POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Geodezji i Kartografii

Transkrypt

1 POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Geodezji i Kartografii Tytuł rozprawy doktorskiej: Analiza niespójności przestrzeni technologiczno prawnej w aspekcie ustalania przebiegu granic działek ujawnianych w katastrze nieruchomości Autor: mgr inŝ. Robert Łuczyński Promotor: prof. dr hab. inŝ. Wojciech Wilkowski Obrona rozprawy doktorskiej, 10 grudnia 2010 r.

2 Problem badawczy: - rozbieŝności pomiędzy prawem własności (określonym w księgach wieczystych), a danymi geodezyjnymi wyznaczającymi zasięg tego prawa na gruncie (określonymi w katastrze nieruchomości) - prawa rzeczowe ujawnione w księdze wieczystej są objęte rękojmią wiary publicznej, natomiast granic, określających zasięg tego prawa w przestrzeni, nie obejmuje wymieniona rękojmia - doprowadzenie do zgodności tych stanów wymaga osiągnięcia spójności przestrzeni technologiczno - prawnej

3 Cel pracy: - systematyzacja pojęć związanych z ustalaniem przebiegu granic działek - analiza i ocena stanu niespójności przestrzeni technologiczno prawnej granic działek - opracowanie modelowego rozwiązania dotyczącego ustalania przebiegu granic działek zapewniającego spójność badanej przestrzeni

4

5 Teza rozprawy Przestrzeń technologiczno prawna granic działek ujawnianych w katastrze nieruchomości zawiera niespójności, które moŝna sukcesywnie eliminować poprzez realizację modelowego rozwiązania dotyczącego ustalania połoŝenia punktów i przebiegu linii granicznych

6 Metodyka badań - analiza przepisów prawnych i technicznych dotyczących procedur prac geodezyjno - prawnych, - badania przebiegu postępowań oraz dokumentów geodezyjno prawnych w obiektach, na podstawie których ujawniono przebieg granic działek w katastrze nieruchomości Analizie poddano procedury: - rozgraniczeń nieruchomości, - podziałów nieruchomości, - scaleń gruntów, - scaleń i podziałów nieruchomości, - prac związanych z zakładaniem i modernizacją ewidencji gruntów i budynków.

7 Wybrane niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek - rozgraniczenia nieruchomości Rozstrzygnięcie postępowania w drodze ugody granicznej stanowi jedyny w polskim prawie przypadek, kiedy geodeta podpisując wraz ze stronami dokument, decyduje o prawnym ustaleniu przebiegu granic nieruchomości NaleŜałoby albo całkowicie odrzucić tę formę zatwierdzenia przebiegu granic, albo procedurę taką rozpowszechnić we wszystkich pracach związanych z ustalaniem przebiegu granic, nadając geodetom uprawnienia mierniczych przysięgłych

8 Wybrane niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek - podziały nieruchomości Procedura przyjęcia granic zewnętrznych do podziału nie ma charakteru konstytutywnego. Status granic prawnych otrzymują wyłącznie nowo wydzielone w wyniku podziału granice, a ściśle tylko kierunki tych granic. Nie wszystkie wydzielone w wyniku podziału działki mają ostatecznie ustalone granice i powierzchnie.

9 Wybrane niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek - podziały nieruchomości Podziały nieruchomości na obszarach rolnych i leśnych nie są objęte przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. Odbywają się one bez postępowania administracyjnego, a ich przebieg nie jest uregulowany w Ŝadnym akcie prawnym. Za kwestie proceduralne Za kwestie proceduralne jest odpowiedzialnych 379 reŝimów powiatowych!!!

10 Wybrane niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek - prace związane z zakładaniem ewidencji gruntów i budynków Kryterium dokładności Średni błąd połoŝenia punktu poligonowego względem punktu nawiązania (po wyrównaniu) Zarządzenie (1962) Poligonizacja techniczna I klasy m p 7.5 cm II klasy m p 15 cm III klasy m p 25 cm IV klasy m p 50 cm V klasy m p 75 cm Standardy (1983, 1988) Osnowa pozioma I klasy m D < II klasy m p 5 cm III klasy m p 10 cm osnowa pomiarowa m p 20 cm (m p 50 cm dla terenów rolnych)

11 Wybrane niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek - prace związane z zakładaniem ewidencji gruntów i budynków Kryterium dokładności Dopuszczalna róŝnica dwukrotnego pomiaru długości boku osnowy o długości: a) 100 m b) 150 m c) 200 m poligonizacja techniczna IV klasy ciągi sytuacyjne i linie pomiarowe w terenie kat. C: a) 0.07 m b) 0.09 m c) 0.10 m Zarządzenie (1962) poligonizacja techniczna V klasy ciągi sytuacyjne i linie pomiarowe w terenie kat. D: a) 0.14 m b) 0.17 m c) 0.20 m Standardy (1983, 1988) osnowa pomiarowa: a) 0.06 m b) 0.07 m c) 0.08 m

12 Wybrane niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek - prace związane z zakładaniem ewidencji gruntów i budynków Kryterium dokładności Zarządzenie (1962) Standardy (1983, 1988) Dopuszczalna odchyłka kątowa ciągu sytuacyjnego a) 4 kąty a) 4 00 (0 g.07 c 41 cc ) a) 2 00 (0 g.03 c 60 cc ) b) 8 kątów c) 12 kątów b) 5 39 (0 g.10 c 46 cc ) c) 6 56 (0 g.12 c 84 cc ) b) 2 50 (0 g.05 c 09 cc ) c) 3 28 (0 g.06 c 24 cc ) Dopuszczalna odchyłka liniowa ciągu sytuacyjnego o długości: a) 1000 m b) 2000 m c) 3000 m poligonizacja techniczna IV klasy ciągi sytuacyjne w terenie kat. C: a) 0.71 m b) 0.90 m c) 0.86 m poligonizacja techniczna V klasy ciągi sytuacyjne w terenie kat. D: a) 0.97 m b) 1.13 m c) 1.41 m a) 0.24 m b) 0.42 m c) 0.63 m

13 Wybrane niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek - prace związane z zakładaniem ewidencji gruntów i budynków Obowiązujące przepisy nie przewidują właściwej formy ostrzeŝenia, Ŝe dane dotyczące przebiegu granic nie spełniają warunków przestrzeni technologiczno prawnej! Szkic pomiarowy włączony do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, stanowiący podstawowy dokument określający przebieg granic działek

14 Wybrane niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic działek - prace związane z modernizacją ewidencji gruntów i budynków Modernizacja ewidencji, jako działanie mające na celu modyfikację istniejących danych, powinna prowadzić do zapewnienia spójności przestrzeni technologiczno prawnej. Przepisy zezwalają na wykorzystywanie podczas modernizacji kompleksowej istniejących materiałów i danych, które nie spełniają wymagań obowiązujących standardów technicznych! Obowiązek ustalenia przebiegu granic działek występuje dopiero wtedy, kiedy nie moŝna określić połoŝenia punktów granicznych z dokładnością większą niŝ: m w obrębach wiejskich, m w obrębach miejskich, (względem najbliŝszych elementów szczegółowej poziomej osnowy geodezyjnej). Modernizacja ewidencji gruntów i budynków nie spełnia warunków podprzestrzeni prawnej!

15 Ocena stanu niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic

16 Ocena stanu niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic Rodzaj pracy Rozgraniczenie nieruchomości Przypadek Postępowanie administracyjne Spór i ugoda graniczna Postępowanie sądowe Podprzestrzeń technologiczna Podprzestrzeń prawna Spójność Tak Tak Tak Tak Nie Nie Tak Tak Tak

17 Ocena stanu niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic Rodzaj pracy Podział nieruchomości Przypadek Postępowanie administracyjne granice zewnętrzne Postępowanie administracyjne nowe linie graniczne Brak postępowania administracyjnego Podprzestrzeń technologiczna Podprzestrzeń prawna Spójność Tak Nie Nie Tak Tak Tak administracyjnego Tak Nie Nie granice zewnętrzne Brak postępowania administracyjnego Tak Nie Nie nowe linie graniczne Scalenie i podział nieruchomości Granice zewnętrzne Tak Nie Nie Nowe linie graniczne Tak Tak Tak

18 Ocena stanu niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic Rodzaj pracy Przypadek Ustalenie przebiegu granic do celów ewidencji gruntów i budynków Modernizacja ewidencji gruntów i budynków Podprzestrzeń technologiczna Podprzestrzeń prawna Spójność Tak Nie Nie Nie Nie Nie

19 Ocena stanu niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic Rodzaj pracy Scalenie gruntów Przypadek Podprzestrzeń technologiczna Podprzestrzeń prawna Spójność Granice zewnętrzne Tak Tak Tak Nowe linie graniczne Tak Tak Tak Jedyną pracą geodezyjno - prawną, która spełnia wymagania przestrzeni technologiczno prawnej, jest scalenie gruntów. W pozostałych pracach stwierdza się niespójności, których przyczyny, z wyjątkiem modernizacji ewidencji, wynikają wyłącznie z kryteriów podprzestrzeni prawnej.

20 Ocena stanu niespójności przestrzeni technologiczno - prawnej granic Podstawę jednolitości prac geodezyjnych i kartograficznych na obszarze Polski zapewnia, działający w Polsce od 2008 r., system ASG-EUPOS, który gwarantuje poprawność realizacji państwowego systemu odniesień przestrzennych Pomimo nowych przepisów, dokumentacja powstała przed dziesiątkami lat, stopniowo zastępowana w wyniku sukcesywnie wykonywanych prac, nadal wypełnia znaczną część przestrzeni granic działek niespójnościami, zarówno podprzestrzeni technologicznej, jak i prawnej

21 Granice działek w katastrach wybranych krajów Unii Europejskiej Austria Czechy Holandia Polska

22 Kataster austriacki

23 Austriacki kataster graniczny

24 Propozycja modelowego rozwiązania dotyczącego ustalania przebiegu granic

25 Propozycja modelowego rozwiązania dotyczącego ustalania przebiegu granic 1 Zgłoszenie pracy geodezyjnej 2 Zbadanie stanu prawnego nieruchomości w zakresie dokumentacji stwierdzającej stan prawny oraz ustalenie adresów stron postępowania. 3 Analiza dokumentacji określającej połoŝenie punktów i przebieg linii granicznych oraz wykonanie pomiarów terenowych umoŝliwiających odtworzenie przebiegu granic zewnętrznych obszaru objętego postępowaniem.

26 Propozycja modelowego rozwiązania dotyczącego ustalania przebiegu granic 4 Opracowanie przebiegu granic działek katastralnych oraz wyznaczenie na gruncie granic zewnętrznych obszaru objętego postępowaniem na podstawie istniejących materiałów w sposób umoŝliwiający wskazanie przebiegu linii granicznych zainteresowanym.

27 Propozycja modelowego rozwiązania dotyczącego ustalania przebiegu granic 5 Wezwanie stron do stawienia się na gruncie i zapoznania się z wyznaczonym przebiegiem granic zewnętrznych obszaru objętego postępowaniem.

28 Propozycja modelowego rozwiązania dotyczącego ustalania przebiegu granic 6 Pomiar punktów granicznych, których połoŝenie zostało zaakceptowane przez strony. Podpisanie protokołu ustalenia istniejącego przebiegu granic katastralnych. developed by the author

29 Propozycja modelowego rozwiązania dotyczącego ustalania przebiegu granic 7 Opracowanie dokumentacji technicznej z projektem nowo wydzielanych linii granicznych. 8 Kontrola dokumentacji oraz włączenie operatu technicznego do zasobu geodezyjnego i kartograficznego. 9 Wykazanie współrzędnych punktów granicznych w katastrze nieruchomości w układzie decyzja administracyjna organu prowadzącego kataster nieruchomości oraz aktualizacja zapisów w księgach wieczystych.

30 Wnioski Wprowadzenie do realizacji zaproponowanego rozwiązania: - pozwoli na sukcesywne eliminowanie niespójności przestrzeni technologiczno prawnej granic działek, - stworzy moŝliwość objęcia przez państwo rękojmią wiary publicznej granic nieruchomości (dział I-O księgi wieczystej), - wzmocni konstytucyjną rzetelność prawa własności i sprawność w działaniu instytucji publicznych, - umoŝliwi efektywne sankcjonowanie naruszeń wynikających z braku poszanowania granic nieruchomości.

31 Wnioski Do czasu osiągnięcia pełnej spójności przestrzeni technologiczno prawnej granic działek katastralnych, naleŝy wyróŝnić w polskim katastrze zbiór punktów i linii granicznych, których połoŝenie i przebieg zostały ustalone z zachowaniem warunków spójności przestrzeni technologiczno prawnej, analogicznie, jak to zastosowano w granicznym katastrze austriackim. Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach , jako projekt badawczy. Niniejsza prezentacja jest dostępna na stronie