RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 176574 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 308582 (22) Data zgłoszenia: 13.05.1995 (51) IntCI6: B28B 7/28 B28B 23/00 B28B 1/14 (54) Sposób wykonywania gipsowych pustaków (43) Zgłoszenie ogłoszono: 25.11.1996 BUP 24/96 (73) Uprawniony z patentu: Sewastianowicz Wacław Paweł, Gdynia, PL Jaczewski Andrzej, Gdynia, PL (72) Twórcy wynalazku: Wacław Paweł Sewastianowicz, Gdynia, PL Andrzej Jaczewski, Gdynia, PL (45) O udzieleniu patentu og ł szono: 30.06.1999 WUP 06/99 (74) Pełnomocnik: Popławski Czesław PL 176574 B1 (57) 1. Sposób wykonywania gipsowych pustaków polegający na wprowadzeniu płynnej mieszanki gipsowej do formy, w której następuje proces tężenia gipsu, znamienny tym, że w formie (1), korzystnie o kształcie prostopadłościanu, umieszcza się równolegle do podstawy formy (1) co najmniej jedną wkładkę izolacyjną(2) w kształcie rury o dowolnym przekroju, która wykonana jest z materiału elastycznego, korzystnie z kartonu bądź tektury, po czym do formy (1) wprowadza się płynną mieszankę gipsową (3) w ten sposób, że wewnątrz wkładki izolacyjnej (2) pozostawia się wolną przestrzeń, zaś po stężeniu mieszanki gipsowej (3) w gotowym bloku pozostawia się wkładkę izolacyjną(2). Fig. 1. Fig.2.
Sposób wykonywania gipsowych pustaków Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób wykonywania gipsowych pustaków polegający na wprowadzeniu płynnej mieszanki gipsowej do formy, w której następuje proces tężenia gipsu, znamienny tym, że w formie (1), korzystnie o kształcie prostopadłościanu, umieszcza się równolegle do podstawy formy (1) co najmniej jedną wkładkę izolacyjną (2) w kształcie rury o dowolnym przekroju, która wykonana jest z materiału elastycznego, korzystnie z kartonu bądź tektury, po czym do formy (1) wprowadza się płynną mieszankę gipsową (3) w ten sposób, że wewnątrz wkładki izolacyjnej (2) pozostawia się woln ą przestrzeń, zaś po stężeniu mieszanki gipsowej (3) w gotowym bloku pozostawia się wkładkę izolacyjną (2). 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że w formie (1) rozmieszcza się symetrycznie dwie wkładki izolacyjne (2) o kształcie rury o przekroju kołowym. 3. Sposób według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że gotowy blok tnie się na części, w ten sposób, aby w każdej części pozostawała co najmniej jedna część wkładki izolacyjnej (2). 4. Sposób według zastrz. 3, znamienny tym, że gotowy blok tnie się na jednakowe części. 5. Sposób wykonywania gipsowych pustaków polegający na wprowadzeniu płynnej mieszanki gipsowej do formy, w której następuje proces tężenia gipsu, znamienny tym, że w formie (1), korzystnie o kształcie prostopadłościanu, umieszcza się równolegle do podstawy formy (1) co najmniej jeden trzpień (4), po czym poprzez owinięcie go materiałem elastycznym, korzystnie kartonem bądź papierem tworzy się wkładkę izolacyjną (2), a następnie do formy (1) wprowadza się płynną mieszankę gipsową (3), zaś po stężeniu mieszanki gipsowej (3) wyciąga się trzpień (4) z formy (1), a w gotowym bloku pozostawia się wkładkę izolacyjną (2). 6. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że w formie (1) rozmieszcza się symetrycznie dwa trzpienie (4) o przekroju poprzecznym w kształcie prostokąta z zaokrąglonymi narożami. 7. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że w formie (1) umieszcza się trzpień (4) o przekroju poprzecznym w kształcie prostokąta z zaokrąglonymi narożami, zaś na ściankach uformowanej na trzpieniu (4) wkładki izolacyjnej (2) przykleja się puszki (6). 8. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że puszki (6) przykleja się na ściance górnej i dolnej wkładki izolacyjnej (2), przy czym puszki (6) rozmieszcza się korzystnie symetrycznie, w dwóch rzędach, na każdej z tych ścianek. 9. Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że puszki (6) przykleja się na ściankach bocznych wkładki izolacyjnej (2), przy czym puszki (6) rozmieszcza się korzystnie symetrycznie, w jednym rzędzie, na każdej z tych ścianek, zaś formę (1) wypełnia się płynną mieszanką gipsową (3) do górnej krawędzi trzpienia (4). 10. Sposób według zastrz. 5, znamienny tym, że w formie (1) umieszcza się trzpień (4), którego górna i dolna ścianka są względem siebie równoległe, a boczne ścianki są lekko zbieżne ku podstawie formy (1), zaś na każdej z tych ścianek wyprofilowane są wzdłużne wcięcia (5), przy czym krawędzie dolne trzpienia (4) są zaokrąglone. 11. Sposób według zastrz. 10, znamienny tym, że formę (1) wypełnia się mieszanką gipsową (3) do górnych krawędzi trzpienia (4). 12. Sposób według zastrz. 5 albo 6, albo 7, albo 8, albo 9, albo 10, albo 11, znamienny tym, że gotowy blok tnie się na części, w ten sposób, aby w każdej części pozostawała co najmniej jedna część wkładki izolacyjnej (2). 13. Sposób według zastrz. 12, znamienny tym, że gotowy blok tnie się na jednakowe części. * * *
176 574 3 Przedmiotem wynalazku jest sposób wykonywania gipsowych pustaków przeznaczonych zwłaszcza do wykonywania ścian budynku. Znane są sposoby wykonywania gipsowych pustaków polegające na wprowadzaniu płynnej mieszanki gipsowej do formy, w której następuje proces tężenia gipsu, zaś pustaki w zależności od kształtu formy otrzymują żądany kształt. Znane są gipsowe pustaki z otworem bądź otworami przelotowymi. Znane są również pustaki nadprożowo-wieńcowe o odpowiednio wyprofilowanym kształcie stosowane jako elementy wykończeniowe. Ściany budowli wykonywane s ą poprzez stawianie pustaków jeden na drugim i wykańczanie pustakami nadprożowo-wieńcowymi. Utworzone przez otwory pustaków kanały wypełniane są betonem bądź innym materiałem, w celu uformowania słupów nośnych, nadproży, wieńców i innych elementów konstrukcyjnych, a także w celu wypełnienia powstałych przy budowie ściany pustek. W wyniku wlewania do otworów płynnej mieszanki cementowej, woda zarobowa wchłaniana jest przez gipsowe pustaki, co niekorzystnie wpływa na ich własności fizyczno-mechaniczne. Ponadto po uformowaniu słupów nośnych na granicy faz pomiędzy gipsowym pustakiem, a betonowym słupem zachodzą niekorzystne reakcje chemiczne, które osłabiają wytrzymałość konstrukcji. Wykonywanie gipsowych pustaków w znany sposób jest operacją kłopotliwą, a jej zmechanizowanie napotyka na trudności związane z właściwościami fizycznymi tężejącej masy gipsowej takimi jak zwiększanie obojętności i duża penetracja szczelin. Celem wynalazku jest usunięcie wskazanych powyżej niedogodności poprzez opracowanie sposobu wytwarzania takich gipsowych pustaków, których konstrukcja zapewniać będzie ochronę przed niekorzystnym wzajemnym oddziaływaniem gipsu, wody zarobowej i betonu zarówno w trakcie budowy ścian jak i po jej wykonaniu. Sposób według wynalazku charakteryzuje się tym, że w formie, korzystnie o kształcie prostopadłościanu, umieszcza się co najmniej jedną wkładkę izolacyjną w kształcie rury o dowolnym przekroju, która wykonana jest z materiału elastycznego korzystnie z kartonu bądź tektury. Do formy wprowadza się płynną mieszankę gipsową, w ten sposób, że wewnątrz wkładki izolacyjnej pozostawia się wolną przestrzeń, zaś po stężeniu mieszanki gipsowej, w gotowym bloku pozostawia się wkładkę izolacyjną. Korzystnie w formie rozmieszcza się symetrycznie dwie wkładki izolacyjne w kształcie rury o przekroju kołowym. W celu otrzymania pustaków o mniejszych gabarytach gotowy blok tnie się korzystnie na równe części, w ten sposób, aby w każdej części pozostawała co najmniej jedna część wkładki izolacyjnej. Inna odmiana wynalazku charakteryzuje się tym, że w formie, korzystnie o kształcie prostopadłościanu, umieszcza się co najmniej jeden trzpień, po czym poprzez owinięcie go materiałem elastycznym, korzystnie kartonem bądź papierem, tworzy się na nim wkładkę izolacyjną. Następnie do formy wprowadza się płynną mieszankę gipsową, zaś po stężeniu mieszanki gipsowej wyciąga się z formy trzpień, a w gotowym bloku pozostawia się wkładkę izolacyjną. W celu uzyskania żądanych kształtów pustaków w formie umieszcza się trzpienie o różnym przekroju i w różnej liczbie, które w całości zalewa się płynną mieszanką gipsową bądź tylko do ich górnej krawędzi. Korzystnie w formie rozmieszcza się symetrycznie dwa trzpienie o przekroju poprzecznym w kształcie prostokąta z zaokrąglonymi narożami. W innym korzystnym wariancie tej odmiany wynalazku w formie umieszcza się trzpień, o przekroju poprzecznym w kształcie prostokąta z zaokrąglonymi narożami, zaś na ściankach uformowanej na trzpieniu wkładki izolacyjnej przykleja się puszki. W jednej wersji tego wariantu na
4 176 574 górnej i dolnej ściance wkładki izolacyjnej przykleja się puszki, przy czym rozmieszcza się je korzystnie symetrycznie, w dwóch rzędach, na każdej z tych ścianek. W innej wersji tego wariantu puszki przykleja się na ściankach bocznych wkładki izolacyjnej, przy czym rozmieszcza się je korzystnie symetrycznie, w jednym rzędzie, na każdej z tych ścianek, zaś formę wypełnia się płynną mieszanką gipsową do górnych krawędzi trzpienia. W jeszcze innym korzystnym wariancie wynalazku w formie umieszcza się trzpień, którego górna i dolna ścianka są względem siebie równoległe, zaś boczne ścianki są lekko zbieżne ku podstawie formy, a na każdej z tych bocznych ścianek wyprofilowane są wzdłużne wcięcia, przy czym krawędzie dolne trzpienia są zaokrąglone. W celu otrzymania pustaków o mniejszych gabarytach gotowy blok tnie się korzystnie na jednakowe części, w ten sposób, aby w każdej części pozostawała co najmniej jedna część wkładki izolacyjnej. Dzięki zastosowaniu wkładek izolacyjnych wykonane sposobem według wynalazku gipsowe pustaki, po ułożeniu z nich ściany, nie są narażone w trakcie procesu formowania słupów nośnych na niekorzystne oddziaływanie wody zarobowej. Gips pozostaje również fizycznie oddzielony od betonu po uformowaniu słupów nośnych, co zabezpiecza przed niekorzystnymi reakcjami chemicznymi zachodzącymi pomiędzy gipsem a betonem lub innymi materiałami użytymi do wykonywania ściany. Sposób według wynalazku umożliwia również zmechanizowanie produkcji pustaków, gdyż otrzymane z wielkogabarytowych form gipsowe bloki można w prosty sposób mechanicznie pociąć na pustaki o mniejszych gabarytach. Sposób według wynalazku przedstawiony jest bliżej w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia formę z dwoma wkładkami rurowymi w widoku z góry, a fig. 2 tę formę, wypełnioną m ieszanką gipsową, w przekroju poprzecznym, fig. 3 przedstawia formę z dwoma trzpieniami w widoku z góry, a fig. 4 tę formę, wypełnioną mieszanką gipsową, w przekroju poprzecznym wzdłuż linii A-A, fig. 5 przedstawia formę z trzpieniem i przyklejonymi puszkami do uformowanej na nim wkładki izolacyjnej, w widoku z góry, a fig. 6 tę formę, wypełnioną mieszanką gipsową, w przekroju poprzecznym wzdłuż linii B-B, fig. 7 przedstawia formę z trzpieniem i przyklejonymi puszkami do uformowanej na nim wkładki izolacyjnej, w widoku z góry, a fig. 8 tę formę, wypełnioną mieszanką gipsową do górnych krawędzi trzpienia, w przekroju poprzecznym wzdłuż linii C-C, fig. 9 przedstawia formę z trzpieniem posiadającym wyprofilowane wcięcie w widoku z góry, a fig. 10 tę formę, wypełnioną mieszanką gipsową do górnych krawędzi trzpienia, w przekroju poprzecznym wzdłuż linii D-D, fig. 11 gotowy blok gipsowy w widoku z boku, fig. 12 przekrój gotowego pustaka, wykonanego w formie pokazanej na fig. 3, wzdłuż linii A-A, fig. 13 przekrój gotowego pustaka, wykonanego w formie pokazanej na fig. 5 wzdłuż linii B-B, zaś fig. 14 przekrój gotowego pustaka, wykonanego w formie pokazanej na fig. 9, wzdłuż linii D-D. Przykład 1 W formie 1 przedstawionej na rysunku fig. 1 i fig. 2 o gabarytach 6 0 x 3 0 x 2 1 0 cm umieszcza się dwie wkładki izolacyjne 2 wykonane z kartonowych rur o przekroju φ 180 mm, przy czym rozmieszcza się je równolegle do podstawy formy 1, zachowując odstępy pomiędzy nimi wynoszące około 10 cm. Formę 1 wypełnia się płynną mieszankę gipsową 3 w ten sposób, że przestrzeń wewnątrz wkładek izolacyjnych 2 pozostawia się pustą. Po stężeniu mieszanki gipsowej 3, gotowy blok wyjmuje się z formy 1 i tnie się piłą mechaniczną, wzdłuż linii E-E zaznaczonej na rysunku fig. 11, na siedem jednakowych części o wymiarach 60 x 30 x 30 cm. Przykład 2 W formie 1 przedstawionej na rysunku fig. 3. i fig. 4 o gabarytach 60 x 30 x 300 cm umieszcza się symetrycznie dwa trzpienie 4 w kształcie graniastosłupa o podstawie prostokątnej o gaba-
176 574 5 rytach 150 x 200 mm i o zaokrąglonych krawędziach. Trzpienie 4 rozmieszcza się równolegle do podstawy formy 1 zachowując odstępy pomiędzy nimi wynoszące około 10 cm. Następnie trzpienie 4 owija się kartonem w ten sposób, aby na nich uformować wkładki izolacyjne 2. Formę 1 wypełnia się płynną mieszankę gipsow ą3. Po stężeniu mieszanki gipsowej 3 z formy wyciąga się trzpienie 4, pozostawia się w gotowym bloku wkładkę izolacyjną2 postępuje dalej jak w przykładzie 1 z tym, że gotowy blok tnie się na dziesięć jednakowych części. Przykład 3 W formie 1 przedstawionej na rysunku fig. 5 i fig. 6 o gabarytach 60 x 30 x 300 cm umieszcza się symetrycznie trzpień 4 w kształcie graniastosłupa o podstawie prostokątnej i o zaokrąglonych krawędziach. Następnie trzpień 4 owija się kartonem w ten sposób, aby na nim uformować wkładkę izolacyjną 2. Na górnej i dolnej ściance wkładki izolacyjnej 2 przykleja się symetrycznie po dwadzieścia puszek 6. Formę 1 wypełnia się płynną mieszanką gipsową 3, a po stężeniu mieszanki gipsowej 3 z formy wyciąga się trzpień 4, pozostawia się w gotowym bloku wkładkę izolacyjną 2 oraz puszki 6 i postępuje dalej jak w przykładzie 1 z tym, że gotowy blok tnie się na dziesięć jednakowych części, a następnie każdą część tnie się, wzdłuż linii F-F zaznaczonej na rysunku fig. 13, na dwie mniejsze części. Po zerwaniu fragmentów wkładek izolacyjnych 2 osłaniających puszki 6 otrzymuje się dwadzieścia pustaków nadprożowo-wieńcowych. Przykład 4 W formie 1 przedstawionej na rysunku fig. 7 i fig. 8 o gabarytach 6 0 x 3 0 x 2 1 0 cm umieszcza się symetrycznie trzpień 4 w kształcie graniastosłupa o podstawie prostokątnej i o zaokrąglonych krawędziach. Następnie trzpień 4 owija się kartonem w ten sposób, aby na nim uformować wkładkę izolacyjną 2. Na każdej z bocznych ścianek wkładki izolacyjnej 2 przykleja się w równych odstępach siedem puszek 6. Formę 1 wypełnia się płynną mieszanką gipsową 3 do poziomu górnych krawędzi trzpienia 4. Po stężeniu mieszanki gipsowej 3 z formy wyciąga się trzpień 4, pozostawia się w gotowym bloku wkładkę izolacyjną 2 oraz puszki 6 i postępuje dalej jak w przykładzie 1. Po zerwaniu fragmentów wkładek izolacyjnych 2 osłaniających puszki 6 otrzymuje się siedem pustaków nadprożowo-wieńcowych. Przykład 5 W formie 1 przedstawionej na rysunku fig. 9 i fig. 10 o gabarytach 60x30x210cm umieszcza się symetrycznie trzpień 4, którego górna i dolna ścianka są względem siebie równoległe, zaś boczne ścianki są lekko zbieżne ku podstawie formy 1. N a bocznych ściankach trzpienia 4 wyprofilowane są wzdłużne wcięcia 5, zaś krawędzie dolne trzpienia 4 są zaokrąglone. Trzpień 4 owija się kartonem w ten sposób, aby na nim uformować wkładkę izolacyjną2. Formę 1 wypełnia się płynną mieszanką gipsową 3 do poziomu górnych krawędzi trzpienia 4. Po stężeniu mieszanki gipsowej 3 z formy wyciąga się trzpień 4, pozostawia się w gotowym bloku wkładkę izolacyjną 2 i postępuje dalej jak w przykładzie 1.
176 574 Fig. 9. Fig.10. Fig.11. Fig.12. Fig.13. Fig.14
176 574 Fig. 2. Fig.1. Fig. 3. Fig.4 Fig. 5. Fig.6. Fig. 7. Fig. 8. Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 2,00 zł.