Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Aktualizacja planów gospodarowania wodami
Aktualizacja planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Obowiązek sporządzania planów gospodarowania wodami wynika z art. 13 RDW Plany gospodarowania wodami są dokumentami planistycznymi stanowiącymi podstawę podejmowania decyzji kształtujących stan zasobów wodnych apgw uwzględnia uwagi KE do pierwszych planów 2
Cele środowiskowe zgodnie z RDW Ramowa Dyrektywa Wodna nakłada na kraje członkowskie obowiązek: Osiągnięcia dobrego stanu wód w 2015 roku: dobrego stanu ekologicznego i chemicznego dla wód powierzchniowych, dobrego stanu chemicznego i ilościowego dla wód podziemnych Nie pogarszania stanu części wód Zaprzestania lub stopniowego wyeliminowania zrzutu substancji priorytetowych do środowiska lub ograniczenia zrzutów tych substancji (lista substancji priorytetowych znajduje się w Dyrektywie córce 2455/2001) Spełnienia wymagań specjalnych, zawartych w innych aktach prawnych, w odniesieniu do obszarów chronionych 3
Cele środowiskowe Cele środowiskowe dla wód powierzchniowych, podziemnych i obszarów chronionych określa art. 4 Ramowej Dyrektywy Wodnej Zapisy powyższego artykułu zostały transponowane do ustawy Prawo wodne Osiągnięcie celów środowiskowych 2015 rok 4
Cele środowiskowe Art. 4 RDW określa następujące cele: Niepogarszanie stanu wód powierzchniowych i podziemnych oraz ochrona, poprawa i przywrócenie stanu wszystkich części wód Osiągnięcie dobrego stanu do 2015 roku Stopniowe redukowanie zanieczyszczenia substancjami priorytetowymi i stopniowe eliminowanie priorytetowych substancji niebezpiecznych z wód powierzchniowych oraz zapobieganie dopływowi lub ograniczanie dopływu zanieczyszczeń Odwrócenie znaczącego rosnącego trendu stężenia zanieczyszczeń wód podziemnych Osiągnięcie zgodności ze wszystkimi normami i celami określonymi dla obszarów chronionych 5
Cele środowiskowe zgodnie z RDW Do 2015 roku nie zostaną osiągnięte cele środowiskowe, będziemy starali się o odstępstwa 6
Odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych (art. 4 RDW) Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE Odstępstwo z art. 4.4. Odstępstwo z art. 4.5. Odstępstwo z art. 4.6. Odstępstwo z art. 4.7 Przedłużenie terminu osiągnięcia celu Ustanowienie mniej rygorystycznego celu Tymczasowe pogorszenie stanu Nowe zrównoważone formy działalności człowieka 7
Cele środowiskowe dla JCWP rzecznych 8
Cele środowiskowe JCWP rzeczne Dla JCWP rzecznych ustalono cele dla: elementów biologicznych (fitoplankton, fotobentos, makrofity, makrobezkręgowce, ichtiofauna) wspierających elementów fizykochemicznych specyficznych substancji syntetycznych i niesyntetycznych oraz substancji priorytetowych elementów hydromorfologicznych 9
Uszczegółowiony cel środowiskowy Dla osiągnięcia celów środowiskowych istotne jest zachowanie lub przywrócenie ciągłości ekologicznej cieków poprzez możliwość swobodnej migracji organizmów wodnych Uszczegółowiony cel środowiskowy - osiągnięcie dobrego stanu ekologicznego oraz możliwość migracji organizmów wodnych 10
Cele środowiskowe dla JCWP rzecznych W regionie wodnym Dolnej Wisły 460 JCWP rzecznych: 320 naturalnych 21 sztucznych 119 silnie zmienionych Cele środowiskowe: utrzymanie BD stanu ekologicznego 1 utrzymanie D stanu ekologicznego 51 osiągnięcie D stanu ekologicznego 268 utrzymanie D potencjału ekologicznego 41 osiągnięcie D potencjału ekologicznego 99 osiągnięcie D stanu chemicznego 401 utrzymanie D stanu chemicznego 59 11
Uszczegółowiony cel środowiskowy dla JCWP rzecznych osiągnięcie dobrego stanu ekologicznego oraz możliwość migracji organizmów wodnych 77 JCWP utrzymanie dobrego stanu ekologicznego oraz możliwość migracji organizmów wodnych 20 JCWP osiągnięcie dobrego potencjału ekologicznego oraz możliwość migracji organizmów wodnych 29 JCWP utrzymanie dobrego potencjału ekologicznego oraz możliwość migracji organizmów wodnych 19 JCWP 12
Ocena stanu JCWP rzecznych stan dobry 154 JCWP stan zły 306 JCWP stan/potencjał ekologiczny poniżej dobrego 166 JCWP stan chemiczny poniżej dobrego 9 JCWP stan/potencjał ekologiczny oraz stan chemiczny poniżej dobrego 131 JCWP 13
Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych dla JCWP rzecznych zagrożone nieosiągnięciem celów środowiskowych 211 JCWP niezagrożone nieosiągnięciem celów środowiskowych 249 JCWP 14
Odstępstwa JCWP rzeczne odstępstwo z art. 4 ust. 4 RDW 15 JCWP odstępstwo z art. 4 ust. 7 RDW 53 JCWP 15
Ocena zagrożenia JCWP jeziornych Ocena ryzyka niespełnienia celów: na podstawie danych monitoringowych z lat 2007-2013 - 123 JCWP jezior: 45 niezagrożone; 78 zagrożone; na podstawie analizy ryzyka (progi presji znaczącej) 162 JCWP jezior: 64 niezagrożone; 98 zagrożone Razem: Z - 177 (62%) JCWP jezior, NZ - 108 (38%) JCWP jezior 16
Postęp w osiąganiu celów środowiskowych JCWP jezior W przypadku jezior bardzo trudno jest ocenić postęp w osiąganiu celów środowiskowych: Pierwszy Plan Gospodarowania Wodami (PGW) opracowany dla scalonych części wód, a jego aktualizacja (apgw) dla jednolitych W kolejnych latach w ramach monitoringu wód badana różna pula jezior (wyjątek 22 jeziora reperowe, w tym siedem w regionie Dolnej Wisły) Zmiany jakości wód w jeziorach, nawet po wprowadzeniu działań, następują bardzo powoli 17
Odstępstwa dla JCWP jezior Przesłanki do wskazania odstępstw dla jezior: tylko jeziora zagrożone ryzykiem niespełnienia celów środowiskowych; tylko jeziora monitorowane w latach 2010-2013, o znanym stanie wód Odstępstwa dla jezior regionu Dolnej Wisły w PGW 173 JCWP, w apgw 61 JCWP: brak odstępstwa 101 brak kontynuacji odstępstwa 123 (niekoniecznie poprawa!) kontynuacja odstępstwa 50 nowe odstępstwo 11 (niekoniecznie pogorszenie!) 18
Przyczyny odstępstw dla JCWP jezior Przyczyny wprowadzenia odstępstw dla 61 jezior w regionie Dolnej Wisły: Niekorzystne uwarunkowania naturalne, zlewnia zalesiona, nie zidentyfikowano negatywnych oddziaływań - mniej rygorystyczny cel środowiskowy z art. 4 ust. 5 (5 jezior) Niekorzystne uwarunkowania naturalne, nie ma możliwości osiągnięcia stanu dobrego oczekiwanego w odniesieniu do jezior typu 3b - mniej rygorystyczny cel środowiskowy z art. 4 ust. 5 (3 jeziora przymorskie) Stan dobry niemożliwy do osiągnięcia ze względu na możliwości techniczne (m.in. obszary ochronne) odstępstwo czasowe z art. 4 ust. 4 pkt. i (32 jeziora) Jeziora silnie zdegradowane na skutek dopływu ścieków, zasilane zanieczyszczonymi dopływami, często niezbędna rekultywacja odstępstwo czasowe z art. 4 ust. 4 pkt. iii (21 jezior) 19
Cele środowiskowe dla JCWP przejściowych i przybrzeżnych 20
Monitoring JCW przejściowych i przybrzeżnych Liczba punktów monitoringu operacyjnego w dorzeczu Wisły Nazwa JCW przejściowej Liczba ppk Zalew Wiślany 9 Ujście Wisły przekop 1 Zatoka Gdańska wewnętrzna 2 Zatoka Pucka zewnętrzna 4 Zalew Pucki 3 Nazwa JCW przybrzeżnej Liczba ppk Mierzeja Wiślana 1 Półwysep Hel 2 Port Władysławowo 1 Władysławowo Jastrzębia Góra 1 Jastrzębia Góra Rowy 2 Rowy Jarosławiec Wschód 2 21
Ocena stanu JCW przejściowych Stan wód na podstawie badań w ramach PMŚ (Biblioteka Monitoringu Środowiska 2013) Nazwa JCW Czynnik Stan przejściowej determinujący stan Zalew Wiślany zły biologiczne (indeks B) stan zły fizykochemiczne poniżej stanu dobrego Ujście Wisły przekop zły chlorofil stan słaby fizykochemiczne poniżej stanu dobrego Zatoka Gdańska wewnętrzna zły chlorofil stan zły; fizykochemiczne poniżej stanu dobrego Zatoka Pucka zewnętrzna zły chlorofil stan słaby fizykochemiczne poniżej stanu dobrego Zalew Pucki Zły chlorofil stan zły; fizykochemiczne poniżej stanu dobrego 22
Ocena stanu JCW przybrzeżnych Stan wód na podstawie badań w ramach PMŚ (Biblioteka Monitoringu Środowiska 2013) Nazwa JCW Czynnik Stan przybrzeżnej determinujący stan Mierzeja Wiślana zły chlorofil i makrobezkręgowce bentosowe stan słaby; fizykochemiczne poniżej stanu dobrego Półwysep Hel zły chlorofil stan słaby fizykochemiczne poniżej stanu dobrego Port Władysławowo zły chlorofil stan zły; fizykochemiczne poniżej stanu dobrego Władysławowo Jastrzębia Góra zły chlorofil stan słaby fizykochemiczne poniżej stanu dobrego Jastrzębia Góra Rowy zły chlorofil stan zły; Rowy Jarosławiec Wschód zły fizykochemiczne poniżej stanu dobrego chlorofil stan zły; fizykochemiczne poniżej stanu dobrego 23
Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych dla JCW przejściowych i przybrzeżnych Ocena stanu lub potencjału ekologicznego wód przejściowych i przybrzeżnych w latach 2010-2012. (Biblioteka Monitoringu Środowiska 2013) 24
Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych JCW przejściowych i przybrzeżnych Ocena zagrożenia nieosiągnięcia dobrego stanu / potencjału wód Nazwa JCW przejściowej Stan Ryzyko Zalew Wiślany zły zagrożona Ujście Wisły przekop zły zagrożona Zatoka Gdańska wewnętrzna zły zagrożona Zatoka Pucka zewnętrzna zły zagrożona Zalew Pucki zły zagrożona Nazwa JCW przybrzeżnej Stan Ryzyko Mierzeja Wiślana zły zagrożona Półwysep Hel zły zagrożona Port Władysławowo zły zagrożona Władysławowo Jastrzębia Góra zły zagrożona Jastrzębia Góra Rowy zły zagrożona Rowy Jarosławiec Wschód zły zagrożona 25
Odstępstwa dla JCW przejściowych Nazwa jcw przejściowej Typ odstępstwa Uzasadnienie odstępstwa Zalew Wiślany 4(5)-1 uzasadniona potrzeba utrzymanie zmian morfologicznych Ujście Wisły przekop 4(4)-1.3 uzasadniona potrzeba utrzymanie zmian morfologicznych Zatoka Gdańska wewnętrzna 4(4)-1,4(4)-3 skumulowanie związków biogennych i substancji zanieczyszczających, których dostawy z lądu są kontynuowane; okres 6 lat jest niewystarczający, by uzyskać dobry stan ekologiczny Zatoka Pucka zewnętrzna 4 (4) - 1, 3 skumulowanie związków biogennych i substancji zanieczyszczających, których dostawy z lądu są kontynuowane; okres 6 lat jest niewystarczający, by uzyskać dobry stan ekologiczny Zalew Pucki 4(4)-1,4(4)-3 skumulowanie związków biogennych i substancji zanieczyszczających, których dostawy z lądu są kontynuowane; okres 6 lat jest niewystarczający, by uzyskać dobry stan ekologiczny 26
Odstępstwa dla JCW przybrzeżnych Nazwa jcw przybrzeżnej Typ odstępstwa Uzasadnienie odstępstwa Mierzeja Wiślana 4(4)-1,4(4)-3 skumulowanie związków biogennych i substancji zanieczyszczających, których dostawy z lądu są kontynuowane; okres 6 lat jest niewystarczający, by uzyskać dobry stan ekologiczny Półwysep Hel 4(4)-1,4(4)-3 skumulowanie związków biogennych i substancji zanieczyszczających, których dostawy z lądu są kontynuowane; okres 6 lat jest niewystarczający, by uzyskać dobry stan ekologiczny Port Władysławowo 4(5)-1 uzasadniona potrzeba utrzymanie zmian morfologicznych cała część wód znajduje się w obrębie portu Władysławowo Jastrzębia Góra 4(4)-1,4(4)-3 skumulowanie związków biogennych i substancji zanieczyszczających, których dostawy z lądu są kontynuowane; okres 6 lat jest niewystarczający, by uzyskać dobry stan ekologiczny Jastrzębia Góra Rowy 4(4)-1,4(4)-3 skumulowanie związków biogennych i substancji zanieczyszczających, których dostawy z lądu są kontynuowane; okres 6 lat jest niewystarczający, by uzyskać dobry stan ekologiczny Rowy Jarosławiec Wschód 4(4)-1,4(4)-3 skumulowanie związków biogennych i substancji zanieczyszczających, których dostawy z lądu są kontynuowane; okres 6 lat jest niewystarczający, by uzyskać dobry stan ekologiczny 27
Stan wyjściowy Region wodny DOLNEJ WISŁY: 20 JCWPd PLGW2000 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 27, 28, 29, 30, 36, 37, 38, 39, 44, 45, 46. Zagrożone 6 JCWPd: PLGW2000 12, 14, 15, 16, 17, 30. Stan słaby chemiczny wg danych PIG-PIB na 2012 r: PLGW200017 28
Odstępstwa dla JCWPd odstępstwo z art. 4 ust. 4 RDW 1 JCWPd PLGW 200017 Ze wzgl. na ingresję wód morskich i ascenzję wód zasolonych. W zmienionych antropogenicznie warunkach hydrodynamicznych pojawiają się składniki chemiczne o charakterze geogenicznym. W chwili obecnej zakres zmian w systemie krążenia wód jest znaczący i wymuszony okresowym nadmiernym poborem wód. W programie działań ukierunkowanym na presje, dla JCWP zaplanowano wszystkie możliwe działania ograniczające wielkość poboru wody. Niemniej jednak ze względu na warunki hydrogeologiczne okres 6 lat jest zbyt krótki, aby mogła nastąpić poprawa stanu wód. Poprawa przewidywana jest w dalszej perspektywie czasowej. 29
Zespół realizujący projekt 30
Aktualizacja Programu Wodno-Środowiskowego Kraju i Planów Gospodarowania Wodami na obszarach dorzeczy DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ