Projekt Promocja ekonomii społecznej w województwie świętokrzyskim realizowany w ramach Poddziałania 7.2.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu. Ekonomia społeczna jako wsparcie grup defaworyzowanych Termin i miejsce konferencji: 21 październik 2009 r. Hotel Gromada Busko-Zdrój, ul. Waryńskiego 10 Projekt Promocja ekonomii społecznej w województwie świętokrzyskim realizowany na podstawie umowy zawartej z Samorządem Województwa Świętokrzyskiego/ Świętokrzyskim Biurem Rozwoju Regionalnego w Kielcach pełniącym rolę Instytucji Pośredniczącej w ramach Poddziałania 7.2.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Akademia Przedsiębiorczości w Starachowicach
Prezentacja Ośrodka Pomocy Społecznej w Bystrzycy Kłodzkiej 21 październik 2009 Busko Zdrój 2
EKONOMIA SPOŁECZNA JAKO WSPARCIE GRUP DEFAWORYZOWANYCH 3
Bystrzyca Kłodzka, woj. Dolnośląskie, powiat Kłodzki liczba mieszkańców w mieście 11 tys. liczba mieszkańców gminy 20489 osób 2 szkoły ponadgimnazjalne 2 gimnazja 9 szkół podstawowych W latach 90 likwidacja największych zakładów produkcyjnych (BZPZ 600 zatrudnionych, BFM 700 pracowników, w tym okresie gmina przejmuje na swoje utrzymanie szpital), na dzień dzisiejszy 8 mln zł zadłużenia spłaca gmina. 4
Ośrodek Pomocy Społecznej Środowiskowy Dom Samopomocy Centrum Integracji Społecznej roboty publiczne, 41 zatrudnionych, prace społecznie użyteczne 40 miejsc chętnych 24 do 30 pełna sieć usług socjalnych 5
realizacja projektów budownictwo socjalne, (wyremontowanie byłego biurowca z przeznaczeniem na mieszkania socjalne 2008-2009) w tym roku realizacja projektu socjalnego wymiana okien i drzwi w 20 mieszkaniach socjalnych remont stacji PKP, (wszystkie prac wykonują pracownicy robót publicznych, prac społecznie użytecznych) 6
Spółdzielczość socjalna jako droga wychodzenia z sytuacji wykluczenia społecznego SPÓŁDZIELNIA SOCJALNA Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o pracę własnych członków (Prawo spółdzielcze, ustawa o spółdzielniach socjalnych) 7
Spółdzielnia działa na rzecz społecznej i zawodowej reintegracji jej członków (ustawa o zatrudnieniu socjalnym) Spółdzielnia socjalna prowadzi również działalność społeczną i oświatową na rzecz członków i ich środowiska lokalnego Wspólne gospodarstwo rolne Nie prowadzi działalności nastawionej na zysk 8
Spółdzielnia Socjalna Pomocna Dłoń 5 pań, które założyły spółdzielnie uczestniczyły w programie Centrum Wsparciem ze strony burmistrza był lokal jaki spółdzielnia otrzymała na działalność (remont lokalu przeprowadził CIS) Branża: usługi opiekuńcze dla osób starszych i zależnych Spółdzielnia posiada profesjonalny sprzęt rehabilitacyjny 9
Korzyści wynikające z działalności spółdzielni: Do pracy panie wykorzystały swoje umiejętności, w chwili obecnej nie mają problemów, nie mają żadnej konkurencji jako jedyne wykonują usługi tego typu Panie z Pomocnej Dłoni po czterech latach działalności niezależne Dochody z pracy i wysoka jakość usług dały możliwość stabilności finansowej 10
Charakterystyka pracy z wykluczonym społecznie etyka pracy oraz podejście holistyczne. Długotrwałe pozostawanie bez zatrudnienia jest początkiem marginalizacji społecznej. Wydłużająca się bezczynność zawodowa w znaczny sposób zmniejsza szansę tej grupy osób na ponowną aktywizację zawodową. Osoba długotrwale pozostająca bez zatrudnienia wpada w zaklęty krąg niemożności : narastających własnych barier psychicznych, połączonych z niechęcią pracodawców do zatrudniania osób od lat nieaktywnych zawodowo. Wśród tych osób kobiety stanowią znaczny odsetek. 11
Nieaktualne kwalifikacje, brak doświadczenia zawodowego, brak podstawowych umiejętności w zakresie posługiwania się nowoczesnymi technologiami, kompleksy, trudności w pogodzeniu życia rodzinnego z życiem zawodowym, zagubienie i nieporadność na obecnym rynku pracy, niewiara we własne możliwości, niska samoocena, lęk przed wyjściem na rynek pracy to tylko najczęstsze bariery, które skuteczne utrudniają powrót na rynek pracy. Im więcej wzajemnie zazębiających się barier, tym większa potrzeba równoległego ich likwidowania. 12
Naszym głównym celem jest udzielenie kompleksowego wsparcia osobom długotrwale pozostającym bez zatrudnienia, wsparcia prowadzącego do aktywizacji zawodowej w postaci zatrudnienia na otwartym rynku pracy lub założenia działalności gospodarczej (jednoosobowej lub spółdzielni socjalnej). Specyficzne potrzeby potencjalnych uczestników CIS a w szczególności różnorodne przyczyny leżące u podstaw długotrwałego pozostawania bez zatrudnienia wymagają holistycznego podejścia do problemu. 13
Stad działania nasze są bezpośrednio nakierowane na nabycie nowych umiejętności zawodowych zakłada się stałą obecność metod motywujących, wspierających rozwój osobisty uczestników oraz przeciwdziałających poczuciu wykluczenia z aktywnej zawodowo części społeczeństwa. 14
Kompleksowe wsparcie to holistyczne podejście do problemu długotrwałego pozostawania bez zatrudnienia, to połączenie dotychczas rozproszonych w różnych instytucjach rynku pracy działań: zajęć motywacyjnych, teoretycznych szkoleń zawodowych, kursów komputerowych, doradztwa zawodowego. Realizacja 12 miesięcznego programu kompleksowego wspierania aktywności zawodowej i społecznej długotrwale pozostających bez zatrudnienia odbywa się w trzech modułach:
I. Centrum motywacji m. in. zajęcia motywacyjne, oglądanie dobrych praktyk oraz stymulowanie kreatywności zawodowej:
II. Akademia umiejętności zajęcia teoretyczne i praktyczne prowadzone w warsztatach zawodowych
III. Inkubator przedsiębiorczości doradztwo zawodowe i biznesowe, szkolenia z przedsiębiorczości, tworzenie biznesplanów, przygotowywanie dokumentów aplikacyjnych lub dokumentacji związanej z pozyskiwaniem dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Warto podkreślić działania mające na celu reintegrację społeczną długotrwale pozostających bez zatrudnienia, a więc zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym. Udział w życiu kulturalnym wyjazdy w ramach oglądania dobrych praktyk, udział w targach branżowych spełniają cele edukacyjne i włączają uczestników w obszary życia typowego dla aktywnej zawodowo części społeczeństwa.
Ważnym elementem jest też zapewnienie uczestniczkom pomocy w zakresie opieki nad dziećmi dzięki czemu możliwa jest całodzienna nauka i praktyka zawodowa. (często zastanawiamy się nad możliwością odpracowania tzw. N) Co to jest przymus pracy? kontrakt socjalny. Pracuj albo giń! (jak zachęcić do uczestnictwa?)
Praktyczne aspekty pracy z wykluczonym społecznie Czym jest wykluczenie społeczne? Warto podkreślić działania mające na celu reintegrację społeczną długotrwale pozostających bez zatrudnienia, a więc zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym.
Udział w życiu kulturalnym wyjścia do kina, teatru, wyjazdy w ramach oglądania dobrych praktyk, udział w targach branżowych spełniają cele edukacyjne i włączają uczestniczki w obszary życia typowego dla aktywnej zawodowo części społeczeństwa. Ważnym elementem jest też zapewnienie uczestniczkom pomocy w zakresie opieki nad dziećmi dzięki czemu możliwa jest całodzienna nauka i praktyka zawodowa.
Wykluczenie społeczne dotyczy osób które: doświadczają przejawów dyskryminacji posiadają cechy utrudniające im korzystanie z powszechnych zasobów społecznych ze względu na zaistnienie niesprawności, uzależnienie albo innych cech indywidualnych są przedmiotem niszczącego działania innych osób, np.: przemocy, szantażu.
Grupy osób podatne na wykluczenie społeczne Definicja integracji społecznej Integracja społeczna - działania wspólnotowe oparte na zasadach dialogu, wzajemności i równorzędności, których celem jest dążenie do społeczeństwa opartego na demokratycznym współuczestnictwie, rządach prawa i poszanowaniu różnorodności kulturowej, w którym obowiązują i są realizowane podstawowe prawa człowieka i obywatela oraz skutecznie wspomagane są jednostki i grupy w realizacji ich celów życiowych.
Formy i drogi integracji Centra Integracji Społecznej, Kluby Integracji Społecznej, Spółdzielnie socjalne, Biura Aktywizacji Bezrobotnych, Zatrudnienie subsydiowane,
Kogo dotyczy: ustawa określa zasady zatrudnienia socjalnego. przepisy ustawy stosuje się w szczególności do: bezdomnych realizujących indywidualny program wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, uzależnionych od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego, uzależnionych od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej,
bezrobotnych, w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, zwalnianych z zakładów karnych mających trudności w integracji ze środowiskiem w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, uchodźców realizujących indywidualny program reintegracji w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, którzy podlegają wykluczeniu społecznemu osoby chore psychicznie
Jak postępować z wykluczonym społecznie? mówić językiem prostym a nie encyklopedycznym mieć świadomość iż osoba dotknięta wykluczeniem społecznym może nie rozumieć pewnych procedur kierujących ją na tory pomocy, w pracy z wykluczonym społecznie brać pod uwagę horyzonty poznawcze danej osoby, 80% ludzi z podstawowym wykształceniem nie rozumie treści dzienników informacyjnych
brać pod uwagę przyczyny wykluczenia społecznego/inaczej pracuje się z bezdomnym, inaczej z niepełnosprawnym, jeszcze inaczej z chorym psychicznie bezrobotnym po opuszczeniu ZK uzależnionym z mniejszości narodowej (198 Romów)
Podstawą kreowania indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego i jakiejkolwiek pomocy terapeutycznej jest diagnoza predyspozycji zawodowych i społecznych pomoc musi być zindywidualizowana.
Centra Integracji Społecznej, reintegracja zawodowa odbudowywanie u uczestnika zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy reintegracja społeczna odbudowywanie u uczestnika umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej, pełnienia ról społecznych w miejscu pracy zamieszkania lub pobytu.
Centrum Integracji Społecznej w Bystrzycy Kłodzkiej CIS rozpoczął działalność we wrześniu 2004 Z inicjatywy Burmistrza Bystrzycy Kłodzkiej oraz kierownictwa OPS Centrum Integracji Społecznej swym działaniem obejmuje teren gminy Bystrzyca Kłodzka W chwili obecnej trwa piąta edycja programu ( w każdej edycji jest 50 uczestników)
Nasze cele oraz warsztaty: Nasze cele oraz zadania wynikają i są realizowane na podstawie ustawy o Zatrudnieniu Socjalnym z 13 czerwca 2003 Reintegracja społeczna realizowana jest w 5 blokach tematycznych Reintegracja zawodowa realizowana jest w czterech warsztatach: - krawieckim - zieleni miejskiej - brukarskim i stolarskim - remontowo - budowlanym
Kadrę Centrum stanowią: kierownik, księgowa, 2 nauczycieli zawodu, 2 specjalistów ds. reintegracji, doradca zawodowy, specjalista ds. marketingu, pracownik socjalny, kasjer (25 godz./m-c), psycholog Nasze sukcesy: Po każdej edycji programu centrum, około 50% uczestników otrzymuję zatrudnienie na otwartym rynku pracy na terenie naszej gminy i w ostatnim czasie dużo osób pracuje w Czechach. CIS w Bystrzycy był pierwszy na Dolnym Śląsku Przez cały czas wdrażane są nowe pomysły Centrum bardzo się rozwija
Warsztaty: stolarski, zieleni miejskiej, remontowy
Warsztaty: krawiecki, brukarski
Funkcjonowanie Centrum Integracji Społecznej bez oparcia o środki pochodzenia z UE. Bystrzyckie Centrum Integracji Społecznej utworzone 17 sierpnia 2004 roku jako gospodarstwo pomocnicze przy Ośrodku Pomocy Społecznej. Pierwszy status na 3 lata, kolejny na 5 lat. krok po kroku jak utworzyć Centrum (przychylność radnych, zwłaszcza komisja społeczna i komisja finansów) mieszkańców, budynek, pozyskać środki, kadra wystąpić o wpis do KRS, statut, regulaminy. Warsztaty; krawiecki, remontowo budowlany, brukarski, stolarski i zieleni miejskiej. liczba uczestników realizujących indywidualny program zatrudnienia socjalnego - 50.
Środki na utrzymanie Centrum: 1. Z Gminnego Programu Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Narkomani 2. Z budżetu gminy na wykonanie poszczególnych zadań (zieleń miejska, wykonanie kostki brukowej) 3. Dochody z poszczególnych warsztatów 4. Pozyskiwanie środków z lokalnych grantów, ogłaszanych prze Fundusz Lokalny Masywu Śnieżnika (4 gminy)
5. Dochody Centrum wypracowane w wyniku podpisania umów/rdp, Szpital, Notariusz, wspólnoty, ZE. 6. Współpraca z fundacją holenderską ZUIDWOLDE i okolice pomaga Polsce. 7. środki z PFRON. 8. środki z PUP.
Spółdzielnia Socjalna Pomocna Dłoń 57-500 Bystrzyca Kłodzka Starobystrzycka 31 e-mail: pomocnadlon.bystrzyca@wp.pl Dziękujemy Centrum Integracji Społecznej ul. 1-go Maja 1 Bystrzyca Kłodzka tel/fax:0048 0748114043 E -mail: cis.byst@op.pl