WOJEWODA ZACHODNIOPOMORSKI NK-3.4131.240.2015.AS Szczecin, dnia września 2015 r. ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594, poz. 645, poz. 1318, z 2014 r., poz. 379, poz. 1072) stwierdzam nieważność zarządzenia Nr 72/2015 Burmistrza Trzebiatowa z dnia 20 sierpnia 2015 r. w sprawie odwołania Pani Alicji Iwanowskiej ze stanowiska dyrektora szkoły Publicznego Gimnazjum im. Książąt Pomorza Zachodniego w Trzebiatowie. Uzasadnienie W dniu 20 sierpnia 2015 r. Burmistrz Trzebiatowa wydał zarządzenie Nr 72/2015 w sprawie odwołania Pani Alicji Iwanowskiej ze stanowiska dyrektora szkoły Publicznego Gimnazjum im. Książąt Pomorza Zachodniego w Trzebiatowie. Mocą tego aktu Pani Alicja Iwanowska została z dniem 20 sierpnia 2015 r. (tj. w trybie natychmiastowym, bez wypowiedzenia) odwołana ze stanowiska dyrektora Publicznego Gimnazjum im. Książąt Pomorza Zachodniego w Trzebiatowie. W podstawie prawnej przedmiotowego zarządzenia organ powołał art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym, po myśli którego do zadań wójta należy m.in. zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych oraz art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty 1, zgodnie z którym organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 7, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Nie budzi wątpliwości kompetencja Burmistrza Trzebiatowa do wydania zarządzenia w przedmiocie odwołania dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie. Szkoła ta jest jednostką organizacyjną Gminy Trzebiatów, a więc to Burmistrz Trzebiatowa może wyznaczać i odwoływać osoby nią kierujące. Uprawnienie Burmistrza w tym zakresie wynika także z przepisów ustawy o systemie oświaty. Mając na względzie treść art. 5c tej ustawy, w którym prawodawca, w przypadku szkół i placówek prowadzonych przez jednostki 1 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.). Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki w Szczecinie ul. Wały Chrobrego 4, 70 502 Szczecin tel. 91 4303-315, 91 4342-413, fax 91 4330-250, e-mail: wojewoda@szczecin.uw.gov.pl
samorządu terytorialnego, zadania i kompetencje organu prowadzącego powierzył trzem grupom podmiotów, zauważyć należy, że wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) przyznana została kompetencja powierzania funkcji i odwoływania dyrektora szkoły (art. 5c pkt 2). Kwestionowane zarządzenie podjęte zostało zatem przez właściwy organ gminy. Tryb i przesłanki odwołania dyrektora szkoły unormowane są w art. 38 ustawy o systemie oświaty. Przepis ten określa powody odwołania ze stanowiska nauczyciela, któremu powierzono kierowanie szkołą lub placówką. W ust. 1 pkt 1 cyt. regulacji wskazane są następujące sytuacje uzasadniające obligatoryjne odwołanie dyrektora: a) złożenie rezygnacji przez dyrektora, b) ustalenie negatywnej oceny jego pracy lub negatywnej oceny wykonywania zadań w zakresie: prawidłowości dysponowania przyznanymi szkole lub placówce środkami budżetowymi i pozyskanymi z innych źródeł oraz gospodarowania mieniem, przestrzegania obowiązujących przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników i uczniów, przestrzegania przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły i placówki, c) złożenie wniosku przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny z powodu nieprzestrzegania przez dyrektora przepisów ustawy o systemie oświaty lub w związku ze stwierdzeniem niedostatecznych efektów kształcenia lub wychowania w szkole lub placówce i nieusunięciem wskazanych uchybień w wyznaczonym terminie. Kolejną przyczynę odwołania dyrektora ustawodawca wprowadził w ust. 1 pkt 2 omawianego przepisu. Regulacja ta zezwala na odwołanie z funkcji dyrektora szkoły w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, przy czym zdarzenie to obwarowane jest przesłanką formalnoprawną w postaci konieczności zasięgnięcia opinii kuratora oświaty, a także przesłanką materialnoprawną określoną jako "przypadek szczególnie uzasadniony". Pojęcie "szczególnie uzasadnionego przypadku" nie zostało zdefiniowane na gruncie ustawy o systemie oświaty. Stąd dla wyjaśnienia rozumienia tego terminu niezbędne jest dokonanie analizy licznych wyroków sądów administracyjnych dotyczących zagadnienia odwołania dyrektora szkoły z zajmowanego stanowiska. Eksploracja orzecznictwa prowadzi do wniosku, że przewidziana w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty instytucja jest instytucją wyjątkową, a ustawodawca dopuszcza jej stosowanie (odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego, bez wypowiedzenia) tylko w razie wystąpienia "przypadku szczególnie uzasadnionego". Zastosowany we wskazanej normie zwrot "przypadki szczególnie uzasadnione" zawęża pole zastosowania tego przepisu do sytuacji zupełnie wyjątkowych, nadzwyczajnych, kiedy organ odwołujący ma pełne prawo ocenić, że dalsze kierowanie szkołą lub placówką stanowi istotne zagrożenie dla osiągnięcia jej celów lub z jakichkolwiek innych, obiektywnie ważnych względów, jest nie do przyjęcia. Przyczyną odwołania w tym trybie mogą być takie zaniedbania obowiązków dyrektora, które mogą prowadzić do destabilizacji funkcjonowania szkoły, tj. realizacji jej zadań w zakresie nauczania i wychowania. Ale nie każde naruszenie prawa przez dyrektora jest wystarczające do zastosowania tej formy odwołania, a jedynie takie, które powoduje konieczność natychmiastowego zaprzestania spełniania przezeń tej funkcji z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego. Dla odwołania szefa placówki oświatowej w trybie natychmiastowym w trakcie roku szkolnego nie stanowi dostatecznego powodu stwierdzenie, że naruszył on przepisy ustawy o systemie oświaty, a w szkole, którą zarządzał, pojawiły się nieprawidłowości. Odwołanie dyrektora musi mieć bardziej konkretne i faktyczne podstawy prawne (por. wyroki NSA: z dnia 1 września 2010 r., sygn. akt I OSK 933/10, z dnia 2
9 stycznia 2002 r., sygn. akt SA/Rz 1969/01, z dnia 2 sierpnia 2012 r. sygn. akt I OSK 986/12). Art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty nie ustanawia obowiązku, lecz jedynie upoważnia właściwy organ do odwołania dyrektora z funkcji kierowniczej, nie podając przy tym wprost żadnych kryteriów oceny "szczególnie uzasadnionego przypadku". Skoro jednak ustawodawca do zwrotu "uzasadniony przypadek" - używanego w innych normach prawnych ustawy o systemie oświaty - dodał przysłówek "szczególnie", to nie może ulegać wątpliwości, że w omawianym tu przepisie położył nacisk na to właśnie określenie, świadomie zawężając zastosowanie przedmiotowej regulacji do sytuacji zupełnie wyjątkowych, nadzwyczajnych i nagłych, kiedy organ prowadzący ma prawo ocenić, czy dalsze kierowanie szkołą lub placówką oświatową stanowi istotne zagrożenie dla funkcjonowania tych jednostek lub z jakichkolwiek innych, obiektywnie ważnych przyczyn jest nie do przyjęcia. Użyte w tej regulacji pojęcie "szczególnie uzasadnionego przypadku" musi być rozumiane wąsko (por. wyroki: WSA w Poznaniu z dnia 14 marca 2012 r., sygn. akt IV SA/Po 1047/11, WSA w Kielcach z dnia 15 grudnia 2011 r., sygn. akt II SA/Ke 681/11, WSA w Łodzi z dnia 20 stycznia 2010 r., sygn. akt III SA/Łd 535/10). Oznaczać ono może albo nagłe zdarzenia powodujące konieczność niezwłocznego przerwania czynności dyrektora albo naruszenie prawa przez dyrektora, czy inne jego zachowania (nawet niezawinione), które muszą być na tyle istotne, że mogą prowadzić do destabilizacji działalności placówki oświatowej lub zagrażać interesowi publicznemu. Zatem szczególnie uzasadnione przypadki to takie, które powodują, że nie można czekać z odwołaniem dyrektora, lecz decyzja o pozbawieniu dyrektora funkcji kierowniczej musi być podjęta natychmiast, przed zakończeniem okresu, na który został powołany na to stanowisko (zob. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 12 marca 2014 r., sygn. akt II SA/Bd 1566/13). Istotne jest przy tym, aby dane zachowanie dyrektora, czy naruszenie przez niego prawa miało ścisły związek z ewentualną destablizacją pracy szkoły lub w sposób bezpośredni zagrażało realizacji zadań wychowawczych i edukacyjnych placówki albo bezpieczeństwu uczniów. Poza powyższym, mając na względzie racjonalność polskiego ustawodawcy, przyjąć trzeba, iż w pojęciu "przypadki szczególnie uzasadnione" nie mogą mieścić się sytuacje, o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. a, b i c tego aktu prawnego (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 23 sierpnia 2011 r., sygn. akt IV SA/GL 986/10). Powody odwołania dyrektora placówki oświatowej wymienione literalnie w art. 38 ust. 1 pkt 1 nie stanowią przypadków szczególnie uzasadnionych w rozumieniu pkt 2 przywołanej regulacji. Dodatkowo, w orzecznictwie podkreśla się, że przesłanki typu negatywna ocena działalności dyrektora szkoły przez organ prowadzący w zakresie zaniedbań dotyczących organizacji pracy szkoły lub gospodarki finansowej szkoły, odmienna koncepcja prowadzenia placówki oświatowej, czy też konflikt z organem prowadzącym lub gronem pedagogicznym i jego wotum nieufności, nie mieszczą się w pojęciu szczególnie uzasadnionych przypadków i nie uzasadniają odwołania dyrektora szkoły w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 tej ustawy (tak wyroki: NSA z dnia 23 września 2005 r., sygn. akt I OSK 91/05, NSA z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. akt I OSK 2018/10, WSA w Lublinie z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Lu 609/11, NSA z dnia 11 maja 2012 r., sygn. akt I OSK 1971/2011, WSA w Krakowie z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt III SA/Kr 88/15, NSA z dnia 1 lipca 2015 r., sygn. akt I OSK 978/15). 3
Ocena, czy w danej sprawie przesłanki określone w art. 38 ust. 1 pkt 2 zostały spełnione, mieści się w zakresie kompetencji organu prowadzącego szkołę, jednak nie może mieć ona charakteru dowolnego i arbitralnego. Oznacza to, że w uzasadnieniu aktu odwołującego danego nauczyciela z zajmowanego stanowiska dyrektora szkoły ocena ta musi być dokładnie i szczegółowo umotywowana. Zaniedbania po stronie nauczyciela, które mają prowadzić do odwołania go ze stanowiska dyrektora szkoły, muszą być wykazane w postępowaniu poprzedzającym wydanie zarządzenia. W uzasadnieniu zaś samego aktu odwołania nauczyciela ze stanowiska dyrektora muszą zostać szczegółowo wskazane zarzucane mu nieprawidłowości oraz winno zostać przekonująco umotywowane na czym polega "szczególne uzasadnienie" danego przypadku i dlaczego w okolicznościach danej sprawy organ skorzystał z przyznanych mu ustawowo kompetencji (por. wyrok NSA z dnia 11 maja 2012 r., sygn. akt I OSK 1972/11). Organ odwołujący nauczyciela ze stanowiska kierowniczego musi niezbicie wykazać dlaczego jego zdaniem - stwierdzone uchybienia uniemożliwiają dalsze funkcjonowanie placówki, a tym samym są na tyle istotne, że nie pozwalają na wykonywanie obowiązków przez daną osobę, co powinno prowadzić do jej odwołania ze stanowiska dyrektora w trakcie roku szkolnego (tak wyrok WSA w Poznaniu z dnia 18 marca 2015 r., sygn. akt IV SA/Po 873/14). Wymóg należytego uzasadnienia władczego aktu w sprawie z zakresu administracji publicznej wynika nie tylko z omawianego przepisu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty, ale także z ogólnych zasad ustrojowych zawartych w Konstytucji RP 2, w tym zwłaszcza z zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2) oraz z zasad praworządności i legalności (art. 7). W orzecznictwie sądów administracyjnych w odniesieniu do aktów odwołujących dyrektorów szkoły ze stanowiska podkreśla się, że akty takie powinny być odpowiednio uzasadnione, przy czym istotne są wywody i argumentacja prawna zawarta bezpośrednio w uzasadnieniu podjętego aktu (por. wyroki: NSA z dnia 7 czerwca 2011 r., sygn. akt I OSK 314/11, WSA w Gliwicach z dnia 23 sierpnia 2011 r., sygn. akt IV SA/GI 986/10, WSA w Lublinie z 26 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Lu 609/11). Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy przyznać trzeba, że Burmistrz Trzebiatowa do wydanego w dniu 20 sierpnia 2015 r. zarządzenia Nr 72/2015 w sprawie odwołania Pani Alicji Iwanowskiej ze stanowiska dyrektora szkoły Publicznego Gimnazjum im. Książąt Pomorza Zachodniego w Trzebiatowie załączył obszerne uzasadnienie, w którym wskazał na motywy swojej decyzji. W ocenie organu nadzoru jednak, żaden z zaprezentowanych przez Burmistrza zarzutów wobec Pani Alicji Iwanowskiej również w świetle analizy orzecznictwa - nie może zostać zakwalifikowany do katalogu szczególnie uzasadnionych przypadków w rozumieniu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty. Nie można bowiem stwierdzić, że wymienione w uzasadnieniu działania bądź zaniechania Pani Alicji Iwanowskiej Dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie spowodowały zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania tej szkoły, w szczególności w zakresie realizacji procesów kształcenia i wychowania, działalności opiekuńczej oraz innej działalności statutowej. W pierwszym rzędzie Burmistrz podniósł, iż Pani Alicja Iwanowska dwukrotnie pobrała nagrodę jubileuszową za 20 lat pracy: najpierw w 2008 r., a następnie w 2012 r. Dodatkowo wskazał, że w Jej aktach pracowniczych znajdujących się w Urzędzie Miejskim 2 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.). 4
w Trzebiatowie brak jest dokumentów dotyczących przyznania ww. świadczenia w 2008 r. (kopie takich akt znajdują się natomiast w dokumentach przechowywanych w Gimnazjum) oraz uznał, że Pani Alicja Iwanowska uzyskała bezpodstawnie korzyść finansową kosztem środków publicznych. W sprawie tej Burmistrz złożył do organów ścigania zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Z uzasadnienia do zarządzenia Nr 72/2015 oraz z dokumentacji przesłanej przez Burmistrza Trzebiatowa pismem z dnia 26 sierpnia 2015 r., znak OR.4424.71.2015 wynika, iż powyższa sytuacja została ujawniona w wyniku kontroli przeprowadzonych w dniu 8 maja 2015 r. i w dniu 2 czerwca 2015 r. przez pracowników Urzędu Miejskiego w Trzebiatowie, zleconych przez Burmistrza w celu sprawdzenia akt osobowych Dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie Pani Alicji Iwanowskiej (pierwsza z ww. kontroli) oraz prawidłowości naliczania i wypłacania w Publicznym Gimnazjum w Trzebiatowie nagród jubileuszowych pracownikom (kontrola druga). Należy nadmienić, że sprawdzenie akt osobowych dyrektora szkoły miało miejsce już wcześniej, tj. w dniu 24 kwietnia 2015 r. w ramach kontroli dokonanej przez inspektora ds. oświaty oraz przez osobę odpowiedzialną za sprawy kadrowe w Urzędzie. W protokole zawarto wówczas jedynie stwierdzenie, że Akta Osobowe zawierają właściwy podział i są systematycznie uzupełniane. W opisanej powyżej kwestii organ nadzoru nie znajduje podstawy do odwołania dyrektora szkoły w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty, bowiem fakt dwukrotnego wypłacenia Pani Alicji Iwanowskiej nagrody z tego samego tytułu nie jest szczególnie uzasadnionym przypadkiem, usprawiedliwiającym jej natychmiastowe odwołanie ze stanowiska dyrektora szkoły. Po pierwsze wskazania wymaga, że nauczycielowi zatrudnionemu w publicznej szkole lub placówce, w tym jej dyrektorowi, za wieloletnią pracę przysługuje nagroda jubileuszowa, która za przepracowany okres dwudziestoletni wynosi 75% wynagrodzenia miesięcznego. Stanowi o tym art. 47 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela 3. Nagroda ta nie jest uzależniona od złożenia wniosku przez nauczyciela, przyznana jest z mocy prawa i pracodawca powinien ją wypłacić po osiągnięciu przez nauczyciela wymaganego przepisami stażu pracy (w tym przypadku 20 lat). Pracodawcą dla dyrektora szkoły, jako kierownika gminnej jednostki organizacyjnej, jest organ wykonawczy gminy. Zatem, to wójt (burmistrz, prezydent miasta) odpowiada za przyznanie, obliczenie wysokości i wypłacenie nagrody jubileuszowej dyrektorowi szkoły, dla której gmina jest organem prowadzącym. W tym kontekście niezrozumiałe jest obciążanie Pani Alicji Iwanowskiej winą za to, że w 2008 r. nienależnie zdaniem Burmistrza - wypłacono Jej nagrodę jubileuszową za 20 lat pracy oraz iż w Jej aktach osobowych w Urzędzie Miejskim w Trzebiatowie brakuje dokumentów związanych z wypłaceniem tego świadczenia. Zarzuty w tym zakresie, co wymaga podkreślenia, powinny być raczej sformułowane pod adresem podmiotu odpowiedzialnego za przyznanie i wypłacenie tejże nagrody, którym w tym przypadku jest Burmistrz Trzebiatowa. To Jego decyzją bowiem nagroda ta została przyznana, On także sprawuje nadzór nad prawidłowym ustaleniem prawa Pani Alicji Iwanowskiej do jej otrzymania. Wypłacenie nagrody jubileuszowej w roku 2008 powinno być poprzedzone zweryfikowaniem ww. uprawnienia przez właściwego pracownika Urzędu Miejskiego (tj. osoby odpowiedzialnej za sprawy kadrowe), zaś odzwierciedleniem dokonania tej 3 Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r., poz. 191 ze zm.). 5
czynności winny być odpowiednie dokumenty zgromadzone w aktach osobowych Zainteresowanej, znajdujących się w Urzędzie. Za realizację powyższej decyzji Burmistrza, czyli faktyczne przekazanie na rzecz Pani Alicji Iwanowskiej kwoty przydzielonej nagrody, odpowiedzialność ponoszą zaś osoby sprawujące pieczę nad sprawami finansowymi Gminy Trzebiatów, w szczególności główny księgowy Urzędu Miejskiego w Trzebiatowie. Poza tym wskazania wymaga, że zaistniała sytuacja nie wywołuje bezpośrednio wpływu na prawidłowe działanie Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie. Nie zagraża stabilności pracy szkoły, nie zakłóca procesu dydaktycznego i wychowawczego realizowanego w tej placówce. Co więcej, nie wystąpiła nagle, ale miała miejsce w czasie bardzo odległym od odwołania Dyrektora. Niezależnie od powyższego, podkreślić należy, że jakiekolwiek uchybienia w prawidłowym dysponowaniu środkami finansowymi przyznanymi szkole z budżetu gminy lub uzyskanymi z innych źródeł mogą być podstawą ewentualnego ustalenia negatywnej oceny dyrektora w tym zakresie, co byłoby przesłanką do zwolnienia dyrektora ze stanowiska w oparciu o przepis art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o systemie oświaty, pod warunkiem wszakże, że do tych nieprawidłowości doszłoby z jego winy (co nie ma miejsca w niniejszej sprawie). Nie są one jednak szczególnie uzasadnionymi przypadkami, o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 2 tego aktu, o czym już wcześniej wspomniano. Takiego charakteru nie nadaje im również fakt prowadzenia przez organy ścigania dochodzenia w sprawie wyłudzenia nagrody jubileuszowej, wszczętego wskutek złożenia przez Burmistrza zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Wszczęcie dochodzenia w tej sprawie nie przesądza bowiem jeszcze o popełnieniu czynu zabronionego przez osobę, w stosunku do której postępowanie się toczy. W tym miejscu nadmienić trzeba, że Pani Alicja Iwanowska w dniu 29 czerwca 2015 r. otrzymała wyróżniającą ocenę pracy, ustaloną przez Zespół Oceniający powołany przez Burmistrza Trzebiatowa w związku z odwołaniem Zainteresowanej od oceny dobrej wydanej w dniu 21 maja 2015 r. Podkreślić należy, że zarówno pierwsza, jak i druga ocena, to oceny pozytywne. W ich wydaniu uczestniczył organ wykonawczy Gminy Trzebiatów, na podstawie przepisu 8 i 9 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego 4. Kolejny zarzut wyartykułowany w uzasadnieniu do zarządzenia Nr 72/2015 dotyczy naruszenia w ocenie Burmistrza dyscypliny finansów publicznych i narażenia organu prowadzącego na stratę finansową w kwocie 15.492 zł. Stan ten został spowodowany rozbieżnością w dokumentacji w zakresie informacji o ilości uczniów niepełnosprawnych uczących się w Publicznym Gimnazjum w Trzebiatowie. W arkuszu organizacyjnym na rok szkolny 2014/2015 wskazano 4 uczniów z niepełnosprawnością, natomiast do Systemu Informacji Oświatowej wprowadzono dane o 3 takich uczniach. W związku z tym organ Gminy poniósł koszt kształcenia 4 uczniów, zaś subwencję oświatową otrzymał jedynie na 3 uczniów. Zważyć należy na to, że arkusz organizacyjny szkoły na kolejny rok, stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych statutów 4 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego (Dz. U. z 2012 r., poz. 1538). 6
publicznego przedszkola oraz publicznych szkół 5, opracowywany jest przez jej dyrektora do dnia 30 kwietnia każdego roku, a następnie zatwierdzany przez organ prowadzący szkołę do dnia 30 maja danego roku. Arkusz jest więc planem, prognozą organizacji placówki w następnym roku szkolnym. Z kolei, dane do Systemu Informacji Oświatowej, w tym - stosownie do treści art. 44a ust. 1 ustawy o systemie informacji oświatowej 6 - dane identyfikacyjne i dane dziedzinowe ucznia związane z wczesnym wspomaganiem rozwoju, zajęciami rewalidacyjno-wychowawczymi oraz kształceniem specjalnym, szkoła winna przekazać 31 marca i 30 września 7. Warunkiem wprowadzenia tych danych do bazy SIO jest przedłożenie przez rodziców ucznia stosownej opinii lub orzeczenia. Z uwagi na różne terminy opracowania ww. dokumentów, możliwe jest zatem, aby dane umieszczone w SIO różniły się od informacji ujętych w arkuszu organizacyjnym szkoły, zwłaszcza w odniesieniu do uczniów rozpoczynających dopiero naukę w tej placówce. Taka sytuacja wystąpiła w przypadku Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie. Jak wynika z wyjaśnień Pani Alicji Iwanowskiej Dyrektora tejże szkoły (przesłanych Wojewodzie Zachodniopomorskiemu pismem z dnia 24 sierpnia 2015 r.), rodzice jednego z uczniów złożyli wniosek o jego przyjęcie do szkoły dopiero w dniu 3 września 2014 r., zaś orzeczenie o niepełnosprawności i potrzebie nauczania indywidualnego dostarczyli na początku października 2014 r. Uwzględniając powyższe wyjaśnienia nie sposób uznać, że Dyrektor Gimnazjum wprowadziła w błąd organ prowadzący co do danych niezbędnych do prowadzenia należytej polityki finansowej Gminy w ramach zapewnienia realizacji obowiązku szkolnego, co zarzuca Jej Burmistrz Trzebiatowa. Ponadto, sytuacja ta nie spowodowała ani utrudnień w pracy szkoły, ani nie uniemożliwiła kształcenia w niej nowemu uczniowi. Tym samym nie można stwierdzić, iż wystąpił w tej kwestii szczególnie uzasadniony przypadek, powodujący konieczność natychmiastowego odwołania Dyrektora ze stanowiska. Jako przesłankę odwołania Pani Alicji Iwanowskiej ze stanowiska dyrektora Burmistrz podał również powierzenie przez Nią prowadzenia rewalidacji ruchowej ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na jego niepełnosprawność ruchową nauczycielowi nieposiadającemu do tego uprawnień. Powyższe zostało stwierdzone w toku doraźnej kontroli przeprowadzonej w dniu 9 stycznia 2015 r. przez organ nadzoru pedagogicznego, na wniosek rodziców ucznia zawierający zastrzeżenia co do sposobu kształcenia specjalnego ich dziecka w Publicznym Gimnazjum w Trzebiatowie. W przedmiotowej sprawie Kurator Oświaty wydała zalecenia, które według Burmistrza nie zostały wykonane, co doprowadziło do sytuacji, że szkoła nie wypełnia swojego podstawowego zadania, jakim jest zapewnienie właściwej edukacji dzieciom objętym obowiązkiem szkolnym, a to z kolei usprawiedliwia odwołanie jej dyrektora w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty. 5 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 ze zm.) 6 Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2015 r., poz. 45 ze zm.). 7 Terminy te dotyczą lat 2013 2016 i określone zostały w 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych gromadzonych w bazach danych oświatowych, zakresu danych identyfikujących podmioty prowadzące bazy danych oświatowych, terminów przekazywania danych między bazami danych oświatowych oraz wzorów wydruków zestawień zbiorczych (Dz. U. z 2012 r., poz. 957 ze zm.). 7
Inaczej sprawę przedstawia Zachodniopomorski Kurator Oświaty w piśmie z dnia 6 sierpnia 2015 r., znak KO.III.544.59.2015.GK, stanowiącym negatywną opinię zamiaru odwołania Pani Alicji Iwanowskiej ze stanowiska Dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie. O sposobie wykonania zaleceń otrzymanych po ww. kontroli Dyrektor poinformowała Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty pismem z dnia 20 lutego 2015 r., przedkładając jednocześnie opracowany dla ucznia (którego sytuacji dotyczyła kontrola) Indywidualny Program Edukacyjno Terapeutyczny. Ponieważ dokument ten nie spełniał wszystkich wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych 8, Dyrektor została zobowiązania do jego uzupełnienia. Przesłany w dniu 12 marca 2015 r. Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny zawierał już wszystkie warunki wymagane ww. rozporządzeniem. Ponadto, rodzice ucznia nie zgłaszali już więcej zastrzeżeń dotyczących realizacji kształcenia specjalnego dla ich dziecka w Gimnazjum w Trzebiatowie. Wobec tego organ nadzoru pedagogicznego uznał, iż zalecenia pokontrolne zostały zrealizowane. Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że chybiony jest zarzut nieprawidłowego realizowania w Publicznym Gimnazjum w Trzebiatowie zadania dotyczącego zapewnienia właściwej edukacji dzieciom objętych obowiązkiem szkolnym, w tym uczniom z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Za rażąco nieprzystające do rangi zastosowanej względem Pani Alicji Iwanowskiej sankcji w postaci odwołania Jej ze stanowiska Dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie uznać trzeba uwagi o paraliżowaniu działania placówki poprzez nieodbieranie korespondencji i wydanie zakazu jej odbierania oraz o przewlekłości w udzieleniu odpowiedzi na pismo organizacji związkowej zrzeszającej nauczycieli. Nieodebranie korespondencji z Urzędu Miejskiego w dniu 6 lipca 2015 r. miało charakter incydentalny i trudno skonstatować, że mogło doprowadzić do zaburzenia pracy szkoły. Z kolei, skarga na działania Dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie złożona przez Międzyzakładową Organizację Związkową NSZZ Solidarność Pracowników Oświaty i Wychowania dotyczyła nieudzielenia w odpowiednim terminie wyjaśnień co do nieprawidłowości związanych z przebiegiem i dokumentowaniem nadzwyczajnego posiedzenia Rady Pedagogicznej Gimnazjum w dniu 4 lutego 2015 r. Została ona rozpatrzona przez Radę Miejską w Trzebiatowie w dniu 30 kwietnia 2015 r., który to organ uznał skargę za zasadną z powodu braku odpowiedzi w terminie na pismo organizacji związkowej i zarzucił Dyrektorowi przewlekłe i biurokratyczne załatwianie sprawy. Zauważenia wymaga, że zarówno zachowanie Dyrektora Gimnazjum, którego dotyczyły zarzuty podniesione w ww. skardze, jak i wydanie w tej sprawie rozstrzygnięcia przez Radę nastąpiło w terminie znacząco odległym od dnia podjęcia przez Burmistrza Trzebiatowa decyzji o odwołaniu Pani Alicji Iwanowskiej ze stanowiska, tj. od dnia 20 sierpnia 2015 r. W tych okolicznościach nie sposób przyjąć, że Jej odwołanie było natychmiastową reakcją organu prowadzącego szkołę na zdarzenie zagrażające prawidłowemu funkcjonowaniu szkoły. 8 Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 414). 8
Zatem, powyższe sytuacje w żadnym razie nie noszą znamion szczególnie uzasadnionych przypadków będących podstawą do odwołania dyrektora przed końcem roku szkolnego. Nie jest wystarczającą przesłanką odwołania dyrektora w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty stwierdzenie - w toku kontroli przeprowadzonej przez Państwową Inspekcję Pracy - nieprawidłowego sposobu ustalenia dodatku funkcyjnego dla głównej księgowej, a także zastosowanie niewłaściwej stawki zaszeregowania na tym stanowisku. Powyższe uchybienia nie powodują natychmiastowej utraty zdolności Dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie do kierowania szkołą oraz destabilizacji pracy tej placówki oraz nie stwarzają nagłego zagrożenia dla interesu publicznego, choć niewątpliwie wymagają usunięcia i doprowadzenia do stanu zgodnego z przepisami prawa pracy. W niniejszej sprawie bardzo istotne jest, iż Pani Alicja Iwanowska została po raz kolejny wyłoniona w konkursie na stanowisko Dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie, jako kandydatka do objęcia tej funkcji. W konsekwencji, w dniu 30 lipca Burmistrz Trzebiatowa wydał zarządzenie Nr 66/2015 w sprawie powierzenia stanowiska Dyrektora Publicznego Gimnazjum im. Książąt Pomorza Zachodniego w Trzebiatowie, w którym powierzył Pani Alicji Iwanowskiej ww. stanowisko na kolejny okres pięciu lat szkolnych, tj. od dnia 1 września 2015 r. do dnia 31 sierpnia 2020 r. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że konkurs odbył się w dniu 22 lipca 2015 r., a więc po terminach zaistnienia bądź ujawnienia wszystkich zarzutów podniesionych w uzasadnieniu do kwestionowanego zarządzenia Nr 72/2015. Pozwala to przyjąć, że również członkowie komisji konkursowej nie uznali przywołanych sytuacji za okoliczności uniemożliwiające sprawowanie funkcji Dyrektora Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie przez Panią Alicję Iwanowską. W tym stanie rzeczy, w świetle przedstawionej w niniejszym rozstrzygnięciu argumentacji, stwierdzenie nieważności zarządzenia Nr 72/2015 Burmistrza Trzebiatowa z dnia 20 sierpnia 2015 r. w sprawie odwołania Pani Alicji Iwanowskiej ze stanowiska dyrektora szkoły Publicznego Gimnazjum im. Książąt Pomorza Zachodniego w Trzebiatowie, jest konieczne i w pełni uzasadnione. Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Skargę wnosi się do Sądu za pośrednictwem Wojewody Zachodniopomorskiego, w terminie 30 dni od dnia otrzymania przedmiotowego rozstrzygnięcia. wz. WOJEWODY ZACHODNIOPOMORSKIEGO Ryszard Mićko WICEWOJEWODA Otrzymują: - Burmistrz Trzebiatowa, - Pani Alicja Iwanowska Dyrektor Publicznego Gimnazjum w Trzebiatowie, - aa. 9