1. Malarstwo polskie XX wieku kierunki, twórcy, dzieła Uczeń powinien: 1. 1. Cele lekcji 1. a) Wiadomości umiejscowić epoki w czasie, przyporządkować artystę do kierunku, przyporządkować dzieła autorom, łączyć prezentowane dzieła z miejscem, w którym się znajdują, wskazać przykłady dzieł wprowadzających nową technikę plastyczną, zdefiniować pojęcia: modernizm, secesja, formiści, awangarda krakowska, kapiści, Grupa Krakowska, unizm, socrealizm, arsenałowcy, sztuka naiwna, Nowa Figuracja, GRUPPA, Grupa Ładnie. Uczeń potrafi: 2. b) Umiejętności zidentyfikować wybrane dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych, przypisać technikę plastyczną twórcom, którzy się w niej specjalizowali, rozpoznać artystę w oparciu o charakterystykę jego twórczości, rozpoznać w dziele sztuki temat, wyjaśnić związki i różnice między stylami i kierunkami sztuki, dostrzec i określić zależność dzieła sztuki od jego funkcji i środowiska powstania, opisać dzieło sztuki pod względem formy i treści, opisać fakty i zjawiska, które miały wpływ na formę dzieła, wskazać elementy formalne w malarstwie polskich artystów: kompozycję, kolor, światłocień i perspektywę, zinterpretować podstawowe tematy i treści dzieła sztuki, wykazać zależność między miejscem powstania dzieła, sytuacją społeczno polityczną, kręgiem artystycznym a kształtem dzieła, podać fakty z życia artystów mające wpływ na cechy charakterystyczne ich twórczości określić znaczenie i rolę dzieł dla przemian w sztuce, przytaczać trafnie dobrane przykłady twórców i dzieł ilustrujących różne postawy artystyczne.
2. 2. Metoda i forma pracy Prezentacja multimedialna, pogadanka, praca w grupach. 3. 3. Środki dydaktyczne Prezentacja multimedialna, podręcznik, tablice z reprodukcjami. 4. 4. Przebieg lekcji 1. a) Faza przygotowawcza Nauczyciel powtarza z uczniami podstawowe wiadomości na temat historii malarstwa polskiego do XX wieku. Odwołuje się do wiedzy uczniów na temat wydarzeń historycznych (odzyskanie niepodległości w 1918 roku, II wojna światowa, dojście komunistów do władzy, konflikty społeczne lat 1956-1980, przewrót polityczny 1989 roku), które wpłynęły na przemiany w malarstwie polskim XX wieku oraz wyjaśnia pojęcia: modernizm, secesja, formiści, awangarda krakowska, kapiści, Grupa Krakowska, unizm, socrealizm, arsenałowcy, sztuka naiwna, Nowa Figuracja, GRUPPA, Grupa Ładnie. 2. b) Faza realizacyjna Uczniowie śledzą tok prezentacji multimedialnej Kierunki w malarstwie polskim XX wieku, wykonują notatki. Grupy otrzymują tablice z reprodukcjami, wyszukują dzieła polskich malarzy, przypisują je do określonych kierunków artystycznych, grupują je zgodnie z danymi twórcy, ustalają elementy formalne w dziełach malarskich (określają temat, elementy kompozycyjne, kolor, światłocień i perspektywę). Odwołując się do wiedzy uzyskanej z prezentacji multimedialnej, określają charakterystyczne cechy twórczości poszczególnych malarzy. Ustalają, w jakich muzeach znajdują się ich dzieła. 3. c) Faza podsumowująca Poszczególne grupy uczniów prezentują wyniki swoich prac i robią notatki; ustalają przynależność poszczególnych malarzy do określonych kierunków artystycznych; zwracają uwagę na dzieła wyznaczające nowe trendy w malarstwie polskim; wskazują na znaczenie malarstwa dla rozwoju sztuki rodzimej w XX wieku. Na koniec zajęć uczniowie otrzymują test sprawdzający celem wypełnienia go jako pracy domowej (załącznik 1). 5. 5. Bibliografia 1. Kozakowska Zaucha U., Galeria Sztuki Polskiej XX wieku. Muzeum Narodowe w Krakowie. Przewodnik, Kraków 2005. 2. Krzysztofowicz Kozakowska S., Stolot F., Historia malarstwa polskiego, Wydawnictwo Kluszczyński, Kraków 2000. 3. Osińska B., Sztuka i czas. Od klasycyzmu do współczesności, WSiP, Warszawa 2005. 4. Poprzęcka M., Arcydzieła malarstwa polskiego, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1997. 5. Zieliński J. A., Stasiak J., Świat sztuki. Podręcznik dla klas 1-3 gimnazjum, WSiP, Warszawa 2002.
6. 6. Załączniki załącznik 1. 1. a) Karta pracy ucznia I. Wskaż prawidłową odpowiedź: 1) Projektów witraży nie wykonywał: a) Józef Mehoffer b) Stanisław Wyspiański c) Józef Pankiewicz 2) Pejzażysta Julian Fałat nie używał techniki: a) akwareli b) oleju c) pasteli 3) Pejzaż tatrzański nie pojawia się w twórczości: a) Wojciecha Gersona b) Józefa Chełmońskiego c) Stanisława Witkiewicza 4) Krajobraz Wileńszczyzny malował: a) Leon Wyczółkowski b) Władysław Podkowiński c) Ferdynand Ruszczyc 5) Obraz Śmierć Ellenai Jacka Malczewskiego nawiązuje do renesansowego dzieła: a) Giorgione Burza b) Mantegna Opłakiwanie Chrystusa
c) Rafael Szkoła Ateńska 6) Pejzażem ukraińskim nie fascynował się: a) Józef Pankiewicz b) Leon Wyczółkowski c) Józef Chełmoński 7) Widoki Krakowa nie pojawiają się w twórczości: a) Jana Stanisławskiego b) Władysława Ślewińskiego c) Stanisława Wyspiańskiego 8) Pod wpływem lektury De profundis Stanisława Przybyszewskiego powstało dzieło: a) Fantazja Witolda Wojtkiewicza b) Szał Władysława Podkowińskiego c) Demon (W kawiarni) Wojciecha Weissa 9) Czołowym huculistą, autorem monumentalnego dzieła Pogrzeb huculski, oddającego koloryt kultury tej społeczności, jest: a) Włodzimierz Tetmajer b) Kazimierz Sichulski c) Fryderyk Pautsch 10) Oryginalną interpretację kubizmu, świadomie prymitywizowanego odnaleźć można w twórczości malarza trójkątnych czapeczek i kukiełkowych dzieci, tj.: a) Tadeusza Makowskiego b) Olgi Boznańskiej c) Józefa Czapskiego 11) Ruch formistów źródło inspiracji artystycznej odnalazł w:
a) kurpiowskich wycinankach b) beskidzkich koronkach c) podhalańskim malarstwie na szkle 12) Do ugrupowania kapistów nie należał: a) Jan Cybis b) Leon Chwistek c) Zygmunt waliszewski 13) Koloryści wywodzili się ze szkoły: a) postimpresjonistycznego malarstwa Józefa Pankiewicza b) modernizmu peleryniarzy krakowskich (Jan Stanisławski, Stanisław Karnocki) c) ideologów ekspresjonizmu polskiego na czele z Tytusem Czyżewskim i Zbigniewem Pronaszko 14) Warsztat rzemieślniczy pod nazwą Firma Portretowa Stanisław Ignacy Witkiewicz trudniła się malowaniem portretów: a) farbą olejną na płótnie b) farbą pastelową na papierze c) tuszem na papierze 15) Negację obowiązującej w krakowskiej Akademii estetyki pokolenia młodopolskiego podjął w 1932 roku: a) Zbigniew Pronaszko dziełem Akt formistyczny b) Jonasz Stern dziełem Akt c) Tadeusz Kantor dziełem Obraz metaforyczny 16) Emballage to kompozycje - obiekty budowane z przedmiotów codziennego użytku. Tadeusz Kantor obok toreb i walizek najczęściej wykorzystywał symbol:
a) zepsutego parasola b) zepsutej lalki c) zepsutego zegara 17) Siedzibą powojennej Grupy Krakowskiej były: a) krużganki kościoła OO. Franciszkanów b) piwnice Pałacu pod Baranami c) piwnice Pałacu Krzysztofory 18) Papagaje i perokety to dzieło przygotowane w 1975 roku na wystawę Widzieć i rozumieć, która w myśl założeń Mieczysława Porębskiego miała być komentarz sztuki współczesnej do malarstwa XIX wieku wystawianego w Sukiennicach. Autorem tej monumentalnej kompozycji był: a) Jerzy Nowosielski b) Tadeusz Kantor c) Tadeusz Brzozowski 19) Artystką, która nie włączyła swojej śmiertelnej choroby do twórczości, nie eksponowała jej w swoich kompozycjach, jest: a) Magdalena Abakanowicz b) Alina Szapocznikow c) Katarzyna Kozyra 20) Autorką cyklu Zielnik, gdzie wykorzystano zmiażdżone, rozczłonkowane odlewy ciała ludzkiego celem ukazania nieuchwytnego procesu umierania, jest: a) Alicja Żebrowska b) Alina Szapocznikow c) Maria Pinińska Bereś 21) Na Biennale Sztuki w Wenecji w 1956 roku reprezentował Polskę artysta ukształtowany przez sztukę prawosławia i wykorzystujący ikonowy pietyzm w prezentacji aktów kobiecych (tzw. figuracja erotyczna). Jest nim:
a) Leon Tarasiewicz b) Zbylut Grzywacz c) Jerzy Nowosielski 22) Najbardziej znanym przedstawicielem arsenałowców, autorem cyklu Rozstrzelań i Ukrzesłowienia, podejmującym temat śmierci, który rozwiązuje się wprowadzając uproszczony kod (niebieska kolorystyka postaci martwej), jest: a) Andrzej Wróblewski b) Zbylut Grzywacz c) Leszek Sobocki 23) Zerwanie z informelem, powrót do figuracji, która wyraża niepokoje współczesnego człowieka, opowiedzenie się za sztuką dosadną i wyrazistą, odkłamująca rzeczywistość PRL-u deklarowali członkowie: a) Grupy Krakowskiej b) Grupy Wprost c) Supergrupy Azorro 24) Maciej Bieniasz rejestrował w swoich obrazach degradację przyrodniczą i społeczną: a) Trójmiasta b) Podlasia c) Śląska 25) Nawiązania do sztuki włoskiego i hiszpańskiego manieryzmu odnajdujemy w twórczości: a) Nikifora Krynickiego b) Zbyluta Grzywacza c) Tadeusza Brzozowskiego 26) Do GRUPPY, czyli ugrupowania średnio utalentowanych artystów, którzy myślą tylko o tym, jak odnieść wielki sukces i zarobić wielkie pieniądze nie należy:
a) Grzegorz Sztwiernia b) Jarosław Modzelewski c) Paweł Kowalewski 27) Portret trumienny malował na znakach drogowych, tablicach informacyjnych i zepsutych drzwiczkach: a) Zdzisław Beksiński b) Jerzy Duda Gracz c) Leszek Sobocki 28) Do powstałej w połowie lat 90. w Krakowie Grupy Ładnie, która w komiksowej stylistyce przedstawia współczesny świat, stosując również słowny komentarz z wycinków z prasy brukowej, nie należy: a) Rafał Bujnowski b) Marcin Maciejewski c) Oskar Dawicki 29) Zdzisław Beksiński pełne ekspresji obrazy i rysunki utrzymywał w atmosferze fantastyki i niepokoju stosując przede wszystkim: a) technikę fotografii b) kolaż c) prezentację video 30) Monumentalne rytualne obiekty przestrzenne z surowego drewna, kamieni polnych, rzemieni, powrozów (np. Zwidy, Wózek romantyczny ) wykonywał: a) Jacek Waltoś b) Jerzy Bereś c) Jan Tarasin 31) Niezwykle sugestywnie rozbudził zainteresowanie sztuką polską kurator wystawy Polaków portret własny i zarazem kustosz Muzeum Czartoryskich w Krakowie:
a) Mieczysław Porębski b) Marek Rostworowski c) Zofia Gołubiew 32) Martyrologia polska ostatniej dekady, zwłaszcza okresu stanu wojennego, to temat wiodący twórczości: a) Edwarda Dwurnika b) Krzysztof Wodiczko c) Władysław Hasior 33) Autorem specyficznych "aranżacji przestrzennych", w których dopełniają się wzajemnie elementy wizualne (obrazy, fotograficzne portrety artysty) i foniczne (jego głos odliczający kolejne liczby, wymalowane na płótnach) jest: a) Władysław Strzemiński b) Jerzy Duda-Gracz c) Roman Opałka 34) Artysta ten interesuje się technika video (m.in. Jak trenuje się dziewczynki, Obrzędy intymne ) i fotografią. Podejmuje temat kruchości ludzkiego ciała i życia oraz nieustającej potrzeby modlitwy (duchowości), np. Perserweracja mistyczna : a) Zbigniew Libera b) Włodzimierz Borowski c) Leon Tarasiewicz 35) Malarz - samouk, pochodzenia łemkowskiego, reprezentant sztuki naiwnej, który tworzył w Krynicy pejzaże, głównie miejskie, autoportrety, sceny religijne, to: a) Nikifor Krynicki b) Antoni Kenar c) Władysław Skoczylas II. Podaj nazwę ugrupowań artystycznych:
1) Działało w Warszawie w latach 1924 26 ; członkami byli m.in.: H. Berlew, M. Szczuka, T. Żarnowerówna; pierwsze w Polsce sformułowało zasady sztuki abstrakcyjnej; organem było czasopismo Blok 2) Działało w latach 1926 30 w Warszawie z inicjatywy Sz. Syrkusa; program zakładał jedność wszystkich sztuk plastycznych, zasadę nowego kształtowania układów przestrzennych w architekturze i jej funkcjonalność; wydawało czasopismo Praesens. Kwartalnik modernistów - 3) Działało w latach 1922 32, głównie w Warszawie; inicjatorzy: W. Borowski, H. Kuna, E. Zak; dążyli do formy zdyscyplinowanej, ładu w kompozycji i jej rytmizacji 4) Działało w latach 1930 39 w Warszawie; skupiało głównie malarzy; inspiracji szukano w naturze; członkami byli m.in.: L. Adwentowicz, F.Sz. Kowarski, L. Pękalski, J.S. Sokołowski, W. Taranczewski, K. Tomorowicz, J. Wodyński - 5) Działało w latach 1929 39 w Krakowie; założone z inicjatywy E. Krchy, K. i S. Pochwalskich i K. Rutkowskiego; członków łączyło zainteresowanie problematyką formy, zwłaszcza koloru (brak ściśle określonego programu, przy znacznym zróżnicowaniu postaw) 6) W latach 1925 35 działające w Krakowie; założone przez J. Hrynkowskiego i F. Kowarskiego; rzetelną formę uznali za podstawę warsztatu artystycznego 7) Działało w latach 1925 39 w Warszawie, założone z inicjatywy T. Pruszkowskiego; członkami byli m.in.: B. Cybis, B. Kanarek, J. Zamoyski; w twórczości nawiązywało do dawnego malarstwa, zwłaszcza holenderskiego i niderlandzkiego z XVI XVII wieku 8) Założone w 1929 roku przez uczniów T. Pruszkowskiego; istniało do 1939; członkami byli m.in.: E. Arct, A. Rak, T. Roszkowska, bracia E. i M. Seidenbeutel; wprowadziło dekoracyjność formy; tematykę rodzajową, pejzażową, martwą naturę 9) Działała w latach 1929 36 w Łodzi jako grupa artystyczno - literacka, utworzona z inicjatywy W. Strzemińskiego; członkami byli plastycy K. Kobro, H. Stażewski, Strzemiński, poeci J. Brzękowski, J. Przyboś 10) Założone w 1945 roku w Krakowie; przeciwstawiało się malarstwu kolorystów; członkami byli m.in.: T. Brzozowski, T. Kantor, K. Mikulski, J. Nowosielski Karta odpowiedzi 2. b) Notatki dla nauczyciela I. 1) Projektów witraży nie wykonywał:
a) Józef Mehoffer b) Stanisław Wyspiański c) Józef Pankiewicz 2) Pejzażysta Julian Fałat nie używał techniki: a) akwareli b) oleju c) pasteli 3) Pejzaż tatrzański nie pojawia się w twórczości: a) Wojciecha Gersona b) Józefa Chełmońskiego c) Stanisława Witkiewicza 4) Krajobraz Wileńszczyzny malował: a) Leon Wyczółkowski b) Władysław Podkowiński c) Ferdynand Ruszczyc 5) Obraz Śmierć Ellenai Jacka Malczewskiego nawiązuje do renesansowego dzieła: a) Giorgione Burza b) Mantegna Opłakiwanie Chrystusa c) Rafael Szkoła Ateńska 6) Pejzażem ukraińskim nie fascynował się: a) Józef Pankiewicz b) Leon Wyczółkowski c) Józef Chełmoński 7) Twórczość Juliusza Słowackiego nie wpłynęła na tematykę dzieł:
a) Jacka Malczewskiego b) Leona Wyczółkowskiego c) Jana Stanisławskiego 8) Widoki Krakowa nie pojawiają się w twórczości: a) Jana Stanisławskiego b) Władysława Ślewińskiego c) Stanisława Wyspiańskiego 9) Pod wpływem lektury De profundis Stanisława Przybyszewskiego powstało dzieło: a) Fantazja Witolda Wojtkiewicza b) Szał Władysława Podkowińskiego c) Demon (W kawiarni) Wojciecha Weissa 10) Oryginalną interpretację kubizmu, świadomie prymitywizowanego odnaleźć można w twórczości malarza trójkątnych czapeczek i kukiełkowych dzieci, tj.: a) Tadeusza Makowskiego b) Olgi Boznańskiej c) Józefa Czapskiego 11) Ruch formistów źródło inspiracji artystycznej odnalazł w: a) kurpiowskich wycinankach b) beskidzkich koronkach c) podhalańskim malarstwie na szkle 12) Do ugrupowania kapistów nie należał: a) Jan Cybis b) Leon Chwistek
c) Zygmunt waliszewski 13) Koloryści wywodzili się ze szkoły: a) postimpresjonistycznego malarstwa Józefa Pankiewicza b) modernizmu peleryniarzy krakowskich (Jan Stanisławski, Stanisław Karnocki) c) ideologów ekspresjonizmu polskiego na czele z Tytusem Czyżewskim i Zbigniewem Pronaszko 14) Warsztat rzemieślniczy pod nazwą Firma Portretowa Stanisław Ignacy Witkiewicz trudniła się malowaniem portretów: a) farbą olejną na płótnie b) farbą pastelową na papierze c) tuszem na papierze 15) Negację obowiązującej w krakowskiej Akademii estetyki pokolenia młodopolskiego podjął w 1932 roku: a) Zbigniew Pronaszko dziełem Akt formistyczny b) Jonasz Stern dziełem Akt c) Tadeusz Kantor dziełem Obraz metaforyczny 16) Emballage to kompozycje - obiekty budowane z przedmiotów codziennego użytku. Tadeusz Kantor obok toreb i walizek najczęściej wykorzystywał symbol: a) zepsutego parasola b) zepsutej lalki c) zepsutego zegara 17) Siedzibą powojennej Grupy Krakowskiej były: a) krużganki kościoła OO. Franciszkanów b) piwnice Pałacu pod Baranami c) piwnice Pałacu Krzysztofory
18) Papagaje i perokety to dzieło przygotowane w 1975 roku na wystawę Widzieć i rozumieć, która w myśl założeń Mieczysława Porębskiego miała być komentarz sztuki współczesnej do malarstwa XIX wieku wystawianego w Sukiennicach. Autorem tej monumentalnej kompozycji był: a) Jerzy Nowosielski b) Tadeusz Kantor c) Tadeusz Brzozowski 19) Artystką, która nie włączyła swojej śmiertelnej choroby do twórczości, nie eksponowała jej w swoich kompozycjach, jest: a) Magdalena Abakanowicz b) Alina Szapocznikow c) Katarzyna Kozyra 20) Autorką cyklu Zielnik, gdzie wykorzystano zmiażdżone, rozczłonkowane odlewy ciała ludzkiego celem ukazania nieuchwytnego procesu umierania, jest: a) Alicja Żebrowska b) Alina Szapocznikow c) Maria Pinińska Bereś 21) Na Biennale Sztuki w Wenecji w 1956 roku reprezentował Polskę artysta ukształtowany przez sztukę prawosławia i wykorzystujący ikonowy pietyzm w prezentacji aktów kobiecych (tzw. figuracja erotyczna). Jest nim: a) Leon Tarasiewicz b) Zbylut Grzywacz c) Jerzy Nowosielski 22) Najbardziej znanym przedstawicielem arsenałowców, autorem cyklu Rozstrzelań i Ukrzesłowienia, podejmującym temat śmierci, który rozwiązuje się wprowadzając uproszczony kod (niebieska kolorystyka postaci martwej), jest: a) Andrzej Wróblewski
b) Zbylut Grzywacz c) Leszek Sobocki 23) Zerwanie z informelem, powrót do figuracji, która wyraża niepokoje współczesnego człowieka, opowiedzenie się za sztuką dosadną i wyrazistą, odkłamująca rzeczywistość PRL -u deklarowali członkowie: a) Grupy Krakowskiej b) Grupy Wprost c) Supergrupy Azorro 24) Maciej Bieniasz rejestrował w swoich obrazach degradację przyrodniczą i społeczną: a) Trójmiasta b) Podlasia c) Śląska 25) Nawiązania do sztuki włoskiego i hiszpańskiego manieryzmu odnajdujemy w twórczości: a) Nikifora Krynickiego b) Zbyluta Grzywacza c) Tadeusza Brzozowskiego 26) Do GRUPPY, czyli ugrupowania średnio utalentowanych artystów, którzy myślą tylko o tym, jak odnieść wielki sukces i zarobić wielkie pieniądze nie należy: a) Grzegorz Sztwiernia b) Jarosław Modzelewski c) Paweł Kowalewski 27) Portret trumienny malował na znakach drogowych, tablicach informacyjnych i zepsutych drzwiczkach: a) Zdzisław Beksiński
b) Jerzy Duda Gracz c) Leszek Sobocki 28) Do powstałej w połowie lat 90. w Krakowie Grupy Ładnie, która w komiksowej stylistyce przedstawia współczesny świat, stosując również słowny komentarz z wycinków z prasy brukowej, nie należy: a) Rafał Bujnowski b) Marcin Maciejewski c) Oskar Dawicki 29) Zdzisław Beksiński pełne ekspresji obrazy i rysunki utrzymywał w atmosferze fantastyki i niepokoju stosując przede wszystkim: a) technikę fotografii b) kolaż c) prezentację video 30) Monumentalne rytualne obiekty przestrzenne z surowego drewna, kamieni polnych, rzemieni, powrozów (np. Zwidy, Wózek romantyczny ) wykonywał: a) Jacek Waltoś b) Jerzy Bereś c) Jan Tarasin 31) Niezwykle sugestywnie rozbudził zainteresowanie sztuką polską kurator wystawy Polaków portret własny i zarazem kustosz Muzeum Czartoryskich w Krakowie: a) Mieczysław Porębski b) Marek Rostworowski c) Zofia Gołubiew 32) Martyrologia polska ostatniej dekady, zwłaszcza okresu stanu wojennego, to temat wiodący twórczości: a) Edwarda Dwurnika
b) Krzysztof Wodiczko c) Władysław Hasior 33) Autorem specyficznych "aranżacji przestrzennych", w których dopełniają się wzajemnie elementy wizualne (obrazy, fotograficzne portrety artysty) i foniczne (jego głos odliczający kolejne liczby, wymalowane na płótnach) jest: a) Władysław Strzemiński b) Jerzy Duda Gracz c) Roman Opałka 34) Artysta ten interesuje się technika video (m.in. Jak trenuje się dziewczynki, Obrzędy intymne ) i fotografią. Podejmuje temat kruchości ludzkiego ciała i życia oraz nieustającej potrzeby modlitwy (duchowości), np. Perserweracja mistyczna : a) Zbigniew Libera b) Włodzimierz Borowski c) Leon Tarasiewicz 35) Malarz - samouk, pochodzenia łemkowskiego, reprezentant sztuki naiwnej, który tworzył w Krynicy pejzaże, głównie miejskie, autoportrety, sceny religijne, to: a) Nikifor Krynicki b) Antoni Kenar c) Władysław Skoczylas II. 1) Blok 2) Praesens 3) Rytm 4) Pryzmat 5) Zwornik 6) Jednoróg 7) Bractwo Św. Łukasza 8) Szkoła Warszawska
9) A. R. (artyści rewolucjoniści, awangarda rzeczywista) 10) Grupa Młodych Plastyków 7. 7. Czas trwania lekcji 45 minut ewentualnie 2 x 45 minut 8. 8. Uwagi do scenariusza Scenariusz może być realizowany zarówno na poziomie gimnazjalnym, jak i w liceum ogólnokształcącym (ewentualnie liceum plastycznym). Na poziomie licealnym praca zespołowa winna być rozbudowana do analizy zagadnień bardziej szczegółowych (temat prac, paleta barwna, symbolika).