Mediate to Działanie na rzecz koordynacji i wsparcia: Obszar 7 - Transport, w ramach zaproszenia do składania ofert w programie FP7 Zrównoważony transport powierzchniowy (SST) 2007 - RTD-1; temat: SST.2007.3.1.1 Nowe pojęcia mobilności dla pasażerów, zapewniające dostępność dla wszystkich. Wyniki projektu
Potrzeba zapewnienia dostępnego transportu publicznego Europejskie systemy transportowe odgrywają kluczową rolę w transporcie osób i towarów. Są więc ściśle związane z rozwojem gospodarczym i są niezwykle istotne dla dobrobytu Europy. Mimo postępów, jakie dokonały się w ostatnich latach w zapewnianiu większej dostępności dla wszystkich obywateli, szacuje się, że 10-20% Europejczyków wciąż napotyka przeszkody i ograniczenia w dostępie do transportu publicznego1. Te przeszkody utrudniają ludziom pełne uczestnictwo w życiu społecznym. Rozwijanie zintegrowanego systemu transportu miejskiego, dostępnego dla wszystkich ludzi, ma wpływ na zapewnienie wszystkim obywatelom możliwości korzystania z przysługujących im praw człowieka. Przyczynia się ono bowiem do wyrównania szans w zakresie aktywności zawodowej oraz uczestnictwa w edukacji i szkoleniach, działalności społecznej i życiu towarzyskim. Można wymienić więcej pozytywnych aspektów. Miasta odnoszą korzyści z faktu, że osoby o ograniczonych możliwościach ruchowych, wybierając się do bibliotek, ośrodków zdrowia czy centrów rekreacyjnych, mogą używać środków transportu publicznego. Dzięki temu miasta nie muszą bowiem zapewniać takim osobom specjalnych usług przewozowych. Korzyści odnoszą również producenci, otrzymując od krajowych i lokalnych instytucji transportowych zamówienia na pojazdy dostępne dla wszystkich, zgodne z powszechnymi europejskimi specyfikacjami. Zwiększenie dostępności środków transportu publicznego zapewnia wszystkim pasażerom wyższą jakość i wygodę podróżowania, oraz może zachęcić więcej osób do korzystania z transportu publicznego. Dostępność środków transportu miejskiego ułatwi również podróżowanie populacji starzejącej się i w coraz większym stopniu zamieszkującej w miastach. Dlatego zwiększenie dostępności systemów transportowych w Europie nigdy jeszcze nie było tak istotne, jak obecnie. W ramach projektu Mediate (ang. Methodology for Describing the Accessibility of Transport in Europe Metodologia opisu dostępności transportu w Europie) opracowano narzędzia mające na celu wsparcie władz publicznych i operatorów transportu w zapewnianiu równych szans dostępu do transportu publicznego. Co więcej, właściwe kształtowanie polityki dotyczącej dostępności transportu wymaga należytego zaangażowania użytkowników końcowych, do którego zwiększenia na poziomie europejskim przyczynił się projekt Mediate. 1 Europejska Konferencja Ministrów Transportu (ang. European Conference of Ministers of Transport), 2006. Sara Gavinho (CML) 2
Wyniki Mediate Niniejsza broszura opisuje kluczowe rezultaty projektu Mediate i przedstawia pewne rozważania na temat ich wykorzystania po zakończeniu tego projektu. Bardziej szczegółowe wyniki projektu oraz informacje o różnych narzędziach Mediate (obecnie tylko w języku angielskim) można znaleźć w witrynie internetowej www.aptie.eu. Prace nad projektem Mediate były prowadzone przy aktywnym zaangażowaniu różnych zainteresowanych stron: władz lokalnych, operatorów transportu publicznego, przemysłu, użytkowników końcowych i ekspertów. Odegrali oni znaczącą rolę w realizacji projektu, a ich wkład był niezwykle wartościowy. Uzupełnili doświadczenie partnerów konsorcjum, służąc im swoją wiedzą specjalistyczną, przyczynili się do procesu opracowywania projektu, oraz sprawili, że jego wyniki stały się bardziej rozpowszechnione. W ramach projektu Mediate opracowano następujące narzędzia, mające na celu pomoc miastom i operatorom transportu w zwiększaniu dostępności transportu publicznego: Zbiór wspólnych wskaźników europejskich (s. 4), służący do pomiarów dostępności miejskiego transportu publicznego i umożliwiający porozumienie między różnymi zainteresowanymi stronami, na poziomie europejskim i lokalnym; Narzędzie samooceny (s. 6), pomagające zainteresowanym stronom w ocenie słabych i mocnych punktów systemu transportowego i w określeniu działań, jakie trzeba podjąć; Przewodnik po dobrych praktykach (s. 8), prezentujący przykłady środków wdrożonych w całej Europie, w ramach różnych dziedzin; Witryna internetowa APTIE (s. 10), gromadząca pod jednym dachem różne informacje na temat dostępnego transportu publicznego (www.aptie.eu Dostępny Transport Publiczny w Europie, ang. Accessible Public Transport In Europe). W ramach projektu Mediate powstała również Platforma Użytkowników Końcowych (s. 12), która reprezentuje na poziomie europejskim osoby niepełnosprawne, osoby starsze oraz inne istotne grupy osób napotykających przeszkody w korzystaniu z transportu publicznego. Pomoże ona użytkownikom końcowym w monitorowaniu dostępności transportu publicznego i umożliwi im udzielanie porad dotyczących zwiększania jego dostępności, zarówno w ramach projektów europejskich, jak i realizowanych poza granicami Europy. 3
Wskaźniki dostępności Jednym z rezultatów projektu Mediate jest określenie zbioru wskaźników, które mogą zostać wykorzystane jako wspólny schemat dokonywania pomiarów dostępności transportu publicznego w całej Europie. Punktem początkowym procesu określania wskaźników był przegląd wcześniejszych inicjatyw i literatury badawczej. Identyfi kowanie i ustalanie wskaźników było procesem składającym się z wielokrotnych powtórzeń określonych etapów, w którym uczestniczyły grupy użytkowników końcowych, dostawcy usług transportowych i eksperci w dziedzinie transportu. Dzięki temu procesowi można mieć pewność, że rozpoznane zostały wszystkie istotne kwestie dotyczące dostępności transportu publicznego. Proces ten ułatwił też testowanie gromadzenia i analizowania danych, w którym brało udział 15 miast. Korzystanie ze wspólnych wskaźników może doprowadzić do porozumienia w sprawach dotyczących dostępności pomiędzy różnymi podmiotami, zarówno na poziomie europejskim, jak i lokalnym. Zbiór 10 wybranych wskaźników umożliwia władzom lokalnym badanie dostępności systemu transportowego w skali lokalnej lub regionalnej. Proces ustalania i oceny faktów stanowi okazję uzyskania wglądu w sytuację dotyczącą dostępności. W przypadku każdego wskaźnika ocena jakościowa opiera się na określeniu, czy dostępność jest brana pod uwagę w odniesieniu do wszystkich grup użytkowników i czy jest uwzględniana na wszystkich etapach planowania, wdrażania, monitorowania i oceny. Wskaźniki są instrumentami zarządzania nakierowanego na cel, gdyż umożliwiają monitorowanie skuteczności środków prowadzących do zwiększenia dostępności, identyfi kowanie mocnych i słabych stron, oraz określanie kwestii, w które należy włożyć więcej wysiłku. Powtarzany okresowo proces dokonywania pomiarów pozwala określić status, kierunek i tempo rozwoju. Aby zwiększyć dostępność systemu transportu publicznego, należy skoncentrować się na ulepszaniu dziedzin, w których wyniki pomiarów są niskie. Wskaźniki zostały pokrótce przedstawione w tabeli na następnej stronie. Pełne raporty na temat wskaźników, gromadzenia i analizy danych, oraz przeglądu wcześniejszych inicjatyw są dostępne (obecnie tylko w języku angielskim) w witrynie www.aptie.eu. 4
Wskaźniki dostępności Polityka i inwestycje Wskaźnik Plan dostępności Zaangażowanie użytkowników Zintegrowana polityka dostępności Ustalanie faktów i ocena Zapewnienie uaktualnionych planów i strategii dotyczących dostępności transportu miejskiego, oraz polityczne zaangażowanie na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym. Zaangażowanie osób starszych i niepełnosprawnych, jako napotykających zróżnicowane przeszkody, w prace prowadzone na wszystkich etapach planowania, wdrażania, monitorowania i oceny. W jaki sposób dostępność dla wszystkich jest włączana we wszystkie etapy kształtowania polityki, przez wszystkie podmioty: w planowanie fi zyczne, eksploatację, zamówienia, porozumienia na poziomie usług, wymogi kwalifi kacyjne, fi nansowanie i inwestycje, oraz zaangażowanie zainteresowanych stron. Świadczenie usług i standardy Wskaźnik Zaspokajanie potrzeb użytkowników Zachowywanie dostępności Polityka taryfowa i dostępne usługi Ustalanie faktów i ocena Uwzględnianie wszystkich użytkowników na wszystkich etapach kształtowania polityki: na etapie tworzenia polityki dotyczącej bezpieczeństwa osobistego, monitorowania skarg i satysfakcji klientów, szkolenia personelu i dostępności personelu. W jaki sposób plany, procedury i monitoring zapewniają zachowywanie dostępności. Polityka taryfowa, procedury zwrotu kosztów, oraz przystępność cen dla osób starszych i niepełnosprawnych. Dostępność transportu od drzwi do drzwi i usług specjalnych. Informacje, bilety, pojazdy i infrastruktura Wskaźnik Dostępne informacje Dostępne bilety Dostępne pojazdy i infrastruktura Ustalanie faktów i ocena Zapewnianie informacji przed podróżą i w trakcie podróży poprzez różne kanały informacyjne, w tym informacji dotyczących dostępności, odpowiednio do wymogów użytkowników, oraz informacji o utrudnieniach w podróży i nagłych wypadkach. Zapewnianie dużej grupie użytkowników szkoleń na temat podróżowania, obejmujących szeroki zakres tematów dotyczących przeszkód w korzystaniu z transportu. Łatwość kupowania i stemplowania biletów, zapewnienie prostych i intuicyjnych systemów oraz biletów multimodalnych na całą podróż. Połączone wysiłki wszystkich zainteresowanych podmiotów, nakierowane na zwiększenie dostępności i widoczności przystanków publicznej sieci komunikacyjnej. Obecność platform z ogłoszeniami głosowymi i wizualnymi oraz płaskie podjazdy i wejścia z dróg dla pieszych na platformy i do pojazdów. Dostępność pojazdów niskopodłogowych, obniżanych wejść/podjazdów, wyznaczonych miejsc dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, oraz ogłoszeń audio i wizualnych. Podróż bez przeszkód Wskaźnik Podróż bez przeszkód Ustalanie faktów i ocena Ułatwienie osobom starszym i niepełnosprawnym podróżowania środkami transportu publicznego, w tym przejazdów obejmujących więcej niż jedną linię lub środek transportu, uwzględniające informacje, bilety, systemy bezpieczeństwa i dostęp fi zyczny. 5
Narzędzie samooceny Narzędzie samooceny ma na celu zidentyfi kowanie słabych stron planowania i wdrażania rozwiązań w zakresie dostępnego transportu publicznego oraz opracowanie strategii poprawy, przy udziale różnych zainteresowanych stron i grup użytkowników końcowych. Narzędzie samooceny jest oparte na zasadach Kompleksowego Zarządzania Jakością. Doskonała polityka jest tu rozumiana jako efekt powtarzanego cyklu planowania wdrażania oceny. Wszystkie etapy tego cyklu są poddawane krytycznej ocenie, w wyniku czego proponuje się strategie poprawy. Jakość jest rezultatem rozwoju, a nie chwilowego projektu. Jeśli chce się szybko biegać, trzeba najpierw nauczyć się raczkowania i chodzenia. Wiele różnych podmiotów odgrywa ważną rolę w zapewnieniu faktycznej dostępności danego systemu transportowego i każdy z nich może przejąć inicjatywę dotyczącą samooceny. W trakcie pierwszej fazy procesu samooceny należy wyznaczyć grupę oceniającą, składającą się z użytkowników, polityków, urzędników, operatorów, władz i moderatora. Moderator to niezależna osoba, posiadająca wiedzę na temat Kompleksowego Zarządzania Jakością i dostępności transportu publicznego, która może pomóc w utworzeniu grupy oceniającej. Ostateczny skład tej grupy zależy od czynników specyfi cznych dla danej lokalizacji, takich jak typ systemu transportu publicznego, liczba operatorów i władz, oraz rodzaj zaangażowanych władz rządowych. Centralnym elementem samooceny jest ustrukturowana dyskusja z użytkownikami i dostawcami poszczególnych części łańcucha podróży. Kluczowe są w tym przypadku potrzeby użytkowników: nie chcemy przecież rozwiązywać niewłaściwych problemów. INICJATYWA podjęta przez użytkowników, polityków, urzędników, operatorów i władze Wybór Utworzenie grupy oceniającej moderatora PROCES SAMOOCENY MODERATOR SUIVI Indywidualna ocena dokonana przez członków grupy oceniającej użytkownicy politycy urzędnicy operatorzy Spotkanie 1: Wspólna ocena dokonana przez grupę oceniającą i ustalenie poziomu jakości dostępności transportu Spotkanie 2: Ustalenie celów i sposobów działania Rapport d évaluation et plan de qualité Intégration des résultats dans la politique et recommandations użytkownicy politycy urzędnicy operatorzy W ramach przygotowania do pierwszego spotkania członkowie grupy oceniającej wypełniają Formularz Samooceny, który jest opracowany odpowiednio do dziesięciu modułów polityki, opisujących dostępność transportu publicznego i proces kształtowania polityki. Członkowie grupy oceniającej są proszeni o to, aby dla każdego tematu w obrębie danego modułu określić poziom rozwoju: podejście tymczasowe (poziom 1), podejście izolowane (poziom 2), podejście systematyczne (poziom 3) i podejście zintegrowane (poziom 4). W przypadku każdego tematu podane są praktyczne opisy typowych przykładów wywodzących się z innych miast, odpowiednio do poziomu rozwoju. Poziom rozwoju określa się, zaznaczając jedną lub więcej charakterystyk, które odpowiadają rzeczywistej lokalnej sytuacji w obszarze poddawanym ocenie. 6
Wyniki samooceny w ramach projektu Mediate M1 Potrzeby użytkowników M9 Ocena i efekty M2 Kierownictwo M8 Podróż bez przeszkód M3 Przyjęte wytyczne i polityka M7 Edukacja i szkolenia M4 Środki i personel M6 Informacje i bilety Poziom 4: podejście zintegrowane Poziom 3: podejście systematyczne Poziom 2: podejście izolowane Poziom 1: podejście tymczasowe M5 Pojazdy i infrastruktura Poziom rozwoju poszczególnych modułów Cel działań ukierunkowanych na poprawę Celem pierwszego spotkania jest osiągnięcie porozumienia co do poziomu rozwoju w ramach każdego z tematów w obrębie modułu. Różne doświadczenia i role członków grupy oceniającej są odzwierciedlone w dokonanej przez nich indywidualnej ocenie modułów. Kluczowym elementem samooceny jest dyskusja na temat tych zróżnicowanych, czasami wzajemnie niezgodnych punktów widzenia, gdyż prowadzi ona do wypracowania wskazówek dotyczących poprawy sytuacji. Dyskusja koncentruje się na zrozumieniu różnic w ocenach wydanych przez poszczególnych członków grupy oraz wykryciu mocnych stron i elementów wymagających ulepszenia, a nie na oskarżaniu siebie nawzajem. Wspólnym celem samooceny jest zwiększenie dostępności systemu transportu publicznego, a pierwsza sesja pozwala uzyskać wgląd w zarówno mocne, jak i słabe strony polityki dotyczącej dostępności. Druga sesja jest zatem poświęcona ustaleniu celów na przyszłość oraz podjęciu decyzji co do konkretnych działań, jakie trzeba będzie wykonać w nadchodzących latach. W trakcie drugiej sesji należy też przedyskutować dalsze postępowanie i zakres obowiązków. Narzędzie samooceny zostało przetestowane w ramach projektu Mediate i okazało się pomocne w identyfi kowaniu tych obszarów, które w największym stopniu wymagają ulepszenia. Z jednej strony, ułatwia ono prowadzenie ustrukturowanej dyskusji na temat wszystkich zróżnicowanych elementów, które przyczyniają się do zapewnienia dostępnego transportu publicznego. Z drugiej strony, praca z formularzem samooceny, jako opracowanym na podstawie współczesnych przykładów dotyczących każdego poziomu rozwoju, stanowi również inspirację do podjęcia konkretnych działań. Doświadczenia przeprowadzone z narzędziem samooceny w Lizbonie i we Flandrii pozwoliły uwidocznić jego zalety. Niezwykle wartościowe okazało się zgromadzenie przy jednym stole zarówno użytkowników, jak i dostawców poszczególnych części łańcucha podróży, oraz przeprowadzenie szczegółowych dyskusji dotyczących jakości, opartych na polityce, faktach i doświadczeniach. Narzędzie samooceny jest więc bardzo pożytecznym narzędziem dla miast, które chcą zwiększyć dostępność swoich systemów transportowych. 7
Przewodnik po dobrych praktykach Przewodnik po dobrych praktykach podaje przykłady z zakresu polityki i programów zwiększania dostępności transportu publicznego i stref pieszych dla osób starszych i niepełnosprawnych, zaczerpnięte z różnych miast w całej Europie. Ma on na celu wspomożenie władz i dostawców transportu publicznego w planowaniu i wdrażaniu ulepszeń dotyczących dostępności, poprzez przekazywanie informacji o tym, w jaki sposób te kwestie zostały potraktowane w innych miejscach. Przykłady te zostały zaczerpnięte zarówno z miast dużych, jak i małych. Należą do nich miasta, które już od dawna angażują się w zapewnianie dostępności transportu oraz posiadają potrzebne do tego fundusze, jak również miasta zajmujące się kwestią dostępności po raz pierwszy, dysponujące skromnym budżetem oraz obciążone starą i niedostępną infrastrukturą i pojazdami. 8 Przewodnik podaje wskazówki dotyczące dobrych praktyk w dziewięciu kluczowych obszarach polityki, planowania i działania: Kierownictwo i wizja: Niezwykle istotne jest zaangażowanie na najwyższym szczeblu organizacji. Inicjatywy organizacyjne i polityczne: Dysponowanie właściwymi strukturami i rozwiązaniami politycznymi stanowi podstawę zapewniania lepszego dostępu do transportu. Szkolenie personelu jest niezbędne, aby rozwinąć kulturę świadomości i zrozumienia w całej organizacji. Szkolenia dla pasażerów dotyczące podróżowania: Osoby starsze i niepełnosprawne, które obawiają się podróżowania, mogą zacząć korzystać z transportu publicznego, jeżeli otrzymają właściwe wsparcie. Opinie pasażerów i systemy monitorowania: Osoby starsze i niepełnosprawne muszą być zaangażowane w monitorowanie sprawności funkcjonowania systemów i obiektów, oraz przekazywać władzom swoje opinie na ten temat. Dostępne systemy informacji i komunikacji: Właściwe informacje umożliwiają ludziom podejmowanie świadomych decyzji o tym, dokąd, w jaki sposób i kiedy mogą podróżować bez żadnych obaw. Zapewnienie płaskich wejść i podjazdów w całym systemie transportowym: Wciąż wykorzystywana w wielu miastach stara i niedostępna infrastruktura transportowa oraz utrudnienia istniejące w miastach o starej zabudowie często stwarzają problemy. Ulepszenia infrastruktury i strefy dla pieszych: Największe przeszkody związane z mobilnością często znajdują się na ulicach i chodnikach, czyli w miejscach, w których każda podróż zaczyna się i kończy. Usunięcie tych przeszkód jest kwestią priorytetową. Systemy sprzedaży biletów: W przypadku osób niewidomych i niepełnosprawnych złożone projekty i skomplikowana obsługa systemów sprzedaży biletów często oznaczają, że osoby te nie mogą samodzielnie kupować biletów. Podejście polegające na zastosowaniu projektowania uniwersalnego może sprawić, że korzystanie z tych systemów będzie łatwiejsze dla wszystkich.
Przykłady podane w Przewodniku są oparte na pewnych podstawowych i nienaruszalnych zasadach. Wszystkie te zasady: Uwzględniają zaangażowanie osób starszych i niepełnosprawnych na każdym etapie procesu zwiększania dostępności transportu; Mają na celu zapewnienie całkowitej mobilności, umożliwiającej osobom starszym i niepełnosprawnym podróżowanie bez wsparcia lub interwencji innych osób; Szanują godność osób starszych i niepełnosprawnych; Koncentrują się na przeszkodach stwarzanych przez niewłaściwie zaprojektowane systemy lub pojazdy, a nie na rodzajach niepełnosprawności użytkowników transportu publicznego. Przewodnik zawiera 27 przykładów dobrych praktyk z 15 krajów. Przykłady przedstawione w Przewodniku obejmują: Dostarczanie personalizowanych informacji w czasie rzeczywistym poprzez SMS lub inne rozwiązania technologiczne w Berlinie i Wiedniu. Uniwersalne podejście projektowe do zwiększania dostępności transportu wodnego w Rogaland w Norwegii oraz do modernizacji stacji i nowych pojazdów w Katalonii w Hiszpanii. Znaczne zwiększenie satysfakcji klientów korzystających z Linii Kolejowych w Luksemburgu, poprzez współpracę z organizacjami osób niepełnosprawnych, mającą na celu zapewnienie szkoleń dla pracowników pierwszej linii. Usługi Travel Mentoring w Londynie i Compagnons de Voyages w Paryżu, zapewniające wsparcie dla osób starszych i niepełnosprawnych, oraz zachęcające do samodzielnego podróżowania. Plan zapewnienia wolnego od przeszkód dostępu dla pieszych w Lizbonie, realizowany mimo trudności związanych ze stromymi wzniesieniami, wąskimi ulicami i nierównymi chodnikami, oraz niskokosztowe podejście do zwiększenia dostępności dla pieszych w Helsingborg w Szwecji. Grupa Robocza w Pradze, składająca się z osób starszych i niepełnosprawnych, mająca na celu inicjowanie i ukierunkowywanie projektów zwiększających dostępność transportu. Dostępne maszyny do sprzedaży biletów w metrze w Barcelonie, w opracowywaniu których brały udział osoby niepełnosprawne, począwszy od najwcześniejszej fazy projektowania. Realizacja długoterminowego i szeroko zakrojonego celu strategicznego w Berlinie, polegającego na stworzeniu miasta bez barier, obejmuje wszystkie systemy transportu publicznego w mieście. Władze metra w Kopenhadze upewniły się, że wyciągnięto odpowiednie wnioski z problemów dotyczących dostępności, które miały miejsce w przypadku wcześniejszych linii, dzięki czemu wszystkie nowo budowane linie będą w pełni dostępne dla wszystkich. 9
APTIE - Portal internetowy poświęcony dostępności transportu publicznego www.aptie.eu www.accessiblepublictransportineurope.eu 10
APTIE W ramach projektu Mediate utworzono portal internetowy, w którym pod jednym dachem zgromadzone zostały różne informacje i odnośniki dotyczące szerokiego zakresu tematów związanych z dostępnością transportu publicznego. Portal ten został nazwany APTIE (ang. Accessible Public Transport In Europe Dostępny Transport Publiczny w Europie) i jest dostępny pod adresem www.aptie.eu (oraz www.accessiblepublic TransportInEurope.eu). W portalu można znaleźć dziesiątki studiów przypadku, ustrukturowanych według tych samych dziewięciu obszarów polityki, planowania i działania, których dotyczy Przewodnik po dobrych praktykach (s. 8). Portal zawiera również informacje o wszystkich wynikach projektu Mediate i odnośniki do tych wyników (wskaźników, narzędzia samooceny, przewodnika po dobrych praktykach, platformy użytkowników końcowych). Co więcej, portal zawiera kilka stron poświęconych politykom i standardom dotyczącym dostępności w Europie i poza jej granicami, a także informacje o szkoleniach i badaniach naukowych, łącza do innych witryn, wiadomości o organizowanych wydarzeniach i informacje kontaktowe. Portal APTIE ma też silną wbudowaną wyszukiwarkę, pozwalającą na wyszukiwanie zagadnień zarówno w portalu, jak i w innych, tematycznie powiązanych witrynach. Odwiedzający mogą również przedstawiać własne sugestie dotyczące uwzględnienia dodatkowych witryn. Portal jest zgodny z najnowszymi międzynarodowymi standardami dostępności (WCAG 2.0). W ramach opracowania grafi cznego portalu wybrano przystępne kolory, znaki i rozmiary czcionek. Odwiedź www.aptie.eu! 11
Utworzenie Europejskiej Platformy Użytkowników Końcowych Podstawowym działaniem w ramach projektu Mediate było utworzenie Platformy Użytkowników Końcowych (ang. End User Platform, EUP) i zarządzanie nią. Platforma ta reprezentuje na poziomie europejskim osoby starsze, osoby niepełnosprawne i inne istotne grupy osób, które napotykają przeszkody w korzystaniu z transportu publicznego. Miasta i operatorzy transportu czasem borykają się z trudnościami związanymi z zapewnieniem dostępnego transportu publicznego (i ocenieniem jego jakości), ze względu na złożoną grupę produktów i usług, które łącznie przesądzają o dostępności tego systemu. Dlatego rzeczą niezwykle ważną jest uwzględnienie grup użytkowników końcowych oraz odpowiednich zainteresowanych stron w procesie kształtowania polityki, oraz zapewnienie im właściwych struktur. W ramach projektu Mediate zgromadzono 11 organizacji zrzeszających użytkowników, które funkcjonują na poziomie europejskim, krajowym i lokalnym, oraz zajmują się szerokim zakresem funkcjonalnych ograniczeń w dostępie do transportu. Członkowie EUP zostali dobrani na podstawie ich wiedzy specjalistycznej w tym zakresie oraz ich zaangażowania i zainteresowania celami i działaniami Mediate. Wzięto pod uwagę także równość płci członków i zróżnicowanie reprezentowanych przez nich regionów geografi cznych. W trakcie trwania projektu członkowie EUP byli w kilku przypadkach proszeni o przysłużenie się nam swoim doświadczeniem, wiedzą specjalistyczną i radami w odniesieniu do następujących kwestii: Przekazywanie informacji o lokalnych praktykach i innych istotnych inicjatywach; Defi niowanie wskaźników dotyczących dostępności transportu publicznego; Dostarczanie danych odnoszących się do określonych lokalizacji, aby pomóc w defi niowaniu i weryfi kowaniu wskaźników; Pomoc w opracowaniu narzędzia samooceny, przy użyciu wszelkiej posiadanej wiedzy; Przyczynianie się do przygotowania katalogu dobrych praktyk, poprzez przedstawianie odpowiednich studiów przypadku. Zaangażowanie członków EUP doprowadziło także do powstania synergii między różnymi organizacjami i samym projektem, polegającej na rozpowszechnianiu informacji o istotnych wydarzeniach, łączeniu inicjatyw podejmowanych przez te organizacje z wydarzeniami Mediate, oraz tworzeniu platformy wymiany informacji o dobrych praktykach. Wszystkie wyniki działań Platformy, w tym Księga Działania EUP, są dostępne w portalu internetowym www.aptie.eu (obecnie tylko w języku angielskim). 12
W stronę długoterminowej przydatności Platformy Użytkowników Końcowych Mediate dąży do zapewnienia przyszłości Platformy Użytkowników Końcowych, jako wykraczającej poza czas trwania projektu. Trwała Platforma Użytkowników Końcowych gromadziłaby ekspertów w dziedzinie dostępności oraz umożliwiałaby monitorowanie dostępności transportu publicznego i udzielanie porad dotyczących dostępności w ramach projektów prowadzonych zarówno w Europie, jak i poza jej granicami. Trwale działająca platforma mogłaby też podjąć się wykonywania określonych zadań związanych z ogólnie pojętym transportem i dostępnością, na przykład testując urządzenia i metodologie, oceniając jakość narzędzi i procedur, a także funkcjonując jako grupa współpracy i rozpowszechniania informacji. Co więcej, stanowiłaby niewygasające źródło informacji i wartościową organizację konsultingową, udzielającą porad europejskim, krajowym i regionalnym władzom i instytucjom. Platforma Użytkowników Końcowych chce wnieść swój wkład w kolejne dyskusje dotyczące dostępności na poziomie europejskim i jest gotowa do wzięcia udziału zarówno w nowych projektach, jak i w działaniach politycznych, aby zapewnić, że głosy użytkowników będą słyszane i brane pod uwagę. Miasta i operatorzy transportu odniosą zdecydowane korzyści z aktywnej współpracy z EUP. Organizacja uczestnicząca w EUP AGE Europejska Platforma Ludzi Starszych Konfederacja Organizacji Rodzinnych w Unii Europejskiej Europejska Koncepcja Dostępności Europejskie Forum Osób Niepełnosprawnych Europejska Sieć na rzecz Niezależnego Życia Europejska Unia Niewidomych Europejska Unia Niesłyszących Stowarzyszenie Psy Przewodnicy dla Niewidomych Europejskie Zrzeszenie Stowarzyszeń Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną i ich Rodzin Narodowa Konwencja Emerytów Mouvement Social des Aînés Asbl Kraj UE - Belgia UE - Belgia UE - Luksemburg UE - Belgia UE - Hiszpania UE - Zjednoczone Królestwo UE - Belgia Zjednoczone Królestwo UE - Belgia Zjednoczone Królestwo Belgia
Pedro Homem de Gouveia (CML) Co dalej? Projekt Mediate osiągnął znaczące wyniki, które powinny pomóc w mierzeniu, ocenianiu i zwiększaniu dostępności transportu publicznego. W ramach projektu opracowano pożyteczne narzędzia dla miast i operatorów transportu, które zostały rozpowszechnione wśród szerokiej grupy odbiorców oraz w całym społeczeństwie. Projekt zgromadził również w odpowiednio ustrukturowany sposób wszystkie istotne zainteresowane strony związane z transportem publicznym (władze, operatorów, producentów, użytkowników końcowych), aby wspólnie przeprowadzić innowacyjne doświadczenie w zakresie kształtowania polityki. Ponieważ do zapewnienia pełnej dostępności systemów transportu miejskiego prowadzi jeszcze długa droga, istnieją poważne powody, by w przyszłości wykorzystać wyniki osiągnięte w ramach projektu Mediate (narzędzia i metodologie, jak również doświadczenie uczestników projektu). Partnerzy projektu Mediate z radością powitaliby więc każdą inicjatywę, która wykorzystywałaby wyniki tego projektu w celu zwiększenia dostępności transportu publicznego. 14
C:100 M:50 Y:30 K:15 R:0 G: 98 B:132 #006284 C:0 M:40 Y:100 K:0 R:250 G: 166 B:26 #FAA61A Partnerzy Mediate AGE: AGE to Europejska Sieć zrzeszająca ponad 150 organizacji, których członkami są osoby w wieku powyżej 50 lat z państw UE-25. AGE ma na celu nagłaśnianie i promowanie interesów starszych obywateli i zwiększanie świadomości co do kwestii, które są dla nich najbardziej istotne. AGE ma funkcjonować jako most pomiędzy swoimi organizacjami członkowskimi i Instytucjami UE, aby zapewnić, że sprawy dotyczące osób starszych są ujęte w planach działania UE i że ich opinie są brane pod uwagę w rozwoju polityki UE. www.age-platform.eu IMOB: IMOB to instytut badań transportowych na Uniwersytecie w Hasselt, który opracowuje zrównoważone rozwiązania problemów multimodalnych związanych z bezpieczeństwem ruchu drogowego, transportem i logistyką. www.uhasselt.be/imob Polis: Polis to sieć europejskich miast i regionów, które wspólnie opracowują innowacyjne technologie i rozwiązania polityczne dotyczące lokalnego transportu. Polis wspiera wymianę doświadczeń i przekazywanie wiedzy między europejskimi miastami i regionami oraz organizacjami związanymi z transportem. Polis promuje współpracę w całej Europie, mającą na celu udostępnienie badań i innowacji w zakresie transportu miastom i regionom, które organizacja ta reprezentuje na poziomie europejskim. www.polis-online.org SINTEF (koordynator): SINTEF to największa niezależna fundacja badawcza w Skandynawii, mająca swoją siedzibę w Norwegii. SINTEF zatrudnia około 2000 pracowników, tworzących multidyscyplinarną grupę badawczą dysponującą szerokim zakresem wiedzy i doświadczenia, specjalizującą się w takich dziedzinach, jak zdrowie, teleinformatyka, transport, energetyka morska, materiały i chemia, infrastruktura i technologia budownictwa. Dziedzinami badań fundacji SINTEF, które mają znaczenie dla projektu Mediate, są transport, badania dotyczące niepełnosprawności, projektowanie uniwersalne i dostępność. www.sintef.no Timenco: Timenco to niezależna agencja konsultingowa specjalizująca się w polityce dotyczącej ruchu drogowego, zlokalizowana w Leuven w Belgii. Timenco cieszy się doskonałą opinią w takich dziedzinach, jak polityka dotycząca ruchu rowerowego, bezpieczeństwo ruchu drogowego, transport publiczny i zarządzanie jakością w planowaniu mobilności. Spółka ta jest związana ze spółką konsultingową Ligtermoet & Partners, zajmującą się polityką dotyczącą ruchu drogowego, działającą w mieście Gouda w Holandii. www.timenco.be TIS.pt: TIS to skrót oznaczający Transport, Innowację i Systemy (ang. Transport, Innovation and Systems). Jest to portugalska firma prywatna, zajmująca się konsultingiem, badaniami i rozwojem wiedzy w zakresie transportu i systemów mobilności. Misją spółki jest zapewnianie wartości klientom i udziałowcom, dzięki opracowywaniu zrównoważonych rozwiązań, korzystnych pod względem gospodarczym, społecznym i środowiskowym, oraz ścisłemu respektowaniu zasad etycznych. Dzięki swojej działalności w dziedzinie badań naukowych spółka znajduje się w dobrej sytuacji, gdyż zajmuje się jednocześnie kwestiami naukowymi, technologicznymi i społecznymi. www.tis.pt Transport dla Londynu (ang. Transport for London, TfL): Transport dla Londynu to zintegrowana organizacja odpowiadająca za system transportowy w stolicy Zjednoczonego Królestwa. Jest ona częścią grupy Władz Wielkiego Londynu (ang. Greater London Authority, GLA), a współpracując z Burmistrzem Londynu, opracowuje i wdraża przyjęte przez niego strategie transportowe. Organizacja Transport dla Londynu dąży do osiągnięcia pozycji światowego lidera w zakresie transportu, zapewniając bezpieczny, niezawodny i zintegrowany transport wszystkim mieszkańcom Londynu. www.tfl.gov.uk TTR: Firma Transport & Travel Research (TTR) jest średniej wielkości spółką konsultingową o ustalonej pozycji, specjalizującą się w dziedzinie badań naukowych dotyczących polityki transportowej. Spółka ta koncentruje się na roli, jaką odgrywa transport w szerszym kontekście zrównoważonego rozwoju i integracji społecznej. www.ttr-ltd.com 15
Więcej informacji Aby uzyskać więcej informacji o projekcie Mediate, odwiedź portal www.aptie.eu. Możesz też skontaktować się z nami pod adresem info@mediate-project.eu lub polis@polis-online.org.