Okręgi przemysłowe. 1. Rodzaje przestrzennych form koncentracji przemysłu Ośrodek przemysłowy miejscowość posiadająca zakłady przemysłowe Okręg przemysłowy obszar o dużym nagromadzeniu zakładów przemysłowych, które wykazują ze sobą powiązania produkcyjne Technopolie ośrodki z dominacją przemysłów wysokiej techniki 1. Cechy okręgu przemysłowego: Składa się z przynajmniej kilku ośrodków Posiada znaczny odsetek ludności zatrudnionej w przemyśle Skupia znaczny potencjał wytwórczy na niewielkim obszarze Duża część zakładów pracy wykazuje powiązania produkcyjne 2. Podział okręgów przemysłowych ze względu na miejsce lokalizacji: Okręgi surowcowe są lokalizowane w miejscach występowania surowców mineralnych (najczęściej węgla lub rud metali). Zlokalizowano w nich najczęściej przemysły: górnictwo, energetyka, hutnictwo, przemysł elektromaszynowy, koksochemiczny, nawozów azotowych. W okręgach tego typu rozwijają się również przemysły o znaczeniu lokalnym takie jak: włókienniczy, spożywczy, materiałów budowlanych, środków czystości. W KWR okręgi tego typu ulegają restrukturyzacji. Należą do nich: 1) Okręg Północny we Francji, 2) Okręg Reńsko Westfalski (zagłębie Ruhry) w Niemczech 3) Okręg Górnośląski w Polsce (pierwsza faza restrukturyzacji) W KSR okręgi tego typu nadal mają bardzo duże znaczenie. Dominuje w nich nadal górnictwo, hutnictwo, przemysł ciężkich maszyn i urządzeń, metalowy, elektroenergetyczny. Przykładami takich okręgów są: 1) Belo Horizonte w Brazylii 2) Szaba w Republice Kongo 3) Okręg Uralski w Rosji 4) Okręg Doniecki na Ukrainie 5) Minas Gerais w Brazylii Okręgi wielkomiejskie wytworzyły się w aglomeracjach miejskich. Występują tu takie gałęzie przemysłu jak: elektromaszynowy, kosmetycznoperfumeryjny, środków piorących, spożywczy (gł. słodycze i napoje), odzieżowy i futrzarski, farmaceutyczny, poligraficzny. Wszystkie te działalności mają znaczenie ponad lokalne. Do okręgów tego typu należą: 1) Okręg Paryski 2) Okręg Londyński 3) Okręg Mediolanu 4) Okręg Turynu 5) Okręg Warszawski 6) Okręg Poznański 7) Okręg Moskiewski i inne Okręgi portowe wykształciły się w miastach portowych na bazie surowców dowożonych drogą morską. Do dominujących w tego rodzaju okręgach przemysłów należą: hutnictwo metali, przemysł elektromaszynowy,
petrochemiczny, spożywczy (rybny), produkcja nawozów fosforowych, stoczniowy. Przykłady: 1) Okręg Marsylii 2) Rotterdam (największy w świecie port przeładunku importowanej ropy naftowej) 3) Tokio-Kawasaki-Jokohama 4) Nowy Jork 5) Bombaj w Indiach NAZWA U YORKSHIRE- HUMBERSIDE Przegląd wybranych okręgów surowcowych w świecie. SUROWCE W OPARCIU O KTÓRE NAJWAŻNIEJSZE ROZWINĄŁ SIĘ OŚRODKI PRZEMYSŁ rudy Fe, rudy Zn i Pb Leeds, Sheffield UWAGI Upadek znaczenia górnictwa, rozwój przem. elektromaszynowego, hutnictwo na bazie rudy importowanej ZAGŁĘBIE PÓŁNOCNE WE FRANCJI PÓŁNOCNEJ NADRENII W NIEMCZECH GOP W POLSCE ZAGŁĘBIE DONIECKIE NA UKRAINIE URALSKI W ROSJI KUŹNIECKI W ROSJI len brunatny, rudy Zn i Pb, sól potasowa rudy Zn i Pb Węgiel kamienny i rudy Fe (z Krzywego Rogu) Rudy Fe, Cu, Zn i Pb, srebro, azbest, boksyty, uran, węgiel brunatny Węgiel kam., rudy Fe, Zn i Pb Lille, Tourcing, Roubaix Essen, Dusseldorf, Kolonia Katowice, Zabrze, Ruda Śląska Donieck, Charków, Dniepropietrowsk Jekatierynburg, Czelabińsk, Magnitogorsk Nowosybirsk, Nowokuźnieck Spadek wydobycia węgla, rozwój przem. farmaceutycznego, elektromaszynowego i poligraficznego Spadek produkcji górniczej, hutniczej, przem. sodowego i nawozów sztucznych. Wzrost znaczenia petrochemii i p. elektromaszynowego
FUSHUM-ANSHAN W CHINACH PÓŁNOCNY OKOLICE PEKINU W CHINACH DAMODAR W INDIACH WITWATERSRAND W RPA SHABA W DEMOKRATYCZNEJ REPUBLICE KONGO PÓŁNOCNO- WSCHODNI W USA PRZYJEZIORNY W USA MINAS GERAIS W BRAZYLII rudy Fe, magnezyt, mangan ropa naftowa, rudy Fe rudy Fe uran, złoto, platyna, diamenty, żelazo, ołów, fosforyty Cu, Au, Ag i uran rudy Fe Fushin, Dandong Pekin, Tjanjin Kalkuta, Asansol Johannesburg, Germiston Lubumbaski, Kalwezi Pittsburgh, Filadelfia, Baltimore, Nowy Jork Hutnictwo oparte na rudach importowanych Rudy Fe i Cu Chicago, Detroit Import surowców, rozwój p. elektromasz., i mięsnego Rudy Fe, cyna, złoto, uran, boksyty Belo Horizonte, Uberaba
Główne okręgi przemysłowe świata. Geografia społeczno-ekonomiczna. Poziom rozszerzony. WSzPWN
Okręgi przemysłowe Polski. Geografia społeczno-ekonomiczna. Poziom rozszerzony. WSzPWN