MONITORING MAKROEKONOMICZNY

MONITORING MAKROEKONOMICZNY No 3, 27 sierpnia 2010

2 Numer: 3, 08/2010 MONITORING MAKROEKONOMICZNY Opiekun Naukowy SKN FM: Prof. dr hab. Cezary Wójcik PRODUKT KRAJOWY BRUTTO Redakcja: Martyna Izdebska Tran, Robert Kardaś, Grzegorz Powalski 125 115 110 105 95 90 85 PKB, Konsumpcja i Inwestycje (GUS) I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II DYNAMIKA Dynamika PKB realna RDR PKB RdR DYNAMIKA Dynamika KONSUMPCJI Konsumpcji RDRRdR DYNAMIKA Dynamika INWESTYCJI Inwestycji RDRRdR PKB w II kw. wzrosło realnie o 3,5 proc. wobec 3,0 proc. kwartał wcześniej, o 0,2 p.p. powyżej oczekiwań GUS. Konsumpcja wzrosła o 3,0 proc. wobec 2,2 proc. w I kw., inwestycje spadły odpowiednio o 1,7 proc. wobec spadku 12,4 proc. Wpływ konsumpcji na wzrost PKB wyniósł 1,8 p.p., natomiast inwestycji -0,3 p.p. Wpływ popytu krajowego na wzrost PKB wyniósł 2,8 p.p., popytu zagranicznego był negatywny (-0,3 p.p.). Według analityków Ministerstwa Gospodarki (MG) wzrost PKB w 2010 r. wyniesie 3 proc. Bank Światowy ocenia, że wzrost PKB Polski może przekroczyć 3,0 proc. w 2010 r. oraz osiągnąć 3,7 proc. w 2011 r. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA 130 110 90 Produkcja przemysłowa (GUS) Produkcja przemysłowa wzrosła w lipcu o 10,3 proc. wobec 14,5 proc. w czerwcu i była niższa od oczekiwań rynkowych i Ministerstwa Gospodarki (MG) o ok. 2 p.p. Największy wzrost zanotowali producenci sprzętu komputerowego, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 54,6 proc.), chemikaliów (34,9 proc.) i wyrobów z mineralnych surowców niemetalicznych (19,2 proc). największy spadek zanotowały branża meblarska (o 7,7 proc.) oraz metali (6,3 proc.). 80 Dynamika produkcji przemysłowej RdR RdR Lipcowy raport NBP o koniunkturze przedsiębiorstw wskazuje na poprawę dynamiki w II kw. w związku ze złagodzeniem bariery popytowej. Ostrzega jednak przed niską aktywnością inwestycyjną, która może ograniczyć wzrost produkcji przemysłowej w III kw. SPRZEDAŻ DETALICZNA 130 110 90 80 Sprzedaż detaliczna w cenach bieżących (GUS) Dynamika sprzedaży detalicznej RdR Dynamika sprzedaży detalicznej Sprzedaż detaliczna wzrosła w lipcu o 3,9 proc. wobec 6,4 proc. w czerwcu. Najwyższy wzrost sprzedaży zanotowała branża meblarska i sprzętu gospodarstwa domowego (o 27,2 proc., lepiej niż w czerwcu), poza tym nadal silnie wzrasta sprzedaż w branży farmaceutycznej (o 19,5 proc.) i paliwowej (o 10,7 proc.). Już szósty miesiąc z rzędu spada sprzedaż prasy i książek (o 15,3 proc.). Na słabszą dynamikę niż w czerwcu wpłynął spadek tempa wzrostu sprzedaży w większości kategorii. W sierpniu wskaźniki nastrojów konsumentów spadły. Wzrost zmienności wskaźników wynika z obaw o ogólną sytuację ekonomiczną w kraju.

3 STOPA BEZROBOCIA 25 20 15 10 5 Stopa bezrobocia i zatrudnienie w przemyśle (GUS, Eurostat) Stopa bezrobocia rejestrowanego (w proc., lewa oś) Stopa rejestrowanego BAEL Stopa bezrobocia BAEL (w proc., lewa oś) Przeciętne zatrudnienie w wprzemyśle(wtys.) tys., prawa oś) 5500 5300 5 4900 4700 W lipcu bezrobocie rejestrowane spadło do 11,4 proc. z 11,6 proc. w czerwcu. Zatrudnienie w przemyśle wzrosło w tym czasie do 5349,6 tys. osób. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wskazuje, że na trend spadkowy bezrobocia wpływa realizacja przez urzędy pracy programów aktywizacji z Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego. Według badań NBP przedsiębiorstwa zamierzają powoli zwiększać liczbę pracowników ze względu na wzrost wykorzystania mocy produkcyjnych. Stopa bezrobocia do końca 2010 r. może wzrosnąć według oczekiwań rynkowych, ale do poziomu nie wyższego niż 12,5 proc. INFLACJA 105 104 103 102 101 99 Inflacja CPI INFLACJA Inflacja bazowa CPI po wyłączeniu cen administrowanych PO WYŁĄCZENIU CEN ADMINISTROWANYCH STOPY PROCENTOWE Inflacja (NBP, GUS) Inflacja CPI wyniosła w lipcu 2,0 proc., a więc znalazła się w dolnym paśmie celu inflacyjnego NBP (2,5 proc., +/- 1 p.p.) i nieznacznie poniżej prognoz ekspertów MG. Największy wpływ na kształtowanie wskaźnika miał spadek cen żywności (o 1,2 proc.) oraz odzieży i obuwia (1,3 proc.). Najszybszy wzrost odnotowały ceny towarów i usług związanych z rekreacją, kulturą, gastronomią oraz hotelarstwem. Analitycy MG spodziewają się nieznacznego wzrostu cen paliw, ograniczony będzie zaś wzrost cen usług w rekreacji, kulturze, gastronomii i hotelarstwie. Według MG spadek inflacji w sierpniu powinien się kształtować podobnie jak w lipcu, na poziomie 0,2 proc. Zdaniem niektórych członków RPP prognozowany wzrost cen żywności i stawek VAT może przyczynić się do wzrostu inflacji ponad cel inflacyjny jeszcze w tym roku. 7,00 6,50 6,00 5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 Stopa referencyjna, WIBOR 1M i WIBOR 3M (NBP, Stooq.pl) WIBOR 1M (średnie miesięczne) Serie1 Serie2 WIBOR 3M (średnie miesięczne) Stopa Stopa referencyjna NBP Podczas sierpniowego posiedzenia Rada Polityki Pieniężnej pozostawiła stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Stopa referencyjna od 14 miesięcy wynosi 3,50 procent. Stopy WIBOR utrzymują się poniżej poziomu 4 procent. Średnia stopa WIBOR 1-miesięcznego utrzymywała się w sierpniu na poziomie 3,62 proc., a WIBOR 3- miesięcznego 3,81 proc. Rentowność 52-tyg. bonów skarbowych na aukcji przeprowadzonej w sierpniu wyniosła 3,95 procent.

4 BILANS PŁATNICZY 50000,0 45000,0 40000,0 Eksport i import, rachunek obrotów bieżących w mln zł (NBP) 1 000 0 1 000 2 000 Saldo na rachunku obrotów bieżących wyniosło w czerwcu szacunkowo - 4,1 mld zł, co oznacza wzrost o blisko 67 proc. wobec maja. Na jego wysokość wpłynęły dodatnie saldo transferów bieżących i usług oraz ujemne saldo dochodów i obrotów towarowych. 35000,0 30000,0 25000,0 20000,0 I III VVII IX XI I III VVIIIX XI I III VVIIIX XI I III V VIIIX XI I III V VIIIX XI I III V Import (lewa oś) Eksport (lewa oś) bilans Rachunek obrotów obrotów bieżących bieżących (prawa oś) 3 000 4 000 5 000 6 000 7 000 Wartość eksportu towarów w lipcu wyniosła 43,7 mld zł, co oznacza 20 procentowy wzrost w relacji do lipca 2009 r. Wartość importu wyniosła 44,9 mld zł, stanowi przyrost o 12 procent w stosunku do czerwca ubiegłego roku. Saldo bilansu handlowego było ujemne i wyniosło 1,17 mld zł, o około 10 procent mniej niż w porównaniu z analogicznym okresem 2009 r. KURSY WALUTOWE 4,8000 4,6000 4,4000 4,2000 4,0000 3,8000 3,6000 3,4000 3,2000 Kurs EUR/PLN i USD/PLN (NBP) I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI EUR/PLN (lewa oś) EUR/PLN (LEWA OŚ) USD/PLN (PRWA (prawa OŚ) oś) 3,8000 3,6000 3,4000 3,2000 3,0000 2,8000 2,6000 2,4000 2,2000 2,0000 Kurs EUR/PLN w ciągu ostatnich 30 dni był dość stabilny. Fluktuował w granicach 3,95 zł do 4,05 zł, notując 27 sierpnia poziom 3,98 zł. Kurs USD/PLN poruszał się aż do 10 sierpnia w trendzie spadkowym, aby od połowy miesiąca zacząć się umacniać i osiągając 27 sierpnia poziom 3,13 zł. Wykazywał umiarkowaną zmienność, fluktuując w przedziale 3,00 zł 3,17 zł. Oczekiwania rynkowe wskazują, że jeśli nie napłyną negatywne informacji z Węgier, złoty będzie się dalej umacniał i może osiągnąć poziom 3,92 za euro na początku miesiąca. 1,6000 Kurs EUR/USD (NBP) Kurs EUR/USD wahał się w przedziale od 1,26 USD do 1,33 USD w analizowanym okresie. 1,5000 1,4000 Kurs EUR/USD wykazywał stałą tendencję wzrostową, aż do 10 sierpnia, kiedy to zaczął spadać. Na koniec miesiąca kurs wynosił 1,27 USD. 1,3000 1,2000 1,0 I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI IX XI I III V VI E EUR/USD (PRAWA OŚ) Trudno przewidzieć, jak będzie kształtować się kurs EUR/USD w najbliższym czasie. Na wzrost europejskiej waluty mogą wpłynąć dobre informacje płynące z europejskich gospodarek. Z drugiej strony inwestorzy chętnie wybierają dolara jako bezpieczną walutę do lokowania kapitału, choć coraz częściej decydują się też na franka lub jena.

5 SUROWCE 1400 0 0 800 600 400 200 Ceny złota i ropy naftowej (Economagic, LBMA) IIIIVVIIXXIIIIIVVIIXXIIIIIVVIIXXIIIIIVVIIXXIIIIIVVIIXXIIIIIVVI Złoto (USD/uncja, lewa oś) złoto usd/uncja lewa oś ropa Ropa usd/bar (USD/baryłka, prawa oś) 140 80 60 40 20 Kurs złota w sierpniu fluktuował pomiędzy 1165 USD i 1239 USD za uncję. Cena ropy natomiast wahała się pomiędzy 73,2 USD a 83,5 USD za baryłkę. Na wzrost cen złota wpłynęły informacje płynące z Arabii Saudyjskiej. Eksperci ocenili, że posiada ona dwukrotnie większe rezerwy kruszcu, niż wcześniej szacowano. Ceny ropy zgodnie z oczekiwaniami rynkowymi spadały przez cały sierpień. W najbliższym czasie ceny złota mogą jeszcze wzrosnąć. Wpływ na to może mieć słaby dolar i planowane poluzowanie kursu juana przez Chiny. Mocniejszy juan sprawi, że dla chińskich kupujących złoto stanie się tańsze. NOTOWANIA GIEŁDOWE 80000 70000 Notowania indeksu WIG i WIG20 (GPW) 4000 3500 Indeks WIG zamknął się 27 sierpnia na poziomie 42 083 pkt., a WIG20 osiągnął 2 430 pkt. W analizowanych 30 dniach notowania spadły o odpowiednio 0,5 i 1,25 proc. Średnie obroty WIG20 wyniosły ok. 929 mln zł. 60000 50000 40000 30000 20000 I III VVII IX XI I III V VIIIX XI I III VVII IX XI I III VVII IX XI I III VVII IX XI I III VVII WIG (lewa oś) WIG (LEWA OŚ) WIG20 (PRAWA (prawa oś) OŚ ) 3000 2500 2000 1500 0 WIG20 cechował się w ciągu analizowanego okresu umiarkowaną zmiennością. Zauważalny był jednak trend spadkowy. WIG20 na początku sierpnia przebił wartość 2500 pkt., lecz później pikował, i nie przekroczył ponownie wspomnianego poziomu. Ostatecznie nie przełamał wsparcia w okolicach 2 430 pkt. Wydarzenia z ostatnich dni i ukształtowany obraz rynku nie skłaniają inwestorów do optymizmu. Dalsze spadki notowań zależeć będą od sytuacji na głównych rynkach zagranicznych, choć wiarygodność tych sygnałów może być mała w warunkach niskich obrotów. INFLACJA W STREFIE EURO I USA 106 105 104 103 102 101 99 98 97 Inflacja w strefie euro i Stanach Zjednoczonych (Eurostat, Fed) Inflacja Inflacja HICP HICP w strefie strefie euro Inflacja Inflacja CPI CPI w w Stanach Zjednoczonych Inflacja HICP w strefie euro wyniosła w lipcu 1,7 proc., inflacja CPI w Stanach Zjednoczonych 1,3 proc. Najniższy wskaźnik inflacji odnotowano w Irlandii (-1,2 proc. i na Łotwie (-0,7 proc). Najwyższy w Rumunii (7,1 proc.) i Grecji (5,5 proc.). W strefie euro w lipcu najbardziej podrożał transport (4,5 proc.) oraz alkohol i wyroby tytoniowe (3,3 proc.). Najniższą dynamikę odnotowano w komunikacji (-0,8 proc.) oraz rekreacji i kulturze (-0,3 proc.). Inflacja w Stanach Zjednoczonych jest zgodna z oczekiwaniami rynkowymi. Inflacja w strefie euro utrzyma się do końca roku w przedziale 1,4 proc. i 1,6 proc. (EBC). Amerykańska Rezerwa Federalna utrzymuje, że wysoki poziom bezrobocia zadziała antyinflacyjnie. Dane prezentowane są w ujęciu rocznym, o ile nie zaznaczono inaczej. OPRACOWALI: Martyna Izdebska-Tran (redaktor) Robert Kardaś (współredaktor) Grzegorz Powalski (współredaktor) Cut-off date: 27.08.2010r.

ZAŁĄCZNIK STATYSTYCZNY Warszawa, 27 sierpnia 2010 6 DANE MIESIĘCZNE 2010 I II III IV V VI VII Produkcja przemysłowa a 8,5 9,2 12,4 9,7 13,5 14,5 10,3 Indeks PMI 51 52,4 52,5 52,5 52,2 53,3 - Sprzedaż detaliczna a 2,5 0,1 8,7-1,6 4,3 6,4 3,9 Wskaźnik ufności kons. (bieżący) -18,4-15,7-17,3-14,7-12,3-19 -11,5 Inflacja CPI YoY b 3,5 2,9 2,6 2,4 2,2 2,3 - Inflacja CPI MoM b 0,6 0,2 0,3 0,4 0,3 0,3 - Inflacja PPI YoY b 0,2-2,4-2,4-0,4 1,9 1,9 - Wynagrodzenia w 0,5 2,9 4,5 3,2 4,8 3,5 - przedsiębiorstwach a Bezrobocie rejestrowane b 12,7 13 12,9 12,3 11,9 11,6 11,4 Eksport a,c, dane miesięczne NBP 11,9 20,1 24,1 21,5 24,3 43,7 - Import a,c, dane miesięczne NBP 7,6 22,3 27 23 29,6 44,9 - Eksport wg GUS a,c, dane kumulowane 1,8 7,5 14 15,4 17,8 - - - kraje rozwinięte -1,7 4,8 12,4 14,6 17,2 - - - kraje UE -2,7 3 11 13,3 16,3 - - - kraje rozwijające się 46,7 41,6 31,7 27,5 28,4 - - - kraje Europy Śr. - Wsch. 14,8 12,6 17,5 14,1 15,7 - - Rachunek obrotów bieżących w mln euro Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych netto, w mln euro -754 155-559 -336-889 -1 004-1153 814 1173 814 753 715 - Kurs EUR, w zł 4,05 3,93 3,85 3,9 4,08 4,14 - Kurs USD, w zł 2,92 2,89 2,89 2,93 3,31 3,39 - WIBOR 3M a, średnia miesięczna 4,24 4,17 4,13 3,92 3,85 3,86 3,81 b Główna stopa NBPP 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 DANE KWARTALNE 2008 2009 2010 IV I II III IV I II PKB a 3,2 0,7 1,1 1,8 3,3 3,0 3,5 Inwestycje a 6,1-0,8-3,3-1,4 1,1-12,4-1,7 Konsumpcja a 5,4 3,3 1,6 2,3 1,7 2,2 3,0 Bezrobocie BAEL b 6,7 8,3 7,9 8,1 8,5 10,6 a) Wzrost w proc. rok do roku ; b) Poziom w proc ; c) Wzrost eksportu liczony jest na podstawie danych w euro 9,5 Źródło: GUS, NBP, Reuters

7 OPIEKUN NAUKOWY SKN FM Prof. dr hab. Cezary Wójcik Adiunkt w SGH i PAN, od maja 2007 r. do października 2008 r. Dyrektor Biura ds. Integracji ze Strefą Euro w NBP. Ukończył SGH oraz Wydział Prawa UW. Absolwent Advanced Studies Program in International Economic Policy Research w Kilońskim Instytucie Gospodarki Światowej i International Faculty Development Program w IESE Business School. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu polityki pieniężnej i kursowej. W 2004 r. powołany w skład Rady Makroekonomicznej przy Ministrze Finansów, w latach 2005-2006 Radca Ministra Finansów. W przeszłości pracował w Europejskim Banku Centralnym (2003 2004), Narodowym Banku Austrii i Wiedeńskim Instytucie Międzynarodowych Studiów Porównawczych (2000 2002). Stypendysta Fulbrighta, Komisji Europejskiej, Tygodnika Polityka, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Włada językiem angielskim, niemieckim i hiszpańskim. Opiekun naukowy SKN FM oraz inicjator Monitoringu Makroekonomicznego. OPRACOWALI: Martyna Izdebska-Tran (redaktor) Studentka V roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Interesuje się polityką pieniężną i asymetrią informacji na rynkach finansowych, a poza uczelnią wspinaczką skalną i kulturą Azji Południowo-Wschodniej. Moderator debat oksfordzkich oraz symulacji obrad ONZ. Ukończyła praktykę w Gazecie Giełdy Parkiet. W SKN FM od 2008 r., pełni funkcję wiceprzewodniczącej. Biegle posługuje się językiem angielskim, komunikatywnie niemieckim, uczy się hiszpańskiego. Robert Kardaś (współredaktor) Absolwent dwóch studiów licencjackich na Uniwersytecie Gdańskim. Obecnie student V roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Interesuje się rynkiem kapitałowym, w szczególności publicznym rynkiem giełdowym oraz rynkiem instrumentów pochodnych. W wolnym czasie lubi uprawiać sport, czytać książki o tematyce polityczno-historycznej. Mówi biegle po angielsku. Grzegorz Powalski (współredaktor) Student V roku Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych (Nauki Polityczne) oraz II roku SGH (Finanse i Rachunkowość). Przez rok studiował również na Uniwersytecie Maltańskim. Interesuje się powiązaniami polityki z sektorem finansowym. Dobrze włada językiem angielskim, zna też język niemiecki i podstawy hiszpańskiego. Do jego pozanaukowych zainteresowań należą dyplomacja i żeglarstwo.