przy uwzględnieniu parytetu siły nabywczej, Polska zajmuje 12 miejsce w UE pod względem wysokości płacy minimalnej.
PKB na mieszkaoca wyrażony w PPS w roku 2010 w krajach Unii Europejskiej z ustawową płacą minimalną Luksemburg Holandia Irlandia Belgia Wielka Brytania Francja Hiszpania Grecja Słowenia Malta Portugalia Czechy Słowacja Estonia Węgry Polska Litwa Łotwa Rumunia Bułgaria 133 127 118 114 107 101 89 86 83 81 80 74 64 64 62 58 52 45 44 283 Wśród 20 krajów z płacą minimalną, Polska zajmuje 12 miejsce pod względem wynagrodzenia minimalnego. W przypadku PKB na mieszkaoca jest to miejsce 16. Oznacza to, że 4 kraje o wyższym PKB mają niższe wynagrodzenie minimalne niż w Polsce. 0 50 100 150 200 250 300 Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostat
Wynagrodzenie minimalne w Polsce w 2012 roku Dnia 13 września 2011 roku rząd ustalił wysokośd płacy minimalnej w 2012 rok na poziomie 1 500 PLN. Jest to wzrost o 8,2% w stosunku do roku 2011. Rząd nie spełnił postulatu Związku Zawodowego Solidarnośd, który proponował podnieśd płacę minimalną do wysokości 1 596 PLN.
Wzrost płacy minimalnej w krajach UE w latach 2004-2010 Procentowy wzrost nominalnej płacy minimalnej w krajach Unii Europejskiej w roku 2010 w porównaniu do roku 2004 Łotwa Słowacja Rumunia Bułgaria Polska Litwa Estonia Czechy Hiszpania Grecja Irlandia Węgry Portugalia Słowenia Malta Luksemburg Belgia Holandia Francja Wielka Brytania 2% 46% 38% 37% 36% 35% 30% 27% 22% 20% 17% 11% 11% 83% 78% 75% 113% 108% 108% 100% Polska znajduje się na 5 miejscu w Europie pod względem dynamiki wzrostu płacy minimalnej (lata 2004-2010). 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostat
Dynamika wynagrodzenia minimalnego w Europie po kryzysie gospodarczym Procentowy wzrost nominalnej płacy minimalnej w krajach Unii Europejskiej w okresie 01.01.2010 01.01.2011 Słowenia Łotwa Węgry Polska Luksemburg Słowacja Wielka Portugalia Belgia Francja Hiszpania Holandia Malta Grecja Irlandia Litwa Estonia Czechy 6% 5% 4% 3% 3% 2% 2% 2% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 11% 25% Polska zajmuje 4 miejsce w Europie pod względem dynamiki wzrostu wynagrodzenia minimalnego w roku 2011. 0% 10% 20% 30% Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostat
Udział płacy minimalnej w przeciętnych zarobkach Płaca minimalna jako procent przeciętnego wynagrodzenia w krajach UE w 2009 roku Grecja Francja Luksemburg Malta Holandia Portugalia Słowenia Łotwa Litwa Polska Węgry Wielka Brytania Bułgaria Słowacja Estonia Hiszpania Czechy Rumunia 51% 48% 45% 45% 44% 43% 41% 41% 41% 40% 39% 38% 38% 37% 36% 35% 34% 33% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostat Dane z Eurostatu pokazują, że w 2009 roku wśród krajów Unii Europejskiej, udział płacy minimalnej w wynagrodzeniu przeciętnym przekroczył 50% jedynie w przypadku Grecji.
Dynamika udziału płacy minimalnej w przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu Zmiana udziału płacy minimalnej w przeciętnym wynagrodzeniu miesięcznym w krajach UE w latach 2004-2009 Polska Portugalia Słowacja Belgia Wielka Brytania Hiszpania Słowenia Estonia Łotwa Luksemburg Francja Rumunia Irlandia Malta Holandia Węgry Litwa Bułgaria Czechy Grecja -7,3% -4,6% -5,0% -3,4% -1,2% -2,0% -2,4% -0,1% -0,4% -1,1% -1,1% 1,8% 1,7% 1,7% 1,6% 1,0% 0,3% 2,8% 2,5% -8,0% -6,0% -4,0% -2,0% 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% Opracowanie Sedlak & Sedlak na podstawie Eurostat 4,6% Od roku 2004 do 2009, Polska zanotowała największy wzrost udziału płacy minimalnej w przeciętnym wynagrodzeniu miesięcznym. Warto zwrócid uwagę, że w połowie krajów udział minimalnego wynagrodzenia w przeciętnych zarobkach miesięcznych zmalał.
Podsumowanie 1. Obecny poziom płacy minimalnej w Polsce, uwzględniając PKB na mieszkaoca, jest stosunkowo wysoki. 2. Stosunek płacy minimalnej do przeciętnych zarobków w naszym kraju ma podobną wartośd jak w innych krajach europejskich. Sugerowana zmiana, by proporcja ta wynosiła 50%, wykracza poza praktyki europejskie. 3. Dynamika udziału płacy minimalnej w przeciętnym wynagrodzeniu w latach 2004-2009 była w Polsce najwyższa wśród 20 krajów europejskich. 4. W 2011 roku większośd krajów europejskich zamroziła bądź tylko minimalnie podniosła wysokośd płacy minimalnej. 5. Od roku 2004 dynamika płacy minimalnej w Polsce rośnie, natomiast w większości krajów Europy Środkowo-Wschodniej maleje.
Opracowane przez wynagrodzenia.pl tel. (12) 423 00 41 e-mail: redakcja@wynagrodzenia.pl