WROVASC Zintegrowane Centrum Medycyny Sercowo-Naczyniowej jest jednym z największych projektów badawczych w Polsce, wprowadzającym nowe technologie oraz rozwiązania we współczesnej medycynie. NOWATORSKIE ROZWIĄZANIA W LECZENIU To urzeczywistnienie marzeń prof. dr. hab. Wojciecha Witkiewicza dyrektora WSS, który od lat zabiega o podniesie efektywności leczenia chorób układu krążenia. Tego typu schorzenia są bowiem jedną z najczęstszych przyczyn zgonów w naszym kraju. Projekt WROVASC obejmuje dwadzieścia trzy zadania, w które zaangażowanych jest ponad dwustu badaczy z różnych ośrodków naukowych z całej Polski wyniki ich prac przedstawiane są na konferencjach naukowych w kraju i zagranicą. Wszystko zaczęło się jednak w październiku 2006 roku, kiedy dzięki wysiłkom zespołu kierowanego przez prof. dr. hab. Wojciecha Witkiewicza, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu (WSSK) uzyskał status Ośrodka Badawczo-Rozwojowego. Pozwoliło to na rozpoczęcie działań zmierzających do uzyskania dotacji unijnej na nowy interdyscyplinarny projekt. W grudniu 2008 roku podpisana została umowa pomiędzy WSSK OBR we Wrocławiu a Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego o dofinansowanie projektu WROVASC w ramach Programu Innowacyjna Gospodarka (Priorytet 1. Badania i rozwój nowoczesnych technologii; Działanie 1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy; Poddziałanie 1.1.2. Strategiczne programy badań i prac rozwojowych). Dziś WROVASC współpracuje z największymi i jednymi z najbardziej prestiżowych instytucji 1/5
naukowych w Polsce są to m.in.: Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Przyrodniczy, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda PAN czy Uniwersytet Łódzki. Prowadzone badania skupiają się na zagadnieniu chorób sercowo-naczyniowych, czyli temacie często pojawiającym się na forum medycyny światowej w Polsce schorzenia układu krążenia to także jedna z najczęstszych przyczyn zgonów. WROVASC dzięki interdyscyplinarnym zespołom naukowym, prowadzi badania nad patogenezą i diagnostyką takich schorzeń jak m.in.: miażdżyca tętnic, choroby nerek, tętniak aorty brzusznej, zakrzepowo-zatorowe nadciśnienie płucne, niewydolność krążenia czy nowotwory. Ma to pozwolić na opracowanie odpowiednich działań profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych, a także wzmocnić sektor badawczo-rozwojowy w obszarze ochrony zdrowia. Cele przyświecające powstaniu Zintegrowanego Centrum Medycyny Sercowo-Naczyniowej to także: wytworzenie nowoczesnych środków technicznych zastępujących uszkodzone przez proces chorobowy tkanki i naczynia (protezy i stenty naczyniowe); ingerencja w angiogenezę nowotworów pierwotnych i przerzutowych, które stanowią pole poszukiwań skutecznej terapii, jak dotąd nieuleczalnych schorzeń; rozwój nowatorskich metod terapeutycznych z obszaru biochirurgii i medycyny regeneracyjnej; poprawa warunków życia mieszkańców województwa dolnośląskiego i kraju, w tym m.in. spadek liczby zgonów spowodowanych chorobami układu krążenia. 2/5
Od początku trwania projektu organizowane były liczne spotkania naukowe, jednak do najważniejszych z nich należą organizowane co roku panele ekspertów. Podczas tych dwudniowych obrad badacze ze wszystkich zadań oraz zaproszeni eksperci, mają możliwość skonfrontowania uzyskanych wyników, nawiązania współpracy i wyznaczenia nowych kierunków w poszczególnych badaniach. Na każdym z paneli obraduje również Rada Naukowa składająca się z zaproszonych ekspertów oraz głównych badaczy projektu. W trakcie tych spotkań analizowane są dotychczasowe wyniki oraz plany dalszego rozwoju. Podczas panelu ekspertów w 2013 roku dokonano podziału wszystkich zadań na sześć podgrup warsztatowych: onkologia, stenty, kardio, medycyna naczyniowa, rehabilitacja, medycyna regeneracyjna ma to na celu opracowanie koncepcji przyszłych projektów. Współdziałanie konsorcjantów oraz zarys przewidywanych budżetów. Prowadzone badania nad stentami biodegradowalnymi stanowią jedno z największych wyzwań projektu. Obecnie najczęściej wykorzystywane w angioplastyce stenty wykonane są ze stali lub stopów chromowo-kobaltowych, które traktowane są przez organizm jako ciało obce. Prowadzi to do zmian, które mogą być przyczyną powikłań. Obecnie opracowywane we WROVASC prototypy stentów, dzięki biodegradowalnym materiałom, zostaną wchłonięte przez organizm, co pozwoli na uniknięcie wyżej wymienionych powikłań. Prace nad poznaniem molekularnych podstaw patomechanizmów powstawania tętniaka aorty brzusznej mają doprowadzić do identyfikacji biomarkerów wczesnego wykrywania tej choroby. Dzięki temu możliwe będzie wyodrębnienie osób predysponowanych do wystąpienia tego schorzenia, opracowanie odpowiedniej terapii farmakologicznej oraz postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w przypadku pacjentów, u których nie jest możliwe przeprowadzenie operacji. Osiągnięcie wyznaczonych celów wspiera zainicjowana od początku współpraca pomiędzy lekarzami, a biostatystykami, weterynarzami, chemikami i fizykami, co także znacząco ma poprawić diagnostykę i leczenie. 3/5
W ramach tego zadania organizowano również akcje Wczesnego wykrywania tętniaka aorty brzusznej, podczas których każdy mógł poddać się bezpłatnemu badaniu. Przyniosło to efekt w postaci ogromnego zainteresowania pacjentów, a tym samym było kolejnym krokiem w stronę poprawy warunków ich życia i popularyzacji badań profilaktycznych. Osobno należy wspomnieć o prowadzonej w ramach projektu WROVASC ocenie i porównaniu odpowiedzi zapalnej, immunologicznej i hemostazy u pacjentów z rakiem jelita grubego operowanych metodą robotową oraz tradycyjną. Badania tego typu umożliwia jedyny w Polsce robot chirurgiczny da Vinci, który od grudnia 2010 roku znajduje się w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym we Wrocławiu. Celem zadania jest nie tylko porównanie metody operacyjnej robotowej i klasycznej, ale także wdrożenie tej pierwszej, jako rutynowego postępowania w niektórych jednostkach chorobowych w WSSK. Towarzyszące temu przedsięwzięciu założenia to również utworzenie centrum szkoleniowego oraz sieci ośrodków chirurgii robotowej. Duże nadzieje budzą prace nad wykorzystaniem komórek macierzystych do poprawy ukrwienia kończyn dolnych u chorych z przewlekłym niedokrwieniem, a także leczenia owrzodzeń w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej. Ta metoda może uchronić pacjentów przed niepełnosprawnością i zmianą dotychczasowego trybu życia. Przeprowadzone badania z wykorzystaniem komórek macierzystych dały obiecująco dobre rezultaty wygojenie lub redukcję powierzchni owrzodzeń o ponad 50 proc. uzyskano u 63 proc. pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej i 75 proc. z owrzodzeniami żylnymi. 4/5
Badania we WROVASC prowadzone są również nad antykoagulantami pochodzenia roślinnego z perspektywą wykorzystania w profilaktyce i leczeniu zakrzepic. Leki tego typu mogą zastąpić obecnie stosowane pochodzenia zwierzęcego, dzięki lepszej skuteczności oraz mniejszemu ryzyku wystąpienia powikłań. Obecnie koncerny farmaceutyczne na świecie przeznaczają coraz większe sumy na tego typu badania. Wytworzony w ramach projektu gotowy produkt może zostać wdrożony do produkcji i stać się w przyszłości dostępny dla pacjentów, co poprawi jakość ich życia oraz zmniejszy koszty leczenia ponoszone przez społeczeństwo. W pierwszej połowie 2013 roku WROVASC Zintegrowane Centrum Medycyny Sercowo-Naczyniowej przystąpiło do klastra żywnościowo-biotechnologiczno-biomedycznego o nazwie NUTRIBIOMED. Jest to kolejny krok w kierunku nawiązania nowej sieci kontaktów z instytucjami naukowymi i prywatnymi przedsiębiorstwami. Tego typu interdyscyplinarna współpraca to możliwość ubiegania się o dofinansowanie kolejnych innowacyjnych projektów naukowych. Dużą dozą optymizmu na przyszłość napawa to, co stanowi największy potencjał WROVASC: ludzie, doświadczenie, innowacyjność i współdziałanie jest to z pewnością siła, która w najbliższej przyszłości może zdynamizować rozwój medycyny i nauki, nie tylko w regionie Dolnego Śląska. Rada Naukowa projektu WROVASC{jcomments on} 5/5