ROZDZIAŁ XV Podsumowanie i wnioski Zintegrowanego Lokalny Program Rewitalizacji Miasta i Gminy Tyczyn na lata 2007-2015 obejmuje obszar całej gminy. (1) Instytucją wdraŝającą i nadzorującą program rewitalizacji jest Urząd Gminy i Miasta w Tyczynie. (2) Programem rewitalizacji objętych jest 18 beneficjentów końcowych, którzy zgłosili swój udział w programie: I. Urząd Gminy i Miasta, II. Jednostki organizacyjne gminy Tyczyn, IV. Urzędy i instytucje uŝyteczności publicznej, V. Stowarzyszenia i Fundacje, VI. Kościoły i związki wyznaniowe, VII. Wspólnoty Mieszkaniowe. (3) Zintegrowany Lokalny Program Rewitalizacji Miasta i Gminy Tyczyn na lata 2007-2015 jest jednym ze strategicznych dokumentów rozwojowych gminy Tyczyn. Czas jego realizacji został określony na lata 2007-2015. Realizacja Zintegrowanego Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta i Gminy Tyczyn będzie wymagać zarówno od gminy Tyczyn, jak i od instytucji, organizacji i pozostałych beneficjentów końcowych usytuowanych w obszarze objętym rewitalizacją duŝej pracy w zakresie przygotowywania dokumentacji technicznej, studiów wykonalności, wniosków aplikacyjnych. Na obszarze rewitalizacji mieszka 15 213 mieszkańców. (4) Szacunkowa wartość zaplanowanych prac w latach 2007-2015 wynosi 73 857,15 tys. PLN. Aby te prace przygotować beneficjenci końcowi z obszaru rewitalizowanego muszą przygotować ok. 98 projektów do funduszy strukturalnych UE, MF EOG i innych dostępnych funduszy zewnętrznych finansujących projekty rewitalizacyjne. Zestawienie zbiorcze wielkości nakładów finansowych na zadania objęte Zintegrowanym Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta i Gminy Tyczyn Jak z niej wynika to zapotrzebowanie na środki inwestycyjne wynosi w kolejnych latach: 153
Obszary 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 RAZEM Rynek wraz z przyległymi uliczkami Osiedla mieszkaniowe wielorodzinne Budynki uŝyteczności publicznej Infrastruktura techniczna na trenie gminy Tyczyn 0 1655,35 4292,9 2031,82 0 0 0 0 0 7980,07 130 210 235 30 0 0 0 0 0 605 525,5 3076,1 4152,1 2857,9 1310 553,6 10 0 0 12485,2 0 0 3398 10755 12039 7397 2349 0 0 35938 Obszary zabytkowe na terenie gminy Tyczyn 0 2852,78 3805,1 3691 1500 1000 1500 1500 1000 16848,8 8 RAZEM: 655,5 7794,23 15883,1 19365,7 2 14849 8950,6 3859 1500 1000 73857,1 5 Zestawienie zbiorcze wielkości nakładów finansowych na zadania objęte Zintegrowanym Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta i Gminy Tyczyn Lata Wariant I dotacji 75% dotacji 85% Wariant I 25% 15% 100% (tys. PLN) Rynek wraz z przyległymi uliczkami 2007 0 0 0 0 0 2008 1241,513 1407,048 413,8375 248,3025 1655,35 2009 3219,675 3648,965 1073,225 643,935 4292,9 2010 1523,865 1727,047 507,955 304,773 2031,82 2011 0 0 0 0 0 2012 0 0 0 0 0 2013 0 0 0 0 0 RAZEM 5985,053 6783,06 1995,018 1197,011 7980,07 Osiedla mieszkaniowe wielorodzinne 2007 97,5 110,5 32,5 19,5 130 2008 157,5 178,5 52,5 31,5 210 2009 176,25 199,75 58,75 35,25 235 2010 22,5 25,5 7,5 4,5 30 2011 0 0 0 0 0 2012 0 0 0 0 0 2013 0 0 0 0 0 RAZEM 481,6875 545,9125 160,5625 96,3375 605 Budynki uŝyteczności publicznej 2007 394,125 446,675 131,375 78,825 525,5 2008 3520,65 3990,07 1173,55 704,13 4694,2 2009 5503,275 6237,045 1834,425 1100,655 7337,7 2010 3292,29 3731,262 1097,43 658,458 4389,72 2011 982,5 1113,5 327,5 196,5 1310 2012 415,2 470,56 138,4 83,04 553,6 2013 7,5 8,5 2,5 1,5 10 RAZEM 14115,54 15997,61 4705,18 2823,108 18820,72 Infrastruktura techniczna na terenie gminy Tyczyn 154
Lata Wariant I dotacji 75% dotacji 85% Wariant I 25% 15% 100% (tys. PLN) 2007 0 0 0 0 0 2008 0 0 0 0 0 2009 2548,5 2888,3 849,5 509,7 3398 2010 8066,25 9141,75 2688,75 1613,25 10755 2011 9029,25 10233,15 3009,75 1805,85 12039 2012 5547,75 6287,45 1849,25 1109,55 7397 2013 1761,75 1996,65 587,25 352,35 2349 RAZEM 26953,5 30547,3 8984,5 5390,7 35938 Obszary zabytkowe na terenie gminy Tyczyn 2007 0 0 0 0 0 2008 2139,585 2424,863 713,195 427,917 2852,78 2009 2853,825 3234,335 951,275 570,765 3805,1 2010 2768,25 3137,35 922,75 553,65 3691 2011 1125 1275 375 225 1500 2012 750 850 250 150 1000 2013 1125 1275 375 225 1500 2014 1125 1275 375 225 1500 2015 750 850 250 150 1000 RAZEM 12636,66 14321,55 4212,22 2527,332 16848,88 Zestawienie zbiorcze wielkości nakładów finansowych na zadania objęte Zintegrowanym Lokalnym Programem Rewitalizacji Miasta i Gminy Tyczyn na lata 2007-2015: Lp. Rok Ogółem w tys. PLN Wariant I dotacji 75% dotacji 85% 25% 15% 2. 2007 655,5 491,625 557,175 163,875 98,325 3. 2008 7794,23 5845,673 6625,096 1948,558 1169,135 4. 2009 15883,1 11912,33 13500,64 3970,775 2382,465 5. 2010 19365,72 14524,29 16460,86 4841,43 2904,858 6. 2011 14849 11136,75 12621,65 3712,25 2227,35 7. 2012 8950,6 6712,95 7608,01 2237,65 1342,59 8. 2013 3859 2894,25 3280,15 964,75 578,85 9. 2014 1500 1125 1275 375 225 10 2015 1000 750 850 250 150 11 RAZEM: 73857,15 55392,86 62778,58 18464,29 11078,57 Z tabeli wynika, iŝ : 1. Planowany koszt realizacji zadań inwestycyjnych w latach 2007-2015 wynosi 73 857,15 tys. PLN (100%), 2. Planowana dotacja Wariant I 75 % dotacji 55 392,86 tys. PLN (75%), 3. Planowana dotacja 85 % dotacji 62 778,58 tys. PLN (85%), 4. Wymagany wkład własny beneficjentów końcowych Wariant I 25 % wkładu własnego - 18 464,29 tys. PLN (25%), 5. Wymagany wkład własny beneficjentów końcowych Wariant I 15 % wkładu własnego 11 078,57 tys. PLN (15%), 155
6. Jak widać z poniŝszego zestawienia beneficjenci końcowi muszą zabezpieczyć w latach 2007-2015 wkład własny w wysokości od 11 078,57 tys. PLN (wariant II) do 18 464,29 tys. PLN (wariant I). Od tej zasady mogą wystąpić następujące odstępstwa: 1. Dotacja z ERDF moŝe być mniejsza niŝ 85% i 75 % wartości budŝetu poszczególnych projektów, a wtedy wkład własny beneficjenta końcowego będzie większy niŝ planowane15% i 25 %. 2. Wkład własny gminy Tyczyn i pozostałych beneficjentów moŝe być mniejszy niŝ 15% i 25 % w przypadku, gdy skorzystają z dofinansowania z krajowych środków publicznych: z budŝetu państwa: rezerwa celowa budŝetu państwa na współfinansowanie wkładu własnego samorządów terytorialnych dla projektów inwestycyjnych finansowanych z funduszy strukturalnych UE, Funduszu Spójności, MF EOG (w budŝecie państwa na rok 2007, część 83, poz. 8), zgodnie z zasadami ustalonymi przez danego dysponenta części budŝetowej np. Minister Kultury na projekty inwestycyjne moŝe dać swoją promesę na pokrycie nawet 25 % wartości budŝetu, a więc całego wkładu własnego. 3. Pamiętać naleŝy o obowiązywaniu w zarządzaniu finansowym funduszami pomocowymi UE Reguły n+3. Podstawę prawną tej reguły stanowi Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999. Stanowi ona, Ŝe jeśli zobowiązanie Komisji ujęte w budŝecie wspólnotowym w danym roku (roku n) nie zostanie wyczerpane wnioskami o płatność przekazywanymi Komisji przez Instytucję Płatniczą do końca roku n+3, róŝnica między kwotą zobowiązania a kwotą wniosków o płatność zostanie automatycznie anulowana. Zobowiązanie Komisji jest równoznaczne z alokacją rocznej transzy środków w budŝecie wspólnotowym. Zdarzenie to następuje w roku n oraz w kaŝdym kolejnym roku, który na potrzeby stosowania reguły n+3 staje się kolejnym rokiem n. Dnia 31 grudnia roku n+3 zobowiązanie zostaje anulowane. Oznacza to, Ŝe Państwo Członkowskie, które do końca roku n+3 złoŝyło wnioski o płatność opiewające na kwotę mniejszą niŝ roczna zobowiązań na rok n, bezpowrotnie traci kwotę róŝnicy. Anulowanie dotyczy, zatem jedynie tej części środków, dla której nie złoŝono poprawnego wniosku o płatność okresową. Celem stosowania omawianego zabiegu jest motywowanie Państw Członkowskich do sprawnego wydatkowania alokowanych środków pomocowych. 4. WaŜny wpływ na finansowanie projektów ma takŝe moŝliwość uznania podatku VAT za koszt kwalifikowany w przypadku, gdy beneficjenci sektora finansów publicznych mimo, iŝ są jego płatnikiem, nie mają realnej moŝliwości jego odliczenia /Rozporządzenie KE (WE) nr 448/2004/ Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające 156
rozporządzenie (WE) nr 1783 /1999 oraz inne rozporządzenia 1. Dotyczy to Tyczyna i pozostałych jednostek finansów publicznych uczestniczących w programie rewitalizacji. Pozostałym beneficjentom końcowym zgodnie z przepisami Ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT. W tym jednak przypadku podatek VAT w projektach będzie stanowił koszt niekwalifikowany. 5. Zakładając, iŝ do realizacji wszystkich zadań objętych planem rewitalizacji trzeba opracować ok. 98 projektów na współfinansowanie z funduszy strukturalnych to średnia wartość budŝetu projektu szacuje się na kwotę około 753,65 tys. PLN. Wkład własny beneficjenta końcowego wynosić, więc będzie średnio około 113,05 tys. PLN (przy załoŝeniu otrzymania 85% dotacji,), 188,41 tys. PLN (przy załoŝeniu otrzymania 75% dotacji). JeŜeli rozbijemy kaŝdy projekt średnio na 3 lata, to jego roczna wartość wyniesie 251,22 tys. PLN, czyli wkład własny - roczny dla przeciętnego projektu wynosić będzie 37,68 tys. PLN (15%). Ta symulacja pokazuje, iŝ zdecydowana większość beneficjentów końcowych planu rewitalizacji nie powinna mieć kłopotów z zabezpieczeniem wkładu własnego do poszczególnych projektów. Projekty objęte planem rewitalizacji mogą być współfinansowane z wielu dostępnych źródeł krajowych i zagranicznych, w tym UE i EOG. Szczególnie atrakcyjne są dla projektów objętych programem rewitalizacji następujące fundusze i oferty bankowe: 1. Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013 Oś Priorytetowa 5. Spójność wewnątrzregionalna 2. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Priorytet 1. Gospodarka wodno ściekowa. 3. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Priorytet 2. Gospodarka Odpadami i ochrona ziemi. 4. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Priorytet 5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych. 5. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet 1. Zatrudnienie i integracja społeczna. 6. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet 2. Rozwój potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw. 7. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet 3. Wysoka jakość edukacji odpowiadająca wymogom rynku pracy. 8. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet 4. Dobre państwo. 9. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Priorytet 6. Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz promocja integracji społecznej. 10. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Priorytet 6. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym. 1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94, Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1081/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999; 157
11. Program Operacyjny Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Rozwój infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego". 12. Program Operacyjny Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Edukacja kulturalna i upowszechnianie kultury". 13. Mechanizm Finansowy EOG Priorytet 1. Ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego, poprzez między innymi redukcję zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii. 14. Mechanizm Finansowy EOG Priorytet 3. Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym transport publiczny i odnowa miast. 15. Norweski Mechanizm Finansowy Priorytet 1. Ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego, poprzez między innymi redukcję zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii, 16. Norweski Mechanizm Finansowy Priorytet 3. Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym transport publiczny i odnowa miast 17. Norweski Mechanizm Finansowy Priorytet 4. Rozwój zasobów ludzkich 18. Bank Gospodarstwa Krajowego - Fundusz Termomodernizacji. 19. Bank Gospodarstwa Krajowego Kredyt dla samorządów ze środków EBI. 20. Bank Gospodarstwa Krajowego Fundusz Poręczeń Unijnych. 21. Bank Gospodarstwa Krajowego Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych. 22. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Program Ochrona wód przed zanieczyszczeniem. 23. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - Program Gospodarka wodna. 24. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Program Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniem poprzez zapobieganie i ograniczenie emisji zanieczyszczeń oraz oszczędzanie surowców i energii. 25. Bank PKO BP Program biznes inwestycja. 26. Bank PKO S.A. Kredyt UNIA. 27. Bank BPH Kredyt inwestycyjny prosty. 28. Kredyt Bank Kredyt Inwestycja z Unią Europejską. 29. Kredyt Bank Kredyt termomodernizacyjny. 30. Raiffeisen Bank Polska Pomostowe kredyty z dotacją UE. 31. Bank Polskiej spółdzielczości BPS Kredyt inwestycyjny na działalność gospodarczą. 32. Bank Polskiej spółdzielczości BPS Kredyt na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych. 33. Bank Gospodarki śywnościowej Kredyty strukturalne. 34. Bank Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych BISE Kredyt inwestycyjny. 35. Bank Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych BISE Kredyt europejski. 158
36. Bank Ochrony Środowiska BOŚ S.A. Kredyty proekologiczne. 37. BRE Bank Kredyt inwestycyjny. 38. BRE Bank Kredyt inwestycyjny BRE-UNIA. 39. Bank Współpracy Europejskiej BWE EUROKREDYT. 40. CitiBank Handlowy Kredyty inwestycyjne. 41. Deutsche Bank PBC S.A. Kredyt inwestycyjny. 42. Getin Bank: Kredyt inwestycyjny. 43. Gospodarczy Bank Wielkopolski Kredyt Inwestycyjny. 44. Gospodarczy Bank Wielkopolski Kredyt termomodernizacyjny. 45. Invest Bank Kredyt inwestycyjny. 46. Krakowski Bank Spółdzielczy Kredyty strukturalne. 47. Krakowski Bank Spółdzielczy Kredyt termomodernizacyjny. 48. Nordea Bank Polska: Kredyt Nordea Europa. Podane źródła współfinansowania projektów realizowanych w ramach Zintegrowanego Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta i Gminy Tyczyn mogą posłuŝyć do przygotowania w przypadku większych projektów montaŝy Partnerstwa Publiczno-Prywatnego PPP. Gmina Tyczyn moŝe w takich partnerstwach równieŝ uczestniczyć. (5) Z przeprowadzonej analizy moŝliwości finansowych gminy Tyczyn wynika, iŝ posiada pełną zdolność do absorpcji funduszy zewnętrznych, a szczególnie tych dostępnych w ramach funduszy strukturalnych na współfinansowanie zadań objętych programem rewitalizacji w latach 2007-2015. Podobna sytuacja występuje u pozostałych beneficjentów końcowych objętych programem rewitalizacji. Warunkiem wyjściowym jest bowiem zabezpieczenie wkładu własnego do poszczególnych projektów inwestycyjnych, a nie finansowanie zadań inwestycyjnych w całości ze środków własnych. (6) Strategicznym beneficjentem programu rewitalizacji jest gmina Tyczyn, bez jej zaangaŝowania organizacyjnego, merytorycznego, logistycznego, w tym równieŝ finansowego realizacja programu byłaby niemoŝliwa. Gmina Tyczyn pełnić będzie funkcję instytucji wdraŝającej i nadzorującej program rewitalizacji. Prowadzić takŝe będzie monitoring, ewaluację i pomiar efektywności programu rewitalizacji. Na tej podstawie, co dwa lata, czyli w 2009, 2011, 2013 i 2015 będzie dokonywana aktualizacja i uzupełnienie programu rewitalizacji. Proponuje się, aby było to dokonywane wraz z przyjmowaniem nowego budŝetu gminy Tyczyn na kolejne lata. Tyczyn, maj 2007 r. Zespół redakcyjny 159