rozwiązania thin client dla różnych platform (PC, lokalny operator panelu,

Poznaj Simatic WinCC od strony praktycznej Część 4 WinCC firmy Siemens to oprogramowanie SCADA, którego możliwości funkcjonalne i sposoby wykorzystania przedstawiamy w publikowanym od kilku miesięcy w APA kursie praktycznym. W poprzednich jego częściach omówiono m.in. funkcje edytora graficznego, metody animacji obiektów graficznych oraz możliwości archiwizacji danych procesowych i obsługę meldunków systemowych. Bieżący artykuł jest ostatnim z serii i zawiera przedstawienie opcji internetowych systemu. Zaprezentowano w nim moduły Web Navigator oraz Data Monitor, które umożliwiają nadzór oraz sterowanie obiektem przemysłowym przez Internet lub sieć lokalną z wykorzystaniem przeglądarki internetowej. WINCC/WEB NAVIGATOR Web Navigator pozwala tworzyć wizualizację i obsługiwać system sterowania przez Internet, firmowy Intranet lub ogólnie sieć LAN bez potrzeby wprowadzania zmian w projekcie WinCC. Oznacza to, że Web Navigator pozwala wyświetlać te same archiwa, wprowadzać dane oraz umożliwia dostęp do tych samych opcji, co w przypadku lokalnie obsługiwanej przez operatora stacji. Wyświetlane ekrany procesowe mogą zawierać skrypty Visual Basic dla sekwencji dynamicznych, istnieje również możliwość dostępu do archiwów użytkownika WinCC. System może wyświetlać komunikaty operatora klientowi Web, natomiast stacja operatorska w sieci jest zintegrowana z lokalnymi zasobami użytkownika. Dzięki nowej wersji WinCC/Web Navigator można również wykorzystać opcję Basic Process Control po stronie klienta Web Navigatora, która zawiera dodatkowe obiekty i narzędzia konfiguracyjne pozwalające na łatwą implementację typowego oprzyrządowania i technologii sterowania. Główne zalety modułu to: obsługa i monitorowanie na długich odległościach nawet dla 50 klientów równocześnie, szybka aktualizacja dzięki komunikacji zdarzeniowej, uprawnienia klientów optymalnie dostosowane do zadań, rozwiązania thin client dla różnych platform (PC, lokalny operator panelu, PDA), większe bezpieczeństwo dzięki separacji serwerów WinCC i Web serwerów, funkcjonalność HMI porównywalna z klientami WinCC, wysokie standardy bezpieczeństwa. WEB-SERVER I WEB-CLIENT WinCC/Web Navigator składa się z komponentów serwera dla Web Navigator Server i komponentów klienta, które muszą być zainstalowane na komputerze Web Navigator Client. Web Server może być stacją jednostanowiskową WinCC lub do- 84 kwiecień 2011

WinCC wolną stacją w konfiguracji WinCC Client/Server. Klient umożliwia obsługę i monitorowanie trwających projektów WinCC przez przeglądarkę internetową za pomocą kontrolek ActiveX (np. MS Internet Explorer V6.0 lub nowsza). Ponieważ klient Web Navigator obsługuje usługi terminalowe Windows 2000, rozwiązanie Thin Client może działać dla urządzeń mobilnych (np. PDA, MOBIC T8) oraz paneli terminalowych działających pod Windows CE 5.0 (np. MP377 Touch). Klienta Web Navigator można instalować na dowolnej liczbie stacji bez opłat licencyjnych. Aby móc używać serwera Web Navigator, wymagana jest odpowiednia licencja (istnieją one dla 3, 10, 25 lub 50 klientów mających dostęp do serwera w tym samym czasie). DEDYKOWANY WEB-SERVER Począwszy od Web Navigatora w wersji 6.0 serwer Web może być również instalowany na kliencie WinCC jako osobny moduł. Umożliwia to tworzenie systemów rozproszonych, w których serwer Web ma jednocześnie dostęp do 12 serwerów WinCC. Wszystkie powiązane ekrany i funkcje projektu publikowane są przez podporządkowane serwery WinCC na dedykowanym serwerze Web. Do powyższego służy funkcja Remote Publisher, która może być zainstalowana na dowolnej stacji WinCC. Dzięki niej nie ma potrzeby, aby osoba przeprowadzająca konfigurację była na miejscu synoptyki można tworzyć, edytować i publikować ze zdalnej stacji WinCC. Jeśli serwer Web pracujący na stacji klienckiej WinCC jest stosowany poprzez redundantne serwery WinCC, redundancja ta jest również przekazana dalej do klientów Web. Jeśli więc serwer WinCC ulegnie awarii, natychmiast jest zastępowany przez inny, dzięki czemu klienci Web nie zauważają żadnej przerwy w działaniu systemu. FARMY SERWERÓW Z ODPOWIEDNIMI LICENCJAMI Jeśli istnieje potrzeba działania bardzo dużej liczby stacji operatorskich Web w tym samym czasie, skonfigurować można farmy serwerów z indywidualnymi serwerami Web. Do tego celu potrzebna jest licencja wahadłowa dla używanych serwerów Web. Load Balancing pozwala równoważyć obciążenie w ten sposób, że nowi klienci są automatycznie przypisywani do serwera Web z najniższym poziomem uprawnień obciążania systemu w tym samym czasie. W tym połączeniu wszystkie serwery mają dostęp do tego samego projektu WinCC i każdy może mieć do 50 przypisanych klientów. Oznacza to zapewnienie wydajności dla kilkuset stacji operatorskich w sieci Web. Jeśli Rys. 1 przypisany do danego klienta serwer ulegnie awarii, klienci automatycznie próbują uzyskać dostęp do innego serwera w farmie. Można wykorzystać tę funkcjonalność do przełączania klientów Web przez redundantne serwery WinCC. WEB NAVIGATOR JAKO PLATFORMA INTEGRACYJNA Nowa nawigacja w Web Navigator zawiera linki do wszystkich narzędzi WinCC zgodnych z standardem Web. Wchodzą w to m.in. Scope, strony diagnostyczne i pliki do pobrania. Można również zintegrować narzędzia takie jak DataMonitor i dodatki Web. Klient może w łatwy sposób usprawnić tę nawigację za pomocą własnych narzędzi i serwerów Web. Wspólny szkielet nawigacji jest tak zbudowany, aby był łatwym systemem dla użytkownika do wykorzystywania różnych narzędzi z centralnego serwera. Dla rozszerzonych konfiguracji WinCC do tworzenia plików do pobrania w sieci Web używane są Plug-In Builders. Użytkownik może spakować poszczególne komponenty jako plug-iny zgodne ze standardem Web i umieścić je w miejscu, z którego mogą je pobrać i zainstalować klienci. Pliki mogą zawierać różne dokumenty (DOC), instrukcje procesowe (AVI), rysunki (DXF) i raporty (EMF, PDF). KONFIGURACJA MODUŁU WEB NAVIGATOR Aby moduł Web Navigator pojawił się w drzewie Explorera WinCC, należy uwzględnić go podczas instalacji z płyty WinCC. Na obecnym etapie zakładamy, że dowolny projekt WinCC zawierający przynajmniej jeden ekran procesowy jest przygotowany do publikacji w sieci. Pracę rozpoczynamy, klikając prawym klawiszem myszy w moduł Web Navigator -> Web Configurator. W oknie konfiguracyjnym specyfikujemy ustawienia sieciowe nazwę strony internetowej, gdzie będzie przed- kwiecień 2011 85

technika KĄCIK PRAKTYKA stawiona wizualizacja, udostępniony port komunikacyjny umożliwiający dostęp do Internetu przez protokół HTTP (standardowo 80), a także adres IP, przez który serwer ma udostępniać dane. Tutaj decydujemy się, czy dostęp do komputera będzie odbywał się przez Internet, Intranet czy też dowolnie. Wybierając opcję All not assigned, udostępniamy wszystkie ewentualne adresy serwera (internetowe i w Intranecie). W polu Default Web-Page dla konfiguracji Web Navigator wybieramy opcję MainControl.asp. Istnieje również możliwość ustawienia przedziału czasowego, w jakim następować będzie próba powtórnego połączenia z serwerem w przypadku braku jego odpowiedzi. Kolejnym krokiem jest publikacja projektu w sieci. Aby wykonać ten zabieg, klikamy ponownie prawym klawiszem myszy moduł Web Navigator z poziomu WinCC Explorer i wybieramy opcję Web View Publisher. W kolejnych oknach wybieramy elementy, które chcemy udostępnić stacjom klienckim obrazy procesowe, funkcje stworzone w skryptach czy też dodatkowe obiekty graficzne. Etapem końcowym konfiguracji modułu Web Navigator jest utworzenie użytkowników WinCC oraz zdefiniowanie dla nich odpowiednich praw dostępu, jakie otrzymają podczas logowania ze stacji klienckiej. Użytkowników tworzymy z poziomu WinCC Explorer -> User Administration. Po otwarciu modułu zarządzania użytkownikami w lewej części okna tworzymy grupy/użytkowników, klikając prawym klawiszem myszy drzewo elementów, natomiast z prawej przypisujemy do nich odpowiednie uprawnienia. Należy zaznaczyć również opcję Web Navigator oraz wybrać ekran startowy, jaki pokaże się przy uruchomieniu aplikacji na stacji zdalnej. W momencie uruchomienia trybu Runtime w WinCC, konfiguracja serwera Web Navigator została zakończona pozostaje uruchomić wizualizację na stacji zdalnej w sieci. W tym celu na komputerze sieciowym otwieramy przeglądarkę internetową, a następnie w polu adresu wpisujemy IP serwera, gdzie uruchomione jest WinCC RT. W oknie logowania wpisujemy dane wcześniej utworzonego użytkownika. Jeśli na stacji zdalnej nie ma zainstalowanego WinCC wymagane będzie wgranie oprogramowania umożliwiającego uruchomienie klienta. Zostanie ono pobrane automatycznie z serwera WinCC po potwierdzeniu z poziomu przeglądarki internetowej (aby uruchomienie przebiegło bez problemów, na stacji serwera musi być również zainstalowana odpowiednia licencja). Po uruchomieniu modułu Web Navigator z lewej strony ekranu przeglądarki internetowej znajduje się zakładka z opcjami dodatkowymi m.in. możliwością przejścia do WinCC/DataMonitor, który zostanie bardziej szczegółowo opisany w dalszej części tej publikacji. Należy zwrócić uwagę, że jeżeli w projekcie użyte zostały skrypty C bądź VBS zmienne lokalne w skryptach nie są widoczne na stacjach klienckich. Czyli jeśli przykładowo zmiana cechy graficznej obiektu modyfikowana jest skryptem, zmiany nie będą widoczne na stacjach oddalonych. Aby tego uniknąć, należy stosować zmienne wewnętrzne WinCC (Internal Tag) z uwzględnieniem opcji Project-wide update. VIEWER RT Istnieje możliwość podglądu obrazów procesowych bez wykorzystania przeglądarki internetowej Internet Explorer. W tym celu skorzystać można z narzędzia WinCC Viewer RT, którego plik startowy (po uprzednim zainstalowaniu elementów klienckich modułu Web Navigator) znajduje się Rys. 2 na stacji klient w folderze ( )\Program Files\Siemens\ WinCC\Web Navigator\Client\bin\ WinCCViewerRT.exe. Po uruchomieniu pliku rozruchowego wystarczy podać adres serwera np. w postaci adresu IP (w formie http://<adres_servera>) oraz nazwę użytkownika i hasło do modułu Web Navigator. W celu dokonania późniejszych zmian okno konfiguracji wywołujemy kombinacją klawiszy Ctrl + Alt + P. Opcja dostępna jest od WinCC w wersji V7.0.2. WINCC/DATAMONITOR DataMonitor jest ważnym komponentem wchodzącym w skład systemu wizualizacji procesów WinCC. Narzędzie to służy do wyświetlania, analizowania, interpretacji i dystrybucji aktualnych danych procesowych i danych archiwalnych (zmierzone wartości, komunikaty, dane użytkownika). DataMonitor daje również możliwość udostępniania danych procesowych WinCC poprzez sieć Web na wszystkie poziomy funkcjonalne firmy. Pozwala on na użycie centralnie administrowanych szablonów do dokładnych analiz procesów w przedsiębiorstwie (np. raporty, statystyki), tworzenie raportów okresowych lub zdarzeniowych oraz grupowanie informacji procesowych na własne potrzeby w trybie Runtime (portal informacyjny) oraz ich dystrybucję do różnych odbiorców poprzez wiadomości e-mail. 86 kwiecień 2011

WinCC Omawiany moduł może być zainstalowany na dowolnym biurowym komputerze PC. Moduł dostarczania danych WinCC/Web Navigator Server lub WinCC/DataMonitor Server może być z kolei zainstalowany na dowolnym jednostanowiskowym systemie WinCC, serwerze WinCC lub kliencie WinCC. DataMonitor zawiera rozmaite narzędzia internetowe służące do wizualizacji oraz analizy danych, które wspomagają wszelkie aspekty bezpieczeństwa, takie jak loginy i hasła, zapory systemowe oraz procedury szyfrowania. Część z nich opisana została poniżej. SYNOPTYKI Funkcja synoptyk używana jest jedynie do monitorowania i poruszania się po ekranach WinCC za pomocą oprogramowania Internet Explorer jako tzw. View-Only Client WinCC/DataMonitor. Wykorzystuje się do tego te same mechanizmy, co w WinCC/Web Navigator np. komunikację, administrowanie użytkownikami i wyświetlanie synoptyk. TRENDY I ALARMY Funkcja ta jest narzędziem do wyświetlania i analizy archiwalnych wartości zmiennych WinCC oraz alarmów. Predefiniowana strona zawiera tabelę wartości zmiennych, odpowiednie trendy, tabele alarmów i listę wyświetlanych alarmów wraz z powiązanymi funkcjami operatora. Wbudowano również funkcje statystyczne z WinCC dla zmiennych procesowych i alarmów (np. średnie, standardowe odchyłki, wariancje). Tabele muszą być tylko powiązane z odpowiednim archiwum danych WinCC (zmierzone wartości lub alarmy). Wybrane dane mogą być również wyeksportowane do pliku CSV, a następnie obrabiane (np. kompresowane). EXCEL WORKBOOKS Jest to narzędzie raportujące wyświetlanie alarmów, a także aktualnych oraz archiwalnych wartości zmiennych w tabeli arkusza Excel. Dane mogą być analizowane za pomocą funkcji tego programu oraz sformatowane, a następnie wyświetlone w raportach. Raz stworzony arkusz może być publikowany i udostępniony w sieci Intranet/Internet lub wykorzystany jako szablon do automatycznego generowania raportów. PUBLIKACJA RAPORTÓW Funkcja publikacji raportów automatycznie drukuje raporty z WinCC i przygotowanych arkuszy Excela. Raporty generowane są okresowo (np. na koniec zmiany) lub zdarzeniowo (np. przy zmianie tagów WinCC) i mogą być rozsyłane przez e-mail. WEBCENTER Jest to centralny portal informacyjny umożliwiający dostęp do danych WinCC przez Intranet lub Internet. Za jego pomocą użytkownik może przygotowywać dane procesowe WinCC, alarmy i synoptyki w celu stworzenia dowolnego widoku dla różnych grup użytkowników (np. jako wykresy kołowe z wartościami ilościowymi dla zarządu lub wartości temperatury dla obsługi technicznej). Dzięki tym widokom dane WinCC mogą być porównywane, analizowane, interpretowane i, jeśli to konieczne, również eksportowane co odpowiedni czas. Na stronie WebCenter użytkownik może stworzyć własne ekrany za pomocą tzw. funkcji WebParts (np. tabele wartości zmiennych, trendy, tabele alarmów, statystyki wyświetleń, itd.) i zachować je. Dzięki temu różne informacje o fabryce lub procesie Rys. 3 produkcyjnym mogą być generowane do różnych poziomów funkcyjnych w przedsiębiorstwie np. do kontroli jakości. LICENCJONOWANIE SELEKTYWNE Opiera się ono na serwerach np. za pomocą serwera Web Navigator lub DataMonitora. W zależności od wybranej licencji, pakiet oprogramowania DataMonitor dla serwera zawiera 1, 3, 10, 25 lub 50 licencji klienckich. Ich liczba oznacza maksymalną liczbę klientów, jaka może być aktywna w tym samym czasie (czyli można ogólnie podłączyć dowolną liczbę klientów). KONFIGURACJA WINCC/ DATAMONITOR Podobnie jak w przypadku modułu Web Navigator konfigurację DataMonitor rozpoczynamy, klikając z poziomu WinCC Explorer prawym klawiszem myszy opcję Web Navigator -> Web Configurator. W oknie konfiguracji w polu Default Web Page pozostawić można opcję MainControl.asp, co na etapie uruchomienia pociąga za sobą start modułu Web Navigator (gdzie z kolei można przejść do opcji DataMonitor, korzystając z menu ukrytego po lewej stronie obszaru roboczego przeglądarki Internet Explorer) lub wybrać pozycję DataMonitor.asp, która bezpośrednio prowadzi do otwarcia w przeglądarce modułu DataMonitor. Pozostałe opcje pozostają bez zmian. Aby poprzez DataMonitor dostępne były ekrany procesowe w postaci kwiecień 2011 87

technika KĄCIK PRAKTYKA grafik statycznych, należy je opublikować z poziomu WinCC Explorer -> Web Navigator -> Web View Publisher. UŻYTKOWNICY Kolejnym krokiem jest konfiguracja użytkowników, którzy będą mieli zdalny dostęp do aplikacji w trybie Runtime. Jest to dosyć istotne ze względu na różnice w stosunku do użytkowników typu Web Navigator. Użytkownicy DataMonitor logują się zdalnie danymi użytkownika Windows, przy czym jednak użytkownik o tej samej nazwie musi zostać utworzony z poziomu WinCC Explorer -> User Administration. Należy zacząć od stworzenia użytkownika WinCC (np. User_1), któremu nadajemy odpowiednie uprawnienia oraz hasło (może być to użytkownik typu Web Navigator). Następnie tworzymy użytkownika systemu Windows o tej samej nazwie (User_1). W tym celu klikamy prawym klawiszem myszy ikonę Mój Komputer i wybieramy Zarządzaj. Następnie (jak pokazano na rys. 3) przechodzimy do ustawień użytkowników i tworzymy nową pozycję User_1 oraz hasło. Uwaga hasło musi być inne niż to przypisane użytkownikowi WinCC! Wynika to z faktu, że hasłem WinCC użytkownik User_1 logować się będzie tylko i wyłącznie do aplikacji Web Navigator, natomiast hasłem windowsowym do aplikacji DataMonitor. Nie ma możliwości, aby jeden użytkownik logował się do obydwu systemów równocześnie. Jeśli hasło będzie w obu przypadkach takie samo modułem nadrzędnym jest Web Navigator i nie będzie możliwości zalogowania się do DataMonitor. Etapem końcowym tworzenia użytkownika DataMonitor jest przyporządkowanie go do odpowiednich grup systemowych. Po zainstalowaniu na serwerze WinCC modułu DataMonitor na liście grup użytkowników systemu Windows widnieją grupy DM_USER oraz DM_ADMIN. Użytkownik DataMonitor powinien przynależeć do jednej z nich lub do obydwu (pełna administracja). Ustawienia uprawnień dla tych grup użytkowników konfigurujemy z poziomu już uruchomionego DataMonitor -> WebCenter -> Administration -> User Administration. URUCHOMIENIE Analogicznie jak w przypadku modułu Web Navigator, DataMonitor uruchamiany jest z poziomu Internet Explorer (inne przeglądarki nie są wspierane). W oprogramowaniu stacji klienta należy wprowadzić adres IP serwera. Logujemy się odpowiednią nazwą użytkownika oraz hasłem (jak opisane zostało wyżej). Jeżeli podczas początkowej konfiguracji w polu Default Web Page wybrana została opcja MainControl.asp, otwarte zostanie okno Web Navigator, a jednak próba połączenia do serwera nie powiedzie się, należy przejść w menu po lewej stronie obszaru roboczego i wybrać opcję DataMonitor. Jeśli wszystkie dodatki wymagane na stacji klient zostały wcześniej zainstalowane (oraz licencja na stacji serwer), a także uruchomiony jest tryb Runtime na stacji serwer, otworzy się menu konfiguracyjne systemu DataMonitor, jak pokazano na rysunku 4. POŁĄCZENIE Z BAZĄ DANYCH RT Pracę zdalną z modułem Data- Monitor rozpoczynamy od konfiguracji połączenia z serwerem, gdzie w trybie Runtime uruchomiona jest aplikacja Rys. 4 wizualizacyjna. W tym celu przechodzimy do zakładki Webcenter -> Administration -> Connection Administration, a następnie wybieramy odpowiednie opcje, jak pokazano na ilustracji. W zależności od źródła danych wybieramy odpowiedni typ połączenia: Swapped WinCC Archive jest to połączenie do kopii zapasowych archiwów (Backup Archive) konfigurowanych z poziomu Tag Logging, co zostało szczegółowo opisane w części 3 kursu. Archiwa te muszą zostać ponownie dołączone do serwera SQL i wtedy dostępne są z poziomu DataMonitor. Konfigurację przeprowadza się poprzez WebCenter -> Administration -> Connect/ Disconnect Archive. Informacje na temat przeglądania danych archiwalnych z poziomu DataMonitor znaleźć można w plikach pomocy WinCC pod hasłem: Connecting and Disconnecting Archives In the WebCenter. WinCC Runtime zapewnia dostęp do danych bieżących skonfigurowanych z poziomu Tag Logging oraz Alarm Logging. Archiwa RT nie mogą być odłączane bądź dołączane, gdyż ich połączenie z bazą danych SQL zarządzane jest przez system WinCC. CAS dostęp jedynie do danych z serwera WinCC/CAS Central Archive Server. WinCC Runtime + all segments dostęp do danych Runtime + dostęp do danych Swapped WinCC Archive. 88 kwiecień 2011

WinCC W przypadku wyboru opcji drugiej należy wskazać bazę danych projektu aktywnego w trybie Runtime. Nazwę bazy danych można odszukać w Simatic Shell (Mój Komputer -> Simatic Shell -> pole DSN) na stacji serwer. Nazwę kończymy, dodając literę R (CC_<nazwa_projektu>_<data>R). Z punktu widzenia użytkownika najwygodniejszą opcją umożliwiającą dostęp do wszelkich danych jest pozycja ostatnia. Główna baza danych jest dołączana automatycznie, więc nie wymaga dodatkowej konfiguracji. Kończymy, klikając przycisk Create. TRENDS & ALARMS Po skonfigurowania połączenia przejść można do wyświetlania danych poprzez DataMonitor. Główne opcje prezentacji wartości zmiennych procesowych oraz ich przetwarzania znajdują się w zakładce Trends & Alarms prezentacja wartości w postaci tabelarycznej lub na wykresie, lista aktywowanych meldunków oraz funkcje statystyczne. Weźmy dla przykładu konfigurację trendów. Zaczynamy od przejścia w zakładkę Trend (Process Values). Klikając ikonę, przechodzimy do okna konfiguracyjnego (jak na rys. 6). Najważniejszym krokiem jest wybór wcześniej zdefiniowanego połączenia z bazą danych w polu Link. Po dokonaniu wyboru przedstawiona zostanie lista tagów WinCC, które są archiwizowane, a co za tym idzie mogą zostać przedstawione w postaci trendu. Wedle potrzeb można dostosować typ graficznej interpretacji danych. W polu Value Rys. 6 Axis Editor najlepiej zostawić ustawienia domyślnego autoskalowania osi wartości. Można włączyć w sumie trzy osie czasu oraz wartości. Kolejnym ważnym elementem jest zadeklarowanie przedziału czasu, jaki ma Rys. 5 być przedstawiony na wykresie pole Time Frame. Zaznaczając opcję Relative, Period, należy podać zakres w odniesieniu do czasu obecnego. Przykładowo wpisując wartość 10 w pole Minutes oś czasu zostanie przeskalowana od 10 minut wstecz do momentu odświeżenia strony. Natomiast po zaznaczeniu opcji Absolute Period należy podać dokładną datę lub czas początku oraz końca przedziału czasowego (funkcja ta może okazać się pomocna przy wyświetlaniu danych archiwalnych). Pozostaje zatem określić rozmiar wykresu i zakończyć, klikając przycisk OK. Istnieje możliwość wyeksportowania aktualnych danych (z zakresu określonego wcześniej podczas konfiguracji) do pliku.csv przez kliknięcie ikony Export data. Bardzo podobnie przebiega konfiguracja pozostałych modułów z grupy Trends & Alarms. Najistotniejszą sprawą jest wybranie odpowiedniego uprzednio skonfigurowanego połączenia z bazą danych WinCC, zmiennych, a także wybranie interesującego nas przedziału czasu, z którego pobrane mają zostać dane. Reszta ustawień jest intuicyjna. STRONY UŻYTKOWNIKA Znając metody konfiguracji poszczególnych elementów zakładki Trends & Alarms, użytkownik może stworzyć własne predefiniowane strony internetowe zawierające interesujące go informacje o poszczególnych elementach zakładu przemysłowego, maszyny czy procesu. Kompleksowe przedstawienie informacji w jednym miejscu z pewnością ułatwi zdalny nadzór obiektu oraz skróci czas wyszukiwania danych. Aby stworzyć własną stronę, należy przejść do zakładki Webcenter -> Configuration -> Create page. Wybieramy jeden z przykładowych układów strony (bądź tworzymy własny zakładka Create Layout), wprowadzamy nazwę strony, wybieramy folder przechowywania i zapisujemy przyciskiem Save. Następnie przechodzimy do Webcenter -> Administration -> Picture management, gdzie w pierwszej kolumnie zazna- kwiecień 2011 89

technika KĄCIK PRAKTYKA czamy ekrany procesowe, które będą dostępne jako grafiki statyczne na stworzonej stronie. Aby obrazy były widoczne, należy je uprzednio opublikować z poziomu WinCC Explorer -> Web Navigator. Ostatnim krokiem konfiguracji jest dodanie elementów wyświetlanych na stronie. W tym celu należy przejść w zakładkę Webcenter -> Pages i wybrać wcześniej utworzony układ strony z folderu, w którym został zapisany. Okno konfiguracji wyglądu strony otwiera się po kliknięciu w ikonę Add new webpart znajdującej się po prawej stronie ekranu. Wybierając interesujące nas elementy oraz segment strony, umieszczamy na szkielecie poszczególne moduły. Ustawienia każdego z dodanych podzespołów należy określić indywidualnie zgodnie z powyższym opisem. Efektem końcowym pracy jest strona, na której w jednym miejscu wyszczególnione są wszelkie pożądane informacje (patrz rys. 7). Strona zapisywana jest na stacji serwer, może również zostać wyeksportowana do pliku poprzez opcję Export the Configuration of the Webcenter Page. RAPORTY Bardzo przydatną funkcją, która również jest dostępna z poziomu stacji klienckiej DataMonitor, jest raportowanie. System raportów został opisany szczegółowo w poprzedniej części kursu, niemniej jednak w niniejszej publikacji informacje zostaną uzupełnione o te potrzebne do wygenerowania raportu zdalnie. Raporty zapisywane są na stacji serwer, mogą być również dostępne ze stacji klienckiej. Można generować raport w dowolnym momencie lub wedle wcześniej sprecyzowanych wytycznych (raporty okresowe bądź wywoływane przez zmiany wartości odpowiednich zmiennych). Rys. 8 Rys. 7 Konfigurację należy zacząć od utworzenia na stacji serwer odpowiedniego raportu z przypisanym do niego układem strony. Różnica w stosunku do standardowych raportów polega na tym, że przy tworzeniu układu strony (Page Layout) należy wykorzystać elementy dynamiczne raportu oznaczone jako klasyczne (Classic) przykładowo WinCC Online Table/Trend Control (Classic). Elementy te należy dodatkowo skonfigurować, jako że nie są one przystosowane do wyświetlania konkretnych danych należy je wskazać i sformatować. Po wstawieniu pola na schemat układu strony przechodzimy w jego ustawienia, klikając go dwukrotnie lewym klawiszem myszy. Następnie przechodzimy w zakładkę Connect -> Assigning Parameters -> Edit. W otwartym oknie konfiguracji należy sprecyzować dane, jakie będą wyświetlane w parametryzowanym obiekcie. I tak przykładowo dla wykresu (WinCC Online Trend Control ( Classic) Picture) w zakładce Curves w polu Selection of Archives/Tags należy wskazać zmienną, której zmiany wartości będą przedstawiane na trendzie. Jeśli wykres ma ilustrować więcej niż jedną krzywą, warto zaznaczyć opcję Common X/Y-Axis w zakładce General -> pole Display. Ważne jest również odpowiednie przeskalowanie osi czasu (Time Axis), gdyż na podstawie wprowadzonych tu wartości wykres w generowanym raporcie będzie zawierał wskazany przedział czasowy przebiegu. Podobnie w przypadku tabeli (WinCC Online Table Control (Classic)) we właściwościach obiektu należy wskazać dane, które będą wyświetlane w poszczególnych kolumnach (zakładka Columns) oraz przedział czasu, z jakiego dane powinny zostać zawarte w tabeli ( Column -> Selection of Time), a także odstępy pomiędzy kolejnymi pomiarami zgodne są z czasem akwizycji danych ustalonym dla konkretnego archiwum z poziomu konfiguratora Tag Logging. Pozostaje jeszcze konfiguracja układu strony oraz przypisanie go do odpowiedniego wydruku (Print jobs). Kompletny schemat raportu jest teraz zdalnie dostępny przez moduł DataMonitor. Pierwszym krokiem do wygenerowania raportu ze stacji zdalnej jest przejście w zakładkę Reports -> Setting, gdzie sprecyzować należy podstawowe ustawienia (wybór drukarki, odbiorca e-maile, itd.). Następnie przechodzimy do zakładki Print jobs, gdzie określamy miejsce zapisu oraz metodę wyzwalania raportu można wywołać raport ręcznie w dowolnym momencie bądź ustalić warunki, których wystąpienie pociągnie za sobą generację raportu np. odpowiednia data/godzina czy zmiany wartości tagów. Opublikowane raporty zapisywane są na serwerze (folder instalacyjny WinCC ( )\ Web Navigator\DataMonitorServer\ WebCenter\App_Data\Webcenter\ WebcenterPages), jednak dostęp do nich jest możliwy przez DataMonitor zakładka Published Reports. EXCEL WORKBOOKS Kolejną metodą podglądu danych oraz ich dalszego przetwarzania, 90 kwiecień 2011

WinCC z poziomu stacji klienckiej, jest wykorzystanie dodatku WinCC Excel Workbooks. Opcja ta daje możliwość wstawienia oraz analizy aktualnych wartości zmiennych WinCC RT poprzez arkusz kalkulacyjny MS Excel (wymagany jest MS Excel 2003 SP3 lub nowszy). Pracę z tym dodatkiem należy zacząć od zainstalowania dodatku Excel Workbooks z płyty instalacyjnej WinCC lub na przykład poprzez DataMonitor -> Reports -> Download area. Następnie otwieramy i zapisujemy nowy arkusz. Z górnego paska menu DataMonitor wybieramy opcję Excel Workbook Wizard. Projekt na stacji jest aktywny w trybie RT. W kolejnych krokach konfiguracji przeciągamy np. zmienne WinCC na arkusz kalkulacyjny (Add/Delete Excel Workbook Wizard tags) oraz publikujemy arkusz w sieci, aby był dostępny poprzez DataMonitor (Excel Workbook Wizard description -> Publish/Template) logowanie użytkownikiem DataMonitor (hasło windowsowe). Kończymy, klikając przycisk Finish. Wszelka edycja arkusza Excel przebiega wedle potrzeb z uwzględnieniem danych WinCC wprowadzonych w odpowiednie komórki. Etapem końcowym jest skonfigurowanie dostępu do danych z poziomu DataMonitor. W tym celu przechodzimy w zakładkę Reports -> Report Tools. Z widniejącej listy otwieramy uprzednio utworzony oraz opublikowany arkusz kalkulacyjny. Z paska menu wybieramy opcję DataMonitor -> Excel Workbooks, w otwartym okienku klikamy przycisk Connect. Rys. 9 Uwaga w tym miejscu logowanie odbywa się użytkownikiem oraz hasłem utworzonym w WinCC User Administration. Po uzyskaniu połączenia, zaznaczając opcję Read cyclic i klikając przycisk Read (archive) tags / Alarms w odpowiednie komórki arkusza kalkulacyjnego zostają wpisane aktualne wartości zmiennych procesowych, archiwalnych lub komunikatów WinCC RT. Istnieje również możliwość wygenerowania raportu w postaci wydruku arkusza Excel (Reports -> Excel Workbooks). Aby w polu Existing Excel Workbooks widniały utworzone wcześniej arkusze, należy je opublikować jako wzór Template podczas konfiguracji na stacji serwer. PODSUMOWANIE Ostatnia część kursu WinCC przybliża użytkownikowi funkcjonalność modułów WinCC umożliwiających dostęp do danych RT poprzez lokalną sieć Intranet lub Internet. Komponenty umożliwiające dostęp zdalny są stosunkowo łatwe oraz bardzo wygodne w użytkowaniu, a nawet w dobie rozwoju komunikacji przemysłowej niezbędne w większych zakładach przemysłowych. Bardzo uproszczona konfiguracja użytkowników oraz szerokie możliwości prezentacji danych przy ograniczonym do minimum zakresie konfiguracji stacji zdalnych na pewno ułatwią pracę z narzędziami, a także uczynią zakład przemysłowy bardziej dostępnym pod względem obsługi i sterowania oraz diagnostyki i archiwizacji danych. Możliwość generowania raportów oraz przetwarzania danych np. w środowisku Excel daje szerokie możliwości prezentacji zmian procesowych w zależności od potrzeb personelu. Wnikliwy czytelnik, śledzący kolejne części cyklu publikacji, z pewnością posiądzie solidne podstawy do dalszej pracy z oprogramowaniem wizualizacyjnym, a także nabędzie zdolność samodzielnego tworzenia bardziej rozbudowanych aplikacji przy maksymalnym wykorzystaniu możliwości narzędzi programowych systemu WinCC. Radosław Krzyżanowski Rys. 10 Szczegółowe informacje na temat omówionych powyżej modułów WinCC można odnaleźć w instrukcjach systemowych do pobrania z następujących stron: DataMonitor: http://support. automation.siemens.com/ww/ view/en/37436590 Web Navigator: http://support. automation.siemens.com/ww/ view/en/37436594 kwiecień 2011 91