Strategia rozwoju Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego UR na lata 2013-2016 Misja Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego odzwierciedla zasadnicze elementy misji Uniwersytetu Rzeszowskiego takie jak tworzenie kapitału intelektualnego dla regionu w oparciu o wysoko wykwalifikowaną własną kadrę, nowoczesną bazę naukowobadawczą i wysokiej jakości badania naukowe. Mocne strony: Analiza SWOT perspektyw rozwoju Wydziału Pracownicy naukowo-dydaktyczni dla których Wydział stanowi podstawowe miejsce pracy. Ich liczba i kompetencje pozwoliły w ostatnim czasie znacząco poszerzyć ofertę dydaktyczną Wydziału o kierunki cieszące się dużym zainteresowaniem wśród młodzieży oraz przychylnością regionalnych pracodawców. Nowoczesna naukowa i dydaktyczna baza aparaturowa i lokalowa. Duża jej część została oddana do użytku dzięki pozyskanym przez Wydział i Uczelnię w latach 2008-2013 znaczącym środkom finansowym. Wydział jest liderem w Uniwersytecie pod względem inwestycji w rozwój infrastruktury naukowej. Kierunki studiów prowadzone przez Wydział. Prowadzone są studia w zakresie nauk matematycznych, fizycznych i technicznych I i II stopnia, stacjonarne i niestacjonarne (licencjackie, inżynierskie i magisterskie o profilach ogólnoakademickich i praktycznych), a także III stopnia wspólnie z Instytutem Fizyki Jądrowej PAN, oraz studia podyplomowe. Kierunki studiów prowadzone są według programów kształcenia na różnych specjalnościach zorientowanych głównie na potrzeby rynku pracy. Świadczy o tym fakt, że kierunki matematyka, informatyka, inżynieria materiałowa, mechatronika i fizyka techniczna są wspierane przez program ministerialny kierunków zamawianych, jak również zwiększająca się pomimo wyraźnie zaznaczającego się niżu demograficznego liczba studentów Wydziału. Uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk fizycznych w zakresie fizyki. Utrzymanie stałego tempa wzrostu liczby publikacji w czasopismach z tzw. listy filadelfijskiej. Utrzymanie stałego poziomu rekrutacji studentów dzięki elastyczności programów kształcenia uwzględniających zmiany na rynku pracy. Utrzymanie na stałym poziomie stanu kadry naukowo-dydaktycznej, w szczególności w gronie pracowników samodzielnych. Wewnętrzny System Zapewnienia Jakości Kształcenia Wydziału oparty na rozwoju własnej kadry naukowej i infrastruktury naukowo-dydaktycznej, na programach kształcenia dostosowanych do Krajowych Ram Kwalifikacji przy udziale regionalnych pracodawców, a także na efektywnych procedurach weryfikacji efektów kształcenia i organizacji toku studiów. Umiędzynarodowienie działalności naukowej i dydaktycznej Wydziału. W ramach wielu umów międzynarodowych pracownicy Wydziału prowadzą aktywną 1
współpracę naukową, której przejawem są wspólne publikacje, projekty badawcze, staże naukowe, wizyty studyjne i in. Pracownicy i studenci korzystają z międzynarodowych programów Erasmus, Comenius a także z programów uniwersyteckich zorientowanych na międzynarodową współpracę, między innymi UR nowoczesność i przyszłość regionu, Budowa potencjału dydaktycznego na poziomie europejskim, Nowoczesne technologie stosowane w przemyśle lotniczym. Organizacja staży studentów w przedsiębiorstwach i instytucjach na terenie Podkarpacia, a także studiów podyplomowych zorientowanych głównie na lokalny rynek pracy. Działania na rzecz środowiska gospodarczego regionu ukierunkowane w strategicznych projektach wydziałowych Uniwersyteckie Centrum Innowacji i Transferu Wiedzy Techniczno-Przyrodniczej i Centrum Dydaktyczno-Naukowego Mikroelektroniki i Nanotechnologii. Szanse: Staże studenckie i absolwenckie. Biuro Karier monitorujące losy absolwentów uczelni. Informacje uzyskiwane poprzez staże, biuro i inne źródła mają służyć ciągłemu rozwojowi programów kształcenia na różnego rodzaju studiach, w tym podyplomowych. Uruchomione w 2013 roku nowe laboratoria naukowo-badawcze, w tym wyposażone w unikatową aparaturę: technologii materiałów dla przemysłu (7 pracowni), inżynierii wytwarzania (7 pracowni), spektroskopii materiałów (4 pracownie), sterowania układami mechanicznymi (5 pracowni), badań i kontroli środowiska (5 pracowni), badań struktury materii (6 pracowni), informatyki stosowanej (9 pracowni), zagadnień społeczeństwa informacyjnego (5 pracowni), matematyki stosowanej (3 pracownie), luminescencji w nanostrukturach, magneto-transportu elektronowego przy ultra-niskich temperaturach i in. Stwarza to szansę na istotne przyspieszenie rozwoju kadry naukowej i jej udziału w badaniach prowadzonych z użyciem nowoczesnych technologii, ukierunkowanych na uzyskanie praktycznych efektów i publikowanie ich opisu w wysokiej rangi międzynarodowych czasopismach naukowych. Uruchomione nowe kierunki studiów zorientowane na nowoczesne technologie i aktualne potrzeby rynku pracy, między innymi: inżynieria materiałowa, mechatronika, inżynieria bezpieczeństwa. Uruchomiono również nowe specjalności: na kierunku fizyka techniczna nanoelektronikę; na kierunku inżynierii materiałowej nanotechnologia i materiały nanokompozytowe; na międzywydziałowym kierunku biotechnologia nanomateriały. Ponadto wydział prowadzi klasy akademickie w szkołach regionu oraz różnorodne studia podyplomowe. Stwarza to szansę na utrzymanie stałego poziomu rekrutacji, a także na dobre przygotowanie absolwentów studiów do wymogów współczesnego rynku pracy zorientowanego na wysokie technologie. Intensywne działania ukierunkowane na uzyskanie uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora nauk matematycznych, co stworzyłoby możliwość uruchomienia studiów III stopnia na Wydziale i istotnie umocniłoby jego pozycję w Uniwersytecie. Planuje się też uzyskanie uprawnień habilitacyjnych z fizyki. Szersze wykorzystanie stypendiów post doktorskich i staży naukowych w celu przyspieszenia postępowań habilitacyjnych dla pracowników Wydziału w ramach już funkcjonujących umów międzynarodowych. Wydział jest w pełni przygotowany do prowadzenia procesu dydaktycznego w języku angielskim dla studentów z zagranicy. 2
Kontynuacja realizowanych projektów oraz aktywne włączenie się w nowe projekty wpisujące się w kolejne strategiczne plany regionalne na lata 2014-2020, w ramach nowych programów europejskich. Słabe strony: Niewystarczająco jeszcze rozwinięty system monitoringu losów absolwentów. Brak kadry samodzielnych pracowników naukowych na kluczowym dla Wydziału kierunku informatyka, na poziomie umożliwiającym wystąpienie w najbliższej przyszłości o uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk technicznych w dyscyplinie informatyka. Niewystarczająca oferta dydaktyczna na kierunkach fizyka, fizyka techniczna i matematyka skutkująca niską rekrutacją. Brak uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora nauk matematycznych skutkujący brakiem zadowalającej dynamiki w rozwoju kadry naukowej w dziedzinie nauk matematycznych. Niedostateczny udział w programach badawczych i edukacyjnych finansowanych przez NCN, NCBiR oraz Unię Europejską. Nie zostały uruchomione stałe studia w języku angielskim, co skutkuje brakiem stałych grup studenckich spoza kraju. Niewystarczający poziom współpracy z partnerem regionalnym Politechniką Rzeszowską w planie rozwoju nowych form działalności naukowej i aplikacyjnej na rzecz Podkarpacia. Zagrożenia: Brak uprawnień habilitacyjnych z fizyki utrudnia możliwości tworzenia nowych kierunków studiów wynikających z potrzeb regionu. Trudność pozyskiwania samodzielnych pracowników do minimum kadrowego w celu pozyskania uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora nauk w zakresie informatyki. Brak studiów doktoranckich ogranicza przyspieszony rozwój młodej kadry naukowej z nauk fizycznych i matematycznych. Niewystarczający poziom finansowania Wydziału. Ewentualny odpływ studentów z powodu braku studiów w języku angielskim. Strategia rozwoju Wydziału wynikająca z analizy SWOT Założenia strategii Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego są zgodne ze strategią Uniwersytetu Rzeszowskiego i obejmują następujące cele rozwojowe: o Kształcenie studentów zgodnie z potrzebami rynku pracy i aktualnym stanem nauk matematycznych, fizycznych, informatycznych, technicznych oraz ich zastosowań, realizowane ze szczególną troską o ich jakość i praktyczne zastosowanie, w tym z wykorzystaniem możliwości stwarzanych przez różnorodne interdyscyplinarne formy kształcenia, rozwijanie oferty studiów podyplomowych oraz innych form dokształcania. 3
o Podniesienie ilości, jakości i efektywności badań naukowych w matematyce, fizyce, informatyce, naukach technicznych, między innym w zakresie takim jak matematyka finansowa, biomatematyka, biofizyka, inżynieria nanostruktur, inżynieria medyczna, mechatronika i inżynieria bezpieczeństwa, zapewniających Wydziałowi stałą obecność w krajowych i międzynarodowych projektach i programach naukowo-badawczych i aplikacyjnych, a także szczególna dbałość o rozwój młodej kadry naukowej w tym kadry pracowników samodzielnych. o Systemowe i profesjonalne budowanie relacji ze społeczno-gospodarczym środowiskiem regionu poprzez zaangażowanie w różnorodne badania na rzecz innowacyjnej gospodarki, poprzez transfer wiedzy nowoczesnych technologii do przemysłu, a także poprzez rozbudowę praktycznych specjalizacji programów nauczania i upowszechnianie nauki w szkołach w różnych formach, w tym przez klasy akademickie, koła naukowe, olimpiady szkolne, organizowanie otwartych dni nauki, a także przez uruchomienie klas akademickich dla szczególnie uzdolnionych uczniów szkół regionu. Strategiczny naukowy kierunek rozwoju Wydziału zakłada szczególną troskę o rozwój młodej, samodzielniej kadry naukowej w dziedzinach nauk matematycznych, fizycznych, informatycznych i technicznych. Celowi temu podporządkowane są wydziałowe inwestycje mające na celu rozwój własnej infrastruktury naukowo-badawczej, zwłaszcza unikatowej bazy aparaturowej pozwalającej prowadzić badania naukowe na najwyższym poziomie. Otwiera to także szanse dla międzynarodowej współpracy naukowej na bazie wydziałowych centrów, laboratoriów i pracowni badawczych oraz dla szerszego udziału w tworzeniu i wdrażaniu nowych technologii wspólnie z otoczeniem gospodarczym. Wśród naukowych celów szczegółowych wymienić należy jako pierwszorzędne: uzyskanie uprawnień doktorskich z matematyki, uzyskanie uprawnień habilitacyjnych z fizyki, uzyskanie uprawnień doktorskich z nauk technicznych. Uzyskanie powyższych uprawnień daje możliwość uruchomienia studiów doktoranckich na kierunkach prowadzonych na Wydziale oraz studiów podyplomowych w zakresie nowoczesnych technologii i nowych dziedzin wiedzy co przełoży się w znaczący sposób na rozwój kadry naukowej i badawczej Uczelni i Województwa, podwyższenie jakości kształcenia oraz poszerzy ofertę edukacyjną dla Podkarpacia. W planach rozwoju dydaktyki na Wydziale przewidziane jest uruchomienie szeregu nowych specjalizacji w ramach już prowadzonych kierunków studiów. W szczególności, poszerzenie matematyki o praktyczne specjalności takie jak statystyka, w tym statystyka medyczna, biomatematyka, modelowanie matematyczne w nano- i biosystemach. Do specjalizacji matematycznej o profilu matematyka w finansach i bankowości dołączy nowy kierunek informatyka i ekonometria. Kierunek fizyka zamierza się poszerzyć o inżynierskie specjalności z biofizyki. W planach jest poszerzenie 4
kierunku fizyka techniczna o inżynierskie specjalności: nanoelektronika i optyka medyczna. Przewiduje się też rozwój nowych kierunków i specjalności o profilach technicznych, w szczególności o biocybernetykę, inżynierię medyczną i inżynierię produkcji. Informatykę poszerzy się o specjalność bioinformatyka. Wydział dba także o rozwój międzywydziałowych form kształcenia, w szczególności na kierunkach biotechnologia i informatyka i ekonometria. Wydział planuje udział w uruchomieniu na UR klasy matematyczno-fizyczno-informatycznej w projekcie Liceum UR. W stałych planach Wydziału przewiduje się kontynuację prowadzenia klas akademickich w liceach regionu, udział w organizacji olimpiad szkolnych. Najbliższym celem jest uruchomienie w nowej siedzibie Wydziału nowych laboratoriów i pracowni naukowo-badawczych w ramach Centrum Innowacji i Transferu Wiedzy Techniczno-Przyrodniczej, a także uruchomienie nowych laboratoriów i pracowni naukowo-dydaktycznych oraz nowych specjalności na bazie Centrum Dydaktyczno- Naukowego Mikroelektroniki i Nanotechnologii. Uruchomienie tych Centrów wiąże się także z potrzebą pozyskania grantów naukowo-badawczych, innowacyjnych i szkoleniowych zapewniających płynność finansową Wydziału. 5