PRACA nad sob A P E R I O D Y K M A R I A W I C K I

ISSN 1508-2393 PRACA nad sob A P E R I O D Y K M A R I A W I C K I Bo to jest łaska, jeli kto dla sumienia Boego znosi cierpliwie mki, cierpic je niesprawiedliwie - (1 Piotra 2:19) "# $ % $# $# #& # $ & # # 2 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob #$%$ ## $#$ # # # ' ( ) $ & * * * + &, - $ $&' $$$&,,.##$/ #& # 0 # &' &, $ $&'11 22 * * * 3% #3 #3 #3 3# # 3 # #

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 3 ) $ $( ( / $ + 4 ## #, " & $3# +, )&$ +&+& # % $ 4 * * * 3$$ ' 5 # # & ## #$ ) # 4 # $ $+ - # $## 4 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob # $ # $ $ # 6# & $ Nauka wygłoszona w bazylice oo.franciszkanów w Krakowie dnia 19-I-2009. P O C I 4&# 7 8 ( $ $ $ $9 # $: # $ $$ 6 # 4 45 / #&# $ $ ; # - $

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 5 ; : $ 4 $ 3# / 4# 0 $ $# # $ #$ $6## << = # # & ) + & 0 $& > # # ; # + +# 5 #% = # # 5 + #$ $& + 6 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob? "$.$ 0 / $ @---ABCC 6 + $ 7D. 3# < AE---ABCCAA8)$$#.$ ##(( F.$ ( "6 6.G <+$ #$< $#3 # &+ / 7 # 8. $ $& 3 + $& + $ $## 7 8 ;# 7 8 + $/ # " 7 $ D <8 &

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 7 0 7$ $8 + $ # & + 7 8 $ &5 3&D < ;.# $$4 ##&$ % 0 ' ##$G#$ #$ $ 4& H 3 # $#' 3 $ $ <. I 7D. 3#< @J-ABCK LC8 : & D< # # $ #.. ABCC # + #.$ & $& $ ;$&$ 8 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob & / $&$$. # # #& & Andrzej Winiewski CZYLI O ISTOTNEJ EKUMENII > M $&(#& M (# &N "# ( "$ $ ( # & )#( & 5 & & # $) # 7 $ 8" $$ "#$ $ >

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 9 'D<D< ( & #& $6 #$&63 4 / &( ' $ $ 4 # $ # # 3 $ ; 6 ( ( $)$& ;6 " 3?'>$6 6 # 7 A E @AAO8 11 "# $ 10 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob %$& 22 ); 3 3 $ 7% 8 $ )$ 5$ 6 $ 4$ > 63#; $.$ &;6 $7 # $8/### $ 6 5 ; 6 + % 4 # & $.$ $& + )$ &$.$ $. & $ $ & #&

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 11.$#& 6 &$ &$ 6 # ; 6 + >3#; # & 3#)$$& 4$> # # PABKO D6<$ $ 3 # ( & ( ;6;$& # ; 6 ) D6< 5 $ $ / D $ < + $ 4 + +.$ # # 3#? :$ 3 6 3>$ 12 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob 0 # # : $ 4$> ( / 6 7 $ Q8/ # $&? ( ( + 4 $$ D6 <& $ #.$6 #$ 5 $ $ ( ( ABC@: # 4$ #$ ; 6 I$&#$; 6$ 4 5 $ ++ ## %

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 13 &$$&; 6 ) & # $ & 4$>)# $ ;$.$ 0 4 $) #$ $ (( $ 4#I4 R # / + &/ # # & +$# /# & 6, $#, $, 4 # 6 3 4$&.$ 4 ) & #$63 /4$ ) # + & ( ($# 3 & + 6 & 14 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob $6 3 %& + # 5 D< & ; 6& & # D< D+< # 7 R 8$ ; 6 6 ; 3#) I; #+#$ 0+ - $ # A,; 6,.$ 56 / #$&4 + $ & L / $ & 5 $ /

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 15 $#$& # 4 4 $ $ # # & "# 4 $6, 6 6ABBB C 5 + $ ;6 $ $ H+& & 5 6 + % &? # ;$ # $ # $$ #& "$& ##$&. ++ 7 8 $& & $ ; $& #$ ( +( # & +.$ 16 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob + / & > $& + $ 4' : R 4+. 6 > + D(+<. + 5 6 : $ $$ # #$' ""$ ' ( $ ) *" ( * +, " $%( % +" "$ - % ' ( $ + ( (. ( (." ( "( ( / 0" $ +$ $ " 1 " % " $ $ "( -" $ ( + ( ( (. ( " + "%, "*""%.1 % 2 %3 "+ $." ( 3 % ( ( %1 "( 4( 5 1%+($(. + ' 2 % " 1 $( 6 $." 7 2 %

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 17 "%+$ " " + %$ 3% +, ' $. $"$ " * " ".+ 3 " 3* 2 % + + : # / # 5# D< ## +7 +8 5 $ $ $#&$ $ : $$& &+# $ 6 $ $)# %4&# SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS A '">6(2%$8" 3 "$''"$. D4 < TKLLLKKE L 4 6/ D4 < @KATLKKU C 6348" 8 ' (#(9$( :ACLKD4 <ABBB 18 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob DWA AFORYZMY Jeli przychodzi rado - dzikuj chwili, e trwa. Jeli odnajduje ci smutek - bd szczliwy, e wszystko przemija. * * * Jak złudna jest potga Palec krelcy na piasku ozdobne linie, porusza wiele tysicy drobin, ale przecie jego lad rozwiewa pierwszy wiatr. Honorata Korpikiewicz MOJE "OJCZE NASZ" Ojcze nasz... Jak mamy nazywa Ciebie, który dałe nam moc ycia, który dałe nam prawo nazywa si dziemi Twoimi;... który jeste w niebie... czy to znaczy daleko?, czy Jeste niedosiny? ; przecie niebo jest ze wszystkich stron kuli ziemskiej, owija j Jeste wic wokół, przenikasz wiat i nas... wi si imi Twoje... jak Ty jeste wity, który sam JESTE swoim imieniem;

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 19... przyjd królestwo Twoje... którego wymiar jest bogatszy, ni moliwoci naszych zmysłów. Daj nam go oceni i doceni.... bd wola Twoja... bo Twoja ocena jest najbardziej obiektywna;... jako w niebie tak i na ziemi... i niech w ten sposób pierwotny chaos Ziemi zmieni si w Twoj doskonało. Daj nam przez swoje działania pozna namiastk swojego królestwa.... chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj... bo jest nam to potrzebne dla spełnienia siebie, oraz Twoich zada.... i odpu nam nasze winy... nie licz tego czego nie rozumiemy, prostuj drogi którymi błdzimy, zapomnij to czego ałujemy.... jako i my odpuszczamy naszym winowajcom... doce nasze miłosierdzie, które cho rzadko od nas wychodzi, kosztuje nas wiele wysiłku.... i nie wód nas na pokuszenie... pozwól nam spełnia t cz Twojej misji na któr sobie zasłuylimy;... ale nas zbaw ode złego... abymy i my mogli przyłczy si do Ciebie;... Amen Tak niech si stanie, tego chc, o to Ci prosz, wierz, e tak bdzie. Marek Suder 20 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob, "#$%&"$'()$ *+,-.$/$%0/-1$)$2,-.$ 3 )4#""3$."$,55$55,$ "' - Panie Doktorze, w rozdziale powiconym mariawityzmowi pisze Pan o "odłczeniu si wspólnoty mariawickiej od Kocioła rzymskokatolickiego", gdy fakty przemawiaj za tym, e została ona wyłczona z Kocioła na mocy encykliki "Tribus circiter". - Historycznie rzecz biorc wczeniejszy od ekskomuniki wyłczajcej mariawitów z Kocioła rzymskiego był dokument ks. Jana Kowalskiego zaczynajcy si od słów "Mariawici wierz..." zawierajcy cztery główne zasady mariawityzmu. Stolica Apostolska zapoznawszy si z nim uznała trzy z nich za niezgodne z Magisterium - szczególnie za teza, i Pan Bóg uczynił Mari Franciszk najwitsz i dał jej łaski równe łaskom jakimi obdarzył Matk Bo. Mona zatem uzna, i ogłaszajc swoje stanowisko teologiczne ks. Kowalski przedstawił credo alternatywne do obowizujcego, a w adnym Kociele nie ma dwu równoprawnych wyzna wiary Encyklika "Tribus circiter" była aktem potpienia i odrzucenia samowoli przywódców wspólnoty mariawickiej w ferowaniu opinii teologicznych bdcych wyłczn kompetencj najwyszej władzy duchowej katolicyzmu - papiea. Mariawici mieli wybór; cz z nich uznała autorytet Stolicy Apostolskiej i odstpiła od Dzieła Wielkiego Miłosierdzia, cz poszła za nim, zatem - trudno to inaczej odebra - zerwała łczno z Kociołem rzymskokatolickim. Niejako naturalnym skutkiem tego wyboru było ekskomunikowanie mariawitów. Wszake myl, e nie rozstrzygniemy jednoznacznie postawionej przez pana kwestii, bo jej ocena zaley od przyjtego stanowiska, które po obu stronach nasycone s niekoniecznie dobrymi emocjami. Według kryteriów przyjtych w socjologii mariawici stworzyli własn, odrbn tosamo religijn, nie mieszczc si w nawet szeroko pojtym katolicyzmie. Pierwsi mariawici, uznajc si za depozytariuszy Dzieła Wielkiego Miłosierdzia, przenieli punkt cikoci z Rzymu na Mari Franciszk. To przesdza o ocenie...

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 21 - Stolica Apostolska potpiła take działalno duszpastersk Mariawitów - czy były po temu powody? - To stało si póniej, gdy konflikt si zaognił. Moim zdaniem nie było powodów, aby krytycznie odnie si ani do propagowanych przez nich praktyk pobonociowych, ani do działalnoci społecznej, ani postawy osobistej. Na pewno odpowiadali oni na potrzeby duchowe wiernych, a przy tym starali si złagodzi trudne warunki ycia duej ich czci, co jednak - chc to podkreli - nie miało wikszego zwizku z treci objawie Załoycielki. Problem oceny postawy duszpasterskiej kapłanów Mariawitów, a przede wszystkim ich relacji z Kociołem pojawił si wówczas, gdy zmuszeni do wyboru pomidzy posłuszestwem biskupom (którym je lubowali otrzymujc wicenia), a posłuszestwem Mateczce, wybrali to drugie. To był pocztek budowania odrbnej tosamoci mariawickiej sama działalno duszpasterska nie przesdziła o potpieniu, ale tło doktrynalne. - Co w Objawieniach Marii Franciszki sprzeciwiało si Magisterium Kocioła? - W sferze praktyki mariawityzm ewoluował od ruchu pobonociowego, poprzez eskalacj postaw krytycznych wobec reszty kleru (łcznie z biskupami) po budowanie odrbnej wspólnoty religijnej. W sferze doktrynalnej tosamoci mariawickiej (i wówczas, i dzi) nie da si pogodzi z nauk katolick - szczególnie (o czym ju wspominałem) przekonania, i Maria Franciszka jest "małonk Chrystusow podobn witoci Matce Boej" i bez jej porednictwa nikt nie moe dostpi zbawienia. Podobnie rzecz si ma z dwiema innymi naukami. Pierwsz, o ustaniu Ofiary Mszy witej w Kociele rzymskim, poniewa - jak ujła to Mateczka - kapłani jako cało (nie konkretne osoby) s tak skaeni wiatowoci, nieczystoci i lenistwem w Słubie Boej, e stracili moc sakramentaln. Drug, e dla pogronego w moralnym i duchowym kryzysie wiata jedynym rodkiem naprawy (nie jednym z wielu moliwych) jest Dzieło Wielkiego Miłosierdzia ze szczególn rol Marii Franciszki. - I nie było moliwoci, by zaakceptowa mariawityzm i wykorzysta jego wielki potencjał duchowy? 22 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob Przy tak gwałtownej ewolucji pogldów i bezkompromisowoci ks. Kowalskiego, nie... Wtpi te, aby on - jeli powanie traktował przywoływane ju mariawickie credo - był skłonny do kompromisu. Tre tego dokumentu jest niebywale ekskluzywistyczna ze wzgldu na proponowany obraz wiata: albo Mateczka, albo herezja, bo poza mariawityzmem jest tylko zło. - - Co zatem sprawiło, e dla czterdziestu tysicy wiernych autorytet "witych kapłanów" okazał si wikszy od autorytetu Stolicy Apostolskiej? - Według mnie rozstrzygajcy był autorytet osobisty Mateczki. Ona była tu obok, pomidzy nimi, mona było z ni si spotka, porozmawia, zasign rady, gdy papie był gdzie hen, daleko. Był swoistym abstraktem. To mogło decydowa o wyborach prostych wiernych, by ponad kwestie doktrynalne postawi szacunek i miło do osoby, jak wierzono, "dotknitej palcem Pana Boga". Prawda, poziom posługi kapłaskiej pozostawiał niekiedy wiele do yczenia, a ksia Mariawici spełniali wyobraenia ludu o "dobrych pasterzach". Pozytywnie wyróniali si na tle ogółu i tym bardziej, bdc wiatłymi, nierzadko dobrze wyedukowanymi kapłanami, zobowizanymi do przestrzegania pryncypiów doktrynalnych (w tym nauki o urzdzie nauczycielskim papiea) nie powinny ani na moment gubi ich z oczu. Wszak róne mogły by (i były) formy zaangaowania si w napraw moraln i duchow ludu wczesny mariawityzm był jedn z wielu. Zaryzykuj tez, e gdyby skupiono si tylko na pogłbianiu pobonoci i naprawie moralnej ludu, mariawityzm mógłby zosta w obrbie Kocioła. Jednak ks. Kowalski miał ambicje (bd wynikało to z innych przyczyn) zbudowania "autorskiej" doktryny, co moim zdaniem, wykluczało moliwo kompromisu. Wydaje si - mimo wszystkich pozytywnych cech tego duchownego - poczucie władzy wzmocnione rol interpretatora nauk Marii Franciszki, przewayło nad racjonaln ocen sytuacji. Jakim pokłosiem tej postawy wydaj si by póniejsze idee "martwego narzdzia w rku Boga" oraz "papiea słowiaskiego". Nie twierdz, e tak było, ale e jest to jedna z moliwych interpretacji. - Mariawici s przekonani, e istotn rol w potpieniu ich wspólnoty przez Stolic Apostolsk odegrały wiadomie fałszywe

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 23 opinie przekazane przez bp. Jerzego Szembeka, z jednej strony dcego do przywrócenia spokoju, z drugiej za pragncego ukry fataln kondycj czci kleru polskiego. - Nie badałem ródłowo tej kwestii, ale czsto w konfliktach religijnych osobowo stron ma powane znaczenie. To mogło dotyczy nie tylko ks. Kowalskiego, ale take jego dotychczasowych zwierzchników. Sprawy doktrynalne zapewne wizały si tutaj z uprzedzeniami osobistymi. - Wobec tego, co powiedział Pan o barierach doktrynalnych dzielcych mariawityzm i rzymski katolicyzm, jak okreliłby Pan cel toczcego si dzi dialogu midzykonfesyjnego? - Có, chyba porozumienie w sferze praktycznej, pomidzy wiernymi obu Kociołów, bo nie umiem odnie si do sensu doktrynalnego. Celem nadrzdnym jest jedno, lecz nie okrela si na czym ona miałaby polega, bo obie strony róni si zasadniczo. Dodatkowo, by ten cel zrealizowa strona katolicka musiałaby dokona daleko idcych koncesji na rzecz mariawityzmu, a to wydaje mi si niemoliwe. Trudno zakłada, aby te kontakty przyniosły jakie głbsze korzyci - poza deklaratywnymi. Miłe spotkania, rozmowy, analiza przeszłoci, moe wspólne inicjatywy (naboestwa, modlitwy, obchody wit) na poziomie parafii z jak ograniczon interkomuni w tle. Ale nic ponad to. Problem pozostanie, bo mariawici nie chc uzna nauki katolickiej o papieu, a katolicy z niej nie zrezygnuj. - Zastpienie dystansu yczliwoci w relacjach wzajemnych uznałby Pan za sukces tego dialogu? - Owszem, ale yczliwo w aden sposób nie zmieni doktryny. Jeli w łonie mariawityzmu, podzielonego od roku 1935, nie udało si doprowadzi do rzeczowego dialogu, to jaka konkluzja miałaby (i kiedy?) zwieczy dialog katolicko - mariawicki? - Dzikuj za rozmow. rozmawiał Krzysztof Mazur 24 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob 6 78 9 Tekst z historii mariawityzmu znany w polskiej wersji jzykowej jako Mariawici wierz, a istniejcy i w łaciskim tłumaczeniu Mariavites credunt, interesował mnie od wielu lat. Poniewa wyznaj Credo Nicejsko-Konstantynopolskie Kocioła Powszechnego, którego czuj si członkini, przez jaki czas było dla mnie nawet pytaniem, czy mog sobie pozwoli na przystpienie do mariawityzmu skoro tam obowizuje, lub obowizywało przez jaki czas, jakie sprzeczne z nim wyznanie wiary. Wspomniałam o tym w kilku zdaniach w wypowiedzi na inny temat w Pracy nad sob 1. Poniewa kilkakrotnie si spotkałam z niezrozumieniem zarówno treci, jak i tła historycznego, na jakim powstało Mariawici wierz, przygotowałam o tym artykuł. Gdy przyniosłam go do redakcji, pozwolono mi si zapozna z dostarczonym włanie wywiadem z panem Marcinem Karasem, który w znacznej czci zajmuje si te tym włanie tekstem, ale wypowiada równie wiele innych, nader osobliwych twierdze. Powstała pokusa, aby si w moim artykule ustosunkowa do nich polemicznie, choby pojedynczymi frazami. Po namyle nie zmieniam jednak tego co napisałem. Pozostaj przy pierwotnym temacie. Dodałam tylko kilka ujednoznaczniajcych zda. Do pozostałych tez pana Karasa odnios si kiedy indziej, osobno. 13 sierpnia 1903 r. mariawici złoyli Piusowi X swoje tymczasowe ustawy z prob o zatwierdzenie Zgromadzenia Kapłanów Mariawitów i oczekujc (zgodnie z ówczesnym zwyczajem) wyznaczenia kardynała - protektora. Do petycji dołczono krótki rys historyczny Zgromadzenia oraz łaciskie tłumaczenie ksigi objawie Mateczki Pocztek zawizku. Wczeniej, jeszcze w pocztku tego roku podobne petycje złoyli mariawiccy ministrowie prowincjalni biskupom ordynariuszom tych diecezji, gdzie było najwicej mariawitów. Ordynariusze warszawski i lubelski odmówili przyjcia materiałów, poniewa ruch mariawicki był wobec władz carskich nielegalny i nie chcieli by oskaronymi o kontakty z konspiratorami. Tylko biskup Płocki Jerzy Szembek - główny wówczas przeciwnik mariawityzmu - w dniu 8 stycznia 1903 roku materiały przyjł. Tak

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 25 si jako dziwnie złoyło, e 5 dni póniej prałat Borniski złoył biskupowi donos na mariawitów. Na podstawie tego donosu, a nie na podstawie petycji samych mariawitów, biskup Szembek dokonał w trybie inkwizycyjnym przesłuchania Mateczki i ojca M. Andrzeja 2 i przygotowywał wniosek o proces mariawitów przed witym Oficjum, czyli Kongregacj Inkwizycji. Wniosek ten ostatecznie sformułował i przesłał do Watykanu w roku 1904, za pontyfikatu Piusa X. Mariawici złoywszy odpowiednie, jak im si zdawało, dokumenty oczekiwali administracyjnego postpowania w sprawie zatwierdzenia Zgromadzenia. Byli gotowi przyj dane zmiany do swoich ustaw. Nie spodziewali si potwierdzenia objawie Mateczki, lecz tylko stwierdzenia, e nie ma w nich niczego sprzecznego z wiar Kocioła Katolickiego. Tymczasem zamiast spodziewanego trybu administracyjnego spotkał ich proces karny przed sdem inkwizycji, na którym nikt ich nie reprezentował, nie mieli adnego obrocy. Tylko przesłuchani w inkwizycyjnym trybie Mateczka i o. M. Andrzej mogli si domyla takiego procesu, ale zwizani inkwizycyjn przysig nie mogli o tym powiedzie innym. Zreszt nawet oni si nie spodziewali, e w procesie zostan przedstawione wyłcznie dokumenty przygotowane przez ich przeciwników z całkowitym pominiciem tego, co sami mariawici złoyli biskupowi Szembekowi i Piusowi X. Ponadto, jak wynika z dokumentów procesowych udostpnionych mariawitom po stu latach, zamiast złoonej ksigi objawie Mateczki została przedstawiona zafałszowana jej wersja, z której wycito wszystko, co wiadczyło o pokorze Mateczki, za pozostała tylko reszta niesprzeczna z potwornymi oskareniami Mateczki zawartymi w opinii biskupa Szembeka. Wykrycie tego sfałszowanego tekstu objawie naley uwaa za najwiksze osignicie Komisji Mieszanej Rzymsko-Mariawickiej. Jak to si stało, e si proces odbył na podstawie jednostronnych i czciowo sfałszowanych dokumentów moe uda si wyjawi w przyszłoci historykom. W rezultacie powstał dokument inkwizycyjny z 4 wrzenia 1904 r. rozwizujcy Zgromadzenie Kapłanów Mariawitów, potpiajcy Dzieło Miłosierdzia i nakazujcy Mateczce usun si nie tylko od wszelkich kontaktów z kapłanami, ale równie z siostrami zakonnymi. Upraszczajc dalszy bieg wydarze powiem, e mariawici poddali si wyrokowi, rozwizali wizy organizacyjne, ale prywatnie w dalszym cigu wykonywali praktyki zakonne liczc na to, e nieomylny 26 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob papie anuluje wyrok inkwizycji, co powodowało kilka prób poda o rewizj procesu. Nie wiedzieli, e wyroki inkwizycyjne były wówczas ostateczne i apelacji ani rewizji nie podlegały. Gdy jednak nawet za osobiste próby wiernoci Dziełu Boemu byli po kolei suspendowani, po upływie mniej wicej roku - na prob ludu - wymówili posłuszestwo biskupom i podjli ponownie, bez zgody biskupów, obowizki kapłaskie organizujc samodzielne parafie mariawickie. I włanie wtedy w ferworze walk o przetrwanie dzieła Miłosierdzia, powstała potrzeba ustalenia co mariawici maj robi, a przedtem stwierdzenia kto jest mariawit. Tak powstał tekst Mariawici wierz. Był on przepisywany rcznie (mariawici nie dysponowali jeszcze adnym wydawnictwem) i podobno istniały pewne odmiany tekstu (np. modlitwa Mateczki obok modlitwa do Mateczki ), czego dzi nie da si zbada. Przytocz tu i zanalizuj jego tre według wariantu podanego w ksice Marcina Karasa Wyznania Wiary 3 wprowadzajc tylko dzisiejsz ortografi: Mariawici wierz: 1.W to wszystko, co Kociół naucza. 2. e Pan Bóg uczynił Mari Franciszk z domu Kozłowsk najwitsz i dał jej te łaski, jakie dał Najwitszej Maryi Pannie, Matce Boskiej. 3. e w rku w. Marii Franciszki jest Miłosierdzie dla całego wiata i nikt bez jej pomocy i porednictwa miłosierdzia nie dostpi. 4. e modlitwa do w. Marii Franciszki jest nie tylko poyteczna, ale i konieczna do odparcia szataskich zasadzek i do utwierdzenia duszy w łasce Boej. Kto w to wszystko wierzy, ten jest prawdziwym mariawit i ten niech przyjdzie do mnie i si zapisze. Jeli wierzcych tak, czyli mariawitów, bdzie mniejszo w tej parafii, to mariawici ustpi z kocioła i plebanii, a zajm kociółek na cmentarzu (jeeli jest), prawowierni za (jak si nazywaj katolicy), mog sobie sprowadzi prawowiernego te ksidza i zaj kociół i plebani bez adnej przeszkody. Gdyby za nawet trzeciej czci nie było mariawitów, to i kociółka na cmentarzu nie zajm, lecz postaraj si o zbudowanie sobie kapliczki. Dzieci do lat 14 id za rodzicami, a od 14 niech sami decyduj o swoim wyznaniu. Sobótka, dnia 13 kwietnia 1906 r.

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 27 [N.B. Na egzemplarzu cytowanym przez M. Karasa brak podpisu lub innego podania osoby autora tekstu. Nie jest to wic w ogóle aden dokument (odpis adnego dokumentu), ale co najwyej projekt dokumentu. Ale nie jestem formalistk. Przyjmuj, e istniały egzemplarze przez kogo podpisane] Z treci oraz zestawienia dat wida wyranie, e Mariawici wierz nie było jakim pierwotnym wyznaniem wiary mariawickiej lecz instrukcj organizacji parafii mariawickich, poprzedzon okreleniem kto jest mariawit i e powstało w nastpstwie wydarze wywołanych potpieniem półtora roku wczeniej Dzieła Miłosierdzia przez Watykan. Pierwszym punktem jest stwierdzenie, e mariawici wierz w to wszystko, czego naucza Kociół. Moe si to wydawa niezbyt jasnym okreleniem. W kilka lat póniej mariawici doprecyzowali to stwierdzeniem, e uznaj wszystkie prawdy wiary uznane przez pierwsze 7 soborów powszechnych wspólnych dla wschodu i zachodu. W roku 1906 dodatkowo wierzono jeszcze w nieomylno papiea rzymskiego i oczekiwano od niego anulowania decyzji watykaskich dykasterii odnonie mariawityzmu. Nastpuj punkty dotyczce postaci Załoycielki. Punkt o jej podobiestwie do Matki Boskiej moe si stojcym z boku wydawa podejrzanym. Ale objawienia Mateczki precyzuj rzecz jasno >>Jak wity Franciszek naladował najbliej Pana Jezusa, tak ty naladowa bdziesz najbliej Najwitsz Pann, i wszystko to co Ona bdziesz przechodziła w podobiestwie, ale pamitaj, e jak Maryja była niepokalanie poczta, tak ty jeste wielk grzesznic. Ona ma ci by wzorem i przewodniczk<< Te słowa zapisane ju w Pierwotnym Tekcie (akapit 18. Dzieło Miłosierdzia s.124 ) były znane pierwszym mariawitom; wyjaniały spraw. Tekst objawie wyjania dalej równie podobiestwo ale i rónice łask. Natomiast samo Mariawici wierz jest maksymalnie zwizłe. O wyjanienia naleało pyta członków Zgromadzenia. Pytałam mariawitów i felicjanowskich i płockich, co znaczy, e bez Pomocy Mateczki nikt miłosierdzia (w sensie Dzieła Miłosierdzia) nie dostpi. Odpowiedzi były zgodne. Przez Mateczk zostało dane Dzieło Miłosierdzia. Od przyjcia lub odrzucenia przez ni jej powołania zaleał rozwój Dzieła. Ona była i pozostaje w niebie Matk Miłosierdzia. Ale to nie znaczy, e Mateczk trzeba o miłosierdzie prosi. Mona nawet nie wiedzie o jej istnieniu, a mimo 28 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob to przez jej pomoc otrzyma Miłosierdzie, tak jak nie musimy wiedzie jacy cherubinowie, potgi, czy archaniołowie s czynni przy uzyskiwaniu przez nas innych Boych łask. e dzi modlitwa do Mateczki jest poyteczna i bywa skuteczna, mogłam stwierdzi sama, ale wtedy Mateczka yła jeszcze na ziemi, wic czy mona było zachca do modlitwy do niej? Otó powiem, e Mateczka nie była pierwsz. Modlono si do witego Franciszka z Asyu za jego ycia, modlono si po drugiej wojnie wiatowej do yjcego jeszcze ojca Pio. Modlitwa do Mateczki nie była tu wyjtkiem, była znanym, cho nieprawidłowym zwyczajem chrzecijaskim. Mniejsz ju nieprawidłowoci było nazwanie Mateczki wit jeszcze za jej ycia. W dokumentach z procesu mariawickiego znajduje si list pewnego kapucyna francuskiego, który nazywa za ycia witym ojca Honorata. Jako si to w owych latach nie kłóciło z ortodoksj. A nastpne punkty to włanie praktyczne wezwanie do składania podpisów i proponowany sposób dzielenia mienia kocielnego pomidzy prawowiernych i mariawitów. Ten sposób był sprzeczny z prawem wewntrznym Kocioła Rzymskiego, mógł natomiast zosta zaakceptowany przez ówczesne władze carskie, które prawo cywilne mogły by skłonne przyj za nadrzdne nad prawami wyznaniowymi. Istniały precedensy z postawieniem na terenie Cesarstwa Rosyjskiego prawa cywilnego ponad prawem wyznaniowym Kocioła Rzymskiego. W tym przypadku jednak po pewnym wahaniu władze carskie wyjły sprawy mariawickie zarówno spod kompetencji sdów kocielnych jak i powszechnych i pozostawiły je jednostkowym decyzjom gubernatorów. W rezultacie odgórnych instrukcji z Petersburga mariawici musieli opuci nawet przez siebie zbudowane kocioły i plebanie. To ju było przez innych szczegółowiej omówione w Pracy nad sob 4. Mateczka przeczytawszy Mariawici wierz zaprotestowała przeciwko dewocyjnym sformułowaniom jej dotyczcym i nazywaniu j wit i natychmiast kazała wszystkie egzemplarze tego tekstu zniszczy. Wskutek tego zachowało si ich tylko kilka i ja musz teraz cytowa dzieło pana Karasa, gdzie ów tekst jest tylko odpisem z odpisu, bo o dotarciu do jakiego oryginału nawet nie marz. Mariawici wierz jest niewtpliwie pisane w popiechu, nader zwizłym jzykiem, zawierało nieostrone sformułowania i do dokładnego zrozumienia wymagało dodatkowych wiadomoci. Jeli

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 29 idzie o stron doktrynaln, wyraa ono wiar mariawitów przede wszystkim w to, czego naucza Kociół Powszechny podajc w zgrzebny sposób wiar w posłannictwo Mateczki jako wyrónik mariawityzmu z innych prdów katolickich. Nie zawiera rzeczywistych błdów doktrynalnych, cho jego sformułowania mog by le zrozumiane. Nie było to w kadym razie adne Credo mariawickie, bo takim były i do dzi pozostały Symbol Wiary Nicejsko- Konstantynopolski i Skład Apostolski. Tekst, jako zawierajcy usterki, został po niewielu dniach wycofany. W adnym wypadku nie mógł on wpłyn w istotny sposób na ostatni rzymsk decyzj personaln (ekskomunik wiksz z r.1906) wobec okrelonych osób zwizanych z Dziełem Miłosierdzia, gdy to Dzieło zostało ostatecznie potpione ju w roku 1904, a postawa owych osób nie uległa zmianie w cigu kilkunastu miesiecy od chwili wyroku potpiajcego. Tatiana Romenko 1 Tatiana Romenko W co wierz róni katolicy, Praca nad sob zeszyt 30 s.36, 2001. 2 Bliej o tym w kilku artykułach w zeszycie 51. Pracy nad sob od s.13 zaczynajc. 3 Marcin Karas, Wyznania wiary i główne zasady doktrynalne, katolicyzm - Kraków 2000. s.172 4 Ignacy Stobiecki Wane Wyjanienie Praca nad sob zeszyt 18. s.35, 2000. DRODZY PRENUMERATORZY Praca nad sob jest jednym z niewielu czasopism, które w ostatnim czasie nie podniosły wysokoci prenumeraty. Mylelimy o wznowieniu ilustracji i wprowadzeniu koloru. Zamiast tego utrzymujemy stał cen. Od czasu podniesienia wysokoci prenumeraty w roku 2000 mija ju 9 lat i w tym czasie kilka razy droały ceny papieru, kopert i opłat pocztowych, a ostatnio ceny druku. Mimo to nie podnosimy ceny (16 zł za 4 kolejne zeszyty, lub 20 za 5), majc nadziej, e koszty własne uda si nadal kompensowa zwikszeniem liczby prenumeratorów. Ułatwcie nam utrzymanie dotychczasowej wysokoci prenumeraty przez terminowe jej opłacanie i - o co szczególnie prosimy - zdobywanie nowych prenumeratorów. Kilka osób przysłało nam spontanicznie wiksze sumy na prenumerat. Dzikujemy, ale poniewa prenumerata nie uległa podwyce, nadwyki zaliczamy na dłuszy okres prenumeraty. Administracja 30 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob RECENZJE :3 "#* ;3 ") "#$%&"$"#(,(.</= #$%&'%()*&+,%$#-$./*-$0 ($&% 1%2/#0 /3 %1)$*)4)$/5/.))#$5).)1$ )&*-6%76/3 %1)$*)4 *6#+&6+#8/#.%1)-%'81$0 %#)%3 )693 4 "" +?> 7AU@A(ABK@8 6R. $ I+#. 6 ; ).$ > 6.$ 0 7BAKLKKU8 + > > ) & 5# $ 4 +? # $$ UKCABKT 7 $,. 8 > ; R7AUTO(ABAT8+.3 5 "+## $&"$ " $& # &> $

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 31 # 6 6 R. 0 7,8 + "$ 4 $ D < # & # # DV > ### 6 3 # 7+8.$. 4 * * * 4 6 R. N 6 M 7LLKTABKC86 R7LUK@ABKC8 # > ) $&6R +" ($, ( /# & 7AC(AT86R #++ 5. 6 : # # ( (" ( $"+ : + #$#&## #$# & 78##% ) D$&< # 6 +>V+V# 7 8 ; + 32 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob V V $ # $ #?# &.$ # #$ $ # "$ 6 R (+ $ ( $ 7AO8 5 $." $((, $ " " $ 8 ' : &#VV $ G / @K N> 7AUTE8 6 3#.$&'). $& + "+ / % %. % / +" % ($ ;# %+% #$. ++$& ; A - + : $ G $$ V$#V V V # ; 6 $ # +$.$ > $&+W-W. 4 # &7 % 8 # $ L : 9.% 7AULB(ABAE8 ABKED <') " ("(. $".(+ " '" (,% % 6

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 33 %(. $" $ (" $ % ( $ $( ((%+ "+ ( C 5--#$&## 6 7ABKC8 + ) &)& ((#$ > $ ( (. (%" 43ACKLABKC$. & #$& 578 T # $ $&V$#V+$( 4 @ ;# $&#6 $ % # 4- + ( $7&,8& " E 4# 6 / 7 GCK(CA8$$# $ 5 $ ) #& # 7 8 7,87V QV8 O / ##&+## 9 7 # 6 R.8 # 5 U B $# 34 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob 7ABKK8') %%(%+ " + %( + %$"$ $ " ". AK $' 6 ( # : & $ #.$. # Q6 5 7$,8 #$ & # 7@K8. 6 R.#" 5 <. +$''.3 6 2 %$ % $$ M 7 %8 6 R = # $#$ "$ 6 R" & $ AA 4 3# # " ' + + ('+ 2 % '2 %$ AL 6 &.$( ( # > 4 6 " +.62%$ &6R') " #. 2 %

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 35 %" AC ", #& & # # 5# $& & D $&<#N( $ G#$ ; 6 $ $& %"%, 35# $ "$, > % % 6 R, $& ##, $, # # $ $ / $ > 6 $ 6 R & %&$ &#$ $& 6 R/ * + $" 7@@8/ ## (, "+ + 7@E8 5 : +, #+). "$ " ". + (( + / $% $ ( (. ) % 36 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob ) " + ( (. 7EA8 4 # 6 3# /4 0$ AT ). # 6 ( &5# # + %,., (. #+ # # +.$ A@ $ + $ + 06 AE 7 EA8 ; # #63/ 4 4 + AO 4 # # $) %. " $ ' 0"* XN(.6 Y" (% 0 $.. ) " $% ) 6 / % 4& : $# ". $.. = $ +, + "$ * $ '.% >? 7EK836 # + $" $" ;ABKC6 +7 8#

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 37 7 ;8$& 4 5D<+ 7EA8)# #& > # "*%$. ' ( ". > $9 $7ALKUABKC8 ; > 7AUTA(ABAU8(0('0( # %+ " + " $" "(.,( 4 ABKE6 * * * 4#$# +? ( $ "> ># Krzysztof Mazur A J. Leary, Przygotujcie si na Wielki Ucisk i na Er Pokoju, Wrocław 1998, s. 9. L Ksika ks. A. Pleszczyskiego Ideał Kapłana, Warszawa 1898 jest krytyk opieszałoci ksiy przedkładajcych wygod własn nad wypełnianie obowizków kapłaskich i prac religijn z ludem. Jednoczenie jest apelem do niech o opamitanie si i popraw poprzez stosowanie si do opisanych w treci ksiki cech gorliwego, idealnego kapłana. C Honorat Komiski, Pisma, t. I, Listy do hierarchii kocielnej, Warszawa 1997, s. 198. T Dzieło Wielkiego Miłosierdzia (dalej cytowane jako DWM), Płock 1922, s. 8. @ Przykładem oddziaływania "propagandy szeptanej" s dzieje parafii eliszew, która w roku 1906 prawie w całoci opowiedziała si za mariawityzmem. eliszewiacy poznali go, gdy poruszeni opowieciami o "witym kapłanie", czyli ksiedzu M. Łukaszu Wiechowiczu, zaczli gromadnie nawiedza odległy o kilkanacie kilometrów Cegłów, gdzie ów mariawita posługiwał. 38 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob E Doskonale reakcje na t "inno" w rodowisku kleru parafialnego oraz wiernych ukazuje powie A. Górskiego, Maryawita, Kraków 1912. O Jeden z kapłanów, który odstpił od Maryawitów, chcc nas omieszy, wyjawił przyczyn bywania Kapłanów przed Proboszczem, a ten [...] o mnie wyraał si, e to szatan nie kobieta [...]. Za przykładem Proboszcza poszli inni [...] Kapłani [...] i rozgłosili po wszystkich Dyecezyach, omieszajc mnie i Maryawitów [...]" DWM, wyd. cyt., s 24. U Honorat Komiski, Pisma, t.ii, Listy do przełoonych i współbraci, Warszawa 1997, s.241. B Honorat Komiski, j.w., s. 234. AK Honorat Komiski, Pisma, t. VII, cz. 1, Listy do Zgromadze Sióstr Sług Jezusa, Warszawa 1999, s. 417. AA DWM, wyd. cyt., s. 8. AL DWM, wyd. cyt., s. 29-30. AC DWM, wyd. cyt., s. 32. AT Obraz ten namalowany na desce (54 x 41,5 cm.) pojawił si w Rzymie w XV. Jak mówi tradycja jego obecno na statku uchroniła go od zagłady podczas sztormu. Obraz zawisł w domu kupca, który go sprowadził, a jego córce we nie objawiła si Matka Boa wyraajc yczenie, by ten wizerunek doznawał czci publicznej w jednym z kociołów na Lateranie. Po bez mała czterech wiekach obrazem zainteresowali si Redemptoryci. Po renowacji obrazu, której dokonał Polak Leopold Nowotny, papie Pius IX (26.04.1866) polecił, aby duchowi synowie w. Alfonsa Liguori po całym wiecie szerzyli kult Matki Boskiej Nieustajej Pomocy (liturgiczne wito 27.06). Do roku 1900 rozesłano 2.400 kopii obrazu i kilkaset tysicy obrazków i medalików, które trafiały do wiernych take poprzez ponad osiemset bractw Matki Boskiej Nieustajcej Pomocy [za:] Czas Miłosierdzia - Białostocki Biuletyn Kocielny (Online); strona internet.: www.bialystok.opoka.org.p l/czas/nr146 oraz www.kuria.gliwice.pl/~klemens/obraz. A@ Nowenna bardzo skuteczna do Najwitszej Maryi Panny Nieustajcej Pomocy, Warszawa 1 902, s. 31 33. AE Według wstpnych oblicze w 1990r. na ziemiach polskich znajdowało si około 150 kopii rzymskiego obrazu Matki Boej Nieustajcej Pomocy [w:] D. Olszewski, Ksidz Ignacy Kłopotowski, ycie i apostolat, Warszawa 1996, s. 170. AO Nastpnie kłamstwem jest, jakbymy wyrzucali wszystkie obrazy, a kazali umieszcza tylko obraz Matki Boskiej Nieustajcej Pomocy. Nieprawd równie jest, jakobymy nauczali, e modlitwa do Matki Boskiej Nieustajcej

Praca nad sob - zeszyt 52 - marzec 2009 39 Pomocy konieczna jest do zbawienia. Niezaprzeczamy atoli, i nauczalimy i nauczamy dzisiaj, e pomoc Maryi na podstawie wyroków Boych konieczna jest do porzucenia grzechu i postpu w cnocie, do nawrócenia wiata [...] Dopiero bp Wnukowski i podwładni mu urzdnicy tendencyjnie fałszujc słowa nasze, takie, a nie inne nauczanie nazwali błdem. Nienawi ich do tej nauki ujawniła si w przeladowaniu nawet obrazów Matki Boej NP. Nie pomogły breve papieskie obdarzajce te obrazy szczególnymi odpustami. Obrazy i medaliki z wyobraeniem Najwitszej Marii Panny NP. niszczono w całym kraju. za: Marywita, nr 51/1907, s. 814 z 19.XII.1907 r./. Zreszt w nr 50-52. AU J. M. J. A., Matka Boska Nieustajcej Pomocy. Podrcznik ułoony dla Bractwa N.M.P. Nieustajcej Pomocy i w. Alfonsa, Kraków 1891, s. 37-38. K O N R A D R U D N I C K I >? Ksika opowiada od strony etycznej i przyrodniczej o człowieku stojcym wobec przyrody i sztuki. Zawiera wiadomoci o nowopowstałym dziale wiedzy: kosmoekologii. Zagadnienia przedstawia ze stanowiska chrzecijaskiego, ale w sposób dajcy si poj i przyj równie ludziom niewierzcym. Cena zł. 23.00 Ksik mona zamawia pod adresem pocztowym: Wysza Szkoła rodowiska - ul Fordoska 120-85-739 Bydgoszcz, lub elektronicznym: rektor@wss.edu.pl, Zostanie wysłana za zaliczeniem pocztowym (z doliczeniem kosztów wysyłki zalenym od liczby zamówionych egzemplarzy). Jest do nabycia równie na miejscu, w redakcji Pracy nad sob 40 marzec 2009 zeszyt 52 Praca nad sob ============================================= ZAWARTO ZESZYTU brat Paweł Niesprawiedliwe cierpienia s.1 Andrzej Winiewski - Poci s.4 Jan Jasnorzewski - Nasz stosunek do grzewchów innych ludzi czyli o istotnej ekumenii - s.8 brat Paweł - Jak szerzy mariawityzm - s.9 Honorata Korpikiewicz Dwa aforyzmy s.18 Marek Suder - Moje Ojcze nasz s.18 Krzysztof Mazur - Rozmowa z dr. Marcinem Karasem - s.20 Tatiana Romenko Mariawici wierz, czym jest ten tekst? s.24. RECENZJE: Krzysztof Mazur - Refleksje po lekturze ksiki ks. Edwarda Warchoła Reakcja biskupa Jerzego Szembeka na formowanie si ideologii religijnej i kształtowanie si struktury organizacyjknej mariawitów - s.30 Admnistracja - Drodzy Prenumeratorzy. s.29 Ogłosznie: Ksika: Konrad Rudnicki Człowiek i jego srodowisko - s.39. ==================================================================== PRACA nad sob aperiodyk mariawicki. Dostpny tylko w prenumeracie oraz na stronie internetowej www.praca-nad-soba.waw.pl. Ukazuje si nieregularnie w miar napływu materiałów. Dla Zgromadzenia Mariawitów wydaje F.H.U. ELWIT w Krakowie. Redaguje: kolegium. Redaktor wykonawczy tego zeszytu: brat M. Paweł Rudnicki. Adresy redakcji i administracji: ul. w. Sebastiana 10 m. 14 31-049 Kraków; redakcja@praca-nad-soba.waw.pl. Za tre artykułów odpowiadaj autorzy; nie musi ona odzwierciedla przekona redakcji. Krajowa prenumerata redakcyjna, obejmujca dowolne cztery kolejne zeszyty wynosi 16 zł, lub pi kolejnych zeszytów 20 zł. Naleno naley przesyła pod adresem redakcji wyłcznie listem w postaci drobnych znaczków pocztowych (o nominale nie wikszym ni 1,45 zł) podajc dokładny adres nadawcy, Mona te prenumerat opłaci osobicie w redakcji. Wysoko prenumeraty zagranicznej za 5 kolejnych zeszytów poczt zwykł wynosi 10 euro; poczt priorytetow (lotnicz) w obrbie Europy 12 euro, poza Europ 20 dolarów USA, lub ich równowarto. Wpłaty z zagranicy naley przesyła midzynarodowym przekazem pod adresem redakcji. Podana tu wysoko prenumeraty obowizuje w cigu czterech miesicy od miesica ukazania si tego zeszytu i moe potem ulec zmianie w miar wzrostu cen papieru, druku, kursów walut lub opłat pocztowych. Osoby, które opłaciły ju wczeniej prenumerat, otrzymaj jednak opłacone przez siebie zeszyty bez dopłaty. Dla uniknicia nieporozumie osoby zamawiajce Prac nad sob po raz pierwszy, zechc zaznaczy od którego zeszytu mamy rozpocz wysyłk. ====================================================================