Sposób rozpatrzenia spraw wszczętych i niezakończonych przed 12 lipca 2014 r., związanych z koniecznością poniesienia opłaty Przepisy prawa Problematyka będąca przedmiotem wyjaśnień została uregulowana w następujących przepisach prawa: ustawie Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, z późn. zm.), zwana dalej ustawą PGiK ustawie z dnia 5 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawę o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2014 r., poz. 897), zwana dalej ustawą zmieniającą rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego (Dz.U. Nr 37, poz. 333), zwane dalej rozporządzeniem o opłatach rozporządzeniu Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 5 września 2013 r. w sprawie organizacji i trybu prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz.U. z 2013, poz.1183), zwane dalej rozporządzeniem opzgik rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. Nr 38, poz. 454, z późn zm.), zwane dalej rozporządzeniem EGiB rozporządzeniu Ministra Administracji Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie sposobu i trybu uwierzytelniania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej dokumentów na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych, (Dz.U. z 2014 r., poz. 914), zwane dalej rozporządzeniem o uwierzytelnianiu. Rozporządzenie określa: 1. sposób i tryb uwierzytelniania przez organy Służby Geodezyjnej i Kartograficznej dokumentów opracowanych przez wykonawców prac geodezyjnych lub prac kartograficznych na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych; 2. wzór wniosku o uwierzytelnienie dokumentów opracowanych przez wykonawców prac geodezyjnych lub prac kartograficznych na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych. rozporządzeniu Ministra Administracji Cyfryzacji z dnia 11 lipca 2014 r. w sprawie udostępniania materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, wydawania licencji oraz wzoru Dokumentu Obliczenia Opłaty (Dz.U z 2014 r., poz. 917), zwane dalej rozporządzenie o Ud i o DOO. Rozporządzenie określa: 1. wzór wniosku o udostępnienie materiałów centralnego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia; 1
2. wzór wniosku o udostępnienie materiałów wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia; 3. wzór wniosku o udostępnienie materiałów powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia; 4. wzór wniosku o wydanie wypisu lub wyrysu z ewidencji gruntów i budynków, stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia; 5. wzór wniosku o umożliwienie okresowego korzystania z usług systemu ASG- EUPOS, stanowiący załącznik nr 5 do rozporządzenia; 6. sposób wydawania licencji oraz wzór licencji określającej zakres uprawnień: a) licencjobiorcy, innego niż wykonawca prac geodezyjnych lub prac kartograficznych podlegających obowiązkowi zgłaszania, do wykorzystywania udostępnionych materiałów zasobu, stanowiący załącznik nr 6 do rozporządzenia, b) wykonawców prac geodezyjnych lub prac kartograficznych podlegających obowiązkowi zgłaszania do wykorzystywania udostępnionych materiałów zasobu, stanowiący załącznik nr 7 do rozporządzenia, c) licencjobiorcy do okresowego korzystania z systemu ASG-EUPOS, stanowiący załącznik nr 8 do rozporządzenia; 7. wzór Dokumentu Obliczenia Opłaty, stanowiący załącznik nr 9 do rozporządzenia. rozporządzeniu Ministra Administracji Cyfryzacji z dnia 9 lipca 2014 r. w sprawie formularzy dotyczących zgłaszania prac geodezyjnych i prac kartograficznych, zawiadomienia o wykonaniu tych prac oraz przekazywania ich wyników do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, (Dz.U. z 2014 r., poz. 924), zwane dalej rozporządzeniem o zgłaszaniu Rozporządzenie określa: 1. wzór zgłoszenia prac geodezyjnych, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia; 2. wzór zgłoszenia prac kartograficznych, stanowiący załącznik nr 2 do rozporządzenia; 3. wzór zawiadomienia o wykonaniu zgłoszonych prac geodezyjnych lub prac kartograficznych, stanowiący załącznik nr 3 do rozporządzenia; 4. wzór protokołu weryfikacji zbiorów danych oraz innych materiałów przekazywanych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, stanowiący załącznik nr 4 do rozporządzenia. Rozporządzenia: rozporządzenie o uwierzytelnianiu, rozporządzenie o Ud i o DOO i rozporządzeniem o zgłaszaniu wchodzą w życie: 12 lipca 2014 r. Zasady ustalania należnej opłaty Generalna zasada ustalania opłaty do zapłaty została wyrażona w art. 12 ustawy zmieniającej i stanowi: Art. 12. W sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, związanych z koniecznością poniesienia opłaty, jeśli zachodzi 2
różnica pomiędzy wysokością opłaty wynikającą z przepisów ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, a opłata wynikająca z przepisów ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, pobiera się opłatę niższą. Zatem dla wystawienia dokumentu po 12 lipca 2014 r. ustalającego należna opłatę do zapłaty, w przypadku wszczęty spraw przed tym terminem, tj. Dokumentu Obliczenia Opłaty, należy zawsze w pierwszej kolejności dokonać obliczenia opłat wg dotychczasowych przepisów i opłatę wg nowych przepisów. Przy porównywaniu należy wziąć pod uwagę fakt, iż wysokość opłat określona w trybie przepisów rozporządzenia o opłatach (w tabelach I-VIII załącznika Nr 1) ustalona była jako ryczał i obejmowała także koszty poświadczenia dokumentów stanowiących wynik prac przeznaczony dla zamawiającego, zgodnie z uwagą zawartą w Postanowieniach dodatkowych w pkt 9.1:: 9.1. Wysokość opłat określona w tabelach I-VIII została ustalona jako ryczałt za całość informacji i materiałów niezbędnych do wykonania prac, a także poświadczenie dokumentów stanowiących wynik prac przeznaczony dla zamawiającego, bez względu na ich ilość. Przy czym wykonawca nie musiał składać odrębnego dokument wniosku o poświadczenie tych dokumentów, tak jak to ma miejsce w trybie przepisów obowiązujących z dniem 12 lipca 2014r. w tym zakresie - informację o rodzaju dokumentu/dokumentów przedkładanych do poświadczenie oraz ich ilości zawierał wykonawca we Wniosku o przyjęcie dokumentacji do zasobu. Interpretując wolę ustawodawcy, zawartą w przytoczonym powyżej art. 12 ustawy zmieniającej, należy wywieść, że w sytuacji, kiedy geodeta będzie przekazywał wyniki swojej pracy (operat techniczny) do zasobu po 11 lipca 2014 r. i złoży wniosek o ich uwierzytelnienie, opłatę wg nowych przepisów - do porównania - należy obliczyć jako opłatę łączną za faktycznie udostępnione materiały zasobu i za uwierzytelnienie wskazanych we wniosku dokumentów. Stosując zasadę określoną w art. 12 ustawy zmieniającej należną opłatą będzie zawsze opłata mniejsza. REASUMUJĄC 1. Dla wszystkich wszczętych przed 12 lipca 2014 r spraw. związanych z koniecznością pobrania opłaty (zgłoszenia pracy geodezyjne lub kartograficznej, wszelkie zamówienia na udostępnienie materiałów zasobu) - jeżeli udostępnienie w trybie przepisów ustawą PGiK podlega opłacie - należy przy ustaleniu należności do zapłaty zastosować przepis art. 12 ustawy zmieniającej; a) dokonać obliczenia opłaty wg przepisów obowiązujących przed 12 lipca 2014 r. (przepisów dotychczasowych) b) dokonać obliczenia opłaty wg przepisów obowiązujących od 12 lipca 2014 r. (przepisów nowych), c) porównać ze sobą obliczone wartości opłat i jeżeli zachodzi różnica pobrać niższą opłatę. Zasada ta ma także zastosowanie w sytuacjach zaistniałych w stanie faktycznym, o których mowa w pkt. 9.7 i 9.8 Załączniku nr 1 do rozporządzenia o opłatach, a mianowicie: 3
9.7. Dla prac geodezyjnych i kartograficznych, których termin wykonania jest dłuższy niż sześć miesięcy, wysokość opłaty ustala się w wysokości 45 % opłaty naliczonej według wysokości stawek obowiązujących w dniu zgłoszenia. Pozostałe 55 % należności ustala się według wysokości stawek obowiązujących w dniu przyjęcia dokumentacji do zasobu. Pobranie opłaty zaliczkowej następuje w dniu zgłoszenia prac. Pobranie opłaty pozostałej następuje w dniu przyjęcia dokumentacji do zasobu. 9.8. W przypadku: 1) rezygnacji z wykonania zgłoszonej pracy wysokość opłaty ustala się według stawek obowiązujących w dniu powiadomienia ośrodka dokumentacji o rezygnacji, stosując współczynnik 0,3; pobranie opłaty następuje w dniu zawiadomienia o rezygnacji z wykonania zgłoszonej pracy; 2) niedostarczenia dokumentacji po upływie 10 dni od zadeklarowanej w zgłoszeniu daty zakończenia prac wysokość opłaty ustala się według wysokości stawek obowiązujących w terminie deklarowanego zakończenia pracy; pobranie opłaty następuje 11. dnia od zadeklarowanej w zgłoszeniu daty zakończenia prac, Przy obliczaniu opłaty do porównania wg. dotychczasowych przepisów uwzględnia się wynikowe jednostki rozliczeniowe. Odnośnie sposobu i trybu uwierzytelniania Sposób i tryb uwierzytelniania regulują przepisy rozporządzeniem o uwierzytelnianiu Przez uwierzytelnianie należy rozumieć, zgodnie 2. 1. przywołanego powyżej rozporządzenia, opatrzenie tych dokumentów odpowiednimi klauzulami urzędowymi, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 8 ustawy PGiK, tj. rozporządzeniu opzgik : 2. 1. Dokumenty opracowane przez wykonawców prac geodezyjnych lub prac kartograficznych na potrzeby postępowań administracyjnych, sądowych lub czynności cywilnoprawnych podlegają uwierzytelnieniu poprzez opatrzenie tych dokumentów odpowiednimi klauzulami urzędowymi, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne kartograficzne, zwanej dalej "ustawą". Natomiast przepis szczegółowy rozporządzenia, do którego następuje odwołanie w 2. 1. stanowi w 21. ust. 3 i ust. 4 stanowią odpowiednio: 3. Dokumenty będące rezultatem geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych oraz wysokościowych, a w szczególności mapy do celów prawnych, mapy do celów projektowych oraz mapy zawierające wyniki geodezyjnej inwentaryzacji obiektów budowlanych, których kopie są częścią składową operatów technicznych wpisanych do ewidencji materiałów zasobu, opatruje się klauzulą, której wzór określa załącznik nr 5 do rozporządzenia. 4. Klauzule, o których mowa w ust. 1-3, mogą mieć postać pieczęci albo nadruku umieszczanych w sposób zapewniający uwierzytelnienie materiału zasobu, a w przypadku materiałów zasobu w postaci dokumentów elektronicznych - zestawu danych, zgodnych z odpowiednim schematem XML, logicznie powiązanych z tymi dokumentami w taki sposób, że jakakolwiek późniejsza zmiana tych dokumentów jest rozpoznawalna. 4
Zwraca się uwagę, iż wymienione przez ustawodawcę w 21. 3 nazwy dokumentów będących wynikiem prac geodezyjnych nie stanowią katalogu zamkniętego. Użyte przez ustawodawcę określenia w szczególności świadczy, iż w przepisie wymieniono przykładowe nazwy tych dokumentów. Terminy dokonywania czynności uwierzytelnienia regulują następujące przepisy przywołanego na wstępie rozporządzenia: 3. 1. Z chwilą otrzymania wniosku o uwierzytelnienie dokumentów właściwy organ wystawia Dokument Obliczania Opłaty, o którym mowa w art. 40e ust. 1 ustawy. 2. Czynność uwierzytelnienia poprzedza ustalenie, czy opłata w wysokości określonej w Dokumencie Obliczenia Opłaty została uiszczona oraz zbadanie zgodności treści uwierzytelnianego dokumentu z danymi zawartymi w dokumentacji geodezyjnej lub w odpowiednich bazach danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a i 1b ustawy. 4. 1. W przypadku, gdy wniosek o uwierzytelnienie dokumentów składany jest w związku z przekazaniem przez wykonawcę prac geodezyjnych lub prac kartograficznych dokumentacji geodezyjnej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, uwierzytelnienie dokumentów następuje z chwilą przyjęcia tej dokumentacji. 2. W przypadkach innych niż określony w ust. 1, uwierzytelnienie dokumentów następuje niezwłocznie po złożeniu wniosku o ich uwierzytelnienie, nie później jednak niż w terminie 7 dni. Od tak rozumianej czynności dotyczącej uwierzytelniania należy odróżnić czynność dokonywaną z urzędu związaną z ustawowym obowiązkiem organu prowadzącym ewidencję gruntów i budynków, a związaną z opatrywanie wydawanych wypisów oraz wyrysów z operatu ewidencyjnego klauzulami, o których mowa w 52 ust. 7 i 8 rozporządzenia EGiB : 7. Wypisy, o których mowa w ust. 2 i 4, oraz wyrysy z mapy ewidencyjnej organ opatruje klauzulą o treści: "Dokument niniejszy jest przeznaczony do dokonywania wpisu w księdze wieczystej". 8. Na wypisach i wyrysach wydawanych wykonawcom prac geodezyjnych i kartograficznych na skutek zgłoszenia tych prac do właściwego organu zamiast klauzuli, o której mowa w ust. 7, umieszcza się klauzulę o treści: "Dokument niniejszy wydano wykonawcy prac geodezyjnych i kartograficznych. Oznaczenie kancelaryjne zgłoszenia prac -... " 9. W przypadku dokumentów w postaci nieelektronicznej, opatrzonych klauzulami, o których mowa w ust. 7 i 8, podpis, o którym mowa w ust. 2 pkt 11, ust. 4 pkt 11 oraz w ust. 6 pkt 11, umieszcza się bezpośrednio pod tymi klauzulami. Powyższe klauzule zarezerwowane są wyłącznie dla wypisów z: rejestru gruntów, z rejestru budynków, rejestru lokali, z kartoteki budynków, z kartoteki lokali oraz wyrysów z mapy ewidencyjnej. UWAGA. Przy składaniu dokumentacji po 12 lipca 2014 r. będącej wynikiem zgłoszenia pracy w trybie przepisów poprzednich, wykonawca jest zobowiązany zastosować tryb postępowania wynikający z nowych uregulowań, a mianowicie: złożyć dokument pn. Zawiadomienie o wykonaniu zgłoszonych prac geodezyjnych wg wzoru określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia o zgłaszaniu 5
w przypadku składania dokumentów do poświadczenia złożyć dokument pn. Wniosek o uwierzytelnieni dokumentów opracowanych przez wykonawcę prac geodezyjnych wg wzoru określonego w załączniku do rozporządzeniem o uwierzytelnianiu. Wykonawca we wniosku o uwierzytelnienie powinien: wymienić z nazwy każdy z dokumentów przedkładanych do uwierzytelnienia; /przykładowy zapis: Mapa do celów projektowych (w przypadku, gdy dokument składa się z więcej niż 1 arkusza/odcinka dodatkowo za nazwą podać np. 1(3), 2(3) i 3(3)/ wskazać dla każdego dokumentu ilość oryginałów i ilość kopii; /przykładowy zapis: 1 oryginał i 3 kopie /. Jest to istotne ze względu na różne stawki jednostkowe za uwierzytelnienie dokumentu będącego oryginałem i dokumentu będącego kopią. Zgodnie z TABELĄ NR 16 Załącznika do ustawy PGiK, stawki te wynoszą odpowiednio 50 zł. i 5 zł. Dla przykładu podanego powyżej należna oplata (NO) za uwierzytelnienie wyniesie: NO = 50 zł + 3 x 5 zł. = 65 zł. Tytułem wyjaśnienia wykonawca w tym przypadku przedkłada jeden dokument do uwierzytelnienia, składający się z 3 arkuszy/odcinków (nie należy utożsamiać arkuszy/odcinków tego samego dokumentu, jako odrębnych dokumentów). Aspekty formalno-techniczne naliczania należnej opłaty Pobranie należnej opłaty w przypadku spraw wszczętych przed 12 lipca 2014 r. wymaga, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 12 ustawy zmieniającej, dokonania obliczenia jej wysokości w dwóch wariantach: wg dotychczasowych przepisów i wg nowych przepisów, a następnie utrwalenia w Dokumencie Obliczenia Opłaty ostatecznej wysokości należnej opłaty i sposobu jej obliczenia, zgodnym ze wzorem określonym w rozporządzeniu o Ud i o DOO. Mając na uwadze, iż każda czynność w indywidualnej sprawie prowadzonej przed organami administracji powinna być udokumentowana, a także, że w przypadku sporu dotyczącego wysokości należnej opłaty wszczynane jest postępowanie administracyjne, wskazane byłoby przyjęcie następującego trybu postępowania. 1. KROK PIERWSZY - Naliczyć opłatę wg dotychczasowych przepisów i wydrukować sporządzony dokument ( kosztorys ). W dokumencie tym proponuje się zawrzeć adnotację o treści: Należna opłata ustalona w trybie przepisów ustawy z dnia 5 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2014 r., poz. 897), wg zasady określonej w art. 12 w łączności z art. 1 pkt 29, tj. obliczona w trybie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego (Dz.U. Nr 37, poz. 333). Ilość egz. wydruku dokumentu wg indywidualnych potrzeb, biorąc pod uwagę, że jeden egz. powinien być zawsze dołączony do ostatecznego Dokumentu Obliczenia Opłaty wydawanego odbiorcy. 6
2. KROK DRUGI - Naliczyć opłatę wg nowych przepisów i wydrukować sporządzony dokument ( kosztorys ) - ilość egz. wydruku dokumentu wg indywidualnych potrzeb. Dalsze postępowanie związane z naliczaniem opłaty uzależnione jest od wyników porównania tak obliczonej należnej opłaty. Jeżeli należna opłata obliczona wg nowych przepisów jest mniejsza, dokument o którym mowa w pkt 2, będzie tym ostatecznym Dokument Obliczenia Opłaty wydawanym odbiorcy (jako załącznik do dokumentu, o którym mowa w pkt 1). Jeżeli należna opłata obliczona wg nowych przepisów jest większa należy wykonać następny krok. 3. KROK TRZECI - sporządzić Dokument Obliczenia Opłaty (modyfikacja dokumentu sporządzonego w kroku drugim). Proponuje się go sporządzić w następujący sposób: w Polu nr 4 Dokumentu Obliczenia Opłaty: w kolumnie 3 (Nazwa materiału/zasobu/nazwa usługi/nazwa czynności) wpisać następującą wartość : Opracowanie (Dz.U.2004.37.333), w kolumnie 4 (Jednostka rozliczeniowa) wpisać następującą wartość: Opłata, w kolumnie 5 (Stawka podstawowa Sp) wpisać wartość: 1 zł., w kolumnie 6 (Liczba jednostek rozliczeniowych Ljr) wpisać wysokość opłaty obliczonej wg dotychczasowych przepisów. Zaproponowany sposób postępowania od strony proceduralnej jest przełożeniem zasady określonej w art. 12 ustawy zmieniającej na poszczególne czynności, które należy kolejno wykonać, aby móc ją zrealizować. W praktyce realizacja tej zasady powinna być maksymalnie zautomatyzowana przez mechanizmy programu/systemu wykorzystywanego w danej jednostce do realizacji tego zadania. Odnośnie LICENCJI Zwraca się uwagę, że LICENCJA, zgodnie z dodanym art. 40c w ustawie PGiK, stanowi uprawnienie podmiotu dotyczące możliwości wykorzystywania udostępnionych materiałow zasobu. Pojęcie materiał zasobu zostało zdefiniowane w rozporządzeniem opzgik : 6. Materiały i zbiory danych, o których mowa w 3-5, zwane dalej materiałami zasobu, pozyskuje się do zasobu w wyniku: ( ). Poznań, 11 lipca 2014 r. Lidia Danielska Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego 7