WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA DOTYCZĄCE PRZEDMIOTU PRZYRODA I. PODSTAWA PRAWNA 1) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych ( dz. u. nr 83, poz. 562, z późn. zm.) 2) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów publicznych ( Dz.U. 2013 nr 0 poz. 520, z późn. zm ) 3) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17). 4) STATUT Szkoły Podstawowej nr 15 w Kaliszu. II. CELE OCENIANIA Ocenianie ma na celu: wspieranie rozwoju ucznia; motywowanie do pracy, samokontroli i samooceny; udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju, diagnozowanie osiągnięć ucznia: informowanie ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów) o skuteczności celów nauczania, o postępach, uzdolnieniach i trudnościach; umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej. III. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA OCENIANE NA LEKCJI PRZYRODY: 1) postrzeganie otaczającej przyrody ożywionej i nieożywionej w sposób całościowy; 2) dostrzeganie związków przyczynowo - skutkowych w przebiegu zjawisk przyrodniczych; 3) wyjaśnianie zjawisk przyrodniczych i astronomicznych; 4) dostrzeganie wokół siebie substancji chemicznych, znanie sposobów postępowania z nimi; 5) poruszanie się w terenie korzystając z mapy, planu, kompasu; 6) porządkowanie, klasyfikowanie i opisywanie poznanych zjawisk; 7) planowanie i wykonywanie prostych doświadczeń, obserwacji, hodowli, przedstawianie ich wyników w formie tabel, wykresów lub plakatów; 8) gromadzenie informacji, korzystanie z dostępnych źródeł informacji; 9) planowanie, organizowanie i ocenianie procesu własnego uczenia się; 10) planowanie i organizowanie pracy zespołowej, współdziałanie w pracy zespołu, skuteczne komunikowanie się z innymi; 11) dostrzeganie siebie jako elementu przyrody; 12) wyjaśnianie wpływu środowiska na zdrowie człowieka; 1
13) wyjaśnianie, w jaki sposób można aktywnie poprawiać stan środowiska przyrodniczego w swojej okolicy; 14) dostrzeganie przyrodniczych i kulturowych walorów swojej okolicy; 15) zauważanie, że zdobywana w szkole wiedza z zakresu przyrody dotyczy zjawisk, z którymi spotykamy się na co dzień; 16) zauważanie wokół siebie omawianych w szkole gatunków roślin i zwierząt; 17) wykorzystywanie zdobytej wiedzy do prowadzenia higienicznego trybu życia, świadome unikanie zagrożeń zdrowia, umiejętne korzystanie z różnych form rekreacji; 18) przejawianie etycznej postawy w stosunku do przyrody. Wykorzystywanie zdobytej wiedzy do twórczego rozwiązywania problemów. IV. KRYTERIA USTALANIA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I KOŃCOWEJ Ocena celująca -uczeń w pełnym zakresie opanował przewidziany materiał programowy, -biegle wykorzystuje zdobytą wiedzą, by twórczo rozwiązywać nowe problemy; -dodatkowa wiedza jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń. -uczeń aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym; -samodzielnie rozwiązuje omawiane problemy i zadania domowe; -potrafi samodzielnie dotrzeć do różnych źródeł informacji i w oparciu o nie rozszerzyć swoją wiedzę przyrodniczą; -potrafi uporządkować zebrany materiał, przechowywać go i wykorzystywać; -potrafi na forum klasy przedstawić wyniki swoich prac poznawczych; -dokładnie wyjaśnia zjawiska i procesy przyrodnicze, -wykorzystuje zdobytą wiedze i umiejętności do praktycznego działania, -wskazuje związki przyczynowo-skutkowe, -wyraża własne zdanie, popiera je właściwą argumentacją; -posługuje się poprawną polszczyzną; -osiąga sukcesy w konkursach przyrodniczych; -wzbogaca wiedzę przez czytanie książek i artykułów przyrodniczych; -umie powiązać problematykę przyrodniczą z zagadnieniami poznawanymi w czasie lekcji z innych przedmiotów. Ocena bardzo dobra -uczeń opanował materiał przewidziany programem. -samodzielnie dociera i korzysta ze źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela; -aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym; -postawione problemy i zadania rozwiązuje samodzielnie; -poprawnie posługuje się poznanymi pojęciami, wskazuje związki przyczynowo-skutkowe; -potrafi uporządkować zebrany materiał, przechowywać go i właściwie wykorzystać; -samodzielnie planuje, wykonuje i gromadzi informacje o przeprowadzonych doświadczeniach; -bardzo dobrze posługuje się w terenie mapą, planem i kompasem; -planuje i organizuje pracę zespołową skutecznie komunikuje się z innymi członkami zespołu; -podejmuje działania mające na celu ochronę środowiska naturalnego przed ujemnym wpływem techniki (np.: bierze aktywny udział w akcji sprzątania świata, działa aktywnie w kole ekologicznym ); -wykorzystuje wiedzę z zakresu przyrody na pokrewnych przedmiotach. 2
Ocena dobra -uczeń opanował materiał w stopniu zadawalającym. -uczeń potrafi korzystać z zaprezentowanych na lekcjach źródeł informacji; -aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym; -podstawowe problemy i zadania rozwiązuje samodzielnie lub w przypadku zadań trudniejszych pod kierunkiem nauczyciela; -dostrzega zjawiska i procesy przyrodnicze, związki przyczynowo-skutkowe; -podejmuje się samodzielnego wykonania prac a niewielki stopniu trudności. -planuje, wykonuje i gromadzi informacje o przebiegu prostych doświadczeń, hodowli; -potrafi korzystać z mapy, planu, kompasu; -przejawia poprawna postawę w stosunku do przyrody. Ocena dostateczna -uczeń opanował podstawowe elementy wiadomości pozwalające mu zrozumieć najważniejsze zagadnienia. -uczeń potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji; -potrafi wykonać proste zadania; -zna podstawowe pojęcia przyrodnicze i poprawnie się nimi posługuje; -ma problemy ze zrozumieniem zjawisk przyrodniczych; -potrafi zaplanować proste doświadczenie, obserwacje i hodowlę, jednak ma kłopoty z ich odpowiednim udokumentowaniem. -korzysta (z pomocą nauczyciela) z planu, mapy, kompasu; -w czasie lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadawalającym. Ocena dopuszczająca -poważne braki w wiedzy nie przekreślają możliwości dalszej nauki. -ma trudności w rozpoznawaniu podstawowych gatunków roślin i zwierząt; -przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielki stopniu trudności; -ma duże trudności z zaplanowaniem podstawowych doświadczeń przyrodniczych; -duży kłopot sprawia posługiwanie się kompasem, planem czy mapą; -konstruuje krótkie dwu- trzyzdaniowe wypowiedzi na podany temat. Ocena niedostateczna -uczeń nie opanował określonego minimum materiału, braki uniemożliwiają mu kontynuowanie nauki. -uczeń nie opanował podstawowych umiejętności; -nie potrafi nawet przy pomocy nauczyciela wypowiedzieć się na dany temat, ani wykonać prostego zadania; -nie uczestniczy w procesie lekcyjnym; -nie wykazuje zainteresowania przedmiotem; -me potrafi samodzielnie zorganizować stanowiska pracy; -wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki; -jego postawa w stosunku do przyrody budzi zastrzeżenia. 3
V. INFORMOWANIE UCZNIÓW, RODZICÓW (PRAWNYCH OPIEKUNÓW) O BIEŻĄCYCH POSTĘPACH UCZNIA, PRZEWIDYWANYCH DLA NIEGO OCENACH KOŃCOWOROCZNYCH 1) Oceny są zawsze jawne, zarówno dla uczniów jak i jego rodziców (prawnych opiekunów). 2) Poszczególne oceny cząstkowe wpisywane są do dziennika i zeszytu kontaktu z rodzicami. 3) Oceniane prace pisemne uczniów są do wglądu u nauczyciela przedmiotu. 4) Na 14 dni przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciel informuje uczniów o przewidywanych rocznych ocenach klasyfikacyjnych. 5) Ustalona przez nauczyciela niedostateczna ocena klasyfikacyjna śródroczna musi być poprawiona w trakcie następnego okresu na zasadach ustalonych przez nauczyciela. 6) O ocenie klasyfikacyjnej śródrocznej lub rocznej decyduje średnia ważona ocen cząstkowych obliczona według skali ważności. VI. KODEKS ETYCZNY OCENIANIA 1) Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2) Pisemne prace sprawdzające ( testy wiadomości i umiejętności ) są zapowiadane, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy. Ocena pracy dokonywana jest przez nauczyciela w ciągu 2 tygodni. 3) Krótkie sprawdziany (kartkówki) nie muszą być zapowiadane i nie mogą być poprawiane, a dotyczą one sprawdzenia wiadomości i umiejętności z 3 ostatnich lekcji 4) Testy są obowiązkowe. Uczeń nieobecny na takim sprawdzianie musi go napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem. 5) Każdy test napisany na ocenę niedostateczną uczeń może poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenach. Uczeń poprawia sprawdzian tylko raz i brana jest pod uwagę ocena z pracy poprawionej. 6) W ciągu semestru uczeń 3 razy może być nieprzygotowany do lekcji. Nie przygotowanie należy zgłosić nauczycielowi na początku lekcji. Nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów. Za nie przygotowanie się do lekcji uczeń otrzymuje,,-. Jeśli uczeń wykorzysta określony powyżej limit i jest nieprzygotowany do lekcji wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną. 7) Aktywność na lekcji nagradzana jest znakiem + lub. Za 5 +" uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, za 5 ocenę niedostateczną. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielenie poprawnych odpowiedzi, odrabianie prac domowych, rozwiązywanie zadań dodatkowych w czasie lekcji, aktywną pracę w grupie, przynoszenie na lekcje różnych materiałów źródłowych oraz pomocy niezbędnych do prowadzenia lekcji. 8) Przy ocenianiu nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia. 9) Uczeń przestrzega regulaminu pracowni i przepisów BHP. 10)Uczeń dotknięty przez los może być oceniany według indywidualnych zasad określonych przez nauczyciela. VII. SPOSÓB I WARUNKI DOSTOSOANIA WYMAGAŃ DO INDYWIDUALNYCH POTRZEB PSYCHOFIZYCZNYCH I EDUKACYJNYCH UCZNIA, ZGODNIE Z PORADNI PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ LUB PORADNI SPECJALISTYCZNEJ. 1) Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2).Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno- pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3) W stosunku wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. 4
Rodzaje dysfunkcji: - Dyskalkulia, czyli trudności w liczeniu Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Uczeń ma, bowiem skłonność do przestawiania kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy o tym, że dziecko nie rozumie zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie, więc dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny -wystawienie uczniowi oceny pozytywnej. - Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności rysunków, estetyki wykonanych konstrukcji geometrycznych, a jedynie ich poprawność. - Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści. Dostosowywanie wymagań w zakresie formy : - Krótkie i proste polecenia, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń. - Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Dostosowanie wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela. Zastosowanie metod ułatwiających opanowanie materiału. Wymagania co do formy mogą obejmować między innymi: - omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności, - pozostawiania więcej czasu na jego utrwalenie - podawanie poleceń w prostszej formie, - unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć - częste odwoływanie się do konkretu, przykładu - unikanie pytań problemowych, przekrojowych - wolniejsze tempo pracy - szerokie stosowanie zasady poglądowości - odrębne instruowanie dzieci - zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie VIII. EWALUACJA PRZEDMIOTOWYCH ZASAD OCENIANIA PZO podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego oraz na zakończenie każdego cyklu edukacyjnego. IX. WYMAGANIA PROGRAMOWE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny klas:4, 5 i 6 zawarte są w STATUCIE SZKOŁY 5