Aktualizacja planów gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry

Transkrypt

1 Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Aktualizacja planów gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry Monika Kłosowicz Agnieszka Kolada Marcin Stępień

2 Aktualizacja planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry Obowiązek sporządzania planów gospodarowania wodami wynika z art. 13 RDW Plany gospodarowania wodami są dokumentami planistycznymi stanowiącymi podstawę podejmowania decyzji kształtujących stan zasobów wodnych apgw uwzględnia uwagi KE do pierwszych planów 2

3 Cele środowiskowe Cele środowiskowe dla wód powierzchniowych, podziemnych i obszarów chronionych określa art. 4 Ramowej Dyrektywy Wodnej Zapisy powyższego artykułu zostały transponowane do ustawy Prawo wodne Osiągnięcie celów środowiskowych 2015 rok 3

4 Cele środowiskowe Art. 4 RDW określa następujące cele: Niepogarszanie stanu wód powierzchniowych i podziemnych oraz ochrona, poprawa i przywrócenie stanu wszystkich części wód Osiągnięcie dobrego stanu do 2015 roku Stopniowe redukowanie zanieczyszczenia substancjami priorytetowymi i stopniowe eliminowanie priorytetowych substancji niebezpiecznych z wód powierzchniowych oraz zapobieganie dopływowi lub ograniczanie dopływu zanieczyszczeń Odwrócenie znaczącego rosnącego trendu stężenia zanieczyszczeń wód podziemnych Osiągnięcie zgodności ze wszystkimi normami i celami określonymi dla obszarów chronionych 4

5 Cele środowiskowe zgodnie z RDW Do 2015 roku nie zostaną osiągnięte cele środowiskowe, będziemy starali się o odstępstwa 5

6 Odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych (art. 4 RDW) Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE Odstępstwo z art Odstępstwo z art Odstępstwo z art Odstępstwo z art. 4.7 Przedłużenie terminu osiągnięcia celu Ustanowienie mniej rygorystycznego celu Tymczasowe pogorszenie stanu Nowe zrównoważone formy działalności człowieka 6

7 Ocena stanu JCWP rzecznych Ocena stanu JCWP rzecznych stan dobry 140 JCWP stan zły 492 Stan/potencjał ekologiczny poniżej dobrego 133 Stan chemiczny poniżej dobrego 84 Stan/potencjał ekologiczny poniżej dobrego i stan chemiczny poniżej dobrego

8 Cele środowiskowe JCWP rzeczne Dla JCWP rzecznych ustalono cele dla: elementów biologicznych (fitoplankton, fotobentos, makrofity, makrobezkręgowce, ichtiofauna) wspierających elementów fizykochemicznych specyficznych substancji syntetycznych i niesyntetycznych oraz substancji priorytetowych elementów hydromorfologicznych 8

9 Uszczegółowiony cel środowiskowy Dla osiągnięcia celów środowiskowych istotne jest zachowanie lub przywrócenie ciągłości ekologicznej cieków poprzez możliwość swobodnej migracji organizmów wodnych Uszczegółowiony cel środowiskowy - osiągnięcie dobrego stanu ekologicznego oraz możliwość migracji organizmów wodnych 88 JCWP rzecznych ma uszczegółowiony cel środowiskowy związany z migracją organizmów wodnych Źródło: 9

10 Cele środowiskowe dla JCWP rzecznych region wodny Warty 632 JCWP: 447 JCWP naturalnych 162 JCWP silnie zmienionych 23 JCWP sztuczne cele środowiskowe: utrzymanie bardzo dobrego stanu ekologicznego 1 JCWP utrzymanie dobrego stanu ekologicznego 54 JCWP osiągnięcie dobrego stanu ekologicznego 392 JCWP utrzymanie dobrego potencjału ekologicznego 24 JCWP osiągnięcie dobrego potencjału ekologicznego 161 JCWP utrzymanie dobrego stanu chemicznego 27 JCWP osiągnięcie dobrego stanu chemicznego 605 JCWP 10

11 Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych JCWP rzecznych zagrożone nieosiągnięciem celów środowiskowych 359 JCWP niezagrożone nieosiągnięciem celów środowiskowych 273 JCWP 11

12 Odstępstwa JCWP rzeczne odstępstwo z art. 4 ust. 4 RDW 79 JCWP odstępstwo z art. 4 ust. 7 RDW 79 JCWP 12

13 Przyczyny wprowadzenia odstępstw dla JCWP rzecznych Brak możliwości technicznych. Wdrożenie działań naprawczych będzie mogło nastąpić dopiero po rozpoznaniu presji, dlatego też przewiduje się możliwość wdrożenia zaplanowanych działań po roku odstępstwo z art. 4. ust. 4 RDW Realizacja nowych inwestycji odstępstwo z art. 4 ust. 7 RDW 13

14 JCWP jeziorne 14

15 Cele środowiskowe dla JCWP jeziornych W regionie wodnym Warty 285 JCWP jezior: 215 naturalnych; 70 silnie zmienionych Cele środowiskowe: Utrzymanie BD stanu ekologicznego 2 (1%) 32 (11%) Utrzymanie D stanu/potencjału ekologicznego 48 (17%) Osiągnięcie D stanu/potencjału ekologicznego Mniej rygorystyczny cel środowiskowy 203 (71%) Utrzymanie dobrego stanu chemicznego: 18 JCWP jezior Osiągnięcie dobrego stanu chemicznego: 267 JCWP jezior 15

16 Monitoring JCWP jeziornych W latach w regionie Warty w ramach monitoringu wód zbadano 145 JCWP jezior, w tym: stan ekologiczny JCWP jezior; stan chemiczny - 60 JCWP jezior 36 25% 26 18% 15 10% 46 32% 22 15% Stan ekologiczny Bardzo dobry Dobry Umiarkowany Słaby Zły 21 35% 39 65% Stan chemiczny Dobry Poniżej dobrego Dla 140 JCWP jezior niebadanych w regionie Dolnej Wisły - ocena ekspercka Ostateczna ocena: stan co najmniej D 91, poniżej D 194 JCWP 16

17 Ocena zagrożenia JCWP jeziornych Ocena ryzyka niespełnienia celów: na podstawie danych monitoringowych z lat JCWP jezior: 42 niezagrożone; 133 zagrożone; na podstawie analizy ryzyka (progi presji znaczącej) 110 JCWP jezior: 34 niezagrożone; 76 zagrożone Razem: Z (77%) JCWP jezior, NZ - 66 (23%) JCWP jezior 17

18 Postęp w osiąganiu celów środowiskowych JCWP jezior W przypadku jezior bardzo trudno jest ocenić postęp w osiąganiu celów środowiskowych: Pierwszy Plan Gospodarowania Wodami (PGW) opracowany dla scalonych części wód, a jego aktualizacja (apgw) dla jednolitych; W kolejnych latach w ramach monitoringu wód badana różna pula jezior (wyjątek 22 jeziora reperowe, w tym siedem w regionie wodnym Warty); Zmiany jakości wód w jeziorach, nawet po wprowadzeniu działań, następują bardzo powoli. 18

19 Odstępstwa dla JCWP jezior Przesłanki do wskazania odstępstw dla jezior: tylko jeziora zagrożone ryzykiem niespełnienia celów środowiskowych; tylko jeziora monitorowane w latach , o znanym stanie wód Odstępstwa dla jezior regionu Warty w PGW 173 JCWP, w apgw 108 JCWP: brak odstępstwa 98; brak kontynuacji odstępstwa 79 (niekoniecznie poprawa!); kontynuacja odstępstwa 90; nowe odstępstwo 18 (niekoniecznie pogorszenie!) 19

20 Przyczyny odstępstw dla JCWP jezior Przyczyny wprowadzenia odstępstw dla 108 jezior w regionie Warty: Niekorzystne uwarunkowania naturalne, zlewnia zalesiona, nie zidentyfikowano negatywnych oddziaływań - mniej rygorystyczny cel środowiskowy z art. 4 ust. 5 (1 jezioro); Stan dobry niemożliwy do osiągnięcia ze względu na możliwości techniczne (m.in. obszary ochronne) odstępstwo czasowe z art. 4 ust. 4 pkt. i (31 jezior); Jeziora silnie zdegradowane na skutek dopływu ścieków, zasilane zanieczyszczonymi dopływami, często niezbędna rekultywacja odstępstwo czasowe z art. 4 ust. 4 pkt. iii (76 jezior) 20

21 JCWPd 21

22 JCWPd Stan wyjściowy Region wodny WARTY: 21 JCWPd PLGW , 26, 33, 34, 35, 40, 41, 42, 43, 59, 60, 61, 62, 70, 71, 72, 81, 82, 83, 98, 99. Zagrożone wg opracowania PIG-PIB 7 JCWPd: PLGW , 34, 43, 62, 70, 71, 83. Stan słaby chemiczny wg danych PIG-PIB na 2012 r 4 JCWPd : PLGW , 34, 43, 62. Stan słaby ilościowy wg danych PIG-PIB na 2012 r 2 JCWPd : PLGW ,

23 Odstępstwa JCWPd odstępstwo z art. 4 ust. 4 RDW 2 JCWPd: PLGW oraz PLGW PLGW Brak możliwości technicznych. Ze wzgl. na zmiany chemizmu wód związane są z niedostatecznie oczyszczonymi ściekami komunalnymi, zbyt mały stopniem skanalizowania, szczególnie terenów wiejskich, składowiskami nieodpowiadającymi wymaganiom ochrony środowiska oraz niską emisją zanieczyszczeń pyłowych i gazowych z gospodarstw domowych zarówno w miastach, jak i na terenach wiejskich. W programie działań ukierunkowanym na presje, dla JCWP zaplanowano wszystkie możliwe działania ograniczające dopływ zanieczyszczeń komunalnych do wód. Niemniej jednak ze względu na warunki hydrogeologiczne okres 6 lat jest zbyt krótki aby mogła nastąpić poprawa stanu wód. PLGW Brak możliwości technicznych. Ze wzgl. na zmiany chemizmu wód związane są z niedostatecznie oczyszczonymi ściekami komunalnymi, zbyt mały stopniem skanalizowania, szczególnie terenów wiejskich, składowiskami nieodpowiadającymi wymaganiom ochrony środowiska. W programie działań ukierunkowanym na presje, dla JCWP zaplanowano wszystkie możliwe działania ograniczające dopływ zanieczyszczeń komunalnych do wód. Niemniej jednak ze względu na warunki hydrogeologiczne okres 6 lat jest zbyt krótki aby mogła nastąpić poprawa stanu wód. 23

24 Odstępstwa JCWPd odstępstwo z art. 4 ust. 5 RDW 2 JCWPd: PLGW oraz PLGW PLGW Ze wzgl. na występowanie obniżeń zwierciadła poziomów wodonośnych związanych z odwodnieniami odkrywek górniczych (węgiel brunatny, surowce skalne), działalnością kopalni soli; ingresja zasolonych wód, ascenzji wód słonych. Słaby stan jakościowy na terenie JCWPd w zasięgu regionalnych lejów depresji wywołanych odwodnieniem górniczym związany jest z ascenzją wód o słabym stanie jakościowym z podłoża, na terenach rolniczych z podwyższonymi stężeniami związków azotu. Ascenzja wód słonawych i słonych w zasięgu lejów depresji będzie trwać tak długo, dopóki będą prowadzone odwodnienia do czasu wyeksploatowania złoża. Specyfika odwodnień górniczych nie pozwala na spłycenie leja depresji, nie ma więc możliwości ograniczenia presji do czasu zakończenia eksploatacji. PLGW Ze wzgl. na odwadnianie odkrywkowej kopalni węgla brunatnego prowadzone przez KWB Konin"; lokalny dopływ słonych wód kopalnianych. Z uwagi na wielopoziomowy charakter systemu wodonośnego lej depresyjny w poziomie przypowierzchniowym ma znacznie ograniczony zasięg w stosunku do leja depresyjnego w głębszych poziomach wodonośnych. Zagrożenie dla wód podziemnych stanowi szeroko rozumiana infrastruktura kopalniana i przemysłowa. 24

25 Odstępstwa JCWPd odstępstwo z art. 4 ust. 7 RDW 2 JCWPd: PLGW PLGW Ze wzgl. na intensywny pobór wód podziemnych związany z odwadnianiem górniczym (Pole Bełchatów i pole Szczerców); procesy ascenzji wód zasolonych. Brak możliwości likwidacji kopalni przed wyeksploatowaniem złoża, ze względów gospodarczych. Od 2016 r. planowana eksploatacja złoża "Złoczew". Planowane zakończenie inwestycji 2070 r. 25

26 Zespół realizujący projekt 26

27 Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Mott MacDonald Polska Sp. z o.o. ul. Waliców 11, Warszawa T + 48 (0) l F woda@mottmac.com

28 Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy ZAPRASZAMY DO DYSKUSJI