INSPEKTOR PRACY Państwowej inspekcji Pracy Okręgowego inspektoratu Pracy 40-01 7 Katowice, ul. Graniczna 29 SekJriall«(337'. SC*-12-l«f?* 103?) 804-12-50 Katowice, dnia 06.06.2011 r. (pieczęć nagłówkowa inspektora pracy) Znak; 04120-53190-Wp40/2011 Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Pracowników Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla w Polsce Plac Grunwaldzki 8-10 40-127 Katowice Postanowienie Działając na podstawie art. 61a 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r Nr 98, póz. 1071 z późn. zm.), po rozpatrzeniu skargi Zarządu Krajowego Związku Zawodowego Pracowników Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla w Polsce Przeróbka" - z siedzibą w Katowicach, Plac Grunwaldzki 8-10, Idź. PIP 1/101/2011 (data wpływu do Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach 26 maja 2011 r.), na nieumieszczenie w sporządzonych wykazach stanowisk pracy i prowadzonej ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych następujących stanowisk pracy: 1. Dozoru i nadzoru przeróbki mechanicznej węgla - występujących w Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA., Katowickim Holdingu Węglowym SA., Kompanii Węglowej S.A. 2. Konserwatora maszyn i urządzeń przeróbki mechanicznej węgla - elektryk w zakresie prac elektrycznych - występujących w KWK Borynia - Zofiówka" JSW SA., KWK Budryk" JSW SA., KWK Jaś - MOS" JSW SA., KWK Krupiński" JSW SA., KWK Pniówek" JSW SA., KWK RydułtowyAnna" Ruch Rydułtowy KW S.A. 3. Zwałowych - na zwałach węgla, kamienia i osadnikach występujących w Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA., których stanowiska zostały ujęte w sporządzonych wykazach sta-
nowisk pracy i prowadzonej ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach, ale pracownicy zatrudnieni na tych stanowiskach nie otrzymali od płatnika składek zgodnie z art. 41 ust. 5 stosownego pisemnego powiadomienia o dokonaniu wpisu do prowadzonej ewidencji tych stanowisk, wniesionej na podstawie posiadanych pełnomocnictw, których imienną zbiorczą listę załączono do skargi, postanawiam odmówić wszczęcia postępowania administracyjnego. Uzasadnienie W dniu 26 maja 2011 r. do Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach wpłynęła zbiorowa skarga" Zarządu Krajowego Związku Zawodowego Pracowników Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla w Polsce Przeróbka" - z siedzibą w Katowicach, Plac Grunwaldzki 8-10, Idź. PIP 1/101/2011 (data wpływu do Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach 26 maja 2011 r.), na nieumieszczenie w sporządzonych wykazach stanowisk pracy i prowadzonej ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych następujących stanowisk pracy: 1. Dozoru i nadzoru przeróbki mechanicznej węgla - występujących w Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA, Katowickim Holdingu Węglowym SA, Kompanii Węglowej S.A. 2. Konserwatora maszyn i urządzeń przeróbki mechanicznej węgla - elektryk w zakresie prac elektrycznych - występujących w KWK Borynia - Zofiówka" JSW SA, KWK Budryk" JSW SA, KWK Jaś - MOS" JSW SA., KWK Krupiński" JSW SA, KWK Pniówek" JSW SA, KWK Rydułtowy-Anna" Ruch Rydułtowy KW S.A. 3. Zwałowych - na zwałach węgla, kamienia i osadnikach występujących w Jastrzębskiej Spółce Węglowej SA, których stanowiska zostały ujęte w sporządzonych wykazach stanowisk pracy i prowadzonej ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach, ale pracownicy zatrudnieni na tych stanowiskach nie otrzymali od płatnika składek zgodnie z art. 41 ust. 5 stosownego pisemnego powiadomienia o dokonaniu wpisu do prowadzonej ewidencji tych stanowisk. Jak podano w treści skargi, skarga ta została wniesiona na podstawie art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych oraz na mocy posiadanych pisemnych pełnomocnictw udzielonych Zarządowi Krajowemu Związku Zawodowego Pracowników Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla w Polsce Przeróbka" przez pracowników, których imienną, zbiorczą listę załączono do skargi.
Zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, póz. 1656) płatnik składek obowiązany jest prowadzić: 1. wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze; 2. ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP, zawierającą dane, o których mowa w ust. 3 pkt 2. W myśl art. 41 ust. 5 powołanej ustawy płatnik składek obowiązany jest powiadomić pracowników o dokonaniu wpisu o ewidencji, o których mowa w ust. 4. W przypadku nieumieszczenia w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP, pracownikowi przysługuje skarga do Państwowej Inspekcji Pracy (art. 41 ust. 6 ww. ustawy). Z art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych wynika zatem, że osobą uprawnioną do złożenia skargi w ww. zakresie jest pracownik, który nie został umieszczony w ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub 0 szczególnym charakterze. Skarga, o której mowa w tym przepisie, stanowi żądanie wszczęcia postępowania w danej sprawie. W postępowaniu prowadzonym w tym zakresie przez inspektora pracy zastosowanie mają przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis art. 12 ustawy z dnia 13 kwietnia o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, póz. 589 z późn. zm.) stanowi bowiem, że w postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Pracy w sprawach nieuregulowanych w ustawie bądź przepisach wydanych na jej podstawie albo w przepisach szczególnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, póz. 1071, z późn. zm.). Zgodnie z art. 32 K.p.a. pracownik (który jest stroną postępowania) może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. W myśl art. 33 1 K. p. a. pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych. Funkcji pełnomocnika nie może więc pełnić podmiot niebędący osobą fizyczną, np. zarząd stowarzyszenia, stowarzyszenie, organizacja społeczna. Takie też stanowisko zostało ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych (wymienić tu należy, przykładowo: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 marca 2001 r., IV SA 41/99, Wspólnota" 2001 r., nr 13, str. 52, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 listopada 2006 r., l SA/Wa 1336/06, Lex nr 320783, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 sierpnia 2001 r., 1 SA 511/00, LexPolonica nr 370027). Dodać przy tym należy, że przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r., Nr 79, póz. 854 z późn. zm.) nie zawierają w tym zakresie żadnych odrębnych uregulowań.
Mając na uwadze powyższe unormowania prawne (i przedstawione orzecznictwo sądowe) stwierdzić należy, że Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Pracowników Zakładów Przeróbki Mechanicznej Węgla w Polsce Przeróbka" nie jest umocowany do wniesienia, jako pełnomocnik pracowników, skargi, o której mowa art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych. Postępowanie w sprawie nakazania umieszczenia pracownika w ewidencji, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, póz. 1656) może być wszczęte wyłącznie w przypadku wniesienia do Państwowej Inspekcji Pracy skargi, o której mowa w art. 41 ust. 6 wyżej wymienionej ustawy (będącej żądaniem wszczęcia postępowania w danej sprawie) - osobiście przez pracownika lub przez jego pełnomocnika, którym może być tylko osoba fizyczna Ponadto w skardze Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Przeróbka" w imieniu swoich mocodawców zwrócił się o nakazanie przez Państwową Inspekcję Pracy w Katowicach powiadomienia pracowników o dokonanym wpisie w prowadzonej ewidencji pracowników wykonujących pracę w tych warunkach i nakazania opłacania składek na FEP. W związku z powyższym należy podkreślić, że art. 10 ust. 1 pkt 9a ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, póz. 589 z późn. zm.) uprawnia Państwową Inspekcję Pracy wyłącznie do kontroli ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, póz. 1656). W myśl art. 11a ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione do nakazania pracodawcy umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lubo szczególnym charakterze, o której mowa wart. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, wykreślenia go z ewidencji oraz do sporządzenia korekty dokonanego wpisu w tej ewidencji. Z powołanych przepisów ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy wynika zatem, że organy Państwowej Inspekcji Pracy nie są uprawnione do podejmowania, w zakresie problematyki ujętej w przepisach ustawy o emeryturach pomostowych, działań w innym zakresie, niż kontrola ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (art. 10 ust. 1 pkt 9a ustawy o PIP), natomiast zakres rozstrzygnięć musi być zgodny z art. 11a tej ustawy. Organy Państwowej Inspekcji Pracy nie są więc umocowane do nakazania pracodawcy powiadomienia pracowników o dokonanym wpisie w prowadzonej ewidencji pracowników wykonujących pracę w tych warunkach i nakazania opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. Nadmienić przy tym należy, że zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, póz. 1585 z późn. zm.) kontrolę wyko-
5 nywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek przeprowadzają inspektorzy kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Kontrola ta może obejmować w szczególności, stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy, prawidłowość i rzetelność obliczania i opłacania składek oraz innych składek i wypłat, do których pobierania uprawniony jest ZUS. A zatem adresatem wniosku o przeprowadzenie kontroli z zakresu opłacania składek na FEP powinien być właściwy miejscowo Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Stosownie do art. 12 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy w postępowaniu przed organami Państwowej Inspekcji Pracy w sprawach nieuregulowanych w ustawie bądź przepisach wydanych na jej podstawie albo w przepisach szczególnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, póz. 1071, z późn. zm. Zgodnie z art. 61 a 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Z tych względów postanowiono jak w sentencji. Pouczenie: Na niniejsze postanowienie przysługuje zażalenie do Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach, ul. Graniczna 29, 40-017 Katowice. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia, za pośrednictwem inspektora pracy, który wydał postanowienie (art. 61a 2 w związku z art. 141 1 i 2 i art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, póz. 1071 z późn. zm.). PRACY