SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI IZBY SKARBOWEJ W KATOWICACH W 2015 ROKU

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI IZBY SKARBOWEJ W KATOWICACH W 2015 ROKU Dyrektor Izby Skarbowej jako organ rządowej administracji niezespolonej podległej ministrowi właściwemu ds. finansów publicznych, stanowi w województwie podstawowe ogniwo realizacji polityki finansowej państwa. Misją w/w organu podatkowego jest pozyskiwanie dochodów budżetowych przy maksymalizacji poziomu dobrowolnego wypełniania obowiązków podatkowych oraz zapewnienie podatnikom wysokiej jakości obsługi w warunkach jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego. Dyrektor wykonuje swoje zadania przy pomocy Izby Skarbowej, która w wyniku konsolidacji jaka nastąpiła z dniem 01.04.2015r. realizuje ogół procesów pomocniczych w administracji podatkowej woj. śląskiego. Efektem konsolidacji było utworzenie jednostki organizacyjnej obejmującej Izbę Skarbową wraz z podległymi Urzędami Skarbowymi w sprawach organizacyjno-finansowych tj. dot. obsługi finansowej i kadrowej, zarządzania majątkiem, remontów i inwestycji, zamówień publicznych, obsługi informatycznej, audytu wewnętrznego, kontroli zarządczej, komunikacji, zarządzania bezpieczeństwem informacji, zarządzania kryzysowego, spraw obronnych, ochrony osób i mienia, bezpieczeństwa i ochrony pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. INFORMACJE OGÓLNE Nie uległy zmianie dane kontaktowe, tj. siedziba, telefon, fax oraz e-mail, które przedstawiają się jak niżej: Izba Skarbowa w Katowicach ul. Damrota 25 40-022 KATOWICE tel: +48 32 207-60-00 fax: +48 32 207-60-10 e-mail: is@sl.mofnet.gov.pl Szczegółowe informacje dot. danych teleadresowych obiektów zarządzanych przez Izbę Skarbową w Katowicach przedstawia dołączony do sprawozdania Załącznik 1. W 2015 roku struktura organizacyjna Izby Skarbowej w Katowicach uległa zmianie w związku z wejściem w życie Zarządzenia Nr 15 Ministra Finansów z dnia 05 marca 2015 r. w sprawie organizacji urzędów i izb skarbowych oraz nadania im statutów. Na podstawie Statutu Izby Skarbowej stanowiącego załącznik nr 1 do ww. Zarządzenia zostało wydane Zarządzenie Nr 31/15 Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 01.04.2015r. w sprawie nadania Regulaminu organizacyjnego Izby Skarbowej w Katowicach (dalej zwane Zarządzeniem 31/15), które określa m.in. strukturę organizacyjną tut. Izby. Zgodnie z nową strukturą począwszy od dnia 01.04.2015 r. w ramach dziewięciu pionów organizacyjnych funkcjonowały przewidziane w ww. Zarządzeniu 31/15 komórki organizacyjne niższego rzędu (wydziały, samodzielne oddziały, oddziały, samodzielne referaty, referaty oraz

wieloosobowe stanowiska pracy), przy zachowaniu dwustopniowej struktury organizacyjnej, (którą omówiono w dalszej części niniejszego Sprawozdania, omawiając realizację poszczególnych zadań). Powołane piony organizacyjne to: 1. Pion Prawno-Doradczy /DIS/, 2. Pion Wsparcia /WDW/, 3. Pion Finansowo-Księgowy /GKI/, 4. Pion Logistyki /WDL/, 5. Pion Kontroli, Poboru i Egzekucji /WDKE/, 6. Pion Orzecznictwa Podatków Dochodowych i Majątkowych /WDO-PDM/, 7. Pion Orzecznictwa Podatku od Towarów i Usług /WDO-PT/, 8. Biuro Krajowej Informacji Podatkowej /BKIP/ w Bielsku-Białej, 9. Biuro Krajowej Informacji Podatkowej /BKIP/ w Będzinie. PODSTAWOWE CELE I ZADANIA DO REALIZACJI PRZEZ IZBĘ SKARBOWĄ W KATOWICACH I NADZOROWANE URZĘDY SKARBOWE WOJ. ŚLĄSKIEGO W 2015R. Zgodnie z przyjętym na rok 2015 Planem celów/zadań Izby Skarbowej w Katowicach - strategicznymi celami/zadaniami (wynikającymi m.in. z Planu celów/zadań Ministra Finansów i Planu celów/zadań Departamentu Administracji Podatkowej Ministerstwa Finansów) były: 1. Zapewnienie dochodów do budżetu państwa z tytułu podatków i należności niepodatkowych, 2. Przeprowadzenie proklienckiej modernizacji Administracji Podatkowej. Realizacji ww. celów strategicznych służyły m.in. działania w obszarach: 1. Zapewnienie wpływów budżetowych, 2. Zmniejszenie zaległości podatkowych, 3. Budowa przyjaznej Administracji Podatkowej, 4. Poprawa jakości działania i innowacyjności Administracji Podatkowej (w tym Centra Obsługi i Asystent Podatnika), 5. Zmniejszenie skali oszustw podatkowych, 6. Zarządzanie organizacją - planowanie, diagnoza i ocena, doskonalenie. Odpowiedzialnymi za realizację głównych celów/zadań określonych w ww. obszarach były stosownie do specyfiki obszaru poszczególne komórki organizacyjne tut. Izby zgodnie z właściwością rzeczową określoną Zarządzeniem 31/15 oraz Urzędy Skarbowe woj. śląskiego. FUNKCJONOWANIE IZBY SKARBOWEJ W KATOWICACH Działalność tutejszej Izby Skarbowej, obsługującej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, służąca realizacji celów i zadań z ww. obszarów, wyraża się między innymi w poniższych danych. 2

I. ZAPEWNIENIE DOCHODÓW DO BUDŻETU PAŃSTWA Z TYTUŁU PODATKÓW I NALEŻNOŚCI NIEPODATKOWYCH 1. Pobór 1.1 Ewidencja i identyfikacja podatników Zgodnie z Zarządzeniem 31/15 zadania w zakresie ewidencji i identyfikacji podatników realizowała komórka Pionu Orzecznictwa Podatku od Towarów i Usług (dalej WDO-PT). Pion WDO-PT składał się z jednego wydziału podatku od towarów i usług (w skład którego wchodziły trzy oddziały) oraz dwóch samodzielnych oddziałów podatku od towarów i usług. Od jakości danych gromadzonych w Centralnym Rejestrze Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP) zależy w dużym stopniu prawidłowe realizowanie wszystkich procesów w jednostkach administracji podatkowej. Stąd też weryfikacja poprawności i prawdziwości wszystkich istotnych danych podmiotów dokonujących zgłoszenia identyfikacyjnego/ aktualizacyjnego do Naczelnika Urzędu Skarbowego oraz wprowadzenie danych w nim zawartych do CRP KEP jest jednym z podstawowych zadań urzędu skarbowego. Nadzorując funkcjonowanie podległych Urzędów Skarbowych (dalej też US) tut. Izba Skarbowa w zakresie ewidencji i identyfikacji podatników w 2015 roku: prowadziła czynności związane z monitorowaniem w systemie teleinformatycznym Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) listy zadań (weryfikacja, informowanie i CEIDG-3 wykreślenia), monitorowała prawidłowość i terminowość wprowadzania danych z wniosków CEIDG do CRP KEP, kierowała pisma dyscyplinujące do konkretnych Naczelników Urzędów Skarbowych w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami, sporządzała odpowiedzi na skargi od decyzji w sprawach odmowy nadania numeru identyfikacji podatkowej, wniesione do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, przekazywała do wiadomości oraz stosowania wyjaśnienia i wytyczne przesłane przez Ministerstwo Finansów. Ponadto na etapie postępowania odwoławczego analizowano prawidłowość wydawania decyzji uchylających oraz unieważniających numery NIP, a także prawidłowość rejestrowania podatników VAT podejmujących wykonywanie czynności opodatkowanych, w szczególności deklarujących dokonywanie wewnątrzwspólnotowych nabyć i dostaw towarów i usług, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki: autentyczności dokumentów i prawdziwości danych przedstawionych w tych dokumentach, na podstawie których dokonuje się zgłoszenia, osób dokonujących zgłoszenia oraz danych wynikających z dokumentów rejestracyjnych. Zwracano przy tym uwagę na właściwą interpretację przepisów, wszechstronne wyjaśnianie wszystkich okoliczności sprawy (kompletność materiału dowodowego i jego właściwą analizę). W ww. zakresie organizowano również szkolenia i narady dla pracowników US, na bieżąco przeprowadzano z pracownikami US konsultacje telefoniczne oraz przesyłano do urzędów skarbowych instrukcje, zalecenia i uwagi. 3

1.2 Orzecznictwo i nadzór merytoryczny w sprawach podatkowych Zgodnie z Zarządzeniem 31/15 orzecznictwo i nadzór merytoryczny w sprawach podatkowych nad działalnością US były wykonywane przez komórki ww. Pionu WDO-PT oraz Pionów: Orzecznictwa Podatków Dochodowych i Majątkowych (dalej WDO-PDM), składającego się dwóch wydziałów podatków dochodowych (w skład, których wchodzą po trzy oddziały) oraz jednego samodzielnego referatu podatków majątkowych, Kontroli Poboru i Egzekucji (dalej WDKE), który składa się z trzech wydziałów: zarządzania ryzykiem zewnętrznym, spraw kontroli podatkowej i czynności sprawdzających oraz współpracy międzynarodowej (w skład którego wchodzą jeden oddział i dwa referaty), egzekucji administracyjnej i spraw karnych skarbowych (składający się z dwóch oddziałów i jednego referatu) oraz spraw wierzycielskich (w skład którego wchodzą dwa oddziały i jeden referat). W 2015 roku rozpatrzono/załatwiono 5 510 odwołań i zażaleń (liczonych w ujęciu systemowym - dane z bazy WHTAX) od decyzji/postanowień organów I instancji w zakresie podatku PIT, CIT i VAT, z tego: utrzymano w mocy 3 696 decyzji/postanowień wydanych przez Naczelników US (2 595) i Dyrektorów Urzędów Kontroli Skarbowej (1 101), uchylono 1 670 decyzji/postanowień wydanych przez Naczelników US (1 201) i Dyrektorów Urzędów Kontroli Skarbowej (469), umorzono 144 postępowania odwoławcze dot. decyzji/postanowień wydanych przez Naczelników US. 1.3 Współdziałanie z Wojewódzkim Sądem Administracyjnym W 2015 roku Izba Skarbowa współpracowała z Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gliwicach (dalej WSA) poprzez odpowiedzi na skargi wniesione na orzeczenia Dyrektora tut. Izby Skarbowej i udział w postępowaniach sądowych. WSA wydał 608 rozstrzygnięć orzekając w następujący sposób: oddalenie skarg 477 uchylenie decyzji 115 umorzenie postępowań 7 odrzucenie skarg 9 Na dzień 31.12.2015 r. w toku postępowania przed WSA były 23 sprawy. W 2015 roku WSA nie stwierdził wydania przez organy podatkowe woj. śląskiego decyzji z rażącym naruszeniem prawa, co mogłoby rodzić odpowiedzialność majątkową funkcjonariuszy publicznych z tego tytułu. 1.4 Pobór podatków i nadzór w ww. zakresie Ogólna kwota dochodów budżetowych zrealizowanych w woj. śląskim w 2015 roku wyniosła 20 834 176 676 zł. W roku 2014 kwota zrealizowanych dochodów ogółem wyniosła 20 373 187 332 zł, dynamika r/r 2015/2014 wynosi więc 102,3%. W zakresie trzech podstawowych tytułów podatkowych (PIT, CIT, VAT) wykonano dochody w kwocie 20 473 091 166 zł. 4

Z ww. kwoty zrealizowanych w 2015r. dochodów budżetowych ogółem na dochody jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.) przypada kwota 780 612 299 zł. W roku 2014 kwota zrealizowanych dochodów j.s.t. wynosiła 811 584 156 zł, co wskazuje, że dynamika r/r 2015/2014 wynosi 96,2%. W poszczególnych tytułach podatkowych wykonanie dochodów budżetowych w 2015 roku przebiegało jak niżej. 1.4.1 Podatki dochodowe (PIT, CIT) Zgodnie z Zarządzeniem 31/15 sprawy z zakresu podatków dochodowych były realizowane przez komórki ww. Pionu WDO-PDM. W 2015r. dochody zrealizowane w podatku dochodowym od osób fizycznych wyniosły 10 143 782 518 zł, a w podatku dochodowym od osób prawnych 2 628 257 278 zł. Dążąc do wykonania zaplanowanej kwoty dochodów w zakresie ww. podatków dochodowych - na poziomie tut. Izby Skarbowej i we współpracy z podległymi Urzędami Skarbowymi: nadzorowano czynności wykonywane przez US związane z kontrolą prawidłowości wykazywania przez podatników wysokości zobowiązania podatkowego, w tym zasadności zaliczania poszczególnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, stosowania ulg i zwolnień, monitorowano poziom realizacji zadań m.in. z wykorzystaniem systemu analitycznosprawozdawczego tut. Izby, dostępnych systemów, podsystemów i aplikacji informatycznych, rozpatrywano odwołania, zażalenia oraz wnioski złożone w postępowaniu odwoławczym, uczestniczono w przebiegu akcji rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2014 r., w ramach której: brano udział w opracowywaniu informacji prasowych oraz udział w konsultacjach telefonicznych, monitorowano dokonywanie zwrotów nadpłat podatku dochodowego od osób fizycznych z zeznań rocznych złożonych drogą elektroniczną rodzinom wielodzietnym, rozpatrywano i udzielano odpowiedzi na skargi wniesione przez podatników do WSA, analizowano prawidłowość stosowania przez US przepisów Ordynacji podatkowej w prowadzonych postępowaniach podatkowych oraz przepisów prawa materialnego, rozpatrywano sprawy w trybach nadzwyczajnych jako I i II instancja, udzielano informacji, wskazówek i porad w zakresie interpretacji przepisów w prowadzonych w US sprawach podatkowych, analizowano dane w zakresie ilości i rodzajów decyzji wydanych w 2015r. w stosunku do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w obszarach, w których zidentyfikowane zostało największe ryzyko wystąpienia nieprawidłowości (obrót złomem, paliwami płynnymi, sprzedaży nieruchomości lub podatników, którzy wykazywali straty z prowadzonej działalności gospodarczej), zarządzano ryzykiem wewnętrznym w procesach realizowanych w ww. Pionie bieżąco dokonywano oceny prawidłowości, kompletności, adekwatności zastosowanych mechanizmów kontroli, mechanizmów monitorujących, studium wykonalności oraz przyjętego poziomu oczekiwanego dla poszczególnych mierników, podejmowano stosowne działania zaradcze, 5

dokonano analizy dotyczącej działań podjętych przez US w zakresie opodatkowania tzw. dochodów kapitałowych (w odniesieniu do czynności sprawdzających, wszczętych postępowań, wydanych rozstrzygnięć) oraz liczby postępowań podatkowych, których przedmiotem było opodatkowanie świadczeń wypłacanych pracownikom w ramach realizacji przez pracodawców tzw. Programów Dobrowolnych Odejść, w ramach merytorycznego nadzoru nad funkcjonowaniem US kierowano do urzędów skarbowych pisma mające na celu wyeliminowanie bądź ograniczenie negatywnych zjawisk w zakresie stosowania przepisów prawa materialnego i procesowego, współdziałano z KIP w zakresie jednolitego interpretowania przepisów prawa, celem zapewnienia wysokiej jakości orzekania prowadzono szkolenia wewnętrzne. Pochodną powyższych działań było przede wszystkim stałe doskonalenie metod funkcjonowania US, podnoszenie efektywności ich działania oraz realizacja zaplanowanej kwoty dochodów w ww. tytułach podatkowych (w szczególności dynamika wpływów r/r 2015/2014 wynosi: PIT 104,1%, CIT 99,1 %). 1.4.2 Podatek od towarów i usług (VAT) Zgodnie z Zarządzeniem 31/15 sprawy z zakresu podatku od towarów i usług były realizowane przez komórki Pionu WDO-PT. Ogółem dochody w 2015 roku w podatku VAT wyniosły 16 962 265 278 zł. Dochody zrealizowane (wpłaty minus zwroty) w ww. podatku wyniosły 7 701 051 370 zł. Urzędy Skarbowe zwróciły podatnikom w ramach zwrotów podatku VAT kwotę 9 261 213 908 zł. Znaczącą rolę w zakresie kształtowania dochodów w tym podatku odgrywa instytucja odwróconego obciążenia VAT, której dotyczy kwota 8 372 333 049 zł. Dążąc do wykonania dochodów w podatku od towarów i usług na planowanym poziomie w tut. Izbie Skarbowej i we współpracy z podległymi Urzędami Skarbowymi: nadzorowano czynności wykonywane przez US związane z kontrolą prawidłowości wykazywania przez podatników wysokości zobowiązania podatkowego, szczególnie wnikliwie monitorowano poziom realizacji zadań m.in. z wykorzystaniem systemu analityczno-sprawozdawczego tut. Izby - dostępnych systemów, podsystemów i aplikacji informatycznych, w tym monitorowano bieżące wprowadzanie do systemu POLTAX decyzji, skarg i zapadłych w tych sprawach prawomocnych orzeczeń sądowych, zwracano szczególną uwagę na: przestrzeganie obowiązujących procedur postępowania, wysoką jakość dokonywanych rozstrzygnięć, w tym: gruntowne zebranie i analiza materiału dowodowego, wyczerpujące uzasadnienie rozstrzygnięcia, współpracowano w tym zakresie z komórką radców prawnych, analizowano na etapie postępowań odwoławczych: prawidłowość podejmowanych przez Naczelników US rozstrzygnięć zwracając szczególną uwagę na właściwą interpretację przepisów, wyjaśnianie wszystkich okoliczności sprawy (kompletność materiału dowodowego i właściwa analiza), ze szczególnym uwzględnieniem działalności obciążonych ryzykiem występowania nieprawidłowości oraz innych okoliczności mogących mieć wpływ na prawidłowe rozliczanie się z budżetem państwa, prawidłowość dokumentowania przeprowadzanych przez podatników transakcji, zwracając organom I instancji uwagę na kierunki i zakres kontroli, których celem 6

byłoby potwierdzenie nierzetelności działań podatników lub zamiaru obejścia przepisów prawa, udzielano wskazówek w zakresie sprawdzania sposobu rozliczeń podatku od towarów i usług, zasad rozliczania transakcji wewnątrzwspólnotowych, momentu powstania obowiązku podatkowego, zwłaszcza wobec podmiotów działających w branżach, w których ryzyko zaistnienia nieprawidłowości jest szczególnie wysokie, współdziałano z Krajową Informacją Podatkową w zakresie jednolitego interpretowania przepisów prawa, w ramach merytorycznego nadzoru nad funkcjonowaniem US prowadzone były działania instruktażowo-szkoleniowe, a także udzielano telefonicznych wyjaśnień w zakresie stosowania obowiązujących przepisów prawa podatkowego, kierowano do Naczelników US pisma o charakterze ogólnym, mające na celu wyeliminowanie bądź ograniczenie negatywnych zjawisk w zakresie stosowania przepisów prawa materialnego i procesowego, zidentyfikowanych na tle rozpatrywanych spraw, oraz ewentualnych skutków tych zjawisk, monitorowano postępowania (co do możliwości jak najszybszego jego zakończenia) w sprawach, w których uchylano decyzje do ponownego rozpatrzenia, celem zapewnienia wysokiej jakości orzekania prowadzono szkolenia wewnętrzne dot. orzecznictwa WSA, NSA i ETS, nowych przepisów, zmian w obowiązujących przepisach oraz w zakresie zagadnień proponowanych przez urzędy, zarządzano ryzykiem wewnętrznym w procesach realizowanych w ww. Pionie bieżąco dokonywano oceny prawidłowości, kompletności, adekwatności zastosowanych mechanizmów kontroli, mechanizmów monitorujących, studium wykonalności oraz przyjętego poziomu oczekiwanego dla poszczególnych mierników, podejmowano stosowne działania zaradcze. Pochodną powyższych działań było przede wszystkim stałe doskonalenie metod funkcjonowania US w przedmiotowym obszarze, ograniczanie niekorzystnych zjawisk w obszarze rozliczeń podatkowych w podatku VAT. 1.4.3 Podatki majątkowe Sprawy z zakresu podatków majątkowych zgodnie z Zarządzeniem 31/15 były realizowane przez komórkę ww. Pionu WDO-PDM oraz w zakresie sprawozdawczym (dot. stwierdzonych przypadków nieuiszczenia opłaty skarbowej) także przez Samodzielny Oddział Wsparcia Zarządzania (dalej WZ) z Pionu Wsparcia. Podatek od spadków i darowizn oraz podatek od czynności cywilnoprawnych W 2015 roku w zakresie powyższych podatków na poziomie tut. Izby i we współpracy z podległymi Urzędami Skarbowymi m.in.: rozpatrywano odwołania, zażalenia i skargi, sprawowano merytoryczny nadzór nad działalnością US, dbano o skuteczny przepływ informacji podatkowych między organami podatkowymi, udzielano pomocy Urzędom Skarbowym w interpretacji przepisów podatkowych. Opłata skarbowa Zgodnie z treścią art. 11 ustawy o opłacie skarbowej tut. Izba Skarbowa w 2015 roku w cyklu miesięcznym przekazywała do Urzędu Miasta informacje o przypadkach nieuiszczenia należnej opłaty skarbowej od dokonanych przez tut. organ podatkowy czynności urzędowych, 7

wydanych zaświadczeń i zezwoleń (pozwoleń, koncesji), a także złożonych do postępowań podatkowych dokumentów stwierdzających udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz odpisów, wypisów lub kopii. W tut. Izbie w 2015 roku wystąpiło 21 przypadków nieuiszczenia opłaty skarbowej. 1.5 Orzecznictwo i nadzór w zakresie spraw wierzycielskich W 2015 roku zadania z ww. zakresu wykonywał zgodnie z Zarządzeniem 31/15 Wydział Spraw Wierzycielskich Pionu WDKE (w tym z wykorzystaniem systemu analiz realizowanego przez komórkę WZ). W powyższym zakresie tut. Izba m.in.: orzekała w drugiej instancji w sprawach wierzycielskich, w szczególności w zakresie: udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych i innych ulg przewidzianych przepisami prawa, odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe, płatników i następców prawnych, wstrzymania wykonania decyzji, zabezpieczenia zobowiązań podatkowych, w sprawach z zakresu rachunkowości podatkowej, sprawowała nadzór merytoryczny nad działalnością US, w ramach nadzoru przekazywała do US (w których orzeczenia organu pierwszej instancji zostały uchylone przez Dyrektora tut. Izby i przekazane do ponownego rozpatrzenia przez ten organ) pisma m.in. w zakresie nieprawidłowości w wystawianiu tytułów wykonawczych, właściwości miejscowej, przebiegu postępowań podatkowych, rozpatrywała spory kompetencyjne dotyczące właściwości Naczelników US, nadzorowała wykonywanie zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny oszczędny i terminowy przez komórki organizacyjne w US, sporządzała odpowiedzi na pisma procesowe, informacje, analizy oraz sprawozdania w zakresie realizowanych zadań, sprawowała analityczny nadzór nad US m.in. w zakresie: likwidacji zaległości, których termin przedawnienia upłynął, działań US dot. wnioskowania o zastosowanie art. 57 i 77 kks w zw. z niewpłaceniem w terminie podatku przez podatnika i płatnika, utrzymywania niewygaszonych zastawów skarbowych, a także stosowania innych zabezpieczeń wykonania zobowiązań podatkowych, stosowania środków komunikacji bezpośredniej (tzw. windykacja polubowna), prawidłowości dokonywanych przeksięgowań i zwrotów nadpłat w podatku dochodowym od osób fizycznych, orzekała w zakresie kar porządkowych, wydała 12 decyzji w zakresie trybów nadzwyczajnych, udzieliła 134 odpowiedzi na skargi wniesione przez podatników do WSA oraz 3 wnioski o wniesienie skarg kasacyjnych do NSA, opracowywała dla podległych US pisma zawierające wytyczne i zalecenia w zakresie prowadzenia spraw wierzycielskich, przeprowadziła narady, szkolenia dla kadry kierowniczej i pracowników komórek wierzycielskich w podległych US w zakresie wybranych zagadnień, orzekała w zakresie odmowy wydania zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach lub o stanie zaległości, zajmowała się obsługą oraz nadzorem nad Rejestrem Zastawów Skarbowych, który w każdym dniu roboczym, po każdorazowej aktualizacji przez US, przekazywany był do Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych prowadzonego przez Ministerstwo Finansów (dalej też MF). 8

2. Egzekucja zaległości podatkowych Zgodnie z Zarządzeniem 31/15 sprawy dot. egzekucji w tut. Izbie i nadzorowanych US były realizowane przez wydział egzekucji administracyjnej i spraw karnych skarbowych Pionu WDKE. 2.1 Orzecznictwo i nadzór w zakresie egzekucji administracyjnej i majątkowej represji karnej W 2015 roku w w/w zakresie wydano 1 595 postanowień i decyzji w wyniku rozpatrzenia środków prawnych wniesionych na postanowienia organów egzekucyjnych, a także w sprawach, w których orzekano jako organ I instancji. Udzielono 92 odpowiedzi na skargi wniesione przez podatników do WSA oraz we własnym zakresie uwzględniono 14 skarg. Ponadto przekazano do Ministerstwa Finansów 215 zażaleń wraz ze sprawozdaniami na postanowienia wydane w I instancji. 2.2 W zakresie egzekucji podatków i niepodatkowych należności budżetowych na poziomie tut. Izby Skarbowej w ramach nadzoru i we współpracy z podległymi Urzędami Skarbowymi: szczególnie wnikliwie monitorowano poziom realizacji zadań m.in. z wykorzystaniem mierników realizacji zadań wprowadzanych przez MF oraz z wykorzystaniem systemu analityczno-sprawozdawczego tut. Izby (WZ), a w tym monitorowano zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych podatników/płatników/następców prawnych/osób trzecich na majątku oraz na wierzytelnościach i innych prawach majątkowych, sprawowano nadzór nad realizacją zadań ujętych w Założeniach do planowania celów/zadań Izby Skarbowej w Katowicach w 2015r. w obszarze zmniejszania zaległości podatkowych, tj. skracania czasu trwania postępowań egzekucyjnych, zwiększania efektywności egzekucji należności bieżących, zwiększania sprawności działania komórek egzekucyjnych m.in. poprzez: kierowanie do podległych US pism w indywidualnych sprawach, wytycznych dotyczących stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, pism interpretacyjnych, komentarzy do nieprawidłowości i uchybień mających większe znaczenie i powtarzających się, sporządzanie różnych analiz dotyczących m.in. realizacji mierników poziomu centralnego i regionalnego, stanu zaległości tzw. dużych dłużników, stanu realizacji tytułów wykonawczych dotyczących grzywien wymierzanych mandatami karnymi, stanu realizacji podatkowych tytułów wykonawczych z wpływu w latach 1999 2013, przeprowadzenie kontroli w nadzorowanych Urzędach Skarbowych. orzekano w sprawie wpisów kandydatów na listę biegłych skarbowych uprawnionych do szacowania wartości ruchomości lub praw majątkowych zobowiązanych, w trybie kontroli zarządczej oddziaływano na prawidłowe i efektywne funkcjonowanie służb egzekucyjnych w obszarach zidentyfikowanych ryzyk, monitorowano prawidłowość i terminowość wprowadzania danych do podsystemu EGAPOLTAX, ze szczególnym zwróceniem uwagi na konieczność eliminacji przypadków braku odnotowania wszczęć egzekucji, usuwanie błędów i nieprawidłowości w bazach danych US, monitorowano i analizowano wykorzystanie rozwiązań wynikających z ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (rejestr dłużników niewypłacalnych), w celu standaryzacji postępowania US w zakresie naliczania i wypłaty wynagrodzeń prowizyjnych wydano zarządzenie regulujące to zagadnienie, 9

przeprowadzono szkolenia o tematyce zmian w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dla kierowników działów egzekucji administracyjnej oraz dla pracowników tut. Izby Skarbowej, analizowano stan zaległości podatkowych i innych niepodatkowych należności budżetu państwa pod kątem skuteczności i efektywności działań organów egzekucyjnych. Pochodną powyższych działań było stosowanie wobec podległych US zróżnicowanych środków oddziaływania zmierzających do osiągania założonych rezultatów, stałego doskonalenia metod funkcjonowania US, podnoszenia efektywności ich działania (wystąpienia do Naczelników US, szkolenia, narady) przy równoczesnym dążeniu do minimalizacji kosztów funkcjonowania administracji. 3. Realizacja innych zadań w trybie nadzoru 3.1. Kontrole Zgodnie z Zarządzeniem 31/15 sprawy z zakresu kontroli były realizowane przede wszystkim przez Samodzielny Oddział Kontroli Wewnętrznej usytuowany w ww. Pionie WDW. Do zadań kontroli wewnętrznej należy m.in. zapobieganie i ujawnianie naruszeń obowiązków służbowych, zapewnienie przestrzegania zasad etyki zawodowej, bezstronności i obiektywizmu działania pracowników zatrudnionych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach. Ww. zadania realizowane są przede wszystkim poprzez przeprowadzanie kontroli w komórkach organizacyjnych tut. Izby Skarbowej oraz w US woj. śląskiego w trybie zwykłym lub uproszczonym. Kontrole w trybie nadzoru realizowały także inne komórki organizacyjne tut. Izby, zgodnie z właściwością rzeczową. Ogółem w 2015 roku w trybie nadzoru przeprowadzono 47 kontroli, w tym: 25 kontroli w trybie zwykłym, 22 kontrole w trybie uproszczonym. Kontrole w trybie zwykłym i uproszczonym ujęte w ewidencji poszczególnych Wydziałów/ Oddziałów: Kontroli Wewnętrznej - 19 kontroli zwykłych i 10 kontroli uproszczonych, Tematem kontroli było: prawidłowość stosowania kaucji gwarancyjnej stanowiącej zabezpieczenie zapłaty podatku w związku z dokonaniem dostaw towarów (6 US) - stwierdzono m.in.: błędne wprowadzenie danych do Rejestru Sprzedawców, niewydanie postanowienia, nieprawidłowe przechowywanie dokumentów, przypadki braku akceptacji analiz przez osobę nadzorującą, brak jednolitego sposobu dokumentowania czynności w komórce, niedostateczne udokumentowanie podejmowanych czynności, prawidłowość planowania, realizacji, dokumentowania i wykorzystania wyników kontroli podatkowych w postępowaniach podatkowych (6 US) - stwierdzono m.in.: nieprzestrzeganie procedur ustalonych w dokumentach prawa wewnętrznego, nieuzupełnianie danych w podsystemie KONTROLA, błędy w typowaniu podmiotów do planów kontroli, nieprzestrzeganie procedury gromadzenia materiału dowodowego, naruszenie zasady czynnego udziału podatnika w kontroli oraz zasady jawności postępowania, brak aktualnych uregulowań w zakresie obiegu dokumentów w urzędzie, rzetelność i celowość wydatkowania środków budżetowych (2 US)- brak uchybień, terminowość i rzetelność wprowadzania danych w podsystemie KONTROLA (3 US na dzień 31.12.2015 r. 2 kontrole w toku) stwierdzono zbyt liczne nadawanie 10

niektórych uprawnień do podsystemu KONTROLA oraz nierzetelne wprowadzanie danych do ww. podsystemu (niewiązanie dokumentów), przyczyny i terminowość umarzania postępowań egzekucyjnych w trybie art. 59 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w stosunku do należności podatkowych oraz prawidłowość zakończenia postępowań egzekucyjnych (2 US) - na dzień 31.12.2015 r. kontrole w toku, postępowanie kontrolno-wyjaśniające w związku z załatwianą skargą (1 US - na dzień 31.12.2015 r. w toku) oraz w związku z anonimowymi pismami (3US) tylko w przypadku jednej kontroli stwierdzono nieprawidłowości: pracownik zatrudniony przez Naczelnika w komórce BHP nie posiadał stażu pracy w służbie BHP, a także nie ukończył szkolenia w dziedzinie BHP dla pracowników służby BHP, postępowania kontrolno-wyjaśniające w związku z: załatwianą skargą (3 w tym 1 kontrola na dzień 31.12.2015 r. w toku) w przypadku 1 kontroli stwierdzono nieprawidłowości w opisie stanowiska wykorzystanego w konkursie ofert (błędnie sformułowano zapisy odnośnie wymagań niezbędnych w zakresie doświadczenia zawodowego) oraz w wykazie pracowników, którzy złożyli oferty (brak rubryki traktującej o stażu i doświadczeniu zawodowym); anonimowym pismem w zakresie warunków pracy (1 kontrola) - stwierdzono m.in. nieaktualne wizytówki pracowników na drzwiach, rozmieszczenie w niektórych pokojach pracowników z niezachowaniem minimalnej powierzchni dla jednego pracownika określonej w przepisach o bezpieczeństwie i higienie pracy, szafy z niearchiwizowanymi dokumentami; wnioskiem (2 kontrole, w tym 1 - brak uchybień, 1 na dzień 31.12.2015 r. w toku). Kadr i Szkolenia 1 kontrola uproszczona, Tematem kontroli był zarzut na działanie Naczelnika US w związku z przyznawaniem nagród w IV kwartale 2014r. - nie stwierdzono nieprawidłowości. Podatku od towarów i usług 1 kontrola uproszczona, Tematem kontroli była prawidłowość i terminowość danych wprowadzonych do CRP KEP ze zgłoszeń identyfikacyjnych i aktualizacyjnych - nie stwierdzono nieprawidłowości. Egzekucji Administracyjnej i Spraw Karnych Skarbowych 2 kontrole zwykłe i 6 kontroli uproszczonych, Tematem kontroli było: długotrwałość prowadzonych postępowań egzekucyjnych dotyczących należności podatkowych (2 US) - stwierdzono m.in. przypadki: niewystarczającej aktywności organu w zakresie poszukiwania składników majątku zobowiązanych, niekierowania egzekucji do znanych składników majątku zobowiązanych, brak zastosowania środka egzekucyjnego, występowanie rozbieżności pomiędzy informacjami zawartymi w tytułach wykonawczych oraz danymi wprowadzonymi do podsystemu EGAPOLTAX, ewidencjonowanie zdarzeń w tym podsystemie ze zwłoką, podejmowanie czynności z opóźnieniem, występowanie nieuzasadnionych przerw w dokonywaniu kolejnych czynności, jak i pozostawania spraw bez biegu, prawidłowość organizacji i funkcjonowania komórek karnych skarbowych (6 US) w wyniku przeprowadzonych kontroli w 4 US stwierdzono uchybienia, a w tym: niezastosowanie przepisów dotyczących instytucji odpowiedzialności posiłkowej oraz zwrotu, przepadku korzyści majątkowej; przekroczenia ustawowych terminów w zakresie rozpatrywania zawiadomień zewnętrznych; naruszenia uregulowań wewnętrznych, rejestrowania ze zwłoką informacji dotyczących przestępstw 11

skarbowych w systemie komputerowym Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej (dalej KCIK). W pozostałych 2 US kontrole w toku. Logistyki 2 kontrole uproszczone, Tematem kontroli była realizacja zadań wchodzących w zakres spraw ogólnych w szczególności dot. organizacji Samodzielnego Referatu Organizacji i Logistyki, zasad postępowania z zasobami bibliotecznymi, użytkowania samochodów służbowych oraz użytkowania telefonów służbowych (2 US) - zaleceń pokontrolnych nie wydano. Referat Bezpieczeństwa i Higieny Pracy 2 kontrole zwykłe, Tematem kontroli była ochrona przeciwpożarowa w US - w wyniku przeprowadzonych kontroli (2 US) stwierdzono: w jednym US brak oznaczenia miejsca zbiórki w ramach ewakuacji, natomiast w drugim US stwierdzono uchybienia i polecono dokonać przeglądu okresowego systemu alarmowania pożaru, przeglądu i pomiarów instalacji oświetlenia awaryjnego, przeprowadzić praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu. Referat Ochrony 2 kontrole zwykłe i 2 kontrole uproszczone, Tematem powyższych kontroli były: zagadnienia z zakresu ochrony osób, obiektu i mienia, spraw obronnych oraz przestrzegania przepisów o tajemnicy skarbowej (2 US) nie stwierdzono nieprawidłowości, z zakresu informacji niejawnych (2 US) nie stwierdzono nieprawidłowości. Efektem kontroli stwierdzających uchybienia/nieprawidłowości było kierowanie uwag i zaleceń służących eliminowaniu stwierdzanych niekorzystnych odchyleń od stanu pożądanego oraz doskonaleniu pracy kontrolowanych. 3.2 W trybie nadzoru rozpatrywano środki zaskarżenia (ponaglenia) na niezałatwienie przez Naczelników US spraw w terminie. W 2015 r. rozpatrzono 48 ponagleń: 1) 31 ponagleń na niezałatwienie w terminie sprawy podatkowej wymiarowej, w tym 2 uzasadnione. W przypadku uzasadnionych ponagleń stwierdzono m.in.: błędnie wydane zawiadomienie skierowane do strony, niepoinformowanie strony o rzeczywistych wątpliwościach organu, żądanie od podatnika dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie, opieszałość oraz bezczynność w działaniu organu podatkowego. 2) 8 ponagleń na niezałatwienie w terminie sprawy podatkowej niewymiarowej, w tym 2 zasadne. W przypadku uzasadnionych ponagleń stwierdzono, że organ podatkowy prowadził postępowanie w sposób przewlekły, pozostawał w bezczynności - choć nie nastąpiło rażące naruszenie prawa, bowiem organ podatkowy każdorazowo zawiadamiał stronę o fakcie niezałatwienia sprawy we właściwym terminie oraz o wyznaczeniu nowego terminu jej załatwienia. 3) 9 ponagleń na niezałatwienie w terminie sprawy w zakresie postępowania egzekucyjnego w administracji, w tym 1 uzasadnione. W przypadku ponaglenia uzasadnionego stwierdzono brak postanowienia z art. 36 K.p.a., niewykonywanie postanowień Sądu Rejonowego w Katowicach. 12

3.3 Ponadto w trybie nadzoru rozpatrywane były również sprawy dotyczące skarg i wniosków, które wpłynęły do tut. Izby i US na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Ogółem w 2015 roku do ww. jednostek wpłynęło 120 skarg i wniosków, w tym 84 do Izby Skarbowej w Katowicach. Z ogólnej liczby 89 skarg i wniosków (w tym 5 z poprzedniego okresu) Izba Skarbowa w Katowicach przekazała do załatwienia zgodnie z właściwością 4 sprawy. Z 87 załatwionych przez tut. Izbę - 24 rozpatrzono pozytywnie dla skarżących. Powodem wnoszenia skarg i wniosków były w szczególności zarzuty dotyczące prowadzonego postępowania egzekucyjnego, wyboru na stanowisko kierownika, sprawdzenia pracowników i podatników, zachowania pracowników, naboru do pracy oraz niewłaściwego działania organu podatkowego. Skargi i wnioski były załatwiane w terminie, z zachowaniem obowiązujących procedur. Na ich tle kontynuowano działania zmierzające do zapobiegania występowaniu wskazywanych uchybień i nieprawidłowości w przyszłości. II. ZAPEWNIENIE WYWIĄZYWANIA SIĘ Z OBOWIĄZKÓW PODATKOWYCH PRZEZ PODATNIKÓW, TAKŻE POPRZEZ UŁATWIANIE PODATNIKOM WYPEŁNIANIA ICH OBOWIĄZKÓW PODATKOWYCH 1. Zmniejszenie skali oszustw podatkowych Zadania wykonywane są przez Wydział Zarządzania Ryzykiem Zewnętrznym, Spraw Kontroli Podatkowej i Czynności Sprawdzających oraz Współpracy Międzynarodowej w ww. Pionie WDKE. Dążenie do zwiększania wpływu należności podatkowych i ograniczanie wypływu środków nienależnych w wyniku podejmowania przez podatników nielegalnych działań realizowano głównie poprzez różnorodne rozwiązania w obszarze kontroli podatkowej. Aktywność tut. Izby i podległych US w powyższym zakresie ukierunkowana była na doskonalenie trafności typowania podmiotów do kontroli, a tym samym zapewnienie wzrostu efektywności podejmowanych kontroli podatkowych oraz czynności sprawdzających przeprowadzanych w stosunku do podmiotów, wobec których istnieje ryzyko podejmowania nielegalnych działań. Doskonalono metody współpracy oraz wymiany informacji pomiędzy pracownikami wszystkich komórek organizacyjnych i jednostek administracji podatkowej. Dokonywano okresowych analiz wyników kontroli podatkowych przeprowadzonych przez US woj. śląskiego, w celu monitorowania realizacji Wojewódzkiego Planu Działań (dalej WPD) oraz zwalczania zagrożeń w krajowych podobszarach ryzyka. Wykonano 59 kart analiz, które przekazano do Centrum Analiz i Planowania Administracji Podatkowej (dalej CAiPAP) i Ministerstwa Finansów. Monitorowano współpracę US z przedsiębiorcami w drodze spotkań, kontaktów, upubliczniania informacji. Kontynuowano i doskonalono proces wymiany informacji pomiędzy organami podatkowymi i organami kontroli skarbowej w zakresie podmiotów stanowiących potencjalne zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania systemu podatkowego. Proces ten był realizowany przy wykorzystaniu aplikacji Baza Podmiotów Szczególnych (BPS), gdzie gromadzone są służące usprawnianiu procesu analitycznego w przedmiotowym zakresie - informacje m.in. w zakresie: podmiotów nieistniejących i nierzetelnych, podmiotów podejrzanych o funkcjonowanie jako znikający podatnicy, podmiotów mających siedziby w wirtualnych biurach, podatników pozbawionych prawa wykonywania działalności gospodarczej, dostaw wewnątrzwspólnotowych 13

uznanych za krajowe, zidentyfikowanych obszarów ryzyka, obrotu złomem, podatników dokonujących obrotu paliwami oraz zapytania o podatników w związku z prowadzonymi postępowaniami kontrolnymi lub innymi czynnościami służbowymi. W ramach przypisanych uprawnień do aplikacji oraz sprawowanego nadzoru nad Urzędami Skarbowymi woj. śląskiego w 2015 r.: rozpatrywano wnioski o modyfikację/usunięcie danych z BPS oraz przekazywano propozycje zmian w zakresie jej funkcjonalności. 1.1 W tut. Izbie Skarbowej w obszarze kontroli podatkowej i czynności sprawdzających: orzekano w drugiej instancji w zakresie procedury kontroli podatkowej i skarbowej (rozpatrywanie ponagleń, zażaleń) oraz w zakresie wydawania postanowień w sprawach przedłużenia terminu zwrotu podatku (rozpatrywanie zażaleń), realizowano zadania dot. współpracy z Prokuraturą, Policją w zakresie zwalczania zagrożenia zorganizowaną przestępczością podatkową, nadzorowano realizację przez US zadań wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (współpraca z Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej), współpracowano ze Służbą Celną, KCIK w zakresie udzielenia informacji o prowadzonych postępowaniach administracyjnych i karnych skarbowych wobec przedsiębiorców, koordynowano w ramach województwa prowadzenie kontroli podejmowanych w ramach współpracy z organami administracji rządowej, samorządowej lub na rzecz innych administracji podatkowych, nadzorowano wykorzystywanie elektronicznych narzędzi informatycznych (ACL i IDEA) wspomagających kontrolę podatkową, monitorowano czynności prowadzone przez podległe US w zakresie transakcji z podmiotami powiązanymi oraz z podmiotami z krajów stosujących szkodliwą konkurencję, mechanizmu odwróconego obciążenia VAT, podmiotów znajdujących się na liście ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego o charakterze zbliżonym do działalności parabankowej oraz outsourcingu personalnego (współpraca z IS we Wrocławiu Krajowym Koordynatorem ds. outsourcingu personalnego), współpracowano m.in. także z Izbą Skarbową w Zielonej Górze Krajowym Koordynatorem obrotu paliwami oraz z podległymi urzędami w zakresie: podmiotów gospodarczych zajmujących się obrotem paliwami płynnymi, którym właściwi miejscowo naczelnicy odmówili w formie decyzji złożenia kaucji gwarancyjnej, podmiotów kaucyjnych, wytypowanych do czynności sprawdzających bądź kontroli podatkowych w podatku od towarów i usług za wyznaczone okresy rozliczeniowe, zabezpieczenia/zablokowania kaucji gwarancyjnych firm. rozpatrywano wnioski dotyczące sporu o właściwość w zakresie kontroli podatkowej, współpracowano na różnych płaszczyznach z Urzędem Kontroli Skarbowej (UKS) w tym zbierano informacje o kontrahentach podatników w związku z prowadzonymi przez UKS postępowaniami. 1.2 Dążono do pełnego wykorzystywania dostępnych instrumentów prawnych oraz organizacyjnych związanych z współpracą międzynarodową i wymianą informacji w wymiarze międzynarodowym. 14

W powyższym zakresie wykonywano m.in. następujące zadania: nadzorowano i koordynowano na poziomie regionalnym wymianę informacji w zakresie podatku VAT, podatków bezpośrednich oraz wspomagania procesu wzajemnej pomocy w dochodzeniu i dochodzenia podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych z państwami UE oraz innymi państwami w zakresie i na zasadach określonych w ratyfikowanych umowach międzynarodowych, których stroną jest RP, koordynowano zadania związane z obsługą w US wniosków o zwrot podatku od wartości dodanej naliczonego w innym niż RP państwie członkowskim UE przez podatników podatku od towarów i usług (VAT Refund), nadzorowano w US oceny i analizy ryzyka podmiotów rejestrujących się do dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych, analizowano i monitorowano informacje dostępne w ramach wymiany informacji podatkowych, w tym w systemach informatycznych wspomagających wymianę informacji i międzynarodową współpracę w sprawach podatkowych. Realizowane zadania szczegółowe: a) w zakresie wymiany informacji w podatku VAT: analizowano dane w systemie VIES w związku z nadesłanymi przez urzędy skarbowe oraz kraje członkowskie UE wnioskami SCAC, rozpatrywano wnioski dot. nadania/zmiany/odebrania uprawnień w dostępie do aplikacji VIES i VIES 2 VAT Refund, nadzorowano terminowość przesyłania wniosków VAT Refund, współpracowano z UKS Katowice w zakresie wymiany rejestrów dot. wniosków SCAC. b) w zakresie wymiany informacji w podatkach bezpośrednich m.in.: rozpatrywano wnioski o informacje, zniesienie klauzuli poufności, przyspieszenie procedury udzielenia odpowiedzi, ustalano właściwości miejscowe (nowe rekordy z Biura Wymiany Informacji Podatkowych /BWIP/ lub przekazane z innych izb skarbowych bez ustalenia właściwego US), monitorowano prawidłową realizację zadań w zakresie przekazywania informacji zwrotnych, odblokowywano konta użytkowników oraz rekordy (w systemach WIP i WAIPB), nadawano lub odbierano uprawnia w systemach informatycznych (WIP i WAIPB) przeszkolono osoby zajmujące się wymianą informacji o podatkach bezpośrednich w zakresie bieżących zagadnień związanych z wymianą. c) w zakresie wymiany informacji w obszarze działań egzekucyjnych m.in.: weryfikowano poprawność merytoryczną i formalną wniosków o wystąpienie do obcego państwa oraz wpływających z obcego państwa dot.: uzyskania/udzielenia informacji, powiadomienia zobowiązanego o dokumentach, podjęcia środków odzyskiwania/ zabezpieczenia wierzytelności, informacji o uzyskanych w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym kwotach, przekazywano do właściwych US informacji o przewidywanym zwrocie nadpłaty celem ewentualnego wykorzystania w postępowaniach egzekucyjnych prowadzonych przez polskie organy egzekucyjne, 15

przeszkolono osoby zajmujące się wymianą informacji z obszaru dochodzenia należności pieniężnych w zakresie bieżących zagadnień dot. współpracy międzynarodowej w dochodzeniu należności pieniężnych. 1.3 Realizacja celów i zadań z zakresu zarządzania ryzykiem zewnętrznym przebiegała w ramach zatwierdzonej na poziomie Ministerstwa Finansów Polityki zarządzania ryzykiem zewnętrznym w administracji zmierzającej do pozyskania dochodów podatkowych przy maksymalizacji poziomu dobrowolnego wypełniania obowiązków podatkowych oraz zapewnienia podatnikom wysokiej jakości obsługi. Zarządzanie ryzykiem zewnętrznym to proces ciągły, gdzie administracja podatkowa podejmuje decyzje wobec podmiotów stymulujące prawidłowe wypełnianie obowiązków podatkowych oraz zapobiega nieprawidłowościom z uwzględnieniem dostępnych zasobów. Proces ten odbywa się na wszystkich szczeblach, centralnym, regionalnym i lokalnym. Krajowy Plan Działań (dalej KPD) na 2015 rok przewidywał n/w krajowe podobszary ryzyka: 1. Doradztwo i inne usługi niematerialne, 2. Produkcja materiałów budowlanych i usługi budowlane, 3. Działalność agentów sprzedaży towarów, 4. Nieruchomości, 5. Handel hurtowy pozostały, 6. Produkcja i obrót metalami i produktami metalowymi, 7. Paliwa, 8. Recykling, 9. Motoryzacja, 10. Transport i logistyka, 11. E-handel i usługi informatyczne, 12. Produkcja i handel elektroniką, Na podstawie zatwierdzonego przez MF KPD na rok 2015 opracowano Wojewódzki Plan Działań (WPD), który określa kierunki działań administracji podatkowej prowadzonych na szczeblu regionalnym w ramach zarządzania ryzykiem zewnętrznym, w obszarach i podobszarach, w których istnieje największe ryzyko wystąpienia nieprawidłowości. Wybór kierunków i rodzajów działań w ramach WPD podejmowany był na podstawie założeń określonych w KPD oraz analizy i oceny ryzyk zidentyfikowanych na szczeblu regionalnym i lokalnym. Analiza ryzyka oszustw podatkowych w działalności gospodarczej prowadzonej w województwie śląskim w 2014r. nie wyłoniła wojewódzkich podobszarów ryzyka na 2015 r. W 2015 roku pozyskiwano, rejestrowano, przetwarzano i dystrybuowano informacje niezbędne do zarządzania ryzykiem zewnętrznym, gromadzone w tut. Izbie i nadzorowanych US oraz innych instytucjach krajowych. Monitorowano oraz analizowano informacje przekazywane przez US woj. śląskiego w poszukiwaniu podmiotów podejrzanych o oszustwa. W celu ujednolicenia postępowań w zakresie zarządzania ryzykiem w US przygotowano we współpracy z nimi zasady opracowywania i monitorowania Lokalnego Planu Działań oraz wskazania dotyczące zasad typowania podmiotów do kontroli podatkowej, tworzenia planów kontroli oraz monitorowania efektów typowania i kontroli podatkowej. 1.4 Zgodnie z otrzymanymi w 2015 roku rekomendacjami z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów dotyczącymi sygnałów obywatelskich wskazujących na możliwe nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych, zajmowano się załatwianiem spraw związanych z wpływającymi do tut. IS doniesieniami od ludności, zarówno w postaci anonimów, jak i zgłoszeń Krajowego Telefonu Interwencyjnego Administracji Podatkowej (KTI AP) przekazywanych przez 16

Ministerstwo Finansów oraz koordynatora Izbę Skarbową w Zielonej Górze. W 2015 roku otrzymano do załatwienia 298 spraw, z czego 163 sprawy zostały przez US zakończone. W ramach wdrożonego w 2015 r. KTI AP przyjęto również ponad 1000 egzemplarzy Informacji Zwrotnych do KTI AP dotyczących załatwionych doniesień zarówno przekazywanych przez tut. IS, jak i doniesień wpływających bezpośrednio do US, zgodnie z procedurami wprowadzonymi przez MF. Ponadto współpracowano z: Ministerstwem Finansów w zakresie tworzenia, aktualizacji i modyfikacji dokumentów i procedur, tj.: Polityki zarządzania ryzykiem zewnętrznym w administracji podatkowej, Segmentacji przedsiębiorców ze względu na ich wiarygodność, projektu KPD na 2016 rok oraz aplikacji wspomagających proces (Krajowy Telefon Interwencyjny, Centralny Rejestr Ryzyka przeprowadzono testy działania CRR), powołanymi przez MF Centrami Kompetencyjnymi w ww. zakresie oraz w zakresie identyfikacji mechanizmów oszustw podatkowych (w szczególności współpracowano z CAiPAP, działającym w strukturach Izby Skarbowej we Wrocławiu), krajowymi koordynatorami w poszczególnych izbach (m.in. krajowym koordynatorem w Izbie Skarbowej w Zielonej Górze w zakresie możliwych zagrożeń w obrocie paliwami), komórką ds. e handlu, Izbą Celną w Katowicach w zakresie działań podejmowanych wobec eksporterów towarów i usług do krajów trzecich w celu ograniczenia nieprawidłowości mogących skutkować zwrotem podatku VAT w nienależnej wysokości. Niezwykle istotnym elementem realizacji Polityki zarządzania ryzykiem w administracji podatkowej są również działania prewencyjne, które realizowano we współpracy z przedsiębiorcami, m.in. organizowano szkolenia dla podatników, przekazywano bieżące informacje dotyczące przepisów prawa podatkowego, w tym również w uruchomionych z dniem 1 września 2015r. Centrach obsługi wdrożonych w ramach Systemu Obsługi i Wsparcia Podatnika. 2. Usuwanie barier biurokratycznych oraz doskonalenie współpracy - działalność informacyjna i edukacyjna 2.1 W 2015 roku MF kontynuowano przedsięwzięcie o nazwie Program e-podatki. Program obejmuje wiele działań organizacyjnych, legislacyjnych i informatycznych zmierzających do przeprowadzenia transformacji polskiej administracji podatkowej i wyposażenia jej w nowoczesne narzędzia zarządzania informacją. Celem strategicznym Programu e-podatki (dalej Programu) jest poprawa efektywności działania organów podległych Ministrowi Finansów oraz uproszczenie systemu poboru podatków poprzez m.in. usprawnienie wewnętrznych procesów w administracji podatkowej, poprawę ściągalności podatków oraz zapewnienie wysokiej jakości usług publicznych. Wdrożenie Programu winno wpłynąć na większy stopień dobrowolnego wypełniania zobowiązań przez podatników. W ramach Programu kontynuowane są przez Ministerstwo Finansów rozpoczęte w latach wcześniejszych trzy projekty: e-deklaracje 2 - umożliwiający m.in. składanie wybranych deklaracji podatkowych w wersji elektronicznej bez kwalifikowanego podpisu elektronicznego, w tym rocznych deklaracji podatkowych dla osób fizycznych, e-rejestracja - w ramach którego m.in. powstał Centralny Rejestr Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP) oraz wdrożono System Rejestracji Centralnej zintegrowanej z bazami POLTAX. Dzięki temu administracja podatkowa posiada jedną, 17

spójną bazę podatników i płatników, a interesariusze szybciej otrzymują wiarygodne dane z połączonego rejestru, e-podatki - konto podatnika, na którym gromadzone są dane podatkowe, finansowe i operacyjne poszczególnych podmiotów. Dane są udostępniane na internetowym portalu podatkowym, za pośrednictwem którego można również skorzystać ze wstępnie wypełnionych przez Urząd Skarbowy deklaracji podatkowych. W 2013 roku Dyrektor Izby Skarbowej powołał Zespół wdrożeniowy systemu e-podatki w Izbie Skarbowej w Katowicach i Urzędach Skarbowych woj. śląskiego, realizujący zadania w powyższym zakresie w jednostkach administracji podatkowej woj. śląskiego. W 2014 i 2015 roku kontynuowano rozpoczęte prace z ww. obszarów. W ramach systemu e-podatki działa uruchomiony przez Ministerstwo Finansów Portal Podatkowy - system teleinformatyczny administracji podatkowej, wspierający podatników w prawidłowym wypełnianiu obowiązków podatkowych. Portal składa się z dwóch elementów: części ogólnodostępnej i dostępnej po zalogowaniu (stanowiącej bezpośredni kanał komunikacji z organami podatkowymi). Część ogólnodostępna Portalu umożliwia składanie deklaracji podatkowych drogą elektroniczną, zawiera m.in. informacje o zmianach w przepisach podatkowych i ich wykładnię, kalendarz z ważnymi terminami. W tej części Portalu umieszczone są także wszelkiego rodzaju formularze, zarówno te interaktywne do składania drogą elektroniczną, jak i tradycyjne do wydruku, a także instrukcje ich wypełniania. Tu podatnik może też poszukać danych kontaktowych jednostek administracji podatkowej i celnej. Portal oferuje także wyszukiwarki: organizacji pożytku publicznego, aktywność numerów VAT UE oraz interpretacji ogólnych i indywidualnych wydane przez organy podatkowe. 2.2 Dążąc do poprawy jakości działania administracji podatkowej w ramach wdrażanego Systemu Obsługi i Wsparcia Podatnika: w czterech US woj. śląskiego (I US w Katowicach, II US w Katowicach, US w Mysłowicach, US w Piekarach Śląskich) począwszy od kwietnia 2015r. uruchomiono pilotażowo usługę asystenta podatnika. Z wnioskiem o wyznaczenie asystenta mającego wspierać podatnika w początkowym okresie prowadzenia działalności gospodarczej zwróciło się w 2015 r. ogółem 230 mikroprzedsiębiorców; uruchomiono Centra Obsługi Podatników w dwóch US woj. śląskiego (Czechowice- Dziedzice, Ruda Śląska), gdzie zapewniono obsługę obywateli w sprawach dotyczących podatków (w tym z wykorzystaniem rozwiązań przyjętych dla realizacji usługi asystenta podatnika) oraz w wybranych sprawach z zakresu działania innych instytucji: Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Służby Celnej, jednostek samorządu terytorialnego. 3. Poprawa jakości działania i innowacyjności Administracji Podatkowej (AP) 3.1 W 2015r. zakończono prace nad projektem Konsolidacja procesów pomocniczych w administracji podatkowej, w którym Izba Skarbowa w Katowicach brała aktywny udział (przygotowanie do wdrożenia, wdrożenie, monitoring produktu). W ramach realizacji zadań podporządkowanych założeniom ww. Projektu na temat konsolidacji organizowano spotkania z pracownikami Izby oraz podległych US. Kierownictwo i pracownicy tut. Izby Skarbowej byli zaangażowani w działania organizacyjne (dostosowanie poszczególnych jednostek organizacyjnych administracji podatkowej woj. śląskiego do zmian w zakresie świadczenia usług), legislacyjne (konieczność dostosowania przepisów prawa wewnętrznego), udział w opiniowaniu aktów prawa zewnętrznego i informatyczne (wdrożenie narzędzi informatycznych wspierających proces transformacji i konsolidacji), brali udział w pracach zespołów obszarowych. Z dniem 1 kwietnia 2015 r. nastąpiła konsolidacja procesów 18

pomocniczych w Administracji Podatkowej, a więc nastąpiło połączenie organizacyjne urzędów skarbowych i izb skarbowych w tym zakresie. 3.2 W 2015 roku w ramach Programu e-podatki zostały uruchomione nowe narzędzia m.in.: Uniwersalna Bramka Dokumentów (UBD) - nowy kanał komunikacji elektronicznej - pozwalający przesyłać formularze drogą elektroniczną wszystkim płatnikom rozliczającym powyżej pięciu podatników oraz rozliczającym się przy wsparciu firm rachunkowych i księgowych, umożliwiający płatnikowi zaawansowaną, elektroniczną komunikację z urzędami skarbowymi. Wstępnie wypełnione zeznanie podatkowe (PFR) - usługa adresowana do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które zobowiązane są do rozliczenia rocznego na formularzu PIT-37. PFR nie jest rozliczeniem rocznym dokonanym przez pracowników administracji podatkowej za podatników, lecz jest to wstępnie wypełnione zeznanie podatkowe przygotowane na podstawie danych zawartych w informacjach o dochodach osób fizycznych, sporządzanych przez płatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podmioty, które nie pełnią funkcji płatnika w tym podatku (PIT-11, PIT-R, PIT-8C). Usługa PFR jest realizowana z wykorzystaniem formularza interaktywnego, który umożliwia podatnikowi edycję wszystkich dostępnych pól formularza PIT-37, a także modyfikację wszystkich danych, dopisanie ulg i wniosku o przekazanie 1% na rzecz wybranej przez podatnika organizacji pożytku publicznego oraz dodanie załączników. W 2015 roku w izbach skarbowych wdrożono system informatyczny wspomagający papierowy obieg dokumentów tj. System Zarządzania Dokumentacją (SZD). SZD jest jednym z elementów realizacji programu e Podatki. Jego celem jest ujednolicenie sposobu postępowania z dokumentacją w administracji podatkowej oraz podwyższenie standardów pracy i obsługi podatników. 3.3 W roku 2015 współczynnik udziału deklaracji podatkowych złożonych organom podatkowym elektronicznie wyniósł 67,7 % (w roku poprzednim wynosił 37,4%). Obserwuje się wysoki i stale rosnący poziom zainteresowania elektroniczną formą składania rozliczeń podatkowych zarówno wśród podatników jak i płatników podatków, czemu służy też działalność popularyzacyjna prowadzona przez przedstawicieli administracji podatkowej woj. śląskiego. Rzecznik prasowy tut. Izby, usytuowany w ww. pionie WDW, bieżąco dostarczał przedstawicielom mediów oraz pracownikom tut. Izby i podległych US oczekiwanych informacji w ramach sprawnej komunikacji, ze szczególnym uwzględnieniem informacji związanych z wdrażaniem poszczególnych projektów powyższego Programu e-podatki i wdrażanych projektów, w tym Systemu Obsługi i Wsparcia Podatnika. III. ZAPEWNIENIE JEDNOLITOŚCI I ZGODNEJ Z PRAWEM PODATKOWYM INTERPRETACJI PRZEPISÓW PODATKOWYCH Biura Krajowej Informacji Podatkowej (BKIP) w Bielsku-Białej i Będzinie funkcjonują w ramach Krajowej Informacji Podatkowej. Organizacyjnie podporządkowane są Dyrektorowi Izby Skarbowej w Katowicach. Zgodnie z Zarządzeniem Dyrektora tut. Izby Nr 31/15 w skład BKIP w Bielsku Białej wchodzą cztery wydziały merytoryczne (wydział konsultantów), trzy (podzielone na oddziały i referat bądź wieloosobowe stanowisko) wydziały ds. interpretacji (w zakresie podatku VAT, w zakresie podatków dochodowych, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz podatków 19

majątkowych), samodzielny oddział administracyjny oraz wieloosobowe stanowisko pracy. Natomiast BKIP w Będzinie składa się z dwóch komórek organizacyjnych wydziału konsultantów i samodzielnego referatu administracyjnego. W 2015 roku ww. Biura kontynuowały realizację zadań w zakresie udzielania informacji telefonicznych oraz wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego w trybie określonym w Rozdziale 1a Ordynacji podatkowej. Wydziały Konsultantów BKIP w 2015 roku udzieliły 1 761 960 odpowiedzi na zapytania telefoniczne podatników. Spośród skierowanych do ww. wydziałów pytań, najwięcej dotyczyło podatku od towarów i usług (785 914), podatku dochodowego od osób fizycznych (709 509) oraz podatku dochodowego od osób prawnych (107 576). Pozostałe pytania (158 961) były z zakresu podatku akcyzowego, podatku od spadków i darowizn, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz e-deklaracji. W zakresie realizacji zadań w obszarze interpretacji podatkowych BKIP w Bielsku Białej wydało: 8 453 indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego, 2 098 innych rozstrzygnięć. Ponadto ww. Biuro KIP udzieliło: 577 odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, 480 odpowiedzi na skargi skierowane do WSA, 81 odpowiedzi na skargi kasacyjne złożone przez podatników, oraz skierowało 120 skarg kasacyjnych do NSA na niekorzystne dla organu wyroki WSA. Dodatkowo zarejestrowano 9 425 interpretacji prawa podatkowego w Systemie Informacji Podatkowej oraz opublikowano 10 264 na stronie BIP. W sierpniu 2015 r. uruchomiono System Informacji Telefonicznej umożliwiający wielokanałową obsługę klienta. Obecnie system został wdrożony w zakresie obsługi rozmów telefonicznych. W zakresie wdrożenia nowych funkcjonalności zostały przeprowadzone warsztaty szkoleniowe z udziałem wszystkich pracowników infolinii. Ponadto w roku 2015 zakończono wdrażanie usługi wsparcia pracowników urzędów skarbowych w zakresie stosowania przepisów podatkowych. W ramach tego wsparcia konsultanci Biur KIP obsłużyli 3 641 rozmów z osobami kontaktowymi. IV. REALIZACJA POZOSTAŁYCH ZADAŃ 1. System kontroli zarządczej Z dniem 1 kwietnia 2015 r. wskutek konsolidacji procesów pomocniczych w Administracji Podatkowej zadania w zakresie kontroli zarządczej (stanowiącej ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy) wykonuje Dyrektor Izby Skarbowej, przy uwzględnieniu roli Naczelnika US w tym zakresie. Zgodnie z Zarządzeniem 31/15 zadania szczegółowe w ww. zakresie realizował Samodzielny Oddział Wsparcia Zarządzania w ww. Pionie WDW. 1.1 W przedmiotowym obszarze w 2015 roku podjęto w szczególności poniższe działania: sporządzono i przekazano do MF Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej Dyrektora Izby Skarbowej za rok 2014 oraz Informację Dyrektora Izby Skarbowej o stanie kontroli zarządczej w nadzorowanych Urzędach Skarbowych za rok 2014, sporządzono i przekazano do MF sprawozdania z wykonania Planu pracy tut. Izby Skarbowej za rok 2014, 20