Ukły yrow (loizn) 1.1. Ukły o zminy koów (kory, kory, nkory) i Są to ukły kominyjn, zminiją sposó koowni lu przstwini ny yrowy. 1.1.1. kory kory to ukły kominyjn, zminiją n yrow, zpisn w owolnym kozi innym niŝ ko pirśiniowy, n n w kozi pirśiniowym jn z N. Wyjśim kor jst N jnoitowy linii z wyróŝnioną stnm jn lu zro jną linią, opowijąą lizowj wrtośi słow wjśiowo. kory uŝywn są o włązni (uktywnini) okrślony urzązń, wyirny przz poni n wjśi lizy, okrśljąj numr (rs) urzązni. Symol 3-itowo kor nturlno kou wójkowo typu 74LS138 przstwiono n Rys.1.1.1. n wjśiow oprowz się o linii. n wyjśiow wyprowzn są przz Rys.1.1.1. kor 74LS138. Wjśi zzwlją lini.... Jno z wyjść, o numrz równym lizi w nturlnym kozi wójkowym, wyróŝnion jst stnm zro. Pozostł wyjśi znjują się w stni 1. Opisn ziłni ukłu wrunkują trzy otkow wjśi zzwlją,,. Ukł wytwrz zro n jnym wyjśiu tylko wty, y wjśi zzwlją znjują się w śiśl okrślonym stni: = = 0; = 1. Przy inny stn ty wjść wszystki wyjśi... utrzymywn są w stni 1. Tlę stnów ukłu przstwi T. 1.1.1. Wjśi zzwlją,, moą yć wykorzystn o koowni nj wjśiowj o większj lizi itów lu łązni korów w T. 1.1.1. Tl stnów kor 74LS138. Wjśi ny Wyjśi Numr wyrno urzązni 1 x x x x x 1 1 1 1 1 1 1 1 - x 1 x x x x 1 1 1 1 1 1 1 1 - x x 0 x x x 1 1 1 1 1 1 1 1-0 0 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 2 0 0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 3 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 4 0 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 5 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 6 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 7 1
Ukły o zminy koów rupy o większj lizi wyjść. N Rys. 1.1.2 przstwiono smty wó ukłów z kormi 74LS138, koująy 6-itow słowo wjśiow ) F E 74LS138 8 ) F E 74LS138 8 Rys. 1.1.2 Ukły koują 6-itow słowo wjśiow z korm 74LS138. FE. ity ołązon są zpośrnio o wjść ny. ity EF ołązon są o wjść zzwljąy,, zpośrnio lu przz nj. Spośró płno zkrsu wrtośi słow wjśiowo FE o 000000 o 111111 (zisiętni o 0 o 63), ukł z Rys. 1.1.2. kouj osim njniŝszy wrtośi FE o 0 (000000) o 7 (000111). Tylko l FE = 000 wjśi zzwlją,, są w stn, umoŝliwijąy przyjmowni przz jno z wyjść... stnu 0 l opowini wrtośi. l inny wrtośi FE wszystki wyjśi... znjują się w stni 1. Ukł z Rys. 1.1.2. kouj osim njwyŝszy wrtośi FE o 56 (111000) o 63 (111111). Wjśi zzwlją,, są w stn, umoŝliwijąy ziłni kor l FE = 111. 9 8 7 6 5 3 4 2 1 0 Stn wjść zzwljąy,, moŝn uzlŝnić z pomoą otkowy ukłów kominyjny o większj lizy itów słow wjśiowo. N Rys. 1.1.3przstwiono kor z wom ukłmi 74LS138, koująy 8 spośró 1024 wrtośi 10-itowo słow wjśiowo 9...0. Ukł U1 kouj stn linii 9...5 i wytwrz n wyjśiu stn 0 przy 98765 = 10100. Wyjśi ukłu U1 uktywni wjśi zzwlją U1:74LS13 U2:74LS138 Rys. 1.1.3. kor ośmiu wrtośi 10- itowo słow 9...0. ukłu U2. Pozostł wjśi zzwlją, ukłu U2 ktywown są przy 34 = 10. Przy ktywny wjśi zzwljąy, U2 kouj osim stnów linii 210. Jno w wyjść... U2 przyjmuj stn 0 l wrtośi 9...0 w zkrsi o 1010001000 (288) o 1010001111 (28F). Inn typy korów z roziny ukłów slony TTL i TTL LS wyminiono w T. 1.1.2. 2
Ukły o zminy koów 1.1.2. Trnskory Trnskory to ukły kominyjn, zminiją n yrow, zpisn w kozi innym niŝ ko pirśiniowy jn z N, n n w innym kozi, tkŝ róŝnym o kou pirśiniowo. W rozini ukłów TTL i TTL LS proukown są w trnskory 7442 i 74LS248, zminiją 4-itow słowo wjśiow w nturlnym kozi wójkowo - zisiętnym n ko, umoŝliwijąy strowni simiosmntowo wskźnik yrowo. Wskźnik tki (Rys. 1.1.4) wyświtl znki yr o 0 o 9 w wyniku zświni opowini smntów.., utworzony z io świąy. Wskźnik m wyprowzon końówki.., ołązon o jnj lktroy (ktoy lu noy) ioy świąj kŝo smntu orz końówkę w, ołązoną o ruij lktroy (noy lu ktoy) io świąy wszystki smntów. ) otkowym wyprowznim. T. 1.1.2. Wyrn kory TTL i TTL LS. 74LS42 kor 4-itowo słow w nturlnym kozi wójkowo-zisiętnym () n ko 1 z 10; 74145 kor 4-itowo słow w nturlnym kozi wójkowo-zisiętnym () n ko 1 z 10, wyjśi z otwrtym kolktorm; 74LS139 w kory / multiplksry 2-itowo słow w nturlnym kozi wójkowym n ko 1z 4; 74LS155 w kory / multiplksry 2-itowo słow w nturlnym kozi 74LS156 wójkowym n ko 1z 4; w kory / multiplksry 2-itowo słow w nturlnym kozi wójkowym n ko 1z 4, wyjśi z otwrtym kolktorm; 74154 kor / multiplksr 4-itowo słow w nturlnym kozi wójkowym n ko 1 z 16; ) w +E ) Rys. 1.1.4. Simiosmntowy wskźnik yrowy: ) ukł smntów; ) struktur z wspólną noą; ) struktur z wspólną ktoą. w W zlŝnośi o sposou łązni końówk, rozróŝni się wskźniki z wspólną noą lu wskźniki z wspólną ktoą. W wskźniku z wspólną noą lktroę w ołąz się o npięi zsiljąo +E (njzęśij +5V). Smnty włąz się przz ołązni ktoy ioy świąj o msy poprzz opowinio orny rzystor. W wskźniku z wspólną ktoą lktroę w ołąz się o msy. Smnty włąz się przz oprowzni o noy ioy świąj npięi otnio rzęu kilku V poprzz opowinio orny rzystor lu z źrół o ornizonym prązi. zęsto wskźniki zwirją tkŝ symol kropki zisiętnj, umiszzony prz lu po znku yry, włązny 3
Ukły o zminy koów I/RO RI LT 74LS248 Rys. 1.1.6. Stn wskźnik przy koljny wrtośi. w Ukł 7447 przznzony jst o strowni wskźnik o wspólnj nozi. Symol ukłu i sposó jo połązni z wskźnikim przstwiono n Rys. 1.1.5. ztroitow słowo wjśiow oprowz się o wjść. Wyjśi.. ołązon są poprzz rzystory o wyprowzń opowini smntów wskźnik. Wskźnik (Rys. 1.1.6) wyświtl yry 0..9, opowiją wrtośi lizy w nturlnym kozi I/RO w +E wójkowo - zisiętnym. l wrtośi 11..14, RI wykrzjąy poz zkrs yr zisiętny, wyświtln są inn róŝn symol. l wrtośi 15 LT wszystki smnty.. wskźnik zostją wyszon. Ukł wyposŝony jst w trzy otkow końówki strują. Końówk I / RO (n. lnkin Input / Rippl lnkin Output) po ustwiniu w stn 0 wysz wszystki smnty (..) wskźnik, nizlŝni o stnu pozostły wjść. 7447 Wykorzystuj się to o okrsowo wyłązni i włązni smntów z zęstotliwośią rzęu kilku Rys. 1.1.5. Ukł 7447 połązony z wskźnikim 7-smntowym. khz, o zmnijsz poór prąu i zwiększ wiozność, yŝ oko lpij ruj n miją świtło. Przz zminę łuośi zsu włązni i wyłązni ruluj się jsność świni wskźnik. Stn I / RO = 0 wymuszny jst tkŝ wwnątrz ukłu przy = 0, po ustwiniu wjśi RI (n. Rippl lnkin Input) w stn 0. Powouj to pomijni wyświtlni symolu 0 i słuŝy o wyszni niznząy zr n pozątku lu końu lizy, wyświtlnj przz zspół wskźników. Końówk I / RO płni przy tym unkję wyjśi z otwrtym kolktorm, łązonym z wjśim RI poprznio lu nstępno wskźnik. Wjśi tstow LT (n. Lmp Tst) przy LT = 0 włąz wszystki smnty (..) wskźnik. Tlę stnów ukłu 7447 przstwi T. 1.1.3. Ukł 74LS248 (Rys. 1.1.7) przznzony jst o strowni wskźnik o wspólnj ktozi. Wyjśi.. o ornizonym prązi umoŝliwiją zpośrni ołązni wjść wskźnik z otkowy rzystorów. Tl stnów ukłu jst zon z T. 1.1.3 z zminionymi stnmi 0 i 1 l wyjść... Rys. 1.1.7 Ukł 74LS248 połązony z wskźnikim 7-smntowym. 1.1.3. Enkory 4
Ukły o zminy koów T. 1.1.3. Tl stnów ukłu 7447. Wjśi otkow Wjśi Wyjśi stn LT RI I / RO 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 x 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 2 1 x 1 0 0 1 0 0 0 1 0 0 1 0 3 1 x 1 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 4 1 x 1 0 1 0 0 1 0 0 1 1 0 0 5 1 x 1 0 1 0 1 0 1 0 0 1 0 0 6 1 x 1 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 7 1 x 1 0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 8 1 x 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9 1 x 1 1 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 10 1 x 1 1 0 1 0 1 1 1 0 0 1 0 11 1 x 1 1 0 1 1 1 1 0 0 1 1 0 12 1 x 1 1 1 0 0 1 0 1 1 1 0 0 13 1 x 1 1 1 0 1 0 1 1 0 1 0 0 14 1 x 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 0 15 1 x 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 I x x 0 x x x x 1 1 1 1 1 1 1 RI 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 LT 0 x 1 x x x x 0 0 0 0 0 0 0 Enkory to ukły kominyjn, zminiją n yrow, wprowzn w kozi pirśiniowym jn z N, n n w innym kozi, róŝnym o kou pirśiniowo. Przykłm nkor jst ukł 74LS148 (Rys. 1.1.8), który po ustwiniu zr n jnym z ośmiu wjść I0... I7 poj n wyjśiu znowny numr wyjśi w nturlnym kozi wójkowym. Przy jnozsnj ktywji kilku wjść, powny jst EI I7 I6 I5 I4 I3 I2 I1 I0 74LS148 Rys. 1.1.8. Enkor 74LS148 E0 GS T. 1.1.4. Tl stnów nkor 74LS148. Wjśi Wyjśi EI 0 1 2 3 4 5 6 7 GS EO 0 x x x x x x x 0 0 0 0 0 1 0 x x x x x x 0 1 0 0 1 0 1 0 x x x x x 0 1 1 0 1 0 0 1 0 x x x x 0 1 1 1 0 1 1 0 1 0 x x x 0 1 1 1 1 1 0 0 0 1 0 x x 0 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 x 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 x x x x x x x x 1 1 1 1 1 5
Ukły o zminy koów njwyŝszy numr ktywno wjśi. t jst rktrystyzn l tzw. nkor prioryttowo. Ukł zwir otkow wjśi EI i wyjśi EO orz GS, umoŝliwiją kskow łązni nkorów. Tlę stnów ukłu przstwiono w T. 1.1.4. i Oprowł r inŝ. Grzorz Stępiń 6