CENTRALNA KOMISJA EGZAMINACYJNA OKRĘGOWE KOMISJE EGZAMINACYJNE Informator o egzaminie eksternistycznym przeprowadzanym od sesji jesiennej 00 r. do sesji zimowej 0 r. z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia Matematyka Informator opracowany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną we współpracy z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi w Gdańsku, Jaworznie, Krakowie, Łodzi, Łomży, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu Warszawa 08
WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z MATEMATYKI WYMAGANIA OGÓLNE I. Wykorzystanie informacji Zdający interpretuje tekst matematyczny. Po rozwiązaniu zadania interpretuje otrzymany wynik. II. Wykorzystanie i interpretowanie reprezentacji Zdający używa prostych, dobrze znanych obiektów matematycznych. III. Modelowanie matematyczne Zdający dobiera model matematyczny do prostej sytuacji i krytycznie ocenia trafność modelu. IV. Użycie i tworzenie strategii Zdający stosuje strategię, która jasno wynika z treści zadania. V. Rozumowanie i argumentacja Zdający prowadzi proste rozumowanie, składające się z niewielkiej liczby kroków. WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE. Liczby rzeczywiste i wyrażenia algebraiczne. Zdający: ) przedstawia liczby rzeczywiste w różnych postaciach (np. ułamka zwykłego, ułamka dziesiętnego okresowego, z użyciem symboli pierwiastków, potęg), ) oblicza błąd bezwzględny i błąd względny przybliżenia, ) posługuje się pojęciem przedziału liczbowego, zaznacza przedziały na osi liczbowej, 4) wykonuje obliczenia procentowe, oblicza podatki, zysk z lokat (również założonych na procent składany i na okres krótszy niż rok), 5) używa wzorów skróconego mnożenia na ( ± ) a b oraz a b.. Równania i nierówności. Zdający: ) sprawdza, czy dana liczba jest rozwiązaniem równania, ) wykorzystuje interpretację geometryczną układu równań stopnia pierwszego z dwiema niewiadomymi, ) rozwiązuje nierówności pierwszego stopnia z jedną niewiadomą, 4) rozwiązuje równania kwadratowe z jedną niewiadomą, 5) rozwiązuje nierówności kwadratowe z jedną niewiadomą.. Funkcje. Zdający: ) oblicza ze wzoru wartość funkcji dla danego argumentu, ) odczytuje z wykresu niektóre własności funkcji (miejsca zerowe, maksymalne przedziały, w których funkcja rośnie, maleje, ma stały znak, punkty, w których funkcja przyjmuje w danym przedziale wartość największą lub najmniejszą), ) rysuje wykresy funkcji liniowej, korzystając z jej wzoru, 4) wyznacza wzór funkcji liniowej na podstawie informacji o tej funkcji lub o jej wykresie, 5) interpretuje współczynniki występujące we wzorze funkcji liniowej, 6) szkicuje wykres funkcji kwadratowej, korzystając z jej wzoru,
7) interpretuje współczynniki występujące we wzorze funkcji kwadratowej w postaci kanonicznej, w postaci ogólnej i w postaci iloczynowej (o ile istnieje), 8) wyznacza wartość najmniejszą i wartość największą funkcji kwadratowej w przedziale domkniętym, 9) wykorzystuje własności funkcji liniowej i kwadratowej do interpretacji zagadnień geometrycznych, fizycznych itp. (także osadzonych w kontekście praktycznym), 0) szkicuje wykresy funkcji f( )= a dla danego a, korzysta ze wzoru i wykresu tej funkcji do interpretacji zagadnień związanych z wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi. 4. Trygonometria. Zdający: ) wykorzystuje definicje i wyznacza wartości funkcji sinus, cosinus, tangens kątów ostrych, ) korzysta z przybliżonych wartości funkcji trygonometrycznych (odczytanych z tablic lub obliczonych za pomocą kalkulatora), ) oblicza miarę kąta ostrego, dla której funkcja trygonometryczna przyjmuje daną wartość (miarę dokładną albo korzystając z tablic lub kalkulatora przybliżoną), 4) stosuje proste zależności między funkcjami trygonometrycznymi: sin α+ cos α =, tg = sin α α cosα oraz sin ( 90 α) = cosα. 5. Planimetria. Zdający: ) stosuje zależności między kątem środkowym i kątem wpisanym, ) korzysta z własności funkcji trygonometrycznych w obliczeniach geometrycznych. 6. Stereometria. Zdający: ) rozpoznaje w graniastosłupach i ostrosłupach kąty między odcinkami (np. krawędziami, krawędziami i przekątnymi), oblicza miary tych kątów, ) rozpoznaje w graniastosłupach i ostrosłupach kąty między odcinkami i płaszczyznami (między krawędziami i ścianami, przekątnymi i ścianami), oblicza miary tych kątów, ) rozpoznaje w walcach i stożkach kąt między odcinkami oraz kąt między odcinkami i płaszczyznami (np. kąt między tworzącymi stożka, kąt między tworzącą a podstawą), oblicza miary tych kątów, 4) rozpoznaje w graniastosłupach i ostrosłupach kąty między ścianami, 5) wyznacza przekroje prostopadłościanów płaszczyzną, 6) stosuje trygonometrię do obliczeń długości odcinków, miar kątów, pól powierzchni i objętości. 7. Elementy statystyki opisowej. Zdający: ) oblicza średnią arytmetyczną, średnią ważoną i medianę (także w przypadku danych pogrupowanych), ) odczytuje i interpretuje dane przedstawione w postaci diagramów, wykresów i tabel.
CHARAKTERYSTYKA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Arkusz egzaminacyjny z matematyki składa się z zadań z zakresu wykorzystania informacji, wykorzystania i interpretowania reprezentacji, modelowania matematycznego, użycia i tworzenia strategii oraz rozumowania i argumentacji. Zadania zawarte w arkuszu sprawdzają rozumienie pojęć, badają umiejętność ich zastosowania w sytuacjach praktycznych i typowych oraz o charakterze problemowym. Arkusz zawiera zadania w formie zamkniętej (np. wyboru wielokrotnego i prawda/fałsz) oraz otwartej, wymagającej od zdającego stworzenia wypowiedzi (np. zapisania obliczeń i podania ich wyniku). W arkuszu egzaminacyjnym obok numeru każdego zadania podano liczbę punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie. PRZYKŁADOWY ARKUSZ EGZAMINACYJNY Przykładowy arkusz egzaminacyjny zawiera instrukcję dla zdającego oraz zestaw zadań egzaminacyjnych. Przykładowe rozwiązania zadań zamieszczonych w arkuszu znajdują się w końcowej części informatora. 4
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 0 PESEL (wpisuje zdający) BMA A 0 EGZAMIN EKSTERNISTYCZNY Z MATEMATYKI SZKOŁA BRANŻOWA I STOPNIA Czas pracy: 0 minut Instrukcja dla zdającego. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 7 stron (zadania ). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.. W rozwiązaniach zadań otwartych przedstaw tok rozumowania prowadzący do ostatecznego wyniku. 4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 7. Możesz korzystać z zestawu wzorów matematycznych, cyrkla, linijki oraz kalkulatora prostego. 8. Na karcie punktowania wpisz swój PESEL. Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. 9. Pamiętaj, że w przypadku stwierdzenia niesamodzielnego rozwiązywania zadań egzaminacyjnych lub zakłócania prawidłowego przebiegu egzaminu w sposób utrudniający pracę pozostałym osobom zdającym, przewodniczący zespołu nadzorującego przerywa i unieważnia egzamin eksternistyczny. Życzymy powodzenia! Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 40 punktów. 5
W zadaniach 5 wybierz i podkreśl jedyną poprawną odpowiedź. Zadanie. (0 ) Liczba 9: 6 jest równa 7 A. B. 40 5 C. D. 7 5 Zadanie. (0 ) Sześć kolejnych cyfr rozwinięcia dziesiętnego liczby 7 to,64575. Zaokrąglenie liczby 7 do trzeciego miejsca po przecinku to A.,644 B.,645 C.,646 D.,647 Zadanie. (0 ) Cenę telewizora obniżono z 50 zł do 05 zł. Obniżka ceny telewizora była równa A. 5% B. 0% C. % D. 5% Zadanie 4. (0 ) Wskaż rysunek, na którym jest zaznaczony przedział liczbowy,). A. B. C. D. 6
BRUDNOPIS 7
Zadanie 5. (0 ) Dla każdej liczby rzeczywistej wyrażenie ( ) jest równe A. B. C. D. + + + + Zadanie 6. (0 ) Wartość wyrażenia 6 4 A. dla = jest równa 6 B. C. 7 9 D. Zadanie 7. (0 ) Zbiorem rozwiązań nierówności 0> jest przedział A. ( 5, + ) B. ( 5, + ) C. (, 5) D. (,5) Zadanie 8. (0 ) Zdanie Kwadrat różnicy liczby a i podwojonej liczby b jest równy 6 można zapisać symbolicznie A. a ( b) = 6 B. C. D. ( a b) = 6 a b= 6 ( a b) = 6 8
BRUDNOPIS 9
Zadanie 9. (0 ) Wskaż rysunek, na którym jest przedstawiony fragment prostej o równaniu y =. y y 4 4-4 - - - 4-4 - - - 4 - - - - - - -4-4 A. B. y y 4 4-4 - - - 4-4 - - - 4 - - - - - - -4-4 C. D. Zadanie 0. (0 ) Punkt ( 0, ) leży na wykresie funkcji liniowej f określonej wzorem A. f ( ) = B. f ( ) = C. f ( ) = D. f ( ) = + Zadanie. (0 ) Rozwiązaniem równania ( ) A. 0 B. C. D. = jest liczba 0
BRUDNOPIS
Zadanie. (0 ) Funkcja kwadratowa jest określona wzorem ( ) A. f ( 0) = 4 B. f () = 4 C. f ( ) = 4 D. f ( ) = 4 f = + 4. Wówczas Zadanie. (0 ) Na rysunku zostały podane długości boków trójkąta prostokątnego i został oznaczony jeden z jego kątów ostrych. 5 Wówczas α A. sinα = B. C. D. sinα = sinα = sinα = 5 5 5 Zadanie 4. (0 ) Pole największego koła, które można wyciąć z kwadratowego arkusza blachy o boku długości 0 cm, jest równe A. 0π cm B. 0π cm C. 00π cm D. 400π cm
BRUDNOPIS
Zadanie 5. (0 ) Podstawą graniastosłupa prawidłowego jest dwudziestokąt. Liczba wszystkich wierzchołków tego graniastosłupa jest równa A. 40 B. 5 C. D. 0 Zadanie 6. (0 ) Podczas doświadczenia, które trwało 5 godzin, mierzono temperaturę pewnej substancji. Wyniki pomiarów przedstawiono na wykresie. T ( C ) 6 5 4 0 4 5 4 6 7 8 9 0 4 5 t (h) Na podstawie powyższego wykresu oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F jeśli jest fałszywa.. Na początku pomiaru odnotowano temperaturę równą C. P F. Najwyższa temperatura, jaką odnotowano, to 5 C. P F. W ciągu pierwszych czterech godzin pomiarów temperatura malała. P F 4. Dwukrotnie temperatura substancji była równa 0 C. P F 4
BRUDNOPIS 5
Zadanie 7. (0 ) Rozwiąż nierówność 0,5+,5 8. Odpowiedź:.... Zadanie 8. (0 ) Rozwiąż równanie + = 0. Odpowiedź:.... 6
Zadanie 9. (0 ) Oblicz miarę kąta środkowego α zaznaczonego na rysunku. 7 α Odpowiedź:.... Zadanie 0. (0 ) Rozwiąż układ równań + y = 8. 4y = Odpowiedź:.... 7
Zadanie. (0 4) Oblicz pole czworokąta narysowanego w układzie współrzędnych. y 6 5 4 0 4 5 6 7 Odpowiedź:.... 8
Zadanie. (0 5) Podstawą prostopadłościanu jest prostokąt o bokach długości cm i 4 cm, a jego przekątna ma długość cm (zobacz rysunek). Zaznacz kąt nachylenia przekątnej do płaszczyzny podstawy. Oblicz objętość prostopadłościanu. D C A B D C A 4 B Odpowiedź:.... 9
Zadanie. (0 ) Grupę 50 osób zapytano o liczbę przeczytanych książek w ciągu ostatniego roku. Wyniki tej ankiety zostały przedstawione na diagramie słupkowym. liczba osób 0 9 8 7 6 5 4 0 4 5 liczba książek.. Podaj, ile osób w badanej grupie przeczytało mniej niż dwie książki w ciągu ostatniego roku... Oblicz średnią liczbę przeczytanych w ciągu ostatniego roku książek przez jednego badanego. Odpowiedź:.... 0
BRUDNOPIS
PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ ZAMIESZCZONYCH W ARKUSZU EGZAMINACYJNYM Nr zad.. D. 5. C.,646. B. 0% C. 4. 5. D. + 6. D. 7. B. ( 5, + ) 8. B. B. ( a b) = 6 4 y Poprawne rozwiązanie zadania 9. -4 - - - 4 - - - -4 0. D. f ( ) = +. B. f 0 = 4. A. ( ). B. sinα = 5 4. C. 00π cm 5. A. 40 prawda 6. fałsz prawda prawda 0,5+,5 8, 7. 0,5+,5,5 8, 8, 8, 9, 4,5. Odpowiedź: 4,5. 8. + = 0
9. 0. a =, b =, c = Δ= ( ) 4 = 9 8= ( ) ( ) + = =, = = Odpowiedź: = lub =. α = 7 = 4 Odpowiedź: α = 4 + y = 8/ 4 8+ 4y = 4y = 4y = = = + y = 8 + y = 8 6+ y = 8 y = Odpowiedź: =, y =. y 6 5 4. 0 4 5 6 7 P = 46 = 4 6 P Δ = = 6 P = czworokąta 0 Odpowiedź: Pole czworokąta wynosi 0. D C A B k. D p α C A 4 B p = + 4 p = + = 9 6 5 k + 5 = k = 5
. p = 5 k = 44 k = V = 4 = = 44 Odpowiedź: Objętość prostopadłościanu V = 44 cm... 6+ = 8 Odpowiedź: Mniej niż książki w ciągu ostatniego roku przeczytało 8 osób... 06 + + 0 + 9 + 48 + 55 = ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) = 0+ + 0+ 7+ + 5= 59+ + 5= 6 8 6 : 50 = 5 Odpowiedź: Średnia liczba przeczytanych książek wynosi 8 5. 4