Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko Spis treści 1. Wstęp...3 2. Cel i zakres prac...4 3. Ogólna charakterystyka terenu badań...4 4. Pobór próbek do badań laboratoryjnych...6 5. Metody badań...8 6. Wyniki badań zanieczyszczeń chemicznych gruntów i wód...8 7. Ocena zanieczyszczenia gruntów i wód... 11 7.1. Akty prawne i materiały odniesienia do oceny... 11 7.2. Zanieczyszczenie gruntów... 12 7.3. Wody podziemne i powierzchniowe... 13 8. Zakres i kosztorys prac naprawczych... 14 9. Literatura... 17 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW GRAFICZNYCH 1. Mapa sytuacyjna w skali 1 : 100 000; 2. Mapa sytuacyjno wysokościowa dokumentacyjna w skali 1 : 500; 3. Plan sytuacyjny wykonanych badań w skali 1 : 250; SPIS ZAŁĄCZNIKÓW TEKSTOWYCH 1. Sprawozdanie z badań: Oznaczenie zawartości oleju mineralnego w próbkach gruntów i wód nr 543.1/SC-4/14; 2. Protokół z pobierania próbek gruntów; 3. Opis litologiczny otworów badawczych; 4. Raport z badania piasku; 5. Protokół z pobierania próbek oraz sprawozdanie z badań chemicznych próbek gleb WIOŚ w Lublinie; Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 2
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko 1. Wstęp Opracowanie wykonano na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Lublinie ul. Ogrodowa 21, 20-075 Lublin, Rejon w Międzyrzecu Podlaskim. Stanowi ono interpretację warunków geochemicznych oraz ocenę zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko, gmina Międzyrzec Podlaski. Dodatkowo określony został zakres prac niezbędnych do wykonania celem usunięcia skutków przedmiotowego wypadku cysterny przewożącej olej mineralny związany z emisją substancji ropopochodnych do środowiska oraz ich kosztorys. W opracowaniu przedstawiono charakterystykę warunków gruntowych przedmiotowego terenu oraz omówiono przeprowadzone badania gruntów. Dokonano również oceny zanieczyszczenia gruntu w oparciu o oznaczenia chemiczne 20-stu prób gruntów pobranych z głębokości w zakresie od 0,6 do 3,0 m. Wykonano również dwa oznaczenia chemiczne wody powierzchniowej i podziemnej. Wyniki laboratoryjne badań gruntów i wód dołączono w formie załączników. Porównanie wartości dopuszczalnych zanieczyszczeń gruntów dokonano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359) wydanego na podstawie art. 105 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z póz. zm.). Natomiast zawartość substancji ropopochodnych w wodzie odniesiono do rozporządzeń Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych oraz z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie kryteriów sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. Dokumentację opracowano w 4-ech egzemplarzach z czego trzy egzemplarze plus wersja elektroniczna przekazane zostały Zleceniodawcy a czwarty egzemplarz jako archiwalny pozostaje u wykonawcy opracowania. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 3
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko 2. Cel i zakres prac Celem wykonanego opracowania jest przedstawienie stanu zanieczyszczeń gruntów na terenie szkody w środowisku powstałej na skutek wypadku autocysterny przewożącej olej napędowy. Przeprowadzone badania chemiczne będą stanowiły podstawę do określenia niezbędnych prac związanych z likwidacją szkody w środowisku spowodowanej wyciekiem oleju mineralnego z autocysterny. Powyższy zakres prac obejmuje również przygotowanie kosztorysu prac wymaganych dla likwidacji szkody w środowisku. Zakres przeprowadzonych robót polowych, badań laboratoryjnych i prac dokumentacyjnych był następujący: odwiercenie dwunastu otworów geologicznych (badawczych) o głębokości w zakresie 0,0 3,3 m p.p.t. pobór prób z przewierconych warstw w tym: o 19 prób z gruntu rodzimego, o 1 próby z nasypu, o 2 prób wód (woda podziemna i powierzchniowa) o opis przewierconych warstw, wykonanie badań laboratoryjnych: o gruntu w zakresie oleju mineralnego metodą chromatografii gazowej o wód w zakresie oznaczenia substancji ropopochodnych o piasków w zakresie analizy sitowej i wyznaczenia współczynnika filtracji opracowanie dokumentacji oceniającej stan zanieczyszczenia gruntów. 3. Ogólna charakterystyka terenu badań Zdarzenie drogowe polegające na wypadku autocysterny przewożącej olej napędowy miało miejsce w dniu 03.01.2014 r. na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w km 201+230 w miejscowości Łukowisko. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 4
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko Wypadek miał miejsce na poboczu drogi krajowej w okolicy przepustu drogowego. W odległości około 30 m znajduje się skrzyżowanie z drogą prowadzącą do centrum miejscowości Łukowisko. Miejsce zdarzenia oraz wyciek oleju napędowego miał miejsce na działkach nr 813/1, 164/8, 164/11 w północnej części miejscowości Łukowisko w gminie Międzyrzec Podlaski, powiat bialski. Teren przeprowadzonych wierceń badawczych obejmował obszar o wymiarach około 20 x 25 m ze wschodniej części drogi krajowej oraz obszar o wymiarach około 15 x 5 m z zachodniej części. Morfologia terenu badań zmienia się w zakresie od około 160,00 m n.p.m. do około 159,5 m n.p.m. Natomiast sama droga krajowa przebiega przez przedmiotowy teren nasypem o rzędnych około 161,3 m n.p.m. Obszaru badań jest przekształcony rolniczo i antropogenicznie. W zachodniej części teren jest nieużytkowany rolniczo. Centralnie przebiega rów melioracyjny do przepustu pod drogą krajową. Ma on początek przy drodze lokalnej do Łukowiska. Od strony wschodniej znajdują się użytki rolne. Z tej strony od przepustu biegnie w kierunku południowowschodnim rów melioracyjny. Obszar badań znajduje się w lokalnym obniżeniu terenu gdzie stagnują wody opadowe. Spowodowane to jest brakiem konserwacji rowu melioracyjnego oraz przepustu drogowego. W wyniku wypadku autocysterny nastąpił wyciek oleju napędowego do otaczających gruntów. Wyciek ten obejmował stosunkowo niewielki obszar ze strony zachodniej drogi krajowej. Olej poprzez przepust drogowy dostał się również do gruntów od strony wschodniej. Na obszarze przedmiotowego wypadku Inwestor zlecił Inspekcji Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie przeprowadzenie badań chemicznych próbek gruntu na zawartość oleju mineralnego. Badania powyższe wykonano dnia 10 stycznia 2014 r. Wyniki te wraz z protokołem pobierania stanowią załącznik tekstowy nr 5 dokumentacji i zostały wykorzystane do wykreślenia zasięgu zanieczyszczenia gruntów. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 5
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko Inwestor posiada również mapę sytuacyjno-wysokościową z elementami zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego olejem napędowym w skali 1 : 500 wg stanu na dzień 26 marca 2014 r. Mapę powyższą wykonali pracownicy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie w dniu 3 kwietnia 2014 r. Na mapie tej w sposób orientacyjny zaznaczono miejsce zdarzenia z zasięgiem zanieczyszczenia gleb i gruntów oraz kierunków przemieszczania się zanieczyszczenia. Mapa ta przedstawia zasięg zanieczyszczenia w sposób bardzo przybliżony. Wykonane wiercenia badawcze i przeprowadzone badania chemiczne pozwolą na wykreślenie zasięgu zanieczyszczenia z dużą dokładnością co będzie podstawą do zaplanowania działań mających na celu likwidację zanieczyszczenia. 4. Pobór próbek do badań laboratoryjnych W celu uzyskania reprezentatywnych wyników badań chemicznych punkty poboru prób rozmieszczono równomiernie radialnie na terenie obszaru badań od strony zachodniej oraz punktowo od strony wschodniej. Do zaplanowania lokalizacji otworów badawczych wykorzystano badania archiwalne wykonane w WIOŚ w Lublinie oraz mapę orientacyjnego zasięgu zanieczyszczenia wykonaną przez RDOŚ w Lublinie. W celu zbadania głębokości występowania zanieczyszczenia zróżnicowano również głębokości pobierania próbek gruntu. Z wykonanych otworów badawczych pobrano próbki gruntu z głębokości w zakresie 0,6 3,0 m p.p.t. oraz jedną próbkę z zhałdowanego nasypu występującego na terenie badań. Poniżej przedstawiono zakres pobranych prób gruntów: Nr otworu: Próbka numer: Głębokość pobrania (m p.p.t.): - 1 1/1 1,6-2 2/1 0,6-3 3/1 0,6-3 3/2 2,0 Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 6
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko - 4 4/1 0,6-5 5/1 0,6-5 5/2 2,0-5 5/3 3,0-6 6/1 0,6-6 6/2 1,5-6 6/3 3,0-9 9/1 3,0-10 10/1 1,0-10 10/2 2,0-11 11/1 0,6-11 11/2 1,5-1 1 /1 0,9-1 1 /2 1,8-2 2 /1 0,6 - nasyp 0/1 - Pobrane próbki zabezpieczono i oznakowano wprowadzając numerację 1/1, 1/2 gdzie pierwsza cyfra oznacza numer otworu wiertniczego a druga, kolejność (głębokość) pobrania licząc od powierzchni. Do badań laboratoryjnych pobrano również dwie próbki wody tj.: wodę powierzchniową z przepustu (nr W1) wodę podziemną z otworu nr 2 z głębokości 1,8 m p.p.t. (nr W2) Próby pobrali pracownicy Pomiar GIG Sp. z o.o. zgodnie z procedurą wewnętrzną nr P-G/1.2/gs/12: Pobieranie próbek gleby i gruntów (zgodnie z normą: PN-R-04031:1997 oraz PN-ISO 10381-5:2009). Pomiar-GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Sp. z o.o. w Lublinie posiada również wdrożony System Zarządzania Jakością spełniający wymagania normy EN ISO 9001:2008 potwierdzony Certyfikatem nr NC-1556. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 7
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko Pobrane i zabezpieczone próby niezwłocznie przekazano do akredytowanego Laboratorium Analiz Związków Organicznych Zakładu Monitoringu Środowiska Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach. Protokół z pobierania próbek stanowi załącznik tekstowy nr 2. 5. Metody badań Wykonane badania chemiczne gruntów i wód przeprowadzone w Laboratorium Analiz Związków Organicznych Zakładu Monitoringu Środowiska Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach obejmowały następujące metody: oznaczenie oleju mineralnego w próbkach gleb i gruntów: wg normy PN-EN ISO 16703 Jakość gleb. Oznaczenie zawartości węglowodorów w zakresie od C10 do C40 metodą chromatografii gazowej. Oznaczenie substancji ropopochodnych (indeks oleju mineralnego) w wodzie: zgodnie z normą PN-EN ISO 9377-2: 2003 Jakość wody. Oznaczenie indeksu oleju mineralnego Część 2: Metoda z zastosowaniem ekstrakcji rozpuszczalnikiem i chromatografii gazowej. 6. Wyniki badań zanieczyszczeń chemicznych gruntów i wód Wyniki badań chemicznych gruntów i wód z oznaczenia zawartości oleju mineralnego w próbkach stanowią załącznik tekstowy nr 1. Poniżej przedstawiono, w ujęciu statystycznym, zawartość oleju mineralnego w porównaniu do wartości dopuszczalnych stężeń w glebie lub ziemi zawartych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359). Zgodnie z wyżej wymienionym rozporządzeniem teren badań zakwalifikowano do grupy C tereny przemysłowe, użytki kopalne, tereny komunikacyjne. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 8
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko Z głębokości w zakresie 0,6 2,0 pobrano 13 próbek gruntów do badań laboratoryjnych. Poniżej przedstawiono zawartość badanego składnika w ujęciu statystycznym. Ze względu na dużo większą wartość oleju mineralnego w otworze nr 1 (2130 mg/kg suchej masy) nie brano jej pod uwagę w obliczeniach. Średnia zawartość Wskaźnik Głębokość Odchylenie oleju mineralnego zmienności m p.p.t. standardowe mg/kg s.m. [%] Grupa C wg. rozporządzenia dla głębokości 0-2 0,0 2,0 19,5 7,93 40,6 3000 W zakresie głębokości 2,0 3,0 pobrano 6 próbek gruntów do badań laboratoryjnych. Wartość średniej zawartości oleju mineralnego dla tego przedziału głębokości przedstawiono poniżej. Średnia zawartość Wskaźnik Głębokość Odchylenie oleju mineralnego zmienności m p.p.t. standardowe mg/kg s.m. [%] Grupa C wg. rozporządzenia dla głębokości 2-15 Wodoprzepuszczalność gruntów do 1*10-7 poniżej 1*10-7 2,0 3,0 24,8 27,23 109,7 1000 3000 Wyniki badań (zał. tekst. nr 1) i wyżej wymieniona statystyka wykazują, że w zakresie przebadanej zawartości oleju mineralnego i w świetle rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości ziemi przebadane grunty w zakresie głębokości 0,6 3,0 spełniają wymagania rozporządzenia dla grupy C grunty zaliczone do terenów komunikacyjnych. Dodatkowo w celu ustalenia wodoprzepuszczalności pobrano reprezentatywna próbę piasku do badań laboratoryjnych (otwór nr 8 głębokość 0,9 1,4 m p.p.t.). Na podstawie wykonanej analizy sitowej obliczono szacunkowy współczynnik filtracji piasków wynoszący średnio 0,865*10-4 m/s (zał. tekst. nr 4). Wynik ten dotyczy jedynie warstwy piasków występujących na obszarze badań ale ze względu na dosyć skomplikowaną budowę przypowierzchniową (opis litologiczny wykonanych otworów zał. tekst. nr 3) i występowanie utworów słaboprzepuszczalnych szacuje się że współczynnik filtracji profilu gruntowego jest dużo niższy. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 9
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko Natomiast wynik zawartości oleju mineralnego z próbki pobranej z nasypu (nr próbki 0/1 wynik 11760 mg/kg) oraz na podstawie archiwalnych wyników wykonanych przez Inspekcję Ochrony Środowiska (zał. tekst. nr 5) należy stwierdzić, że przekroczenia dopuszczalnych zawartości oleju mineralnego w gruncie występują w centrum terenu drogowego w przypowierzchniowej warstwie. Badania archiwalne wykonano w dniu 10.01.2014 r. Próbki do badań pobrano z trzech otworów zlokalizowanych po obu stronach przepustu drogowego gdzie wystąpił bezpośrednio wyciek oleju mineralnego do ziemi oraz z otworu zlokalizowanego w odległości około 30 m od miejsca zdarzenia. Próbki gleby i gruntów pobrano z głębokości 0-30 cm oraz 30-60 cm. Przekroczenia zawartości oleju mineralnego w glebie i gruncie stwierdzono w otworach przy przepuście drogowym. Głębokość Zawartość oleju Nr otworu pobrania mineralnego m p.p.t. mg/kg s.m. 1* 0,0 0,3 96 200 1* 0,3 0,6 77 400 2* 0,0 0,3 41 900 2* 0,3 0,6 61 700 0 nasyp 11 760 Grupa C wg. rozporządzenia dla głębokości 0-2 3000 Wyniki badań chemicznych wód powierzchniowych (próbka nr W1 pobrana z przepustu drogowego) wskazuje na obecność oleju mineralnego o zawartości 65,4 mg/dm 3. Próbka to została pobrana z centrum zanieczyszczenia. W okolicy obszaru badań brak jest cieków powierzchniowych lub zbiorników wodnych. Spływ wód powierzchniowych terenu badań następuje do rowów melioracyjnych a następnie na wschód lub też w wyniku braku konserwacji następuje jej stagnacja. Drugą próbkę wód pobrano z otworu badawczego nr 2 z głębokości 1,8 m p.p.t. (próbka nr W2). Uwzględniając główny kierunek przepływu wód podziemnych z zachodu na wschód lokalizacja poboru tej próbki miała na celu określenie wpływu zanieczyszczenia na kierunku odpływu wód. Wartość indeksu mineralnego dla tej próbki wyniosła 1,00 mg/dm 3. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 10
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko 7. Ocena zanieczyszczenia gruntów i wód 7.1. Akty prawne i materiały odniesienia do oceny Zalecenia Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska (1994) Wskazówki metodyczne do oceny stopnia zanieczyszczenia gruntów i wód podziemnych produktami ropopochodnymi i innymi substancjami chemicznymi w procesach rekultywacji i późniejszego Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r., dotyczące ilości metali ciężkich i innych substancji w gruntach przewidzianych do rekultywacji, wydzielają trzy grupy w zależności od ich zagospodarowania: grupa A do którego zaliczono obszary prawnie chronione, obszary górnicze wód leczniczych oraz strefy chronione źródeł i ujęć wód podziemnych; grupa B tereny upraw rolniczych wchodzące w łańcuch żywieniowy, obszary leśne, tereny zabudowy mieszkaniowej, tereny rekreacyjne, wypoczynku i miejsca użyteczności publicznej; grupa C zakłady przemysłowe, magazyny paliw płynnych i stałych, trasy komunikacyjne, lokomotywownie, miejsca składowania odpadów, poligony wojskowe, lotniska i tereny upraw roślin przemysłowych. Dopuszczalne zawartości oleju mineralnego dla oceny stopnia zanieczyszczenia gruntów dla grupy C w procesach rekultywacji zgodnie z zaleceniami PIOŚ oraz wg. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. podano wyżej w rozdziale 6. Dodatkowo w celu klasyfikacji wód podziemnych wzięto pod uwagę następujące rozporządzenia Ministra Środowiska: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. (Dz. U. Nr 257, poz. 1545) w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. (Dz. U. Nr 137, poz. 984 z późn. zm.) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 11
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. (Dz. U. Nr 143, poz. 896) w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych 7.2. Zanieczyszczenie gruntów W celu określenia głębokości i zasięgu zanieczyszczenia powstałego na skutek wycieku z autocysterny w pierwszym kroku założono obszar badań o zsumowanej powierzchni wynoszącej około 540 m 2 (zał. graf. nr 2). Następnie na tym obszarze wytypowano szereg otworów badawczych z których pobrano próby do badań chemicznych z różnych głębokości oraz punkty poboru wód podziemnych i powierzchniowych. Wyniki badań chemicznych gruntów i wód scharakteryzowano w rozdziale 6 dokumentacji. Na ich podstawie wyznaczono obszary na których występuje przekroczenie dopuszczalnych zawartości oleju mineralnego w gruntach. Największe wartości zanieczyszczenia w gruntach stwierdzono w centrum zdarzenia drogowego tj. obszar przepustu drogowego od strony wschodniej jak i od strony zachodniej (próbki nr 1/1 oraz archiwalne 1/1, 1/2, 2/1, 2/2). Podwyższone wartości zanieczyszczenia stwierdzono również na hałdzie gruntu zlokalizowanego w południowej części terenu badań (próbka nr 0/1). Na pozostałym obszarze założonego terenu badań nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych zawartości oleju mineralnego. Na podstawie obserwacji terenowych i wykonanych otworów badawczych zakłada się że utwory przypowierzchniowe o miąższości do 0,5 m w najbliższym otoczeniu miejsca wypadku zawierają duże wartości oleju mineralnego w związku z czym zostaną zrekultywowane. Analiza wyników uzyskanych z próbek nr 1/1, 6/3 i 5/3 wskazała na niewielką głębokość występowania zanieczyszczenia w gruncie. Głębokość występowania zanieczyszczenia na podstawie uzyskanych wyników należy uznać na około 1,0 m od dna przepustu na niewielkim obszarze w centrum zdarzenia drogowego (około 4 x 5 m). Uzyskane wyniki badań chemicznych oraz lokalizację wykonanych otworów badawczych przedstawiono na planie sytuacyjnym w skali 1 : 250 stanowiącym załącznik graficzny nr 3 dokumentacji. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 12
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko 7.3. Wody podziemne i powierzchniowe Zgodnie z klasyfikacją wartości granicznych wskaźników jakości wód z grupy substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. (Dz. U. Nr 257, poz. 1545) w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych wartość graniczna dla węglowodorów ropopochodnych (indeks oleju mineralnego) wskazano wartości graniczne dla I i II klasy jakości wód wynoszące 0,2 mg/l. Natomiast dla pozostałych klas jakości wartości granicznych nie ustalono. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. (Dz. U. Nr 137, poz. 984 z późn. zm.) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego najwyższa dopuszczalna wartość substancji ropopochodnych wynosi 15 mg/l. W związku z powyższym stwierdza się zanieczyszczenie wód powierzchniowych w centrum zdarzenia drogowego (najbliższy obszar przepustu drogowego) próbka wody powierzchniowej nr W1. Natomiast w celu zbadania wpływu wypadku autocysterny na wody podziemne zbadano zawartość substancji ropopochodnych wody na wypływie z przedmiotowego terenu (próbka nr W2). Wynik badania potwierdza brak wpływu wypadku na wody podziemne. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. (Dz. U. Nr 143, poz. 896) w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych przebadana próbka klasyfikuje wody podziemne do IV klasy. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 13
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko 8. Zakres i kosztorys prac naprawczych Wykonane otwory badawcze oraz badania gruntów wód powierzchniowych i podziemnych pozwoliły na sprecyzowanie zakresu prac naprawczych związanych z likwidacją skutków wypadku cysterny przewożącej olej mineralny. Zaprojektowane prace rekultywacyjne podzielono na sześć obszarów działań związanych z usunięciem zanieczyszczenia. Poniżej przedstawiono zakres prac dla poszczególnych obszarów a dodatkowo na planie sytuacyjnym stanowiącym załącznik graficzny nr 3 przedstawiono lokalizację przedmiotowych obszarów. OBSZAR 1 Powierzchnia 16 m 2 (4 x 4 m). Roboty rekultywacyjne: a) odpompowanie zanieczyszczonej wody w okolicy przepustu b) wyrównanie (wykopanie) gruntu do poziomu dna przepustu 16 m 2 * h śr (0,5 m) = 8 m 3 c) pogłębienie wykopu do głębokości 1,0 poniżej dna przepustu 16 m 2 * 1,0 m = 16 m 3 d) usunięcie zanieczyszczonych gruntów e) odtworzenie pierwotnej morfologii terenu OBSZAR 2 Powierzchnia 230 m 2 Roboty rekultywacyjne: a) zdjęcie gleby o miąższości 0,5 m 230 m 2 * 0,5 m = 115 m 3 b) usunięcie zanieczyszczonych gleb c) odtworzenie pierwotnej morfologii terenu OBSZAR 3 Powierzchnia 20 m 2 (4 x 5 m) Roboty rekultywacyjne: Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 14
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko a) odpompowanie zanieczyszczonej wody w okolicy przepustu b) wyrównanie (wykopanie) gruntu do poziomu dna przepustu około 12,5 m 3 c) pogłębienie wykopu do głębokości 1,0 poniżej dna przepustu 20 m 2 * 1,0 m = 20 m 3 d) usunięcie zanieczyszczonych gruntów e) odtworzenie pierwotnej morfologii terenu OBSZAR 4 Objętość nasypu ~ 11,87 m 3 Roboty rekultywacyjne: a) usunięcie zanieczyszczonych gruntów 11,87 m 3 OBSZAR 5 Część skarpy drogowej o wymiarach 0,5 x 20 m - powierzchnia 10 m 2 Roboty rekultywacyjne: a) usunięcie zanieczyszczonych gruntów z części skarpy drogowej o miąższości 0,5 m objętość gruntów 5 m 3 b) odtworzenie pierwotnej morfologii terenu OBSZAR 6 Wyczyszczenie przepustu Ø100 cm o długości około 15 m. Przyjęto średnie zamulenie 0,35 m. Roboty rekultywacyjne: a) odpompowanie zanieczyszczonej wody znajdującej się w przepuście b) usunięcie zanieczyszczonych gruntów w ilości około 5,5 m 3 Podsumowując ilość zanieczyszczony gruntów do wymiany wraz z pracami porządkowymi, wynosi około 194 m 3 a przyjmując średni orientacyjny ciężar objętościowy 1,5 1,6 ton/m 3 wynosi 300 ton. W zależności od stanu wód podziemnych oraz ilości wód powierzchniowych w przepuście należy ją odpompować i przekazać do oczyszczenia. Wodę stagnującą w przepuście należy odprowadzić na etapie głębienia wyznaczonych obszarów do dna przepustu. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 15
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko Przy pojawieniu się wody w wykopach należy ją odpompować w ilości 1 objętości wykopu a następnie przystąpić do dalszych działań rekultywacyjnych. Ilość wody do odpompowania przyjęto w ilości 5 m 3 tj. 5000 l. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 16
Ocena zanieczyszczeń gruntów na terenie zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 Białystok Lublin w miejscowości Łukowisko 9. Literatura 1) A. I. Perelman (1977) Geochemia krajobraz. PWN Warszawa. 2) A. Kabata Pendias, H. Pendias (1999) Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa. 3) A. Macioszczyk, D. Dobrzyński (2002) Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. PWN Warszawa. 4) J. Siuta (1995) Gleba - diagnozowanie stanu zagrożenia. IOŚ Warszawa. 5) A. Kareczewska (2008) Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. 6) PIOŚ (1994) Wskazówki metodyczne do oceny stopnia zanieczyszczenia gruntów i wód podziemnych produktami ropopochodnymi i innymi substancjami chemicznymi w procesach rekultywacji. Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ Warszawa. 7) PIOŚ (1994) Likwidacja zanieczyszczeń substancjami ropopochodnymi w środowisku wodno - gruntowym. Biblioteka Monitoringu Środowiska, PIOŚ Warszawa. 8) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Dz. U. z 2002 r. Nr 165, poz. 1359. Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Lublin 2014 r. 17
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE 1. Mapa sytuacyjna w skali 1 : 100 000; 2. Mapa sytuacyjno wysokościowa dokumentacyjna w skali 1 : 500; 3. Plan sytuacyjny wykonanych badań w skali 1 : 250;
Pomiar-GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Sp. z o.o. w Lublinie Legenda: - lokalizacja terenu badań Temat: Określenie zakresu prac niezbędnych do wykonania celem usunięcia skutków wypadu cysterny przewożącej olej mineralny Mapa sytuacyjna Skala: 1: 100 000 Opracował: mgr inż. Paweł Niewęgłowski Zał. graf. nr: 1
ZAŁĄCZNIKI TEKSTOWE 1. Sprawozdanie z badań: Oznaczenie zawartości oleju mineralnego w próbkach gruntów i wód nr 543.1/SC-4/14; 2. Protokół z pobierania próbek gruntów; 3. Opis litologiczny otworów badawczych; 4. Raport z badania piasku; 5. Protokół z pobierania próbek oraz sprawozdanie z badań chemicznych próbek gleb WIOŚ w Lublinie;
Załącznik tekstowy nr 1
Załącznik tekstowy nr 2
POMIAR - GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Spółka z o.o. 20-150 Lublin, ul. Bursaki 17, tel./fax. (81) 741-22-80, 742-10-68 e-mail: pgig@pomiargig.lublin.pl Rachunek bankowy: Bank PEKAO S.A. o/lublin: 42 1240 5497 1111 0000 5014 4783 Sąd Rejonowy w Lublinie XI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego KRS 0000042455 REGON: 430415679; NIP: 712-10 - 01 930 Posiadamy wdrożony System Zarządzania Jakością zgodny z wymaganiami ISO 9001:2008 Certyfikat nr NC-1556 Podstawa pobierania: PROTOKÓŁ Z POBRANIA PRÓBEK GRUNTU I WODY zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Lublinie, Rejon w Międzyrzecu Podlaskim ul. Radzyńska 11A, 21-560 Międzyrzec Podlaski Lokalizacja punktów pobierania: Lublin, 18.06.2014 r. obszar obejmujący teren wypadku cysterny przewożącej olej mineralny w miejscowości Łukowisko gmina Międzyrzec Podlaski, powiat bialski, według tabeli nr 1. Data pobrania: 17.06.2014 r. Zasady pobierania: - próbki gruntów pobrano z głębokości w zakresie od 0,6 do 3,0 m; - pobrano próbkę wody powierzchniowej oraz podziemnej w rejonie miejsca wypadku; Warunki pobierania: według procedury nr P-G/1.2/gs/12: Pobieranie próbek gleby i gruntów (zgodnie z normą: PN-R-04031:1997 oraz PN-ISO 10381-5:2009). Pomiar-GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Sp. z o.o. w Lublinie posiada wdrożony System Zarządzania Jakością spełniający wymagania normy EN ISO 9001:2008 potwierdzony Certyfikatem nr NC-1556 Wykonujący pobierania: pracownicy Pomiar GIG Przedstawiciel Głównego Instytutu Górnictwa Sp. z o.o. w Lublinie: mgr inż. Paweł Niewęgłowski, Władysław Sieroń, mgr Kamil Dybkowski. Strona 1 z 2
Tabela nr 1 Lp. Typ próbki Lokalizacja/ Nr otworu Numer próbki Głębokość pobrania [m p.p.t.] 1 grunt 1 1/1 1,6 2 grunt 2 2/1 0,6 3 grunt 3 3/1 0,6 4 grunt 3 3/2 2,0 5 grunt 4 4/1 0,6 6 grunt 5 5/1 0,6 7 grunt 5 5/2 2,0 8 grunt 5 5/3 3,0 9 grunt 6 6/1 0,6 10 grunt 6 6/2 1,5 11 grunt 6 6/3 3,0 12 grunt 9 9/1 3,0 13 grunt 10 10/1 1,0 14 grunt 10 10/2 2,0 15 grunt 11 11/1 0,6 16 grunt 11 11/2 1,5 17 grunt 1 1 /1 0,9 18 grunt 1 1 /2 1,8 19 grunt 2 2 /1 0,6 20 nasyp 0 0/1-21 woda woda powierzchniowa z przepustu 22 woda woda podziemna otwór nr 2 W1 - W2 1,8 Strona 2 z 2
Załącznik tekstowy nr 3
Zał. tekst. nr 3 Opis litologiczny otworów geologicznych Lokalizacja: m. Łukowisko teren zdarzenia drogowego na drodze krajowej nr 19 otwór 1 0,00-1,00 piasek nasypowy beżowy (woda od powierzchni) 1,00-1,50 pył jasnoszary 1,50-1,60 piasek średni jasnoszary, przewarstwiony pyłami otwór 2 0,00-0,50 gleba pylasta 0,50-1,10 pył beżowy, zwarty 1,10-2,00 piasek pylasty - 1,60 otwór 3 0,00-0,40 gleba pylasta 0,40-1,50 piasek drobny, szarobeżowy 1,50-2,00 piasek beżowy, drobny - 1,16 otwór 4 0,00-0,70 gleba pylasta 0,70-0,90 pył beżowy i rdzawy, zwarty 0,90-1,70 piasek drobny, jasnobeżowy - 1,70 otwór 5 0,00-0,30 gleba 0,30-1,10 pył zwięzły, średniowilgotny, beżowy 1,10-3,00 piasek drobny, wilgotny, jasnoszary z domieszkami pyłów - 1,59 otwór 6 0,00-0,60 gleba brązowo-beżowa, pylasta 0,60-0,80 pył beżowy, lekko wilgotny, zwarty 0,80-1,10 glina pylasta, twardoplastyczna, popielato-rdzawa, rdzawa, z otoczakami 1,10-1,30 piaski pylaste, szarobeżowe, drobnoziarniste 1,30-1,70 piasek średni, beżowo-pomarańczowy, mokry 1,70-3,30 piasek średni i pylasty, żółty i beżowy - 1,77 Strona 1 z 2
otwór 8 0,00-0,10 gleba piaszczysta 0,10-1,90 piasek beżowo-szary, wilgotny - 1,10 otwór 9 0,00-0,70 gleba 0,70-1,00 pyły szaro-beżowy z wkładkami piasków 1,00-1,20 pył z okruchami żwiru, szaro-beżowy, wilgotny 1,20 3,00 piasek pylasty, szaro-beżowy - 1,55 otwór 10 0,00-0,40 gleba 0,40-0,90 grunty nasypowe (pył szaro-beżowy, gleba) 0,90-1,10 pył zwarty, jasno-beżowy i szary 1,10-2,00 piasek średni szaro-beżowy, nawodniony - 1,70 otwór 11 0,00-0,80 gleba 0,80-1,30 pył jasnobeżowy, zwarty, wilgotny 1,30-1,70 piasek średni szaro-beżowy, nawodniony - brak wody otwór 1 0,00-0,30 gleba pylasta, brązowa 0,30-1,30 glina popielata, plastyczna 1,30-2,00 piasek średni, jasnożółty i żółty - 1,30 otwór 2 0,00-0,30 gleba brązowa 0,30-1,80 glina zwarta, plastyczna, popielata, smugowana beżem 1,80-2,80 piasek średni, rdzawo-pomarańczowy 2,80-3,00 piasek pylasty - 1,80 Opracował: mgr Kamil Dybkowski Strona 2 z 2
Załącznik tekstowy nr 4
Załącznik tekstowy nr 5