Załącznik nr1 do Zarządzenia nr 01/2012 z dnia 03.01.2012 Kierownika Zakładu Gospodarki Cieplnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach INSTRUKCJA OBSŁUGI KOTŁOWNI GAZOWEJ Zakład Gospodarki Cieplnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 40-752 Katowice ul. Medyków 2a
1. Podstawa opracowania Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania i posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. 03.89..828 ). 2. Cel i zakres opracowania Celem opracowania Instrukcji " jest podanie podstawowych informacji z zakresu właściwego prowadzenia ruchu urządzeń technologicznych kotłowni gazowej zlokalizowanej w Katowicach przy ul. Medyków 2A oraz utrzymanie jej we właściwym stanie technicznym. Instrukcja przeznaczona jest dla osób zatrudnionych przy obsłudze i eksploatacji urządzeń. Zakresem Instrukcja" obejmuje uporządkowanie wytycznych w zakresie obsługi kotłowni gazowej w czasie pracy, awarii oraz podanie podstawowych przepisów porządkowych i bhp mających na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa obsługi. Opracowanie niniejsze nie obejmuje analizy pracy poszczególnych urządzeń, poniewaŝ kaŝde z urządzeń, naleŝy obsługiwać zgodnie z dostarczoną przez Producenta dokumentacją techniczno-ruchową urządzenia. Kwalifikacje, obowiązki i zakazy dla osób z kotłowni 3.1 Wymagania w zakresie kwalifikacji osób obsługi Obsługa urządzeń winna być prowadzona przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje w tym zakresie, pod nadzorem osób sprawujących kierownictwo i dozór nad eksploatacją tych urządzeń. Osoby te odpowiedzialne są za bezpieczne prowadzenie ruchu urządzeń oraz utrzymanie ich w naleŝytym stanie technicznym. Do bieŝącej kontroli stanu kotłowni przewidziano personel techniczny. Eksploatacją urządzeń i instalacji energetycznych powinny zajmować się osoby, które oprócz wymagań zawodowych legitymują się kwalifikacjami w zakresie gospodarki energetycznej: - uprawnienia typu D" - dla dozoru - do którego zaliczyć naleŝy pracowników technicznych, kierujących czynnościami bezpośredniej obsługi (m.in. konserwatorów, naprawiających urządzenia i instalacje lub wykonujących prace kontrolno-pomiarowe ). - uprawnienia typu E - eksploatacji - są to pracownicy wykonujący w ramach czynności słuŝbowych prace w zakresie obsługi, konserwacji i napraw oraz pomiarów urządzeń energetycznych i instalacji. 3.2 Obowiązki obsługi Na prowadzenie ruchu kotłowni przewidziano obsługę stałą. Kotłownia gazowa jest kotłownią wymagającą stałej obsługi serwisowej oraz bieŝącej kontroli stanu kotłowni. BieŜącej kontroli stanu kotłowni dokonuje personel techniczny ( operator urządzeń ciepłowniczych ). Podstawowym obowiązkiem osób prowadzących eksploatację kotłowni jest zapewnienie ciągłej, bezawaryjnej pracy urządzeń oraz zapewnienie określonych parametrów pracy kotłowni. Osoba obsługująca kotłownię gazową zobowiązana jest do wykonywania prac związanych z eksploatacją z jednoczesnym przestrzeganiem niniejszych zasad.
Do podstawowych obowiązków obsługi naleŝy: - sprawdzanie stanu kotłowni; - przekazywanie informacji o pracy kotłowni i jej stanie technicznym osobom dozoru poprzez zapis do ksiąŝki pracy kotłowni; - uruchamianie i zatrzymywanie kotłów; - prowadzenie zapisów w dzienniku pracy kotłowni umoŝliwiających ocenę sprawności urządzeń; - znajomość i przestrzeganie przepisów bhp i ppoŝ; - znajomość i przestrzeganie zasad eksploatacji kotłowni w okresie letnim i zimowym; - utrzymywanie czystości na stanowisku pracy. 3.3 Zakazy dla osób obsługi kotłowni Obsłudze urządzeń w kotłowni zabrania się: - uruchamiania kotłów, jeŝeli w pomieszczeniu wyczuwalny jest gaz; - przebywania w kotłowni w stanie nietrzeźwym; - wpuszczania do pomieszczenia kotłowni osób postronnych, bez uprzedniej zgody pracownika dozoru; - wykonywania napraw urządzeń instalacji elektrycznej i gazowej - przechowywania w pomieszczeniu kotłowni przedmiotów nie stanowiących jej wyposaŝenia; - pobierania wody z instalacji technologicznej poprzez kurki spustowe i odpowietrzające - uruchamiania pomp nie zalanych wodą; - uruchamiania kotła z uszkodzonymi urządzeniami kontrolno-pomiarowymi i zabezpieczającymi; - obsługiwania urządzeń niezgodnie z instrukcjami szczegółowymi lub dokumentacją techniczno-ruchową. 4. Dziennik ruchu kotłowni gazowej Dla kotłowni gazowej naleŝy prowadzić DZIENNIK RUCHU ( zeszyt raportowy )" w którym będą odnotowywane wskazania przyrządów pomiarowych oraz wszystkie uwagi dotyczące nieprawidłowości w pracy poszczególnych urządzeń, ich awarii oraz dokonane naprawy. Prawidłowość zapisów z dzienniku powinna być sprawdzana przez kierownictwo eksploatacyjne. 5. Wymagania w zakresie bezpieczeństwa obsługi 5.1 Tryb wykonywania prac przez obsługę: Pracę przy urządzeniach energetycznych naleŝy wykonać:
5.1.1 Bez polecenia: - związane z ratowaniem zdrowia i Ŝycia ludzkiego; - związane z ratowaniem urządzeń przed zniszczeniem; - eksploatacyjne, wg instrukcji obsługi danego urządzenia oraz związane z uniknięciem lub likwidacją przerw w dostawie energii cieplnej, wykonywane przez upowaŝnionych pracowników. 5.1.2 Na polecenie ustne: - wszystkie prace z wyjątkiem tych, dla których wymagane jest polecenie pisemne. 5.1.3 Na polecenie pisemne: Prace w warunkach szczególnego zagroŝenia dla zdrowia i Ŝycia ludzkiego wymagające specjalnych środków technicznych, do których naleŝą n/w prace : - pomiary, badania i próby urządzeń znajdujących się w ruchu, postoju ( wyłączenie z pracy) nie objęte normalnymi czynnościami obsługi, ustalonymi w niniejszej instrukcji, np.: - próby ciśnieniowe rurociągów i urządzeń; - wszelkie prace prowadzone przy urządzeniach energetycznych częściowo lub całkowicie pod napięciem, a szczegółowo opisane w instrukcji obsługi tych urządzeń. Wystawianie poleceń naleŝy do Zakładu w którym odbywa się praca przy urządzeniach energetycznych. Polecenia na wykonanie prac mogą wystawić: a) polecenia pisemne - osoby kierownictwa lub dozoru, upowaŝnione pisemnie przez Kierownictwo Zakładu i posiadające zaświadczenie kwalifikacyjne serii "D" dla określonej grupy urządzeń energetycznych. b) polecenie ustne - osoby kierownictwa lub dozoru, posiadające uprawnienia j.w. 6. Pierwsza pomoc w wypadkach 6.1 Oparzenia Oparzenia mogą być wywołane działaniem pary, gorącej wody lub kwasu. W przypadku oparzenia gorącą wodą, poszkodowanego naleŝy natychmiast rozebrać i osłonić poparzone części ciała. JeŜeli poparzenie wywołane zostało kwasem, naleŝy rany obmyć obficie wodą lub wodnym roztworem sody oczyszczonej a później załoŝyć opatrunek spirytusowy. Pęcherzy nie naleŝy przecinać, z poszkodowanym niezwłocznie udać się do lekarza. 6.2 PoraŜenie prądem elektrycznym PoraŜenie prądem elektrycznym moŝe wywołać utrudnione oddychanie, nierówno- mierną pracę serca, poraŝenie ciała, utratę przytomności lub śmierć. Pierwsza pomoc udzielona poraŝonemu polega na: - uwolnieniu poraŝonego spod napięcia;
- ułoŝenie go na wznak, tak aby głowa znajdowała się wyŝej od tułowia; - natychmiastowym przystąpieniu do stosowania sztucznego oddychania lub masaŝu serca; - niezwłocznym wezwaniu lekarza. Sposób ratowania poraŝonego zaleŝy od tego czy jest on przytomny czy nieprzytomny. JeŜeli poraŝony jest nieprzytomny nie wolno go ani na chwilę pozostawić w pozycji na grzbiecie (na wznak). PoraŜonego naleŝy ułoŝyć na boku w tzw. pozycji ustalonej. Transport do lekarza powinien odbywać się w tej samej pozycji. 7. Rozruch i obsługa w czasie pracy w warunkach normalnej eksploatacji. Do eksploatacji mogą zostać włączone tylko kotły sprawne technicznie. Przed włączeniem kotła gazowego do ruchu naleŝy: - sprawdzić zamknięcie i szczelność zaworów gazowych i czy nie ulatnia się gaz - sprawdzić działanie i droŝność przewodów wentylacji nawiewnej i wywiewnej (włączenie wentylatorów nadmuchu powietrza spalania i odciągu spalin ); - sprawdzić poziom wody w kotle; - ustawić parametry pracy kotłów na regulatorach ; - otworzyć główny kurek gazowy; - wcisnąć przycisk blokady ; - włączyć palnik nr.1; - włączyć palnik nr.2 ; - włączyć kotły do ruchu; - obserwować stan pracy kotłowni; - zawory spustowe i odpowietrzające winny być zamknięte; Przerwy w pracy kotłowni powinny być wykorzystane na przeprowadzenie przeglądów i okresowej konserwacji. 8. Konserwacja i remonty bieŝące W czasie postoju poszczególnych kotłów naleŝy przeprowadzać następujące prace konserwacyjne: - konserwację kotłów gazowych i palników; - sprawdzić stan szczelności zaworów; - sprawdzić zawory bezpieczeństwa; - przeprowadzić konserwację instalacji grzewczych. Wszystkie prace konserwacyjne i remonty bieŝące wpisywać do Dziennika Ruchu Kotłowni. Przegląd zewnętrzny stanu technicznego urządzeń naleŝy przeprowadzać codziennie w ramach bieŝących czynności wykonywanych przez obsługę kotłowni.
9. Zasady postępowania w czasie awarii. Kotłownia gazowa jest zautomatyzowana i w przypadku awarii któregoś z elementów urządzeń następuje awaryjne, automatyczne zatrzymanie ruchu kotłowni lub kotła. Stan awaryjny naleŝy zgłosić niezwłocznie osobom dozoru nad eksploatacją urządzeń energetycznych i wykonywać ich polecenia. W razie awarii lub stwierdzenia uszkodzeń i zakłóceń w pracy urządzeń uniemoŝliwiających normalną eksploatację oraz stwarzających zagroŝenie dla obsługi naleŝy wyłączyć zasilanie w energię elektryczną za pomocą wyłącznika głównego oraz zamknąć główny kurek gazowy. Po wyłączeniu zasilania naleŝy niezwłocznie przystąpić do wykonania napraw lub wezwać pracowników serwisu w celu usunięcia awarii urządzenia. Niezwłocznie powiadomić przełoŝonego o podjętych działaniach i ustaleniach. Po usunięciu awarii naleŝy ponownie przeprowadzić pomiary i badania. W przypadku zapalenia się instalacji lub urządzeń elektrycznych naleŝy: - wyłączyć dopływ energii elektrycznej i gazu; - przystąpić do gaszenia poŝaru dostępnymi środkami gaśniczymi; - powiadomić StraŜ PoŜarną, Zakład Gazowniczy, osobę dozoru lub eksploatacji kotłowni w Zakładzie i Inspektora d/s p.poŝ. Uwagi końcowe W celu zapewnienia bezawaryjnej i wysokosprawnej pracy kotłów i kotłowni naleŝy przestrzegać ściśle podstawowych zasad eksploatacji: - osoby obsługujące kotłownię powinny posiadać aktualne uprawnienia w tym zakresie - zabrania się wykonywania jakichkolwiek zmian w wyposaŝeniu kotła i kotłowni oraz samodzielnego wykonywania prac konserwatorskich i remontowych