Raport AMRON SARFiN. 3/2011wrzesień 2011. Raport nr 9, data publikacji: 24 listopada 2011

Podobne dokumenty
newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach

II. WNIOSKI I UZASADNIENIA: 1. Proponujemy wprowadzić w Rekomendacji nr 6 także rozwiązania dotyczące sytuacji, w których:

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA. Warszawa, dnia 4 kwietnia 2013 r. Druk nr 330

W SKRÓCIE: Tylko 4 z 17 banków nie wprowadziło jeszcze podwyżek marż. Znacząco pogorszyła się dostępność kredytów hipotecznych

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1

RAPORT2015. Rynek najmu w Polsce. Kredyt na mieszkanie w 2016 roku. Polski rynek nieruchomości okiem ekspertów. MdM w dużym mieście

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata

KWIECIEŃ 2008 RYNEK WTÓRNY I RYNEK NAJMU MIESZKAŃ W WYBRANYCH MIASTACH POLSKI RYNEK WTÓRNY I RYNEK NAJMU MIESZKAŃ W WYBRANYCH MIASTACH POLSKI

Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

Zestawienie informacji na temat zasad wyceny nieruchomości w bankach

Propozycja rozwiązania kwestii kredytów w CHF dla rodzin najsłabszych ekonomicznie. 31 maja 2016

Materiał na posiedzenie Kierownictwa MI w dniu 25 listopada 2009 r.

(Tekst ujednolicony zawierający zmiany wynikające z uchwały Rady Nadzorczej nr 58/2011 z dnia r.)

R E G U L A M I N FINANSOWANIA PRAC REMONTOWYCH REALIZOWANYCH W POSZCZEGÓLNYCH NIERUCHOMOŚCIACH / BUDYNKACH/ ŚRODKAMI WSPÓLNYMI SPÓŁDZIELNI

Banki, przynajmniej na zewnątrz, dość słabo i cicho protestują przeciwko zapisom tej rekomendacji.

U S T AWA. z dnia 2015 r. Art. 1.

Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim

Tabela oprocentowania produktów bankowych

Nasz kochany drogi BIK Nasz kochany drogi BIK

INSTRUMEWNTY FINANSOWE umożliwiające pomoc rolnikom w usuwaniu skutków niekorzystnych zjawisk atmosferycznych

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda

W SKRÓCIE: Początek roku to okres mniejszej aktywności potencjalnych nabywców. Skutkuje to dłuższym niż zwykle czasem oczekiwania na transakcję.

ZASOBY MIESZKANIOWE W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 R.

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata

Prognoza Prognoza Prognoza Prognoza 2018

TABELA OPROCENTOWANIA PRODUKTÓW KREDYTOWYCH W BANKU SPÓŁDZIELCZYM W TORUNIU

Regulamin programu "Kredyt Hipoteczny Banku BPH. Obowiązuje od dnia: r.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z

WNIOSEK O UDZIELENIE WSPARCIA DLA KREDYTOBIORCY 1) ZNAJDUJĄCEGO SIĘ W TRUDNEJ SYTUACJI FINANSOWEJ, KTÓRY ZACIĄGNĄŁ KREDYT MIESZKANIOWY 2)

Sytuacja na rynku kredytowym

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu

Kredyty hipoteczne: SNB obniżył stopy, ale wrócą złote i euro

Zapytanie ofertowe dotyczące wyboru wykonawcy (biegłego rewidenta) usługi polegającej na przeprowadzeniu kompleksowego badania sprawozdań finansowych

Uchwała Nr.. /.../.. Rady Miasta Nowego Sącza z dnia.. listopada 2011 roku

Instrumenty wsparcia ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów

UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 27 września 2013 r.

Mirosława Wasielewska Możliwości tworzenia zasobu mieszkań na wynajem we Wrocławiu. Problemy Rozwoju Miast 5/2-4,

Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI. z dnia 29 stycznia 2016 r.

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r.

RYNEK POWIERZCHNI KOMERCYJNYCH HANDLOWYCH I USŁUGOWYCH W KRAKOWIE. Robert Zygmunt

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy

OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356

DE-WZP JJ.3 Warszawa,

Parczew: Zaciągnięcie kredytu długoterminowego w wysokości

PODSUMOWANIE I KWARTAŁU 2007

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012

Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym sporządzony na podstawie reprezentatywnego przykładu

Informacja. Nr 56. Wydatki budżetu państwa w 1992 r. na cele związane z budownictwem i gospodarką mieszkaniami. Małgorzata Wiśnicka-Hińcza

USTAWA. z dnia r.

BANK SPÓŁDZIELCZY W LEŚNICY

KRYSTIAN ZAWADZKI. Praktyczna wycena przedsiębiorstw i ich składników majątkowych na podstawie podmiotów sektora bankowego

Regulamin rekrutacji. do II Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle im. ppłk J.Modrzejewskiego. na rok szkolny 2014/2015

Eksperyment,,efekt przełomu roku

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej

Dz.U poz. 1302

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej(WPF) Gminy Dmosin na lata ujętej w załączniku Nr 1

KALKULACJA CZYNSZU DLA BUDYNKÓW MIESZKALNO-UśYTKOWYCH W PSZCZYNIE PRZY UL. KS. BISKUPA H. BEDNORZA 10,12, 14,16, 18 I 20

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.

Założenia prognostyczne Wieloletniej Prognozy Finansowej

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

TABELA OPROCENTOWANIA PRODUKTÓW KREDYTOWYCH W BANKU SPÓŁDZIELCZYM RZEMIOSŁA W RADOMIU Tekst jednolity - obowiązuje od r.

Wytyczne ministerialne przewidywały niekorzystny sposób rozliczania leasingu w ramach dotacji unijnych. Teraz się to zmieni.

Konsultacje miały charakter powszechny i otwarty, umożliwiający wszystkim zainteresowanym podmiotom wyrażenie opinii na temat projektu.

Tabela oprocentowania kredytów Rybnickiego Banku Spółdzielczego (obowiązuje dla kredytów udzielonych od dnia )

z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych

Załącznik do zarządzenia Rektora Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Nr 8/2013 z 4 marca 2013 r.

Opis przyjętych wartości do wieloletniej prognozy finansowej Gminy Udanin na lata

Tekst ustawy przekazany do Senatu zgodnie z art. 52 regulaminu Sejmu USTAWA. z dnia 25 czerwca 2015 r.

OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE. Skwierzyna. (miejscowość) CZĘŚĆ A. (miejsce zatrudnienia, stanowisko lub funkcja)

DANE UCZESTNIKÓW PROJEKTÓW (PRACOWNIKÓW INSTYTUCJI), KTÓRZY OTRZYMUJĄ WSPARCIE W RAMACH EFS

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca

Oprocentowanie konta 0,10%

LKA /2013 P/13/151 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

Pozostałe informacje do raportu za I kwartał 2010 r. - zgodnie z 87 ust. 7 Rozp. MF

ZAPYTANIE OFERTOWE. MERAWEX Sp. z o.o Gliwice ul. Toruńska 8. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA MERAWEX Sp. z o.o. POPRZEZ EKSPORT.

zarządzam, co następuje:

Wprowadzam : REGULAMIN REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 14

UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Regulamin wynajmu lokali użytkowych. Międzyzakładowej Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Jaworznie tekst jednolity

UCHWAŁA NR III/21/15 RADY GMINY W KUNICACH. z dnia 23 stycznia 2015 r.

SYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE

Szczegółowe zasady obliczania wysokości. i pobierania opłat giełdowych. (tekst jednolity)

ZAPYTANIE OFERTOWE. Dubeninki, dnia 27 stycznia 2015 r. na prowadzenie bankowej obsługi budżetu Gminy Dubeninki

Rynek wina Raport miesięczny Wine Advisors

Regulamin korzystania z serwisu

Oświadczenie majątkowe - Zdzisław Edmund Plichta, złożone w 2007 r.

USŁUGA ZARZĄDZANIA. Indywidualnym Portfelem Instrumentów Finansowych. oferowana przez BZ WBK Asset Management S.A.

URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE

Kwestionariusz rekrutacyjny do Projektu Muzyczna Klasa BGŻ w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I i II stopnia im. Feliksa Nowowiejskiego w Gdańsku

DOP /13. Poznań, 20 czerwca 2013 roku

Terminy pisane wielką literą w niniejszym aneksie mają znaczenie nadane im w Prospekcie.

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁDZIELNI MIESZKANIOWEJ MEDYK W LUBLINIE ZA 2014 R.

BUDŻETY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2014 R.

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42

Zmiany przepisów ustawy -Karta Nauczyciela. Warszawa, kwiecień 2013

Transkrypt:

Ogólnopolski raport o kredytach mieszkaniowych i cenach transakcyjnych nieruchomości 3/211wrzesień 211 Raport nr 9, data publikacji: 24 listopada 211

Spis treści Raport w liczbach 3 Wstęp o raporcie 4 Komentarz do raportu prof. Jacek Łaszek, Szkoła Główna Handlowa 5 Sytuacja na rynku kredytów mieszkaniowych 5 Liczba czynnych kredytów mieszkaniowych 5 Całkowity stan zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych 5 Liczba i wartość nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych 6 Struktura wskaźnika LtV 7 Okres kredytowania 8 Indeks Dostępności Mieszkaniowej M3 9 Program Rodzina na swoim 9 Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych 1 Średnie ceny transakcyjne mieszkań 12 Dane o średnich cenach transakcyjnych w 3 największych miastach w podziale na rynek pierwotny i wtórny 13 Ceny ofertowe dla największych miast Polski 14 Systemy AMRON i SARFiN 14 System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami (AMRON) 14 System Analiz Rynku Finansowania Nieruchomości (SARFiN) 15 2 AMRON www.amron.pl

Raport w liczbach Zmiana III kw. 211 III kw./ii kw. 211 37,2 mld zł ogólna kwota zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych 8,41% 1,63 liczba aktualnie czynnych umów kredytowych 3,34% 59 571 liczba umów zawartych 4,22% 12,8 mld zł wartość umów zawartych 4,64% 12, 93 pkt wartość Indeksu Dostępności Mieszkaniowej 3,47% 52,23% udział nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych z LtV powyżej 8% 3,1% 78,4% wartościowy udział nowo udzielonych kredytów w PLN % 9,8% wartościowy udział nowo udzielonych kredytów w CHF 2,26% 11,8% wartościowy udział nowo udzielonych kredytów w EUR 2,32% 2,9 mld zł kwota kredytów udzielonych w ramach programu Rodzina na swoim,19% 7 785 zł średnia cena transakcyjna za metr kwadratowy mieszkania w Warszawie,52% 3 AMRON www.amron.pl

Wstęp o raporcie Szanowni Państwo, to już dziewiąta edycja raportu o kredytach mieszkaniowych i cenach transakcyjnych nieruchomości, publikowanego przez Związek Banków Polskich, a opracowanego przez Centrum AMRON oraz Komitet ds. Finansowania Nieruchomości w oparciu o dane gromadzone w systemach AM- RON i SARFIN. W tej edycji prezentujemy wyniki III kwartału 211 roku odniesione do wyników z kilku poprzednich kwartałów, co pozwoli czytelnikom, niezależnie od opinii i komentarzy autorów, na indywidualną ocenę sytuacji i trendów na rynku kredytów hipotecznych oraz na rynkach mieszkaniowych w polskich aglomeracjach. Opierając się na uwagach oraz pytaniach zgłaszanych przez dotychczasowych odbiorców raportu, zdecydowaliśmy się na publikację niniejszej edycji w dwóch wersjach. Wersja publiczna raportu zawiera te informacje i zestawienia, które cieszyły się do tej pory największym zainteresowaniem szerokiego odbiorcy. Wersja ta nadal dostępna będzie nieodpłatnie na naszej stronie internetowej. Dla tych, którzy zawodowo interesują się rynkiem kredytów hipotecznych oraz rynkiem mieszkaniowym, przygotowywać będziemy od teraz wersję rozszerzoną, zawierającą bardziej szczegółowe informacje, wzbogacone dodatkowymi analizami. Wersja rozszerzona raportu dostępna będzie odpłatnie. Zainteresowanych tą wersją raportu, jak również innymi bardziej szczegółowymi analizami, zapraszam na naszą stronę internetową www.amron.pl. Wyniki akcji kredytowej uzyskane w III kwartale 211 roku, zarówno jeśli chodzi o liczbę 59.571 kredytów, jak i wartość 12,8 mld złotych udzielonych kredytów okazały się słabsze o ponad 4% od wyników z II kwartału br. Na podstawie tych słabszych niż oczekiwano wyników w III kwartale trudno prognozować, czy banki i potencjalni kredytobiorcy będą starali się wykorzystać ostatnie tygodnie przed wejściem w życie pełnych zapisów Rekomendacji S do zrealizowania odkładanych dotychczas decyzji o zaciągnięciu kredytu na zakup mieszkania. Portfel kredytów hipotecznych w całym sektorze bankowym ustanowił w minionym okresie nowe rekordy zarówno w kategorii liczby kredytów hipotecznych przekraczając po raz pierwszy pułap 1,6 mln sztuk aktywnych kredytów w portfelach polskich banków, jak i łącznego wolumenu zadłużenia z tytułu aktywnych kredytów hipotecznych, przekraczając poziom 3 mld złotych. Jeśli jednak wyraźny spadek akcji kredytowej odnotowany w III kwartale 211 roku potwierdzony zostanie (a bieżące sygnały z banków na razie na to wskazują) również w ostatnim kwartale tego roku, to powtórzenie wyniku akcji kredytowej z roku poprzedniego może okazać się trudne. Będzie to jednocześnie czytelny sygnał dla nowego rządu i parlamentu, iż nadszedł już czas na odważne decyzje w polityce mieszkaniowej. Tendencje spadkowe zaobserwować można było również na rynku mieszkaniowym. Co prawda w okresie od stycznia do września 211 roku w Polsce rozpoczęto budowę 128 296 mieszkań, czyli o,5% więcej niż w analogicznym okresie roku 21, jednak już liczba mieszkań oddanych do użytkowania była mniejsza aż o ponad 1% (87 274 mieszkań). W ciągu trzech kwartałów 211 roku o 6,8% wzrosła natomiast liczba wydanych pozwoleń na budowę mieszkań łącznie wydano ich 141 31. III kwartał 211 roku przyniósł kolejny, choć już nieco słabszy niż w poprzednich kwartałach, spadek średnich cen (od 5 do 1 złotych za m 2 powierzchni) na większości największych rynków mieszkaniowych. Wyjątkowy spadek cen, sięgający nawet 3 zł za m 2, zanotowano we Wrocławiu. Minimalne wzrosty średniej ceny odnotowano natomiast w Gdańsku i w Białymstoku. Do spadku cen mieszkań przyczynił się z jednej strony wzrost podaży nowych mieszkań obserwowany od połowy roku 21, a z drugiej strony osłabienie akcji kredytowej, przekładające się na zmniejszenie efektywnego popytu na mieszkania. Nic nie wskazuje na to, aby ten trend na rynku cen mieszkań miał ulec zmianie w najbliższych miesiącach. Ograniczenia akcji kredytowej w walutach obcych, wycofanie się rządu z programu Rodzina na swoim oraz zaostrzenie procedur we- 4 AMRON www.amron.pl

ryfikacji zdolności kredytowej wynikające z najnowszych regulacji nadzorczych przynoszą efekty ale czy na pewno te pożądane? Zapraszam Państwa do lektury raportu. Będziemy zobowiązani za wszelkie uwagi pozwalające na doskonalenie jego kolejnych wersji. Pytania i sugestie proszę kierować na adres e-mail: raport@ amron.pl Jacek Furga Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich Wiceprezes Zarządu Centrum Prawa Bankowego i Informacji * * Centrum AMRON jest jednostką powołaną do zarządzania Systemem Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami, działającą w strukturze organizacyjnej Centrum Prawa Bankowego i Informacji Sp. z o.o. Komentarz do raportu prof. Jacek Łaszek, Szkoła Główna Handlowa Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych w największych miastach, które są rynkami w znacznej mierze deweloperskimi jest kontynuacją opisywanych wcześniej procesów i jak dotąd rozwija się w sposób w pełni przewidywalny. Wysokie ceny mieszkań będące pozostałością po niskich stopach procentowych kredytów denominowanych i skutkiem niskiej konkurencji w sektorze deweloperskim stymulują wzrost produkcji nowych mieszkań. Rynek nie jest w stanie ich wchłonąć przy obecnych stopach procentowych i osłabieniu czynników fundamentalnych. W konsekwencji ponownie narasta zasób niesprzedanych mieszkań. Czynnikiem stymulującym wzrost sprzedaży był w tej sytuacji program RNS, ale jego dalsza ekspansja po zaostrzeniu jego warunków będzie ograniczona. Barierą jest też płynność sektora bankowego. W konsekwencji rzeczywiste wypłaty kredytów ustabilizowały się podobnie jak popyt na niższym poziomie. Można, więc oczekiwać dalszych spadków cen mieszkań oraz wyhamowywania ich produkcji, na co dodatkowy wpływ będzie miało spowolnienie gospodarcze. W ten sposób będzie się zamykał kolejny cykl na tym rynku. 5 AMRON www.amron.pl

Sytuacja na rynku kredytów mieszkaniowych Liczba czynnych kredytów mieszkaniowych W okresie I III kw. 211 roku liczba czynnych umów o kredyt mieszkaniowy wzrosła do 1 62 511 sztuk. Wykres 1. Liczba czynnych umów o kredyt mieszkaniowy 2 1 5 1 5 945 484 1 135 684 1 32 6 1 374 99 1 448 828 1 62 511 Liczba i wartość nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych W III kwartale 211 roku odnotowano spadek zarówno liczby, jak i wartości nowo udzielonych kredytów o odpowiednio 4,22% oraz 4,64% w stosunku do II kwartału 211. W badanym okresie liczba nowo udzielonych kredytów wynosiła 59 571, zaś wartość 12,774 mld PLN. Liczba czynnych umów o kredyt Tabela 1. Wartość mieszkaniowy i liczba nowo udzielonych kredytów mieszkaniowych w okresie IV kw. 21 III kw. 211 Okresy wartość w mld PLN zmiana / poprzedni kwartał liczba zmiana / poprzedni kwartał IV kw. 21 12,237 6,52% 56 92 6,92% 26 27 28 29 21 wrzesień 211 I kw.211 12,252,12% 57 578 1,16% II kw.211 13,395 9,33% 62 197 8,2% III kw. 211 12,774 4,64% 59 571 4,22% Całkowity stan zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych W okresie I III kw. 211 roku stan zadłużenia z tytułu udzie lonych kredytów mieszkaniowych wzrósł do poziomu 37,199 mld PLN. Wykres 2. Całkowity stan zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych (w mld PLN) Wykres 3. Liczba nowo podpisanych umów o kredyt kwartalnie IV kw. 21 III kw. 211 35 3 25 2 192,612 214,892 263,642 37,199 64 62 6 Stan zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych 62 197 59 571 15 1 5 77,76 116,84 58 56 56 92 57 578, NBP 26 27 28 29 21 wrzesień 211 54 IV kw. 21 I kw. 211 II kw. 211 III kw. 211 6 AMRON www.amron.pl

Wykres 4. Wartość nowo podpisanych umów o kredyt kwartalnie IV kw. 21 III kw. 211 (w mld PLN) 13 5 13 125 12 75 12 375 Waluta kredytu 12,237 12,252 12 IV kw. 21 I kw. 211 13,395 II kw. 211 12,774 III kw. 211 Zdecydowanie dominującą walutą, w jakiej zaciągano kredyty nadal pozostał złoty. Nowe kredyty udzielane w złotych w III kwartale 211 r. stanowiły w ujęciu wartościowym 78,4% wartości portfela. W III kwartale 211 odnotowano minimalny spadek udziału kredytów denominowanych w EUR 11,8% (w porównaniu do 14,1% w poprzednim kwartale) oraz wzrostu w CHF do 9,8% (w porównaniu do 7,5% w poprzednim kwartale). Wykres 5. Struktura walutowa wartości nowo udzielonych kredytów III kw. 211 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 78,4% PLN 9,8% 11,8% CHF EUR Struktura nowo udzielonych kredytów według wysokości kredytu Struktura portfela nowo udzielonych kredytów w III kwartale 211 według wysokości kredytu pozostała niemal niezmieniona w relacji do poprzedniego kwartału. Nadal największy udział (31,36 %) mają kredyty o wysokości od 1 do 2 tys. PLN, najmniejszy zaś powyżej 1 mln PLN. Wykres 6. Struktura nowo udzielonych kredytów według wysokości kredytu III kw. 211 35% 3% 25% 23,44% 31,36% powyżej 1 mln zł od 5 tys. do 1 mln zł od 4 do 5 tys. zł od 3 do 4 tys. zł 2% 2,21% 12,21% od 2 do 3 tys. zł 15% od 1 do 2 tys. zł 1% 5,89% 6,6% do 1 tys. zł 5%,82% % III kw. 211 7 AMRON www.amron.pl

Struktura wskaźnika LtV W III kwartale 211 roku w stosunku do poprzedniego kwartału odnotowano niewielki spadek udziału kredytów o poziomie LtV powyżej 8% oraz wzrost udziału kredytów o poziomie LtV 5% 8%. Wykres 7. Struktura wskaźnika LtV dla nowo udzielonych kredytów III kw. 211 6% 5% 52,23% powyżej 8% od 5 do 8% od 3 do 5% 4% 3% 32,19% od - 3% 2% 1% 4,9% 1,68% % III kw. 211 Okres kredytowania W trzecim kwartale 211 roku struktura udzielanych kredytów ze względu na okres kredytowania nie uległa zmianie. Największy udział przypada kredytom o okresie zapadalności w przedziałach 25-35 lat 6,36%, najmniejszy zaś kredytom zaciąganym na okres powyżej 35 lat (8,86%). Wykres 8. Struktura nowo udzielonych kredytów ze względu na okres kredytowania 6% 5% 4% 6,36% powyżej 35 lat od 25 do 35 lat od 15 do 25 lat od - 15 lat 3% 2% 2,8% 1% 1,69% 8,86% % III kw. 211 8 AMRON www.amron.pl

II kw. 25 III kw. 25 IV kw. 25 II kw. 26 III kw. 26 IV kw. 26 II kw. 27 III kw. 27 IV kw. 27 I I kw. 2 8 I II kw. 2 8 I I kw. 2 9 I II kw. 2 9 I I kw. 21 I II kw. 21 I I kw. 21 1 I II kw. 21 Raport AMRON SARFiN Indeks Dostępności Mieszkaniowej M3 Prezentowany w raporcie AMRON-SARFiN syntetyczny miernik dostępności mieszkań w Polsce Indeks Dostępności Mieszkaniowej (IDM) pokazuje kwartalne zmiany w dostępności mieszkania dla przykładowej rodziny składającej się z dwóch pracujących osób i dziecka starszego. Wpływ na spadek dostępu do mieszkania takiej przykładowej rodziny w III kwartale 211 roku miały: nieznaczny wzrost cen nieruchomości w miastach objętych monitoringiem w celu obliczenia IDM MS (8 największych miast) w III kwartale 211 r. odnotowano wzrost średnich cen w segmencie nieruchomości będących przedmiotem analizy o,87%. nieznaczny wzrost oprocentowania kredytów według Narodowego Banku Polskiego średnie oprocentowanie kredytów dla gospodarstw domowych o okresie kredytowania powyżej 5 lat w III kwartale 211 r. wyniosło średnio 7,14%, czyli wzrosło o 25 punktów bazowych w porównaniu z II kwartałem 211 roku. relatywnie niski, ale jednak wzrost średnich zarobków przypadających na przykładową rodzinę oraz kosztów utrzymania, które dla indeksu wyrażone są jako minimum socjalne, co, razem ze wzrostem innych parametrów spowodowało, iż wyliczony rozporządzalny dochód w III kwartale 211 r. spadł o,31%. Podsumowując, warunki makroekonomiczne sprzyjały spadkowi indeksu, co wynikało przede wszystkim z nieznacznego wzrostu średniego oprocentowania kredytów na nieruchomości dla gospodarstw domowych Indeks Dostępności Mieszkaniowej w III kwartale 211 r. spadł o 3,47%, do poziomu 12, 93 punktów. Wykres 9. Indeks dostępności mieszkaniowej w latach 25 211 (III kwartał). 18 175 17 165 16 155 15 145 14 135 13 125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 65 6 55 5 I kw. 25 I kw. 26 I kw. 27 średnia dla Polski I kw. 2 8 I V kw. 2 8 I kw. 2 9 I V kw. 2 9 poziom IDM=1 I kw. 21 I V kw. 21 I kw. 21 1 Program Rodzina na swoim III kwartał 211 roku był ostatnim kwartałem funkcjonowania programu Rodzina na swoim w dotychczasowej formule. W dniu 31 sierpnia 211 weszła w życie Ustawa z dnia 15 lipca 211 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 168, poz. 16). Z uwagi na umożliwienie korzystania z programu osób samotnych, nadano nowe brzmienie tytułowi ustawy: Ustawa o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania. Wprowadzone zmiany odnoszą się do następujących głównych kwestii: uzupełniono definicję kredytu preferencyjnego, zastrzegając, iż kredyt może być wyłącznie przeznaczony na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych docelowego kredytobiorcy, tj. beneficjenta dopłat, wprowadzono nową kategorię beneficjenta: bezdzietne osoby samotne, przy czym osoby te mogą finansować kredytem preferencyjnym zakup lub budowę pierwszego lokalu mieszkalnego 9 AMRON www.amron.pl

o powierzchni nie większej niż 5 m², a dopłaty naliczane są do powierzchni kalkulacyjnej 3 m², zróżnicowano limit cenowo-kosztowy kwalifikującego lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny do objęcia finansowym wparciem w zależności od rodzaju nieruchomości i obniżono współczynnik kształtującego jego poziom: w odniesieniu do nieruchomości rynku pierwotnego do 1, zaś do nieruchomości rynku wtórnego do,8, wprowadzono ograniczenia wieku docelowego kredytobiorcy do 35 lat tylko w odniesieniu do młodszego z małżonków i bezdzietnych osób samotnych (osoby samotnie wychowujące dziecko nie podlegają temu ograniczeniu), wprowadzono zasadę, iż zaprzestaje się stosowania dopłat, gdy docelowy kredytobiorca w okresie stosowania dopłat uzyskuje prawo własności lub współwłasności innego lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu po wejściu w życie ustawy. Sejm w dniu 14 lipca br. zadecydował, iż wnioski o kredyty preferencyjne będą przyjmowane do dnia 31 grudnia 212 r. Nie zaproponowano innych instrumentów wspierających osoby starające się o zmianę warunków mieszkaniowych z wykorzystaniem kredytu hipotecznego. Wyniki tego kwartału świadczą o tym, iż kredytobiorcy wykorzystywali ostatnią realną szansę skorzystania z tego programu przed wejściem w życie nowych regulacji. W III kwartale 211 r. zwiększył się udział wartościowy i ilościowy nabywanych lokali mieszkaniowych na rynku pierwotnym z pomocą kredytów RnS. Tym samym utrzymał się udział rynku wtórnego poniżej 5% 46,7%. Lekki spadek ilościowy i wartościowy kredytów udzielanych na nabycie mieszkania na rynku wtórnym lub nabycie/budowę domu jednorodzinnego spowodował, iż liczba i wartość wszystkich kredytów utrzymała się na tym samym poziomie, co w II kwartale 211 roku. Wykres 1. Struktura udzielonych kredytów w III kwartale 211 r. Źródło: BGK budowa domu jednorodzinnego 2 847 rynek pierwotny 3 79 rynek wtórny 7 718 Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych W ciągu trzech kwartałów 211 roku liczba pozwoleń wydanych na budowę mieszkań wzrosła o 6,8% i wyniosła 141 31. Z wyjątkiem spółdzielni mieszkaniowych, w większości grup inwestorów notowano wzrost liczby wydanych pozwoleń. W okresie od stycznia do września 211 roku w Polsce rozpoczęto budowę 128 296 mieszkań, czyli o,5% więcej niż w analogicznym okresie roku 21. Z ogólnej liczby budów rozpoczętych na sektor deweloperski przypadają 46 223 mieszkania, co oznacza spadek o 3,7% w relacji do 21 r. W grupie inwestorów indywidualnych nastąpił zaś wzrost liczby rozpoczętych mieszkań do 76 174, czyli o 4,2% więcej w stosunku do analogicznego okresu roku 21. Spadła natomiast liczba mieszkań rozpoczętych przez spółdzielnie mieszkaniowe do 1 6, czyli o 51,2% mniej niż w analogicznym okresie roku 21. Według wstępnych danych GUS, w okresie styczeń-wrzesień 211 r. oddano do użytkowania 87 274 mieszkania, tj. o 1,6% mniej niż w analogicznym okresie 21 r. Tendencja spadkowa liczby mieszkań oddanych do użytkowania jest nadal widoczna w większości grup inwestorów. Największy udział (58,4%) w przyroście nowych zasobów mieszkaniowych mieli inwestorzy indywidualni, którzy w okresie styczeń-wrzesień 211 r. wybudowali o 1,3% więcej mieszkań niż przed rokiem, tj. 51 4. 1 AMRON www.amron.pl

Wykres 11. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytku w latach 28-211 25 2 15 1 5 232 626 wydane pozwolenia 174 686 165 189 178 81 142 91 budowy rozpoczęte 16 79 174 929 158 64 mieszkania oddane do użytkowania 135 715 128 296 141 31 87 274 W okresie styczeń wrzesień 211 deweloperzy oddali 3 97 mieszkań, czyli o 19,9% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłym roku i stanowiło to 35,5% ogólnej liczby mieszkań oddanych do użytkowania. Spółdzielnie mieszkaniowe oddały do użytkowania 2 157 mieszkań, czyli o 44,6% mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Wykres 12 prezentuje dynamikę liczby wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytku przez deweloperów w okresie od stycznia 21 roku do końca III kwartału 211 roku w ujęciu miesięcznym. 28 29 21 I-IX 211 Źródło: GUS, AMRON Wykres 12. Liczba wydanych pozwoleń na budowę, budów rozpoczętych oraz mieszkań oddanych do użytku przez deweloperów w latach 21 211 miesięcznie 9 wydane pozwolenia budowy rozpoczęte mieszkania oddane do użytkowania 8 7 6 5 4 3 2 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX 21 211 Źródło: GUS, AMRON 11 AMRON www.amron.pl

Średnie ceny transakcyjne mieszkań W III kwartale 211 roku w większości badanych miast nadal notowano spadki średnich cen metra kwadratowego mieszkań. Największy spadek notowano we Wrocławiu. Minimalne wzrosty średniej ceny notowano w Gdańsku i Białymstoku. W trzecim kwartale 211 r. najwyższą spośród badanych miast średnią cenę transakcyjną za metr kwadratowy mieszkania odnotowano w Warszawie 7 785 PLN, najniższą zaś w aglomeracji katowickiej 3 433 PLN. Wykres 13. Średnie ceny transakcyjne metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach 26-III kw. 211 1 Poznań Poznań 8 6 4 2 Kraków Kraków Białystok Białystok Gdańsk Gdańsk Wrocław Wrocław Łódź Łódź Katowice Katowice - aglomeracja - aglomeracja Warszawa Warszawa I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw. 26 27 28 29 21 211 Źródło: AMRON Tabela 2. Średnie ceny transakcyjne metra kwadratowego mieszkania w wybranych miastach 28-III kw. 211. Miasto 28 29 21 211 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. Warszawa 8 774 8 519 8 143 7 913 8 91 7 945 7 653 7 92 8 178 8 27 8 151 8 117 7 982 7 826 7 785 Katowice aglomeracja 3 715 3 78 3 58 3 47 3 595 3 398 3 393 3 385 3 537 3 427 3 31 3 423 3 348 3 432 3 433 Źródło: AMRON Łódź 4 322 4 222 4 136 4 167 4 1 3 97 3 861 4 18 4 116 4 279 4 37 4 198 4 142 4 116 4 42 Wrocław 6 634 6 622 5 922 5 866 5 823 5 644 5 837 5 831 6 53 5 988 6 338 6 166 6 112 6 146 5 834 Gdańsk 6 342 6 182 5 825 5 37 5 141 5 263 5 799 5 754 5 714 5 619 5 68 5 551 5 622 5 66 5 686 Białystok 4 54 4 657 4 628 4 565 4 558 4 43 4 411 4 412 4 371 4 281 4 162 4 159 4 136 4 13 4 191 Kraków 7 77 7 153 7 77 6 917 6 897 6 695 6 526 6 774 6 811 6 764 6 921 6 655 6 654 6 577 6 44 Poznań 6 36 6 339 6 183 5 71 5 816 5 714 5 952 5 877 5 788 5 712 5 698 5 551 5 513 5 396 5 263 12 AMRON www.amron.pl

Dane o średnich cenach transakcyjnych w 3 największych miastach w podziale na rynek pierwotny i wtórny Średnie ceny transakcyjne mieszkań nowych i z rynku wtórnego wykazują różnice. W niniejszym raporcie przedstawimy te różnice dla trzech wybranych rynków: warszawskiego, krakowskiego i wrocławskiego. Wykres 15. Kraków średnia cena transakcyjna w III kw. 211 8 7 6 516 6 5 4 3 KRAKÓW 6 759 4 454 2 1 wtórny pierwotny Źródło: AMRON Wykres 14. Warszawa średnia cena transakcyjna w III kw. 211 WARSZAWA 8 7 7848 7 696 6 5 4 3 2 1 wtórny pierwotny Źródło: AMRON Wykres 16. Wrocław średnia cena transakcyjna w III kw. 211 6 5 781 5 4 3 2 1 wtórny Źródło: AMRON WROCŁAW 5 971 pierwotny 13 AMRON www.amron.pl

Ceny ofertowe dla największych miast Polski Najwyższą średnią cenę ofertową metra kwadratowego mieszkania w III kwartale 211 roku odnotowano w Warszawie i wynosiła ona 8 236 PLN/m 2, najniższą zaś w aglomeracji katowickiej 3 674 PLN/m 2. Wykres 17. Średnie ceny ofertowe na największych rynkach Polski w III kw. 211 r. 1 8 236 8 6 824 7 27 6 516 6 7 6 4 454 4 745 4 3 674 2 Warszawa Katowice - aglomeracja Łódź Wrocław Gdańsk Białystok Kraków Poznań Źródło: AMRON Systemy AMRON i SARFiN System Analiz i Monitorowania Rynku Obrotu Nieruchomościami (AMRON) System AMRON to wystandaryzowana, ogólnopolska baza danych o cenach i wartościach nieruchomości wyposażona w zaawansowane funkcjonalności raportujące i analityczne, umożliwiające badanie i monitorowanie zjawisk zachodzących na rynku nieruchomości. System powstał w roku 24 jako odpowiedź sektora bankowego na wymogi nadzorcze związane z zarządzaniem ryzykiem kredytowym, a od roku 21 dostępny jest dla wszystkich uczestników rynku obrotu nieruchomościami. Naszym celem jest stworzenie kompleksowej bazy danych o rynku nieruchomości, zapewniającej szybki i bezpośredni dostęp do wiarygodnych informacji niezbędnych wszystkim uczestnikom tego rynku. Oferta Centrum AMRON to również cykliczne, standardowe raporty o rynku nieruchomości i publikacje analityczne, jak i specjalistyczne raporty opracowywane na indywidualne zamówienie, dotyczące ściśle określonego segmentu rynku, lokalizacji i przedziału czasowego. Centrum AMRON współpracuje z bankami komercyjnymi oraz spółdzielczymi, towarzystwami ubezpieczeniowymi, Agencją Nieruchomości Rolnych, rzeczoznawcami majątkowymi i pośrednikami w obrocie nieruchomości, a także z deweloperami, firmami doradczymi i jednostkami administracji samorządowej. Z bazy korzysta również Narodowy Bank Polski i Prokuratura Generalna. Kontakt: Agnieszka Gołębiowska Koordynator ds. Relacji z Klientami Centrum AMRON Al. Jana Pawła II 15-828 Warszawa Tel.: (22) 697-65-47 e-mail: agnieszka.golebiowska@amron.pl 14 AMRON www.amron.pl

System Analiz Rynku Finansowania Nieruchomości (SARFiN) Banki, wykorzystując forum Związku Banków Polskich do wymiany informacji o liczbie i wielkości udzielonych kredytów mieszkaniowych dla celów biznesowych, przyjęły zasadę udostępniania i dzielenia się tymi danymi w okresach miesięcznych. W zamian za własny wkład informacyjny każdy bank uczestniczący w Systemie zyskuje możliwość oceny wielkości i dynamiki rynku oraz własnej na nim pozycji na zasadzie wzajemności. Informacje generowane w systemie są odzwierciedleniem ok. 95% rynku kredytów dla klientów indywidualnych. W ramach SARFiN opracowywane są nowe propozycje usług dla banków i ich klientów: budowa indeksu dostępności kredytowej, ocena i szacowanie potencjału rynku kredytowania nieruchomości oraz tworzenie tzw. map ryzyka dla poszczególnych regionów. SARFiN stanowi dla banków dodatkowe źródło informacji, dzięki któremu możliwa jest weryfikacja tendencji na rynku finansowania nieruchomości. Raport AMRON-SARFiN Kontakt: Katarzyna Lubaś Analityk Rynku Nieruchomości, Centrum AMRON e-mail: katarzyna.lubas@amron.pl; raport@amron.pl tel.: (22) 697-65-5 Raport został opracowany w Związku Banków Polskich we współpracy z Centrum AMRON, Komitetem ds. Finansowania Nieruchomości ZBP oraz prof. SGH Jackiem Łaszkiem. Dane oraz komentarze zostały przygotowane przez zespoły AMRON i SARFiN: Katarzynę Lubaś (katarzyna.lubas@amron.pl), Jerzego Ptaszyńskiego (jerzy. ptaszynski@amron.pl), Bolesława Melucha (bmeluch@zbp.pl) oraz Michała Wydrę (mwydra@zbp.pl). W Raporcie prócz danych gromadzonych w systemach AMRON i SARFIN, wykorzystano również dane z BGK, GUS oraz Narodowego Banku Polskiego. Kontakt: Michał Wydra Związek Banków Polskich, Komitet ds. Finansowania Nieruchomości ul. Kruczkowskiego 8-38 Warszawa Tel.: (22) 48-68-129 e-mail: mwydra@zbp.pl 15 AMRON www.amron.pl