Sporządzanie mapy do celów prawnych 311[10].Z3.04

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Zbigniew Lankiewicz Sporządzanie mapy do celów prawnych 311[10].Z3.04 Poradnik dla ucznia Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007

Recenzenci: mgr inŝ. Wanda Brześcińska dr inŝ. Barbara Gąsowska Opracowanie redakcyjne: mgr inŝ. Barbara Kapruziak Konsultacja: mgr Małgorzata Sienna Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z3.04 Sporządzanie mapy do celów prawnych, zawartej w modułowym programie nauczania dla zawodu technik geodeta. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 1

SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 5 3. Cele kształcenia 6 4. Materiał nauczania 7 4.1. Prace geodezyjne wykonywane do celów prawnych 7 4.1.1. Materiał nauczania 7 4.1.2. Pytania sprawdzające 12 4.1.3. Ćwiczenia 13 4.1.4. Sprawdzian postępów 14 4.2. Mapy do celów prawnych 15 4.2.1. Materiał nauczania 15 4.2.2. Pytania sprawdzające 17 4.2.3. Ćwiczenia 17 4.2.4. Sprawdzian postępów 18 5. Sprawdzian osiągnięć 19 6. Literatura 24 2

1. WPROWADZENIE Poradnik będzie Ci pomocny w kształtowaniu umiejętności wykonania mapy do celów prawnych wraz z projektem podziału działki, a takŝe pozwoli Ci zapoznać się z podstawowymi rodzajami map. W poradniku znajdziesz: wymagania wstępne, które określają umiejętności niezbędne do realizacji tej jednostki modułowej, cele kształcenia, które określą jaką wiedzą i jakimi umiejętnościami powinieneś dysponować po realizacji jednostki, materiał nauczania, który składa się z następujących zagadnień: podziały nieruchomości, scalenia i podziały gruntów, instrukcje i wytyczne techniczne, gospodarka nieruchomościami, mapy do celów prawnych, pytania sprawdzające, które umoŝliwią Ci upewnienie się, Ŝe poziom Twoich wiadomości jest wystarczający do realizacji ćwiczeń, ćwiczenia, które umoŝliwią Ci praktyczne wykorzystanie zdobytych wcześniej wiadomości, sprawdzian postępów, czyli zestaw kilku pytań dający Ci moŝliwość sprawdzenia, czy orientujesz się w zagadnieniach dotyczących zrealizowanego materiału nauczania, sprawdzian osiągnięć, czyli przykładowy test sprawdzający wiadomości z zakresu całej jednostki. 3

311[10].Z3 Obsługa geodezyjna nieruchomości 311[10]. Z3.01 Stosowanie przepisów prawnych w geodezji 311[10]. Z3.02 Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków 311[10]. Z3.03 Wykonywanie prac geodezyjnych do celów prawnych 311[10]. Z3.04 Sporządzanie mapy do celów prawnych Schemat układu jednostek modułowych 4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: korzystać z róŝnych źródeł informacji, posługiwać się podstawowymi pojęciami z prawoznawstwa, stosować przepisy prawa cywilnego, prawa rzeczowego i prawa administracyjnego, stosować w pracach geodezyjnych i kartograficznych obowiązujące normy, standardy techniczne oraz przepisy prawne, dobierać sprzęt do wykonywania czynności związanych z pracami geodezyjnymi, wykonywać czynności techniczno-prawne związane z podziałami nieruchomości a takŝe ze scaleniem i podziałem nieruchomości. 5

3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: zaplanować i zorganizować wykonanie prac terenowych w zespołach pomiarowych, zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska podczas realizacji geodezyjnych ćwiczeń terenowych, dobrać sprzęt do zaplanowanych pomiarów, sporządzić wstępny projekt podziału działki, zaprojektować nowe granice działek, wykonać pomiar granic działki, sporządzić operat podziału działki, sporządzić mapę do celów prawnych. 6

4. MATERIAŁ NAUCZANIA 4.1. Prace geodezyjne wykonywane do celów prawnych 4.1.1. Materiał nauczania Podziały nieruchomości Materiał nauczania dotyczący ww. zagadnienia omówiony został w pakiecie pt.: Wykonywanie prac geodezyjnych do celów prawnych 311[10].Z3.03. Zawarto w nim wszystkie regulacje prawne dotyczące tematyki podziałów, poszczególne etapy wykonywania podziałów, a takŝe omówiono w nim całą dokumentację jaka powstaje podczas wykonywania podziałów. W materiale dotyczącym podziałów nieruchomości w pakiecie Sporządzanie mapy do celów prawnych naleŝy przypomnieć, co zawiera: mapa z projektem podziału i mapa podziału, a takŝe dla przypomnienia ogólnych zasad podziałów zostanie przedstawiony schemat ideowy ich wykonywania. W szczególności mapy z projektem podziału, a takŝe mapa podziału zawierają: 1. nazwę jednostki ewidencyjnej, oznaczenie obrębu, numer arkusza mapy, 2. adres nieruchomości podlegającej podziałowi, 3. skalę mapy, 4. granice nieruchomości podlegającej podziałowi, 5. oznaczenie nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z katastru, księgi wieczystej lub innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości, 6. oznaczenie nieruchomości sąsiednich według danych z katastru, 7. powierzchnie dzielonej działki oraz naniesione kolorem czerwonym powierzchnie projektowanych do wydzielenia działek, 8. naniesione kolorem czerwonym granice projektowanych do wydzielenia działek gruntu, 9. przedstawione kolorem czerwonym oznaczenia nowoprojektowanych działek gruntu, 10. szkic orientacyjny w skali umoŝliwiający zlokalizowanie nieruchomości, 11. wykaz zmian gruntowych, 12. wykaz synchronizacyjny, w przypadku gdy w księdze wieczystej lub w razie jej braku w innych dokumentach określających stan prawny nieruchomości, nieruchomość podlegająca podziałowi posiada inne oznaczenia i inną powierzchnię niŝ w katastrze nieruchomości, 13. niezbędne do projektu podziału nieruchomości elementy zagospodarowania terenu, a w szczególności: ogrodzenia, budynki, obiekty małej architektury, studnie, szamba, przyłącza, drzewa stanowiące pomniki przyrody, elementy sieci uzbrojenia terenu przebiegające przez nieruchomość podlegającą podziałowi, 14. datę wykonania mapy oraz imię i nazwisko, numer uprawnień zawodowych i podpis osoby, która wykonała mapę. 7

Plan zagospodarowania przestrzennego lub decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu Podział: na wniosek Podział: z urzędu Wstępny projekt podziału Wójt Postanowienie o zgodności podziału z planem miejscowym Zgłoszenie prac Prace geodezyjne Projekt podziału Przyjęcie operatu do zasobu Wójt Decyzja o zatwierdzeniu projektu podziału Klauzule na mapie Stabilizacja nowych granic Wniesienie podziału przez Ośrodek na mapę zasadniczą Zmiany w ewidencji gruntów i budynków Rys. 1. Schemat ideowy podziału nieruchomości [2] 8

Scalenie i podział nieruchomości Scalenie i podział nieruchomości reguluje Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Przepisy ww. ustawy stosuje się do nieruchomości połoŝonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niŝ rolne i leśne, a takŝe do nieruchomości, które zostały objęte postępowaniem scaleniowym na podstawie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów. Aby dokonać procedury scalenia i podziału nieruchomości, gmina musi przeanalizować szczegółowe warunki scalenia i podziału, określone w planie miejscowym. Scalenia i podziału nieruchomości moŝna dokonać: 1. na wniosek właścicieli lub uŝytkowników wieczystych posiadających na obszarze przewidzianym do scalenia ponad 50% powierzchni gruntów. Do. wniosku dołącza się: odpisy ksiąg wieczystych lub w przypadku ich braku, inne dokumenty potwierdzające prawa do nieruchomości, wypisy i wyrysy z katastru nieruchomości. 2. z urzędu, jeŝeli gmina jest właścicielem lub uŝytkownikiem wieczystym ponad 50% powierzchni gruntów lub jeśli w planie miejscowym określono obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziałów. Po złoŝeniu wniosku, wójt, w okresie do 6 miesięcy od dnia złoŝenia wniosku, przeprowadza analizę okoliczności uzasadniających dokonanie scalenia i podziału nieruchomości. W wyniku przeprowadzonej analizy złoŝonego wniosku, wójt przedstawia radzie gminy projekt uchwały: o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości w granicach określonych w tym projekcie albo, o odmowie przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości. Po wejściu w Ŝycie uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, wójt wyznacza termin zebrania informacyjnego i powiadamia o nim uczestników postępowania. Na zebraniu informacyjnym uczestnicy postępowania zaznajamiani są z uchwałą o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości oraz z wynikami przeprowadzonej analizy, a takŝe dokonuje się wyboru rady uczestników scalenia w liczbie do 10 osób. Następnie przygotowywany jest projekt uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości. Projekt ww. uchwały jest przygotowany w oparciu o dokumentację geodezyjną projektu scalenia i podziału nieruchomości, wykonaną przez geodetę posiadającego uprawnienia z zakresu 2 ( Rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych ). Na ww. dokumentację składają się: mapa z geodezyjnym projektem scalenia i podziału nieruchomości, rejestr nieruchomości, z wykazaniem stanu dotychczasowego oraz stanu nowego po scaleniu i podziale. Geodeta uprawniony wykonuje takŝe dodatkowo czynności polegające na: geodezyjnym opracowaniu granic nieruchomości objętych scaleniem i podziałem nieruchomości, wyznaczeniu i wskazaniu uczestnikom postępowania granic nowo wydzielonych działek gruntu oraz utrwaleniu tych granic, zgodnie z przepisami o rozgraniczaniu nieruchomości. Przed podjęciem uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości, dokumentacja geodezyjna projektu scalenia i podziału nieruchomości wykonana przez geodetę uprawnionego, podlega przyjęciu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Mając tak przygotowany projekt uchwały o scaleniu i podziale nieruchomości, wójt przedstawia go radzie gminy. 9

Projekt uchwały powinien zawierać między innymi: geodezyjną dokumentację projektową scalenia i podziału nieruchomości, wnioski, uwagi i zastrzeŝenia zgłoszone w okresie wyłoŝenia projektu do wglądu, protokoły z posiedzeń rady, propozycje rozstrzygnięć, ze wskazaniem praw do nowo wydzielonych działek gruntu. W okresie, kiedy projekt uchwały wyłoŝony jest do wglądu, uczestnicy postępowania mogą składać na piśmie wnioski, uwagi i zastrzeŝenia do tego projektu. We wnioskach uczestnicy postępowania mogą wskazywać działki gruntu, które chcieliby otrzymać w zamian za dotychczas posiadane nieruchomości. ZłoŜone wnioski i uwagi podlegają zaopiniowaniu przez radę uczestników scalenia. O sposobie załatwienia wniosków i uwag rozstrzyga rada gminy w uchwale o scaleniu i podziale. O sposobie rozstrzygnięć zawiadamia się na piśmie uczestników postępowania, którzy złoŝyli uwagi, doręczając im wyciąg z uchwały. Koszty, związane ze scaleniem i podziałem nieruchomości, ponoszą uczestnicy postępowania, proporcjonalnie do powierzchni posiadanych przez nich nieruchomości objętych scaleniem i podziałem. W uchwale o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, rada gminy określa granice zewnętrzne gruntów, objętych scaleniem i podziałem. Zabudowane części nieruchomości mogą być objęte uchwałą, za zgodą ich właścicieli lub uŝytkowników wieczystych. Wójt składa we właściwym sądzie wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości, a gdy nieruchomość nie ma załoŝonej księgi wieczystej, o złoŝenie do istniejącego zbioru dokumentów odpisu uchwały. Rada gminy podejmuje uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości. Czynności związane z przeprowadzeniem postępowania w sprawie scalenia i podziału wykonuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości powinna zawierać: opracowane geodezyjnie granice gruntów objętych scaleniem i podziałem, wypis i wyrys z planu miejscowego, geodezyjny projekt scalenia i podziału nieruchomości; rejestr nieruchomości, z wykazaniem ich stanu dotychczasowego oraz stanu nowego po scaleniu i podziale, w tym nieruchomości przyznanych uczestnikom postępowania w zamian za nieruchomości będące ich własnością lub pozostające w uŝytkowaniu wieczystym przed scaleniem i podziałem, rozstrzygnięcia w sprawach nieruchomości otrzymywanych w zamian za nieruchomości objęte scaleniem i podziałem, a takŝe pomniejszenia powierzchni niezbędnej do wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub pod poszerzenie dróg istniejących. Pomniejszenie to następuje proporcjonalnie do powierzchni wszystkich nieruchomości objętych scaleniem i podziałem oraz do ogólnej powierzchni działek gruntu wydzielonych pod nowe drogi i pod poszerzenie dróg istniejących. JeŜeli nie ma moŝliwości przydzielenia nieruchomości o powierzchni w pełni równowaŝnej, za róŝnicę powierzchni dokonuje się odpowiednich dopłat w gotówce; ustalenia, co do rodzaju urządzeń infrastruktury technicznej planowanych do wybudowania, terminy ich budowy oraz źródła finansowania, ustalenia, co do wysokości, terminu i sposobu zapłaty opłat adiacenckich (jest to opłata ustalona w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budŝetu Unii Europejskiej 10

lub ze źródeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi, albo opłatę ustaloną w związku ze scaleniem i podziałem nieruchomości, a takŝe podziałem nieruchomości), rozstrzygnięcie o sposobie załatwienia wniosków, uwag i zastrzeŝeń, złoŝonych przez uczestników postępowania. Uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości, stanowi podstawę do: zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych, załoŝenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich praw do nieruchomości powstałych w wyniku scalenia i podziału, ujawnienia nowego stanu prawnego nieruchomości w katastrze nieruchomości, wyznaczenia i utrwalenia na gruncie granic nieruchomości powstałych w wyniku scalenia i podziału, wprowadzenia uczestników postępowania na nowe nieruchomości. Wnioski o dokonanie czynności zamknięcia istniejących lub załoŝenia nowych ksiąg wieczystych oraz ujawnienia nowego stanu prawnego w katastrze nieruchomości, składa wójt, burmistrz albo prezydent miasta. ObciąŜenia na nieruchomościach objętych scaleniem i podziałem przenosi się do nowo załoŝonych ksiąg wieczystych. 1 Plan miejscowy Scalenie i podział: - na wniosek - z urzędu Wójt - analiza Projekt uchwały o odmowie Projekt uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału Projekt granic zewnętrznych Wypis z planu Rys. 2. Kolejność wykonywania poszczególnych etapów prac scalania i podziału nieruchomości [2] 1 Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 maja 2005 r. w sprawie scalania i podziału nieruchomości 11

Instrukcje techniczne obowiązujące w geodezji i kartografii 1. O-1 Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych 2. O-2 Ogólne zasady opracowania map dla celów gospodarczych 3. O-3 Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej 4. O-4 Zasady prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego 5. G-1 Pozioma osnowa geodezyjna 6. G-2 Wysokościowa osnowa geodezyjna 7. G-3 Geodezyjna obsługa inwestycji 8. G-4 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe 9. G-5 Ewidencja gruntów i budynków 10. G-7 Geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu 11. K-1 Mapa zasadnicza 12. K-1 Podstawowa mapa kraju 13. K-1 Mapa zasadnicza 14. K-2 Mapy topograficzne do celów gospodarczych 15. K-3 Mapy tematyczne. 2 Gospodarka nieruchomościami Gospodarka nieruchomościami to metody i warunki zarządzania przestrzenią i jej obiektami, wynikające głównie z ustaleń zawartych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Gospodarka nieruchomościami jest procesem obejmującym szereg czynności o charakterze prawnym i geodezyjno prawnym, mających na celu właściwe zarządzanie nieruchomościami, w szczególności nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa i Jednostek Samorządu Terytorialnego. NajwaŜniejszymi procesami gospodarki nieruchomościami są: tworzenie zasobów nieruchomości, sprzedaŝ nieruchomości i oddawanie w uŝytkowanie wieczyste, oddawanie nieruchomości w trwały zarząd, podział nieruchomości, scalenia i podziały nieruchomości, pierwokup nieruchomości, wywłaszczanie nieruchomości i zwrot wywłaszczonych nieruchomości, określanie udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej, wycena nieruchomości. 4.1.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie są zasady wykonywania podziałów nieruchomości? 2. Jakie są zasady wykonywania scalania i podziałów gruntów? 3. Jaka jest tematyka podstawowych instrukcji stosowanych w geodezji i kartografii? 4. Jakie są najwaŝniejsze procesy gospodarki nieruchomościami? 2 www.gugik.gov.pl 12

4.1.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Wykonaj pomiar granic działki; oblicz współrzędne punktów granicznych i wykonaj szkic polowy z pomiaru. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) odszukać w terenie punkty osnowy sytuacyjnej, 2) dokonać wywiadu terenowego, odszukać zastabilizowane punkty graniczne lub inne elementy, które mogą określać granice działki, 3) pomierzyć połoŝenie ww. punktów, a takŝe innych elementów, jakie powinna zawierać mapa do celów prawnych, 4) sporządzić szkic polowy z wykonanego pomiaru, 5) obliczyć współrzędne pomierzonych punktów, 6) porównać obliczone współrzędne z wartościami podanymi w dokumentach geodezyjnych, zawierających dane liczbowe niezbędne do ustalenia przebiegu granic. WyposaŜenie stanowiska pracy: kopie dokumentów geodezyjnych, zawierających dane liczbowe niezbędne do ustalenia przebiegu granic, szkicownik, teodolit, statyw, tyczki, ruletki, komputer z oprogramowaniem do obliczeń geodezyjnych, ołówki, długopisy. Ćwiczenie 2 Wykonaj schemat ideowy procesu podziałów nieruchomości podlegających ustawie o gospodarce nieruchomościami. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) odszukać właściwe przepisy prawne regulujące podziały nieruchomości, 2) dokonać analizy kolejności czynności wykonywanych w procesie podziałowym, 3) dokonać analizy wszystkich moŝliwości wykonania podziału nieruchomości, 4) narysować schemat ideowy podziału nieruchomości na podstawie dokonanej wcześniej analizy, 5) przedstawić na forum grupy wyniki swojej pracy. 13

WyposaŜenie stanowiska pracy: przepisy prawne regulujące podziały nieruchomości (Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziału nieruchomości), kartka papieru, długopis. 4.1.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) określić zasady wykonania podziałów nieruchomości? 2) określić zasady wykonania scalenia i podziałów nieruchomości? 3) wymienić podstawowe instrukcje stosowane w geodezji i kartografii? 4) wyjaśnić pojęcie: gospodarka nieruchomościami? 5) wykonać pomiar granic działki? 6) obliczyć współrzędne punktów granicznych? 7) wykonać szkic polowy z pomiaru? 14

4.2. Mapy do celów prawnych 4.2.1. Materiał nauczania Rodzaje map do celów prawnych i ich przeznaczenie [2] W zaleŝności od charakteru działań prawnych wykonywane są następujące rodzaje map prawnych: 1. mapy nieruchomości w istniejących granicach jako wyrysy i wypisy z ewidencji gruntów, które słuŝą (lub mogą słuŝyć) do wszelkich działań prawnych, np. do: załoŝenia ksiąg wieczystych, wykupu, wywłaszczenia, sprzedaŝy, przekazania, innych celów, 2. mapy podziału pojedynczych nieruchomości lub kilku nieruchomości, słuŝące do: zniesienia współwłasności, kupna-sprzedaŝy, przekazania, innych celów, 3. mapy scalenia i podziału nieruchomości, 4. mapy podziału nieruchomości (gruntów) do wykupu lub wywłaszczenia: obiektów wydłuŝonych, innych terenów, 5. mapy do celów sądowych, słuŝące na przykład do: stwierdzenia zasiedzenia, działu spadku, zniesienia współwłasności, ustalenia słuŝebności, 6. mapy do celów opiniodawczych, jako kopie mapy zasadniczej, ewidencyjnej lub innej mapy, uzupełnione w miarę potrzeb odpowiednimi elementami graficznymi i opisowymi, w zaleŝności od celu, dla którego są wykonywane, 7. inne mapy, uwzględniające specyficzne warunki i potrzeby. 3 Ogólne zasady sporządzania map do celów prawnych [2] Mapy do celów prawnych opracowuje się: w skalach z ciągu skalowego mapy zasadniczej, w formatach będących wielokrotnością arkusza A-4, w dwóch kolorach: czarnym dla treści istniejącej i czerwonym dla treści projektowanej, przy uŝyciu znaków umownych określonych w instrukcji technicznej K-1. Na treść mapy do celów prawnych składają się: granice nieruchomości istniejących, granice nieruchomości projektowanych, granice działek, 3 Grzechnik B., Marzec Z. Mapy do celów prawnych podziały i scalanie oraz rozgraniczanie nieruchomości Warszawa 1998 Agencja Geodezyjno-Prawna Grunt 15

numery według ewidencji gruntów i budynków, nazwy i numery ksiąg wieczystych, miary czołowe, gdy granice zostały ustalone według stanu prawnego i zastabilizowane punkty graniczne, nazwy ulic, numery porządkowe nieruchomości, numery ewidencyjne oraz oznaczenia i nazwy ksiąg wieczystych dla nieruchomości sąsiednich, budynki i ogrodzenia trwałe. Na mapie do celów prawnych oprócz rysunku podstawowego naleŝy umieścić: 1. szkic orientacyjny w skali umoŝliwiającej zlokalizowanie obiektu wraz z kierunkiem północy, 2. wykaz zmian gruntowych (przy mapach podziałowych), gdy powierzchnia z dokumentów prawnych róŝni się od powierzchni uwidocznionej w ewidencji gruntów i budynków, 3. wykaz synchronizacyjny (przy mapach podziałowych), gdy oznaczenie nieruchomości w dokumentach określających stan prawny jest róŝne od oznaczenia w ewidencji gruntów i budynków, 4. opis mapy zawierający: połoŝenie nieruchomości, skalę mapy, cel sporządzenia mapy, sposób ustalenia lub przyjęcia granic nieruchomości, materiały źródłowe wykorzystane dla opracowania mapy, dane dotyczące wykonawcy mapy, numer uprawnień zawodowych, podpis i datę opracowania, 5. uwagi i objaśnienia niezbędne do korzystania z mapy, w szczególności dotyczące rozbieŝności: powierzchni, oznaczeń, zapisów w księgach wieczystych, 6. numerację nowoprojektowanych nieruchomości według poniŝszych zasad: dla kilku obiektów wydzielonych z jednej działki stosuje się numerację w postaci ułamka; w liczniku ułamka zapisuje się numer ewidencyjny działki pierwotnej, a w mianowniku kolejny numer nowej działki, dla duŝej ilości obiektów nadaje się im kolejne numery w obrębie ewidencyjnym. 7. rejestr nieruchomości (stosowany w przypadku wykupu lub wywłaszczenia), który zawiera: informacje o właścicielach, uŝytkownikach wieczystych lub władających, oznaczenia i powierzchnie nieruchomości, powierzchnie uŝytków i klas, informacje o sposobie przekształcania struktury powierzchniowej nieruchomości, bilans powierzchni, wartość nieruchomości. 4 4 Grzechnik B., Marzec Z. Mapy do celów prawnych podziały i scalanie oraz rozgraniczanie nieruchomości Warszawa 1998 Agencja Geodezyjno-Prawna Grunt 16

4.2.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie są rodzaje map do celów prawnych? 2. Jaka jest treść map do celów prawnych? 3. Jakie dodatkowe informacje (oprócz rysunku podstawowego) umieszcza się na mapie do celów prawnych? 4. Jakie są zasady numerowania nowoprojektowanych nieruchomości? 5. Jakie informacje zawiera rejestr nieruchomości? 4.2.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Opracuj mapę z projektem podziału nieruchomości. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) zgromadzić dokumenty dotyczące dzielonej nieruchomości, a takŝe nieruchomości sąsiednich, 2) opracować szkic wyniesienia nowoprojektowanych punktów granicznych działki, 3) opracować mapę z projektem podziału oraz wykaz zmian gruntowych. WyposaŜenie stanowiska pracy: dokumenty dotyczące dzielonej nieruchomości, a takŝe nieruchomości sąsiednich, stanowisko komputerowe z geodezyjnym programem graficznym, instrukcja obsługi geodezyjnego programu graficznego. Ćwiczenie 2 Skompletuj operat podziału działki. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 1) sporządzić następujące dokumenty: protokół złoŝenia operatu do PODGiK, zgłoszenie pracy geodezyjnej, sprawozdanie techniczne, wypisy z rejestru gruntów, protokoły z badania ksiąg wieczystych, wstępny projekt podziału działki, zawiadomienia o czynnościach przyjęcia granic nieruchomości, szkice wyniesienia punktów granicznych, obliczenie współrzędnych punktów granicznych, protokół graniczny podziału działki, wykaz zmian gruntowych, szkic polowy z pomiaru granic na gruncie, mapa z projektem podziału nieruchomości wraz z wykazem zmian, 17

protokół z czynności utrwalenia nowych punktów granicznych; 2) skompletować operat podziału działki, porządkując dokumenty według ww. kolejności. WyposaŜenie stanowiska pracy: Ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne, niezbędne instrukcje i wytyczne techniczne, operaty podziału działek, druki i formularze niezbędnych dokumentów, teczka wiązana. 4.2.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) wymienić rodzaje map do celów prawnych? 2) określić treść map do celów prawnych? 3) wyjaśnić zasady numerowania nowoprojektowanych nieruchomości? 4) wymienić elementy składowe rejestru nieruchomości? 5) sporządzić operat podziału działki? 6) sporządzić mapę do celów prawnych? 18

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uwaŝnie instrukcję masz na tę czynność 5 minut; jeŝeli masz wątpliwości - zapytaj nauczyciela. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań. Do kaŝdego zadania dołączone są 4 moŝliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Za kaŝdą poprawną odpowiedź otrzymasz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak otrzymasz 0 punktów. 6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi; zaznacz poprawną odpowiedź stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. 7. W przypadku pomyłki błędną odpowiedź zaznacz kółkiem, a następnie zaznacz odpowiedź prawidłową. 8. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 9. Kiedy udzielenie odpowiedzi na kolejne zadanie będzie Ci sprawiało trudność, odłóŝ jego rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 10. Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 11. Po zakończeniu testu podnieś rękę i zaczekaj, aŝ nauczyciel odbierze od Ciebie pracę. ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH Powodzenia! 1. Zaewidencjonowane zgłoszenie pracy geodezyjnej upowaŝnia do a) wstępu do budynku. b) samowolnej wycinki drzew i krzewów, które uniemoŝliwiają wykonanie pomiaru. c) wstępu na grunt. d) pobrania zaliczki pienięŝnej od zlecającego. 2. Mapa do celów prawnych nie zawiera następujących elementów a) granic nieruchomości. b) ogrodzeń trwałych. c) budynków. d) elementów uzbrojenia terenu. 3. Niezbędnym warunkiem jaki naleŝy spełnić by podział nieruchomości był moŝliwy jest konieczność by a) projektowane do wydzielenia działki mają nieregularne kształty. b) projektowane do wydzielenia działki nie mają dostępu do drogi publicznej. c) powierzchnia jednej z nowych działek wynosi mniej niŝ 500 m 2. d) projektowane do wydzielenia działki nie mają jednakowej powierzchni. 4. Decyzje zatwierdzające podziały nieruchomości wydaje a) marszałek województwa. b) wójt. c) wojewoda. d) premier. 19

5. Protokół z czynności przyjęcia granic, wykonywany przy podziale nieruchomości nie zawiera a) oznaczenia nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z katastru. b) oznaczenia nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z ksiąg wieczystych. c) szkicu przebiegu granic dzielonej działki. d) przedstawionych w kolorze czerwonym nowoprojektowanych granic nieruchomości. 6. Wstępny projekt podziału nieruchomości nie musi zawierać a) dokumentu określającego tytuł prawny do nieruchomości. b) zgody właścicieli nieruchomości sąsiednich na podział. c) protokołu z przyjęcia granic nieruchomości. d) wypisu i wyrysu z EGiB. 7. ZaleŜnie od ustaleń planu miejscowego podział nieruchomości moŝe nastąpić w celu a) zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma budynkami, wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, jeŝeli podział ma polegać na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli, wskazanych we wspólnym wniosku, budynków wraz z działkami gruntu niezbędnymi do prawidłowego korzystania z tych budynków. b) wydzielenia działki budowlanej, jeŝeli budynek został wzniesiony na tej działce przez samoistnego posiadacza w dobrej wierze. c) wydzielenia części nieruchomości, której własność lub uŝytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa. d) podziału działki budowlanej, gdy nieruchomość dzielona będzie przeznaczona pod budowę osiedla domów jednorodzinnych. 8. Podziały nieruchomości moŝe wykonywać geodeta, który posiada uprawnienia a) z zakresu 1. b) z zakresu 2. c) z zakresu 3. d) z zakresu 4. 9. Przepisy dotyczące scalenia i podziału nieruchomości, stosuje się do nieruchomości, połoŝonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele a) inne niŝ rolne i leśne. b) rolne. c) leśne. d) rolne i leśne. 10. Scalenia i podziału nieruchomości moŝna dokonać na wniosek właścicieli posiadających na obszarze przewidzianym do scalenia ponad a) 10% powierzchni gruntów. b) 50% powierzchni gruntów. c) 25% powierzchni gruntów. d) 30% powierzchni gruntów. 20

11. Scalenia i podziału nieruchomości moŝna dokonać z urzędu pod warunkiem, Ŝe gmina jest właścicielem a) ponad 10% powierzchni gruntów. b) ponad 25% powierzchni gruntów. c) ponad 50% powierzchni gruntów. d) ponad 30% powierzchni gruntów. 12. Uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości nie stanowi podstawy do a) zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych. b) załoŝenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich praw do nieruchomości powstałych w wyniku scalenia i podziału. c) ujawnienia nowego stanu prawnego nieruchomości w katastrze nieruchomości. d) rozpoczęcia negocjacji w sprawie nieruchomości zamiennych. 13. Na mapie do celów prawnych, oprócz rysunku podstawowego naleŝy umieścić a) elementy podziemne uzbrojenia terenu. b) elementy naziemne uzbrojenia terenu. c) nazwy i numery ksiąg wieczystych. d) szkic orientacyjny wraz z kierunkiem północy. 14. Wykaz synchronizacyjny (przy mapach podziałowych) wykonuje się a) zawsze. b) gdy powierzchnia z dokumentów określających stan prawny jest róŝna od powierzchni ujawnionej w ewidencji gruntów i budynków. c) gdy oznaczenie nieruchomości w dokumentach określających stan prawny jest róŝne od oznaczenia z ewidencji gruntów i budynków. d) gdy wymaga tego zleceniodawca. 15. Mapą do celów prawnych nie jest mapa a) scalenia i podziału nieruchomości. b) zasadnicza. c) podziału pojedynczej nieruchomości. d) podziału nieruchomości (gruntów) do wykupu lub wywłaszczenia. 16. Mapy do celów prawnych opracowuje się w oparciu o znaki umowne określone w a) instrukcji technicznej K-1. b) instrukcji technicznej G-1. c) instrukcji technicznej O-4. d) instrukcji technicznej G-2. 17. Mapy do celów prawnych opracowuje się a) w dwóch kolorach: czarnym dla treści istniejącej i czerwonym dla treści projektowanej. b) w dwóch kolorach: czerwonym dla treści istniejącej i czarnym dla treści projektowanej. c) w kolorze czarnym. d) w kolorze czerwonym. 21

18. Rejestr nieruchomości (stosowany w przypadku wykupu lub wywłaszczenia) zawiera a) elementy naziemne uzbrojenia terenu. b) wartość nieruchomości. c) wysokościową osnowę geodezyjną. d) elementy podziemne uzbrojenia terenu. 19. Szkic orientacyjny stosowany na mapach do celów prawnych stanowi element a) słuŝący tylko do określenia kierunku północy. b) będący zmniejszoną mapą podziałową. c) słuŝący do wstępnego lokalizowania przedstawionej na mapie treści. d) ozdobny. 20. Instrukcja techniczna K-1 dotyczy a) poziomej osnowy geodezyjnej. b) wysokościowej osnowy geodezyjnej. c) geodezyjnej obsługi inwestycji. d) podstawowej mapy kraju. 22

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko:... Sporządzanie mapy do celów prawnych Zakreśl poprawną odpowiedź. Nr zadania Odpowiedź 1. a b c d 2. a b c d 3. a b c d 4. a b c d 5. a b c d 6. a b c d 7. a b c d 8. a b c d 9. a b c d 10. a b c d 11. a b c d 12. a b c d 13. a b c d 14. a b c d 15. a b c d 16. a b c d 17. a b c d 18. a b c d 19. a b c d 20. a b c d Razem: Punkty 23

6. LITERATURA 1. Bojar Z.: czasopismo Geodeta : artykuł Procedura administracyjna, Nr 8/2004, sierpień 2004 r. 2. Grzechnik B., Marzec Z.: Mapy do celów prawnych. Podziały i scalenia oraz rozgraniczanie nieruchomości. Agencja Geodezyjno-Prawna GRUNT, Warszawa 1998 3. Hycner R.: Wybrane problemy geodezyjne i prawne. Katowice 2002 4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości. 5. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie scalania i podziału nieruchomości 6. Ustawa o gospodarce nieruchomościami 7. Ustawa Prawo Geodezyjne i Kartograficzne 8. www.gugik.gov.pl 24