Praktyczne bliczanie wskaźników efektywnści zużycia gazu ziemneg w gspdarstwach dmwych Józef Dpke Odbircy gazu ziemneg mgą kntrlwać jeg zużycie spisując pierwszeg dnia każdeg miesiąca wskazania gazmierza. Miesięczne zużycie gazu mżna kreślić również z rachunków dstawcy gazu. Częst jednak rachunki dtyczą kresu dwu miesięcy a kres rzliczeniwy zaczyna się i kńczy w śrdku miesiąca. Rzdzielenie zużycia gazu na miesiące różniące się liczbą stpnidni grzania jest utrudnine. Dlateg ta metda jest mniej dkładna. Dla knkretneg mieszkania lub budynku mżna wyznaczyć wartści wskaźników efektywnści zużycia gazu ziemneg najprstszą metdą przy użyciu kalkulatra. Artykuł prezentuje tę metdę. Analiza wskaźników efektywnści energetycznej budynku mże wskazać efektywną drgę bniżenia jeg energchłnnści pprzez różne działania mdernizujące. Największe szczędnści zużycia gazu mżna uzyskać pprzez szczędnści na grzewaniu. Prgnzwanie zużycia gazu ziemneg Na zużycie gazu ziemneg w gspdarstwach dmwych wpływa wiele czynników. Najważniejszym jest temperatura w kresie gdy grzewa się mieszkania. Zużycie gazu rśnie ze spadkiem średniej temperatury pwietrza zewnętrzneg i maleje z jej wzrstem. Gdy temperatura pwietrza siąga pewną wartść, grzewanie mieszkań i innych pmieszczeń użytkwych przerywa się. Przy dalszym wzrście temperatury pwietrza zużycie gazu jest stałe. Zużycie gazu ziemneg (energii) na grzewanie pmieszczeń raz na zużycie stałe mżna przedstawić w pstaci najprstszeg mdelu dwuparametrweg [1]: E a + b Sd(t b ) + e (1) gdzie: E - zużycie gazu ziemneg (energii), a, b - parametry, Sd(t b ) - liczba stpnidni grzania zależna d t b, t b - bazwa temperatura, e błąd metdy. Zużycie energii na grzewanie pmieszczeń w małych przedziałach czasu zależy liniw d liczby stpnidni grzania. Parametr b kreśla wielkść zużycia gazu ziemneg (energii) na jeden stpnidzień grzania. Zużycie gazu ziemneg (energii) na cele nie związane z grzewaniem pmieszczeń kreśla parametr a. Jeżeli we wzrze (1) są stswane dane miesięczne, t współczynniki a i b będą dtyczyły miesięczneg zużycia gazu. Błąd metdy e mże być spwdwany wpływem innych czynników nieuwzględninych w mdelu (1) raz, np. w przypadku gspdarstw dmwych psiadaniem przez nie bk ktła gazweg, kminka palaneg drewnem lub psiadaniem ktła palaneg gazem lub lejem pałwym zależnie d cen tych paliw. Jeżeli temperatura bazwa zmienia się, t jedną z dróg dstswania się d tych zmian jest ddanie d mdelu (1) drugieg składnika innej temperaturze bazwej (rys. 1). Taki zabieg autmatycznie generuje ptymalną temperaturę bazwą, pd warunkiem że rzeczywista temperatura bazwa znajduje się między przyjętymi temperaturami bazwymi mdelu [1]. E a + b Sd(t b ) + c Sd(t b ) +e (2) 1
800 700 Sd(18C) Miesięczna liczba stpnidni grzania Sd(t b) ( Cdzień) 600 500 400 00 200 Sd(16C) y 0,9897x - 4,5 R 2 0,9999 y 0,9425x - 4,076 R 2 0,9974 100 0 0 100 200 00 400 500 600 700 Miesięczna liczba stpnidni grzania Sd(18, C) ( Cdzień) Rys. 1. Zależnść miesięcznej liczby stpnidni grzania Sd(t b ) dla bazwych temperatur t b 18 Cdni i t b 16 Cdni d miesięcznej liczby stpnidni grzania Sd(18, C) dla Tczewa d stycznia 2007 r. d marca 2008 r. Ważnym czynnikiem wpływającym na zużycie gazu ziemneg jest wiatr. Budynki tracą więcej ciepła w dni wietrzne przy tej samej temperaturze zewnętrznej pwietrza. Dbrą metdą na pprawienie dkładnści mdelu jest używanie liczby stpnidni grzania skrygwanych wpływ wiatru. Jeżeli w jest prędkścią wiatru w km/h, t skrygwana liczba stpnidni grzania WSd(t b ) wynsi [1]: w + 100 1,60944 WSd(t b ) Sd(t b ) () 100 Wpływ wiatru na wzrst zużycia paliw na grzanie mieszkań mżna prześledzić na wielletnich danych klimatycznych Półwyspu Helskieg. Średnia wielletnia (1996-2007) rczna liczba stpnidni grzania dla Półwyspu Helskieg wynsiła Sd(18, C)21 C dni. Skrygwana liczba stpnidni grzania d średniej rcznej prędkści wiatru wynsiła WSd(18, C)61 C dni i była wyższa 8,8%. Największy wzrst miesięcznej liczby stpnidni grzania d wiatru występuje w grudniu i styczniu (10,5%), lutym (10,1%) i listpadzie (9,7%). Wskaźniki efektywnści zużycia gazu 2
Na całkwite zużycie gazu na mieszkanie składa się zużycie gazu na jeg grzewanie, pdgrzewanie wdy i przyrządzanie psiłków. Zgdnie z przyjętym mdelem, całkwite miesięczne zużycie gazu w gspdarstwie dmwym mżna kreślić wzrem [2-5]: E d L + w g P Sd(18, C) (4) gdzie: d - miesięczne stałe zużycie gazu na pdgrzewanie wdy, przyrządzanie psiłków na jedną sbę (m /sbę), L liczba sób w gspdarstwie dmwym (sby), w g - wskaźnik efektywnści zużycia gazu na grzewanie mieszkania (m /( Cdzień m 2 ), P pwierzchnia grzewana mieszkania (m 2 ), Sd(18, C) miesięczna liczba stpnidni grzania dla temperatury bazwej t b 18, C ( Cdzień). Jeżeli miesięczne zużycie gazu wyznaczy się dla 12-tu miesięcy rku i zsumuje, t trzymuje się wzór na całkwite rczne zużycie gazu w gspdarstwie dmwym: E D L +w g P Sd(18, C) (5) gdzie: D12d rczne stałe zużycie gazu na jedną sbę (m /sbę), L liczba sób w gspdarstwie dmwym (sby), w g - wskaźnik efektywnści zużycia gazu na grzewanie (m /( Cdzień m 2 )), P pwierzchnia grzewana mieszkania (m 2 ), Sd(18, C) rczna liczba stpnidni grzania dla t b 18, C ( Cdzień). Jeżeli całkwite rczne zużycie gazu na mieszkanie pdzieli się przez liczbę stpnidni grzania i pwierzchnię grzewaną mieszkania, t trzymamy wskaźnik efektywnści całkwiteg zużycia gazu w c E D L w c + w P Sd(18, C) P Sd(18, C) g (6) Aby pprawnie wyznaczyć wskaźnik efektywnści zużycia gazu na grzanie w g dla różnych paliw z danych statystycznych, trzeba znać wszystkie wskaźniki efektywnści zużycia energii. W niektórych krajach używa się, np. gaz ziemny tylk d grzewania mieszkania a wdę pdgrzewa się i psiłki przygtwuje krzystając z energii elektrycznej. W innych krajach grzewa się mieszkanie i pdgrzewa wdę użytkwą gazem ziemnym a psiłki przygtwuje na kuchni elektrycznej. Wskaźniki efektywnści zużycia gazu dla dmu wlnstjąceg Przedmitem analizy był dm wlnstjący wyknany w tradycyjnej technlgii pwierzchni grzewanej 112 m 2, grzewany nwym ktłem dwufunkcyjnym. Dm zamieszkują dwie rdziny emerytów. Z ciepłej wdy użytkwej wytwarzanej przez dwufunkcyjny piec gazwy krzystały 4 sby. Dm wypsażny jest w kuchnię gazwą czterpalnikwą z piekarnikiem elektrycznym (2 sby) raz w drugą kuchnię elektryczną (2 sby). Sterwnik temperatury wewnętrznej ustawiny był na temperaturę 21 C. Rachunki wystawiane przez Spółkę Obrtu Gazem nie zawsze dtyczyły dni jedneg miesiąca. Najdłuższy kres w seznie grzewczym bejmwał 6 dni. Jeden rachunek pza seznem grzewczym był wystawiny za kres d 11.06.2007 r. d 06.09.2007 r. Z rachunków wyznaczn zużycie gazu ziemneg E dla każdeg miesiąca stsując aprksymację liniwą (tabela 1).
Tabela 1. Zużycie gazu ziemneg E wg miesięcy w dmu wlnstjącym pwierzchni grzewanej 112 m 2, temperaturze wewnętrznej pwietrza 21 C, z piecem dwufunkcyjnym, jednej kuchni gazwej czterpalnikwej (piekarnik elektryczny), miesięcznej liczbie stpnidni grzania Sd(18, C) i miesięcznej wielletniej liczbie stpnidni grzania Sd(18, C) dla Warszawy zbliżnej klimatycznie d Grudziądza. Okres rku Zużycie gazu E Liczba Sd(18, C) Wielletnia liczba Sd(18, C) Zużycie gazu E dla wielletniej Sd(18, C) --- m Cdzień Cdzień m Listpad 2006 r. 26 47 499 42 Grudzień 2006 r. 5 416 595 507 Styczeń 2007 r. 415 459 670 567 Luty 2007 r. 458 540 62 57 Marzec 2007 r. 11 62 508 49 Kwiecień 2007 r. 106 294 29 297 Maj 2007 r. 51 118 155 160 Czerwiec 2007 r. 27 16 16 50 Lipiec 2007 r. 0 0 7, Sierpień 2007 r. 0 0 7, Wrzesień 2007 r. 7 119 44 72 Październik 2007 r. 55 04 1 285 Listpad 2007 r. 411 489 499 42 Grudzień 2007 r. 459 56 595 507 Styczeń 2008 r. 467 56 670 567 Luty 2008 r. 67 429 62 57 Marzec 2008 r. 71 459 508 49 Kwiecień 2008 r. 200 09 29 297 2007 r. 296 27 761 420,6 Z analizy zmienneg zużycia gazu ziemneg E usunięt miesiące kwiecień, maj, wrzesień i październik 2007 r., w których dm był dgrzewany przy użyciu drewna pzyskiwaneg z wycinki drzew wcwych. Pzstałe miesiące (d 01.11.2006 r d 1.0.2007 r. i d 01.11.2007 r. d 0.04.2008 r.) pddan analizie. Stałe miesięczne zużycie gazu przyjęt takie jakie stwierdzn w miesiącach lipiec i sierpień 2007 r., t jest ad L m /miesiąc c dpwiada zużyciu D L96 m /rk i D99 m /(rk sbę). Całkwite zużycie gazu w analizwanym kresie wynsił 418 m a zmienne zużycie 775 m. Liczba stpnidni grzania Sd(18, C) w Grudziądzu w analizwanym kresie wynsiła 4882 Cdni. Następnie wyznaczn parametry prstej miesięczneg zużycia gazu ziemneg E względem miesięcznej liczby stpnidni grzania dla kresu analizy (rys. ): m a d L miesiac b P w g E a Sd(18, C) (418 6) m 4882 Cdzień 0,77249 m Cdzień raz wskaźnik efektywnści zużycia gazu na grzewanie mieszkania 4
w g b P m 0,77249 Cdzień 2 112m 0,0069 m Cdzień m 2 i wskaźnik efektywnści całkwiteg zużycia gazu w c E P Sd 418m 0,00757 2 2 ( 18, C) 112m 4882 Cdzień Cdzień m m Zależnść miesięczneg zużycia gazu E d liczby stpnidni grzania kreśla równanie E m + 0,77249 m /( Cdzień) Sd(18, C) (7) a rczneg zużycia gazu E d liczby stpnidni grzania kreśla równanie E96 m + 0,77249 m /( Cdzień) Sd(18, C) (8) 500 450 400 Miesięczne zuzycie gazu E (m ) 50 00 250 200 150 y 0,772x + 100 50 0 0 100 200 00 400 500 600 Miesięczna liczba stpnidni grzania Sd(18, C) ( Cdzień) Rys. 2. Prste regresji miesięczneg zużycia gazu ziemneg E dla dmu wlnstjąceg w Grudziądzu pwierzchni grzewanej 112 m 2 z ktłem dwufunkcyjnym (4 sby) i kuchnią gazwą czterpalnikwą (2 sby) względem miesięcznej liczby stpnidni grzania Sd(18, C) dla kresu d 01.11.2006 r d 1.0.2007 r. i d 01.11.2007 r. d 0.04.2008 r. Zgdnie z równaniem (7) zużycie gazu pwinn wynsić w kwietniu 2007 r. 260, m a zużyt 106 m, w maju 2007 r. 124,2 m a zużyt 51 m, we wrześniu 2007 r. 125 m a zużyt 7 m i w październiku 2007 r. 268,1 m a zużyt 55 m. Zużycie gazu E w tych czterech miesiącach pwinn wynsić kł 777,6 m a zużyt 249 m. Ogrzewając drewnem dm zaszczędzn 528,6 m gazu. Pdbne zachwania występują również w USA, gdzie wiele gspdarstw dmwych stsuje drugie paliw d grzania mieszkania, w celu zmniejszenia ksztów grzewania. 5
Jeżeli skryguje się rzeczywiste zużycie gazu ziemneg w kresie d 01.04.2007 r. d 1.10.2007 r. wielkść zaszczędzną gazu 528,6 m wskutek palania drewnem, t trzymuje się wskaźniki efektywnści zużycia gazu na grzewanie mieszkania w g 0,0069 m /( Cdzień m 2 ) i całkwiteg zużycia gazu w c 0,0078 m /( Cdzień m 2 ). P krekcji rzeczywisteg zużycia gazu w kresie d 01.04.2007 r. d 1.10.2007 r. wielkść zaszczędzną gazu trzymuje się wskaźnik efektywnści zużycia gazu w 2007 r. w wyskści: w g 0,00697 m /( Cdzień m 2 ) i w c 0,00807 m /( Cdzień m 2 ). Zużycie zmienne gazu na 1 m 2 pwierzchni grzewanej wynsił w 2007 r. 22,6 m /m 2. Zależnść miesięczneg zużycia gazu ziemneg E d miesięcznej liczby stpnidni grzania Sd(18, C) w 2006 i 2007 r. dla pdbneg dmu wlnstjąceg w Tczewie pwierzchni 100 m 2, z ktłem dwufunkcyjnym i kuchnią gazwą czterpalnikwą pdan na rys.. Mieszkanie zamieszkiwały cztery sby czynne zawdw. Sterwnik temperatury wewnętrznej ustawiny był na temperaturę 20 C. Stałe zużycie gazu E wynsił 5,4 m /miesiąc, 641 m /rk i 160,2 m /(rk sbę). W 2007 r. całkwite rczne zużycie gazu E w analizwanym mieszkaniu wynsił 2040,1 m /rk, c przy rcznej liczbie stpnidni grzania w Tczewie Sd(18, C)165 Cdni daje wskaźnik efektywnści całkwiteg zużycia gazu w c 0,006446 m /( Cdni m 2 ). W 2007 r. zmienne zużycie wynsił 199,1 m /rk a wskaźnik efektywnści zużycia gazu na grzewanie mieszkania - w g 0,004421 m /( Cdzień m 2 ). Parametry prstej miesięczneg zużycia gazu E względem miesięcznej liczby stpnidni grzania wynszą a5,4 m /miesiąc i b0,4421 m / Cdni Zużycie zmienne gazu na 1 m 2 pwierzchni grzewanej wynsił 20,4 m /m 2. Otrzymane wartści wskaźników dpwiadają wartścim dla budwnictwa w PRL. 450 Miesięczne zuzycie gazu ziemneg E (m ) 400 50 00 250 200 150 100 Zużycie gazu E w 2006 r. Zużycie gazu E w 2007 r. y 0,4421x + 5,4 y 0,9x + 5,4 50 0 0 100 200 00 400 500 600 700 800 Miesięczna liczba stpnidni grzania Sd(18, C) ( Cdzień) Rys.. Zależnść miesięczneg zużycia gazu ziemneg E d miesięcznej liczby stpnidni grzania Sd(18, C) w 2006 i 2007 r. dla mieszkania w dmu wlnstjącym w Tczewie pwierzchni 100 m 2, z ktłem dwufunkcyjnym, i kuchnią gazwą czterpalnikwą 6
Zależnść miesięczneg zużycia gazu ziemneg E d miesięcznej liczby stpnidni grzania ma równanie dla 2007 r. (rys. ); E5,4 m + 0,4421 m /( Cdzień) Sd(18, C) (9) Analgicznie wyznaczn zależnść miesięczneg zużycia gazu ziemneg E d miesięcznej liczby stpnidni grzania dla 2006 r. (rys. ): E5,4 m + 0,9 m /( Cdzień) Sd(18, C) (10) Wskaźniki efektywnści zużycia gazu w 2006 r. wynszą: na grzewanie mieszkania w g 0,009 m /( Cdzień m 2 ) a całkwiteg zużycia gazu w c 0,005788 m /( Cdzień m 2 ). Ocena wskaźników efektywnści zużycia gazu Zużycie stałe na gtwanie wynsi w Plsce d 5 d 45 m /(rk sbę) [6]. Średnie zużycie gazu przez gspdarstwa dmwe wypsażne tylk w kuchnię gazwą we Wrcławiu na siedlu Huby wynsił 119 m /rk c dpwiadał kł 42,5 m/(rk sbę). W 1997 r. British Gas Research szacwał, że zużycie gazu ziemneg w Wielkiej Brytanii na gtwanie na jedną sbę w wyskści 51-61 m /rk. Średnie zużycie gazu na grzewanie wdy użytkwej wynsił: 140-16 m /(rk sbę) w Niemczech, 167 m /(rk sbę) w nwych dmach w Finlandii, 174 m /(rk sbę) w Hlandii, 189 m /(rk sbę) w USA w 200 r. i 194 m /(rk sbę) w USA w 2004 r., 209 m /(rk sbę) w prwincji Quebec w Kanadzie i 247 m /(rk sbę) w Kanadzie dla budynków wybudwanych w 1994 r. W Niemczech 42%, we Francji 8%, w Danii 4% i w Hiszpanii 19% gspdarstw dmwych psiadał w 1996 r. zmywarkę d naczyń. Te gspdarstwa wdę zużywaną d mycia naczyń pdgrzewają energią elektryczną a nie gazem. Stąd mniejsze zużycie gazu w gspdarstwach dmwych wypsażnych w zmywarki d naczyń. W Plsce przyjmuje się na grzewanie dmu wlnstjąceg pwierzchni 100 m 2 zużycie rczne gazu ziemneg E w ilści 1940 m dla ktła kndensacyjneg i 2150 m dla ktła tradycyjneg. Odpwiada t zużyciu dpwiedni 19,4 i 21,5 m gazu na 1 m 2 pwierzchni użytkwej dmu. Stąd średni dla Plski w g wynsi d 0,0052 d 0,0058 m /(m 2 Cdzień). Dm wlnstjący, zgdny z bwiązującymi przepisami w Plsce, mże zużywać 12 m /m 2 gazu E rcznie na jeg grzewanie, c dpwiada wartści w g 0,002 m /(m 2 Cdzień). Na przykładzie dmu w Grudziądzu mżna zweryfikwać twierdzenia różnych gazet bardz wyskim zużyciu gazu ziemneg [6] w kresie d 1 listpada 2007 d 1 stycznia 2008 r. w stsunku d analgiczneg kresu d 1 listpada 2006 d 1 stycznia 2007 r. Jak przyczynę pdawan mniejsze ciepł spalania dstarczaneg gazu. Miesięczne zużycie gazu E w miesiącach listpad, grudzień i styczeń dbrze zgadza się z przyjętym mdelem (7) (rys. 2). W kresie 01.11.2006 r. 1.01.2007 r. zużycie gazu E wynsił: całkwite 1094 m, stałe 99 m, zmienne 995 m a liczba stpnidni grzania 1222 Cdni. W kresie 01.11.2007 r. 1.01.2008 r. zużycie gazu E wynsił: całkwite 17 m, stałe 99 m, zmienne 128 m a liczba stpnidni grzania 1561 Cdni. W kresie 01.11.2007 r. 1.01.2008 r. nastąpił wzrst liczby stpnidni grzania 27,7% (1561/12221,2774) w stsunku d analgiczneg kresu 01.11.2006 r. 1.01.2007 r. W tym samym czasie nastąpił wzrst zużycia gazu 24,4% (128/9951,244). Wzrst zużycia gazu 24,4% związany jest ze wzrstem liczby stpnidni grzania 27,7%. W becnym seznie grzewczym temperatury pwietrza zewnętrzneg są niższe niż w prównywalnym kresie. Okres d 1.10.2006 r. aż d 1.0.2007 r. miał średnie miesięczne 7
temperatury pwietrza znacznie wyższe d wielletnich a liczbę stpnidni grzania mniejszą d wielletniej (rys. 4). W październiku i listpadzie 2007 r. stpnidni grzania są równe tym dla średnich wielletnich. Dpier grudzień, styczeń i luty 2008 r. były cieplejsze d wiellecia, ale i tak chłdniejsze niż miesiące w pprzednim seznie grzewczym. Miesięczne zużycie gazu E (m ) Miesięczna liczba stpnidni grzania Sd(18, C) ( Cdzień) 900 800 700 600 500 400 00 200 100 Sd(18,Cdni) bieżąca Zużycie gazu E Sd(18,C) wielletnia dla Warszawy Zużycie gazu dla Sd(18,C) wielletniej 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 Miesiace (1-01.2006 r., 1-01.2007 r., 25-01.2008 r., 28-04.2008 r.) Rys. 4. Miesięczne zużycie gazu ziemneg E dla dmu wlnstjąceg w Grudziądzu pwierzchni grzewanej 112 m 2 z ktłem dwufunkcyjnym i kuchnią gazwą czterpalnikwą, miesięczna liczba stpnidni grzania Sd(18, C) dla Grudziądza, miesięczna wielletnia liczba stpnidni grzania Sd(18, C) dla Warszawy (zbliżnej klimatycznie d Grudziądza) raz miesięczne zużycie gazu dla wielletniej Sd(18, C). Zużycie zmienne w I kw. 2007 r. wynsił 1085 m przy liczbie Sd(18, C)161 Cdni a w I kw. 2008 r. 1106 m przy liczbie Sd(18, C)1424 Cdni. Zużycie gazu na grzanie na stpnidzień grzania wynsił w I kw. 2007 r. 0,797 m /( Cdzień) a w I kw. 2008 r. zmalał d wartści 0,777 m /( Cdzień). Nie mże więc być mwy wzrście zużycia gazu w becnym seznie grzewczym wskutek mniejszeg ciepła spalania dstarczaneg gazu ziemneg. Przyczyny zróżnicwania zużycia gazu w gspdarstwach dmwych Wyższe rachunki za gaz w seznie grzewczym 2007/2008 r. są związane z niższą temperaturą pwietrza w stsunku d pprzednieg seznu grzewczeg. Gdyby przebieg pgdy był zgdny ze średnią wielletnią, t zużycie gazu byłby jeszcze większe. Gspdarstwa dmwe płżne w różnych reginach Plski zależnści zużycia gazu E względem stpnidni grzania pisanej równaniem (w g 0,004421 m /( Cdzień m 2 ) w 2007 r.) E641 m + 0,4421 m /( Cdzień) Sd(18, C) (11) 8
będą miały różne zużycie gazu ze względu na warunki klimatyczne (tabela 2). Dla średniej wielletniej liczby stpnidni grzania zużycie gazu E dla identyczneg dmu w najzimniejszym mieście Plski Zakpanem wynsi 2748 m /rk (tabela 2) a w najcieplejszych miastach Plski (Słubice, Legnica) 2189 m /rk i różni się 559 m /rk. Zużycie gazu dla pdbneg gspdarstwa dmweg w Białymstku i Oplu mże różnić się 288 m /rk. Tabela 2. Rczne zużycie gazu ziemneg E w 4 sbwych gspdarstwach dmwych zamieszkujących budynek wlnstjący wypsażnych w dwufunkcyjny kcił i kuchnię gazwą czterpalnikwą dla wielletniej liczby stpnidni grzania Sd(18, C), zużycie stałe 160,25 m /(rk sbę), w g 0,004421 m /( Cdzień m 2 ) Miejscwść Wielletnia liczba stpnidni grzania Sd(18, C) Rczne zużycie gazu ziemneg stałe zmienne całkwite --- Cdzień m /rk m /rk m /rk Legnica, Słubice 502 641 1548 2189 Ople 58 641 1564 2205 Wrcław, Zielna Góra 610 641 1596 227 Pznań, Grzów Wlk. 646 641 1612 225 Warszawa 791 641 1676 217 Kraków, Rzeszów, Łódź 827 641 1692 2 Łeba 899 641 1724 265 Lublin 971 641 1756 297 Kielce, Zamść 4007 641 1771 2412 Olsztyn, Gdynia 4079 641 180 2444 Białystk 4188 641 1852 249 Suwałki 4404 641 1947 2588 Zakpane 4765 641 2107 2748 Na rys. 5 przedstawin liczbę stpnidni grzania Sd(18, C) dla Warszawy dla lat d 1986 d 2006 r. Rzpatrzymy jak mże zmieniać się zmienne zużycie gazu ziemneg E na grzewanie dla dmu wlnstjąceg w Warszawie pwierzchni 112 m 2 z ktłem dwufunkcyjnym równaniu E0,77249 Sd(18, C) jak w (8). W najzimnieszym 1987 r. Sd(18, C)4115 Cdni i zmienne zużycie gazu E na grzewanie takieg dmu wynsił 182 m /rk. W najcieplejszym 1989 r. Sd(18, C) wynsiła dla Warszawy 069 Cdni a zmienne zużycie gazu na grzewanie wynsił 272 m /rk. Różnica w zużyciu gazu na grzewanie dmu wynsiła 810 m /rk. Średnia rczna temperatura pwietrza w Warszawie w 2006 r. była zbliżna d średniej z wiellecia 1986-2006. Dla Sd(18, C)57 Cdni w 2006 r. zużycie na grzawanie dmu wynsił 2596 m /rk. Analgiczny dm w Białymstku wykazałby zbliżne zmiany zużycia gazu E. W najzimnieszym 1987 r. Sd(18, C) dla Białegstku wynsiła 4765 Cdni i zmienne zużycie gazu E na grzewanie takieg dmu wynsił 685 m /rk. W najcieplejszym 1989 r. Sd(18, C) wynsiła dla Białegstku 610 Cdni a zużycie gazu na grzewanie wynsił 2791 m /rk. Różnica w zużyciu gazu na grzewanie dmu w tych latach wynsiła 894 m /rk. Średnia rczna temperatura pwietrza w Warszawie w 2006 r. była zbliżna d średniej z wiellecia 1986-2006. Dla Sd(18, C)971 Cdni w 2006 r. zużycie na grzawanie dmu w Białymstku wynsił 071 m /rk. Na rys. 5 przedstawin również prstą regresji Sd(18, C) raz dwusigmwe granice d wartści średniej dla Warszawy dla lat 1986-2006. Dla 2009 r. mżna prgnzwać, że liczba stpnidni grzania będzie znajdwała się w przedziale d 2758 Cdni d 407 Cdni a prgn- 9
zwane zmienne zużycie gazu dla dmu wlnstjąceg w Warszawie pwierzchni 112 m 2 z ktłem dwufunkcyjnym (8) będzie wynsił d 21 m /rk d 122 m /rk. 5000 Rczna liczba stpnidni grzania Sd(18, C) ( Cdzień) 4500 4000 500 000 2500 Białystk Warszawa średnia+2sigma średnia Sd(18,C) średnia-2sigma 2000 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 Analizwane lata Rys. 5. Rczna liczba stpnidni grzania Sd(18, C) dla Warszawy i Białegstku, prsta regresji Sd(18, C) raz granice dwusigmwych przedziałów dla kresu d 1986-2006 dla Warszawy. Wniski Różnica między wartścią wskaźnika efektywnści zużycia gazu na grzewanie 0,00442 00697 m /( Cdzień m 2 ) stwierdzną w starych zasbach dmów w Plsce (tabela ) a wartścią w g 0,002 m /( Cdzień m 2 ) jaką pwinny mieć nw wznszne budynki zgdnie z becnymi przepisami, kreśla wielkść zużycia gazu ziemneg (energii) jaką mżna graniczyć pprawiając efektywnść grzewania starych zasbów mieszkaniwych. Dcieplenie ścian, strpów i dachów, graniczenie zysków wilgci, wymiana kuchni gazwej na elektryczną (graniczenie zysków wilgci), wymiana kien, mntaż ekranów zagrzejnikwych, zainstalwanie zawrów termstatycznych t drgi d bniżki zużycia energii na grzewanie mieszkania. Duż ciepła mżna zaszczędzić stsując racjnalną wentylację. Przed termmdernizacją budynku straty ciepła na wentylacji stanwią kł 5% gólnych strat ciepła. P termmdernizacji stanwią nawet 60% gólnych strat ciepła. 10
Tabela. Typ dmu, pwierzchnia mieszkania, temperatura wewnętrzna, wypsażenie w aparaty gazwe i wskaźniki efektywnści zużycia gazu ziemneg E Wielkść Grudziądz 2007 r. Grudziądz 2007 r. Prudnik 2006-08 r. Nwy Targ 2007 r. Tczew 2007 r.. Typ lkalu Wlnstjący dm Mieszkanie w dmu Mieszkanie w dmu Wlnstjący dm Wlnstjący dm Pwierzchnia mieszkania (m 2 ) 112 64,87 55,67 140 100 Liczba sób w gspdarstwie 4 2 1 6 4 Kuchnia gazwa 4 palniki i 5 palników 5 palników 4 palniki 4 palniki elektryczna Pdgrzewacz wdy -- przepływwy -- -- -- Kcił gazwy dwufunkcyjny jednfunkcyjny dwufunkcyjny dwufunkcyjny dwufunkcyjny Temperatura wewnętrzna ( C) 21 22 21 21 20 Zużycie stałe (m /(sba m 2 )) 99 202 -- 94,7 160,2 Wskaźnik w g (m /( Cdzień m 2 )) 0,00697 0,00645 0,00821 0,0050 0,00442 Wskaźnik w c (m /( Cdzień m 2 )) 0,00807 0,0088 -- 0,0062 0,00645 Zużycie gazu na grzanie na 1 m 2 22,6 20,9 17,2 14,0 mieszkania (m /m 2 rk) Zużycie gazu na grzanie na 1 Cdzień grzania (m /( Cdzień) 0,7812 0,4186 0,4571 0,7041 0,4421 Literatura [1] Brwn R. H., Marx B. M., Crliss G. F.: Mathematical Mdels fr Gas Frecasting. Departament f Electrical and Cmputer Engineering. Marquette University, Milwaukee [2] Dpke J.: Wskaźniki efektywnści zużycia energii w gspdarstwach dmwych. Rynek Energii 2007 (72) nr 5. [] Dpke J.: Wskaźniki efektywnści zużycia energii w gspdarstwach dmwych. Część 1. Dmus 2007 nr 12; Część 2. Dmus 2008 nr 1. [4] Dpke J.: Efektywnść zużycia energii w gspdarstwach dmwych. WWW.grzewnictw.pl [5] Dpke J.: Zależnść zużycia gazu ziemneg w gspdarstwach dmwych d liczby stpnidni grzania. WWW.cire.pl/rynekciepla/ [6] Dpke J.: Gigantyczne rachunki za gaz. WWW.cire.pl., WWW.grzewnictw.pl. Józef Dpke jzefdpke@wp.pl 11