PRZEGLĄD AKTUALNOŚCI GOSPODARCZYCH NA UKRAINIE 22-28 czerwca 2009 r. Nr 26/2009 (54) * * *

A M B A S A D A RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ NA UKRAINIE WYDZIAŁ PROMOCJI HANDLU I INWESTYCJI K i j ó w, 2 9. 0 6. 2 0 0 9 r. PRZEGLĄD AKTUALNOŚCI GOSPODARCZYCH NA UKRAINIE 22-28 czerwca 2009 r. Nr 26/2009 (54) Uwaga: wszelkie załączniki do informacji prezentowanych poniŝej znaleźć moŝna na stronie internetowej Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie (http://www.kiev.trade.gov.pl) w informacjach z danego dnia, zamieszczonych w zakładce Aktualności. Kijów, 22 czerwca 2009 r. III posiedzenie Polsko-Ukraińskiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Gospodarczej Wymiana handlowa, współpraca w sektorze energetycznym, przygotowania do Euro 2012 oraz ułatwienia w ruchu przygranicznym to główne tematy III posiedzenia Polsko-Ukraińskiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Gospodarczej, które odbyło się 18-19 czerwca br. w Kijowie. W obradach udział wzięli wicepremier, minister gospodarki Waldemar Pawlak oraz podsekretarz stanu w MG Marcin Korolec Wicepremier Pawlak przypomniał, Ŝe 1 lipca br. wchodzi w Ŝycie ustawa o małym ruchu granicznym. - Ułatwi to znacznie relacje Ukrainy ze strefą Schengen. Zwiększy równieŝ zarówno osobiste znajomości jak i polsko-ukraińskie kontakty handlowe - zaznaczył wicepremier. Zdaniem wiceszefa polskiego rządu zarówno nowe prawo, jak i nadchodzące mistrzostwa Euro 2012 to szansa na kontynuowanie polskich inwestycji na Ukrainie. - Mam nadzieję, Ŝe mimo trudnych czasów na rynkach finansowych nasi przedsiębiorcy będą nadal rozwijać swoją produkcję na Ukrainie - powiedział wicepremier Pawlak. Wicepremier Hryhorij Nemyria, podkreślił, Ŝe Polska jest największym partnerem gospodarczym Ukrainy na terenie Europy Centralnej i Wschodniej. - Jednym z najwaŝniejszych sektorów naszej współpracy jest energetyka. Chcielibyśmy wykorzystać moŝliwości jakie stoją przed nami, szczególnie w zakresie eksportu gazu i energii elektrycznej - powiedział Nemyria. Wicepremier Pawlak poinformował, Ŝe polski rząd zarezerwował środki z funduszy europejskich na wsparcie projektu Odessa-Brody. - Bardzo waŝna będzie jednak aktywność firm biorących udział w tym projekcie. Oczekujemy takŝe na prezentację studium wykonalności i konkretnych działań inwestycyjnych - dodał. Po zakończeniu plenarnego posiedzenia III Polsko-Ukraińskiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Gospodarczej odbyło się uroczyste podpisanie protokołu (w załączeniu). W 2008 r. Ukraina jako partner gospodarczy Polski, pod względem eksportu, zajmowała 8 pozycję, po m.in. Niemczech, Francji i Włoszech. Według wstępnych danych GUS w roku 2008 polsko-ukraińskie obroty handlowe wyniosły ok. 8,8 mld dol. Eksport osiągnął wartość 6,4 mld dol. i wzrósł o 17 proc., natomiast import - 2,3 mld dol. i wzrósł o 39 proc. w porównaniu do wyników z 2007 r. Wartość polskich inwestycji na Ukrainie na dzień 1 stycznia 2009 r. wyniosła 694,7 mln dol. Źródło: Ministerstwo Gospodarki

Kijów, 22 czerwca 2009 r. Deklaracje strony ukraińskiej w sprawie rozliczeń za dostawy gazu ziemnego w III kwartale 2009 r. Wg słów Premier Ukrainy J. Tymoszenko, Ukraina przekaŝe Federacji Rosyjskiej do końca III kwartału 2009 r. 1 mld USD za dostarczony gaz ziemny po cenie około 202 USD za 1 tys. m 3. Źródło: Delo Kijów, 22 czerwca 2009 r. Podejmowane działania w zakresie sfinansowania inwestycji na Euro 2012 Gabinet Ministrów Ukrainy rozwaŝa moŝliwość przyciągnięcia chińskich inwestycji w wysokości około 500 mln 1 mld USD pod gwarancje państwa w celu zbudowania obiektów w ramach przygotowań Ukrainy do Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej Euro 2012. Ponadto ukraiński rząd rozwaŝa moŝliwość uzyskania od Europejskiego Banku Inwestycyjnego kredytu w wysokości 300 mln EUR na sfinansowanie projektów związanych z obsługą EURO 2012 (m.in. budowa terminalów na lotniskach we Lwowie i Doniecku, rekonstrukcja komunalnych dróg i transportu miejskiego). Źródło: Ekonomiczeskije Izwiestia, Kommersant Kijów, 22 czerwca 2009 r. Ukraiński rynek leków w okresie styczeń maj 2009 r. W wyniku gwałtownego wzrostu cen na środki farmaceutyczne, ukraiński rynek leków w okresie styczeń-maj 2009 r. w ujęciu ilościowym obniŝył się o 17-18% do poziomu 420 mln szt. opakowań. Wzrost cen na leki odnotowany został juŝ w październiku 2008r., gdy dystrybutorzy preparatów, powołując się na wzrost kursu dolara, podwyŝszyli o 50-70% ceny w walucie krajowej na zagraniczne środki farmaceutyczne. W efekcie wg danych Państwowej Inspekcji ds. Kontroli Cen cena na niektóre preparaty wzrosła 2,5-3-krotnie, co pociągnęło za sobą wzrost cen na preparaty produkcji krajowej. W ocenie ekspertów i przedstawicieli rynku leków, najbardziej w tej sytuacji ucierpiał sektor preparatów sprzedawanych bez recepty (m.in. środki na przeziębienie, witaminy, dodatki spoŝywcze i kosmetyki). Ponadto w warunkach kryzysu gospodarczego Ukraińcy zaczęli rezygnować z kupowania drogich preparatów sprzedawanych na receptę, na rzecz ich tańszych odpowiedników, w związku z czym większość aptek zaprzestaje kupowania zagranicznych preparatów na rzecz tańszych środków farmaceutycznych produkcji krajowej. Źródło: Delo Kijów, 22 czerwca 2009 r. Dalsze propozycje w zakresie uregulowania działalności placówek gier hazardowych na Ukrainie W dniu 18 czerwca 2009 r. w Radzie NajwyŜszej Ukrainy został zarejestrowany projekt ustawy O państwowym regulowaniu w zakresie prowadzenia salonów gier i lokalizacji tych salonów w specjalnych strefach hazardowych. 2

PowyŜszy projekt ustawy zakłada stworzenie od 3 do 10 stref hazardowych, przy czym ogólna powierzchnia znajdujących się w nich kasyn powinna wynosić powyŝej 500 m 2 i powinne one mieścić powyŝej 30 szt. automatów do gier, nie mniej niŝ 10 stołów do gier, w tym jeden do gry w ruletkę. Natomiast salony gier zgodnie z projektem ustawy powinny zostać wyposaŝone w nie mniej niŝ 15 automatów do gier i mieć powierzchnie 6 m 2 kaŝdy. Zakładany koszt opłaty za wydanie licencji na prowadzenie salonów gier i kasyn wynosić ma 5 mln UAH, a okres waŝności licencji 5 lat. Licencja taka uprawniała będzie do prowadzenia jedynie 10-iu salonów gier. Jak poinformował przedstawiciel parlamentu, jeŝeli w ciągu najbliŝszych trzech miesięcy Gabinet Ministrów Ukrainy nie przekaŝe do rozpatrzenia ukraińskiego parlamentu swojego projketu ustawy w tej sprawie, Rada NajwyŜsza Ukrainy rozpatrzy projekty opracowane przez poszczególnych posłów. Na dzień dzisiejszy w związku z poŝarem w jednym z salonów gier na Ukrainie, w wyniku którego zginęło 9 osób, a 11 kolejnych zostało rannych (vide: informacja z dnia 8 maja 2009 r.) działalność placówek gier hazardowych (kasyn, salonów gier, zakładów bukmacherskich, wirtualnych kasyn) jest zakazana na Ukrainie do czasu wyznaczenia w drodze ustawowej odrębnych stref, w których będzie moŝliwe prowadzenie tego typu działalności. Szerzej na ten temat patrz informacje z dnia 8, 12 i 18 maja 2009 r., a takŝe 12 czerwca 2009 r. Źródło: Kommersant Kijów, 23 czerwca 2009 r. Przebudowa międzynarodowego portu lotniczego Kiev (śulany) Międzynarodowy port lotniczy Kiev (śulany) ogłosił przetarg na opracowanie projektu przebudowy obecnego terminalu pasaŝerskiego (koszt planowanej inwestycji 130 mln UAH) i budowę nowego terminalu międzynarodowego. PowyŜsze przetargi odbedą się w dniu 20 lipca 2009 r. Źródło: Delo Kijów, 23 czerwca 2009 r. Stan zadłuŝenia zagranicznego ukraińskich banków po I kwartale 2009 r. Łączne zadłuŝenie zagraniczne ukraińskich banków po I kwartale 2009 r. obniŝyło się do poziomu 37,6 mld USD (spadek o 1,8 mld USD). Największa poprawa nastąpiła w sektorze zadłuŝeń krótkoterminowych (o terminie spłaty poniŝej jednego roku), w którym odnotowano spadek zadłuŝenia o 2,7 mld USD. Natomiast długoterminowe zadłuŝenie zagraniczne banków wzrosło w w/w okresie o 0,9 mld USD. Spośród spłaconego zadłuŝenia, wysokość uregulowanych zobowiązań z tytułu zadłuŝenia publicznego (m.in. z tytułu euroobligacji) wyniosła około 800 mln USD. Natomiast pozostała część spłaconego zadłuŝenia (tj. 1,1 mld USD) stanowiła zadłuŝenie ukraińskich instytucji bankowych wobec kontrolujących je banków zagranicznych, w przypadku którego większość została zrefinansowana lub prolongowana. W ocenie ekspertów w ciągu ostatnich trzech kwartałów 2009 r. banki ukraińskie powinny zwrócić zagranicznym wierzycielom kolejne 10-13 mld USD (w II kwartale 938 mln USD, w III kwartale 1,0 mld USD, w IV kwartale 778 mln USD). Jednak jak się ocenia większość z tego zadłuŝenia zostanie równieŝ zrefinansowana lub prolongowana. Analitycy podkreślają równieŝ, iŝ większość banków państwowych i instytucji finansowych z kapitałem 3

zagranicznym reguluje swoje zadłuŝenie publiczne w odpowiednim terminie, natomiast banki ukraińskie szukają moŝliwości dokonania restrukturyzacji tego zadłuŝenia. Źródło: Delo Kijów, 23 czerwca 2009 r. Ministerstwo Paliw i Energetyki Ukrainy przeciwko renegocjacji kontraktu gazowego W nawiązaniu do przeprowadzonych (vide: informacja z dnia 16 czerwca 2009 r.) przez przedstawicieli spółek NAK Natogaz Ukrainy" i Gazprom" S.A. rozmów w sprawie moŝliwości renegocjacji warunków zawartej umowy (vide: informacja z dnia 19 stycznia 2009 r.) dotyczącej dostaw gazu ziemnego na Ukrainę, Minister Paliw i Energetyki Ukrainy J. Prodan poinformawał, iŝ decyzja w sprawie konieczności wprowadzenia zmian do w/w kontraktu na dzień dzisiejszy nie została podjęta. Minister J. Prodan podkreślił, iŝ na dzień dzisiejszy Ukraina otrzymuje te ilości gazu ziemnego, które faktycznie zuŝywa, a Federacja Rosyjska nie zastosowała dotychczas Ŝadnych sankcji prawnych wobec Ukrainy z tytułu nie wywiązywania się z zobowiazań zawartych w kontrakcie. Zaznaczył takŝe, iŝ obecne zasady współpracy odpowiadają interesom Ukrainy, a współpraca ta moŝe odbywać się bez konieczności wprowadzenia zmian do kontraktów dot. dostaw gazu ziemnego na Ukrainę. Źródło: Kommersant Kijów, 23 czerwca 2009 r. Aktualna sytuacja na ukraińskim rynku metalurgicznym Ukraina pomimo spadku w ujęciu rocznym produkcji stali o 36,8% zajęła w maju 2009 r. 7. miejsce pod względem poziomu produkcji tego wyrobu na świecie. Na dzień dzisiejszy światowymi liderami wśród producentów stali są Indie wzrost produkcji w maju br. o 9,3% w stosunku do analogicznego okresu 2008 r.; Chiny wzrost produkcji w maju br. o 1% w stosunku do analogicznego okresu 2008 r.; oraz Federacja Rosyjska spadek produkcji o 31,2% w porównaniu z majem 2008 r. (szczegółowe informacje o najwaŝniejszych producentach stali na świecie na załączonym wykresie). W ocenie ekspertów ukraiński rynek produkcji stali uległ stabilizacji. Sytuację ukraińskich producentów stali poprawił m.in. wzrost dostaw tych wyrobów do krajów Bliskiego Wschodu i Azji. Pomimo jednak tej pozytywnej tendencji podkreśla się, iŝ w najbliŝszym czasie nie naleŝy oczekiwać znacznego wzrostu produkcji tej branŝy, jak równieŝ istotnych jej spadków. W ramach podejmowanych działań na rzecz wspracia krajowych zakładów hutniczych, ukraiński rząd planuje w dniu 24 czerwca 2009 r. podpisać nowe Porozumienie o współpracy pomiędzy Gabinetem Ministrów Ukrainy a przedstawicielami przedsiębiorstw branŝy górniczo-hutniczej. Dokument ten ma stanowić kontynuację zawartego jesienią 2008 r. (vide: informacja z dnia 11 listopada 2008 r.) porozumienia, które wygasa w przyszłym tygodniu. Poza dotychczas przewidzianymi formami pomocy dla ukraińskich producentów stali (m.in. preferencyjne ceny na gaz ziemny i moratorium na podwyŝki taryf na przewozy kolejowe i energię elektryczną) w nowym porozumieniu ukraiński rząd planuje zawrzeć zapisy o wprowadzeniu rządowych regulacji cenowych w zakresie przeładunku wyrobów stalowych w ukraińskich portach morskich obniŝenie i ustabilizowanie poziomu tych opłat ma podwyŝszyć rentowność krajowych przedsiębiorstw metalurgicznych na światowych rynkach. Źródło: Delo 4

Kijów, 23 czerwca 2009 r. ZałoŜenia rozwoju gospodarczego Ukrainy do 2020 r. Ministerstwo Gospodarki Ukrainy opracowało Strategię rozwoju Ukrainy do 2020 r., która zakłada w latach 2009-2012 średnioroczny wzrost PKB w przedziale 0,2-1,9%. Zgodnie z prognozą Ministerstwa Gospodarki średnioroczny wzrost PKB w latach 2013-2020 będzie wachać się w przedziale 4,5-6,5%. Strategia zakłada równieŝ średnioroczny wzrost eksportu towarów i usług z Ukrainy w latach 2009-2012 na poziomie 0,2-1,5%, a w latach 2013-2020 4,0-6,2%, a średnioroczny wzrost importu towarów i usług na Ukrainę w latach 2099-2012 na poziomie 0,9-3,2%, natomiast w latach 2013-2020 7,0-8,0%. Zgodnie z załoŝonymi w strategii prognozami inflacja (w stosunku grudzień do grudnia) w latach 2009-2012 wyniesie 10,8-11,2% rocznie, a w latach 2013-2020 4,0-6,0%. Indeks cen producentów (w stosunku grudzień do grudnia) w latach 2009-2012 moŝe wynieść 11,8-12,2%, a w latach 2013-2020 5,0-8,0%. Szczegółowe informacje w załączonej Strategii. Równocześnie z przedstawieniem załoŝeń Strategii, Międzynarodowy Fundusz Walutowy poinformował o obniŝeniu swojej prognozy spadku PKB Ukrainy z 8% do 12% w 2009 r. (wcześniej Międzynarodowy Fundusz Walutowy obniŝył swoją prognozę zmiany PKB Ukrainy z + 2,5% do - 8% vide: informacja z dnia 23 kwietnia 2009 r.). Źródło: Ukraińskie Nowyny, Ekonomiczeskije Izwiestia, Kommersant Kijów, 23 czerwca 2009 r. Dalsze trudności z realizacją rządowego programu dobudowy mieszkań na Ukrainie Pomimo licznych deklaracji ze strony przedstawicieli ukraińskiej administracji, rządowy program dobudowy mieszkań na Ukrainie nadal nie został rozpoczęty. Jak podkreślają przedstawiciele ukraińskich firm budowlanych, małe zainteresowanie programem jest związane z niskim poziomem przygotowanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i Budownictwa Ukrainy wyceny kosztów zakończenia budowy 1 m 2 mieszkania, a takŝe z brakiem jasnych zasad finansowania tego typu budowy. Podkreśla się jednak takŝe, iŝ w obecnej sytuacji gospodarczej Ukrainy niektóre firmy mogą nie mieć innych źródeł pozyskania kapitału na dokończenie inwestycji. ZałoŜenia programu zakończenia budowy mieszkań na Ukrainie w celu stymulowania rozwoju ukraińskiego budownictwa zostały zatwierdzone przez Radę NajwyŜszą Ukrainy w styczniu 2009 r. (vide: informacja z dnia 14 stycznia 2009 r.; szerzej na temat tego programu patrz informacje z dnia 16 i 25 grudnia 2008 r., 14 i 23 stycznia 2009 r., 5 i 18 marca 2009 r. oraz 15 kwietnia 2009 r.). Wg najnowszych informacji (patrz załączony wykres) do wykazu obiektów mieszkalnych zakończonych w 70%, które mają być sfinansowane ze środków budŝetowych, włączono 415 obiektów, na dokończenie budowy których konieczne jest 6,7 mld UAH. Źródło: Delo" Kijów, 23 czerwca 2009 r. Nowe regulacje w zakresie korzystania ze złóŝ surowców naturalnych na Ukrainie Gabinet Ministrów Ukrainy uregulował zasady dostępu w roku 2009 do złoŝ surowców naturalnych na Ukrainie. 5

W szczególności określone zostały zasady wydawania specjalnych pozwoleń na korzystanie ze złóŝ, a takŝe przeprowadzania przetargów na sprzedaŝ tych pozwoleń. Szczegółowe informacje w załączonych rozporządzeniach Gabinetu Ministrów Ukrainy w tej sprawie, które weszły w Ŝycie z dniem 23 czerwca 2009 r. Źródło: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie Kijów, 23 czerwca 2009 r. Zatwierdzenie poziomu taryf na energię elektryczną na Ukrainie na lipiec 2009 r. Narodowa Komisja Ukrainy ds. Elektroenergetyki zatwierdziła poziom taryf na energię elektryczną na Ukrainie dla odbiorców indywidualnych na lipiec 2009 r. Taryfy te zostały utrzymane na poziomie z czerwca 2009 r. i wynoszą: 0,4359 UAH/kWh dla duŝych odbiorców i 0,5846 UAH/kWh dla odbiorców małych. Źródło: Ukraińskie nowyny Kijów, 23 czerwca 2009 r. Skrócenie okresu dopuszczalnego kredytu kupieckiego w transakcjach handlu zagranicznego na Ukrainie W dniu 23 czerwca 2009 r. Rada NajwyŜsza Ukrainy uchwaliła ustawę O wniesieniu zmian do niektórych aktów prawnych Ukrainy w celu przezwycięŝenia negatywnych skutków kryzysu finansowego, która zakłada wprowadzenie szeregu zmian do obowiązujacych przepisów, w tym przepisów walutowych. W szczególności ustawą ta został skrócony ze 180 do 90 dni okres dopuszczalnego kredytu kupieckiego w transakcjach handlu zagranicznego na Ukrainie (maksymalny okres czasu, na jaki ukraińskie podmioty gospodarcze mogą odraczać swoim zagranicznym kontrahentom płatności z tytułu zrealizowanych transkacji eksportowych z Ukrainy). Szczegółowe informacje w załączonym projekcie ustawy. Ze względu na moŝliwość róŝnic pomiędzy załączonym projektem, a ostatecznie przyjętym tekstem ustawy, dodatkowe informacje na ten temat Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie przedstawi po oficjalnym opublikowaniu ustawy i jej wejściu w Ŝycie (co uzaleŝnione jest od jej podpisania przez Prezydenta Ukrainy - moŝliwość weta). Źródło: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie Kijów, 24 czerwca 2009 r. Ukraiński rynek energii elektrycznej w maju 2009 r. Wg danych Ministerstwa Paliw i Energetyki Ukrainy, poziom produkcji energii elektrycznej na Ukrainie obniŝył się w maju 2009 r. o 0,5 mld kwh (tj. o 4,1%,) w porównaniu z poprzednim miesiącem i wyniósł 12,2 mld kwh. W ujęciu rocznym wskaźnik ten spadł o 19,6%. W szczególności w maju 2009 r. ukraińskie elektrownie konwencjonalne i elektrociepłownie wyprodukowały 4,2 mld kwh energii, elektrownie atomowe 6,2 mld kwh, a elektrownie wodne 1,2 mld kwh energii elektrycznej. W porównaniu z poprzednim miesiącem, w maju 2009 r. zuŝycie energii elektrycznej na Ukrainie spadło o 3,79%, tj. do 12,1 mld kwh, z czego zuŝycie energii elektrycznej przez ukraińskie przedsiębiorstwa i ludność w maju tego roku wyniosła 9,9 mld kwh (spadek o 17,4% w porównaniu z majem 2008 r.). 6

Z kolei eksport energii elektrycznej z Ukrainy wyniósł w maju 2009 r. 101,8 mln kwh, co oznacza spadek o 83,9% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Źródło: Ukraińskie nowyny Kijów, 24 czerwca 2009 r. Zakaz działalności placówek gier hazardowych na Ukrainie Prezydent Ukrainy W. Juszczenko podpisał ustawę zakazującą działalności kasyn, salonów gier, a takŝe innych tego typu placówek gier hazardowych (w tym zakładów bukmacherskich, wirtualnych kasyn itp.) Z dniem opublikowania ustawy wejdzie w Ŝycie zakaz działalności placówek hazardowych na Ukrainie (anulowane zostanie obowiązywanie dotychczas wydanych licencji na prowadzenie tego typu placówek oraz wprowadzony zostanie zakaz wydawania nowych licencji), a za złamanie zakazu grozić będzie kara w wysokości 8 tys. płac minimalnych oraz konfiskata majątku. Ustawa ma obowiązywać do momentu przyjęcia nowych zasad funkcjonowania placówek hazardu, które mają zostać opracowane i uchwalone w ciągu trzech miesięcy. Prace nad wprowadzeniem zakazu działalności placówek gier hazardowych na Ukrainie rozpoczeły się po poŝarze w jednym z salonów gier na Ukrainie, w wyniku którego zginęło 9 osób, a 11 kolejnych zostało rannych (vide: informacja z dnia 8 maja 2009 r.). Ustawa wprowadzająca taki zakaz, uchwalona przez Radę NajwyŜszą Ukrainy (vide: informacja z dnia 18 maja 2009 r.). (vide: informacja z dnia 12 czerwca 2009r.), została jednak zawetowana przez PrezydentaUkrainy W. Juszczenkę (vide: informacja z dnia 05 czerwca 2009 r.). Ze względu jednak na odrzucenie przez ukraiński parlament tego weta (vide: informacja z dnia 12 czerwca 2009 r.), Prezydent Ukrainy W. Juszczenki podpisał ustawę wprowadzającą zakaz działalności placówek gier hazardowych na Ukrainie. Źródło: Kommersant, Delo, Unian, RBK-Ukraina Kijów, 24 czerwca 2009 r. Informacja dot. produkcji wybranych artykułów spoŝywczych na Ukrainie w maju 2009 r. W maju 2009 r. odnotowano spadek produkcji niektórych rodzajów artykułów spoŝywczych na Ukrainie w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r., m.in. wyrobów mięsnych, twarogu, mąki i wyrobów mącznych, a takŝe napojów bezalkoholowych i koniaków. W tym okresie odnotowano natomiast wzrost produkcji serów Ŝółtych, kasz, oleju słonecznikowego, napojów o niskiej zawartości alkoholu, piwa i win musujących. Szczegółowe informacje w poniŝszej tablicy. Nazwa produktu Dynamika 05.2009/05.2008 masło zwierzęce o zawartości tłuszczu poniŝej 85% 85,9 wyroby mięsne 94,4 ser Ŝółty 103 twaróg 92,2 kiełbasa 80,9 kasze 100,7 mąka 76,3 pieczywo 92,7 makaron 85,5 olej słonecznikowy 220 napoje bezalkoholowe 94,6 7

piwo 105,1 napoje o niskiej zawartości alkoholu 110,4 margaryna 149,9 droŝdŝe 113,4 sól 82,6 koniak 91,1 wina musujące 102 Źródło: Ukraiński nowyny Kijów, 24 czerwca 2009 r. Nowe uregulowania na ukraińskim rynku kredytowym Rada NajwyŜsza Ukrainy uchwaliła ustawę O wprowadzeniu zmian do niektórych aktów prawnych Ukrainy w celu przezwycięŝenia negatywnych skutków kryzysu finansowego, wprowadzającą szereg istotnych zmian do obowiązujących obecnie przepisów regulujących rynek kredytowy. W szczególności ustawa ta zawiera moratorium (obowiązujące w latach 2009-2010) na przymusową eksmisję z mieszkań kredytobiorców niewywiązujących się ze swoich zobowiazań wobec banku. Moratorium to będzie mogło zostać zastosowane w przypadku, gdy tego typu osoby będą spłacały odsetki z tytułu zaciągniętych kredytów hipotecznych w terminie lub z maksymalnym dwumiesięcznym opóźnieniem, a takŝe pod warunkiem, iŝ osoby te uzgodnią z bankiem kwestię restrukturyzacji zadłuŝenia. Ponadto, zgodnie z ustawą banki otrzymują prawo do przeprowadzenia do końca 2010 r. restrukturyzacji zadłuŝenia osób fizycznych z tytułu zaciągniętych kredytów hipotecznych w wysokości do 1 mln UAH (lub równowartości tej kwoty w walutach obcych, po przeliczeniu wg ubiegłorocznego kursu Narodowego Banku Ukrainy), wydanych przed 1 październikiem 2008 r. Ustawa przewiduje równieŝ moŝliwość odroczenia spłaty kwoty głównej kredytu na okres do dwóch lat, prolongaty kredytu przy uwzględnieniu moŝliwości finansowych klientów oraz dokonywania zmian mechanizmu naliczania odsetek tak, aby wypłata comięsięczna nie przekraczała 35% łącznych dochodów rodziny kredytobiorcy. Ponadto regularnie spłacającym kredyty klientom przesługiwać będzie coroczna obniŝka 0,25% ich zobowiazań kredytowych (zasada ta wejdzie w Ŝycie za pięć lat), a poniesione z tego tytułu straty banki bedą mogły zaliczyć do kosztów własnych. Ustawa wprowadza równieŝ zakaz do roku 2011 udzielania kredytów w walutach obcych osobom fizycznym, przy czym o tego typu kredyty będą mogli ubiegać się rezydenci Ukrainy pod warunkiem, Ŝe środki te nie zostaną wykorzystane w celu sfinansowania projektów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (w tego typu przypadkach środki kredytowe będą przekazywane bezpośrednio na konto bankowe nierezydenta). Ponadto prawo do ubiegania się o kredyty w walutach obcych przysługiwać będzie przedsiębiorcom prowadzącym zagraniczną działalność gospodarczą. Szczegółowe informacje w załączonym projekcie ustawy. Ze względu na moŝliwość róŝnic pomiędzy załączonym projektem, a ostatecznie przyjętym tekstem ustawy, dodatkowe informacje na ten temat Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie przedstawi po oficjalnym opublikowaniu ustawy i jej wejściu w Ŝycie (co uzaleŝnione jest od jej podpisania przez Prezydenta Ukrainy moŝliwość weta). Przyjęcie ustawy spotkało się z krytyką przedstawicieli ukraińśkiego sektora bankowego. Za szczególnie niekorzystne ocenia się zapisy dot. wprowadzenia moŝliwości odroczenia spłaty kwoty głównej kredytu, corocznej 0,25% obniŝki zobowiązań kredytowych oraz moratorium dot. udzielania kredytów w walutach obcych osobom fizycznym. Podkreśla się, iŝ nowe przepisy mogą doprowadzić do negatywnych skutków na rynku finansowym Ukrainy (w tym 8

zwłaszcza rynku kredytów hipotecznych) w postaci m.in. deficytu hrywny, wzrostu wartości kredytów i spadeku stóp procentowych z tytułu lokat dewizowych. Źródło: Ekonomiczeskije Izwiestia, Kommersant, Unian, Ekonomiczeskije Izwiestia Kijów, 24 czerwca 2009 r. Sytuacja na ukraińskim rynku usług transportowych w maju 2009 r. Wg danych Państwowego Komitetu Ukrainy ds. Statystyki, poziom przewozów ładunków transportem wodnym na Ukrainie w maju 2009 r. obniŝył się w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. o 64,2% i wyniósł 675,5 tys. ton (w tym przewóz ładunków transportem rzecznym spadł o 76,8% do 259,8 tys. ton, a morskim o 45,7% dо 415,7 tys. ton). W maju 2009 r. odnotowano równieŝ 53,8% spadek ilości przewozów międzynarodowych (do poziomu 383,5 tys. ton) i 72,4% spadek krajowych przewóz ładunków (do poziomu 292,0 tys. ton) w porównaniu z analogicznym okresem 2008 r. Ponadto, w przypadku transportu lotniczego poziom przewozu ładunków obniŝył się w maju 2009 r. w porównaniu do maja 2008 r. o 16,3% (do poziomu 7,273 tys. ton), a przewóz pasaŝerów o 12,9% (do poziomu 460,6 tys. osób). Źródło: Ukraiński nowyny Kijów, 24 czerwca 2009 r. Ponowne uchwalenie ustawy o podniesieniu akcyzy na piwo Rada NajwyŜsza Ukrainy ponownie uchwaliła ustawę O wprowadzeniu zmian do Ustawy Ukrainy O Państwowym BudŜecie Ukrainy na 2009 r. oraz niektórych aktów prawnych Ukrainy, która została zawetowana przez Prezydenta Ukrainy W. Juszczenko (vide: informacja z dnia 19 czerwca 2009 r.). Przy ponownym głosowaniu nad w/w ustawą ukraińscy parlamentarzyści uwzględnili zastrzeŝenia Prezydenta W. Juszczenki dot. wzrostu wydatków Rady NajwyŜszej Ukrainy o 97 mln UAH (punkt ten został wyłączony z ustawy). Utrzymana została natomiast zakładana podwyŝka akcyzy na piwo z 0,34 UAH do 0,60 UH za 1 litr. Szczegółowe informacje w załączonym projekcie ustawy. Ze względu na moŝliwość róŝnic pomiędzy załączonym projektem, a ostatecznie przyjętym tekstem ustawy, dodatkowe informacje na ten temat Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie przedstawi po oficjalnym opublikowaniu ustawy i jej wejściu w Ŝycie (co uzaleŝnione jest od jej podpisania przez Prezydenta Ukrainy moŝliwość weta). Źródło: Rada NajwyŜsza Ukrainy Kijów, 24 czerwca 2009 r. Ceny na nieruchomości biurowe w Kijowie w maju 2009 r. Średnia cena powierzchni biurowej klasy A (pomieszczenia biurowe w nowych biurowcach z dogodną lokalizacją i układem pomieszczeń, wysokim poziomem wykończenia i wyposaŝenia) na rynku pierwotnym w Kijowie wynosiła w maju 2009 r. 2 422,8 USD za 1 m2 (spadek o 0,5 % w porównaniu do kwietnia br.). Cena za wynajem tego typu pomieszczeń biurowych wyniosła w maju br. 25,3 USD za 1 m2 na miesiąc (spadek o 0,4 % w porównaniu do kwietnia br.). Średnia cena powierzchni biurowej klasy B (analogiczne pomieszczenia biurowe jak klasy A, ale w mniej dogodnej lokalizacji) na rynku pierwotnym w Kijowie wynosiła w maju 2009 r. 1 418,1 USD za 1 m2 (spadek o 6,2% w porównaniu do kwietnia br.). Cena za wynajem tego typu pomieszczeń biurowych wyniosła w maju tego roku 13,7 USD za 1 m2 na miesiąc (spadek o 8,1 % w porównaniu do kwietnia 2009 r.). 9

Średnia cena powierzchni biurowej klasy C na rynku pierwotnym w Kijowie wynosiła w maju 2009 r. 1 065,2 USD za 1 m2 (spadek o 6,8 % w porównaniu do kwietnia 2009 r.). Cena za wynajem tego typu pomieszczeń biurowych wyniosła w maju 2009 r. 9,6 USD za 1 m2 na miesiąc (spadek o 9,4 % w porównaniu do kwietnia 2009 r.). Źródło: Ukraińskie nowyny Kijów, 24 czerwca 2009 r. Zmiany w przepisach dot. postępowań sądowych na Ukrainie Rada NajwyŜsza Ukrainy uchwaliła ustawę, która zezwala na prowadzenie postępowań sądowych na Ukrainie w języku rosyjskim, pod warunkiem, Ŝe na takie rozwiązanie wyraŝą zgodę obie strony uczestniczące w rozprawie sądowej. Ponadto, osobom, które niedostatecznie dobrze władają językiem ukraińskim lub rosyjskim przysługiwać będzie prawo do posługiwania się w trakcie rozprawy sądowej językiem ojczystym lub do skorzystania z usług tłumacza. Ustawa wejdzie w Ŝycie w dniu 1 stycznia 2010 r. Źródło: Ekonomiczeskije Izwiestia Kijów, 24 czerwca 2009 r. Nowy numer Wiadomości prywatyzacyjnych" W dniu 24 czerwca 2009 r. opublikowany został najnowszy numer Wiadomości prywatyzacyjnych" (w załączeniu), biuletynu informacyjnego zawierającego ogłoszenia o prowadzonej aktualnie sprzedaŝy majątku państwowego Ukrainy. Biuletyn ten dostępny jest takŝe na stronie Funduszu Mienia Państwowego Ukrainy, w zakładce Wiadomości prywatyzacyjne". Kompleksową informację na temat majątku państwowego wystawionego na sprzedaŝ na Ukrainie wraz ze szczegółowym opisem danego obiektu i z moŝliwością selekcji lokalizacji znaleźć moŝna na stronie internetowej Funduszu Mienia Państwowego Ukrainy, w zakładce Prywatyzacja" (ukr.: Приватизація"). Źródło: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie Kijów, 25 czerwca 2009 r. Przywrócenie dodatkowej 13% stawki celnej na import niektórych towarów na Ukrainę Sąd Konstytucyjny Ukrainy, po rozpatrzeniu zapytania Prezydenta Ukrainy W. Juszczenki w tej sprawie, uznał za niezgodne z Konstytucją Ukrainy niektóre przepisy dot. pełnomocnictw rządu w zakresie celnej polityki taryfowej co oznacza, iŝ z dniem oficjalnego opublikowania tej decyzji (na dzień dzisiejszy została ona jedynie upubliczniona na stronie internetowej Sądu Konstytucyjnego Ukrainy) przywrócone zostaną 13% dodatkowe stawki celne na niektóre towary importowane na Ukrainę. W szczególności za niezgodne z Konstytucją Ukrainy uznane zostały podpunkty 3.5 i 3.6 punktu 3 artykułu 3 działu Zapisy końcowe ustawy nr 2371-III z dnia 5 kwietnia 2001 r. (z późn. zm.) O ukraińskiej taryfie celnej oraz akapitu 8 części drugiej artykułu 9 ustawy nr 959-XII z dnia 16 kwietnia 1991 r. (z poźn. zm.) O zagranicznej działalności gospodarczej. Zakwestionowane zapisy dawały Gabinetowi Ministrów Ukrainy prawo do wprowadzania, zmiany lub znoszenia dodatkowych stawek celnych na importowane na Ukrainę towary. W ocenie sędziów Sądu Konstytucyjnego Ukrainy, zgodnie z Konstytucją Ukrainy, wyłączne prawo w zakresie zmian w ukraińskiej taryfie celnej ma Rada NajwyŜsza Ukrainy. Decyzja Sądu Konstytucyjnego Ukrainy (w załączeniu) w tej sprawie jest ostateczna. Oznacza to, Ŝe z dniem wejścia jej w Ŝycie, przyjęte przez ukraiński rząd decyzje (w tym z dnia 18 marca 2009 r. o zniesieniu dodatkowych 13% stawek celnych na import niektórych 10

towarów), wynikające z zakwestionowanych przepisów, tracą swoją moc. Tym samym dodatkowa 13% stawka celna ponownie zacznie obowiązywać (do września 2009 r., pod warunkiem Ŝe ukraiński parlament nie przedłuŝy obowiązywania tych stawek na kolejne 6 miesięcy) na szereg towarów importowanych na Ukrainę (ich wykaz w załączeniu). Dodatkowe informacje w tym zakresie Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie przedstawi po oficjalnym opublikowaniu decyzji Sądu Konstytucyjnego Ukrainy w tej sprawie oraz po przedstawieniu ew. dodatkowych wyjaśnień w sprawie tej decyzji. Dodatkowe, 13 % stawki celne na niektóre importowane na Ukrainę towary wprowadzone zostały uchwaloną przez Radę NajwyŜszą Ukrainy w lutym 2009 r. (vide: informacja z dnia 4 lutego 2009 r.) ustawą O wniesieniu zmian do niektórych ustaw w celu poprawy stanu bilansu płatniczego Ukrainy w związku ze światowym kryzysem finansowym. Zaczęły one obowiązywać z dniem 6 marca 2009 r., jednak ze względu na oceną odnośnie niezgodności ich wprowadzenia z zasadami obowiązującymi w Światowej Organizacji Handlu i moŝliwością podjęcia przez członków tej organizacji działań retorsyjnych, w dniu 18 marca 2009 r. Gabinet Ministrów Ukrainy podjął decyzję o zniesieniu tych dodatkowych ceł, przy czym cła te zostały zachowane (i nadal obowiązywały) na import samochodów i urządzeń chłodniczych. Szerzej na temat dodatkowych 13% stawek celnych w informacjach z dnia 4 i 23 lutego 2009 r. oraz 5, 6, 18, 26 i 30 marca 2009 r., a takŝe 1 kwietnia 2009 r. Informację o aktualnie obowiązujących stawkach celnych i opłatach celnych na importowane na Ukrainę towary znaleźć moŝna w opracowaniu Prawo celne część II. Cła i inne opłaty związane z odprawą celną, zamieszczonym na stronie internetowej Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie w zakładce Przewodnik po rynku. Źródło: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie, Delo, Unian, Ekonomiczeskie Izwiestia Kijów, 25 czerwca 2009 r. Prezentacja Agencji Nieruchomości Rolnych W dniu 25 czerwca w budynku Ambasady RP w Kijowie odbyła się prezentacja Agencji Nieruchomości Rolnych. Prezentację wygłosił wiceprezes Agencji Pan Sławomir Pietrzak. Wśród zaproszonych gości ze strony ukraińskiej, w spotkaniu udział wzięli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Polityki Rolnej Ukrainy, stowarzyszeń branŝowych, firm i zakładów naukowo-badawczych. Uczestnicy mieli moŝliwość zapoznania się z działalnością Agencji Nieruchomości Rolnych oraz z jej strukturą. Pan Pietrzak podzielił się doświadczeniem w działalności spółek, wchodzących w skład Agencji, w szczególności w kwestii reform przeprowadzonych w ramach akcesji Polski do Unii Europejskiej. Przedstawił obecny stan, potencjał oraz plany rozwojowe Agencji i poszczególnych spółek. W powyŝszym kontekście, Pan Pietrzak zaproponował zebranym przedstawicielom ukraińskiego sektoru rolnego rozwaŝenie moŝliwości nawiązania współpracy w dziedzinach naleŝących do kompetencji Agencji, m.in moŝliwości zakładania wspólnych polskoukraińskich spółek oraz przekazywania Ukraińcom polskich doświadczeń w zakresie rozwoju rolnictwa i dostosowywania go do europejskich standardów. Źródło: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie 11

Kijów, 25 czerwca 2009 r. Kolejne przedłuŝenie rządowej pomocy dla przedsiębiorstw branŝy hutniczo-górniczej i chemicznej Gabinet Ministrów Ukrainy, zgodnie z zapowiedziami (vide: informacja z dnia 23 czerwca 2009 r.), przedłuŝył do 1 października 2009 r. obowiązywania moratorium na podwyŝszenie taryf na towarowe przewozy kolejowe dla przedsiębiorstw branŝy hutniczo-górniczej i chemicznej, obniŝki ceny na węgiel koksujący oraz zerowej stawki opłaty za gaz ziemny wykorzystywany przez te przedsiębiorstwa. Ponadto, ukraiński rząd powołał specjalną grupę roboczą, której zadaniem będzie ustalenie celowości dalszego przedłuŝenia w/w pomocy dla ukraińskich przedsiębiorstw branŝy hutniczo-górniczej i/lub chemicznej. Rządowa pomoc dla ukraińskich przedsiębiorstw branŝy hutniczo-górniczej i chemicznej to efekt postulatów przedstawicieli w/w sektorów w związku z trudną sytuacją poszczególnych przedsiębiorstw w wyniku kryzysu gospodarczego i spadku popytu na wyroby tych branŝ. W rezultacie starań przedstawicieli w/w branŝ, w październiku 2008 r. (vide: informacja z dnia 15 października 2008 r.) Gabinet Ministrów Ukrainy zatwierdził zakres rządowej pomocy dla sektorów górniczo-hutniczego oraz chemicznego (która to pomoc była następnie sukcesywnie w dniach 12 listopada 2008 r., 27 grudnia 2008 r. i 8 kwietnia 2008 r. przedłuŝana), a w listopadzie 2008 r. (vide: informacja z dnia 11 listopada 2008 r.) podpisał porozumienie z waŝniejszymi podmiotami branŝy hutniczo-górniczej o zasadach wzajemnej współpracy. Analogiczne porozumienie z przedstawicielami wybranych firm chemicznych ukraiński rząd podpisał w dniu 17 listopada 2008 r. Źródło: Ekonomiczeskije Izwiestia, Kommersant, Unian, RBK-Ukraina, Ukraińskie nowyny Kijów, 25 czerwca 2009 r. Rozbudowa międzynarodowego portu lotniczego Lwów" Międzynarodowy port lotniczy "Lwów" ogłosił przetarg na budowę nowego terminalu międzynarodowego (koszt planowanej inwestycji 1,2 mld UAH). ZwycięŜca przetargu zostanie ogłoszony w sierpniu 2009 r. PowyŜsze przetargi odbedą się w dniu 1 lipca 2009 r. Wg słów przedstawiciela Lwowskiej Obwodowej Administracji S. Łukaszyka, przetarg cieszy się duŝym zainteresowaniem, a pierwszeństwo przy wyłanianiu jego zwycięzcy będą miały firmy współpracujące z liniami lotniczymi Air France i Lufthansa. Termin przeprowadzenia przetargów był juŝ wcześniej dwukrotnie przenoszony co spotkało się z krytyką przedstawicieli UEFA, którzy podkreślali, iŝ moŝe stać się to przyczyną pozbawienia Lwowa prawa do przeprowadzenia meczów piłkarskich w ramach finału Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej Euro 2012. Podstawową trudnością związaną z modernizacją portu lotniczego Lwów jest fakt, iŝ port ten jest przedsiębiorstwem państwowym, a nie własnością komunalną co sprawia, Ŝe władze miejskie nie mogą samodzielnie podejmować decyzji związanych z jego przebudową. Źródło: Delo 12

Kijów, 25 czerwca 2009 r. Ponowne rozwaŝanie moŝliwości wprowadzenia na Ukrainie kontyngentów na import węgla koksowniczego W kontekście wcześniejszych wypowiedzi Zastępcy Ministra Polityki Przemysłowej Ukrainy W. Sewerniuka o wycofaniu się ukraińskiego rządu z planów wprowadzenia kontyngentów na import węgla koksowniczego (vide: informacje z dnia 11 czerwca 2009 r.), w dniu 24 czerwca 2009 r. Zastępca Ministra Gospodarki W. Pantelejenko poinformował o moŝliwości wprowadzenia w II kwartale 2009 r. kontyngentów na import węgla koksowniczego w wysokości 3,7 mln ton. Wg wstępnej oceny Ministerstwa Polityki Przemysłowej, w 2009 r. konsumpcja węgla koksowniczego przez ukraińskie zakłady hutnicze stanowić będzie około 22 mln ton. Natomiast prognozowany poziom produkcji tego surowca na Ukrainie wyniesie około 17 mln ton, co oznacza jego deficyt na poziomie 5 mln ton. Na dzień dzisiejszy Ukraina sprowadziła z zagranicy około 15 mln ton węgla koksowniczego (głównie z Federacji Rosyjskiej). W ramach podejmowania działań na rzecz wspracia krajowego przemysłu wydobywczego Komitet ds. Energetyki Rady NajwyŜszej Ukrainy zorganizował okragły stół na temat sytuacji ukraińskiej energetyki (i związanego z nią przemysłu wydobywczego) oraz moŝliwych działań na rzecz wsparcia rozwoju tego sektora. Uczestnicy spotkania, poza kwestią ew. wprowadzenia kontyngentów na import węgla koksowniczego, wskazywali takŝe na ew. inne metody pomocy dla górnictwa węgla kamiennego na Ukrainie, w tym wprowadzenie licencjonowania handlu węglem oraz stworzenia rządowego rejestru kopalni węgla i zakładów uszlachetniania tego surowca. Źródło: Kommersant, Delo, Ekonomiczeskie Izwiestia Kijów, 25 czerwca 2009 r. Nowe mechanizmy kontroli nad wydatkowaniem środków dot. Euro 2012 Gabinet Ministrów Ukrainy powołał specjalną społeczną komisję ekspercką w celu prowadzenia kontroli wykorzystania środków budŝetowych przeznaczonych na przygotowania finału Mistrzostw Świata w Pilce NoŜnej Euro 2012 i zapobiegania niecelowemu ich wykorzystania. W skład komisji wejdą niezaleŝni eksperci z branŝy budowlanej, których zadaniem będzie sprawdzanie wszystkich kosztorysów budowy obiektów przygotowywanych na finał Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej Euro 2012. Źródło: Unian Kijów, 25 czerwca 2009 r. MoŜliwe rozszerzenie współpracy w zakresie dostaw ukraińskiej energii elektrycznej do Polski Stowarzyszenie polskich odbiorców energii elektrycznej i gazu Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu jest zainteresowane zakupem energii elektrycznej z Ukrainy. Wg słów Prezesa Stowarzyszenia H. Kałysza, w chwili obecnej prowadzone są negocjacje w tej sprawie z ukraińskim państwowym przedsiębiorstwem Ukrinterenergo. W planach stowarzyszenia Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu jest zakup na Ukrainie około 2 mld kwh energii elektrycznej rocznie. Na dzień dzisiejszy istnieją dwie moŝliwości dokonania przesyłu energii elektrycznej z Ukrainy do Polski: za pomocą linii przesyłowej Dobrotwór-Zamość o napięciu 220 kw (obecnie linię tę eksploatuje polska spółka Zomar S.A. ) lub za pośrednictwem linii przesyłowej Chmielnicki-Rzeszów o 13

napięciu 750 kw. ZwaŜając jednak na fakt, iŝ przesył energii elektrycznej linią Chmielnicki- Rzeszów w chwili obecnej nie jest moŝliwy ze względu na asynchroniczną prace systemów energetycznych obu państw, w celu wykorzystania tego połączenia konieczne jest wybudowanie na terytorium Polski sprzęgieł stałego prądu, które umoŝliwiłyby przesył energii elektrycznej. Gotowość do poniesienia kosztów niezbędnych inwestycji (185 mln USD) wyraŝa, wg Prezesa H. Kałysz, dziesięć firm energetycznych wchodzących w skład Stowarzyszenia. Jednak zdaniem ukraińskich parlamentarzystów w/w projekt jest sprzeczny z załoŝeniami współpracy Ukrainy z UCTE w zakresie dołączenia Ukrainy do jednolitego europejskiego systemu przesyłu energii elektrycznej. Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu załoŝono w 2007 r. W skład stowarzyszenia wchodzą 11 organizacji branŝowych, m.in. Izba Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii, Metalurguiczna Izba Przemysłowo-Handlowa, Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości itp. Źródło: Delo Kijów, 25 czerwca 2009 r. Gazprom przeciwko renegocjacjom kontraktu gazowego W nawiązaniu do przeprowadzonych przez przedstawicieli spółek NAK Natogaz Ukrainy" i Gazprom" S.A. rozmów (vide: informacja z dnia 16 czerwca 2009 r.) w sprawie moŝliwości renegocjacji warunków ukraińsko-rosyjskiej umowy dotyczącej dostaw gazu ziemnego na Ukrainę i tranzyt tego surowca przez terytorium Ukrainy (vide: informacja z dnia 19 stycznia 2009 r.), Zastępca Prezesa spółki Gazprom A. Miedwiediew poinformawał, iŝ strona rosyjska nie widzi powodów do renegocjacji warunków cenowych w/w kontraktu. Do chwili obecnej Ukraina wtłoczyła do podziemnych zbiorników gazu 19,25 mld m 3 gazu ziemnego co stanowi o 1 mld m 3 więcej niŝ w analogicznym okresie lat 2007-2008 (łącznie w roku bieŝącym Ukraina planuje zgromadzić w podziemnych zbiornikach 27 mld m 3 gazu ziemnego). Wg wypowiedzi przedstawicieli spółki NAK Naftogaz Ukrainy, gaz ten zostanie wykorzystany do zabezpieczenia regularnego funkcjonowania systemu transportu gazu. Jednocześnie podkreślono, iŝ na dzień dzisiejszy tranzyt gazu ziemnego do krajów Europy odbywa się w pełnym zakresie. Źródło: Delo, Unian, RBK-Ukraina Kijów, 25 czerwca 2009 r. ZadłuŜenie banków komercyjnych wobec Narodowego Banku Ukrainy Narodowy Bank Ukrainy przedstawił dane dot. poziomu udzielonej przez ten bank pomocy finansowej dla ukraińskich banków komercyjnych oraz wysokości zadłuŝenia poszczególnych tych banków. Zgodnie z przedstawionymi informacjami, największym dłuŝnikiem Narodowego Banku Ukrainy wg stanu na początek lipca 2009 r. jest państwowy bank Oszczadbank (zadłuŝenie stanowi 15,6 mld UAH). Do trójki największych kredytobiorców weszli takŝe bank Nadra (zadłuŝenie 7,8 mld UAH) i Priwat Bank (7,4 mld UAH). Ogólna kwota zadłuŝenia 13-u banków komercyjnym, którym pomocy finansowej udzielił Narodowy Bank Ukrainy, wynosi około 50 mld UAH (szczegółowe informacje na załączonych wykresach). Większość przedstawicieli banków, kóre uzyskały tego typu pomoc, oświadcza, iŝ banki te nie przewidują konieczności dokonywania restrukturyzacji swojego zadłuŝenia wobec 14

Narodowego Banku Ukrainy i będzie w terminie spłacać otrzymane kredyty. Zdaniem ekspertów, restrukturyzacją tego typu zadłuŝenia mogą być zainteresowane te instytucje finansowe, w których zostały wprowadzone zarządy komisaryczne (m.in. banki Nadra i Ukreksimbank ). Źródło: Delo Kijów, 25 czerwca 2009 r. Zakaz działalności placówek gier hazardowych na Ukrainie W dniu 25 czerwca 2009 r. weszła w Ŝycie ustawa O zakazie działalności placówek gier hazarodowych na Ukrainie (w załączeniu), wprowadzająca całkowity zakaz działaności tego typu placówek na Ukrainie (zakaz ten dotyczy w szczególności kasyn, salonów gier, zakładów bukmacherskich oraz wirtualnych kasyn). Poza wprowadzeniem w/w zakazu, ustawa przewiduje równieŝ wstrzymanie wydawania nowych licencji na prowadzenie działalności przez placówki gier hazardowych oraz anulowanie juŝ wydanych licencji. Ustawa obowiązywać będzie do czasu wejścia w Ŝycie dodatkowej ustawy, w której zawarte zostaną zasady prowadzenia działalności przez placówki gier hazardowych w specjalnie stworzonych do tego strefach (projekt takiej ustawy ma być przedstawiony w ciągu 3 miesięcy od wejścia w Ŝycie zakazu przez Gabinet Ministrów Ukrainy). Prace nad wprowadzeniem zakazu działalności placówek gier hazardowych na Ukrainie rozpoczeły się po poŝarze w jednym z salonów gier na Ukrainie, w wyniku którego zginęło 9 osób, a 11 kolejnych zostało rannych (vide: informacja z dnia 8 maja 2009 r.). Ustawa wprowadzająca taki zakaz, uchwalona przez Radę NajwyŜszą Ukrainy (vide: informacja z dnia 18 maja 2009 r.). (vide: informacja z dnia 12 czerwca 2009r.), została jednak zawetowana przez PrezydentaUkrainy W. Juszczenkę (vide: informacja z dnia 05 czerwca 2009 r.). Ze względu jednak na odrzucenie przez ukraiński parlament tego weta (vide: informacja z dnia 12 czerwca 2009 r.), Prezydent Ukrainy W. Juszczenki podpisał ustawę wprowadzającą zakaz działalności placówek gier hazardowych na Ukrainie (vide: informacja z dnia 24 czerwca 2009 r.). Wejście w Ŝycie ustawy spotkało się ze zdecydowaną krytyką przedstawicieli sektora gier hazarodwych, którzy planują wystąpić na drodze sądowej o odszkodowania za anulowanie waŝności posiadanych przez nich licencji. Źródło: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie Kijów, 26 czerwca 2009 r. Dodatkowe wyjaśnienia w sprawie nowych przepisów dot. zwrotu podatku VAT W związku z wejściem w Ŝycie w maju 2009 r. (vide: informacja z dnia 12 maja 2009 r.) nowych przepisów w sprawie moŝliwości przeznaczenia naleŝnych do zwrotu z budŝetu państwa kwot nadpłaconego podatku VAT na spłatę przez danego podatnika innych jego zobowiązań wobec budŝetu państwa (w załączeniu stosowne zarządzenie), Państwowa Administracja Podatkowa Ukrainy w dniu 26 czerwca 2009 r. upowszechniła dodatkowe wyjaśnienia w tej sprawie (w załączeniu pismo w tej sprawie). Źródło: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie 15

Kijów, 26 czerwca 2009 r. MoŜliwe przyspieszenie inwestycji publicznych na Ukrainie Rada NajwyŜsza Ukrainy w dniu 25 czerwca 2009 r. uchwaliła dwie ustawy, które w istotny sposób mogą przyczynić się do przyspieszenia realizacji waŝnych inwestycji infrastrukturalnych na Ukrainie (w tym w ramach przygotowań do finału Mistrzostw Europy w Piłkę NoŜną Euro 2012 ). Pierwsza z tych ustaw ustawa O wywłaszczeniu działek prywatnych na cele publiczne zawiera uregulowania w zakresie przymusowego wywłaszczenia właścicieli prywatnych gruntów w związku z realizacją publicznych inwestycji. Ustawa ta w szczególności ustala procedurę przejmowania działek prywatnych na cele publiczne oraz metodę wyznaczania kwoty odszkodowania (przy czym właściciele działek prywatnych obawiają się, iŝ kwota odszkodowania z tytułu wywłaszczenia ich gruntów będzie mniejsza od realnej wartości rynkowej). Zakłada ona, iŝ prawo do wywłaszczenia działek prywatnych będzie przesługiwać władzom lokalnym, a działki prywatne bedą wywłaszczane zgodnie ze stosownymi planami zagospodarowania przestrzennego. W wypadku odmowy właściciela działki odsprzedania gruntu stosownym władzom lokalnym, dokonano będzie przymusowego wywłaszczenia administracyjno-sądowego na podstawie decyzji sądu apelacyjnego, przy czym nieobecność właściciela gruntu na rozprawie sądowej nie jest powodem do wstrzymania postępowania sądowego. Wywłaszczeniu podlegać będą działki, na których zostaną zbudowane m.in.: obiekty waŝne dla bezpieczeństwa narodowego i obrony narodowej; obiekty infrastrukturalne, obiekty związane z wydobyciem kopalin o znaczeniu ogólnopaństwowym. Druga ustawa O ogólnych zasadach partnerstwa publiczno-prywatnego przewiduje wspólną realizację inwestycji infrastrukruralnych w opraciu o umowę partnerstwa publicznoprywatnego, w ramach której podmioty prywatne w zamian za realizację danej inwestycji uzyskają prawo do czasowego uzyskiwania dochodów z danej inwestycji (przy czym prawa do zrealizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego obiektów infrastrukuralnych pozostają we własności władz państwowych lub komunalnych). Mechanizmy partnerstwa publiczno-prywatnego będą mogły być zastosowane do projektów inwestycyjnych w zakresie m.in. poszukiwania kopalin uŝytkowych oraz ich wydobycia, przesyłu gazu i ciepła, połączeń kolejowych, morskich i lotniczych, budowu maszyn, zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, systemów melioracji, infrastruktury ochrony zdrowia, turystyki. Nie będzie mogło ono być zastosowane w odniesieniu do działalności gospodarczej prowadzonej przez państwowe przedsiębiorstwa lub organy administracji publicznej. Szczegółowe informacje w załączonych projektach ustaw. Ze względu na moŝliwość róŝnic pomiędzy załączonymi projektami a ostatecznie przyjętymi tekstami ustaw, dodatkowe informacje na ten temat Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie przedstawi po oficjalnym opublikowaniu ustaw i ich wejściu w Ŝycie (co uzaleŝnione jest m.in. od ich podpisania przez Prezydenta Ukrainy moŝliwość weta). Źródło: Rada NajwyŜsza Ukrainy, Delo, Ekonomiczeskije Izwiestia, Unian Kijów, 26 czerwca 2009 r. Wstrzymanie importu energii elektrycznej z Ukrainy do Polski Z dniem 12 czerwca 2009 r. polska firma Zomar S.A., zajmująca się m.in. importem energii elektrycznej z Ukrainy do Polski, wstrzymała współpracę z Państwowym Przedsiębiorstwem Ukrinterenergo w zakresie przesyłu energii elektrycznej z Ukrainy do Polski. Powodem takiej decyzji są zbyt wysokie ceny na ukraińską energię elektryczną. 16

Państwowe Przedsiębiorstwo Ukrinterenergo z dniem 1 czerwca 2009 r. wznowiło dostawy energii elektrycznej do Polski po wstrzymaniu tych dostaw w listopadzie 2008 r. (vide: informacja z dnia 29 maja 2009 r.) Źródło: Delo, Unian Kijów, 26 czerwca 2009 r. Planowane odnowienie taboru kolejowego Ukrzaliznycy Ukraińskie Koleje Państwowe Ukrzaliznycia rozwaŝają moŝliwość leasingu w 2009 r. 170 wagonów pasaŝerskich i 10 lokomotyw. Wg słów Generalnego Dyrektora Ukrzaliznycia M.Kostiuka, stosowne przetargi będą ogłoszone w najbliŝszym czasie. Źródło: Delo Kijów, 26 czerwca 2009 r. Średni poziom płac na Ukrainie w maju 2009 r. Średnia płaca nominalna na Ukrainie wyniosła w maju 2009 r. 1 851 UAH (wzrost o 6 UAH z stosunku do ubiegłego miesiąca), przy czym po uwzględnieniu inflacji poziom płac realnych obniŝył się o 0,2 % w porównaniu do kwietnia 2009 r. (w ocenach analityków średnia płaca realna na Ukrainie pod koniec roku spadnie o 15%). NajwyŜszy średni poziom płac odnotowany został w transporcie lotniczym (5123 UAH miesięcznie), sektorze finansowym (4051 UAH) oraz przemyśle wydobywczym surowców energetycznych (3037 UAH). NajniŜszy średni poziom płac odnotowany został w rybołówstwie (1020 UAH miesięcznie), przemyśle tekstylnym i odzieŝowym (1042 UAH) oraz rolnictwie (1187 UAH). Największe spadki poziomu płac nominalnych odnotowano w sektorze produkcji i dystrybucji energii elektrycznej, gazu i wody (o 6,1% do 2 311 UAH), budowli maszyn (o 2,4% do 1 600 UAH) i metalurgii (o 1,6% do 2 311 UAH). Spadek poziomu średnich płac odnotowano równieŝ w sektorze handlowym (o 1,4% do 1509 UAH) i przemysłowym (o 0,7% do 2 030 UAH miesięcznie). Wzrost poziomu średnich płac nominalnych odnotowany został z kolei w branŝy hotelowej (o 6,4% do 1 321 UAH miesięcznie), sektorze ochrony zdrowia (5,1% do 1 318 UAH), sektorze finansowym (3,5% do 4 051 UAH) i w administracji państwowej (o 4,9% - do 2 476 UAH). Pozytywnymi tendencjami, odnotowanymi na ukraińskim rynku pracy w maju 2009 r., było zmniejszenie się liczby osób pracujących w niepełnym wymiarze godzin (o 5,6% do 1,1 mln osób) i znajdujących się na urlopach bezpłatnych (o 11% do 413,4 tys. osób). Jednocześnie jednak zadłuŝenie pracodawców z tytułu zaległości w wypłacie wynagrodzeń w maju 2009 r. wzrosło o 7,3% do poziomu 1,507 mld UAH. Źródło: Kommersant Kijów, 26 czerwca 2009 r. Ukraiński parlament wspiera przedsiębiorców Rada NajwyŜsza Ukrainy w celu liberalizacji podejmowania działalności gospodarczej na Ukrainie uchwaliła ustawę O wprowadzeniu zmian do niektórych aktów prawnych Ukrainy w sprawie wsparcia działalności przedsiębiorczej. Ustawa ta zakłada m.in. zmniejszenie wysokości kapitału zakładowego spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (ze 100 minimalnych płac obowiązujących na moment zakładania tego typu spółek do 1 minimalnej płacy) oraz zmniejszenie ilości rodzajów działalności gospodarczej podlegajacych licencjonowaniu. Ustawa przewiduje równieŝ udoskonalenie 17

procedur wydawania róŝnego rodzaju pozwoleń, a takŝe zawiera rekomendacje dot. przyjęcia przez rząd odpowiednich aktów prawnych w zakresie dlugoterminowej dzierŝawy majątku państwowego lub komunalnego (proponowany okres dzierŝawy powyŝej 5-iu lat) oraz wprowadzenia licencji na okres nieokreślony z moŝliwością ustalenia dla odrębnych przedsiębiorstw terminu ich wygasnięcia (minimalny okres 5 lat). Szczegółowe informacje w załączonym projekcie ustawy. Ze względu na moŝliwość róŝnic pomiędzy załączonym projektem, a ostatecznie przyjętym tekstem ustawy, dodatkowe informacje na ten temat Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie przedstawi po oficjalnym opublikowaniu ustawy i jej wejściu w Ŝycie (co uzaleŝnione jest od jej podpisania przez Prezydenta Ukrainy - moŝliwość weta). Źródło: Rada NajwyŜsza Ukrainy, Unian Kijów, 26 czerwca 2009 r. Budowa ukraińskiego rynku hurtowego obrotu artykułami rolno-spoŝywczymi Rada NajwyŜsza Ukrainy uchwaliła ustawę O rolno-spoŝywczych rynkach hurtowych, która zawiera zasady funkcjonowania na Ukrainie hurtowych rynków artykułów rolnospoŝywczych. W szczególności ustawa zawiera definicję hurtowych rynków artykułów rolno-spoŝywczych. (podmiot działalności gospodarczej utworzony zgodnie z ustawodawstwem Ukrainy, którego celem działalności jest stworzenie warunków niezbędnych do prowadzenia handlu wyrobami rolno-spoŝywczymi i podpisania stosownych kontraktów), a takŝe zawiera klasyfikację tych rynków i warunki ich załoŝenia oraz funkcjonowania. Szczegółowe informacje w załączonym projekcie ustawy. Ze względu na moŝliwość róŝnic pomiędzy załączonym projektem, a ostatecznie przyjętym tekstem ustawy, dodatkowe informacje na ten temat Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie przedstawi po oficjalnym opublikowaniu ustawy i jej wejściu w Ŝycie (co uzaleŝnione jest od jej podpisania przez Prezydenta Ukrainy - moŝliwość weta). Źródło: Rada NajwyŜsza Ukrainy, Unian Kijów, 26 czerwca 2009 r. Aukcje walutowe Narodowego Banku Ukrainy w dniach 22-26 czerwca 2009 r. W dniach 22-26 czerwca 2009 r. Narodowy Bank Ukrainy przeprowadził jedną aukację walutową (w dniu 24 czerwca 2009 r.), na której bankom komercyjnym sprzedawane były po preferencyjnym kursie waluty obce na potrzeby przedterminowej spłaty przez klientów tych banków zaciągniętych przez nich kredytów walutowych. W aukcji tej udział wzięło 20 banków, które kupiły w Narodowym Banku Ukrainy 2,0 mln USD po kursie 7,63 UAH/USD. Pierwszą aukcje walutową Narodowy Bank Ukrainy przeprowadził w dniu 27 lutego 2009 r. Szczegółowe informacje na temat zasad i wyników poszczególnych aukcji patrz informacje z dnia 5 marca 2009 r., 15 kwietnia 2009 r., 24 kwietnia 2009 r., 6 maja 2003 r., 8 maja 2009 r., 15 maja 2009 r., 21, 27 i 28 maja 2009 r., 5, 12 i 19 czerwca 2009 r.). Zgodnie z zasadami udziału w aukcji, banki te zobowiązane są do odsprzedaŝy swoim kredytobiorcom zakupionej waluty po kursie, po którym zakupiły one tą walutę na aukcji, podwyŝszonym o 0,2% na składkę na ubezpieczenie emerytalne. Źródło: Ukraińskie nowyny" 18

Kijów, 26 czerwca 2009 r. Przegląd rynku nieruchomości Kijowa i Obwodu Kijowskiego w dniach 19-26 czerwca 2009 r. SprzedaŜ mieszkań Średnia cena jednopokojowych mieszkań w Kijowie na rynku pierwotnym wyniosła w dniu 26 czerwca 2009 r. 14.336,2 UAH za 1m 2 (brak zmian w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Na rynku wtórnym średnia cena na tego typu mieszkanie wyniosła 2.152,4 USD za 1 m 2 (wzrost o 1,5 % w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Średnia cena dwupokojowych mieszkań w Kijowie na rynku pierwotnym wyniosła w dniu 26 czerwca 2009 r. 16.963,3 UAH za 1m 2 (brak zmian w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Na rynku wtórnym średnia cena na tego typu mieszkanie wyniosła 2.223,6 USD za 1 m 2 (wzrost o 1,1% w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Średnia cena trzypokojowych mieszkań w Kijowie na rynku pierwotnym wyniosła w dniu 26 czerwca 2009 r. 16.956,8 UAH za 1m 2 (brak zmian w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Na rynku wtórnym średnia cena na tego typu mieszkanie wyniosła 2.322,4 USD za 1 m 2 (wzrost o 2 % w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Wynajem mieszkań Średnia cena wynajmu jednopokojowego mieszkania w Kijowie wyniosła w dniu 26 czerwca 2009 r. 416,8 USD za 1 miesiąc (spadek o 0,7 % w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Średnia cena wynajmu dwupokojowego mieszkania w Kijowie wyniosła w dniu 26 czerwca 2009 r. 623,3 USD za 1 miesiąc (wzrost o 0,2 % w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Średnia cena wynajmu trzypokojowego mieszkania w Kijowie wyniosła w dniu 26 czerwca 2009 r. 1.033,8 USD za 1 miesiąc (wzrost o 4,7 % w porównaniu do cen z dnia 19 czerwca 2009 r.). Rynek ziemi Średnia cena za ziemię (działki rekreacyjne) w 11 regionach Obwodu Kijowskiego wyniosła w dniu 22 czerwca 2009 r. 3.720,0 USD za 1 ar (spadek o 0,3% w porównaniu do cen z dnia 15 czerwca 2009 r.). Źródło: SV Development, Realt.UA Kijów, 26 czerwca 2009 r. Weto w sprawie ustawy wprowadzającej moratorium na wywłaszczanie osób fizycznych z mieszkań Prezydent Ukrainy W. Juszczenko zawetował przyjętą w maju 2009 r. (vide: informacja z dnia 21 maja 2009 r.) ustrawę wprowadzającą moratorium na wywłaszczenie osób fizycznych z nieruchomości mieszkalnych, na których ustanowiono hipotekę z tytułu zaciągniętych kredytów w bankach komercyjnych. Przyczyną zawetowania w/w ustawy była ocena o jej niezgodności z Konstytucją Ukrainy, w tym w zakresie ograniczenia praw właścicieli mieszkań-kreedytobiorców do swobody obrotu takim mieszkaniem czy w zakresie równości podmiotów wobec prawa. Wejście w Ŝycie ustawy uzaleŝnione jest teraz od przegłosowania prezydenckiego weta. Źródło: Ukraińskie nowyny" Opracowano: Natalia Szymborska, Zbigniew Ekiert, Michał Faleńczyk Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasada RP w Kijowie 19