PROBLEMY KOMUNIKACYJNE MIAST W WARUNKACH ZATŁOCZENIA MOTORYZACYJNEGO VIII Konferencja Naukowo-Techniczna NOWOCZESNY TRANSPORT PUBLICZNY W OBSZARACH ZURBANIZOWNYCH Poznań-Rosnówko 15-17.06.2011 Politechnika Śląska Wydział Transportu Katedra Inżynierii Ruchu Dynamiczne zarządzanie ruchem w aglomeracji górnośląskiej z wykorzystaniem ITS dr inż. Grzegorz KAROŃ dr inż. Renata ŻOCHOWSKA mgr inż. Aleksander SOBOTA Grzegorz KAROŃ, Renata Katowice ŻOCHOWSKA, 16.06.2011 Aleksander r. SOBOTA 1
Wprowadzenie wzrost motoryzacji wzrost zatłoczenia transport indywidualny transport zbiorowy przykład: czas tracony rozwiązania w zakresie: organizacji ruchu modernizacji infrastruktury przebudowy i kształtowania układów komunikacyjnych miast prowadzone coraz częściej z zastosowaniem systemów sterowania i zarządzania ruchem zintegrowanym w ITS Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 2
Charakterystyka aglomeracji górnośląskiej Obszar Liczby: nazywany: aglomeracja powierzchniagórnośląska - ok. 1460 km 2 aglomeracja ludność ok. katowicka 3,5 do 4 mln aglomeracja ludność w Katowicach śląsko dąbrowska ok. 308 tys. metropolia gęsta sieć miejska górnośląska o dobrze rozwiniętej Górnośląsko sieci dróg Zagłębiowska publicznych Metropolia ok. 20,1 tys. Silesia km Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 3
Charakterystyka aglomeracji górnośląskiej A4, odcinek DK86, odcinek Wzrost ruchu na sieci Katowice dróg krajowych przejście w okresie Katowice od 2005 r. Sosnowiec do 2010 r. (SDR według = 75 020 GPR poj./dobę) 2010 o 22%. (SDR = 104 339 poj./dobę) Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 4
Publiczny transport zbiorowy w aglomeracji górnośląskiej schemat sieci publicznego transportu zbiorowego - tramwajowego schemat sieci publicznego transportu zbiorowego - kolejowego schemat sieci publicznego transportu zbiorowego - autobusowego Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 5
Publiczny transport zbiorowy w aglomeracji górnośląskiej specyfika wielu brak organu organizatorów przewozów: administrującego zarządzającego całą KZK GOP aglomeracją MZKP Tarnowskie Góry MZK Tychy PKM Jaworzno PKS Gliwice ZK KM Chrzanów i inne problemy pomiary w zakresie ruchu koordynacji oraz prowadzone integracji są: oferty przewozowej niezależnie przez poszczególne kształtowania podmioty wspólnej zarządzające polityki taryfowej drogami w miastach na potrzeby określonych inwestycji brak modelu ruchu całego obszaru Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 6
Model ruchu dla 13 miast aglomeracji górnośląskiej 1. Gliwice 2. Ruda Śląska 3. Zabrze 4. Bytom 5. Chorzów 6. Świętochłowice 7. Siemianowice Śląskie 8. Katowice 9. Będzin 10. Czeladź 11. Sosnowiec 12. Dąbrowa Górnicza 13. Mysłowice Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 7
Problemy z wdrożeniem sterowania obszarowego w aglomeracji górnośląskiej problemy zatłoczenia komunikacyjnego w aglomeracji przykład: odcinek przeplatania Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 8
Przykład zakłóceń płynności ruchu w wąskim gardle Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 9
Problemy z wdrożeniem sterowania obszarowego w aglomeracji górnośląskiej problemy zatłoczenia komunikacyjnego w aglomeracji przykład: odcinek przeplatania rozwiązania z zakresu ITS przykład: ramp metering system Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 10
Przykład zakłóceń płynności ruchu w wąskim gardle Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 11
Problemy z wdrożeniem sterowania obszarowego w aglomeracji górnośląskiej Dla aglomeracji górnośląskiej system sterowania obszarowego przynosiłby największe korzyści, w przypadku, gdy obejmowałby swoim zasięgiem cały jej obszar (spójna struktura bez granic administracyjnych). problem skali Rozległość ewentualnego systemu to: około 60 kilometrów na kierunku wschód zachód między Gliwicami a Dąbrową Górniczą oraz około 45 kilometrów na kierunku północ południe między Tychami a Tarnowskimi Górami Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 12
Wybrane problemy z wdrożeniem ITS dla publicznego transportu zbiorowego na obszarze aglomeracji górnośląskiej przykładowy system realizacje sygnalizacja priorytetowa dla pojazdów dla pojazdów komunikacji zbiorowej systemu informacji na wydzielone przystankach pasy publicznego dla autobusów transporcie przydzielane zbiorowego Real-time dynamicznie bus information at the stop problemy brak wystarczającej powierzchni miejskiej do budowy lub wydzielenia pasów ruchu dla komunikacji zbiorowej (BUS pasy) w głównych korytarzach występuje duża liczba linii komunikacyjnych i tym samym obserwowana jest wysoka częstotliwość kursów, główne korytarze to ulice dwupasowe dwukierunkowe Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 13
Inne działania dla poprawy warunków ruchu dynamiczne zarządzanie ruchem usługi ITS zarządzanie popytem Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 14
Strategie zarządzania popytem systemowe podejście rozwiązania problemu zatłoczenia obszar podróży (zarządzanie popytem na transport) obszar podaży (system transportowy i wykorzystanie ITS) oddziaływania na zachowania i preferencje komunikacyjne inteligentne systemy transportu Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 15
Strategie zarządzania popytem obszar oddziaływań realizacja podróży wybór sposobów wybór momentu wybór trasy realizacji podróży rozpoczęcia podróży z uwzględnieniem PCP oraz uogólnionego kosztu podróży Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 16
Nowoczesne technologie do zarządzania popytem 1. technologie związane z informacja o aktualnym czasie i warunkach podróży 2. technologie związane z płatnościami technologie pozyskiwania technologie dostarczania danych (z wykorzystaniem np.: system ITS) umożliwiający danych użytkownikom czujniki i rejestratory zintegrowanie ruchu opłat Internet za wszystkie do pomiaru: usługi związane z podróżą sieci LAN przez i WAN natężenia różnych ruchu dostawców (Electronic telefony Payment komórkowe dostępności miejsc System) urządzenia PDA parkingowych za bilet kioski informacyjne rzeczywistych za czasów parking znaki zmiennej treści na przejazdu, przyjazdu za przejazd i drogach, przystankach odjazdu z przystanków i parkingach inne pokładowe systemy nawigacyjne Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 17
Strategie zarządzania popytem przykłady motywacyjne 1. motywacje finansowe (Financial Incentives) dla pracodawców dla pracowników np. różne ulgi podatkowych (Tax Incentives) dla pracodawców dofinansowujących przewozy transportem zbiorowym swoim pracownikom np. dotacje lub opłatami za miejsca parkingowe przy zakładach pracy Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 18
Strategie zarządzania popytem - przykłady motywacyjne 2. opłaty zależne od przebiegu (Distance-Based Pricing) pozwalają poza ceną paliwa uzależnić koszty użytkowania samochodu na przykład od: liczby przejechanych kilometrów lub innych opłat na przykład związanych z: ubezpieczeniem komunikacyjnym rejestracją przeglądami okresowymi wyliczanymi na podstawie przebiegu Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 19
Strategie zarządzania popytem - przykłady motywacyjne 3. programy motywacyjne i lojalnościowe (Incentive Rewards Programs) programy z nagrodami dla podróżnych przemieszczających się w sposób inny niż samochodem osobowym: regularne lub okresowe nagrody (gotówka lub bony) programy lojalnościowe gromadzenia punktów nagrody uznaniowe podczas różnego rodzaju ceremonii Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 20
Strategie zarządzania popytem przykłady związane z czasem podróży Mają na celu skrócenie czasu podróży oraz niezawodności podróży. 4. systemy sterowania ruchem na zwężkach (DLMS Dynamic Lane Merge System) Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 21
Strategie zarządzania popytem przykłady związane z czasem podróży 5. systemy zarządzania pasami ruchu na skrzyżowaniach ulicach i drogach poprzez wielopasowych stosowanie (High-Occupancy priorytetu dla transportu Vehicle Lanes zbiorowego HOV) (Transit/HOV Signal Priority Systems & Queue Jumps) na ulicach i drogach wielopasowych (High-Occupancy Toll Lanes HOT) Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 22
Strategie zarządzania popytem przykłady związane z wyborem sposobu realizacji podróży 6. strategie wyboru podróży (Mode Strategies) program gwarancji jazdy do domu (GRH - Guaranteed Ride Home) w nagłych przypadkach (sytuacje nadzwyczajne, nieplanowane nadgodziny, nieoczekiwane problemy) program ulgowych przejazdów (Transit Pass Program) dedykowane dla określonych grup użytkowników transportu zbiorowego, dla których pracodawca może wykupić przejazdy ulgowe współużytkowanie pojazdów (Shared Vehicles) skierowane do osób, które są niezmotoryzowane albo korzystają z transportu zbiorowego jednak czasami muszą skorzystać z samochodu ze względu na specyfikę podróży Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 23
Strategie zarządzania popytem przykłady związane z wyborem czasu realizacji podróży 7. strategie wyboru czasu podróży (Departure-Time Strategies) elastyczność czasu i miejsca pracy (Worksite Flextime) skoordynowanie przejazdów zbiorowych (Carpoolling) Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 24
Strategie zarządzania popytem przykłady związane z wyborem trasy podróży 8. strategie wyboru trasy przejazdu (Departure-Time Strategies) przez dostarczenie odpowiednio wcześnie danych o warunkach ruchu komunikatory radiowe i telewizyjne internetowe serwisy przedstawiające sieć transportową z szacunkowym czasem przejazdu (np. Targeo) informacje w czasie rzeczywistym (Real-Time Travel Route Information) telefony PDA nawigacje satelitarne (In-Vehicle Navigation System) internetowe serwisy planowania trasy (Web-Based Route- Planning Tools) Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 25
Strategie zarządzania popytem przykłady związane redukcją potrzeby przemieszczeń 9. strategie związane z redukcją liczby przemieszczeń (Trip Reduction Strategies) programy i polityka telepracy (Employer Telework Programs & Policies) programy i polityka skompresowanego tygodnia pracy (Employer Compressed Work Week Programs & Policies) Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 26
Podsumowanie Analizy poprawy warunków ruchu w aglomeracji górnośląskiej powinny ujmować ten obszar jako spójną strukturę bez granic administracyjnych. Zarządzanie popytem wymaga odpowiednich akcji edukacyjnych i marketingowych, które wskażą i uświadomią społeczeństwo, co do oferty transportowej oraz będą promowały efektywne sposoby przemieszczania się. Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 27
Dziękuję za uwagę Grzegorz KAROŃ, Renata ŻOCHOWSKA, Aleksander SOBOTA 28
PROBLEMY KOMUNIKACYJNE MIAST W WARUNKACH ZATŁOCZENIA MOTORYZACYJNEGO VIII Konferencja Naukowo-Techniczna NOWOCZESNY TRANSPORT PUBLICZNY W OBSZARACH ZURBANIZOWNYCH Poznań-Rosnówko 15-17.06.2011 Politechnika Śląska Wydział Transportu Katedra Inżynierii Ruchu Dynamiczne zarządzanie ruchem w aglomeracji górnośląskiej z wykorzystaniem ITS Grzegorz KAROŃ Renata ŻOCHOWSKA Aleksander SOBOTA Grzegorz KAROŃ, Renata Katowice ŻOCHOWSKA, 16.06.2011 Aleksander r. SOBOTA 29