ĆWICZENIE V OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA NICIENI GLISTNICE CZŁOWIEKA,ŚWIŃ,KONI, PTAKÓW Rodzina Ascarididae -Ascaris lumbricoides Ascaris suum -Parascaris equorum -Ascaridia galli, -Ascaridia columbae
Rodzina Ascarididae rodzaj : Ascaris Ascaris lumbricoides glistnica człowieka Ascaris suum glistnica świń rodzaj : Parascaris Parascaris equorum glistnica koni rodzaj : Ascaridia Ascaridia galli, Ascaridia columbae glistnica ptaków
Rodzina Ascarididae - glistowate Nicienie duże o białawej barwie Zwężone oba końce ciała Gruby poprzecznie prążkowany oskórek Otwór gębowy otoczony trzema wargami Zazwyczaj cylindryczna gardziel Jaja z grubą trójwarstwową skorupką, niebruzdkowany zarodek zygota
Rodzina Ascarididae - glistowate Dymorfizm płciowy zaznaczony : wielkość i kształt Brak torebki kopulacyjnej u samców Szpara sromowa samic w przedniej części ciała Rozwój bez udziału żywiciela pośredniego geohelminty Choroby wywoływane przez glisty to askariozy, glistnice, łac. ascariosis
Parascaris equorum glista końska Parascaris equorum - nicienie duże (15-37 cm długości) Pospolite, głównie u zwierząt młodych Umiejscowienie jelito cienkie
Parascaris equorum glista końska Ciemnożółte Prawie kuliste 80-100 um Okryte grubą skorupką o pofałdowanej powierzchni
Parascaris equorum - biologia W środowisku : forma inwazyjna jajo z larwą III stadium (10 15 dni) Droga zarażenia : per os W żywicielu rozwój z wędrówką Okres prepatentny : 10 15 tygodni Okres patentny : kilka lat
glistnica ptaków Ascaridia galli 5-7.5 cm samiec 6-12 cm samica (największy nicień pasożytujący u kur) Otwór gębowy otoczony 3 wargami U samców 5 par brodawek okołostekowych, dwie równe szczecinki kopulacyjne Jaja owalne 43-55 x77-94 um grubościenne nierozwinięte
RODZINA Ascaridiidae Ascaridia columbae (gołębie) 2-4 cm samiec, 2-7 cm samica Ascaridia compar (bażant) Ascaridia dissimilis (indyki)
glistnica ptaków Występowanie kosmopolityczne w Polsce powszechne Żywiciele: Ascaridia galli- ptaki grzebiące także kaczki i gęsi Umiejscowienie j. cienkie czasem można stwierdzić w jajowodzie
glistnica ptaków cykl rozwojowy Inkubacja jaj do form inwazyjnej (jajo z L3 ) 10-20 dni w zależności od temperatury Okres prepatentny- 5-6 tygodni młode ptaki 8 tygodni starsze ptaki Okres patentny 9-14 miesięcy
ĆWICZENIE VI GLISTNICA ZWIERZĄT MIĘSOŻERNYCH Rodzina Anisakidae -Toxocara canis -Toxocara cati Rodzina Ascarididae -Toxascaris leonina
Rodzina Anisakidae - Ascaridae, Ascarididae lub Toxocaridae Psy, lisy koty Psy, lisy, koty Toxocara canis samiec dł. 99-127 mm samica dł. 126-198 mm Toxocara cati samiec dł. 30-70 mm samica dł. 40-100 mm Rodzina Ascarididae Toxascaris leonina samiec dł. 40-60 mm samica dł. 65-100 mm
żywiciel Pies, lis Lokalizacja Jelito cienkie Forma inwazyjna i drogi inwazji Wędrówka w organizmie Toxocara canis 1. Per os jajo z larwą L 3 2. Per os larwami L 3 z mlekiem 3. Per os - zjedzenie żywiciela paratenicznego z L 3 4. Per os larwami wydalanymi z kałem szczeniąt 5. Śródmaciczna Okres prepatentny 21-30 dni Przez wątrobę, serca, płuca do: Jelita ( u zwierząt nieodpornych) Tkanek ( u zwierząt odpornych)
Toxocara cati Żywiciel Kot Lokalizacja Jelito cienkie Forma inwazyjna i drogi inwazji 1. Per os jajo z larwą L 3 2. Per os larwa L 3 z mlekiem 3. Per os L 3 z żywicielem paratenicznym Wędrówka Przez wątrobę, serce, płuca do : w organizmie 1. Jelita (zwierzęta nieodporne) 2. Tkanek (zwierzęta odporne) Okres prepatentny 6-8 tygodni
Toksokaroza łac. toxocarosis 1. Inwazja glist, nicieni z rodzaju Toxocara u ssaków mięsożernych, np. T. canis u psów, wilków, lisów; T. cati u kotów. 2. Inwazja larw nicieni z rodzaju Toxocara, głównie T. canis u człowieka.
wypływ z nosa biegunka wzdęcie brzucha wychudzenie Toksokaroza u zwierząt zahamowanie wzrostu niedokrwistość zaczopowanie światła przewodu pokarmowego
TOKSOKAROZA LUDZI Przeciwciała przeciwko glistom z rodzaju Toxocara stwierdza się u ok. 25 % ludzi. Glisty powszechnie występują u zwierząt mięsożernych, szczególnie młodych. Zarażenie ludzi i zwierząt następuje przez zjedzenie inwazyjnych jaj glist, które zawierają larwę III stadium.
Toxascaris leonina Żywiciel Pies, lis, kot Lokalizacja Jelito cienkie Forma inwazyjna i drogi inwazji Wędrówka w organizmie Okres prepatentny 7-10 tygodni 1. Per os jajo z larwą L 3 2. Per os zjedzenie żywiciela paratenicznego z L 3 Bez wędrówek rozwój w ścianie przewodu pokarmowego
ĆWICZENIEVII INWAZJE SŁUKOWCÓW I OWSIKÓW Rodzina Strongylidae - Strongylus edentatus -Strongylus equinus Strongylus vulgaris Rodzaj Triodontophorus -Bidentostomum - Craterostomum-Oesophagodontus - Rodzaj Cyatostomum - Cylicocyclus - Cylicostephanus- Poteriostomum - Gyalocephalus
Rodzina Strongylidae Podrodzina Strongylinae (słupkowce duże) Rodzaj Strongylus (3 gatunki) Strongylus edentatus Strongylus equinus Strongylus vulgaris Rodzaj Triodontophorus (7 gatunków) Triodontophorus serratus Rodzaj Bidentostomum (1 gatunek) Rodzaj Craterostomum (2 gatunki) Rodzaj Oesophagodontus (1 gatunek)
Rodzina Strongylidae Podrodzina Cyathostominae (słupkowce małe) 13 rodzajów w tym : Cyathostomum, Coronocyclus, Cylicodontophorus, Cylicocyclus, Cylicostephanus, Petriostomum, gyalocephalus 52 gatunki!!!
Rodzina Oxyuridae Rodzaj Oxyuris Oxyuris equi owsica koni Rodzaj Enterobius Enterobius vermicularis owsica człowieka Rodzina Heterakidae Rodzaj Heterakis Heterakis gallinarum Rodzaj Ganguleterakis Ganguleterakis dispar heterakioza drobiu
Słupkowce małe i duże różnią się między sobą: cyklami rozwojowymi, patogennością form larwalnych i dojrzałych lekoopornością
Słupkowce duże Rozwój larwalny z wędrówkami somatycznymi Duża patogennośc w okresie prepatentnym i patentnym inwazji
Strongylinoza Inwazje słupkowców dużych Strongylus edentatus 22-26 mm, 32-43 mm długości, Torebka gębowa pozbawiona zębów Strongylus equinus 25-35 mm, 39-45 mm długości, Torebka gębowa na dnie dwie pary stożkowatych zębów Strongylus vulgaris 14-16 mm, 20-21 mm długości, Torebka gębowa na dnie dwa płatowate zęby
Strongylinoza Triodontophorus spp. (T. serratus) Gyalocephalus spp. (G. capitatus)
Strongylinoza Umiejscowienie jelito grube Droga zarażenia : per os, najczęściej na pastwisku inwazyjne larwy III stopnia z wylinką Rozwój w środowisku około tygodnia Larwy oporne na warunki środowiska zewn.
Cjatostominoza Inwazje słupkowców małych Cyatyhostomum spp. (C. catinatum) Cylicocyclus spp. (C. nassatus) Coronocyclus spp. (C. coronatus) Cylicostephanus spp. (C. calicatus, C. longibursatus, C. goldi) i inne Łącznie w Polsce 25 gatunków należących do kilku rodzajów
Cjatostominoza Słupkowce małe - do 20 mm, do 30 mm długości, torebki gębowe o różnym kształcie, zaopatrzone w zęby lub listewki Pospolita Umiejscowienie jelito grube
Owsica koni Oksjuroza (syn. owsica, łac. oxyuriosis) Oxyuris equi 15-137 mm długości, o charakterystycznej budowie Pospolita Umiejscowienie jelito grube
W środowisku : forma inwazyjna jajo z larwą III stadium (2 7 dni) Droga zarażenia : per os W żywicielu rozwój bez wędrówki, samica składa jaja w okolicy okołoodbytowej Okres prepatentny : 5 miesięcy Okres patentny : 10 14 dni Oxyuris equi - biologia
Owsica ludzi (syn. Enterobiosis, oxyurosis) Najczęstsza robaczyca w krajach zurbanizowanych W Polsce badania masowe wykazały zakażenie owsikiem u: 17 % dorosłych 38 % dzieci w wieku 7 14 lat
Enterobius vermicularis samice mają od 9 12 mm i 3 5 mm grubości tylna część zaostrzona i przejrzysta samce długości około 3 5 mm przy 0,1 0,2 mm grubości - trudno dostrzegalny
Enterobius vermicularis drogi zakażenia 1)retroinwazja 2)per os a)z pożywieniem b)przez autoinwazję 3)inhalacyjna
Heterakioza (łac. heterakiosis) Otwór gębowy otoczony trzema wargami Heterakis gallinarum Samiec długości 7-13 mm Samica długości 10-15 mm Ganguleterakis (Heterakis) dispar Samiec 10-15 mm Samica 15-17 mm
Heterakioza (łac. heterakiosis) Heterakis gallinarum Jaja owalne, gładkie, z grubą skorupką, zawierają zygotę i materiał zapasowy, o wymiarach 50-75x30-48 µm. Heterakis dispar Jaja o wymiarach 62-70x41-46 µm, owalne, gładkie, z grubą skorupką, zawierają zygotę i materiał zapasowy.
Heterakioza (łac. heterakiosis) Cykl rozwojowy Umiejscowienie j.ślepe