Spis treœci 1 Ogólne zasady postêpowania w stanach zagro enia ycia Zbigniew G¹sior, 000 Wojciech Rychlik 013 11 Uwagi ogólne 013 12 DoraŸna pomoc przedszpitalna 014 13 Postêpowanie na oddziale szpitalnym 015 2 Zatrzymanie czynnoœci serca Zbigniew G¹sior, Wojciech Rychlik 017 21 Definicja 017 22 Etiopatogeneza 017 23 Diagnostyka i rozpoznanie ró nicowe 018 24 Podstawowe czynnoœci podtrzymuj¹ce ycie 019 241 Udro nienie dróg oddechowych 020 242 Sztuczna wentylacja p³uc 021 243 Zewnêtrzny masa serca 023 244 Resuscytacja u dzieci 024 245 B³êdy w czasie resuscytacji 025 25 Specjalistyczne metody podtrzymuj¹ce ycie 025 251 Postêpowanie w zatrzymaniu kr¹ enia 027 252 Leki stosowane w nag³ym zatrzymaniu kr¹ enia 032 26 Zatrzymanie kr¹ enia u chorego przebywaj¹cego w szpitalu 034 27 Zatrzymanie kr¹ enia w szczególnych okolicznoœciach 035 28 Podejmowanie i zaprzestanie reanimacji 035 29 Opieka nad chorym po reanimacji 037 3 Stany zagro enia pochodzenia sercowego Maria Trusz-Gluza 040 31 Ostry ból w klatce piersiowej 040 311 Uwagi ogólne 040 312 Ostry zespó³ wieñcowy zawa³ serca z przetrwa³ym uniesieniem ST 042 313 Ostry zespó³ wieñcowy niestabilna dusznica bolesna i zawa³ serca bez 000 uniesienia ST 049 7
314 Rozwarstwienie aorty 054 315 Zapalenie osierdzia 055 32 Ko³atania serca 057 321 Wprowadzenie 057 322 Czêstoskurcze 058 323 Rzadkoskurcze 065 33 Obrzêk p³uc 067 34 Tamponada serca 070 35 Krytyczne nadciœnienie têtnicze 071 4 Wstrz¹s Franciszek Kokot 075 41 Uwagi ogólne 075 42 Wstrz¹s hipowolemiczny 079 43 Wstrz¹s septyczny 081 44 Wstrz¹s spowodowany toksynami gronkowcowymi lub paciorkowcowymi 086 45 Wstrz¹s w przebiegu zatruæ 089 46 Wstrz¹s kardiogenny 090 47 Wstrz¹s anafilaktyczny 092 48 Wstrz¹s pochodzenia p³ucnego 093 49 Wstrz¹s neurogenny 094 410 Wstrz¹s pochodzenia wewn¹trzwydzielniczego lub metabolicznego (patrz 000 rozdz 9) 094 5 Stany zagro enia ycia pochodzenia oddechowego W³adys³aw Pierzcha³a 095 000 51 Niewydolnoœæ oddechowa 095 52 Informacje szczegó³owe 097 521 Zamkniêcie górnych dróg oddechowych 097 522 Stan astmatyczny 099 523 Zaostrzenie przewlek³ej obturacyjnej choroby p³uc 104 524 Zapalenie p³uc 110 525 Ostre zapalenie oskrzelików 120 526 Odma op³ucnowa 123 527 Zator têtnicy p³ucnej 126 528 P³yn w jamie op³ucnej 131 529 Zespó³ ostrej niewydolnoœci oddychania (ARDS) 133 5210 Ostra niedodma p³uca 136 5211 Krwawienie z dróg oddechowych krwioplucie 138 5212 Powik³ania p³ucne u chorych na AIDS 143 5213 Zespó³ ostrej niewydolnoœci oddechowej po glikokortykosteroidach 146 5214 Zespó³ hiperwentylacji 146 6 Stany zagro enia ycia pochodzenia gastroenterologicznego Andrzej 000 Nowak 148 61 Krwotok z górnego odcinka przewodu pokarmowego 148 62 Krwotok z dolnego odcinka przewodu pokarmowego 151 63 Wymioty 154 8
64 Biegunka 156 65 Ostry ból brzucha 160 66 Encefalopatia w¹trobowa 165 7 Stany zagro enia ycia pochodzenia nerkowego Franciszek Kokot 168 71 Ostra niewydolnoœæ nerek 168 72 Stany zagro enia ycia u chorych ze schy³kow¹ niewydolnoœci¹ nerek 173 8 Stany zagro enia ycia spowodowane chorobami uk³adu krwiotwórczego 000 Jerzy Ho³owiecki 176 81 Silna niedokrwistoœæ 176 811 Definicja 176 812 Patofizjologiczne podstawy postêpowania 178 813 Rozpoznanie i ró nicowanie niedokrwistoœci 180 814 Leczenie 183 82 Stany zagro enia ycia spowodowane zmniejszon¹ odpornoœci¹ immunolo- 000 giczn¹ 185 821 Podzia³ stanów upoœledzonej obronnoœci immunologicznej 186 822 Rozpoznawanie i ró nicowanie 188 823 Leczenie 189 824 AIDS zespó³ nabytego upoœledzenia odpornoœci 193 83 Skazy krwotoczne 194 831 Rozpoznawanie i ró nicowanie 194 832 Skazy ma³op³ytkowe 199 833 Stany zagro enia w hemofiliach 202 834 Zespó³ rozsianego wykrzepiania wewn¹trznaczyniowego DIC 205 9 Stany zagro enia ycia pochodzenia metabolicznego i endokrynnego 000 Franciszek Kokot 207 91 Hipoglikemia 207 92 Hipermolalna nieketonowa œpi¹czka cukrzycowa wywo³ana hiperglikemi¹ 209 93 Prze³om nadnerczowy 211 94 Prze³om tyreotoksyczny ( burza tyreotoksyczna ) 213 95 Œpi¹czka hipotyreotyczna 215 10 Stany zagro enia ycia spowodowane zaburzeniami gospodarki wodno- 000 -elektrolitowej i kwasowo-zasadowej Franciszek Kokot 217 101 Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej 217 1011 Uwagi wstêpne 217 1012 Hiponatremia 219 1013 Hipernatremia 227 1014 Hipokaliemia 229 1015 Hiperkaliemia 233 1016 Hipokalcemia 234 9
1017 Hiperkalcemia 236 1018 Hipomagnezemia 239 1019 Hipermagnezemia 241 10110 Hipofosfatemia 10111 Hiperfosfatemia 241 245 102 Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej 246 1021 Uwagi wstêpne 246 1022 Kwasica mleczanowa 247 1023 Kwasica cukrzycowa ketonowa 249 1024 Ostra kwasica oddechowa patrz rozdz 529 252 1025 Przewlek³a kwasica oddechowa patrz rozdz 523 252 11 Stany zagro enia ycia pochodzenia neurogennego Grzegorz Opala 253 111 Zaburzenia przytomnoœci 253 112 Ostre zaburzenia œwiadomoœci 257 113 Padaczka 258 1131 Stan padaczkowy 258 1132 Napad padaczkowy 261 1133 Ponapadowe pora enie Todda 263 1134 Rzekome napady padaczkowe 263 114 Bóle g³owy 263 115 Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 268 116 Krwotok podpajêczynówkowy 271 117 Nag³e wyst¹pienie objawów ogniskowego uszkodzenia oœrodkowego uk³a- 000 du nerwowego 273 118 Objawy ucisku rdzenia 275 119 Polineuropatie o ostrym przebiegu 277 1191 Zespó³ Guillaina Barrégo 277 1192 Polineuropatia w ostrej przerywanej porfirii 277 1110 Miastenia 278 1111 Miopatie o ostrym przebiegu 279 11111 Pora enie okresowe 279 11112 Mioglobinuria 279 11113 Hipertermia z³oœliwa 280 1112 Zespó³ podobny do z³oœliwego zespo³u poneuroleptycznego (neuroleptic ma- 000 lignant like syndrome) 280 1113 Pora enie Bella 281 1114 Neuralgia nerwu trójdzielnego 281 12 Stany zagro enia ycia spowodowane ostrymi zatruciami lub czynni- 000 kami fizycznymi Jan S K³opotowski 282 121 Stany zagro enia ycia spowodowane ostrymi zatruciami czêœæ ogólna 282 1211 Ogólne mechanizmy etiopatogenetyczne ostrych zatruæ 282 1212 Podstawowe zasady rozpoznawania ostrych zatruæ 284 1213 Ogólne zasady leczenia ostrych zatruæ 285 1214 Zasada ABC w ostrych zatruciach 285 1215 Leczenie zaburzeñ rytmu serca pochodzenia toksycznego 286 1216 Zwalczanie drgawek u chorych zatrutych 287 10
1217 Hamowanie wch³aniania trucizn 289 1218 Leczenie swoiste ostrych zatruæ 291 1219 Nieswoiste metody eliminacji trucizn 295 122 Stany zagro enia ycia spowodowane zatruciami czêœæ szczegó³owa 298 1221 Zatrucia opiatami oraz innymi œrodkami naturalnymi i syntetycznymi o dzia³a- 000 niu osza³amiaj¹cym 298 1222 Ostre zatrucia atropin¹ i jej pochodnymi 300 1223 Ostre zatrucia lekami nasennymi, psychotropowymi i przeciwhistaminowymi 000 301 1224 Ostre zatrucia lekami przeciwdepresyjnymi 302 1225 Ostre zatrucia paracetamolem (acetaminofenem) 304 1226 Ostre zatrucia preparatami glikozydów naparstnicy 306 1227 Ostre zatrucia hydrazydem kwasu izonikotynowego 307 1228 Ostre zatrucia salicylanami 308 1229 Ostre zatrucia sulfonamidami 309 12210 Ostre zatrucia sulfonamidami przeciwcukrzycowymi 310 12211 Ostre zatrucia gazami 310 12212 Ostre zatrucia substancjami powoduj¹cymi powstanie methemoglobiny 314 12213 Ostre zatrucia pestycydami 315 12214 Ostre zatrucia sublimatem 319 12215 Ostre zatrucia substancjami r¹cymi 320 12216 Ostre zatrucia zwi¹zkami arsenu 321 12217 Ostre zatrucia lizolem 322 12218 Ostre zatrucia alkoholem metylowym 12219 Ostre zatrucia glikolem etylenowym 323 324 12220 Zatrucia alkoholem etylowym 324 12221 Ostre zatrucia trichloroetylenem 326 12222 Ostre zatrucia czterochlorkiem wêgla 327 12223 Ostre zatrucia preparatami elaza 327 12224 Zatrucia grzybami 328 12225 Uk¹szenia przez jadowite gady 330 123 Dzia³anie czynników fizycznych 331 1231 Hipotermia 331 1232 Hipertermia 333 1233 Choroba dekompresyjna (kesonowa) 335 13 Praktyczne zabiegi stosowane w stanach zagro enia ycia Anna 000 Kunsdorf-Wnuk 336 131 Zabiegi zapewniaj¹ce dro noœæ górnych dróg oddechowych 336 1311 Rêkoczyny udra niaj¹ce górne drogi oddechowe 337 1312 Intubacja tchawicy 337 1313 Alternatywa intubacji maska krtaniowa i Combitude 341 1314 Konikotomia 343 1315 Tracheostomia 343 132 Dostêp naczyniowy 344 1321 Kaniulacja y³y obwodowej 344 1322 Kaniulacja y³ centralnych 345 1323 Kaniulacja têtnic 350 133 Perikardiocenteza 351 134 Torakocenteza i drena jamy op³ucnej 352 135 Stymulacja serca 354 11
14 Kontakt lekarza z rodzin¹ chorego objêtego leczeniem z powodu stanu 000 zagro enia ycia Anna Kunsdorf-Wnuk 355 141 Wstêp 355 142 Sposób przeprowadzania rozmowy z rodzin¹ 356 1421 Przygotowanie 356 1422 Informowanie rodziny 356 143 Najtrudniejsza rozmowa uzyskanie zgody na pobranie narz¹dów zmar³ego 000 do transplantacji 357 Skorowidz 359 12