2 Spis treści I. Opis techniczny systemu sterowania i nadzoru nad systemem energetycznym w Szpitalu LUTYCKA... 3 1. Wprowadzenie... 3 2. Podstawowe funkcje systemu sterowania i nadzoru... 3 3. Budowa systemu... 3 4. Realizowane zadania... 4 5. Elementy systemu telemechaniki... 5 5.1. Sterowniki obiektowe typu SO-52v11...7 5.2. Stanowisko dyspozytorskie...7 5.3. Serwer WWW...8 5.4. Terminale WWW...8 5.5. Oprogramowanie SYNDIS-RV...11 6. Elementy bezpieczeństwa systemu... 13 7. MoŜliwości rozbudowy systemu... 13 8. MIKRONIKA - Informacje ogólne o firmie... 13 II. Przykładowe sposoby prezentacji systemu energetycznego na stanowiskach dyspozytorskich... z oprogramowaniem SYNDIS-RV... 16
3 I. Opis techniczny systemu sterowania i nadzoru nad systemem energetycznym w Szpitalu LUTYCKA 1. Wprowadzenie System Nadzoru, Doradztwa i Sterowania SYNDIS stanowi nowoczesne narzędzie do budowy systemów automatyki i sterowania sieci elektroenergetycznej, stacji elektroenergetycznych oraz procesów technologicznych. W skład systemu wchodzą urządzenia serii SO-5 (sterowniki obiektowe, sterownik komunikacyjny/koncentrator, układy transmisji danych) oraz oprogramowanie SYNDIS-RV. Oprogramowanie SYNDIS-RV jest pełno graficznym programem typu SCADA wykonanym w rozproszonej architekturze Klient- Serwer, wspomaganej technologią Serwera WWW. System posiada wbudowane mechanizmy akwizycji, archiwizacji danych oraz ich graficznej prezentacji np. za pośrednictwem monitorów. Posiada m. in. mechanizmy dynamicznego kolorowania obiektów, topologii sieci, zaawansowane narzędzia do adaptacji i filtracji dziennika zdarzeń i alarmów, edycji obiektów, moŝliwość symulacji następstw podejmowanych działań. W przyszłości system moŝe współpracować z róŝnymi urządzeniami róŝnych producentów dzięki wykorzystywaniu standardowych protokołów transmisji danych. 2. Podstawowe funkcje systemu sterowania i nadzoru System telemechaniki słuŝy do zdalnego nadzoru nad: - rozdzielnią nn przy stacji MST-558 w Budynku Diagnostycznym (istniejący sterownik SIEMENS S-7), - rozdzielnią nn przy stacji MST-559 w Budynku ŁóŜkowym, - rozdzielnią nn w budynku Bloku Operacyjnego, - urządzeniami firmy BENDER w budynku Bloku Operacyjnego. System z jednej strony posiada urządzenia obiektowe (sterowniki) bezpośrednio nadzorujące pracę aparatów energetycznych, analizatorów sieci i urządzeń UPS oraz pełniące funkcję automatyki SZR, a z drugiej strony wyposaŝony jest w system wizualizacji SYNDIS-RV, zapewniający podgląd (w czasie rzeczywistym) nadzorowanych urządzeń oraz sterowanie nimi. 3. Budowa systemu System, pod względem funkcjonalnym, składa się z trzech głównych podsystemów: - Systemu dyspozytorskiego - Systemu komunikacyjnego - Systemu obiektowego System dyspozytorski zrealizowany jest w oparciu o komputer klasy PC (jednostka wolnostojąca z 1-ym monitorem LCD 24 ), z zainstalowanym oprogramowaniem SCADA SYNDIS-RV, który pełni funkcję Stanowiska Operatorskiego Głównego Energetyka i umoŝliwia między innymi: - dialog dyspozytora z systemem na stanowisku, - prezentację wieloekranowych schematów sieci i stacji na wielu poziomach szczegółowości, z moŝliwością płynnego przewijania obrazu w dowolnym kierunku, - odzwierciedlenie stanów obiektów na schematach sieci i stacji w czasie rzeczywistym, - wyświetlanie i drukowanie: dzienników zdarzeń, schematów sieci i stacji, zbiorczej informacji o stacjach i sieci, raportów, bilansów, zestawień, tabel i wykresów, - wpisywanie informacji do róŝnorodnych rejestrów i dzienników,
4 - archiwizację zdarzeń i pomiarów, - sterowanie urządzeniami w obiektach energetycznych, - wizualizację ciągów liniowych beznapięciowych i uziemionych, zasilanych z wybranego pola liniowego itp., - kontrolowanie poprawności działania wszystkich urządzeń, Dodatkowo na Stanowisku Operatorskim zostanie zainstalowane oprogramowanie Serwera WWW. Jego zadaniem będzie udostępnianie danych dla trzech stanowisk komputerowych, w celu podglądu pracy stacji (bez moŝliwości sterowania aparaturą) na zasadzie przeglądania udostępnionych przez serwer stron WWW. Podglądanie pracy systemu na stacjach zdalnych (sieciowych) moŝliwe będzie za pośrednictwem przeglądarek internetowych np. Internet Explorer, Mozilla. Wyniesione stanowiska komputerowe mogą pracować w dowolnej lokalizacji na terenie Szpitala Lutycka, w zakresie działania szpitalnej sieci LAN. System komunikacyjny zbudowany jest w oparciu o istniejącą infrastrukturę sieciową Szpitala Lutycka. System stacyjny zbudowany jest w oparciu o sterowniki obiektowo-komunikacyjne z funkcją automatyki SZR serii SO-52v11, umoŝliwiające połączenie wymaganych obwodów wtórnych stacji, analizatorów sieci oraz urządzeń UPS z systemem dyspozytorskim. System stacyjny umoŝliwia między innymi: - współpracę z centrum dyspozytorskim, - definiowanie parametrów zdalnie z poziomu systemu dyspozytorskiego, poziomu stacyjnego lub komputera serwisowego, - cechowanie czasu wystąpienia zdarzeń dwustanowych z rozdzielczością 10 ms lub 1ms, - realizację funkcji automatyki SZR. W przypadku braku łączności sterownik pracuje w trybie rejestratora zdarzeń. System posiada moŝliwość rozbudowy o praktycznie dowolną ilość wejść dwustanowych, wyjść sterowniczych, pomiarów bezpośrednich i pośrednich. 4. Realizowane zadania Podstawowe realizowane zadania systemu telemechaniki: - wizualizacja schematów elektrycznych rozdzielnicy nn przy stacji MST-558 w Budynku Diagnostycznym, rozdzielnicy nn przy stacji MST-559 w Budynku ŁóŜkowym oraz rozdzielnicy nn w Bloku Operacyjnym, na stanowisku dyspozytorskim z moŝliwością wydruku dziennika zdarzeń; - aktualizowanie na bieŝąco (w czasie rzeczywistym) zmian w nadzorowanych rozdzielniach i obiektach związanych; - rejestracja wszystkich zdarzeń z cechą czasu, z rozdzielczością 10 ms lub 1ms; - sterowanie łącznikami wyposaŝonymi w napędy, - wizualizacja połoŝenia łączników zainstalowanych w nadzorowanych rozdzielnicach, - telepomiary analogowe napięć, prądów i mocy pozyskane z analizatorów sieci, - wizualizacja zdarzeń przekazywanych przez układy telemechaniki, - nadzór nad pracą rozdzielnic będzie prowadzony z centrum dyspozytorskiego, obejmującego jedno stanowisko dyspozytorskie, wspólne dla wszystkich nadzorowanych rozdzielnic,
5 - podgląd pracy rozdzielnic (bez moŝliwości sterowania aparaturą) z trzech stanowisk komputerowych, pracujących w dowolnej lokalizacji na terenie Szpitala Lutycka, w zakresie działania szpitalnej sieci LAN, - komputerowy system wspomagania dyspozytorskiego zapewnia między innymi: a) moŝliwość prezentacji rozdzielnic na jednym ekranie z funkcją wielokrotnego zoomu aŝ do prezentacji na ekranie pojedynczego pola rozdzielni; b) wyświetlanie stanów ostrzegawczych i awaryjnych rozdzielni; c) realizację grafiki stacji w technice okienkowej z moŝliwością wyświetlania na jednym ekranie wielu obrazów tego samego schematu w celu łatwego przedstawienia elementu rozdzielni; d) pełną, skalowalną grafikę wektorową; e) dynamiczne kolorowanie obwodów uzaleŝnione od stanów zasilania i źródeł zasilania oraz topologii; f) sterowania wszystkimi stelemechanizowanymi łącznikami rozdzielnic (wyłączniki, odłączniki, uziemniki), dostępnych dla określonych kompetencji. MoŜliwość zabezpieczenia przed przypadkowym zasterowaniem łącznika; g) moŝliwość ręcznego zaznaczania na schemacie miejsc przygotowanych do wykonywania prac przez ludzi; h) wyświetlanie stanów ostrzegawczych i awaryjnych rozdzielnic; i) ręczne zaznaczanie na schemacie stanu połoŝenia elementów nie objętych telemechaniką j) wizualizację pomiarów analogowych wybranych parametrów na róŝnych poziomach napięć; k) natychmiastowe wyświetlanie nazwy obiektu, na którym doszło do samoczynnej zmiany stanu połoŝenia łącznika lub zadziałania zabezpieczeń, niezaleŝnie od aktualnie prezentowanej na monitorze planszy; l) sygnalizacja i rejestracja stanów zakłóceniowych i awaryjnych w czasie rzeczywistym wraz z rejestracją potwierdzenia przyjęcia alarmu i archiwizacją; m) prowadzenie dziennika zdarzeń wraz z pełną, ciągłą archiwizacją, np. rejestracja zmian połoŝenia łączników; n) pełna, ciągła archiwizacja wielkości analogowych wraz z moŝliwością ich prezentacji w postaci wykresów i tabel; o) eksport i obróbkę danych do programów biurowych MS Office (np. Excel, Word); 5. Elementy systemu telemechaniki Oferowany system telemechaniki bazuje na elementach sprzętowych (sterowniki serii SO-5xxx) i programowych (oprogramowanie SYNDIS-RV) systemu Nadzoru, Doradztwa i Sterowania SYNDIS produkcji Mikronika. Ogólna struktura systemu przedstawiona jest na rysunku 1.
Bay Networks Bay Networks Bay Networks Bay Networks Bay Networks SD W Przebudowa i rozbudowa Bloku Operacyjnego i Centralnej Sterylizatorni 6 BUDYNEK DIAGNOSTYCZNY Rozdzielnica główna nn-0,4kv przy stacji MST-558 Elementy szpitalnej sieci LAN Istniejący sterownik SIEMENS SIMATIC S-7 ETHERNET TCP-IP SWITCH BUDYNEK ZUG BUDYNEK ŁÓśKOWY ETHERNET TCP-IP Rozdzielnica główna nn-0,4kv przy stacji MST-559 SWITCH 1 3 8 8 8 8 Analizatory sieci UPS 19 SY 15 ST RS-485 MODBUS-RTU RS-232/RS-485 Sterownik z funkcją automatyki SZR typu SO-52v11 ETHERNET TCP-IP SWITCH Stanowisko Operatorskie Głównego Energetyka z zainstalowanym oprogramowaniem SCADA SYNDIS-RV (równieŝ serwer WWW) BLOK OPERACYJNY Szpitalna sieć LAN ETHERNET TCP-IP Rozdzielnica główna nn-0,4kv w Bloku Operacyjnym 1 3 8 8 8 8 Analizatory sieci UPS 16 SY 12 ST RS-485 MODBUS-RTU RS-232/RS-485 Sterownik z funkcją automatyki SZR typu SO-52v11 ETHERNET TCP-IP SWITCH SWITCH Inne obiekty, urządzenia które moŝna objąć nadzorem Np. Hydrofornia RS-485 ETHERNET TCP-IP Moduły zasilająco kontrolne BENDER Konwerter FTC470XET BENDER RS-485 ETHERNET TCP-IP Moduły zasilająco kontrolne BENDER Konwerter FTC470XET BENDER Rys. 1. Schemat systemu sterowania i nadzoru nad systemem energetycznym w Szpitalu LUTYCKA
7 5.1. Sterowniki obiektowe typu SO-52v11 Sterownikiem obiektowym SO-52v11 jest odpowiednio wyposaŝony sterownik serii SO-5, oparty o system modułów MS. Sterownik obiektowy, dzięki budowie modułowej (typu EUROCARD 6U), umoŝliwia dobór odpowiednich modułów w zaleŝności od potrzeb. Konstrukcja modułowa umoŝliwia bezproblemową rozbudowę sterownika o kolejne moduły. Fizycznie sterownik obiektowy wykonany będzie w obudowie na/za tablicowej i zabudowany będzie w rozdzielnicy. Zadaniem sterowników obiektowych jest akwizycja sygnałów binarnych, wykonywanie sterowań oraz obsługa po łączach cyfrowych analizatorów sieci i urządzeń podtrzymania zasilania UPS. Sterowniki obiektowe będą pełniły równieŝ funkcję automatyki SZR. Sterowniki obiektowe pracują pod systemem czasu rzeczywistego. Synchronizacja czasu sterowników obiektowych odbywać się będzie z systemu nadrzędnego. Nadawana, rzeczywista cecha czasu generowana jest bezpośrednio w sterownikach obiektowych. Rejestracja zmian stanów wejść i wyjść przebiega z rozdzielczością 10 ms lub 1ms. Przy utracie łączności ze stanowiskiem operatorskim sterowniki pracują w trybie rejestratora zdarzeń, a po powrocie łączności całą zawartość bufora przesyłają do stanowiska operatorskiego, bez utraty zarejestrowanych zdarzeń. Komunikacja sterowników obiektowych ze Stanowiskiem Operatorskim będzie zrealizowana za pośrednictwem istniejącej szpitalnej sieci LAN. Wejścia sygnalizacyjne sterowników są separowane galwanicznie od części cyfrowej i od zasilania oraz wzajemnie między sobą. Zastosowana separacja wejść jest separacją transoptorową (optyczną). Wyjścia sterownicze są realizowane za pomocą przekaźników elektromechanicznych. Wyjścia sterownicze (styki przekaźników) są takŝe całkowicie separowane galwanicznie od części cyfrowej i od zasilania oraz wzajemnie między sobą. Wielostronna separacja galwaniczna gwarantuje duŝą pewność działania, odporność na uszkodzenia wywoływane przepięciami, niewraŝliwość na zakłócenia transmisji. Opcjonalnie sterownik moŝe być przygotowany do podłączenia rezerwowego źródła zasilania, galwanicznie izolowanego od obwodu zasilającego podstawowego. Sterowniki obiektowe spełniają wymagania w zakresie bezpieczeństwa oraz w zakresie warunków środowiskowych i kompatybilności elektromagnetycznej dla urządzeń przeznaczonych do stosowania w energetyce. 5.2. Stanowisko dyspozytorskie Stanowisko dyspozytorskie, realizujące funkcje wizualizacji, nadzoru i sterowania zostało oparte na komputerze klasy PC, za pomocą którego dyspozytorzy oraz inni uprawnieni uŝytkownicy prowadzą nadzór nad systemem energetycznym w Szpitalu Lutycka. Stanowisko dyspozytorskie jest jednostką wolnostojącą i wyposaŝone jest w 1 monitor LCD 24. W oferowanej aplikacji nie został wydzielony niezaleŝny komputer pełniący funkcję serwera czasu rzeczywistego i bazy danych. Moduły te będą wraz z serwerami aplikacji SYNDIS-RV zainstalowane na stanowisku dyspozytorskim. W dowolnym momencie uŝytkownik moŝe rozbudować system o kolejne Stanowiska Dyspozytorskie. UŜyte bazy danych SQL pozwalają na archiwizację danych pomiarowych i zdarzeń praktycznie w nieskończonych przedziałach czasu i ich późniejszą obróbkę za pomocą róŝnych standardowych narzędzi. Oprogramowanie SYNDIS-RV zapewnia operatorowi przyjazny dostęp do wszystkich danych zebranych przez część obiektową systemu, ocenę bieŝącego stanu obiektu oraz pozwala na wykonanie sterowań elementami stelemechanizowanymi. Program prowadzi dziennik zdarzeń zachodzących zmian w systemie oraz umoŝliwia jego prezentację. Stanowisko dyspozytorskie, z zainstalowanym oprogramowaniem SYNDIS-
8 RV, pracuje pod systemem operacyjnym Windows XP Professional, zapewniając uŝytkownikowi wygodną obsługę zgodną ze standardami ustalonymi przez firmę Microsoft, dla programów pracujących pod systemami Windows. BieŜące administrowanie systemem odbywa się na poziomie aplikacji SYNDIS. Nie wymaga szczególnej znajomości systemów operacyjnych i baz danych. Jest to administrowanie funkcjonalne i aplikacyjne, a nie informatyczne. Mechanizmy archiwizacji danych zabezpieczają przed utratą zarejestrowanych danych w przypadku zaniku napięcia zasilającego. W warstwach aplikacji SCADA SYNDIS-RV zastosowane są mechanizmy samoczynnego restartowania w przypadku ich zatrzymania. Dopiero kolejne próby nieudanego uruchomienia wywołują alarm. 5.3. Serwer WWW Oprogramowanie Serwera WWW zostanie zainstalowane na Stanowisku Operatorskim. Jego zadaniem będzie przesyłanie danych do trzech stanowisk komputerowych (Terminali WWW), pracujących w dowolnej lokalizacji na terenie Szpitala Lutycka, w zakresie działania szpitalnej sieci LAN, w celu podglądu pracy rozdzielnic (bez moŝliwości sterowania aparaturą) na zasadzie przeglądania udostępnionych przez serwer stron WWW. Serwer WWW w ramach systemu sterowania i nadzoru SYNDIS SO-5 umoŝliwia: - przesyłanie danych do trzech stanowisk komputerowych (Terminali WWW), - komunikację z klientami poprzez sieć LAN z wykorzystaniem protokołu TCP/IP, - otwarcie klienta w powszechnie dostępnej przeglądarce internetowej (np. Internet Explorer, Mozilla), - zabezpieczenie się przed niepowołanym dostępem poprzez rozbudowany system zabezpieczeń, obejmujący system haseł i technologie szyfrowania. Bezpieczeństwo korzystania z informacji zapewniają zabezpieczenia i rozbudowane systemy uprawnień. Dla uŝytkownika Terminala WWW wprowadzono dodatkowe zabezpieczenia dostępu do Serwera SYNDIS WWW: - oprócz klasycznego logowania wprowadzono logowanie dodatkowe, na poziomie aplikacji; - SERWER WWW kontroluje adresy komputerów PC, których połączenia planuje przyjąć. 5.4. Terminale WWW Trzy istniejące stanowiska komputerowe (Terminale WWW), pracujące dowolnej lokalizacji w zakresie działania szpitalnej sieci LAN będą miały moŝliwość podglądu pracy stacji (bez moŝliwości sterowania aparaturą) na zasadzie przeglądania udostępnionych przez serwer stron WWW. Interfejs terminali realizowany jest jako zestaw stron zapisanych w języku JAVA i HTML. UŜytkownicy systemu nie muszą instalować indywidualnie aplikacji na swoich komputerach, korzystają bowiem z aplikacji zainstalowanej na Serwerze WWW systemu. Dostęp, po autoryzacji, do wybranych danych systemu moŝliwy jest poprzez dowolną przeglądarkę internetową (np. MS Internet Explorer, Mozilla, Mozilla - Firefox, Opera) z zainstalowanym oprogramowaniem Java 2 wersja 6. Rozwiązanie to daje uŝytkownikom szereg korzyści finansowych i organizacyjnych wraz z moŝliwościami zdobywania informacji o stanie systemu niezaleŝnie od miejsca pobytu. UŜytkownicy Terminali WWW mogą pracować w dowolnej lokalizacji określonej zasięgiem sieci Intranet (np. sieci LAN) lub Internet (np. mogą monitorować system z domowych stanowisk komputerowych). Na rysunkach poniŝej zaprezentowano przykładowe widoki ekranów z terminali WWW współpracujących z serwerem WWW systemu SYNDIS.
9 Przykładowy zrzut ekranu z terminala WWW widok ogólny rozdzielni. Przykładowy zrzut ekranu z terminala WWW widok rozdzielni potrzeb własnych stacji.
10 Przykładowy zrzut ekranu z terminala WWW widok mapy połączeń komunikacyjnych. Przykładowy zrzut ekranu z terminala WWW, wersja uproszczona widok mapy rozdzielni 6kV.
11 Przykładowy zrzut ekranu z terminala WWW, wersja uproszczona dziennik zdarzeń 5.5. Oprogramowanie SYNDIS-RV Na komputerze stanowiska dyspozytorskiego zainstalowane zostanie oprogramowanie SYNDIS-RV, reprezentujące funkcje zaawansowanego programu typu SCADA. Oprogramowanie pracuje pod systemem operacyjnym Windows XP Professional zapewniając uŝytkownikowi wygodną obsługę zgodną ze standardami ustalonymi przez firmę Microsoft dla programów pracujących pod systemami Windows. System wykorzystuje mechanizmy bazodanowe jakie udostępniają uŝyte serwery baz danych typu SQL. Program wizualizacji SYNDIS-RV został zaprojektowany do pracy w rozproszonej architekturze typu klient serwer. W zaprezentowanej aplikacji nie został wydzielony niezaleŝny komputer pełniący funkcję serwera czasu rzeczywistego i bazy danych, moduły te będą wraz z serwerem aplikacji SYNDIS-RV zainstalowane na stanowisku dyspozytorskim. Program posiada wbudowane wszystkie mechanizmy akwizycji danych, prezentacji obrazu w dowolnej formie graficznej (pełna grafika), archiwizacji danych, drukowania na drukarce. W dowolnym momencie uŝytkownik moŝe rozbudować system o kolejne stanowiska, komunikujące się z serwerem np. za pośrednictwem sieci zakładowej LAN (TCP/IP) lub WAN. Aplikacja posiada wiele rozwiązań specjalnie opracowanych dla potrzeb systemu pracującego w trybie z obsługą lub bez, uwzględniających uwarunkowania, tak techniczne, jak i ludzkie. System dynamicznie koloruje obiekty, przez co znacznie poprawia się czytelność schematów w sytuacjach awaryjnych. Ułatwieniem pracy w takich sytuacjach jest równieŝ zaawansowany sposób adaptacji i filtracji dziennika zdarzeń i list alarmowych. Zastosowanie w systemie wizualizacji zaawansowanych mechanizmów graficznych, jakie prezentuje SYNDIS-RV pracujący w trybie on line, pozwala na efektywną prezentację wyników róŝnych funkcji analitycznych i obliczeniowych. UŜyte serwery baz danych typu SQL pozwalają na archiwizację danych pomiarowych i zdarzeń praktycznie w nieskończonych przedziałach czasu i ich późniejszą obróbkę za pomocą róŝnych standardowych narzędzi.
12 SYNDIS-RV zapewnia pełną obserwowalność funkcjonowania i wiarygodności pojedynczego źródła sygnału, połączonego poprzez pośrednie elementy sprzęgające z systemem nadrzędnym oraz zdolność do obsługi bardzo duŝej ilości sygnałów. System moŝe współpracować z róŝnymi urządzeniami róŝnych producentów i poprzez zastosowane urządzenia spinać informacje w jeden standardowy otwarty protokół. UmoŜliwia to jego swobodną rozbudowę i współdziałanie z innymi systemami zainstalowanymi na obiekcie. Dzięki temu zabezpiecza uŝytkownika przed zamknięciem się na nowe technologie i swobodne dokonywanie zmian wraz z rozwojem jego potrzeb. System SYNDIS-RV posiada zdolność do obsługi bardzo duŝej ilości sygnałów, generowanych przez urządzenia. Program SCADA SYNDIS RV zapewnia: - graficzną, wektorową prezentację aktualnego stanu stacji i sieci z animacją w czasie rzeczywistym elementów stelemechanizowanych, dwustanowych i analogowych, na schematach i w tabelach, - dynamiczne kolorowanie linii, ciągów i szyn, - sterowanie obiektami stelemechanizowanymi, - zaznaczanie ręczne stanów elementów łączeniowych niestelemechanizowanych, - zaznaczanie stanów szczególnych pracy ludzi i urządzeń, - generację alarmów przy samoczynnych zmianach stanu układu, - generację alarmów przy przekraczaniu wielkości analogowych, - prezentację zachodzących zmian w postaci dziennika zdarzeń, - prezentację sygnalizacji ostrzegawczej i alarmowej w postaci list i schematów, - archiwizację zdarzeń, - cykliczną archiwizację wielkości analogowych, - archiwizację wszystkich kolejno przychodzących wielkości analogowych w zadanym przedziale czasu, - narzędzia do analizy dziennika zdarzeń, - narzędzia do wykrywania nieprawidłowych łączeń, - prezentację historii wielkości analogowych w postaci wykresów i tabel, - analizy stanu urządzeń komunikacyjnych, - analizy wiarygodności aktualności danych dwustanowych i analogowych, - automatyczne i na Ŝądanie sporządzanie raportów, - sygnalizację odstępstw od normalnego układu pracy sieci i stacji, - realizację blokad programowych operacji sterowniczych, - eksport danych do pakietu Microsoft Office, - zindywidualizowany systemem uprawnień i haseł dostępu uŝytkowników do poszczególnych funkcji, - współpracę z innymi programami i systemami informatycznymi Na zrzutach na końcu niniejszego dokumentu przedstawiono róŝne sposoby prezentacji sieci elektroenergetycznej w systemie SYNDIS.
13 6. Elementy bezpieczeństwa systemu System SYNDIS-RV posiada szereg elementów umoŝliwiających bezpieczną pracę i dostęp uprawnionych osób do systemu (rozbudowany wielopoziomowy system uprawnień, opcjonalne klucze elektroniczne karty, pastylki, itp.). Administrator moŝe przyznać uprawnienia kaŝdej osobie, z dokładnością do funkcji, np. Sterowanie Obiektem / Sterowanie Makietą / Przełączanie tele-ręka itp., dodatkowo moŝe ograniczyć zakres działania tej funkcji do poszczególnych obiektów, np. uprawnienia do sterowania tylko dla pewnej stacji/pola/linii/ obszaru sieci itp. Dla zapewnienia bezpiecznej pracy moŝliwe jest zdefiniowanie funkcji, realizujących blokady polowe i międzypolowe, zabezpieczające przed wykonaniem niedozwolonych operacji sterowniczych. MoŜliwa jest sygnalizacja blokady przed wykonaniem operacji poprzez prezentację zmiennej, określającej dopuszczalność sterowania, jako atrybutu elementu. W przypadku uszkodzenia łącza transmisyjnego uŝyte sterowniki SO-52v11 pracują w trybie rejestratora zdarzeń; odczyt zgromadzonych danych następuje po powrocie transmisji. Sterowniki posiadają zaimplementowane następujące funkcje kontrolne: - lokalne i zdalne testowanie elementów systemu, - kontrola poprawności działania kanałów transmisji, - kontrola spełnienia kryteriów poprawności rozkazów sterowniczych, - autodiagnostyka elementów systemu. 7. MoŜliwości rozbudowy systemu Funkcjonalnie, w przyszłości, system jest przygotowany np. do: 1. rozbudowy o współpracę z kolejnymi urządzeniami; 2. rozbudowę o wizualizację i sterowanie innych procesów technologicznych, 3. rozbudowy o kolejne Stanowiska Dyspozytorskie; 4. rozbudowy o dodatkowe moduły programowe SYSTEMU SYNDIS, np. SYNDIS-EKSPLOATACJA usprawniający nadzór i eksploatację majątku, SYNDIS-SMS realizujący powiadamianie o zdarzeniach za pośrednictwem SMS, inne; 5. współpracy z istniejącymi systemami, bazami danych, hurtowniami danych, np. wspomagających zarządzanie przedsiębiorstwem lub koncernem (IFS, SAP/R3, ZSI (ABB), inne); 6. współpracy z istniejącymi lub planowanymi systemami rozliczeń energii elektrycznej (np. SYNDIS- ENERGIA produkcji MIKRONIKA); 7. wydzielenie serwerów czasu rzeczywistego, jako niezaleŝnych stanowisk komputerowych celem podniesienia bezpieczeństwa systemu; 8. wprowadzenie redundancji urządzeń i oprogramowania celem podniesienia bezpieczeństwa systemu; 9. wprowadzenie elektronicznych kluczy dostępu np. etoken, 10. i wiele innych, odpowiednich do potrzeb przedsiębiorstwa funkcjonującego w zmieniającym się otoczeniu prawnym i strukturalnym. 8. MIKRONIKA - Informacje ogólne o firmie Mikronika jest dziś jednym z waŝniejszych, krajowych dostawców rozwiązań systemowych dla energetyki, opartych o własne oprogramowanie i bazę sprzętową. Nowatorskie, w całości opracowane przez nas systemy i urządzenia są efektem dynamicznej i twórczej pracy całego zespołu Mikroniki. Od ponad 25 lat nasze produkty są uznawane przez klientów dzięki wysokiej jakości, zapewnieniu bezpieczeństwa i skutecznej realizacji projektów.
14 W okresie naszej działalności dostarczyliśmy ponad 100 duŝych, wielko-obszarowych systemów SCADA oraz kilka tysięcy urządzeń i systemów dla róŝnych dziedzin przemysłu, głównie jednak dla energetyki. W energetyce wdroŝyliśmy: - Systemy Dyspozytorskie w ponad 100 Zakładowych i Rejonowych Dyspozycjach Mocy; - Systemy Telemechaniki obiektowej SO-5 w ponad 300 stacjach wysokich i średnich napięć; - Stacyjne Systemy Sterowania, powiązane ze zdalnymi Systemami SCADA w kilkunastu stacjach najwyŝszych napięć, naleŝących do PSE i ZE; - Koncentratory Zabezpieczeń w kilkudziesięciu stacjach wysokich i najwyŝszych napięć; - Systemy Sterowania Tablicą Synoptyczną w ponad 80 dyspozycjach, między innymi w KDM Warszawa, ODM Radom i Katowice oraz w kilku elektrowniach; - Ponad 50 Systemów Sterowania Radiowego; - Systemy Zbierania Danych z Liczników Energii w ponad 100 stacjach elektroenergetycznych; - Komputerowe Rejestratory Rozmów w kilkudziesięciu dyspozycjach. Oferta firmy: SYNDIS Kompleksowe rozwiązania: - Systemy wizualizacji, sterowania i monitorowania typu SCADA/ NMS; - Systemy nadzoru nad sieciami elektroenergetycznymi; - Systemy dyspozytorskie; - Systemy zliczania przerw w dostawie energii; - Systemy wspomagające kontakty z klientami; - Systemy wspomagające prowadzenie ewidencji zdarzeń; - Systemy wspomagające organizację prac planowych; - Systemy inwentaryzacji majątku sieciowego; - Systemy wspomagające obsługę CALL CENTER; - WyposaŜenie łącz i stanowisk inŝynierskich dla obsługi zabezpieczeń elektroenergetycznych; - Systemy bilansowania mediów energetycznych; - Systemy GIS. Wybrane urządzenia z naszej oferty: - Sterowniki serii SO-5xxx: komunikacyjne, obiektowe: scentralizowane, rozproszone lub mieszane, koncentratory danych i koncentratory zabezpieczeń. - Telemechanika bezprzewodowa do nadzoru i sterowania łączników sieci SN i małych rozdzielni; - Przetworniki pomiarowe wielkości elektrycznych i nieelektrycznych; - Analizatory sieci elektroenergetycznej; - Rejestratory zakłóceń; - Rejestratory energii;
15 - Synchronizatory procesu łączenia fragmentów sieci; - Panele operatorskie i terminale odczytowe; - Multipleksery, konwertery i separatory sygnałów transmisyjnych; - Wielokanałowe rejestratory rozmów; - Liczniki energii elektrycznej kl. 0,2;
16 II. Przykładowe sposoby prezentacji systemu energetycznego na stanowiskach dyspozytorskich z oprogramowaniem SYNDIS-RV
17 Przykładowy schemat sieci na jednym ekranie z dynamicznym kolorowaniem obszarów zasilania
18 PrzybliŜenie przykładowych 2 rozdzielni 110kV
19 Kolejne przybliŝenie rozdzielni 110kV zakładu funkcja deklateringu uwidacznia kolejny poziom napięć zasilających sieci (SN)
20 Kolejne przybliŝenie
21 PrzybliŜenie fragmentu sieci. Prezentacja wielkości pomiarowych w polach rozdzielni.
22 RóŜne metody wizualizacji pomiarów w systemie rozdzielnia SN, na prawo w oknie prezentacja funkcji lupy.
23 Schemat sieci w układzie geograficznym, mechanizm lupy z pokazaniem wnętrza stacji
24 Zastosowanie mechanizmu wielopoziomowej lupy
25 Przykładowy widok pola w rozdzielni 400kV
26 Przykładowy widok stacji 110kV w Elektrowni róŝne metody prezentacji pomiarów elektrycznych oraz wielkości technologicznych
27 Przykłady róŝnych okien w systemie dyspozytorskim zakładu przemysłowego: prezentacja mechanizmu lupy, dziennik zdarzeń, zestawienie alarmów, pomiary analogowe z zabezpieczeń
28 Przykładowa mapa obrazująca połączenie komunikacyjne pomiędzy redundantnymi sterownikami komunikacyjnymi SO-55 a innymi elementami systemu SO-5 oraz pozostałym wyposaŝeniem stacji
29 Przykład zdefiniowanych w systemie sekwencji polowych i stacyjnych, okno po prawej obrazuje wgląd w funkcje logiczne procedury
30 Przykładowa definicja formuły dla pomiaru analogowego
31 Przekroczenie progu alarmowego dla pomiaru analogowego zobrazowanie zmianą koloru wyświetlanej wartości pomiaru. Dziennik formuły dla pomiaru analogowego z informacją o progach alarmowych
32 Przykład definicji progów alarmowych (I i II stopnia) dla pomiarów analogowych
33 Przykład podpowiedzi dla operatora systemu o przebiegu sekwencji łączeniowej, element Pomocy systemu SYNDIS-RV
34 Dziennik zdarzeń i przykład moŝliwości jego filtrowania
35 Prezentacja wykresów wielkości analogowych w systemie