Warszawa, 03 października 2014 r. Pan Mateusz Szczurek Minister Finansów STANOWISKO UNII METROPOLII POLSKICH WS. USTAWY O ZMIANIE USTAWY O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW Z DNIA 10 WRZEŚNIA 2014 R. W zwizku z przedstawionym przez Ministerstwo Finansów Projektem z dnia 10 września 2014 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (dalej jako: Projekt ), Unia Metropolii Polskich wyraa głębokie zaniepokojenie treści zaproponowanych przepisów, które w ocenie miast zrzeszonych, powodować będ zbyt wiele kontrowersji i niepewności co do prawidłowej wykładni i właściwego stosowania prawa. Z tego te powodu, w ocenie miast zrzeszonych, konieczne jest dokonanie dogłębnej weryfikacji i modyfikacji zaproponowanego projektu nowelizacji przepisów o VAT. Zgodnie z zaprezentowanym przez Ministra Finansów uzasadnieniem do Projektu, proponowana nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako: ustawa o VAT lub ustawa ) podyktowana jest konieczności pełniejszego dostosowania przepisów ustawy do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Proponowane zmiany obejmuj m.in.: wprowadzenie moliwości uzgodnienia z naczelnikiem urzędu skarbowego sposobu określenia proporcji wykorzystania zakupów do celów działalności podlegajcej VAT (tzw. pre-współczynnika), wprowadzenie zasad postępowania w przypadku zmiany zakresu wykorzystywania zakupionych towarów i usług do działalności podlegajcej VAT, upowanienia ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia przykładowych sposobów określenia ww. proporcji. W kontekście faktu, i jak twierdzi Minister Finansów, planowane przepisy dotyczce prewspółczynnika wynikaj z chęci dostosowania regulacji ustawowych do orzecznictwa TSUE pragniemy wskazać, e Trybunał faktycznie wielokrotnie podkreślał, i: ustalenie metod i kryteriów podziału kwot podatku naliczonego pomiędzy działalność gospodarcz i działalność niemajc charakteru gospodarczego w rozumieniu szóstej dyrektywy naley do swobodnego uznania państw członkowskich, które korzystajc z tego uprawnienia, powinny uwzględniać cel i strukturę Dyrektywy 1
VAT i na tej podstawie określić sposób obliczania obiektywnie odzwierciedlajcy część wydatków faktycznie przypadajcych odpowiednio na kady z tych dwóch rodzajów działalności 1. Trybunał wskazywał take, i jeeli nabywane usługi s wykorzystywane jednocześnie do działalności gospodarczej i do działalności niegospodarczej, art. 17 ust. 5 szóstej dyrektywy nie ma zastosowania, a metody odliczenia i podziału s określane przez państwa członkowskie 2. Tymczasem wbrew twierdzeniom zawartym w uzasadnieniu do Projektu z obecnie obowizujcych przepisów ustawy o VAT nie wynika obowizek określania przez podatników proporcji wykorzystania dokonywanych zakupów do celów działalności podlegajcej VAT, w przypadku gdy zakupy te wykorzystywane s jednocześnie w działalności w ogóle nie podlegajcej VAT. W szczególności, za pozbawione jakichkolwiek podstaw naley uznać podejście, w myśl którego obowizek określania tej proporcji miałby wynikać z dyspozycji obecnego przepisu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, jak stwierdzono wprost w uzasadnieniu do Projektu. Dotychczasowe orzecznictwo TSUE, w tym to, na które powołuj się autorzy Projektu, wskazuje na moliwość (w duej mierze swobodn) określenia przez Państwa Członkowskie odpowiednich i konkretnych metod odliczenia i podziału VAT naliczonego zwizanego jednocześnie z działalności podlegajc i niepodlegajc VAT (i to od dokładnego określenia tych metod przez Państwa Członkowskie Trybunał uzalenia konieczność stosowania ww. proporcji/tzw. pre-współczynnika przez podatników). Jednocześnie, zgodnie z orzecznictwem TSUE, Państwa Członkowskie powinny dołoyć starań, aby obliczenie proporcji pomiędzy działalności gospodarcz a działalności niemajc charakteru gospodarczego obiektywnie odzwierciedlało część wydatków faktycznie przypadajc odpowiednio na kady z tych rodzajów działalności. Takie tezy wyraone przez Trybunał prowadz do jednoznacznej konkluzji, e obowizek określenia komentowanej proporcji po stronie podatnika nie wynika wprost ani z przepisu art. 168 ani z przepisu art. 173-175 Dyrektywy VAT UE. Moe natomiast zostać nałoony przez Państwa Członkowskie wyłcznie pod warunkiem określenia metod kalkulowania tej proporcji. Co za tym idzie, nie mona na gruncie prawa krajowego upatrywać źródła obowizku stosowania pre-współczynnika w przepisie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT (stanowicego implementację art. 168 Dyrektywy VAT UE do polskiego porzdku prawnego). Polska, jak dotd, nie wprowadziła metod i kryteriów podziału kwot podatku naliczonego pomiędzy działalność gospodarcz i działalność niemajc charakteru gospodarczego. Oznacza to, i po stronie podatników brak jest obecnie obowizku określania i stosowania prewspółczynnika. Konkluzja taka, poza orzecznictwem TSUE, znajduje swoje potwierdzenie m.in. w Uchwale Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 24 października 2011 r. (I FPS 9/10) oraz w bardzo licznych interpretacjach indywidualnych przepisów wydanych przez samego Ministra Finansów 3. Zarówno w ww. uchwale jak i w wydanych interpretacjach indywidualnych jednoznacznie stwierdzano, e w obecnie obowizujcych przepisach ustawy o VAT brak jest unormowania zagadnienia określania proporcji (pre-współczynnika), dajcej podstawę do odliczenia podatku 1 Wyrok z 6 września 2012 r. w sprawie C 496/11. 2 Wyrok z 6 września 2012 r. w sprawie C 496/11. 3 Dla przykładu, spośród bardzo licznych interpretacji potwierdzajcych brak konieczności określania przez podatników proporcji wykorzystania dokonywanych zakupów do działalność podlegajcej VAT wskazać mona m.in. na następujce rozstrzygnięcia: ILPP1/443-476/12-2/NS, IPTPP2/443-448/12-5/JS, ILPP2/443-627/12-2/MN, ILPP1/443-438/12-2/AWa, ILPP2/443-539/12-2/AK, ILPP1/443-471/12-2/HW, ILPP2/443-537/12-2/SJ, IPTPP1/443-321/13-4/RG. 2
ó ł ó ł ś ł ś ł Ż ó ĺ ń ĺ ół ó ó ó ý é śó ĺ ś ĺ ół ć ĺ śó ś ó ół ó Ęĺ ő ł ó ś ó ó ó ó ę Ę śó ół ó ł ó śó ó ó ó ł ś ć ó ó Ż ó śó ół ó ł śó ł ó Ż ĺ Í ń ł ś ń ó ĺ Ę ł ĺ ó ĺ ĺ ĺ ó ĺ ó Ą ó ę ł Ę ł ó ł ý ń łę ć ĺ ść ł ó ę é ś ý śó
ś ő ś Ę ę ł ę ś ő ĺ ó ł ĺ ĺí ś Ę ęę ś ó Ą ś Ę ł ę Í ý ś ę ó ó ę ś ę ó ĺ ó ł ę ś ł Ę ń ó ó Ę ę ń Ę ó ł ś Ż é ý ę ó ś ý Í ó ý ś ł ó łĺ ś Ę ę ó Ę ó ę ý ę ó ó ę Ż ś ł ś ĺć ł ł ęę ę ĺ ó ĺ Ż ý ó ł ó ć ęý ę ó ó ół ý ę Ż ó ę ś ół ó ś
ę ś ĺ őł ół őł ł ĺ ó ę ł ś ę ĺ ół ź ś ó ę Ą Ż Ż ę ę ł Ę ó śó ół Ł Ęć ę ś Ę ę ę é ł ę ś ó ół ó ł ę ń ł ł ś ę ł śó ół ł Ł ó ś ł ś é ł ó ś ł ś Ęĺ ł ś ł ł ó ó śó ź ó ę ś ół ł ó ś ó ś Ę ć ł ó ł ś ó ę ł ś ś ý ó ő ę ó ś ó ł Ż Ę ę ĺ ó ó łę ę
ń Ę ć ę ĺ ĺ Ę łó ę Í ĺ ó ĺć ę ĺ ę ń ł ó ĺ ĺ ĺ Ę ó ś Ę ĺ ĺ ół ł ń ĺ ś ĺ ę ĺ ĺ ś ĺ ł ę ś ý ół ę ó ę ó ó ť ę ł ĺ Í ó ł Í ĺ Ę ĺ ś ĺ ĺ ó ś ĺ ĺ ĺ ł ś ó ś ĺ ĺ ń ś ó ń łó ó ó ół ł ó