P I S M O S P O Ł E C Z N O Z A W O D O W E Ś R O D O W I S K A G Ó R N I C Z E G O Rozmowa na czasie Tomasz Rogaa, prezes PGG: Teraz najważniejsze jest umocnienie pozycji rynkowej. Przed nami długa droga, ostro pod górę. ISSN 2082-3797 D W U T Y G O D N I K s. 6-7 n r 11 / 2 0 1 6 1-1 5 C z e r w c a 2 0 1 6 c e n a 1, 6 0 z ł w t y m v a t 8 % w Numerze Czy było drogo i nieracjonanie? Senator Adam Gawęda: Niech prokuratura i Najwyższa Izba Kontroi sprawdzą pracę organów Kompanii Węgowej. strona 4 Europejski Kongres Gospodarczy. Debaty o węgu 2016 ekstremanie trudny NOWY GÓRNIK Poprawić bezpieczeństwo i ekonomię Pożar endogeniczny to tragedia. Można mu zapobiec, stosując mieszaninę popiołów otnych i odpadów fotacyjnych, używanych zarówno do profiaktyki pożarowej w wyrobiskach dołowych, jak i do wypełniania powstających w czasie ekspoatacji pustek poekspoatacyjnych i ikwidowania wyrobisk. strona 5 Nowe przepisy prowadzenia ruchu zakładów górniczych Wyższy Urząd Górniczy. strona 5 Nowe szkane domy oszczędne i inteigentne Energooszczędne budownictwo. strona 8 Nowa sportowa Toyota? Informacje motoryzacyjne. strona 9 Powstanie Poskiej Grupy Górniczej to sukces rządu, w tym ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego i wiceministra energii Grzegorza Tobiszowskiego. System wynagradzania górników powinien być dostosowany do zmieniających się warunków rynkowych. W 2016 roku sytuacja górnictwa węga kamiennego będzie ekstremanie trudna. To najważniejsze tezy debaty węgowej w czasie Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. więcej na s. 3
2 B E Z F A J R A N T U Pięścią w stół Węgie wraca do łask Komentuje Grzegorz Matusiak Bez węga nie będzie pewnych dostaw energii eektrycznej. Jeżei nie będziemy wykorzystywać węga w energetyce, nie da się upowszechnić dostępu do energii eektrycznej. Gdzie tego nie da się zrobić? W Posce? Nie. Jest to niemożiwe na całym świecie. To nie moja opinia. To jeden z wniosków z najnowszego raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej. Z węgem oficjanie przeprosiła się już Japonia. Japończycy ogłosii, że zainwestują 56 md doarów w budowę 53 nowych boków węgowych o łącznej mocy 28 GW. Kiedy czytałem tę informację na portau nettg.p, myśałem, że komputer wyrzucił mi jakiegoś starocia. W 2016 roku ktoś ma odwagę pisać, że węgie kamienny jest potrzebny? Ktoś ma odwagę zapanować budowę 53 boków energetycznych spaających węgie? Zapanowai to Japończycy, którzy są najbardziej innowacyjnym państwem na naszej panecie? Czy innowacyjne społeczeństwo oszaało i wraca do ery węga kamiennego? Japończycy nie oszaei. Nowe japońskie siłownie węgowe będą nowoczesne, o supernadkrytycznych parametrach spaania. To oznacza, że ich sprawność będzie bardzo wysoka, a emisja dwutenku węga niska. To najskuteczniejsza metoda ochrony kimatu i zapewnienia energii eektrycznej. Japonia odchodzi od energetyki jądrowej. Ogranicza także emisję dwutenku węga. Sądzę, że taka decyzja wzmocni poski głos w Europie w obronie węga i energetyki węgowej. Od at zwoennicy rozsądnych rozwiązań podkreśają, że nie chodzi o prawo do bezkarnego spaania węga w najgorszy z możiwych sposobów. Chodzi o to, aby węgie był równoprawnym paiwem i żeby wykorzystywać go w formie najbardziej przyjaznej da środowiska. Budowa nowoczesnych boków energetycznych to umożiwia. W tym samym tekście na nettg.p znaazłem koejną ciekawą informację. Otóż nie ma tańszego sposobu na redukcję emisji gazów cieparnianych w skai całego świata niż unowocześnienie starszych eektrowni węgowych w najbiedniejszych państwach. Nie jesteśmy Luka węgowa Modnym tematem jest nadprodukcja węga energetycznego. Poskie górnictwo ugina się pod ciężarem kryzysu. Zwoennicy radykanej restrukturyzacji wciąż nawołują do zamykania kopań. Ja chciałbym tym razem krótko i niemodnie. Posce grozi powstanie uki węgowej. Co to oznacza? Otóż będziemy mieć eektrownie spaające węgie, ae zacznie nam brakować węga. Z tego powodu jego udział w wytwarzaniu energii będzie maał. Może to nastąpić za około 30 at, ae jeżei chcemy uniknąć kłopotów, już teraz trzeba zacząć działać. Pewne jest, że ekspoatowane zasoby będą się kończyć. Trzeba budować nowe kopanie. Ae kto ma to robić, gdzie i kiedy? To kuczowe pytanie. Podobna sytuacja będzie nam groziła w energetyce wykorzystującej węgie brunatny. O ie z węgem kamiennym jest mniejszy probem, bo ostatecznie możemy go sprowadzić z dowonego miejsca na świecie, o tye transport węga brunatnego na odegłość ponad 100 kiometrów jest ekstrawagancją. Wiem, za 30 at może się okazać, że powstaną nowe technoogie energetyczne i probem rozwiąże się sam. Co się stanie, jeżei nie powstaną takie technoogie? Pamiętam, jak pseudospecjaiści uśmiechai się, kiedy minister energii Krzysztof Tchórzewski kika miesięcy temu mówił, że kopanie trzeba budować, TADEUSZ MOTOWIDŁO przewodniczący ZZG JSW SA Zofiówka Ktoś ma odwagę zapanować budowę 53 boków energetycznych spaających węgie? Zapanowai to Japończycy, którzy są najbardziej innowacyjnym państwem na naszej panecie. Kij w mrowisko GRZEGORZ JANIK poseł RP Posce grozi powstanie uki węgowej. w grupie najbiedniejszych, ae unowocześnienie starych boków i budowa supernowoczesnych byłaby dobrym rozwiązaniem da górnictwa węga kamiennego, energetyki, odbiorców energii i da środowiska naturanego. Informacje, jakie płyną z kół rządowych, świadczą, że tak będzie. Unia Europejska stworzyła fałszywy podział. Urzędnicy z Bruksei uznai, że niszczenie energetyki węgowej jest dowodem na innowacyjność i proekoogiczną poitykę. Węga bronią zacofańcy i truciciee. Ciekawy jestem, daczego nikomu w Bruksei nie przyszło do głowy, że można szukać nowoczesnych sposobów spaania węga? Proszę sobie przypomnieć, jak bardzo rozwinął się przemysł samochodowy. Produkcja siników spainowych, które emitują symboiczne iości szkodiwych gazów, doprowadziła do tego, że na uicach nie czujemy swądu spain. Daczego nie wkładano w Europie tye samo wysiłku w usprawnienie procesów spaania węga? Europejczycy sądzą, że są pępkiem świata i w dodatku mają monopo na mądrość absoutną. W takim razie daczego toerują fakt, że na świecie dostępu do eektryczności nie ma 1,2 md udzi? Około 2,7 md udzi nie wie, co to znaczy kasyczna kuchenka. Nieważne, czy węgowa, gazowa czy eektryczna. Gotują na otwartym ogniu. Antywęgowa Europa nie powstrzyma kiku miiardów udzi, którzy chcą więcej energii eektrycznej. Nie zapewni im także tańszego paiwa niż węgie kamienny. Co to oznacza? Otóż świat powinien zjednoczyć wysiłki i wspónie pracować nad przyjaznymi da środowiska sposobami wykorzystania węga. Dobrze, że w Posce w końcu zaczęto mówić o tym głośno. Na razie obrywamy za głoszenie racjonanych koncepcji. Przyjdzie czas, że zaczniemy czerpać z tego korzyści. Z czego wynika moje przekonanie? Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że ani atom, ani odnawiane źródła energii nie spowodowały, że węgie został wyparty z rynku energetycznego. Można go wyprzeć tyko w sposób administracyjny. Co w zamian? Gigantyczne dopłaty i niepewne dostawy energii. Czy na to stać Europę? a nie zamykać. Oczywiście to skrót myśowy, ae sygnaizujący powstający probem uki węgowej. Jeżei chcemy, żeby nie zabrakło nam węga, powinniśmy budować kopanie. Nie musi tego robić państwo. Mogą budować je prywatni inwestorzy. Są takie projekty. Była o nich mowa na Europejskim Kongresie Gospodarczym w Katowicach. Oby nie skończyło się na snuciu wizji. Mamy probem z kosztami w górnictwie, a nie z węgem ani z samym górnictwem. Logika podpowiada, że skoro prywatni inwestorzy chcą inwestować w kopanie głębinowe węga kamiennego, to znaczy, że będą na nich zarabiać. Czyż nie jest to sposób na zapobieżenie powstaniu uki węgowej? Moim zdaniem warto przygotować się na prywatne inwestycje w sektorze węga kamiennego. Wbrew pozorom nie będzie to łatwy proces. Do tej pory układ był jasny. Państwo było właścicieem kopań, a wcześniej państwo inwestowało w górnictwo. Teraz może pojawić się prywatny inwestor. Jak zostanie przyjęty przez samorząd i okaną społeczność? Czy jesteśmy przygotowani na to, aby współpracować z prywatnym inwestorem? Władza centrana nie załatwi za samorządy probemu przychyności da inwestorów. Dobrze byłoby poważnie na ten temat rozmawiać. Luka węgowa to nie wytwór wyobraźni zakręconych anaityków. To reane zagrożenie da poskiej energetyki. poseł, szef zespołu audytującego JSW SA Nie potrzebujemy sensacji Często słyszę pytanie o sens audytu przeprowadzonego w JSW. Uważam, że warto poświęcić wiee czasu, pracy i wysiłku, żeby znaeźć odpowiedź na pytanie: czy można było przygotować JSW na czas kryzysu? Da nikogo nie jest tajemnicą, że tendencje rynkowe decydujące o cenach węga koksowego i koksu charakteryzują się tak zwanymi pikami. Po czasie wysokich cen przychodzą wiekie spadki. Sztuka poega na tym, aby koniunkturę wykorzystać do przygotowania firmy na spadek cen. Czy to zostało zrobione? Ze wstępnej anaizy materiałów wynika, że popełniono wiee błędów. Nie chcę w tej chwii ostatecznie rozstrzygać, czy było to działanie na niekorzyść Spółki czy kasyczne błędy, jakie mogą się zdarzyć. Zresztą zespół audytorski nie rości sobie praw do bycia prokuraturą i sądem. Naszą roą jest zwrócenie uwagi na pewne decyzje i działania, które nie służyły dobrze rozumianemu interesowi Spółki. Ponieważ nie ma jeszcze oficjanego materiału anaitycznego, chciałbym zwrócić uwagę na parę faktów, o których strona społeczna mówiła od dawna. Po pierwsze decyzja o zakupie kopani Knurów- -Szczygłowice. Spółka zadłużyła się, żeby kupić ten zakład za 1,5 md złotych. Firma do tej pory ugina się pod ciężarem długu, a korzyści nie ma. Po drugie JSW wydała bardzo dużo pieniędzy na opracowania, anaizy i porady prawne. Wiem, była koniunktura, były pieniądze, płacono jak za zboże za każdą ekspercką usługę. Czy naeżało płacić tak drogo? Czy te usługi były potrzebne? Moim zdaniem nie prowadzono racjonanej poityki inwestycyjnej. Proszę pamiętać, że da nikogo nie było tajemnicą, że nadejdzie kryzys. Wiadomo było, że nawet wtedy trzeba będzie inwestować, żeby nie stracić mocy produkcyjnych i żeby przygotować się jak najepiej na czas koniunktury. Co powinno wynikać z tej wiedzy? Prosta zasada bez wzgędu na koniunkturę naeży prowadzić rozsądną poitykę inwestycyjną bez szastania pieniędzmi i bez chybionych decyzji. Wiem, że z anaizy przeszłości nie przybędzie nam pieniędzy. Jednak bez jasnego okreśenia błędów wpadniemy w jeszcze większy dołek. Audyt ma także swój wymiar społeczny. W kopani Krupiński i w ruchu Jas-Mos kopani Borynia-Zofiówka-Jastrzębie górnicy niepokoją się o swój os. Chciałbym wszystkich uspokoić. Nie ma mowy o ikwidacji miejsc pracy. Wspominam o tym, bo krążyły potki, że audyt ma doprowadzić do ich ikwidacji. Nie. Zresztą nie wyobrażam sobie sytuacji, w której reprezentanci strony społecznej w zespoe anaizującym stan JSW przystępują do pracy z tezą, że za wszeką cenę trzeba ikwidować miejsca pracy. Jednak takie potki są da mnie potwierdzeniem, że atmosfera w Spółce jest napięta. Audyt ma służyć wyjaśnieniu wątpiwości i uspokojeniu załogi. Nie my będziemy mieć decydujący wpływ na sposób, w jaki zostaną wykorzystane efekty pracy osób zaangażowanych w anaizę najważniejszych zdarzeń z minionych kiku at. Zarząd Spółki, rada nadzorcza i akcjonariusz większościowy powinni wyciągnąć odpowiednie wnioski. Nie wono zmarnować zaangażowania załogi w obronę Spółki. JSW nie jest firmą skazaną na zagładę. Pusem są zasoby i bardzo dobra załoga. Minusem niski kurs akcji, kryzys i nietrafione inwestycje. Ponieważ wciąż nie wiadomo, jakie informacje z audytu zostaną dopuszczone do pubicznej wiadomości, nie chciałbym wychodzić przed orkiestrę i stwarzać atmosfery sensacji. Chcę także zapewnić, że nie grozi nam sytuacja jak w czeskiej OKD.
A K T U A L N O Ś C I 3 W 2016 roku sytuacja górnictwa węga kamiennego będzie ekstremanie trudna. Coraz częściej mówi się o zakładach nawęgania eektrowni, a nie o kopaniach. Powstanie Poskiej Grupy Górniczej to sukces rządu, w tym ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego i wiceministra energii Grzegorza Tobiszowskiego. System wynagradzania górników powinien być dostosowany do zmieniających się warunków rynkowych. To najważniejsze tezy debaty węgowej w czasie Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach Fedrować gigadżue i w dodatku tanio Górnictwo i energetyka to tematy, które wzbudzały wiekie zainteresowanie w czasie Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. Zygmunt Łukaszczyk, prezes KHW, przekonywał, że górnictwo powinno koncentrować się na wydobywaniu energii zmagazynowanej w węgu, a nie na tonach. Nasi górnicy nie mówią, ie wyfedrują ton, tyko ie gigadżui i przy jakim koszcie podkreśił prezes LW Bogdanka Krzysztof Szaga. Kopanie naeży traktować jak zakłady nawęgania eektrowni. Musimy dostarczać paiwo potrzebne energetykom, bo tyko wtedy utrzymamy się na rynku mówił prezes Łukaszczyk. W czasie Kongresu po raz pierwszy mówiono o Poskiej Grupie Górniczej. Utworzenie PGG zapobiegło destabiizacji znacznej części sektora węga kamiennego powiedział Tomasz Rogaa, prezes PGG. Grupa ma 40 proc. udziału w rynku węga energetycznego. Powołanie nowej firmy nie zakończyło procesu zmian w kopaniach naeżących jeszcze miesiąc temu do Kompanii Węgowej. Nowa spółka będzie reaizować mode kopań zespoonych. Chodzi o poprawę efektywności zarządzania i efektywności wydobycia węga. Wykorzystać rezerwy Kopanie zespoone pozwoą obniżyć koszty. Na przykład przepisy górnicze nakazują dozór techniczny nad okreśonymi pracami nawet wtedy, gdy jest w nie zaangażowanych dwóch czy trzech pracowników. W kopaniach zespoonych dozoru technicznego będzie mniej. Stanowiska dozoru są drogie. Ich ograniczenie spowoduje, że koszty wydobycia węga będą niższe. Kopanie zespoone będą tworzone zgodnie z porozumieniem zawartym ze stroną społeczną. Proces ten rozpocznie się 1 ipca. Z obecnych 11 kopań powstaną trzy kopanie zespoone i dwie kopanie samodziene. Bieszowice-Haemba-Pokój w Rudzie Śąskiej, Piast-Ziemowit w Bieruniu i Lędzinach oraz Marce-Chwałowice-Jankowice-Rydułtowy na ziemi rybnickiej. Natomiast Boesław Śmiały w Łaziskach Górnych i Sośnica w Giwicach pozostaną samodzienymi kopaniami. Nadpodaż węga na rynku jest faktem. Rezerwy kosztowe i optymaizacyjne są znaczne. Musimy wykorzystać te rezerwy. Przy skai wydobycia w PGG nawet niewieki wzrost cen na węgie energetyczny spowodowałby dużą zmianę powiedział prezes Rogaa. Ponieważ energetyka jest naszym udziałowcem, mamy stabiizację. Rynek wewnętrzny jest da nas najważniejszy dodał prezes PGG. Po utworzeniu kopań zespoonych rozpocznie się w PGG wydzieanie majątku niezwiązanego z produkcją. Te części majątku naeży możiwie jak najszybciej przekazać Spółce Restrukturyzacji Kopań. Nie naeży na siłę zatrzymywać najtrudniejszych aktywów. Wykorzystanie SRK musi być bardziej aktywne powiedział prezes Rogaa. Sukces rządu Jerzy Podsiadło, prezes zarządu Węgokoksu, w samych superatywach mówił o działaniach rządu. Po wieu miesiącach dyskusji doprowadzono do powstania Poskiej Grupy Górniczej. To sukces tego rządu, w tym ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego i wiceministra energii Grzegorza Tobiszowskiego. Taka jest prawda. Jest Poska Grupa Górnicza, która ma szansę wyjść na prostą. Jeżei chodzi o roę Węgokoksu w tworzeniu PGG, to nie ma drugiej firmy, która w takiej skai zaangażowałaby się w ratowanie górnictwa. Były momenty, gdy Węgokoks był zaangażowany na poziomie ok. 1,3 md złotych powiedział prezes Podsiadło. Informacje przekazywane przez prezesa Węgokoksu były optymistyczne. Tyko dwie kopanie PGG miały ujemną EBITDĘ. Ceny trudno przewidzieć. Nikt nie jest w stanie powiedzieć, jak będą się kształtować za pół roku. Dziś mamy dno rynku. Te ceny nie spadają, to optymistyczne. Może na jesień dojdzie do ich umocnienia mówił prezes Podsiadło. Węgokoks ma 31,1 proc. udziałów PGG. Z biegiem czasu będzie miał ich mniej, ponieważ pozostai partnerzy dokapitaizują PGG kwotą 2 md złotych. Wtedy, w drugim etapie, Węgokoks będzie miał 26,8 proc., a w trzecim po całkowitym dokapitaizowaniu Poskiej Grupy Górniczej udział w PGG wyniesie 24,6 proc. Mimo spadku udziałów Węgokoks pozostanie największym udziałowcem Grupy. Rezerwy w kosztach w przemyśe górniczym są duże. Trzeba je umiejętnie wykorzystać. Wiee zaeżeć będzie od nowego zarządu PGG. Jestem w miarę optymistycznie nastawiony podsumował Jerzy Podsiadło. Nadprodukcja i import z Rosji Micha Heřman, prezes Przedsiębiorstwa Górniczego Siesia, uważa, że na rynku węga niewiee się zmieniło. Jest nadprodukcja surowca, jest import węga z Rosji. Prezes Siesii w czasie każdej debaty górniczej ze swadą komentował nieracjonane działania w poskim górnictwie. Tym razem był dość łagodny w swoich ocenach. Bogdanka wydobywa najtańszy węgie w Posce. I ona ograniczyła wydobycie, a powinna zwiększyć. Bogdanka daje sobie radę, a ograniczyła wydobycie. To nie wygąda dobrze skomentował prezes Siesii. Wydajność w śąskich kopaniach jest słaba. Żeby nie dołować prezesów poskich firm górniczych, Heřman skupił się na wydajności w Siesii. W Przedsiębiorstwie Górniczym Siesia na pracownika rocznie przypada 1100 ton. Chcemy utrzymać ten poziom abo zwiększyć wydajność do 1200 ton powiedział prezes Heřman. Bogdanka pracuje sześć dni w tygodniu Mamy szczęście być w strukturach koncernu energetycznego Enea. Gdybyśmy W 2016 roku sytuacja górnictwa węga kamiennego będzie ekstremanie trudna funkcjonowai poza nią, boeśniej odczuwaibyśmy skutki kryzysu. Czy nie musimy optymaizować kosztów? Musimy mówił Krzysztof Szaga, prezes LW Bogdanka. W 2015 roku w grupie kapitałowej zmniejszyiśmy zatrudnienie o 10 proc. To ograniczenie nie tyko w grupie górniczej. Proces racjonaizacji zatrudnienia jest kontynuowany. W pierwszej koejności rezygnujemy z prac firm zewnętrznych, ponieważ nadeszły trudne czasy. W 2015 roku w sumie mieiśmy 400 odejść. Z tego trzy czwarte to odejścia na emeryturę. Reszta to nieprzedłużenie umów z pracownikami zatrudnionymi na czas okreśony. To były trudne i boesne decyzje. Praca w Bogdance trwa sześć dni w tygodniu. Wydajność wynosi około 1600 1700 ton rocznie na pracownika. Ae nie powiedzieiśmy w tym zakresie ostatniego słowa. Poprawiła się efektywność pracy firm zewnętrznych. Górnicy z Bogdanki nie mówią, ie wyfedrują ton, tyko ie gigadżui i przy jakim koszcie podkreśił prezes Krzysztof Szaga. JSW dostosowuje się do rynku Tomasz Gawik, prezes zarządu Jastrzębskiej Spółki Węgowej, ocenił, że rynek jest bardzo trudny. Przed nami półtora roku bardzo trudnej sytuacji rynkowej. Bez wzgędu na nią musimy reaizować trudny program restrukturyzacji. Krótkoterminowo musimy odzyskać równowagę płynności finansowej. Średnioterminowo dbamy o optymaizację inwestycji. W perspektywie długoterminowej trzeba zapewnić spółce stabiny rozwój mówił prezes Gawik. JSW przygotowuje sprzedaż części udziałów w koksowniach. Będzie mogła w przyszłości je odkupić, jeżei pozwoi na to sytuacja rynkowa. Rozmawiamy z Agencją Rozwoju Przemysłu, Poskimi Inwestycjami Rozwojowymi i Towarzystwem Finansowym Siesia o możiwości uokowania mniejszościowych pakietów, z opcją odkupu mówił prezes JSW. W ramach restrukturyzacji Jastrzębska Spółka Węgowa przekaże Spółce Restrukturyzacji Kopań część dawnej kopani Jas-Mos, ponieważ kończą się tam zasoby węga, który można wydobywać w sposób opłacany. Z częścią majątku ruchu Jas-Mos do SRK ma przejść ok. 2,5 tys. osób z ponad 24-tysięcznej załogi JSW. Odejścia pracowników z wykorzystaniem osłon socjanych w SRK będą dobrowone. Prezes Gawik przypomniał, że w JSW obowiązują dziesięcioetnie gwarancje zatrudnienia, przyznane pracownikom w 2011 r. Nie ma zagrożenia, że ktoś straci pracę zapewnił prezes. W Spółce są już widoczne efekty zawartego porozumienia ze stroną społeczną. Załoga zgodziła się na zawieszenie na trzy ata części świadczeń. Pozwoi to na zaoszczędzenie w tym czasie około 2 md złotych. Nie rezygnujmy z eksportu Znów pojawiają się informacje o zainteresowaniu prywatnych inwestorów budową kopań w Posce. Gdyby te projekty zostały zreaizowane, w nowych kopaniach za pięć- -siedem at wydobywano by około 20 mn ton węga rocznie. To oznaczałoby, że abo trzeba byłoby zwiększać eksport, abo zamykać kopanie o największych kosztach wydobycia. Jeżei zwiększać eksport, to także trzeba dostosować koszty do sytuacji rynkowej. Unowocześnianie boków energetycznych spowoduje, że zapotrzebowanie na węgie będzie mniejsze. Czy w takim razie rozwój górnictwa w Posce będzie jednocześnie wyrokiem da najsłabszych kopań? Nikt tego nie powiedział głośno i tak dosadnie. Jedynie Micha Heřman, prezes PG Siesia, stwierdził, że abo będzie trzy razy większy eksport węga z Poski do UE, abo też czeka nas drastyczne ograniczanie produkcji węga w Posce. Eksport będzie możiwy tyko wtedy, gdy węgie z poskich kopań nie będzie droższy od węga spoza UE. SŁAWOMIR STARZYŃSKI NOWY GÓRNIK
4 A K T U A L N O Ś C I Senator Adam Gawęda: Niech prokuratura i Najwyższa Izba Kontroi sprawdzą pracę organów Kompanii Węgowej Czy było drogo i nieracjonanie? Możiwe, że Kompania Węgowa przepłacała za ekspertyzy, część usług firm zewnętrznych i doradztwo. W związku z uzasadnionym podejrzeniem nieprawidłowości skierowałem do prokuratury wnioski o przeprowadzenie postępowania sprawdzającego. Uważam, że naeżałoby także sprawdzić, czy rada nadzorcza KW SA wywiązywała się z obowiązku stałego nadzoru nad działanością spółki. Moim zdaniem uzasadnione jest, aby NIK skontroowała, w jaki sposób rada nadzorowała procedury udzieania zamówień przez KW oraz organizację nadzoru technicznego nad demontażem i remontami maszyn wykonywanymi przez firmy zewnętrzne powiedział senator Adam Gawęda w czasie konferencji prasowej. Poinformował, że złoży zawiadomienia do NIK i prokuratury. Przed utworzeniem Poskiej Grupy Górniczej z kopań i części zakładów naeżących do Kompanii Węgowej zespół pod kierunkiem senatora Gawędy prowadził audyt. Z anaizy zebranych materiałów wynika, że KW mogła wydać kikaset miionów złotych bez uzasadnienia rynkowego. Nie chcę ferować wyroków ani formułować oskarżeń, datego zwróciłem się do prokuratury i do Najwyższej Izby Kontroi z wnioskami o wyjaśnienie wątpiwych decyzji i praktyk związanych z korzystaniem z usług firm zewnętrznych. Proszę nie doszukiwać się w mojej decyzji ukrytych podtekstów. To normana procedura w sytuacji, kiedy zespół kontroujący ma podejrzenia, że mogło dojść do niegospodarności abo niedopełnienia obowiązków powiedział Nowemu Górnikowi senator Gawęda. Co zaniepokoiło szefa zespołu? Między innymi umowy, jakie zawierał zarząd KW w atach 2011 2015 na świadczenie usług doradztwa, w tym procesów wsparcia. Wartość tych umów wyniosła niespełna 50 mn złotych. Kompania w atach 2011 2012 traciła udział w poskim rynku węga, a jednocześnie Senator Adam Gawęda: Z anaizy zebranych materiałów wynika, że KW mogła wydać kikaset miionów złotych bez uzasadnienia rynkowego rósł import. Mniejsza sprzedaż spowodowała wzrost zapasów i duże straty finansowe. Naeży zbadać, czy w tej sytuacji były podejmowane poprawne decyzje wyjaśnia senator Gawęda. Uwagę zespołu zwrócił proces łączenia kopań Sośnica i Makoszowy. Kompania wydała na ten ce ponad 200 mn złotych, przy jednoczesnej stracie wynoszącej ponad 900 mn złotych. W sumie to 1,1 md złotych zmarnowanych pieniędzy powiedział na konferencji prasowej Adam Gawęda. W czasie audytu stwierdzono dużą iczbę zawieranych umów kierowanych do spółek zaeżnych Kompanii Węgowej z pominięciem procedury przetargowej. Datego senator chce, aby zbadać funkcjonowanie i wykonywanie usług przez spółki zaeżne i inne firmy. Wiee wątpiwości wzbudza gospodarka kopainami towarzyszącymi. Na przykład by zagospodarować metan w jednej z kopań, zbudowano instaację na powierzchni, ae nie zreaizowano części inwestycji pozwaającej na gospodarcze wykorzystanie tego paiwa to przykład złych decyzji i niegospodarności. Kopanie ponoszą duże koszty ratownictwa. Ratownictwo jest potrzebne. Jednak jego organizacja poegająca na tym, że zastępy ratownicze są w kopaniach, a oprócz tego każda kopania musi oddeegować swoje zastępy do pełnienia dyżurów w okręgowych stacjach ratownictwa górniczego, nie ma racjonanego uzasadnienia mówił senator Gawęda. Datego jeden z wniosków do NIK dotyczy ratownictwa górniczego, zasad organizacji i funkcjonowania podkreśił. W kopani Marce mogło dojść do nieprawidłowości przy prowadzeniu rozcinki pokładu 505. Senator Gawęda uważa, że doprowadzono do zbyt dużego wyprzedzenia frontu ekspoatacyjnego, chociaż nie opracowano kompeksowego projektu. Ponieważ jest to pokład ośmiometrowy, bardzo perspektywiczny da kopani i całej spółki, naeżałoby mieć pewność, że jego dona warstwa będzie wyekspoatowana. Na podstawie dostępnej dokumentacji nie można tego stwierdzić. Utrata donej warstwy może oznaczać dużą stratę finansową da kopani. To oznaczałoby także zmniejszenie zasobów argumentuje senator Gawęda. ST NOWY GÓRNIK Komentarz senatora Adama Gawędy Za nieprawidłowości musi być odpowiedzianość Czy do restrukturyzacji kopań włączą się prokuratura i Najwyższa Izba Kontroi? Zdaniem przeciwników audytu działania senatora Adama Gawędy zmierzają w tym kierunku. Czy prokuratura i NIK mają wyręczać zarząd i dyrekcje kopań? Daczego spółki zaeżne miałyby nie korzystać z epszego traktowania, skoro powołano je kikanaście at temu, żeby zmniejszyć zatrudnienie w górnictwie? Pracownicy w zamian za przejście do nich miei nieoficjane gwarancje, że będą epiej wynagradzani niż w prywatnych firmach, będą korzystać przynajmniej z części górniczego socjau, a ich firmy będą przyjmować zecenia z wonej ręki abo będą epiej traktowane w czasie przetargów. Redakcja poprosiła senatora o komentarz do takich opinii. Adam Gawęda, senator RP, szef zespołu, który przeprowadził audyt Kompanii Węgowej przed utworzeniem Poskiej Grupy Górniczej: NIK i prokuratura nie są organami przewidzianymi do prowadzenia restrukturyzacji w PGG. Od tego są organy spółki zarząd i rada nadzorcza. Tak duża skaa nieprawidłowości ujawnionych w czasie audytu niejako wymusiła na mnie złożenie wniosków do prokuratury i NIK. Proszę też zauważyć, że każdy członek zespołu podpisując raport z audytu, zobowiązany był do skierowania wniosków do właściwych organów według posiadanej wiedzy. Tych, którzy dopuścii się tak wieu nieprawidłowości, naeży natychmiast odsunąć od podejmowania daszych decyzji. Nie wiem, jak zarządy i dyrekcje kopań ustosunkują się do ujawnionych faktów i stwierdzonych nieprawidłowości. Na razie nikt nie zakwestionował wniosków płynących z raportu, które są wynikiem przeprowadzonego audytu. Da mnie ważne jest, żeby wszystkie patoogie, które zostały ujawnione, natychmiast zatrzymać, żeby w nowo utworzonej grupie nie dochodziło do podobnych nieprawidłowości. Martwi mnie, że udzie, którzy podejmowai w przeszłości błędne decyzje, dzisiaj uczestniczą w procesie tworzenia i organizowania zasad funkcjonowania PGG. Spółki zaeżne KW, o których mowa w audycie, w daszym ciągu są własnością KW SA, a z tego co wiem, Poska Grupa Górnicza nie zamierza przejmować ich udziałów. Uważam, że właśnie z uwagi na dbałość o pracowników tych spółek moje wnioski są w pełni zasadne i spółki te również mają szansę na dasze funkcjonowanie i poprawę efektywności. Jak wytłumaczyć sytuację, w której kierowane usługi do spółek zaeżnych podzecane są podmiotom zewnętrznym, omijając procedury przetargowe? Przecież w takich przypadkach żaden pracownik kopani ani spółki zaeżnej na tym nie korzysta, a straty ogromne nieuzasadnione koszty da kopani zmniejszają budżet również na wynagrodzenia. Brakuje pieniędzy na wypłaty, na dobre i potrzebne inwestycje, a w tym samym czasie kikaset miionów rocznie zasia budżety firm pośredniczących, uzyskujących zamówienia z wonej ręki. Spółki zaeżne powinny reaizować usługi da PGG na jasno okreśonych zdrowych zasadach przez własnych pracowników, a wieokrotnie tych warunków nie wypełniają. Często ich pracownikami są byi pracownicy kopań, które przeszły proces restrukturyzacji.
A K T U A L N O Ś C I 5 Pożar endogeniczny to tragedia. Można mu zapobiec, stosując mieszaninę popiołów otnych i odpadów fotacyjnych, używanych zarówno do profiaktyki pożarowej w wyrobiskach dołowych, jak i do wypełniania powstających w czasie ekspoatacji pustek poekspoatacyjnych i ikwidowania wyrobisk Poprawić bezpieczeństwo i ekonomię Kopanie ograniczają inwestycje. Trwa kryzys. Wyłączenie choćby jednej ściany często może decydować o tym, czy kopania przetrwa czy też padnie. W dodatku jest tak, że wyłączenie ściany w kopani naeżącej do którejkowiek ze spółek węgowych ma wieki wpływ na zmniejszenie dochodów całej spółki. Obecnie jednym z najpoważniejszych zagrożeń jest zagrożenie pożarami endogenicznymi, czyi spowodowanymi samozapaeniem się węga skojarzone z zagrożeniem wybuchem metanu. Zwaczanie tego zagrożenia musi się opierać głównie na profiaktyce przeciwpożarowej. Istotne jest, aby prowadzić profiaktykę najbardziej skutecznymi metodami. Jest nią na przykład, stosowane dotychczas szeroko w kopaniach Jastrzębskiej Spółki Węgowej, wykonywanie mieszanin popiołów otnych i odpadów fotacyjnych, używanych zarówno do profiaktyki pożarowej w wyrobiskach dołowych, jak i do wypełniania powstających w czasie ekspoatacji pustek poekspoatacyjnych i ikwidowania wyrobisk. Nie tak dawno z tej metody korzystano przy zabezpieczaniu ściany w jednej z kopań. Chodziło o niedopuszczenie do pożaru endogenicznego w czasie, gdy usuwano skutki zawału. Podawanie odpowiedniej mieszaniny uchroniło przed stratą wieu miionów złotych. Pożyteczne popioły otne Mieszaniny te wykonywane są z popiołów otnych po spaaniu węga ub z popiołów otnych i odpadów stałych z wapniowych metod odsiarczania gazów odotowych. Właśnie te metody są zaecane przepisami górniczymi ujętymi w paragrafie 360 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjaistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. Mówi on: W zakładach górniczych wyposażonych w instaację podsadzki hydrauicznej ub instaację do podawania pyłu dymnicowego rurociąg podsadzkowy doprowadza się do każdej nowo uruchamianej ściany zawałowej, w której przewiduje się przypinanie warstw węga ub pozostawianie węga w zrobach. Ponieważ w każdej ścianie prowadzonej z zawałem stropu pozostają resztki węga, de facto do każdej uruchamianej ściany naeży doprowadzić rurociąg podsadzkowy, którym możiwe jest dostarczanie do zrobów ściany piasku ub mieszanin popiołów otnych ze spaania węga ub innych mieszanin spełniających warunki bezpiecznego wypełniania zrobów. Ekoogia, ekonomia, bezpieczeństwo Zroby i wyrobiska wypełnia się odpowiednią mieszaniną komponentów głównie w ceach profiaktyki przeciwpożarowej oraz ikwidacji zbędnych wyrobisk górniczych. Uszczenianie, odizoowanie wyrobisk i zrobów poekspoatacyjnych od wyrobisk z obiegowym prądem powietrza, a tym samym ograniczenie do minimum możiwości powstania pożarów endogenicznych, jest skutecznym sposobem poprawy bezpieczeństwa pracy i najtańszym sposobem uchronienia się przed potencjanie wiekimi stratami finansowymi. Proces ten daje doskonałe efekty w profiaktyce przeciwpożarowej i pozwaa bezpiecznie prowadzić ekspoatację i ikwidację ścian ekspoatacyjnych. Technoogia ta sprawdzana już przez wiee at (od 1983 roku) niesie z sobą jedynie pozytywne skutki da profiaktyki przeciwpożarowej, jak i da środowiska naturanego. Dodatkowo zapewnia uokowanie odpadów w wyrobiskach dołowych, skąd zresztą pochodzą, co w konsekwencji obniża iość odpadów deponowanych na powierzchni, a równocześnie wpływa na zmniejszenie degradacji (głównie osiadania) terenu w rejonie ekspoatacji złoża węgowego. Proces wykonywania mieszanin jest prowadzony, udoskonaany i obserwowany od 1996 roku w kopaniach Jastrzębskiej Spółki Węgowej SA. Rokrocznie w każdej z nich okowanych jest około 40 do 100 tys. ton popiołów. Zdobyte doświadczenia pozwaają stwierdzić, że mieszaniny popiołów i odpadów fotacyjnych uokowane w zrobach czy w ikwidowanych wyrobiskach górniczych w znaczącym stopniu poprawiają bezpieczeństwo pożarowe, a ponadto sprzyjają środowisku naturanemu poprzez ograniczenie osiadania terenu na powierzchni w miejscach ekspoatacji górniczej. Poprawiają też efekty ekonomiczne kopań stosujących tę technoogię. Wyższy Urząd Górniczy Nowe przepisy prowadzenia ruchu zakładów górniczych REKLAMA Minister energii Krzysztof Tchórzewski powołał zespół do spraw oceny funkcjonowania przepisów dotyczących prowadzenia ruchu zakładów górniczych. Ośmioosobowemu gronu będzie przewodniczył Grzegorz Tobiszowski, sekretarz stanu w Ministerstwie Energii. Zastępcą przewodniczącego został prezes WUG, Mirosław Koziura. W posiedzeniach zespołu będą uczestniczyć zaproszeni eksperci, przedstawiciee sektora górniczego (z głosem doradczym). Obowiązujące obecnie przepisy reguujące ruch podziemnych zakładów górniczych są obszerne i szczegółowe. Zmiany zachodzące w funkcjonowaniu zakładów górniczych, w tym postęp techniczny oraz w zakresie BHP, powodują, że konieczne są nowe rozporządzenia. Wypracowane zostaną na podstawie anaizy obecnych reguacji prawnych w kontekście ich użyteczności, zasadności i uproszczenia. Sprecyzowano sześć zasadniczych zadań tego zespołu: identyfikacja obszarów wymagających reguacji, anaiza przepisów w ceu ich uproszczenia, skataogowanie przypadków, w których przedsiębiorca jest zobowiązany posiadać dowód sprawdzenia rozwiązań technicznych przez rzeczoznawcę do spraw ruchu zakładu górniczego, wskazanie przepisów technicznych, które wymagają zmian, wdrożenie wyników strategicznego projektu badawczego Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopaniach, który jest reaizowany z inicjatywy WUG przez różne ośrodki naukowe na zecenie NCBiR, opracowanie projektów aktów wykonawczych do ustawy Prawo geoogiczne i górnicze (z 9 czerwca 2011 roku) w zakresie BHP w poszczegónych rodzajach zakładów górniczych. Obsługę prac zespołu zapewni WUG, który ma w jego składzie pięcioosobową reprezentację. Zginął górnik W kopani Budryk 30 maja br. zginął trzydziestotrzyetni górnik. Przyczyną tragedii był opad skał stropowych. Poszkodowany pracownik doznał zmiażdżenia katki piersiowej i urazu wieonarządowego. Zmarł na miejscu wypadku. Przyczyny i okoiczności tego wypadku ustaają pracownicy OUG w Giwicach we współpracy z WUG. Dyrektor OUG w Giwicach wydał decyzję wstrzymującą ruch ściany do czasu usunięcia skutków zawału oraz nieprawidłowości związanych ze stanem obudowy wyrobiska.
6 A K T U A L N O Ś C I Poska Grupa Górnicza. Kopanie PGG dostarczają ponad 40 proc. węga kamiennego zużywanego w poskich eektrowniach. Żeby być konkurencyjną firmą, musimy poprawić efektywność pracy i zarządzania. Służyć temu będzie stworzenie kopań zespoonych. Zgodnie z porozumieniem zawartym ze stroną społeczną od 1 ipca będą zespoone kopanie: Marce- -Chwałowice-Jankowice-Rydułtowy w regionie rybnickim, Bieszowice-Haemba-Pokój w Rudzie Śąskiej oraz Piast-Ziemowit w Bieruniu i Lędzinach. Sośnica w Giwicach i Boesław Śmiały w Łaziskach Górnych nada będą kopaniami samodzienymi. Zbędne części kopań będą przekazywane SRK, ponieważ nie naeży na siłę utrzymywać najtrudniejszych aktywów mówi Tomasz Rogaa, prezes PGG, w rozmowie z Nowym Górnikiem. Przed PG o ROZMAWIA: SŁAWOMIR STARZYŃSKI XXNowy Górnik: Popełniłem wieki błąd. Byłem przekonany, że w maju będzie pan wykorzystywał swoje doświadczenie i wiedzę ikwidatora i że będę mógł porozmawiać z panem o ikwidacji Kompanii Węgowej. Tymczasem jest pan prezesem Poskiej Grupy Górniczej. Koncentruje się pan na ratowaniu, a nie ikwidowaniu. Doszło do cudu? Nie czuje się pan nieswojo w tej roi? Tomasz Rogaa: W postępowaniu upadłościowym czy ikwidacyjnym widać, jakie warunki można było spełnić, żeby ocaić firmę. W dwóch przypadkach nie doszłoby do upadłości, gdyby udało się odzyskać naeżne pieniądze. Nie udało się to, firmy padły, a razem z nimi kooperanci, podwykonawcy i usługodawcy. Brak jakiejkowiek pomocy spowodował duże straty w otoczeniu. Między innymi na podstawie tego doświadczenia uważam, że upadłości nie naeży ogłaszać, jeżei nie wyczerpie się wszystkich możiwości, żeby jej zapobiec. Amerykańscy anaitycy obiczyi, że utworzenie nowego miejsca pracy jest siedmiokrotnie droższe niż utrzymanie istniejącego. Datego naeży koncentrować się na utrzymaniu miejsc pracy. Nikt w Europie nie spieszy się, aby zamykać duże sektory przemysłu, ponieważ wiadomo, jakie procesy erozyjne występują w otoczeniu. Gdy porównałem skutki stosunkowo małych upadłości z możiwymi skutkami upadłości Kompanii Węgowej i pomyśałem, co się tu stanie, kiedy dojdzie do niekontroowanego podziału majątku KW, to się przeraziłem. XXNie można byłoby kontroować procesu upadłości? Nie. Wiekość majątku i iczba bankrutujących kooperantów wykuczałyby zapanowanie nad tym procesem. Część Śąska zamieniłaby się w Dębieńsko po zamknięciu kopani. Mieszkam niedaeko. Wiem, że potrzeba było wieu at, aby Dębieńsko zaczęło podnosić się po wiekim upadku. XXTam nawet psy są smutniejsze niż gdzie indziej. Przesadził pan. Teraz już się poprawiło, ae kiedyś straciłem podwozie w samochodzie, bo gminie brakowało pieniędzy na naprawę drogi. To był szok, kiedy spora część mieszkańców przestała zarabiać godnie, a regułą stała się pensja 1,8 tys. złotych. Na podstawie obserwacji Dębieńska uważam, że jeżei chcemy restrukturyzować górnictwo, możemy to robić tyko w sposób ewoucyjny, a nie rewoucyjny. To musi być skoordynowany proces. Z jednej strony mamy kopanie, gdzie kończy się złoże, które mają ponad 100 at. Z drugiej strony mamy zakłady stosunkowo nowe. Lepiej w nie zainwestować, ponieważ poniesione nakłady dadzą wymierne korzyści. XXZamykać stare kopanie? Ewoucyjnie rezygnować z wydobycia w częściach, które w sposób naturany przestają się do tego nadawać. Jeżei kończą się zasoby, nie ma uzasadnienia poszukiwania na siłę dostępu do nowych złóż. Natomiast trzeba poważnie myśeć o reindustriaizacji, do której wykorzystamy majątek pokopaniany. To moje marzenie. Jestem przeciwnikiem dzieenia pokopanianego majątku i jego garażowej wyprzedaży. Z tych terenów jest dostęp do bocznic koejowych i dróg. Są utwardzone, uzbrojone, mają podłączenie do sieci energetycznej. Daczego nie wykorzystać ich w całości, żeby stworzyć podwainy pod nowy przemysł? Przekształcając poskie górnictwo, warto myśeć w ten sposób. XXWoi pan być prezesem niż ikwidatorem? Jest wiee emocji w tym, co pan mówi. Nie kieruję się uczuciami ani sentymentem. Niezorganizowane pozbywanie się majątku może wzbogacić windykatorów, złomiarzy i drobnych handarzy. Nawet nie potrafimy sobie wyobrazić, co będzie się działo, jeżei jakaś spółka węgowa upadnie. To wywoła efekt domina. Razem z nią będą padać kooperanci i usługodawcy. Nie można do tego dopuścić. XXMa pan pomysł, żeby trafić do jak najszerszej grupy z tą informacją? W dekaracjach w zasadzie wszyscy zgadzają się, że nie można dopuścić do upadłości. Probem zaczyna się w momencie, kiedy trzeba zdecydować się na konkretne działania. Da jednych są one zbyt dotkiwe społecznie, da innych zbyt łagodne ekonomicznie. Dochodzi do chorego abo spóźnionego kompromisu. Co da pana jest chorym i spóźnionym kompromisem? XXNa przykład wyczekiwanie, aż Kompania Węgowa zacznie padać. Gdyby decyzje o rozwiązaniach służących powołaniu Poskiej Grupy Górniczej zapadły kika at wcześniej, byibyśmy w znacznie epszej sytuacji. Gdyby wcześniej podjęto działania w innych spółkach, kłopoty byłyby mniejsze. Ma pan rację, jednak nie używałbym tak skrajnych okreśeń jak chory kompromis. Za to apeuję o racjonane podejście do probemów. W Poskiej Grupie Górniczej trwa proces scaania. Tworzymy kopanie zespoone. Chciałbym, żebyśmy uniknęi nieracjonanych działań. Jeżei widzimy, że jakaś część kopani jest trudna do utrzymania, to trzeba zrezygnować z jej utrzymywania. Ten proces będzie rozłożony w czasie. Nie chodzi o natychmiastowy skutek. Pracownicy będą systematycznie przenoszeni do części Teraz najważniejsze da Poskiej Grupy Górniczej jest umocnienie pozycji rynkowej. Przed PGG długa droga, ostro pod gó gwarantujących efektywność. To ogiczne rozwiązanie także z punktu widzenia społecznego. Górnicy doskonae wiedzą, gdzie jest trudna sytuacja. Życie w niepewności na zasadzie będziemy w tym miejscu pracować, nie będziemy, nie wiadomo jak długo wywołuje niepotrzebne napięcia. Uważam, że górnik powinien przyjść do pracy, pracować bez niepotrzebnych stresów, zarobić przyzwoite pieniądze i zatroszczyć się o rodzinę. XXŻeby osiągnąć ten ce, potrzebna jest harmonijna współpraca w trójkącie: zarząd, związki zawodowe i właścicie. Jest taka współpraca. Udało się zawrzeć kompromis, dzięki któremu powstała Poska Grupa Górnicza. XXNajwcześniej za rok dowiemy się, jakie są efekty tego kompromisu. Natomiast pan musi działać systematycznie, żeby reaizować biznespan. Istotne jest to, co przez ten rok będzie się działo. Jednym z eementów zawartego kompromisu jest powołanie zespołu restrukturyzacyjnego. Pokazujemy, jaki jest obraz firmy, i efekty, jakie osiągamy. Na tej podstawie ja i reszta zarządu wskazujemy, co trzeba zrobić. Jeżei subiektywne przekonania będą górować nad zasadami biznesowymi, to będzie probem. XXCo zrobić, żeby subiektywne przekonania i pobożne życzenia nie górowały nad reaiami? Co się stanie, jeżei przekonania stłumią instynkt samozachowawczy, a nawet wyobraźnię, która może podpowiedzieć, jakie spustoszenie wywoła upadek Poskiej Grupy Górniczej? Trzeba prowadzić szczere rozmowy i wskazywać na zagrożenia. Ja ani pozostai członkowie zarządu nie mamy monopou na rację. Nie mają go także iderzy związkowi. Jeżei od samego początku przyjmiemy założenie, że nasze koncepcje konfrontujemy z reaiami ekonomicznymi, wtedy łatwiej będzie nam dojść do porozumienia. Musimy wspónie działać. Myśę, że do strony społecznej dotarła prosta prawda: nie ma sensu zawierać niereanych porozumień i waczyć o nie, ponieważ one nic nie dają. Przed nami długa droga ostro pod górę, datego potrzebujemy konkretnych działań, a nie papierowych sukcesów. Koncentrujemy się na wymaganiach wobec strony społecznej. Jednak wobec zarządu też są wyrażane podobne oczekiwania. Strona społeczna nie chce widzieć dziwnych wydatków i niezrozumiałych decyzji. Jeżei
A K T U A L N O Ś C I G długa droga 7 stro pod górę rę zarząd i właścicie będą działać transparentnie, powinniśmy znaeźć u niej zrozumienie. Nie ma innej metody na kierowanie taką firmą jak Poska Grupa Górnicza. Liderzy związkowi nie są grupą, która odrzuca racjonane argumenty. Jednak oczekują, że zarząd także będzie działał racjonanie i transparentnie. XXNie neguję metody. Proszę jednak powiedzieć, co zrobić, aby była ona skuteczna. Za odpowiedź na to pytanie będzie Nobe. Mamy do czynienia z materią społeczną, czyi bardzo nieprzewidywaną. Trzeba rozmawiać, przekonywać się i budować zaufanie. Jeżei uczestnicy rozmów nie będą sobie ufać, nie porozumiemy się. W postępowaniu upadłościowym jest postanowienie sędziego komisarza. Jeżei negocjacje, rozmowy i próba szukania kompromisu nie dają efektów, sędzia komisarz podejmuje decyzję i wszystko jest jasne. W normanie działającej firmie sytuacja jest bardziej skompikowana. XXW postępowaniu upadłościowym nie ma strony społecznej w roi uczestnika negocjacji. Związki też o tym wiedzą i datego uważam, że będą starały się, aby Poska Grupa Górnicza nie zmierzała w tym kierunku. XXWracamy do początku rozmowy. Nie czuje się pan nieswojo w roi menedżera, który ma stabiizować i rozwijać firmę? Do tej pory miał pan komfort pracy przeprowadzić upadłość i po sprawie. Już mówiłem, że moim zdaniem ikwidacja to zła metoda na dbanie o interesy ekonomiczne. Owszem, układ jest jasny i czyteny. Zasady działania są dokładnie opisane. Przed Poską Grupą Górniczą jest wiee niewiadomych. Ceny rynkowe mogą być jeszcze niższe, w którymś momencie z powodu trudnych warunków geoogiczno- -górniczych możemy nie zreaizować części panu. PGG jest dużą firmą i bardzo łatwo o niespodziankę, która skompikuje reaizację nawet najepiej przygotowanego biznespanu. Czy w takim razie mamy spisać PGG na straty? To byłby absurd. XXW czasie Europejskiego Kongresu Ekonomicznego na jednym z panei Zygmunt Łukaszczyk, prezes KHW, mówił, że kopanie to zakłady nawęgania eektrowni. To jakiś nowy trend pojmowania prastarego słowa kopania? Da pana kopania to kopania czy zakład nawęgania eektrowni? Kopania to kopania. Proste. Natomiast dobrze byłoby opracować mode biznesowy, JACEK FILIPIAK który pozwoiłby powiązać konkretne kopanie z konkretnymi eektrowniami. Kopania wydobywałaby węgie, jakiego potrzebuje eektrownia, miałaby zapewniony zbyt i mogłaby dostosować wydobycie do konkretnych potrzeb. Poska Grupa Górnicza produkuje przede wszystkim miały energetyczne. Próba zmiany odbiorcy jest najprawdopodobniej skazana na niepowodzenie. Na przykład kopania Ziemowit miała zaopatrywać eektrownie obecnego Tauronu. Sposób urabiania węga był dostosowany do tych potrzeb. Mamy kopanie rybnickie. Wydobywa się w nich węgie potrzebny ciepłowniom. Można w jakimś stopniu zwiększać tę produkcję. Jednak nie można przestawiać dowonie produkcji w kopaniach, które powstały po to, aby dostarczać miały energetyczne. XXEnergetyka ma bardzo dużo do powiedzenia w Poskiej Grupie Górniczej. Wkrótce będzie miała jeszcze więcej Bardzo dobrze. XXDaczego bardzo dobrze? Po pierwsze: iczę na to, że do naszej spółki przejdzie kutura ekonomiczna spółek giełdowych. Warto przenieść do nas sposoby raportowania i wskaźnikowego spojrzenia na sytuację firmy. Po drugie: energetyka będzie miała okazję zobaczyć nasze reane probemy. Koedzy z energetyki przekonają się na przykład, że stałość produkcji ma wpływ na cenę. Poza tym inaczej traktuje się górnictwo, kiedy ma ono pełnić tyko roę dostarczyciea paiwa, a inaczej, gdy jest się jego współwłaścicieem. Liczę na sentyment współwłaściciea. XXPrzez dziesiątki at trwała wojna między górnictwem a energetyką. Przez dziesięcioecia nie można było ustaić, kto jest tabakierą, a kto nosem. Spierano się, czy nos ma być do tabakiery, czy tabakiera do nosa. Teraz podział ró zostanie ustaony? Nie chodzi o ustaanie, kto komu ma służyć. Uważam, że powinniśmy dążyć do osiągnięcia równowagi. Do tej pory nadprodukcja węga powodowała spadek jego cen. Zbyt mała produkcja windowała ceny. Teraz górnicy i energetycy będą grai do jednej bramki. XXJednak da górników może to być prestiżowy pstryczek w nos. Jeżei będziemy anaizować poziom satysfakcji z posiadanego prestiżu, źe skończymy. Mamy do wykonania konkretną pracę i trzeba ją wykonać. Wiem, że nośne hasła, na przykład o prestiżu, miłe da ucha, mogą wpływać na załogę. Jednak ueganie im będzie błędem. Skoncentrujmy się na argumentach racjonanych. Podam panu przykład. Ponieważ nie mam wykształcenia górniczego, dużo czasu spędzam nad mapami górniczymi. Anaizuję pany inwestycyjne umożiwiające dotarcie do nowych pokładów. Są kopanie, w których nawet ja na pierwszy rzut oka widzę sens panowanych inwestycji. Jednak jest jedna kopania, która panuje dotarcie do nowych pokładów wbrew jakiejkowiek ogice. Czy mamy tam fedrować ze wzgędów prestiżowych? A może datego, że taka informacja będzie miła da ucha? Czy miła jest informacja, że jak wydamy 200 mn złotych na sfinansowanie tego pomysłu, to stracimy znacznie więcej? Rachunek jest prosty 200 mn złotych wydane w innym miejscu pozwoiłoby na odzyskanie zainwestowanych pieniędzy i na dodatkowe kikadziesiąt miionów zysku. Takie argumenty muszą dotrzeć do wszystkich. XXCo zrobić, żeby dotarły? Pan wciąż szuka odpowiedzi na miarę Noba, a ja chcę pokazać, jak to wygąda, i zaproponować rozwiązanie. Nie mogę zastanawiać się nad metodoogią wyjątkowo wyszukanego przekonywania do oczywistych faktów. Jeżei racjonane argumenty będą odrzucane, wtedy Poska Grupa Górnicza padnie. Wierzę, że racjonaność zwycięży. Pan uważa, że nie. Moim zdaniem nie ma pan racji, a nawet podstaw, żeby wątpić w rozsądek górników, kierownictwa kopań czy pracowników centrai PGG. Jestem przeciwnikiem okłamywania się nawzajem. Mam nadzieję, że nie tyko ja. X X Mówił pan o terenach pokopanianych i o tym, że trzeba je racjonanie wykorzystać. Ma pan pomysł, co można byłoby tam robić? Przecież zasoby węga kiedyś się skończą, a wciąż nie wiemy, co ma być na Śąsku po górnictwie. Powinien być przemysł. Nie wiem, czy można to nazwać pomysłem. Bardziej sposobem myśenia. Uważam, że obszar po kopani X powinien być aportem do dużego przedsięwzięcia. Jeżei jest inwestor, który chce rozwijać produkcję przemysłową, powinien dostać jasną ofertę: masz teren, dostęp do bocznicy koejowej, do zasiania w energię eektryczną i dobrze wykwaifikowane kadry techniczne. W Europie pada wiee projektów, ponieważ brakuje inżynierów, techników i pracowników z soidnymi kwaifikacjami. My jeszcze mamy takich udzi, mamy wyższe uczenie i tradycje techniczne. To nieubiane górnictwo i przemysł pracujący da niego stwarza szansę na przyszłość. Przygotowanie kompeksowej oferty to także zadanie da władz centranych. Proszę nie dopytywać mnie o szczegóły, bo zaraz powstanie potka, że chcę zamykać kopanie, żeby mieć tereny inwestycyjne. Teraz najważniejsze da Poskiej Grupy Górniczej jest umocnienie pozycji rynkowej. Przed nami długa droga, ostro pod górę.
8 Z I E L O N A S T R E F A Energooszczędne budownictwo Treści zawarte w pubikacji nie stanowią oficjanego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Nowe szkane domy oszczędne i inteigentne O budownictwie energooszczędnym zaczęto mówić w czasie paiwowego kryzysu ekonomicznego at 70. Spowodowało to między innymi poszukiwanie innych niż tradycyjne źródeł energii. Stały za tym racje ekonomiczne mniejsze zużycie energii oznacza mniejsze koszty i poityczne, czyi unikanie uzaeżnienia od wrogich państw. Dzisiaj do tych przesłanek dołączyły wyższa świadomość ekoogiczna społeczeństw i dbałość obywatei o jakość życia. Aspiracje te reaizują inteigentne domy, które są następnym etapem rozwoju energooszczędnego budownictwa. Zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej od 2020 roku nowe budynki w Posce będą musiały spełniać standard obiektów energooszczędnych. Ich zapotrzebowanie na energię do ceów grzewczych i wentyacyjnych ma więc wynosić nie więcej niż 40 kwh na metr kwadratowy rocznie. Nasze obecne standardy budownictwa znacznie od tego odstają norma wynosi 120 kwh na rok, o wiee więcej niż w krajach Europy Zachodniej, gdzie średnia wynosi ok. 50 kwh na rok. Już od 2014 roku w budownictwie jednorodzinnym obowiązują nowe normy da współczynnika przenikania ciepła i zapotrzebowania na energię pierwotną. Popyt nowych domów na energię pierwotną nie może przekraczać 120 kwh/m², a współczynnik przenikania ciepła nie może być wyższy niż 0,25 W/m². Najpierw drogo, później tanio Dom energooszczędny poprzez zastosowane rozwiązania projektowe i techniczne może być ekspoatowany przy mniejszym niż w tradycyjnym budownictwie zużyciu energii, przeznaczonej do ogrzewania czy oświetenia. O jego energooszczędności decyduje szereg czynników, począwszy od architektury (powinien mieć zwartą bryłę i sporo przeszkeń na nasłonecznionej eewacji), poprzez układ pomieszczeń i zorientowania na strony świata, po izoacyjność ciepną ścian i dachu. Jednak kuczowe znaczenie w tej kasyfikacji mają systemy użytkowania energii w budynku system grzewczy, ciepła woda użytkowa, energia eektryczna i gaz. Zapewniają je nowoczesne technoogie koektory słoneczne i ogniwa fotowotaiczne, pompy ciepła, piece akumuacyjne, zewnętrzne żauzje i wentyacja mechaniczna z rekuperacją. Przyjmuje się, że roczne zapotrzebowanie da domu energooszczędnego powinno być mniejsze niż 70 kwh/m 2. Zaeżnie od wykorzystanych technoogii jego budowa może wynieść o 10 15 proc. więcej niż budynku standardowego. Jednak w dłuższej perspektywie czasowej ta inwestycja się zwróci, ponieważ w budownictwie energooszczędnym dzięki wykorzystanym technoogiom i materiałom minimaizuje się miesięczne koszty utrzymania. Projekty domów tego typu zakładają poprawę izoacji termicznej, zmniejszenie zużycia energii i poprawę kasy energetycznej budynku. Energia może być w nich pasywnie pozyskiwana z otoczenia, a także gromadzona we wnętrzu. Nie wytraca się też dzięki bardzo dobrej izoacyjności ciepnej w zwykłych domach jednorodzinnych największy udział w stratach ciepła mają okna, wentyacja, ściany i dach. Następnym krokiem ku niższym kosztom i większemu komfortowi jest przerobienie domu na inteigentny. Inteigentny znaczy energooszczędny Koncepcja domu inteigentnego znakomicie wpisuje się w wizję budownictwa energooszczędnego i ekoogicznego. Zainstaowana w nim automatyka pozwaa jeszcze racjonaniej gospodarować energią i, co ważne, nie obniża komfortu domowników. Sercem tego rozwiązania jest system zarządzania budynkiem, który pomaga w optymanym sterowaniu poborem i produkcją energii. Dzięki skoordynowanemu i efektywnemu działaniu wszystkich włączonych w system urządzeń dom energooszczędny wyposażony w inteigentną automatykę oszczędza dodatkowe 20 proc. energii. Nie każdy dom energooszczędny jest budynkiem inteigentnym, ae prawie każdy dom inteigentny to budynek energooszczędny. Można sobie wyobrazić, że w domu niskoenergetycznym wszystkie systemy i urządzenia działają niezaeżnie od siebie i są obsługiwane przez udzi. Jednak system inteigentnej automatyki ułatwia wykorzystywanie wszystkich opcji maszyn, nawet gdy nikogo nie ma w domu. Każdy taki budynek ma zainstaowaną centraę, która umożiwia zdane sterowanie urządzeniami np. poprzez smartfona, tabet ub komputer. Mieszkańcy mogą skorzystać z wieu funkcji sterowania budynkiem w zakresie oświetenia, zasiania sprzętu, bezpieczeństwa, ogrzewania i wentyacji czy optymaizacji zużycia energii. Zdane sterowanie Inteigentne sterowanie oświeteniem automatyzuje wyłączanie i włączanie światła oraz reguuje jasność sztucznego oświetenia zaeżnie od oświetenia naturanego. Odpowiadają za to zamontowane na zewnątrz czujniki zmierzchu, automatycznie zapaające światło po zachodzie słońca, a wewnątrz czujniki ruchu. Najwyższe opłaty w ekspoatacji domu najczęściej wiążą się z ogrzewaniem grzejniki sterowane centranie programatorem czasowym, w połączeniu z czujnikami, rejestrują, w jakich pomieszczeniach znajdują się domownicy, pozwaając znacznie obniżyć rachunki. W najbardziej rozwiniętych rozwiązaniach można zaprogramować spersonaizowany system odpowiadający naszemu styowi życia. Wtedy wszystkim domowym czynnościom członków rodziny, od rana do wieczora, towarzyszą dopasowane do nich parametry oświetenia i ogrzewania. A gdy są w szkoe i pracy, system przełącza się na tryb najbardziej energooszczędny. IQ jest eko Zastosowanie inteigentnych rozwiązań przez właściciea domu przełoży się nie tyko na zawartość jego kieszeni, ae też w biskiej przyszłości na samopoczucie i stan środowiska wokół siebie. Zieone inteigentne domy wykorzystują odnawiane źródła energii koektory i panee słoneczne, turbiny wiatrowe, ogniwa fotowotaiczne, pompy ciepła czy maty i panee grzewcze. Te źródła energii pozwaają zużywać ok. 70 proc. mniej energii niż w domach budowanych w technoogii tradycyjnej. W związku z tym domy energooszczędne emitują też mniej gazów cieparnianych do atmosfery, redukując udzki ekoogiczny śad w środowisku naturanym. Bieżące monitorowanie obecności domowników zapobiega też zbytecznemu marnowaniu energii, ponieważ światła i ogrzewanie są wtedy automatycznie wyłączane, tak samo jak nieużywane sprzęty. Dopłaty z Funduszu WFOŚiGW w Katowicach oferuje dwuetnią bankową inię kredytową Dom energooszczędny. Dopłata przeznaczona jest da osób fizycznych budujących dom jednorodzinny ub kupujących mieszkanie na dofinansowanie w formie niskooprocentowanych kredytów kosztów budowy obiektów o małym zapotrzebowaniu na energię ciepną. Warunkiem jej uzyskania jest wysoki standard energetyczny projektu, m.in. rozwiązania automatyzujące pracę układów ogrzewania i wentyacji. Na budowę domu energooszczędnego można dostać dofinansowanie w wysokości 30 tys. złotych, a o 11 tys. złotych mogą się ubiegać osoby kupujące mieszkanie w budynku energooszczędnym. Kaendarz ekoogiczny ARCHIWUM 5 czerwca Światowy Dzień Ochrony Środowiska Naturanego Uiczne parady, happeningi, zieone koncerty, konkursy artystyczne w szkołach, sadzenie drzewek i szkoenia dotyczące recykingu tak od 1972 roku wygądają obchody Światowego Dnia Ochrony Środowiska Naturanego. Ceem święta jest pogłębienie świadomości opinii pubicznej w kwestii ochrony i poprawy stanu środowiska naturanego na Ziemi. ONZ od początku nakłaniała rządy i agencje Narodów Zjednoczonych, by obchodziły ten dzień i podejmowały działania na rzecz ochrony środowiska. Rezutatem tych starań były dwa światowe szczyty Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro w 1991 roku i Światowy Szczyt Zrównoważonego Rozwoju w Johannesburgu w 2002 roku. 27 czerwca Światowy Dzień Rybołówstwa Wszystkie stawy rybne w Posce zajmują około 70 tys. hektarów gruntów, czyi obszar odpowiadający około 140 boiskom do piłki nożnej. Rodzime rybołówstwo dziei się na: rybołówstwo bałtyckie, daekomorskie, śródądowe, przetwórstwo rybne i rynek produktów rybnych. By docenić tę gałąź gospodarki, Światowa Konferencja ds. Rybołówstwa uchwaiła obchodzony od 1985 roku Światowy Dzień Rybołówstwa. Również Unia Europejska czerpie z niego spore korzyści. UE jest trzecim po Chinach i Peru potentatem w zakresie rybołówstwa i jednym z największych światowych konsumentów ryb. Ceem działań Unii, przypominanym podczas Dnia, jest zachowanie zasobów morskich poprzez odpowiedziane zarządzanie nimi.