INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TERAPEUTA ZAJĘCIOWY - kod 325907 Terapeuta zajęciowy to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2010 r. nr 82, poz. 537). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten miał tą samą nazwę ale inny kod (322404). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie terapeuta zajęciowy powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) nawiązywania i podtrzymywania kontaktu terapeutycznego z podopiecznym, jego rodziną, środowiskiem i zespołem aktywizująco-terapeutycznym przez terapeutę zajęciowego; 2) rozpoznawania i diagnozowania potrzeb bio-psycho-społecznych podopiecznego przez terapeutę zajęciowego; 3) planowania indywidualnego i grupowego programu działań terapeutycznych, uwzględniających diagnozę oraz możliwości, potrzeby i zainteresowania podopiecznego; 4) organizowania działań w zakresie terapii zajęciowej, w celu poprawy funkcjonowania fizycznego, psychicznego i społecznego podopiecznego oraz jego integracji społecznej i zawodowej; 5) dokumentowania, monitorowania i oceniania przebiegu procesu terapeutycznego. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE TERAPEUTA ZAJĘCIOWY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2010 30.06.2013 r. Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem 2013 I poł. 44 74 2 0 42 37 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2012 105 86 10 5 48 0 2011 110 82 6 0 27 0 2010 137 88 19 7 80 1 1
W I połowie 2013 roku na jedną ofertę pracy przypadała 1 osoba bezrobotna zarejestrowana w okresie. W 2012 roku na jedną ofertę przypadało 2,1 bezrobotnych zarejestrowany w okresie. W 2011 roku na jedną ofertę przypadało 4,07 bezrobotnych zarejestrowanych w okresie. W 2010 roku na jedną ofertę pracy przypadało 1,7 bezrobotnego zarejestrowanego w okresie. W I połowie 2013 roku zawód klasyfikowany był jako zrównoważony. Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w 2012, 2011 i 2010 r. zawód ten został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 1, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 2 Pracodawcy deklarowali zatrudnienie 1 osoby w 2013 roku na stanowisku terapeuty zajęciowego. W badaniu ankietowym pracodawców przeprowadzonym w roku 2012 planowano zwolnienie 1 osoby z zawodem terapeuta zajęciowy. Nie planowano zatrudnienia. W 2011 roku planowano zatrudnienie 1 osoby na terenie powiatu grudziądzkiego w związku z koniecznością uzupełnienia braków kadrowych. Nie planowano zwolnień. W badaniu ankietowym pracodawców przeprowadzonym w roku 2010 planowano zatrudnienie 6 terapeutów zajęciowych (1 osobę na terenie powiatu lipnowskiego, w związku z reorganizacją działalności firmy, 4 osoby na terenie powiatu świeckiego w związku ze wzrostem popytu na produkty i usługi, 1 osobę planowano zatrudnić w powiecie włocławskim powód zatrudnienia: reorganizacja działalności firmy). Nie planowano zwolnień w tym zawodzie. W większości przypadków pracodawco oczekiwali co najmniej rocznego doświadczenia od kandydatów do pracy oraz dodatkowej wiedzy. Pracodawcy oczekiwali od kandydatów określonych cech indywidualnych: staranności wykonywania pracy, samodzielności, obowiązkowości, gotowość do podnoszenia kwalifikacji, szybkość uczenia się, radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami, umiejętności pracy zespołowej, ambicji. Wg danych pozyskanych z Wydziału Zdrowia - Kujawsko-Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego Kujawsko Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy zatrudnienie w zawodzie terapeuta zajęciowy w latach 2010-2012 miało tendencję zniżkową. W 2010 roku zatrudniano 84, w 2011 roku 77, w 2012 roku 75 terapeutów zajęciowych. 3 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania pracodawców znajduje się na stronie internetowej WUP www.podlupa.wup.torun.pl 3 źródło: Biuletyn Statystyczny Wydziału Zdrowia K-PUW w Bydgoszczy : Ochrona zdrowia w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 roku, data publikacji: październik 2013. 2
Z telefonicznych rozmów sondujących z pracodawcami z województwa kujawsko pomorskiego, przeprowadzonych na potrzeby przygotowania informacji na WRZ wynika, że na stanowisku terapeuta zajęciowy preferowane do zatrudnienia są osoby z wyższym wykształceniem po kierunkach pedagogika, psychologia, z dodatkowymi umiejętnościami w zakresie artystycznym. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie www.cie.men.gov.pl w województwie kujawskopomorskim zawód ten można zdobyć w 4 szkołach policealnych. Poniższa tabela przedstawia informację o liczbie absolwentów i uczniów kształcących się w zawodzie terapeuta zajęciowy w województwie kujawsko-pomorskim. Liczba osób Rok szkolny Uczniowie kontynuujący naukę w zawodzie Absolwenci osoby kończące naukę w zawodzie 2011/2012 rok 234 (na dzień 30.09.2012r. ) 2010/2011 rok 131 (na dzień 30.09.2011r. ) 2009/2010 rok 62 (na dzień 30.09.2010 r.) Opracowanie własne na podstawie Systemu Informacji Oświatowej 26 32 6 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód terapeuta zajęciowy od 1 września 2012 roku można zdobyć w szkole policealnej w dwuletnim cyklu kształcenia. Nie ma możliwości zdobycia tego zawodu na kursach kwalifikacyjnych. SZKOŁY 1. Studium Medyczne TEB Edukacja w Bydgoszczy - szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Plac Wolności 9 85-004 Bydgoszcz Telefon: 523213201 2. Szkoła Policealna Medyczno-Społeczna - szkoła publiczna Adres: Narutowicza 53 88-100 Inowrocław Telefon: 523576222 3. Policealna Szkoła dla Młodzieży "ATS" w Grudziądzu - szkoła niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Adres: Cegielniana 21 86-300 Grudziądz Telefon: 564630974 3
4. Studium Policealne "Fama" - szkoła niepubliczna bez uprawnień szkoły publicznej Adres: Młodzieżowa 29 87-100 Toruń Telefon: 566604499 Informacja o kursach na stronie http://ris.praca.gov.pl LITERATURA Kozaczuk L.: Terapia zajęciowa w domach pomocy społecznej, BPS Interart Warszawa 1995 Szulc W. Sztuka i terapia CMD Nś szm, Warszawa 1993 Knobloch M.: Chcę coś robić. Wydawnictwo Pelikan Warszawa 1990 Milanowska K.: Techniki pracy w terapii zajęciowej PZWL Warszawa 1982 Galińska E.: Muzykoterapia, red. Hanek L. Wydawnictwo Akademii Muzycznej, Wrocław 1990 POMOCNE ADRESY: www.psch-ptt.pl - strona Polskiego Stowarzyszenie Choreoterapii Czasopisma: Wspólne tematy Pismo pracowników socjalnych, terapeutów, personelu pielęgniarskiego i opiekuńczego. Dom Wydawniczo Reklamowy Krynica. 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie terapeuta zajęciowy w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako terapeuta zajęciowy w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód drukarza jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage 4
Obecnie zawód terapeuta zajęciowy jest regulowany w następujących krajach EOG: Liechtenstein, Austria, Islandia, Szwecja, Niemcy, Słowenia, Dania, Norwegia, Czechy, Litwa, Grecja, Holandia, Luksemburg, Francja, Szwajcaria, Belgia. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem terapeuta zajęciowy wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób reprezentujących zawód terapeuta zajęciowy zgłoszonych zostało 626 ofert pracy. Najwięcej ofert pracy znajduje się w Wielkiej Brytanii (397ofert), Francji (191 ofert), Belgii (20 oferty) i Czechach (10 ofert) - dane wg stanu na dzień 08.10.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę jako terapeuta zajęciowy powinny mieć przynajmniej roczne doświadczenie w swoim zawodzie. Należy pamiętać, że pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie terapeuta zajęciowy w wybranych krajach: Wielka Brytania: ok. 20-30 funtów/godz., Francja 1800-2500 euro miesięcznie, Czechy 15000-25000 koron czeskich miesięcznie. Opracowanie: Joanna Hołod doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Anita Boniek-Lewandowska Doradca EURES, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES Akceptował: Janusz Bokser data ostatniej aktualizacji: 29.11.2013 r. 5