Lek. Anna ROJEK-JARMULA Wartość prognostyczna skal APACHE u chorych przewlekle wentylowanych odzwyczajanych od respratora Rozprawa na stopeń doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Łukasz J. KRZYCH Katedra Anestezjolog ntensywnej Terap Medycyny Ratunkowej Kerownk Katedry: prof. dr hab. n. med. Przemysław JAŁOWECK Wydzał Lekarsk z Oddzałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląsk Unwersytet Medyczny w Katowcach Zabrze 2016
Streszczene w języku polskm Wstęp: Chorzy przewlekle wentylowan są znacznym obcążenem dla systemu: opek zdrowotnej zarówno z medycznego społecznego jak fnansowego punktu wdzeha. Jak dotąd wytypowano całą gamę zmennych zwązanych z układem oddechowym oraz z!nm ne zwązanych które mogą być potencjalnym predyktoram skutecznośc odzwyczaj~na od. respratora. Nestety WcląŻ newele wadomo na temat trafnośc dagnostycznej skal APACHE w tym kontekśce. Cele pracy: 1. Ocena możlwośc wykorzystana skal AP ACHE w prognozowanu ryzyk~ zgonu wczesnego (szptalnego) chorych przyjmowanych do weanng centre; 2. Ocena przydatnośc wyjścowej punktacj w skal APACHE w prognozowan~u stanu funkcjonalnego chorych wypsywanych z weanng centre; 3. Ocena przydatnośc wyjścowej punktacj w skal APACHE w progno~owanu zależnośc od respratora u chorych wypsywanych z weanng centre. Materał metody: Retrospektywnej analze poddano dane dotyczące 130 kolejnych chorych przyjmowanych do regonalnego ośrodka odzwyczajana od wentylacj mechdncznej (Weanng Staton Neuerburg) w okrese od 1 styczna 2012 do 31 grudna 2013 roku. Wskazana do hosptalzacj oparto o rekomendacje German Respratory Socety. Przy przyjęcu ocene poddano podstawowe dane demografczne klnczne. Oblczono ndywdualną wartość cężkośc uszkodzeń narządowych w skal AP A~HE W oparcu o najgorsze wartośc otrzymane w cągu 24 godzn po przyjęcu. Z uwag na: ryzyko zafałszowana wynku przez neadekwatną punktację w skal GCS (wększość qhorych sedowanych) ne włączono tego parametru do oblczeń. Punkty końcowe stanowły: zgon wczesny (wewnątrzszptalny) stan funkcjonalny przy wypse ocenany standardowym (B Barthel ndex) oraz zmodyfko~anym wskaźnkem Barthela (tzw. ERB Early Rehabltaton Barthel ndex). Dodatkowo łnalze poddano czas pobytu w oddzale mejsce wypsu odzwyczajene od respratora. Podsumowane wynków: skuteczność terap defnowa?ą jako Wśród badanych było 87 (669%) mężczyzn 43 (331%) kobety. Medan~ weku wynosła 71 lat (QR 62; 77). Medana punktów w skal APACHE (bez GCS) wynqsła 11!
(QR 825; 14). Podczas pobytu zmarło 15 (115%) chorych. Medana pobytu w weanng centre wynosła 28 dn (QR 20; 39). Chorych najczęścej wypsywano do dddzału rehabltacyjnego (539%) geratrycznego (139%) lub do domu (113%). Med!ana B wynosła 20 (5; 40) punktów a ERB: 20 punktów (QR -50; 40). W grupe 115 osób które przeżyły 102 pacjentów (882%) odzwyczajono od respratora przy czym 75 ~horych (609%) w pełn odzwyczajono od wentylacj (z defntywnym usunęcem tracheostorrl). Skala APACHE ze znamenną statystyczne umarkowaną trafnoścą progndzowała ryzyko zgonu podczas pobytu (AUROC=0714 95% C 0628-0798 p=0007) Ne stwerdzono korelacj pomędzy punktacją APACHE a B (R=-007; P=047) oraz ERB (R=-007; p=044). Skala APACHE pozwalała przewdzeć koneczność *omocy w utrzymanu hgeny osobstej (AUROC=0833; p<oool) uberanu sę (AUROC:bO823; p<oool) korzystanu z toalety (AUROC=0887; p<oool) oraz kontrolowanu oddawana moczu (AUROC=0658; p=004). Ne mała odzwyczajenem od respratora w tym konecznośc p=065) utrzymane tracheostom (AUROC=0544; p=042). natomast wpływu na parametry zw4zane z dalszej wentylacj (AUROC~0534; Skala APACHE ne pozwalała na predykcję zarówno możlwośc odzwyczajna od respratora (AUROC=0534; 95%C 0439-0628; p=065) jak dekanulacj (AUROCtO527; 95%C 0431-0621; p=063). Wnosk: 1. Skala APACHE jest praktycznym trafnym systemem punktowym który pozwala prognozować ryzyko zgonu wczesnego u chorych przewlekle wentylo~anych przyjmowanych do weanng centre. 2. Choć skala APACHE ne pozwala przewdzeć ogólnego funkcjonowana qhorych przewlekle wentylowanych odzwyczajanych od respratora jest cennym narz~dzem do predykcj konecznośc pomocy w utrzymanu hgeny osobstej u~eranu korzystanu z toalety. Skala ta ne pozwala natomast przewdzeć funkcjonpwana w zakrese czynnośc zwązanych z konecznoścą dalszego wsparca oddechowego. 3. Skala APACHE ne jest przydatna w ocene skutecznośc defnt~nego odzwyczajena od respratora chorych przewlekle wentylowanych przyjętych weanng centre. do Słowa kluczowe: przewlekła prognozowane wentylacja mechanczna; odzwyczajane od respratora; skala APACHE ;
Streszczene w języku angelskm ntroducton: Patents requrng prolonged mechancal ventlaton pose consderable medcal socal and economc burden on the healthcare system. Multple respratory and non-respratory factors have been suggested as possble predctors of successful weanng.so far. Unfortunately lttle S known about dagnostc accuracy of APACHE n prolonged mechancal ventlaton. Studyams: 1. To assess utlty of APACHE to predct n-hosptal mortalty of patjents n a weanng centre; 2. To nvestgate whether AP ACHE score on admsson may predct performance n actvtes of daly lvng n patents on dscharge from a weanng centre; 3. To verfy whether the APACHE can predct freedom from prolonged mechancal ventlaton n patents treated n a regonal weanng centre. Materał and methods: Ths retrospectve analyss ncluded 130 consecutve patents admtted to a regonal weanng centre (Weanng Staton Neuerburg) between 1 Jan 2012 and 31 Dec 2013. ndcatons for admsson to a weanng center were based on the gudelnes from the German Respratory Socety. Demographc and clncal data were retreved from medcal records. The Acute Physology and Chronc Health Evaluaton score was calculated for each ndvdual subject. The calculaton was based on the worst values taken durng the frst 24 hours post admsson. Glasgow Coma Scale (GCS) was excluded from calculaton due to possble confoundng effect from analgesc and sedatve agents. Prmary outcomes were n-hosptal (early) mortalty functonal status based on Bathel ndex and Early Rehabltaton Barthel ndex. Secondary outcomes were length of hosptal say (LOS) dscharge destnaton and successful weanng defned as freedom from mechancal ventlaton. Summary of resułts: There were 87 (66.9%) ma1es and 43 (33.1 %) females n a study group. Medan age was 71 (QR 62; 77) years. The APACHE medan score was 11 (QR 8.25; 14) ponts. 15 subjects ded so mortalty reached 11.5%. Medan LOS n a weanng center was 28 days (20-39). The majorty of patents were transferred to a rehabltaton center (53.9%) geratrc
ward (13.9%) or home (11.3%). The medan B was 20 (5; 40) ponts and the ERB was 20 (- 50; 40) ponts. Among 115survvors 102 (88.2%) patents remaned ndependent from mechancal ventlaton ncludng 75 (60.9%) ndvduals who were fully weaned (wth wthdrawal of endotracheal tube). The APACHE predcted mortalty wth good dagnostc accuracy (AUROC=0.714 95% C 0.628-0.798 p=0.007). There was no correlaton between APACHE score and ether B (R=-0.07; p=0.47) or ERB (R=-0.07; p=0.44). Moreover APACHE score wth good dagnostc accuracy predcted the need of assst n bathng (AUROC=0.833; p<o.oo) groomng (AUROC=0.823; p<o.oo) and tolet use (AUROC=0.887; p<o.oo) and wth moderate accuracy predcted the need of assst n urnaton (AUR..oC=0.658; p=0.04). nterestngly APACHE score had no mpact on all tems related to weanng ncludng further respratory support (AUROC=0.534; p=0.65) or need oftracheostomy (AUROC=0.544; p=0.42). The AP ACHE was unable to predct nether freedom from mechancal ventlaton (AUROC=0.534; 95%C 0.439-0.628; p=0.65) nor decannulaton (AUROC=0.527; 95%C 0.431-0.621; p=0.63). Concusons: 1. The AP ACHE score s a powerful tool for predctng mortalty n patents requrng prolonged mechancal ventlaton treated n a weanng unt. 2. Although AP ACHE score cannot predct the overall functonal status n patents on dscharge from a weanng centre t helps dentfy subjects wth the need of support n bathng groomng and tolet use. Unfortunately APACHE score s nadequate to predct performance n tems partcularly assocated wth further respratory support. 3. APACHE scale cannot predct weanng from prolonged mechancal ventlaton. Keywords: Prolonged mechancal ventlaton; weanng; APACHE score; prognoss