Sprawdzanie wiarygodności partnera chińskiego na podstawie business licence Postępujące procesu globalizacyjne oraz otwieranie się Chin na świat niosą za sobą nowe szanse i wyzwania nie tylko dla wielkich firm, ale także dla małych i średnich przedsiębiorców. W erze Internetu i komunikacji elektronicznej wyszukanie interesujących produktów w atrakcyjnej cenie na rynku chińskim nie jest skomplikowanym zagadnieniem. Powoli przestają już być problemem także kwestie natury językowej, bowiem Chińczycy zatrudnieni w przedsiębiorstwach nastawionych na eksport zwłaszcza młodsze pokolenie potrafią posługiwać się tym językiem w sposób dość zadowalający. Łatwość nawiązywania kontaktów sprzyja rozwojowi wymiany handlowej. W 2012 r. wartość chińskiego eksportu 10 krotnie przekraczała wartość importu. Ze względu na fakt, iż polska gospodarka składa się głównie z małych i średnich przedsiębiorstw, założyć można, że to właśnie one są głównymi odbiorcami chińskich produktów. Dotychczasowa działalność WPHI Szanghaj i profil skierowanych zapytań także potwierdzają to stwierdzenie. Z drugiej jednak strony, w przypadku pojawiania się problemów z chińskim producentem/sprzedawcą lub przy oszustwie, firmy takie mają niewielką szanse na pomyślne zakończenie sprawy. Dzieje się tak głównie ze względów finansowych. Mimo iż dla polskiej firmy strata np. 20 tyś dolarów może być dość poważna, to zaangażowanie chińskiej kancelarii prawniczej również rodzi koszty, które potrafią wykluczyć sens dochodzenia roszczeń w Państwie Środka. Ten krótki poradnik powstał głównie z myślą o małych i średnich przedsiębiorcach importujących z Chin różnego rodzaju produkty, a znajdujących chińskiego kontrahenta na popularnych serwisach internetowych. Duża część tego typu wymiany handlowej odbywa się bez spisanego kontraktu. Należy mieć jednak świadomość, że w przypadku wystąpienia problemów brak jakiegokolwiek kontraktu działa na niekorzyść polskiego przedsiębiorcy. Decyzja o zakupie produktu przez Internet (nawet bez podpisanego kontraktu) powinna być poprzedzona choćby minimalnym sprawdzeniem wiarygodności partnera. Pomaga w tym analiza zapisów business licence, czyli zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej. Jest to dokument, który każda chińska firma bezwzględnie musi mieć (jest on wydany przez Państwową Administrację Przemysłu i Handlu - SAIC) i który zawiera podstawowe informacje o firmie. Kontrahent poproszony o jego skan nie powinien czynić żadnych problemów. Dokument jest w całości po chińsku, jednak nawet pobieżny rzut okiem może wystarczyć do wyeliminowania ew. nieuczciwej firmy. Najważniejsze pola business licence 1) Nazwa firmy nazwa na licencji firmy musi być taka sama jak w dotychczas otrzymanych materiałach (np. stopka maila, strona internetowa). każdy oficjalny dokument dotyczący firmy musi mieć taką nazwę jak na business licence. 2) Adres firmy 1
adres musi odpowiadać rzeczywistym miejscu prowadzenia działalności (choć jest różnie opisywany w business licence czasami bardzo ogólnie a czasem bardzo szczegółowo (nawet z podaniem pokoju w biurowcu) 3) Przedstawiciel prawny jeżeli nie kontaktujesz się z przedstawicielem prawnym, upewnij się, że kontaktujesz się z reprezentantem firmy mającym stosowne upoważnienie zawsze można poprosić (jako dodatkowy element sprawdzający) o skan dowodu osobistego osoby wskazanej w tym polu 4) Zarejestrowany i wpłacony kapitał kapitał oznacza ograniczenie odpowiedzialności wspólników i jest to kwota wniesiona przez akcjonariuszy. nie jest to jednak potwierdzenie tego, iż pieniądze w tej ilości znajdują się na firmowym koncie. 5) Forma rejestracji np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. 6) Zakres działalności zakres ten powinien odpowiadać temu jak firma się przedstawia. Można więc wykluczyć dystrybutorów, jeżeli szukamy producentów. zapisy tego punktu mogą także wskazywać na inne zezwolenia jakie powinna posiadać firma (np. sprzedaż za granicę) 7) Akcjonariusz o ile jest 8) Okres działalności i datę utworzenia zawsze powinien być określony od do. 9) Oficjalne pieczątki urzędu pieczęć potwierdza, że firma przeszła roczną inspekcję. brak pieczęci może oznaczać, że firmie nie przedłużono zezwolenia lub to, iż firma napotkała pewne problemy w ubiegłym roku. Pieczątki zawierają datę roczną i są stawiane między 1 marca a 30 czerwca każdego roku. Zawsze należy poprosić o aktualny skan (a nie z zeszłego roku). Reasumując: skan z listopada 2013 r. powinien zawierać już pieczątkę 2013 r. natomiast skan ze stycznia 2013 r. zawiera pieczątkę z 2012 r. Przykład skanu business licence z opisem poszczególnych pól: Zezwolenie na prowadzenie działalności pole wspólne dla wszystkich dokumentów 2
Numer business licence: nie musi być podany. Numer zarejestrowania: musi być podany Nazwa firmy Adres firmy (w tym wypadku bardzo ogólny, czyli bez podania ulicy, numeru itp.) Przedstawiciel prawny Zarejestrowany kapitał Wpłacony kapitał Forma rejestracji / rodzaj firmy - w tym przypadku spółka z o.o. Opis/zakres działalności 3
Data założenia: 16 lipca 2009 (czasami daty mogą być napisane w chińskich znakach) Termin działalności :od 16 lipca 2009 r. do 15 lipca 2039 r. (czasami daty mogą być napisane w chińskich znakach) Ogólne informacje/przepisy szczegółowe dot. business licence. Pole wspólne dla wszystkich business licence. Pieczątki z corocznej kontroli Obowiązkowa pieczęć urzędowa (czarna) SAIC z podaniem siedziby/oddziału a pod nią data (w chińskich znakach). 4
Pieczątka czerwona należy do przedsiębiorstwa i nie jest elementem business licence. W tym przypadku chiński kontrahent przystawił ją na kopii business licence i zeskanował (można o to dodatkowo poprosić). Pieczęć firmy Na każdym dokumencie w Chinach musi być umieszczona pieczątką, która w Chinach ma dużo większe niekiedy znaczenie niż podpis konkretnej osoby. Pieczęć firmy jest bowiem oficjalnym podpisem" firmy, musi więc być bezwzględnie umieszczona na każdym dokumencie. Dokument firmowy nie zawierający pieczęci może być uznany za nieoficjalny. Jak powinna wyglądać pieczątka firmowa? - jest okrągła, - zawiera numer zarejestrowania pieczątki, - zawiera (na otoku) nazwę taką samą jak na business licence, - po środku jest pięcioramienna gwiazda, - średnica to max. 4,5 cm, - zawsze jest stawiana czerwonym atramentem, - powinna być całkowicie czytelna. Kiedy wykluczyć współpracę z chińskim partnerem? - kontrahent nie wysyła business licence z przystawioną dodatkowo pieczątką firmową, - brakuje aktualnych pieczątek z corocznej kontroli, - nie ma określonej daty do w terminie prowadzenia działalności, - skan jest słabo czytelny lub nosi ew. ślady manipulacji (większość manipulacji jest zrobiona chałupniczo i bardzo łatwo jest to zauważyć). Dodatkowe zezwolenia i licencje Pewne działania biznesowe wymagają specjalnych, dodatkowych zezwoleń wydawanych przez różne organy państwowe, z reguły odpowiedzialne za nadzorowanie przedsiębiorczości. Przykłady ważnych zezwoleń: Dla importera: pozwolenia na przywóz. Dla producenta: Specjalne zezwolenie na wytwarzanie produktu Dla dystrybutora: ogólne pozwolenie na dystrybucję (niektóre produkty specjalne wymagają od firmy posiadania dodatkowego zezwolenia na ich dystrybucję np. żywność). Dla usługodawcy: Zezwolenie na dostarczenie konkretnych usług. Przy prośbie o business licence warto więc poprosić o jakiś dodatkowy dokument urzędowy potwierdzający profil firmy. 5
6
7