VIESMANN. VITOCELL Pojemnościowy podgrzewacz wody i systemy ładowania podgrzewacza. Wytyczne projektowe VITOCELL

VIESMANN VITOCELL Pojemnościowy podgrzewacz wody i systemy ładowania podgrzewacza Wytyczne projektowe VITOCELL Centralny podgrzew wody użytkowej przy pomocy pojemnościowych podgrzewaczy wody firmy Viessmann 5/2010

Spis treści Spis treści 1. Wymiarowanie instalacji do podgrzewu wody użytkowej 1.1 Podstawy... 4 Uwagi ogólne... 4 Nieregularne zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową... 4 Stałe zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową... 4 Wysokie zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową... 4 Program obliczeniowy EDIS... 4 Połączenie hydrauliczne... 4 2. Informacje o wyrobie 2.1 Opis produktu... 5 Vitocell 100-H (typ CHA)... 5 Vitocell 300-H (typ EHA)... 5 Vitocell 100-V (typ CVA)... 5 Vitocell 100-V (typ CVW)... 5 Vitocell 300-V (typ EVA)... 5 Vitocell 300-V (typ EVI)... 5 Vitocell 100-W (typ CUG)... 6 Vitocell 100-L (typ CVL) i Vitotrans 222... 6 Vitocell 100-B (typ CVB) / Vitocell 100-U (typ CVUA)... 6 Vitocell 300-B (typ EVB)... 6 Vitocell 340-M/360-M (typ SVKA/SVSA)... 6 2.2 Przegląd cech produktów... 7 3. Wybór typu podgrzewacza 3.1 Wybór wg stopnia efektywności N L... 7 Wykres wyboru Vitocell 100... 8 Wykres wyboru Vitocell 300... 9 Wykresy wyboru systemu ładowania podgrzewacza Vitocell 100-L, typ CVL, w połączeniu z Vitotrans 222... 10 3.2 Wybór wg wydajności stałej... 10 Tabela wyboru wg wydajności stałej... 11 4. Wymiarowanie 4.1 Wymiarowanie wg poboru krótkotrwałego i DIN 4708-2... 12 Ustalanie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w budynkach mieszkalnych... 12 Ustalenie przeznaczonego do zastosowania zapotrzebowania w punkcie poboru dla każdego uwzględnianego punktu poboru... 13 Obliczanie współczynnika zapotrzebowania N... 14 Dodatek kotłowy Z K... 15 Ustalanie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w zakładach przemysłowych... 16 Ustalenie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w budynkach hotelowych, pensjonatach i domach społecznych... 17 Ustalanie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w wykorzystywanych do celów komercyjnych łaźniach fińskich (sauna)... 18 Ustalanie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w halach sportowych... 19 Ustalenie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w połączeniu ze zdalnym ogrzewaniem sieciowym... 20 4.2 Wymiarowanie wg wydajności stałej... 21 Ustalenie niezbędnych pojemnościowych podgrzewaczy wody, przykład 1 (ze stałymi temperaturami wody na zasilaniu)... 21 Ustalenie niezbędnych pojemnościowych podgrzewaczy wody, przykład 2 (ze stałą różnicą temperatur wymiennika ciepła)... 22 5. Systemy ładowania podgrzewacza Vitocell 100-L z Vitotrans 222 6. Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody 5.1 Zastosowanie i zalety... 23 5.2 Opis działania systemu ładowania podgrzewacza... 23 Eksploatacja z płynnie obniżaną temperaturą wody na zasilaniu... 23 Eksploatacja ze stałą temperaturą na zasilaniu... 24 Eksploatacja z pompą ciepła w połączeniu z lancą do podgrzewu wody użytkowej 25 5.3 Ogólne wzory do obliczania systemu ładowania podgrzewacza... 26 5.4 Przykład obliczeniowy... 26 Obliczanie wielkości podgrzewacza wg ilości wody... 27 Obliczanie wielkości podgrzewacza wg ilości energii cieplnej... 27 6.1 Przyłącze po stronie wody użytkowej... 27 Vitocell 100-H i 300-H o pojemności do 200 l... 29 Vitocell 300-H o pojemności od 350 l... 29 Vitocell 100-V i 300-V... 30 Przyłączenie baterii podgrzewaczy po stronie wody użytkowej z Vitocell 300-H... 30 2 VIESMANN VITOCELL

Spis treści (ciąg dalszy) 6.2 Przewody cyrkulacyjne... 31 6.3 Przyłącze przewodu cyrkulacyjnego w przypadku baterii podgrzewaczy... 32 Ustawianie podgrzewacza Vitocell 300-H jako baterii podgrzewaczy... 32 Ustawianie podgrzewacza Vitocell 300-H jako baterii podgrzewaczy... 32 Ustawianie podgrzewacza Vitocell 100-V i 300-V jako baterii podgrzewaczy... 33 Ustawianie podgrzewacza Vitocell 100-V i 300-V jako baterii podgrzewaczy... 33 6.4 Przyłącza po stronie grzewczej... 34 Przyłącze po stronie grzewczej... 34 Przyłącze po stronie grzewczej z ograniczeniem temperatury wody na powrocie... 37 6.5 Tuleje zanurzeniowe... 39 7. Instalacja system ładowania podgrzewacza 7.1 Przyłączenie po stronie wody użytkowej... 40 Wariant 1 System ładowania podgrzewacza z jednym podgrzewaczem Vitocell 100-L i wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 do płynnie obniżanej temperatury na zasilaniu... 40 Wariant 2 System zasilania podgrzewacza z wieloma podgrzewaczami Vitocell 100-L w układzie równoległym i wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 do płynnie obniżanej temperatury na zasilaniu... 41 Wariant 3 System zasilania podgrzewacza z wieloma podgrzewaczami Vitocell 100-L w układzie równoległym i wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 do stałej temperatury na zasilaniu... 42 Wariant 4 System zasilania podgrzewacza z wieloma podgrzewaczami Vitocell 100-L w układzie szeregowym i wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 do płynnie obniżanej temperatury na zasilaniu... 43 7.2 Przyłącza... 44 Przyłączenie po stronie wody użytkowej wymiennika ciepła Vitotrans 222 (wyposażenie dodatkowe) w połączeniu z podgrzewaczem Vitocell-L 10... 44 Przyłącza po stronie wody grzewczej... 45 7.3 Przykłady zastosowania... 45 Systemy ładowania podgrzewacza w różnych warunkach przyłączenia... 45 Przykład zastosowania 1 Vitocell 100-L z wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 i kotłem grzewczym z regulatorem Vitotronic... 46 Przykład zastosowania 2 Vitocell 100-L z wymiennikiem Vitotrans 222 i regulatorem innego producenta... 47 Przykład zastosowania 3 Vitocell 100-L z wymiennikiem Vitotrans 222 i stałą temperaturą na zasilaniu... 48 8. informacje dodatkowe 8.1 Ankiety dot. wymiarowania pojemnościowych podgrzewaczy wody... 50 Pojemnościowe podgrzewacze wody w instalacjach podgrzewu wody użytkowej... 50 8.2 Lista kontrolna zapytań/projektowania dot. wymiennika ciepła... 52 Cel zastosowania: Woda/woda... 52 8.3 Lista kontrolna zapytań/projektowania dot. wymiennika ciepła... 52 Cel zastosowania: Para/woda... 52 9. Wykaz haseł... 53 VITOCELL VIESMANN 3

Wymiarowanie instalacji do podgrzewu wody użytkowej 1.1 Podstawy 1 Uwagi ogólne Przy wymiarowaniu instalacji do podgrzewu wody użytkowej należy uwzględnić dwie istotne zasady: Ze względów higienicznych należy zaplanować maksymalnie małą pojemność instalacji do podgrzewu wody użytkowej. Ze względu na wygodę instalacja musi być jednak na tyle duża, jak to konieczne. Oznacza to, że instalację należy zaprojektować w możliwie precyzyjny sposób. W praktyce zastosowanie znajdują różne założenia: W przypadku budynków mieszkalnych projekt jest często sporządzany zgodnie z normą DIN 4708 część 2. Przy uwzględnieniu wyposażenia sanitarnego poszczególnych mieszkań/jednostek mieszkalnych, liczby użytkowników oraz współczynników równoczesności określa się współczynnik zapotrzebowania N. Nieregularne zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową W budynkach z nieregularnym zapotrzebowaniem, jak np. szkoły, zakłady przemysłowe, hotele lub hale sportowe z instalacjami prysznicowymi, projekt jest sporządzany przy uwzględnieniu wydajności krótkotrwałej/maksymalnej ilości pobierania podczas 10 minut. W tym przypadku należy zadbać zarówno o to, aby nie zaplanować zbyt dużej instalacji do podgrzewu wody, lecz również uwzględnić czas nagrzewu podgrzewacza wody do następnego szczytu zapotrzebowania. Ważne jest, aby znać dostępną moc grzewczą i moc przekazu oraz zapewnić, aby w czasie pomiędzy szczytami zapotrzebowania nastąpił wystarczający podgrzew wody użytkowej. Stałe zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową W zastosowaniach charakteryzujących się stałym zapotrzebowaniem na ciepłą wodę użytkową, jak np. w zakładach przetwórstwa produktów spożywczych lub na kąpieliskach, instalacja do podgrzewu wody użytkowej jest projektowana zgodnie z oczekiwanym zapotrzebowaniem użytkownika (wydajność stała). W tym przypadku decydująca jest wielkość wymiennika ciepła oraz dostępna moc grzewcza. Projekt wg wydajności stałej jest zalecany również wtedy, gdy konieczne jest szczególne uwzględnienie temperatur na powrocie systemu grzewczego (np. zdalne systemy grzewcze). Wysokie zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową W przypadku dużego zapotrzebowania zaleca się zaplanowanie instalacji do podgrzewu wody użytkowej zarówno wg wydajności krótkotrwałej, jak również wydajności stałej. Dotyczy to w szczególności systemów ładowania podgrzewacza. Program obliczeniowy EDIS W celu bezpiecznego wymiarowania instalacji do podgrzewu wody, firma Viessmann udostępnia bezpłatne oprogramowanie EDIS, za pomocą którego można dokonać obliczeń zarówno w odniesieniu do budynków mieszkalnych (zgodnie z DIN 4708-2), jak również innych budynków, jak np. hotele, koszary, zakłady przemysłowe. Stosowane są różne, uzupełniające się procedury wyliczeniowe. Połączenie hydrauliczne Oprócz wymiarowania instalacji istotne znaczenie dla niezawodnej i bezpiecznej eksploatacji instalacji do podgrzewu wody użytkowej ma również połączenie hydrauliczne i eksploatacja całej instalacji. Bardzo ważne dla zachowania higieny podczas pracy instalacji do podgrzewu wody są przede wszystkim wybór właściwej temperatury roboczej i ułożenie przewodu cyrkulacyjnego, jak również jego podłączenie do podgrzewacza wody użytkowej. Należy przy tym uwzględnić obowiązujące normy i ustawy. Szczególną uwagę zwraca się na arkusz roboczy DVGW W 551, przepisy techniczne dotyczące instalacji wody użytkowej (TRWI, Niemcy) (DIN 1988) oraz aktualnie obowiązujące rozporządzenie w sprawie wody użytkowej (TrinkwV) lub dyrektywę 98/83/WE Rady Unii Europejskiej. 4 VIESMANN VITOCELL

Informacje o wyrobie 2.1 Opis produktu Vitocell 100-H (typ CHA) Pojemność 130, 160 i 200 l, poziomy, emaliowany, z wężownicą wewnętrzną Poziomy podgrzewacz pojemnościowy z wewnętrzną powierzchnią grzewczą. Komora podgrzewacza i powierzchnia grzewcza ze stali, chronione przed korozją emalią Ceraprotect oraz magnezową anodą ochronną. Pojemnościowe podgrzewacze wody wyposażone są ze wszystkich stron w izolację termiczną z pianki sztywnej PUR i otoczone płaszczem z blachy, z powłoką z żywic epoksydowych, kolor srebrny firmy Viessmann. Vitocell 300-H (typ EHA) 2 Pojemność 160, 200, 350 i 500 l, poziomy, ze stali nierdzewnej, z wężownicą wewnętrzną Poziomy podgrzewacz pojemnościowy z wysokostopowej stali nierdzewnej z wewnętrzną powierzchnią grzewczą. Pojemnościowe podgrzewacze wody wyposażone są ze wszystkich stron w izolację termiczną z pianki sztywnej PUR i otoczone płaszczem z blachy, z powłoką z żywic epoksydowych, kolor srebrny firmy Viessmann. Baterie podgrzewaczy Podgrzewacze Vitocell 300-H o pojemności 350 i 500 litrów można łączyć ze sobą w baterie podgrzewaczy za pomocą dostarczanych przez inwestora przewodów zbiorczych po stronie wody użytkowej i grzewczej (700 l, 1000 l, 1500 l). Pojemnościowe podgrzewacze wody dostarczane są pojedynczo, co ułatwia ich wstawienie. Vitocell 100-V (typ CVA) Pojemność 160, 200 i 300 l, pionowy, emaliowany, z wężownicą wewnętrzną Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z wewnętrzną powierzchnią grzewczą. Komora podgrzewacza i powierzchnia grzewcza ze stali, chronione przed korozją emalią Ceraprotect oraz magnezową anodą ochronną. Pojemnościowe podgrzewacze wody posiadają z każdej strony izolację termiczną z pianki sztywnej PUR oraz płaszcz z blachy z powłoką z żywic epoksydowych, kolor srebrny firmy Viessmann lub biały (Vitocell 100-W). Pojemność 500, 750 i 1000 l, pionowy, emaliowany, z wężownicą wewnętrzną Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z wewnętrzną powierzchnią grzewczą. Komora podgrzewacza i powierzchnia grzewcza ze stali, chronione przed korozją emalią Ceraprotect oraz magnezową anodą ochronną. Pojemnościowe podgrzewacze wody posiadają z każdej strony izolację termiczną z pokrytej tworzywem sztucznym miękkiej pianki PUR, kolor srebrny firmy Viessmann. Zdejmowana izolacja cieplna jest dostarczana oddzielnie. Baterie podgrzewaczy Podgrzewacze Vitocell 100-V o pojemności 300 do 1000 litrów można łączyć ze sobą w baterie podgrzewaczy za pomocą dostarczanych przez inwestora przewodów zbiorczych (600 l, 1000 l, 1500 l, 2000 l, 3000 l). Dla podgrzewaczy o pojemności do 500 litrów dostępne są prefabrykowane przewody zbiorcze po stronie wody użytkowej i grzewczej. Podgrzewacze o pojemności 750 i 1000 litrów wymagają przygotowania przewodów zbiorczych przez inwestora. Pojemnościowe podgrzewacze wody dostarczane są pojedynczo, co ułatwia ich wstawienie. Vitocell 100-V (typ CVW) Pojemność 390 l, pionowy, emaliowany, z wężownicą wewnętrzną Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z dużą wewnętrzną powierzchnią grzewczą, przeznaczony do podgrzewu wody użytkowej w połączeniu z pompami ciepła. Komora podgrzewacza i powierzchnia grzewcza ze stali, chronione przed korozją emalią Ceraprotect oraz magnezową anodą ochronną. Pojemnościowe podgrzewacze wody posiadają z każdej strony izolację termiczną z pokrytej tworzywem sztucznym miękkiej pianki PUR, kolor srebrny firmy Viessmann. Zdejmowana izolacja cieplna jest dostarczana oddzielnie. Vitocell 300-V (typ EVA) Pojemność 130, 160 i 200 litrów, pionowy, ze stali nierdzewnej, płaszczowy Pionowy podgrzewacz pojemnościowy, po stronie wody użytkowej z wysokostopowej stali nierdzewnej z zewnętrzną powierzchnią grzewczą. Pojemnościowe podgrzewacze wody wyposażone są ze wszystkich stron w izolację termiczną z pianki sztywnej PUR i otoczone płaszczem z blachy, z powłoką z żywic epoksydowych, kolor srebrny firmy Viessmann. Podgrzewacze Vitocell 300-V o pojemności 160 i 200 litrów są dostępne również w kolorze białym (Vitocell 300-W). Vitocell 300-V (typ EVI) Pojemność 200 i 300 l, pionowy, ze stali nierdzewnej, z wężownicą wewnętrzną Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z wysokostopowej stali nierdzewnej z wewnętrzną powierzchnią grzewczą. Pojemnościowe podgrzewacze wody wyposażone są ze wszystkich stron w izolację termiczną z pianki sztywnej PUR i otoczone płaszczem z blachy, z powłoką z żywic epoksydowych, kolor srebrny firmy Viessmann. VITOCELL VIESMANN 5

Informacje o wyrobie (ciąg dalszy) Pojemność 500 l, pionowy, ze stali nierdzewnej, z wężownicą wewnętrzną Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z wysokostopowej stali nierdzewnej z wewnętrzną powierzchnią grzewczą. Pojemnościowe podgrzewacze wody posiadają z każdej strony izolację termiczną z pokrytej tworzywem sztucznym miękkiej pianki PUR, kolor srebrny firmy Viessmann. Zdejmowana izolacja cieplna jest dostarczana oddzielnie. Baterie podgrzewaczy Podgrzewacze Vitocell 300-V o pojemności 300 i 500 litrów można łączyć ze sobą w baterie podgrzewaczy za pomocą przewodów zbiorczych po stronie wody użytkowej i grzewczej. Dostępne są prefabrykowane przewody zbiorcze. Pojemnościowe podgrzewacze wody dostarczane są pojedynczo, co ułatwia ich wstawienie. 2 Vitocell 100-W (typ CUG) Pojemność 120 i 150 l, pionowy, emaliowany, z wężownicą wewnętrzną Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z wewnętrzną powierzchnią grzewczą przystosowany do montażu pod olejowym lub gazowym kotłem wiszącym. Komora podgrzewacza i powierzchnia grzewcza ze stali, chronione przed korozją emalią Ceraprotect oraz magnezową anodą ochronną. Pojemnościowe podgrzewacze wody wyposażone są ze wszystkich stron w izolację termiczną z pianki sztywnej PUR i otoczone płaszczem z blachy, z powłoką z żywic epoksydowych, kolor biały. Specjalne zestawy przyłączeniowe do urządzeń wiszących oraz osłony przewodów łączących są dostępne oddzielnie. Vitocell 100-L (typ CVL) i Vitotrans 222 Pojemność 500, 750 i 1000 litrów, system ładowania podgrzewacza, emaliowany Pionowy podgrzewacz pojemnościowy wody do podłączenia zewnętrznego zestawu wymiennika ciepła. Podgrzewacz ze stali, chroniony przed korozją emalią Ceraprotect oraz magnezową anodą ochronną. Podgrzewacze posiadają z każdej strony izolację termiczną z pokrytej tworzywem sztucznym miękkiej pianki PUR, kolor srebrny firmy Viessmann. Zdejmowana izolacja cieplna jest dostarczana oddzielnie. Vitotrans 222 Zestaw zasilający podgrzewacza składający się z płytowego wymiennika ciepła z izolacją termiczną, pompy ładującej podgrzewacza i pompy wody grzewczej oraz zaworu regulacyjnego pionu instalacyjnego. Vitocell 100-B (typ CVB) / Vitocell 100-U (typ CVUA) Pojemność 300 l, pionowy, emaliowany, do solarnego podgrzewu wody użytkowej Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z dwiema wewnętrznymi powierzchniami grzewczymi do dwusystemowego podgrzewu wody użytkowej. Komora podgrzewacza i powierzchnia grzewcza ze stali, chronione przed korozją emalią Ceraprotect oraz magnezową anodą ochronną. Pojemnościowe podgrzewacze wody posiadają z każdej strony izolację termiczną z pianki sztywnej PUR oraz płaszcz z blachy z powłoką z żywic epoksydowych, kolor srebrny firmy Viessmann lub biały (Vitocell 100-W, typ CVB). Vitocell 100-U (typ CVUA) dodatkowo z wbudowanym zestawem pompowym Solar-Divicon i regulatorem systemów solarnych Vitosolic 100, typ SD1, lub modułem regulatora systemów solarnych, typ SM1. Kolor srebrny firmy Viessmann lub biały (Vitocell 100-W, typ CVUA). Pojemność 400 i 500 l, pionowy, emaliowany, do solarnego podgrzewu wody użytkowej Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z dwiema wewnętrznymi powierzchniami grzewczymi do dwusystemowego podgrzewu wody użytkowej. Komora podgrzewacza i powierzchnia grzewcza ze stali, chronione przed korozją emalią Ceraprotect oraz magnezową anodą ochronną. Pojemnościowe podgrzewacze wody posiadają z każdej strony izolację termiczną z pokrytej tworzywem sztucznym miękkiej pianki PUR, kolor srebrny firmy Viessmann. Podgrzewacz Vitocell 100-B, typ CVB, 400 l, jest również dostępny jako Vitocell 100-W, typ CVB, w kolorze białym. Zdejmowana izolacja cieplna jest dostarczana oddzielnie. Vitocell 300-B (typ EVB) Pojemność 300 l, pionowy, ze stali nierdzewnej, do solarnego podgrzewu wody użytkowej Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z wysokostopowej stali nierdzewnej z dwiema wewnętrznymi powierzchniami grzewczymi do dwusystemowego podgrzewu wody użytkowej. Pojemnościowe podgrzewacze wody wyposażone są ze wszystkich stron w izolację termiczną z pianki sztywnej PUR i otoczone płaszczem z blachy, z powłoką z żywic epoksydowych, kolor srebrny firmy Viessmann. Pojemność 500 l, pionowy, ze stali nierdzewnej, do solarnego podgrzewu wody użytkowej Pionowy podgrzewacz pojemnościowy z wysokostopowej stali nierdzewnej z dwiema wewnętrznymi powierzchniami grzewczymi do dwusystemowego podgrzewu wody użytkowej. Pojemnościowe podgrzewacze wody posiadają z każdej strony izolację termiczną z pokrytej tworzywem sztucznym miękkiej pianki PUR, kolor srebrny firmy Viessmann. Zdejmowana izolacja cieplna jest dostarczana oddzielnie. Vitocell 340-M/360-M (typ SVKA/SVSA) Pojemność 750 i 950 l, podgrzewacz uniwersalny Pionowy podgrzewacz uniwersalny do higienicznego podgrzewu wody użytkowej w procesie przepływowym. Wewnętrzny wymiennik ciepła wody użytkowej z wysokostopowej rury elastycznej ze stali nierdzewnej z solarnym wymiennikiem ciepła do solarnego podgrzewu wody użytkowej i wspomagania ogrzewania. 6 VIESMANN VITOCELL

Informacje o wyrobie (ciąg dalszy) Podgrzewacz Vitocell 360-M jest dodatkowo wyposażony w urządzenie warstwowego ładowania w celu zapewnienia układu warstw termicznych energii solarnej. Dzięki temu ogrzana solarnie woda użytkowa jest szybko dostępna. Podgrzewacze uniwersalne posiadają z każdej strony izolację termiczną z pokrytego tworzywem sztucznym poliestru, kolor srebrny firmy Viessmann. 2.2 Przegląd cech produktów Pojemność znamionowa w l Podgrzewacz Typ z do Stal nierdzew na Materiał Wersja Wymiennik ciepła Kolor Stal (bufor) pozio my Emaliowany pionowy wiszą cy 1 wym.ci epła 2 wym.ci epła oddz. wym.c iepła wody użyt. Vitocell 100-H CHA 130 200 X X X Vitocell 300-H EHA 160 500 X X X X Vitocell 100-V CVA 160 1000 X X X X X Vitocell 100-V CVW 390 390 X X X X Vitocell 300-V EVA 130 300 X X X X X Vitocell 300-V EVI 200 500 X X X X Vitocell 100-W CUG 120 150 X X X X Vitocell 100-L CVL 500 1000 X X X Vitocell 100-B CVB 300 500 X X X X X Vitocell 100-U CVUA 300 300 X X X X X Vitocell 300-B EVB 300 500 X X X X Vitocell 340-M SVKA 750 950 X X X X X X Vitocell 360-M SVSA 750 950 X X X X X X srebrn y biały 3 Wszystkie podgrzewacze są dostarczane z izolacją cieplną. Poziome i pionowe podgrzewacze o pojemności znamionowej 300 l są mocno opiankowane. Pionowe podgrzewacze o pojemności znamionowej > 300 l są dostarczane z oddzielną izolacją cieplną. Wybór typu podgrzewacza Szczegółowe dane techniczne i wskaźniki mocy oraz wykresy stałej wydajności pojemnościowego podgrzewacza wody znajdują się w arkuszach danych. Poniższe tabele służą jako pierwsze wskazanie. 3.1 Wybór wg stopnia efektywności N L Odpowiednio do wyliczonego współczynnika zapotrzebowania N (patrz od strony 12) wybierany jest stopień efektywności N L pojemnościowego podgrzewacza wody (N L N) i wyszukiwany w pierwszej kolumnie poniższych wykresów. Pojemnościowe podgrzewacze wody, które oferują odpowiedni stopień efektywności, są zaznaczone na szaro. Przykład: Podgrzew wody użytkowej w domu dwurodzinnym w połączeniu z instalacją solarną Współczynnik zapotrzebowania N = 2,3 1 Wybór: Vitocell 100-B, 400 l 2 (z wykresu wyboru Vitocell 100) lub Vitocell 300-B, 300 l 2 (z wykresu wyboru Vitocell 300). W górnym wierszu można teraz odczytać wymaganą dla tej mocy temperaturę na zasilaniu 70 C 3 w przypadku Vitocell 100-B, 400 l ze stopniem wydajności N L = 2,5 lub 80 C 3 w przypadku Vitocell 300-B, 300 l, ze stopniem wydajności N L = 3,5. Wybór podgrzewacza pojemnościowego wody należy sprawdzić na podstawie danych technicznych zawartych w arkuszu danych. VITOCELL VIESMANN 7

Wybór typu podgrzewacza (ciąg dalszy) Wykres wyboru Vitocell 100 3 1 N L 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4 3,6 3,8 4,0 4,2 4,4 4,6 4,8 5,0 5,2 5,4 5,6 5,8 6,0 6,2 6,4 6,6 6,8 8,0 8,2 8,4 8,6 8,8 9,0 9,2 9,4 9,6 9,8 10,0 11,0 12,0 13,0 14,0 15,0 16,0 17,0 18,0 19,0 20,0 21,0 22,0 23,0 24,0 25,0 26,0 27,0 28,0 29,0 30,0 31,0 32,0 33,0 34,0 35,0 36,0 37,0 38,0 39,0 40,0 41,0 42,0 43,0 44,0 45,0 70 C 80 C 90 C 130 l 130 l 130 l 160 l 200 l Vitocell 100-H 130-200 l 160 l 200 l 160 l 160 l 200 l Vitocell 100-V 160-1000 l 70 C 80 C 90 C 200 l 300 l 390 l 500 l 750 l 1000 l 160 l 200 l 300 l 390 l 500 l 750 l 1000 l 160 l 200 l 300 l 390 l 500 l 750 l 1000 l Vitocell 100-B 300-500 l A 70 C 80 C 90 C 3 300 l 300 l 300 l 2 400 l 400 l 400 l 500 l 500 l 500 l Vitocell 100-U 300 l 70 C 80 C 90 C 300 l 300 l 300 l 1-3 Przykład wyboru A Górna wężownica grzewcza 8 VIESMANN VITOCELL

Wybór typu podgrzewacza (ciąg dalszy) Wykres wyboru Vitocell 300 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 3,0 3,2 3,4 3,6 3,8 4,0 4,2 4,4 4,6 4,8 5,0 5,2 5,4 5,6 5,8 6,0 6,2 6,4 6,6 6,8 7,0 7,2 7,4 7,6 7,8 8,0 8,2 8,4 8,6 8,8 9,0 9,2 9,4 9,6 9,8 10,0 11,0 12,0 13,0 14,0 15,0 16,0 17,0 18,0 19,0 20,0 21,0 22,0 23,0 24,0 25,0 1 N L Vitocell 300-H 160-500 l 70 C 80 C 90 C 160 l 200 l 350 l 500 l 160 l 200 l 350 l 350 l 500 l 160 l 200 l 500 l 70 C 80 C 90 C 130 l EVA 160 l EVA 200 l EVI 200 l EVA 300 l EVI 500 l EVI Vitocell 300-V 130-500 l 130 l EVA 160 l EVA 200 l EVA 200 l EVI 300 l EVI 500 l EVI 130 l EVA 160 l EVA 200 l EVA/EVI 300 l EVI 500 l EVI 70 C 80 C 90 C 300 l 500 l Vitocell 300-B 300 i 500 l 3 2 300 l 500 l 300 l 500 l 3 1-3 Przykład wyboru VITOCELL VIESMANN 9

Wybór typu podgrzewacza (ciąg dalszy) Wykresy wyboru systemu ładowania podgrzewacza Vitocell 100-L, typ CVL, w połączeniu z Vitotrans 222 Współczynnik mocy N L *1 Wydajność krótkotrwała (w ciągu 10 minut) *2 300 3000 3 Współczynnik mocy N L 250 200 150 100 50 0 10 3000 (3x1000) litrów 2000 (2x1000) litrów 1500 (2x750) litrów 20 40 60 80 100 120 500 l 140 160 przekazywana moc cieplna w kw przy Tsp=60 C 1000 l 750 l 180 200 220 240 Wydajność krótkotrwała w litrach/10 min przy temperaturze wody pobieranej 45 C 2500 2000 1500 1000 500 0 0 1500 (2x750) litrów 20 40 60 80 3000 (3x1000) litrów 2000 (2x1000) litrów 100 120 500 l 140 160 przekazywana moc cieplna w kw przy Tsp=60 C 1000 l 750 l 180 200 220 240 A Vitotrans 222, nr katalog. 7143 564 B Vitotrans 222, nr katalog. 7143 565 C Vitotrans 222, nr katalog. 7143 566 A Vitotrans 222, nr katalog. 7143 564 B Vitotrans 222, nr katalog. 7143 565 C Vitotrans 222, nr katalog. 7143 566 3.2 Wybór wg wydajności stałej Zgodnie z żądanym podgrzewem z 10 do 45 C lub z 10 do 60 C i planowaną temperaturą na zasilaniu, wybierana jest odpowiednia kolumna w poniższej tabeli wyboru. W kolumnie poszukiwana jest wymagana wydajność stała (patrz od strony 21), a w pierwszej kolumnie odczytywany jest typ podgrzewacza. Przykład: Podgrzew wody użytkowej z 10 do 60 C, temperatura na zasilaniu 70 C 1 Wymagana wydajność stała: 20 kw 2, emaliowany podgrzewacz, stojący obok w pierwszej kolumnie 3: Vitocell 100-V 200 l lub Vitocell 100-V 300 l Wybór odpowiedniego pojemnościowego podgrzewacza wody następuje w tej chwili na podstawie danych technicznych i wykresów wydajności stałej znajdujących się w arkuszach danych Vitocell. Wskazówka Podana wydajność stała jest osiągana tylko wówczas, jeżeli znamionowa moc cieplna wymiennika ciepła jest większa od wydajności stałej. Przy projektowaniu na podstawie podanych lub obliczonych wartości wydajności stałej należy zaplanować zastosowanie odpowiedniej pompy obiegowej. *1 Współczynnik mocy N L zmienia się wraz z temperaturą na ładowaniu podgrzewacza T podgrz.. Wskaźniki: T podgrz. = 60 C 1,0 N L, T podgrz. = 55 C 0,75 N L, T podgrz. = 50 C 0,55 N L, T podgrz. = 45 C 0,3 N L. *2 Wydajność krótkotrwała w przeciągu 10 minut zmienia się wraz z temperaturą na ładowaniu podgrzewacza T podgrz.. Wskaźniki: T podgrz. = 60 C 1,0 wydajność krótkotrwała, T podgrz. = 55 C 0,75 wydajność krótkotrwała, T podgrz. = 50 C 0,55 wydajność krótkotrwała, T podgrz. = 45 C 0,3 wydajność krótkotrwała. 10 VIESMANN VITOCELL

Wybór typu podgrzewacza (ciąg dalszy) Tabela wyboru wg wydajności stałej Wydajność stała do podgrzewu Wydajność stała do podgrzewu wody użytkowej wody użytkowej z 10 do 60 C z 10 do 45 C Temperatura zasilania 90 C 80 C 70 C 1 90 C 80 C 70 C 60 C 50 C Vitocell 100-H, 130 l, typ CHA 27 kw 20 kw 14 kw 28 kw 23 kw 19 kw 14 kw Vitocell 100-H, 160 l, typ CHA 32 kw 24 kw 17 kw 33 kw 28 kw 22 kw 16 kw Vitocell 100-H, 200 l, typ CHA 38 kw 29 kw 19 kw 42 kw 32 kw 26 kw 18 kw Poziome podgrzewacze pojemnościowe Vitocell 300-H, 160 l, typ EHA 28 kw 23 kw 15 kw 32 kw 28 kw 20 kw 14 kw Vitocell 300-H, 200 l, typ EHA 33 kw 25 kw 17 kw 41 kw 30 kw 23 kw 16 kw Pojemnościowy podgrzewacz wody do kotłów wiszących 3 Pionowe podgrzewacze pojemnościowe Vitocell 300-H, 350 l, typ EHA 70 kw 51 kw 34 kw 80 kw 64 kw 47 kw 33 kw Vitocell 300-H, 500 l, typ EHA 82 kw 62 kw 39 kw 97 kw 76 kw 55 kw 38 kw Vitocell 100-W, 120 l, typ CUG 24 kw Vitocell 100-W, 150 l, typ CUG 24 kw Vitocell 100-V, 160 l, typ CVA 36 kw 28 kw 19 kw 40 kw 32 kw 25 kw 9 kw Vitocell 100-V, 200 l, typ CVA 36 kw 28 kw 19 kw 40 kw 32 kw 17 kw 9 kw 2 Vitocell 100-V, 300 l, typ CVA 45 kw 34 kw 23 kw 53 kw 44 kw 23 kw 18 kw Vitocell 100-V, 500 l, typ CVA 53 kw 44 kw 33 kw 70 kw 58 kw 32 kw 24 kw Vitocell 100-V, 750 l, typ CVA 102 kw 77 kw 53 kw 123 kw 99 kw 53 kw 28 kw Vitocell 100-V, 1 000 l, typ CVA 121 kw 91 kw 61 kw 136 kw 111 kw 59 kw 33 kw Vitocell 100-V, 390 l, typ CVW 98 kw 78 kw 54 kw 109 kw 87 kw 77 kw 48 kw 26 kw Vitocell 300-V, 130 l, typ EVA 32 kw 25 kw 16 kw 37 kw 30 kw 22 kw 13 kw 9 kw Vitocell 300-V, 160 l, typ EVA 36 kw 28 kw 19 kw 40 kw 32 kw 24 kw 15 kw 10 kw Vitocell 300-V, 200 l, typ EVA 57 kw 43 kw 25 kw 62 kw 49 kw 38 kw 25 kw 12 kw 3 Vitocell 300-V, 200 l, typ EVI 63 kw 48 kw 29 kw 71 kw 56 kw 44 kw 24 kw 13 kw Vitocell 300-V, 300 l, typ EVI 82 kw 59 kw 41 kw 93 kw 72 kw 52 kw 30 kw 15 kw Vitocell 300-V, 500 l, typ EVI 81 kw 62 kw 43 kw 96 kw 73 kw 56 kw 37 kw 18 kw Vitocell 100-U, 300 l, typ CVUA 23 kw 20 kw 15 kw 31 kw 26 kw 20 kw 15 kw 11 kw Dwusystemowe pojemnościowe podgrzewacze wody A Vitocell 100-B, 300 l, typ CVB 23 kw 20 kw 15 kw 31 kw 26 kw 20 kw 15 kw 11 kw Vitocell 100-B, 400 l, typ CVB 36 kw 27 kw 18 kw 42 kw 33 kw 25 kw 17 kw 10 kw Vitocell 100-B, 500 l, typ CVB 36 kw 30 kw 22 kw 47 kw 40 kw 30 kw 22 kw 16 kw Vitocell 300-B, 300 l, typ EVB 74 kw 54 kw 35 kw 80 kw 64 kw 45 kw 28 kw 15 kw Vitocell 300-B, 500 l, typ EVB 74 kw 54 kw 35 kw 80 kw 64 kw 45 kw 28 kw 15 kw 1-3 Przykład wyboru A Górna wężownica grzewcza VITOCELL VIESMANN 11

Wymiarowanie 4.1 Wymiarowanie wg poboru krótkotrwałego i DIN 4708-2 W przypadku budynków mieszkalnych zapotrzebowanie na ciepłą wodę jest obliczane na podstawie współczynnika zapotrzebowania N. Drogę kalkulacji opisaną poniżej określa norma DIN 4708-2. Na podstawie współczynnika zapotrzebowania N wybierany jest podgrzewacz o odpowiednim stopniu efektywności N L (N L N). Stopień efektywności N L podgrzewacza pojemnościowego można również wyrazić w formie wydajności krótkotrwałej 10-minutowej. Instalacje do podgrzewu wody użytkowej są wymiarowane według tego poboru krótkotrwałego wówczas, gdy określona ilość ciepłej wody przeznaczona jest do użytku w krótkim okresie czasu, po czym następuje dłuższy okres podgrzewania, np. w zakładach przemysłowych lub szkołach (eksploatacja uderzeniowa). Wydajność krótkotrwała 10-minutowa zależy prawie wyłącznie od ilości zmagazynowanej wody (pojemność). Program obliczeniowy EDIS/DIN 4708-2 Wymiarowanie podgrzewaczy pojemnościowych może być przeprowadzone również za pomocą programu obliczeniowego EDIS. Program EDIS jest pomocny przy obliczaniu wymaganych parametrów pojemnościowych podgrzewaczy wody na podstawie normy DIN 4708 dla mieszkań i zawiera różne procedury obliczeniowe dla hoteli, zakładów gastronomicznych, szpitali, domów seniora, pól namiotowych, hal sportowych itd. Program obliczeniowy EDIS firmy Viessmann dostępny jest na zapytanie w naszych punktach serwisowych. Stopień efektywności N L i maksymalna wydajność stała podgrzewacza pojemnościowego są podane w tabelach od strony 8. Szczegółowe dane techniczne i wskaźniki mocy oraz wykresy wydajności stałej znajdują się w arkuszu danych odpowiedniego podgrzewacza pojemnościowego. 4 Ustalanie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w budynkach mieszkalnych Za podstawę służy tutaj norma DIN 4708 (Centralne instalacje podgrzewu ciepłej wody użytkowej) część 2. Norma DIN 4708 służy jako podstawa jednorodnego obliczania zapotrzebowania na ciepło centralnych instalacji podgrzewu ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych. W celu ustalenia zapotrzebowania zdefiniowano pojęcie mieszkania obliczeniowego: mieszkanie obliczeniowe to mieszkanie ustalone na podstawie wartości statystycznych, którego współczynnik zapotrzebowania wynosi N = 1: ilość pomieszczeń r = 4 pomieszczenia, ilość osób p = 3,5 osoby zapotrzebowanie w punkcie poboru w v = 5820 Wh/pobór dla jednej kąpieli w wannie W celu ustalenia zapotrzebowania konieczne są następujące dane a) Wszystkie urządzenia sanitarne na wszystkich kondygnacjach (na podstawie rysunku budowlanego lub według danych architekta lub inwestora). b) Ilość pomieszczeń bytowych (ilość pomieszczeń) bez pomieszczeń dodatkowych takich jak kuchnia, wiatrołap, korytarz, łazienka i komórka (na podstawie rysunku budowlanego lub według danych architekta lub inwestora). c) Liczba osób w każdym mieszkaniu (ilość osób). Jeżeli nie można ustalić liczby osób w każdym mieszkaniu, wówczas ilość pomieszczeń r danego mieszkania pomoże ustalić w oparciu o tabelę 1 statystyczną liczbę osób p. Ustalenie liczby osób p Z tabeli obok można odczytać statystyczną liczbę osób p w przypadku, gdy niemożliwe jest ustalenie ilości osób w każdym mieszkaniu. Tabela 1 Ilość pomieszczeń r Liczba osób p 1,0 2,0 *3 1,5 2,0 *3 2,0 2,0 *3 2,5 2,3 3,0 2,7 3,5 3,1 4,0 3,5 4,5 3,9 5,0 4,3 5,5 4,6 6,0 5,0 6,5 5,4 7,0 5,6 Ustalenie punktów poboru uwzględnianych przy obliczeniu zapotrzebowania Punkty poboru, które należy uwzględnić przy obliczeniu zapotrzebowania, można odczytać z tabeli 2 lub 3 w zależności od wyposażenia mieszkania (wyposażenie zwykłe lub komfortowe). Tabela 2 Mieszkanie o wyposażeniu zwykłym Istniejące wyposażenie każdego mieszkania Uwzględnić przy ustalaniu zapotrzebowania Pomieszczenie Wyposażenie Łazienka 1 wanna kąpielowa o pojemności 140 litrów (wg tabeli 4, nr 1, na stronie 13) 1 wanna kąpielowa o pojemności 140 litrów (wg tabeli 4, nr 1, na stronie 13) lub 1 kabina natryskowa z/bez baterii mieszającej i natrysku normalnego 1 umywalka nie uwzględnia się Kuchnia 1 zlew kuchenny nie uwzględnia się *3 Jeżeli w budynku mieszkalnym przeznaczonym do zaopatrywania przeważają mieszkania jedno- lub dwupokojowe, należy zwiększyć liczbę osób p dla tych mieszkań o 0,5. 12 VIESMANN VITOCELL

Wymiarowanie (ciąg dalszy) Tabela 3 Mieszkanie o wyposażeniu komfortowym Istniejące wyposażenie każdego mieszkania Uwzględnić przy ustalaniu zapotrzebowania Pomieszczenie Wyposażenie Łazienka Wanna kąpielowa *4 zgodnie ze stanem faktycznym wg tabeli 4, nr 2 do 4 Kabina natryskowa *4 zgodnie ze stanem faktycznym, łącznie z ew. urządzeniem dodatkowym wg tabeli 4, nr 6 lub 7, jeżeli pod względem rozmieszczenia możliwe jest równoczesne używanie *5 Umywalka *4 nie uwzględnia się Bidet nie uwzględnia się Kuchnia 1 zlew kuchenny nie uwzględnia się Pokój gościnny Wanna kąpielowa dla każdego pokoju gościnnego: zgodnie ze stanem faktycznym, wg tabeli 4, nr 1 do 4, uwzględnić 50% zapotrzebowania w punkcie poboru w v lub Kabina natryskowa Umywalka Bidet zgodnie ze stanem faktycznym, łącznie z ew. urządzeniem dodatkowym wg tabeli nr 4, nr 5 do 7, ze 100-procentowym zapotrzebowaniem w punkcie poboru w v ze 100-procentowym zapotrzebowaniem w punkcie poboru w v wg tabeli 4 *6 ze 100-procentowym zapotrzebowaniem w punkcie poboru w v wg tabeli 4 *6 Ustalenie przeznaczonego do zastosowania zapotrzebowania w punkcie poboru dla każdego uwzględnianego punktu poboru Każdorazowe zapotrzebowanie w punkcie poboru w v w miejscach poboru uwzględnionych przy obliczaniu współczynnika zapotrzebowania N należy odczytać w tabeli 4. 4 Tabela 4 Zapotrzebowanie w punkcie poboru w v Nr Urządzenie sanitarne lub punkt poboru Skrót wg normy DIN Ilość pobierana przy każdym użyciu lub pojemność użytkowa w litrach 1 Wanna kąpielowa NB1 140 5820 2 Wanna kąpielowa NB2 160 6510 3 Mała wanna i wanna kaskadowa KB 120 4890 4 Wanna duża (1800 mm 750 mm) GB 200 8720 5 Kabina natryskowa *7 z baterią mieszającą i natryskiem BRS 40 *8 1630 ekonomicznym 6 Kabina natryskowa *7 z baterią mieszającą i natryskiem BRN 90 *8 3660 normalnym *9 7 Kabina natryskowa *7 z baterią mieszającą i natryskiem luksusowym BRL 180 *8 7320 *10 8 Umywalka WT 17 700 9 Bidet BD 20 810 10 Umywalka podręczna HT 9 350 11 Zlew kuchenny SP 30 1160 Dla wanien kąpielowych, których pojemność użytkowa znacznie się różni, zapotrzebowanie w punkcie poboru w v należy wyliczyć według wzoru w v = c V ΔT w Wh i wykorzystać do obliczeń (ΔT = 35 K). Zapotrzebowanie w punkcie poboru w v przy każdym poborze w Wh *4 Rozmiary inne niż przy wyposażeniu normalnym. *5 Jeżeli brak jest wanny kąpielowej, zakłada się podobnie jak w przypadku wyposażenia znormalizowanego zamiast kabiny natryskowej wannę kąpielową (patrz tabela 4, nr 1), o ile zapotrzebowanie w punkcie poboru kabiny natryskowej nie przekracza zapotrzebowania wanny kąpielowej (np. natrysk luksusowy). Jeżeli zainstalowano kilka różnych kabin natryskowych, dla kabiny natryskowej o największym zapotrzebowaniu w punkcie poboru przyjmuje się co najmniej jedną wannę kąpielową. *6 O ile pokój gościnny nie posiada wanny kąpielowej lub kabiny natryskowej. *7 Uwzględnić tylko wówczas, gdy wanna i kabina natryskowa nie znajdują się w jednym pomieszczeniu, tzn. przy możliwości jednoczesnego korzystania. *8 Odpowiada czasowi użytkowania wynoszącemu 6 minut. *9 Klasa przepływu armatury A wg normy EN 200. *10 Klasa przepływu armatury C wg normy EN 200. VITOCELL VIESMANN 13

Wymiarowanie (ciąg dalszy) 4 Obliczanie współczynnika zapotrzebowania N W ramach ustalania zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej dla wszystkich uwzględnionych mieszkań następuje przeliczenie na zapotrzebowanie na ciepło do podgrzewu wody użytkowej mieszkania obliczeniowego. Dla mieszkania obliczeniowego ustalono: 1. ilość pomieszczeń r = 4 pomieszczenia; 2. ilość osób p = 3,5 osoby 3. zapotrzebowanie w punkcie poboru w v = 5820 Wh (dla jednej kąpieli w wannie). Zapotrzebowanie na ciepło do podgrzewu wody użytkowej dla mieszkania obliczeniowego z 3,5 osoby 5820 Wh = 20 370 Wh odpowiada współczynnikowi zapotrzebowania N = 1 N = suma zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej wszystkich uwzględnionych mieszkań podzielona przez zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową mieszkania obliczeniowego Σ(n p v w v ) N = 3,5 5820 = Σ(n p v w v ) 20370 n = ilość mieszkań tego samego typu p = ilość osób w każdym mieszkaniu tego samego typu v = liczba punktów poboru tego samego typu w każdym mieszkaniu tego samego typu w v = zapotrzebowanie w punkcie poboru w Wh Tabela 5 Liczba mieszkań n Liczba pomieszczeń r Liczba osób p (n p v w v ) należy ustalić dla każdego uwzględnianego punktu poboru w każdym mieszkaniu tego samego typu. Ustalony współczynnik zapotrzebowania N umożliwi wybór z tabel na stronach 8 i 9 niezbędnego pojemnościowego podgrzewacza wody przy istniejącej temperaturze wody na zasilaniu wodą grzewczą. Należy przy tym wybrać taki pojemnościowy podgrzewacz wody, którego współczynnik N L jest co najmniej równy N. Współczynnik zapotrzebowania N jest równy liczbie mieszkań obliczeniowych w ramach inwestycji budowlanej. Nie musi ona odpowiadać rzeczywistej liczbie mieszkań. Przykład: Dla zaplanowanej inwestycji mieszkaniowej przewidziano projekt instalacji podgrzewu ciepłej wody użytkowej na podstawie współczynnika zapotrzebowania N. Liczbę mieszkań o jednakowym wyposażeniu wymienionych w tabeli 5 oraz liczbę pomieszczeń i ich wyposażenie zamieszczono na podstawie rysunku budowlanego. Liczba osób p została ustalona na podstawie liczby pomieszczeń r za pomocą tabeli 1 na stronie 12. Wymagane punkty poboru ustalono na podstawie tabeli 2 na stronie 12 i tabeli 3 na stronie 13. Wyposażenie mieszkania Liczba sztuk, specyfikacja 4 1,5 2,0 1 kabina natryskowa z natryskiem normalnym 1 umywalka w łazience 1 zlew w kuchni 10 3 2,7 1 wanna kąpielowa 140 litrów 1 umywalka w łazience 1 zlew w kuchni 2 4 3,5 1 kabina natryskowa z baterią mieszającą i natryskiem luksusowym 1 kabina natryskowa z natryskiem normalnym (w oddzielnych pomieszczeniach) 1 umywalka w łazience 1 zlew w kuchni 4 4 3,5 1 wanna kąpielowa 160 litrów 1 kabina natryskowa z natryskiem luksusowym w szczególnym pomieszczeniu 1 umywalka w łazience 1 bidet 1 zlew w kuchni 5 5 4,3 1 wanna kąpielowa 160 litrów 1 umywalka w łazience 1 bidet 1 wanna kąpielowa 140 litrów w pokoju gościnnym 1 umywalka w pokoju gościnnym 1 zlew w kuchni Wykorzystać przy ustalaniu zapotrzebowania Liczba punktów poboru, specyfikacja wg tabeli 2 na stronie 12 1 kabina natryskowa (BRN) wg tabeli 2 na stronie 12 1 wanna kąpielowa (NB1) wg tabeli 3 na stronie 13 1 kabina natryskowa (BRL) wg tabeli 3 na stronie 13 1 wanna kąpielowa (NB2) 1 kabina natryskowa (BRL) wg tabeli 3 na stronie 13 1 wanna kąpielowa (NB2) 1 wanna kąpielowa (NB1) z 50-procentowym zapotrzebowaniem w punkcie poboru w v 1 umywalka (WT) 1 bidet (BD) Formularz do ustalania zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w budynkach mieszkalnych Ustalanie zapotrzebowania dla mieszkań zaopatrywanych centralnie Nr projektu: Nr arkusza: Ustalenie współczynnika zapotrzebowania N do określenia wielkości podgrzewacza wody Projekt Liczba osób p wg wartości statystycznych na podstawie tabeli 5 na stronie 14 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 14 VIESMANN VITOCELL

Wymiarowanie (ciąg dalszy) Ustalanie zapotrzebowania dla mieszkań zaopatrywanych centralnie Nr projektu: Nr arkusza: Lp. grup mieszkaniowych Liczba pomieszczeń Liczba mieszkań Liczba osób Punkty poboru do uwzględnienia (na jedno mieszkanie) r n p n p Liczba punktów poboru v Skrót Zapotrzebowanie w punkcie poboru w v w Wh v w v w Wh n p v w v w Wh 1 1,5 4 2,0 8,0 1 NB1 5820 5820 46560 NB1 dla BRN 2 3,0 10 2,7 27,0 1 NB1 5820 5820 157140 3 4,0 2 3,5 7,0 1 BRL 7320 7320 51240 1 BRN 3660 3660 25620 4 4,0 4 3,5 4,0 1 NB2 6510 6510 91140 1 BRL 7320 7320 102480 5 5,0 5 4,3 21,5 1 NB2 6510 6510 139965 (0,5) NB1 5820 5820 62565 50% w v wg tab. 3 na stronie 13 Uwagi Σ n i = 25 Σ (n p v w v ) = 676710 Wh Σ(n p v w v ) 676710 N = = = 33,2 3,5 5820 20370 Ustalony współczynnik zapotrzebowania N = 33,2 umożliwi wybór z tabel w arkuszach danych niezbędnego pojemnościowego podgrzewacza wody przy istniejącej temperaturze wody na zasilaniu wodą grzewczą (np. 80ºC) oraz temperatury na ładowaniu podgrzewacza równej 60ºC: Należy przy tym wybrać taki pojemnościowy podgrzewacz wody, którego współczynnik N L jest co najmniej równy współczynnikowi zapotrzebowania N. Wskazówka Współczynnik mocy N L zmienia się w zależności od następujących wielkości: Temperatura zasilania Temperatura ładowania Doprowadzana lub przekazywana moc W przypadku warunków eksploatacyjnych różniących się od normy należy przeprowadzić korektę współczynnika mocy N L odbiegającego od wartości podanych w tabelach w odpowiednich arkuszach danych: Istniejące możliwości doboru podgrzewaczy: Z wykresu wyboru od strony 9 i arkusza danych podgrzewacza Vitocell 300-H: Vitocell 300-H o pojemności 700 litrów (N L = 35) jako bateria podgrzewaczy złożona z 2 Vitocell 300-H, każdy o pojemności 350 litrów Z wykresu wyboru od strony 9 i arkusza danych podgrzewacza Vitocell 300-V: Vitocell 300-V o pojemności 600 litrów (N L = 38) jako bateria podgrzewaczy złożona z 2 Vitocell 300-V, każdy o pojemności 300 litrów Wybrany pojemnościowy podgrzewacz wody: 2 Vitocell 300-V o pojemności 300 l każdy. 4 Dodatek kotłowy Z K Zgodnie z normą DIN 4708-2 lub VDI 3815 należy podwyższyć znamionową moc cieplną kotła grzewczego o dodatek kotłowy Z K w celu podgrzewu wody użytkowej (patrz tabela 6). Należy uwzględnić objaśnienia norm DIN/VDI. Norma DIN 4708 stawia trzy istotne wymogi znamionowej mocy cieplnej zaopatrzenia w ciepło: Wymóg 1 Współczynnik mocy powinien być co najmniej tak samo wysoki lub większy od współczynnika zapotrzebowania: N L N Wymóg 2 Tylko gdy znamionowa moc cieplna kotła grzewczego ² K lub Φ K jest większa od wydajności stałej lub przynajmniej jest jej równa, pojemnościowy podgrzewacz wody może uzyskać podany przez producenta współczynnik mocy N L : ² K ² D lub Φ K Φ D Wymóg 3 Instalacje kotłowe służące zarówno do ogrzewania centralnego jak i do podgrzewu wody użytkowej powinny oprócz ustalonego wg normy EN 12831 (dotychczas DIN 4701) zapotrzebowania na ciepło budynku Φ HL bud. osiągać dodatkową wydajność Z K : Φ K Φ HL bud. + Z K Na podstawie normy DIN 4708-2 przez rozporządzenie VDI 3815 ustalony zostaje dodatek do znamionowej mocy cieplnej kotła grzewczego w zależności od współczynnika zapotrzebowania N i minimalnej pojemności podgrzewacza (patrz tabela 6). W praktyce sprawdziło się uwzględnienie dodatku kotłowego według następującego wzoru: Φ K Φ HL bud. ϕ + Z K ϕ = współczynnik obciążenia ogrzewania budynku (ogrzewanie wszystkich pomieszczeń) VITOCELL VIESMANN 15

Wymiarowanie (ciąg dalszy) 4 Liczba mieszkań w każdym budynku ϕ do 20 1 21 do 50 0,9 > 50 0,8 Tabela 6 Dodatek kotłowy Z K Współczynnik zapotrzebowania N 1 3,1 2 4,7 3 6,2 4 7,7 5 8,9 6 10,2 7 11,4 8 12,6 9 13,8 10 15,1 12 17,3 14 19,5 16 21,7 18 23,9 20 26,1 22 28,2 24 30,4 26 32,4 28 34,6 30 36,6 40 46,7 50 56,7 60 66,6 80 85,9 100 104,9 120 124,0 150 152,0 200 198,4 240 235,2 300 290,0 Dodatek kotłowy Z K w kw Wskazówka W przypadku budynków o bardzo niskim obciążeniu grzewczym Φ HL bud. należy sprawdzić, czy moc wytwornicy ciepła łącznie z dodatkiem Z K jest wystarczająca dla wybranego współczynnika mocy. W razie potrzeby wybrać większy przepływowy podgrzewacz wody. Ustalanie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w zakładach przemysłowych 1. Obliczenie zapotrzebowania Liczbę miejsc do czyszczenia (instalacje do mycia i natryskowe) należy zaplanować zależnie od rodzaju zakładu (patrz była norma DIN 18228, arkusz 3, strona 4). Dla każdych 100 użytkowników (zatrudnieni podczas zmiany szczytowej) zachodzi zapotrzebowanie na miejsca do mycia wymienione w tabeli 7. Tabela 7 Zwykłe warunki pracy *11 Czynność Potrzebne miejsca do czyszczenia na 100 użytkowników mało brudząca 15 / średnio brudząca 20 2/1 silnie brudząca 25 1/1 Podział miejsc czyszczenia Miejsca do mycia/ instalacje natryskowe 2. Projektowanie instalacji podgrzewu wody użytkowej Projekt instalacji podgrzewu wody użytkowej objaśniony zostanie na podstawie poniższego przykładu. Przykład: Liczba zatrudnionych pracowników podczas 150 osób zmiany szczytowej: Czas pracy: praca na 2 zmiany Rodzaj czynności: średnio brudząca Wymagana temperatura na wylocie ciepłej wody 35 do 37ºC użytkowej: Temperatura na ładowaniu podgrzewacza: 60ºC Temperatura na wlocie wody zimnej: 10ºC Temperatura wody na zasilaniu wodą grzewczą: 90ºC Ustalenie zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową Z tabeli 7 można odczytać liczbę 20 miejsc czyszczenia na każdych 100 użytkowników przy czynności ze średnim zabrudzeniem. Podział miejsc czyszczenia na instalacje myjące i natryskowe następuje w stosunku 2:1. Dla każdych 150 użytkowników wyliczone zostało na tej podstawie zapotrzebowanie na miejsca czyszczenia - 20 miejsc do mycia i 10 instalacji natryskowych. *11 W zakładach o nadzwyczajnych warunkach pracy wymaganych jest 25 miejsc do czyszczenia/100 użytkowników. 16 VIESMANN VITOCELL

Wymiarowanie (ciąg dalszy) Tabela 8 Wartości użytkowania instalacji myjących i natryskowych przy temperaturze na wylocie ciepłej wody użytkowej wynoszącej od 35 do 37ºC Odbiornik Umywalki z wylotem zwykłym Umywalka z wylotem rozpryskowym Okrągłe umywalki dla 6 osób Okrągłe umywalki dla 10 osób Instalacja natryskowa bez kabiny do przebierania Instalacja natryskowa z kabiną do przebierania Ilość ciepłej wody użytkowej w l/ min Czas użytkowania w min 5 do 12 3 do 5 30 3 do 6 3 do 5 15 ok. 20 3 do 5 75 ok. 25 3 do 5 75 7 do 12 5 do 6 *12 50 7 do 12 10 do 15 *13 80 Zużycie ciepłej wody użytkowej przy każdym użyciu w l Założenie: Miejsca mycia (umywalka z zaworem napowietrzającym) wykorzystywane są przez 120 zatrudnionych (po 6 razy kolejno), a instalacje natryskowe (natryski bez kabin do przebierania) przez 30 zatrudnionych (po 3 razy kolejno). Z pomocą tabeli 8 obliczona zostanie następująca wymagana ilość ciepłej wody użytkowej: a) Zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową w miejscach mycia: 120 3,5 l/min 3,5 min = 1470 l b) Zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową natrysków: 30 10 l/ min 5 min = 1500 l Z punktów a) i b) wynika całkowite zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową wynoszące 2970 litrów przy ok. 36ºC temperatury wody w czasie użytkowania ok. 25 minut. Przy przeliczeniu na temperaturę na wylocie wynoszącą 45ºC wynika następująca wartość: ΔT (36 C 10 C) V (45 C) = V (36 C) ΔT(45 C 10 C) 26 = 2970 = 2206 l 35 W odpowiedniej tabeli arkusza danych podgrzewacza Vitocell 300-V, w wierszu temperatura wody na zasilaniu wodą grzewczą = 90ºC w przypadku Vitocell 300-V o pojemności 500 litrów należy znaleźć moc krótkotrwałą 10/45ºC z pojemnością 627 litrów/10 minut. Liczba pojemnościowych podgrzewaczy wody n = wyliczona pojemność całkowita/wybrana wydajność krótkotrwała (w czasie 10 minut) dla pojedynczego podgrzewacza 2206 n = 627 = 3,5 szt. Wybrany pojemnościowy podgrzewacz wody: 4 Vitocell 300-V o pojemności 300 l każdy. Ustalenie wymaganej mocy grzewczej Czas do dyspozycji w celu podgrzewu pojemnościowego podgrzewacza wody to 7,5 godziny; z tego wynika minimalna moc na przyłączu (moc grzewcza kotła grzewczego) wynosząca: ² A = Φ A = c V ΔT A Z A 1 2000 50 = = 15,5 kw 860 7,5 ² A lub Φ A = minimalna moc na przyłączu do ogrzania podgrzewacza w kw V = wybrana pojemność podgrzewacza w litrach c = 1 kwh spec. pojemność cieplna 860 l K ΔT A = różnica temperatur między temperaturą na ładowaniu podgrzewacza i temperaturą na wlocie wody zimnej (60ºC 10ºC) = 50 K Z A = czas podgrzewu w h Z doświadczenia wynika wybór czasu podgrzewu wynoszącego ok. 2 godzin. Dla przytoczonego powyżej przykładu oznacza to zaprojektowanie kotła grzewczego oraz pompy obiegowej podgrzewacza (wymagana ilość wody grzewczej) w stosunku do mocy podgrzewu wynoszącej ok. 60 kw. 4 Ponieważ pomiędzy zmianami do dyspozycji jest odstęp czasu wynoszący 8 godzin, w którym możliwe jest ponowne podgrzanie pojemnościowego podgrzewacza wody, należy zaprojektować pojemność podgrzewacza z przystosowaniem do magazynowania. Do tego celu wykorzystuje się dane dotyczące wydajności krótkotrwałej (wydajność 10-minutowa) podane w tabelach arkuszy danych pojemnościowego podgrzewacza. Ustalenie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w budynkach hotelowych, pensjonatach i domach społecznych Przy obliczaniu zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową należy ustalić punkty odbioru wszystkich pokoi. Należy przy tym uwzględnić największy punkt odbioru w każdym pokoju jedno- lub dwuosobowym. *12 Czas natrysku bez przebierania. *13 Czas natrysku 5 do 8 minut; pozostały czas - przebieranie. VITOCELL VIESMANN 17

Wymiarowanie (ciąg dalszy) 4 Tabela 9 Zapotrzebowanie w punkcie odbioru każdego punktu odbioru przy temperaturze ciepłej wody użytkowej wynoszącej 45ºC Punkt odbioru Ilość pobierana przy każdym użyciu w l Zapotrzebowanie w punkcie poboru Q h maks. na każdy pokój 1- osobowy w kwh pokój dwuosobowy w kwh Wanna kąpielowa 170 7,0 10,5 Kabina natryskowa 70 3,0 4,5 Umywalka 20 0,8 1,2 Obliczanie koniecznej pojemności podgrzewacza Q h maks. = zapotrzebowanie w punkcie poboru każdego punktu w kwh n = ilość pokoi o jednakowym zapotrzebowaniu w punkcie poboru ϕ n = współczynnik użytkowania (równoczesność), może być zastosowany jedynie warunkowo: Liczba pokoi 1 do 15 16 do 36 35 do 75 76 do 300 ϕ *14 n 1 0,9 do 0,7 0,7 do 0,6 0,6 do 0,5 ϕ 2 = wskaźnik stopy życiowej Zależnie od kategorii hotelowej możliwe jest zaprojektowanie: Kategoria hotelarska normalna dobra wysoka ϕ 2 1,0 1,1 1,2 Z A = czas podgrzewu w h Czas podgrzewu zależy od znamionowej mocy cieplnej oddanej do dyspozycji w celu podgrzania wody użytkowej. Zależnie od znamionowej mocy cieplnej kotła grzewczego można wybrać Z A mniejszy niż 2 godziny. Z B = czas trwania zapotrzebowania szczytowego na ciepłą wodę użytkową w h. Wartość przyjęta od 1 do 1,5 h V = pojemność podgrzewacza wody w litrach T a = temperatura na ładowaniu podgrzewacza w ºC T e = temperatura na wlocie wody zimnej w ºC a = 0,8; uwzględnia stan naładowania podgrzewacza Przykład: Eksploatacja hotelowa z 50 pokojami (30 pokoi dwuosobowych i 20 pokoi jednoosobowych) Wyposażenie pokoju jednoosobowego: 5 pokoi jednoosobowych z wanną kąpielową, kabiną natryskową i umywalką 10 pokoi jednoosobowych z kabiną natryskową i umywalką 5 pokoi jednoosobowych z umywalką Wyposażenie pokoi dwuosobowych: 5 pokoi dwuosobowych z wanną kąpielową i umywalką 20 pokoi dwuosobowych z kabiną natryskową i umywalką 5 pokoi dwuosobowych z umywalką Maks. temperatura na zasilaniu wodą grzewczą = 80ºC Żądany czas podgrzewu pojemnościowego podgrzewacza wody 1,5 godziny Czas trwania zapotrzebowania szczytowego 1,5 godziny Zapotrzebowanie na ciepło do podgrzewu wody użytkowej Rodzaj pokoju Wyposażenie (punkt poboru) n Q h maks. n Q h maks. w kwh w kwh 1-osobowy: Wanna kąpielowa 5 7,0 35,00 Kabina natryskowa 10 3,0 30,00 Umywalka 5 0,8 4,00 2-osobowy: Wanna kąpielowa 5 10,5 52,50 Kabina natryskowa 20 4,5 90,00 Umywalka 5 1,2 6,00 Σ (n Q h maks. ) = 217,50 860 Σ(n Q h maks. ) φ n φ 2 Z A V = (Z A + Z B ) (T a T e ) a 860 217,5 0,65 1 1,5 = (1,5 + 1,5) (60 10) 0,8 = 1520 l Wybrane pojemnościowe podgrzewacze wody: 3 Vitocell 300-H o pojemności 500 l każdy lub 3 Vitocell 300-V o pojemności 500 l każdy Ustalenie wymaganej mocy podgrzewu V c (T ² a T e ) = Φ = Z A 1500 (60 10) = = 58 kw 860 1,5 ² lub Φ = moc podgrzewu w kw V = wybrana pojemność w litrach c 1 kwh = spec. pojemność cieplna 860 l K T a = temperatura na ładowaniu podgrzewacza w ºC T e = temperatura na wlocie wody zimnej w ºC Z A = czas podgrzewu w h Tym samym należy zaprojektować kocioł grzewczy i pompę obiegową ogrzewania podgrzewacza odpowiednio do wymaganej mocy podgrzewu. Aby zapewnić wystarczające ogrzewanie budynku również w zimowej porze roku, tę ilość obciążenia grzewczego należy dodać do zapotrzebowania na ciepło. Ustalanie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w wykorzystywanych do celów komercyjnych łaźniach fińskich (sauna) Założenie: Saunę odwiedza przeciętnie 15 osób/h. Do dyspozycji oddano 5 natrysków o wydajności 12 l/min, tzn. prysznice wykorzystywane są kolejno po 3 razy. Dla czasu korzystania z natrysku wynoszącego 5 minut wynika zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową 60 litrów przy każdym użyciu. Obciążenie grzewcze budynku wynosi ² N = Φ HL bud. = 25 kw. Aby zapewnić podgrzew wody użytkowej, należy uwzględnić dwa czynniki: a) Wystarczająca pojemność podgrzewacza (wersja według wydajności krótkotrwałej). b) Wielkość kotła ustalona w ten sposób, aby zapewniony był podgrzew wody użytkowej oraz ² N. Ad. a) Ustalenie pojemności podgrzewacza: 15 osób po 60 litrów = 900 litrów z temp. 40ºC na wylocie ciepłej wody użytkowej. Temperatura na ładowaniu podgrzewacza wynosi 60ºC. *14 Dla hoteli sanatoryjnych, hoteli targowych lub podobnych budynków należy wybrać współczynnik użytkowania ϕ n = 1. 18 VIESMANN VITOCELL

Wymiarowanie (ciąg dalszy) Ponieważ przewidziano montaż kotła niskotemperaturowego, należy ustalić wydajność krótkotrwałą przy temperaturze wody na zasilaniu wodą grzewczą wynoszącej 70ºC; patrz tabele w arkuszach danych: Przy przeliczeniu na temperaturę na wylocie wynoszącą 45ºC wynika: ΔT (40 C 10 C) V (45 C) = V (40 C) ΔT(45 C 10 C) 30 = 900 = 771 l 35 Propozycja: 2 podgrzewacze Vitocell 300-V o pojemności 300 litrów każdy o wydajności krótkotrwałej 375 litrów dla każdej komory podgrzewacza i 698 litrów jako bateria podgrzewaczy (temperatura wody użytkowej 45ºC). Ad. b) Wymagana wielkość kotła Ponieważ proces korzystania z natrysku powtarza się co godzinę, wybrana pojemność podgrzewacza powinna zostać ogrzana min. w ciągu 1 godziny. Konieczna do tego celu ilość energii cieplnej wynika z: ² A lub Φ A = minimalna moc na przyłączu do ogrzania podgrzewacza w kw V poj. podgrz. = Pojemność w litrach ΔT A = różnica temperatur między temperaturą na ładowaniu podgrzewacza i temperaturą na wlocie wody zimnej c = 1 kwh spec. pojemność cieplna 860 l K Z A = czas podgrzewu w h Aby zapewnić wystarczające ogrzewanie budynku również w zimowej porze roku, tę ilość obciążenia grzewczego należy dodać do zapotrzebowania na ciepło. Dodatek ten jest dopuszczalny zgodnie z rozp. o instalacjach grzewczych (EnEV, Niemcy): 1. Wykorzystanie ma charakter przemysłowy. 2. Przy zastosowaniu kotła niskotemperaturowego nie występuje ograniczenie mocy. V ² poj. podgrz. ΔT A c A = Φ A = Z A 600 1 (60 10) = 860 1 = 34,9 kw 4 Ustalanie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w halach sportowych Przy projektowaniu instalacji podgrzewu ciepłej wody użytkowej należy uwzględnić normę DIN 18032-1, kwiecień 1989 Hale sportowe, sale ćwiczeń i gier jako wytyczną projektowania i budowy. Pobór podgrzanej wody użytkowej w halach sportowych ma charakter krótkotrwały. Przy dokonywaniu wyboru podgrzewacza należy z tego względu przyjąć za punkt wyjścia pobór krótkotrwały (wydajność 10-minutowa). Zaopatrywanie w ciepłą wodę użytkową powinno być zapewnione przez instalację podgrzewu wody użytkowej podczas całego czasu wykorzystania (przez cały rok). Przy projektowaniu instalacji podgrzewu wody użytkowej należy przyjąć poniższe wartości: Temperatura na odbiorze ciepłej wody maks. 40ºC użytkowej: Zużycie wody na osobę µ: 8 l/min Czas korzystania z natrysku na osobę t: 4 min Czas podgrzewu Z A : 50 min Ilość osób na każdy czas podgrzewu i treningu n: min. 25 osób Temperatura na ładowaniu podgrzewacza T a 60ºC : Przykład dla zwykłej hali sportowej: 1. Ustalenie wymaganej ilości ciepłej wody użytkowej: m MW = t µ n = 4 min/osobę 8 litrów/min 25 osób = 800 litrów ciepłej wody użytkowej o temp. 40ºC Wybrana pojemność: 700 litrów (wybrana pojemność podgrzewacza powinna odpowiadać mniej więcej wymaganej ilości ciepłej wody użytkowej). Wydajność krótkotrwała z odpowiednich tabeli w arkuszach danych pojemnościowego podgrzewacza. Przeliczenie na temperaturę na wylocie ciepłej wody użytkowej 40ºC przy m (40ºC) = wydajność krótkotrwała przy temperaturze na wylocie c.w.u. 40ºC m (45ºC) = wydajność krótkotrwała przy temperaturze na wylocie c.w.u. 45ºC (zgodnie z tabelą w arkuszu danych pojemnościowego podgrzewacza wody) 45 10 m (40 C) = m (45 C) 40 10 = 2 424 l/10 min 35 = 848 30 = 989 l/10 min Wybrane pojemnościowe podgrzewacze wody: 2 x podgrzewacz Vitocell 300-H o pojemności 350 l każdy, wydajność krótkotrwała przy temperaturze wody na zasilaniu wodą grzewczą 70ºC = 989 litrów o temp. 40ºC 2. Ustalenie wymaganej mocy podgrzewu dla ustalonej pojemności podgrzewacza: V c (T ² a T e ) A = Φ A = Z A 700 (60 10) = = 49 kw 860 0,833 ² A lub Φ A = moc podgrzewu w kw V = pojemność podgrzewacza w litrach c 1 kwh = spec. pojemność cieplna 860 l K T a = temperatura na ładowaniu podgrzewacza w ºC T e = temperatura na wlocie wody zimnej w ºC VITOCELL VIESMANN 19

Wymiarowanie (ciąg dalszy) Kocioł grzewczy i pompa obiegowa ogrzewania podgrzewacza powinny być dopasowane do mocy podgrzewu, która zostanie oddana do dyspozycji. Aby zapewnić wystarczające ogrzewanie budynku również w zimowej porze roku, tę ilość obciążenia grzewczego należy dodać do zapotrzebowania na ciepło. Dodatek ten jest dopuszczalny zgodnie z rozp. o instalacjach grzewczych (EnEV, Niemcy): 1. Wykorzystanie ma charakter przemysłowy. 2. Przy zastosowaniu kotła niskotemperaturowego nie występuje ograniczenie mocy. 4 Ustalenie zapotrzebowania na ciepło do podgrzewu wody użytkowej w połączeniu ze zdalnym ogrzewaniem sieciowym Instalacje podgrzewu wody użytkowej, które zaopatrywane są w energię nie przez kotły grzewcze, ale przez zdalne ogrzewanie sieciowe, nie mogą zostać zaprojektowane według wartości dla pojemnościowych podgrzewaczy wody w tabeli ze względu na różne temperatury wody na zasilaniu i powrocie wody grzewczej zimą i latem. Na podstawie poniższego przykładu przedstawiono jeden z wariantów projektowych. Przykład: Obciążenie grzewcze budynku ² NW lub Φ HL bud. W : 20 kw Współczynnik zapotrzebowania wody 1,3 użytkowej N: Temperatura wody na zasilaniu i powrocie wody grzewczej zimą: 110/50ºC latem: 65/40ºC Wybrany podgrzewacz: 1 Vitocell 300-V (typ EVI),pojemność 200 l z N L = 1,4 ² NW µ W = c ΔTW Φ HL bud. W = c ΔTW 860 20 = 110 50 = 287 l/h 2. Obliczanie mocy na przyłączu latem przy stałej ilości wody w ogrzewaniu zdalnym (µ S = µ W ) µ S = ilość wody w ogrzewaniu zdalnym latem w litrach/ h ² NS lub Φ HL bud. S = moc na przyłączu latem w kw ΔT S = różnica temperatur latem między temperaturą wody na zasilaniu i powrocie w ogrzewaniu zdalnym w K 1. Obliczanie koniecznej ilości wody w zdalnym ogrzewaniu sieciowym µ W = ilość wody w ogrzewaniu zdalnym zimą w litrach/ h ² NW lub Φ HL bud. W = moc na przyłączu zimą w kw c = 1 kwh spec. pojemność cieplna 860 l K ΔT W = różnica temperatur zimą między temperaturą wody na zasilaniu i powrocie w ogrzewaniu zdalnym w K ² NS = Φ HL bud. S = µ S c ΔT S z ( µ S = µ W ) 1 = 287 (65 40) 860 = 8,33 kw Tabela 10 Dane dotyczące mocy z ograniczeniem temperatury wody na powrocie Vitocell 100-V na zapytanie. Vitocell 300-V (typ EVI) Pojemność podgrzewacza l 200 300 500 Wydajność stała przy kw 15 16 19 Temperatura na zasilaniu i powrocie wody grzewczej l/h 375 393 467 65/40ºC i podgrzewie wody użytkowej z 10 do 45ºC Współczynnik mocy N *15 L Przy temperaturze wody na zasilaniu i powrocie wody grzewczej 65/40ºC i temperaturze na ładowaniu podgrzewacza T sp = 50ºC 1,4 3,0 6,0 Wydajność 10-minutowa l 164 230 319 Wskazówka Parametry mocy pojemnościowych podgrzewaczy wody przy ograniczeniu temperatury wody na powrocie można odczytać z wykresów wydajności stałej, znajdujących się w arkuszach danych. Uwaga: Przy ograniczonych temperaturach wody na powrocie należy sprawdzić, czy przestrzegane są wymogi higieniczne zgodnie z przepisami technicznymi dotyczącymi instalacji wody użytkowej i przepisami Niemieckiego Związku Specjalistów ds. Gazu i Wody (TRWI/ DVGW). W razie potrzeby zapewnić pompę cyrkulacyjną. *15 Z ograniczeniem temperatury wody na powrocie. 20 VIESMANN VITOCELL

Wymiarowanie (ciąg dalszy) 4.2 Wymiarowanie wg wydajności stałej Wymiarowanie według wydajności stałej dokonywane jest wówczas, gdy przewidziany jest ciągły pobór ciepłej wody użytkowej z pojemnościowego podgrzewacza wody i z tego względu stosowane jest najczęściej przy użytkowaniu przemysłowym. Ustalenie niezbędnych pojemnościowych podgrzewaczy wody, przykład 1 (ze stałymi temperaturami wody na zasilaniu) Wymagania: Wydajność stała w litrach/h lub kw Temperatura na wylocie ciepłej wody użytkowej w C Temperatura na wlocie wody zimnej w ºC Temperatura wody na zasilaniu wodą grzewczą w ºC Ustalenie koniecznych pojemnościowych podgrzewaczy wody (ich pojemność i ilość) oraz natężenia przepływu po stronie wody grzewczej i wysokości podnoszenia pompy obiegowej ogrzewania podgrzewacza następuje przy pomocy Danych Technicznych pojemnościowego podgrzewacza wody. Wymiarowanie pojemnościowych podgrzewaczy wody przeprowadzane jest w ten sam sposób. Sposób postępowania przedstawiono w kolejnym przykładzie. Patrz W przypadku układu równoległego kilku komór baterii podgrzewaczy opór całkowity jest równy oporowi pojedynczej komory baterii podgrzewacza. Opory przepływu po stronie wody grzewczej pojemnościowego podgrzewacza wody dla wysokości podnoszenia pompy obiegowej ogrzewania podgrzewacza ustalane są w następujący sposób: ponieważ 3 komory podgrzewacza połączone są w układ równoległy, każda z komór posiada przepływ wody grzewczej wynoszący 6,5 m 3 /h (patrz poniższy rys.). Na wykresie Opory przepływu po stronie wody grzewczej w arkuszu danych podgrzewacza Vitocell 300-V (typ EVI) dla przepływu wody grzewczej wynoszącego 6500 litrów/h odczytujemy przez linię prostą komory podgrzewacza o pojemności 500 litrów opór przepływu równy 400 mbar. Przykład: W pewnym zakładzie przemysłowym zużywa się w celach produkcyjnych 4100 l/h ciepłej wody użytkowej o temperaturze 60ºC. Kotły grzewcze wytwarzają temperaturę wody na zasilaniu wodą grzewczą wynoszącą 90ºC. Temperatura na wlocie wody zimnej wynosi 10ºC. Wydajność stała = 4100 l/h Temperatura na wylocie ciepłej wody użytkowej = 60ºC Temperatura na wlocie wody zimnej = 10ºC Temperatura na zasilaniu wodą grzewczą = 90ºC Żądany typ podgrzewacza: stal nierdzewna, pionowy 19,5 13 6,5 6,5 6,5 13 6,5 6,5 19,5 4 Ustalenie ilości i wielkości pojemnościowych podgrzewaczy wody Sposób postępowania: 1. Wybór podgrzewacza Vitocell 300-V, typ EVI 2. Otworzyć dane techniczne dot. baterii podgrzewaczy w arkuszu danych Vitocell 300-V. 3. Odszukać w tabeli wiersz ze wskazaniem wydajności stałej z 10 do 60ºC oraz temperatury na zasilaniu wodą grzewczą 90ºC. 4. W kolumnie pojemność podgrzewacza = 500 litrów i liczba rozmieszczenia podgrzewaczy = 3 znajduje się wydajność stała wyn. 4179 litrów/h. Wybrane pojemnościowe podgrzewacze wody: 3 Vitocell 300-V (typ EVI) o pojemności 500 l każdy. Wydajność stała wybranych pojemnościowych podgrzewaczy wody powinna być co najmniej równa wymaganej wydajności stałej. Ustalenie przepływu wody grzewczej Ustalona wydajność stała wymaga mocy cieplnej wynoszącej 243 kw (patrz Dane techniczne, tabela Dane techniczne w arkuszu danych podgrzewacza pojemnościowego). Adekwatny do tego przepływ wody grzewczej należy odczytać w kolumnie tabeli wybranego pojemnościowego podgrzewacza wody przepływ wody grzewczej = 19,5 m 3 /h; tzn. pompę obiegową podgrzewacza należy zaprojektować dla przepływu wody grzewczej równemu 19,5 m 3 /h. A Zasilanie wodą grzewczą B Powrót wody grzewczej Wynik: Całkowity przepływ wody grzewczej = 19,5 m 3 /h Przepływ wody grzewczej na komorę = 6,5 m 3 /h Opory przepływu po stronie wody grzewczej pojemnościowego podgrzewacza wody = 400 mbar Dobór pompy obiegowej podgrzewacza Pompa obiegowa podgrzewacza powinna więc tłoczyć ilość wody grzewczej wynoszącą 19,5 m 3 /h oraz pokonać opór przepływu po stronie wody grzewczej dla 3 komór podgrzewacza równy 400 mbar łącznie z oporami wytwornicy ciepła, przewodów rurowych pomiędzy komorami podgrzewacza i wytwornicą ciepła oraz pojedyncze opory złączek rurowych i armatury. Ogólnie obowiązuje zasada: Jeżeli oddana do dyspozycji moc cieplna kotła ² K (wg DIN 4701) lub Φ K (wg EN 12831) jest mniejsza niż wydajność stała ² podgrz. lub Φ podgrz., wystarczy dostosować pompę obiegową podgrzewacza odpowiednio do przekazywania mocy cieplnej kotła. Jeżeli jednak moc cieplna kotła jest większa niż wydajność stała ² podgrz. lub Φ podgrz., wówczas pompa obiegowa podgrzewacza powinna zostać dostosowana w najwyższym stopniu do wydajności stałej. Ustalenie oporu przepływu po stronie wody grzewczej Przy obliczaniu oporu całej instalacji należy uwzględnić całkowity strumień przepływu wynoszący 19,5 m 3 /h dla przewodów zasilania i powrotu wody grzewczej (zasuwy, kolanka itd.) oraz dla wytwornicy ciepła. VITOCELL VIESMANN 21

Wymiarowanie (ciąg dalszy) Ustalenie niezbędnych pojemnościowych podgrzewaczy wody, przykład 2 (ze stałą różnicą temperatur wymiennika ciepła) 4 Wymagania: Wymagana wydajność stała w kw lub litrach/h (konieczne przeliczenie) Temperatura na wylocie ciepłej wody użytkowej w C Temperatura na wlocie wody zimnej w ºC Temperatura wody na zasilaniu wodą grzewczą w ºC Temperatura wody na powrocie wody grzewczej w ºC Przeliczenie wydajności stałej z litrów/h na kw ² wym. lub Φ wym. = Wydajność stała w kw µ WW = wydajność stała w litrach/h c = 1 kwh spec. pojemność cieplna 860 l K ΔT WW = różnica temperatur między temperaturą na wylocie ciepłej wody użytkowej i temperaturą na wlocie wody zimnej w K ² wym. lub Φ wym. = µ WW c ΔT WW Wymaganą wielkość i liczbę pojemnościowych podgrzewaczy wody można ustalić na podstawie wykresów wydajności stałej. Przykład: Wymagana wydajność stała = 3000 litrów/h Temperatura na zasilaniu wodą grzewczą = 80ºC Temperatura na powrocie wody grzewczej = 60ºC Różnica temperatury wody grzewczej = 80ºC 60ºC = 20 K Temperatura na wlocie wody zimnej = 10ºC Temperatura na wylocie ciepłej wody użytkowej = 45 C Ze względu na wymogi konstrukcyjne należy zastosować pionowy pojemnościowy podgrzewacz wody. Przeliczenie wydajności stałej z litrów/h na kw ² wym. lub Φ wym. = µ WW c ΔT WW 1 = 3000 (45 10) 860 = 122 kw Ustalenie wydajności stałej przy różnych wielkościach podgrzewaczy Ponieważ ustalenie przebiega w jednakowy sposób dla wszystkich wielkości podgrzewaczy, przeprowadzone zostanie ustalenie wydajności stałej pojemnościowego podgrzewacza wody Vitocell 300-V o pojemności 300 litrów reprezentatywnie dla wszystkich wielkości podgrzewaczy (patrz również w arkuszu danych Vitocell 300-V o pojemności 300 litrów). Począwszy od osi poziomej przy 20 K (punkt 1) nakreślić w górę linię pionową. Z punktu przecięcia z krzywą żądanego podgrzewu wody użytkowej (z 10ºC do 45ºC) przy danej temperaturze wody na zasilaniu wodą grzewczą wynoszącej 80ºC wynika punkt 2. Począwszy od punktu 2 nakreślić linię poziomą. Na skutek przecięcia z osią pionową powstaje punkt 3. W punkcie 3 można teraz odczytać wydajność stałą pojemnościowego podgrzewacza wody, która wynosi 54 kw. Wydajność stała w kw 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 50 60 70 80 Temperatura wody grzewczej na zasilaniu... C 5,0 m³/h 90 45 280 mbar 3,0 m³/h 110 mbar Podgrzew wody użytkowej z 10 na... C 60 45 60 45 45 60 1,0 m³/h 45 15 mbar 0 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Różnica temperatur wody grzewczej (ΔT) w K Ilość wody grzewczej... m³/h Spadek ciśnienia po stronie wody grzewczej... mbar Ustalenie wymaganej ilości pojemnościowych podgrzewaczy wody o danej wielkości n = wymagana ilość pojemnościowych podgrzewaczy wody ² wym. lub Φ wym. = wymagana moc cieplna w kw ² podgrz. lub Φ podgrz. = wydajność stała wybranych pojemnościowych podgrzewaczy wody w kw Q wym. n = = Φ wym. ² podgrz. Φ podgrz. 122 kw = = 2,26 54 kw Wymagana ilość pojemnościowych podgrzewaczy wody = 2. Ustalenie wymaganego natężenia przepływu po stronie wody grzewczej µ HW = natężenie przepływu po stronie wody grzewczej w litrach/h ² wym. lub Φ wym. = wymagana wydajność stała w kw = różnica temperatur wody grzewczej w K ΔT HW c = spec. pojemność cieplna 1 kwh 860 l K 22 VIESMANN VITOCELL

Wymiarowanie (ciąg dalszy) ² µ wym. HW = = 860 ² wym c ΔT HW ΔT HW Φ wym. = = 860 Φ wym c ΔT HW ΔT HW = 860 122 20 Na podstawie wyliczonego przepływu po stronie wody grzewczej, jak opisano w przykładzie na stronie 21, można wyliczyć teraz opory przepływu po stronie wody grzewczej przy pomocy wykresu Vitocell 300- V (typ EVI). Wynik: Opory przepływu po stronie wody grzewczej pojemnościowego podgrzewacza wody = 80 mbar. = 5246 l/h (razem) = 2623 l/h (na pojemn. podgrzewacz wody) Systemy ładowania podgrzewacza Vitocell 100-L z Vitotrans 222 5.1 Zastosowanie i zalety System ładowania podgrzewacza firmy Viessmann jest kombinacją podgrzewacza Vitocell 100-L i modułowego zestawu wymiennika ciepła Vitotrans 222. System ładowania podgrzewacza do podgrzewu wody użytkowej zaleca się wykorzystywać do następujących zastosowań bądź w następujących warunkach: W obiegach grzewczych, które wymagają niższych temperatur na powrocie lub w których temperatury na powrocie są ograniczone, np. w sieci ciepłowniczej lub kotłach kondensacyjnych. Wskutek dużego rozrzutu temperatur po stronie wody użytkowej temperatura ładowania/końcowa (10/60ºC) osiągana jest w efekcie przepływu przez wymiennik ciepła Vitotrans 222 po stronie wody grzewczej zostaje ustawiona niska temperatura wody na powrocie; wpływa to korzystnie na wysoki stopień kondensacji w instalacjach, w których stosowana jest technika wykorzystania ciepła kondensacji. Przy dużej pojemności podgrzewacza z rozdzieleniem czasowym ładowania i odbioru, np. pobór wody w godzinach szczytu w szkołach, obiektach sportowych, szpitalach, koszarach, budynkach socjalnych, domach wielorodzinnych itd. Przy krótkoterminowej wydajności maksymalnej, np. dużych ilościach pobieranej wody i zróżnicowanych czasach dogrzewu, np. w krytych basenach, obiektach sportowych, zakładach przemysłowych i ubojniach. Przy ograniczonej przestrzeni, ze względu na to, że system ładowania podgrzewacza może osiągać wysoką wydajność. Vitocell 100-L z wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 Zabezpieczona przed korozją komora podgrzewacza ze stali z emaliowaną powłoką Ceraprotect. Dodatkową ochronę zapewnia anoda magnezowa, anoda ochronna w zakresie dostawy wyposażenia dodatkowego. Łatwe wstawienie w miejsce montażu dzięki małej masie i zdejmowanej izolacji cieplnej z miękkiej pianki PUR. Niskie straty ciepła dzięki wysokiej jakości całkowitej izolacji cieplnej (bezfreonowej). Brak krytycznych stref rozmnażania się bakterii dzięki pełnemu podgrzewaniu całkowitej objętości wody. W połączeniu z zestawem wymiennika ciepła Vitotrans 222 (wyposażenie dodatkowe) jako system ładowania podgrzewacza nadaje się szczególnie do zastosowania w kombinacji z kotłami kondensacyjnymi. Dokładne ładowanie podgrzewacza również przy pracy z płynnie obniżaną temperaturą na zasilaniu. Vitotrans 222 składający się z płytowego wymiennika ciepła, pompy ładowania podgrzewacza i pompy wody grzewczej w zakresie dostawy wyposażenia dodatkowego. Grzałka elektryczna i lanca do zastosowania w połączeniu z pompami ciepła w zakresie dostawy wyposażenia dodatkowego. 5 5.2 Opis działania systemu ładowania podgrzewacza Eksploatacja z płynnie obniżaną temperaturą wody na zasilaniu W systemie ładowania podgrzewacza w trakcie procesu ładowania (przerwa w poborze wody) zimna woda T w podgrzewaczu U zostaje odprowadzona od dołu przez pompę ładującą R, następnie podgrzana w zestawie wymiennika ciepła C i ponownie doprowadzona od góry do podgrzewacza B. Aby nie zaburzyć układu warstw termicznych w podgrzewaczu, pompa ładująca podgrzewacza R zostaje włączona dopiero wówczas, gdy czujnik temperatury L sygnalizuje osiągnięcie nastawionej temperatury. Wymagana moc przekazu wymiennika ciepła jest regulowana przez zawór regulacyjny pionu instalacyjnego O. Grupa mieszająca (wyposażenie dodatkowe) N miesza wodę grzewczą po stronie pierwotnej stosownie do temperatury wymaganej wody użytkowej. Aby zapobiec osadzaniu się kamienia w płytowym wymienniku ciepła wartość temperatury wymaganej wody użytkowej powinna wynosić maks. 60ºC. W kotłach grzewczych firmy Viessmann w połączeniu z regulatorami obiegu kotła Vitoronic lub regulatorami obiegu grzewczego Vitotronic 200-H (wyposażenie dodatkowe) możliwe jest zastosowanie dezynfekcji termicznej (wygrzewanie antybakteryjne). Obciążenie podstawowe pokrywane jest przez wydajność stałą zestawu Vitotrans 222. W eksploatacji szczytowej dodatkowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową zostaje pokryte przez pojemność podgrzewacza. Po zakończonym poborze lub w jego trakcie pojemność podgrzewacza zostaje ponownie podgrzana do wymaganej temperatury przez wymiennik Vitotrans 222. W stanie naładowanym (przerwa w poborze wody) pompa ładująca podgrzewacza R i pompa obiegu grzewczego E są wyłączane przez wymiennik Vitotrans 222. Przy uwzględnieniu podanych wartości wymaganych temperatury wody grzewczej i użytkowej zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 może być stosowany przy twardości całkowitej wody użytkowej wynoszącej 20ºdH (suma metali alkalicznych 3,6 mol/m 3 ). VITOCELL VIESMANN 23

Systemy ładowania podgrzewacza Vitocell 100-L z Vitotrans 222 (ciąg dalszy) A F F F F G B C H W V P R O L S N E U T D K A Ciepła woda użytkowa B Wlot ciepłej wody użytkowej z wymiennika ciepła C Zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 D Płytowy wymiennik ciepła E Pompa obiegu grzewczego (obieg pierwotny) F Odpowietrzanie G Zasilanie wodą grzewczą H Powrót wody grzewczej K Kocioł grzewczy L Czujnik temperatury N Grupa mieszająca O Zawór regulacyjny pionu instalacyjnego P Zawór zwrotny R Pompa ładująca podgrzewacza (obieg wtórny) S Zawór bezpieczeństwa *16 T Wspólne przyłącze wody zimnej z armaturą zabezpieczającą wg normy DIN 1988 U Vitocell 100-L, (tutaj: pojemność 500 litrów) V Czujnik temperatury wody w podgrzewaczu, dolny (wył.) W Czujnik temperatury wody w podgrzewaczu górny (wł.) 5 Eksploatacja ze stałą temperaturą na zasilaniu Zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 pracuje bez grupy mieszającej. Temperatura wody grzewczej powinna być ograniczona do 75ºC. Wymagana temperatura wody użytkowej i moc przekazu nastawiana jest poprzez wyregulowanie ilości przepływu przy procesie ładowania zgodnie z mocą cieplną wymiennika ciepła (lub jeżeli dostępna moc kotła jest mniejsza od mocy zestawu wymiennika ciepła Vitotrans 222, zgodnie z mocą kotła) na zaworze regulacyjnym L. Małe lub średnie ilości pobieranej wody zapewnia podgrzewacz. Zimna woda dopływa jako uzupełnienie do podgrzewacza. Gdy poziom zimnej wody w podgrzewaczu osiągnie górny regulator temperatury T, uruchamiany jest wymiennik Vitotrans 222. Obciążenie podstawowe pokrywane jest przez wydajność stałą zestawu Vitotrans 222. W eksploatacji szczytowej dodatkowe zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową zostaje pokryte przez pojemność podgrzewacza. Po zakończonym poborze lub w jego trakcie pojemność podgrzewacza zostaje ponownie podgrzana do wymaganej temperatury przez wymiennik Vitotrans 222. W stanie naładowanym (przerwa w poborze wody) pompa ładująca podgrzewacza N i pompa obiegu grzewczego E są wyłączane przez wymiennik Vitotrans 222. Przy uwzględnieniu podanych wartości wymaganych temperatury wody grzewczej i użytkowej zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 może być stosowany przy twardości całkowitej wody użytkowej wynoszącej 20ºdH (suma metali alkalicznych 3,6 mol/m 3 ). *16 Nie zastępuje zaworu bezpieczeństwa wg DIN 1988 dla podgrzewacza. 24 VIESMANN VITOCELL

Systemy ładowania podgrzewacza Vitocell 100-L z Vitotrans 222 (ciąg dalszy) A Ciepła woda użytkowa B Wlot ciepłej wody użytkowej z wymiennika ciepła C Zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 D Płytowy wymiennik ciepła E Pompa obiegu grzewczego (obieg pierwotny) F Odpowietrzanie G Zasilanie wodą grzewczą H Powrót wody grzewczej K Źródło ciepła ze stałą temperaturą na zasilaniu (np. sieć ciepłownicza, maks. 75ºC) L Zawór regulacyjny pionu instalacyjnego M Zawór zwrotny N Pompa ładująca podgrzewacza (obieg wtórny) O Zawór bezpieczeństwa *16 P Wspólne przyłącze wody zimnej z armaturą zabezpieczającą wg normy DIN 1988 R Vitocell 100-L, (tutaj: pojemność 500 litrów) S Regulator temperatury dolny (wył.) T Regulator temperatury górny (wł.) Eksploatacja z pompą ciepła w połączeniu z lancą do podgrzewu wody użytkowej W systemie ładowania podgrzewacza w trakcie procesu ładowania (przerwa w poborze wody) zimna woda w podgrzewaczu O zostaje odprowadzona od dołu przez pompę ładującą M, następnie podgrzana w płytowym wymienniku ciepła D i ponownie doprowadzona do podgrzewacza przez lancę C wbudowaną w kołnierzu B. Dzięki dużym otworom wylotowym w lancy na skutek niskiej prędkości na wylocie powstaje równomierne rozwarstwienie termiczne w podgrzewaczu. Dodatkowy montaż grzałki elektrycznej EHE (wyposażenia dodatkowe) w kołnierzu podgrzewacza zapewnia możliwość dogrzewu. 5 *16 Nie zastępuje zaworu bezpieczeństwa wg DIN 1988 dla podgrzewacza. VITOCELL VIESMANN 25

Systemy ładowania podgrzewacza Vitocell 100-L z Vitotrans 222 (ciąg dalszy) A M B AB A Ciepła woda użytkowa B Wlot ciepłej wody użytkowej z wymiennika ciepła C Lanca D Płytowy wymiennik ciepła E Odpowietrzanie F Zasilanie wodą grzewczą z pompy ciepła G Powrót wody grzewczej do pompy ciepła H Pompa ciepła K Zawór regulacyjny pionu instalacyjnego L Zawór zwrotny M Pompa ładująca podgrzewacza N Wspólne przyłącze wody zimnej z armaturą zabezpieczającą wg normy DIN 1988 O Vitocell 100-L, (tutaj: 750 lub 1000 l pojemności) P Czujnik temperatury wody w podgrzewaczu pompy ciepła 5.3 Ogólne wzory do obliczania systemu ładowania podgrzewacza 5 W oparciu o normę EN 12831 zamiast jak dotychczas w przypadku normy DIN 4701 dla ilości ciepła Q = Φ oraz mocy cieplnej (wydajność stała) korzysta się z ² = L. Obliczanie według ilości wody L t V D = c ΔT w l V całk. = V D + V poj. podg = n Z t w l Obliczanie według ilości energii cieplnej Φ D Φ całk. Φ podgrz. = L t w kwh = V całk. ΔT c w kwh = Φpodgrz. + Φ D w kwh = V całk. ΔT c = Φ podgrz. + Φ D = V poj. podgrz. c (T a T e ) w kwh 5.4 Przykład obliczeniowy W centrum sportowym znajduje się 16 natrysków z ograniczeniem do 15 litrów/min. Zgodnie z założeniami planowymi 8 natrysków znajdować się będzie w eksploatacji stałej do 30 minut. Temperatura wody pobieranej ma wynosić 40ºC. Do podgrzewania ciepłej wody użytkowej oddana jest do dyspozycji maks. moc kotła 100 kw. c = spec. pojemność cieplna 1 kwh 860 l K n = liczba podgrzewaczy n Z = liczba punktów poboru Φ D = ilość energii cieplnej do dyspozycji przy wydajności stałej w kwh L = wydajność stała w kw Φ całk. = całkowite zapotrzebowanie na energię cieplną w kwh (dla wytwarzania i zapotrzebowania) Φ podgrz. = wykorzystywana ilość ciepła całkowitej pojemności podgrzewacza w kwh Φ pojed. podgrz. = użyteczna ilość energii cieplnej pojedynczego podgrzewacza w kwh t = czas w h T a = temperatura na ładowaniu podgrzewacza w ºC T e = temperatura na wlocie wody zimnej w ºC ΔT = różnica temperatur między temperaturą (wody) pobieranej i temperaturą na wlocie wody zimnej w K = ilość pobierana na punkt poboru w l/h V D = możliwa do ogrzania ilość wody użytkowej przy wydajności stałej w l V całk. = całkowita pojemność poboru w litrach V poj. podgrz. = użyteczna pojemność podgrzewacza w litrach 26 VIESMANN VITOCELL

Systemy ładowania podgrzewacza Vitocell 100-L z Vitotrans 222 (ciąg dalszy) Obliczanie wielkości podgrzewacza wg ilości wody Łącznie w ciągu 30 minut tłoczona będzie ilość wody V całk. o temperaturze 40ºC. V całk. = n Z t = 8 natrysków 15 l/min 30 min = 3600 l Z wymaganych 3600 litrów moc na przyłączu 100 kw zapewnia w ciągu 30 minut ilość wody równą V D. L t V D = c ΔT V D = 100 kw 0,5 h 860 l K 1 kwh (40 10) K = 1433 l Oznacza to, że podgrzewacz musi dostarczyć następującą ilość wody o temperaturze 40ºC: 3600 l 1433 l = 2167 l Przy temperaturze ładowania 60ºC wymagana pojemność podgrzewacza wynosi V podgrz.. V poj. podgrz. = 2167 l (40 10) K = 13 (60 10) K Wymagana ilość n podgrzewaczy Vitocell 100-L o objętości każdorazowo 750 litrów wynosi: n = 1300 l 750 l = 1,73 Wybrany system ładowania podgrzewacza: 2 podgrzewacze Vitocell 100-L o pojemności 750 litrów każdy i 1 zestaw wymienników ciepła Vitotrans 222 o mocy cieplnej 120 kw (zgodnie z podaną w rachunku przykładową maks. mocą kotła 100 kw). Obliczanie wielkości podgrzewacza wg ilości energii cieplnej W sumie w ciągu 30 minut potrzeba, jak wynika z rachunku, 3600 litrów wody o temperaturze 40ºC. Odpowiada to ilości energii cieplnej Φ całk.. Φ całk. = V całk. ΔT c 1 kwh = 3600 l 30 K 860 l K = 126 kwh Każdy pojedynczy podgrzewacz Vitocell 100-L o pojemności 750 litrów akumuluje ilość energii cieplnej wynoszącą Φ poj. podgrz. : 1 kwh Φ pojed. podgrz. = 750 l (60 10) K 860 l K = 43,6 kwh Z rachunku wynika ilość koniecznych podgrzewaczy n. Moc na przyłączu zapewnia w trakcie poboru trwającego 30 minut ilość energii cieplnej wynoszącą Φ D. Φ D = L t = 100 kw 0,5 h = 50 kwh Oznacza to, że podgrzewacz musi zapewnić ilość energii cieplnej wynoszącą Φ podgrz.. Φ podgrz. = Φ całk. Φ D = 126 kwh 50 kwh = 76 kw Φ podgrz. n = Φpojed. podgrz. 76 kwh = = 1,74 43,6 kwh Wybrany system ładowania podgrzewacza: 2 podgrzewacze Vitocell 100-L o pojemności 750 litrów każdy i 1 zestaw wymienników ciepła Vitotrans 222 o mocy cieplnej 120 kw (zgodnie z podaną w rachunku przykładową maks. mocą kotła 100 kw). 6 Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody 6.1 Przyłącze po stronie wody użytkowej W przypadku pojemnościowych podgrzewaczy wody ustawionych jako bateria podgrzewaczy połączenie po stronie wody użytkowej należy wykonać zgodnie z rysunkami od strony 30 lub 37. Wskazówka Zmywarki do naczyń i pralki mogą być podłączone do centralnego zasilania ciepłą wodą użytkową. Pralki muszą być wyposażone w osobne przyłącze zimnej i ciepłej wody użytkowej. Poprzez bezpośrednie zasilanie ciepłą wodą z pojemnościowego podgrzewacza wody czas elektrycznego podgrzewania wody w zmywarce do naczyń lub w pralce ulega redukcji. Pozwala to oszczędzić czas, energię i obniżyć koszty. Prosimy również o przestrzeganie zaleceń producenta. Temperaturę wody użytkowej w dodatkowo przyłączonych przewodach rurowych należy ograniczyć za pomocą odpowiedniego urządzenia mieszającego, jak np. termostatycznego zaworu mieszającego, do 60ºC (zgodnie z rozp. o instalacjach grzewczych (EnEV, Niemcy)). Nie obowiązuje to w przypadku instalacji wody użytkowej wymagających wyższych temperatur ze względu na rodzaj ich użycia lub długości przewodów mniejszej niż 5 m. Uwaga! Przy montażu termostatycznych zaworów mieszających należy przestrzegać instrukcji montażu danego producenta. Urządzenie mieszające nie zabezpiecza przed oparzeniem w punkcie poboru. Konieczny jest montaż armatury mieszającej w miejscu poboru ciepłej wody. VITOCELL VIESMANN 27

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) 6 Tylko dla baterii podgrzewaczy Vitocell 300-H: Przy temperaturze na wylocie wody użytkowej wynoszącej 60ºC przewód łączący po stronie wody użytkowej przy ustawieniu z kilkoma komorami może być podłączony szeregowo. Przewód łączący po stronie wody grzewczej należy przyłączyć zgodnie z rysunkami na stronie 35. Dla armatur zamontowanych w przewodzie przyłączeniowym obowiązuje norma DIN 1988 (patrz rysunki na stronie 29) oraz DIN 4753. Do takich armatur zaliczane są: Zawory odcinające Zawór spustowy Reduktor ciśnienia (zgodny z normą DIN 1988-2, wyd. grudzień 1988) Jego montaż jest konieczny, gdy ciśnienie w sieci w punkcie przyłączeniowym przekracza 80% ciśnienia zadziałania zaworu bezpieczeństwa. Zaleca się montaż reduktora ciśnienia za wodomierzem. Dzięki temu w całej instalacji wody użytkowej istnieją te same wartości ciśnień, a instalacja chroniona jest przed nadciśnieniem i uderzeniami wodnymi. Wg normy DIN 4109 ciśnienie statyczne instalacji wodnej w dystrybucji na kondygnacjach nie może wynosić więcej niż 5 bar (0,5 MPa) w miejscu przed armaturami. Zawór bezpieczeństwa W celu ochrony przed nadciśnieniem instalacja musi być wyposażona w przeponowy zawór bezpieczeństwa o atestowanych podzespołach. Dop. ciśnienie robocze: 10 bar. Średnica na przyłączu zaworu bezpieczeństwa powinna wynosić: o pojemności do 200 litrów min. R ½ (DN 15), maks. moc ogrzewania 75 kw, o pojemności powyżej 200 do 1000 itrów min. R ¾ (DN 20), maks. moc ogrzewania 150 kw, o pojemności powyżej 1000 do 5000 litrów min. R 1 (DN 25), maks. moc ogrzewania 250 kw. Zawór bezpieczeństwa umieścić na przewodzie zimnej wody. Nie wolno stosować zaworu odcinającego między podgrzewaczem a zaworem bezpieczeństwa (lub od strony baterii podgrzewaczy). Niedopuszczalne są przewężenia w przewodzie między zaworem bezpieczeństwa i podgrzewaczem. Przewód wyrzutowy zaworu bezpieczeństwa nie może być zamknięty. Wytryskująca woda nie może stwarzać niebezpieczeństwa i musi być w widoczny sposób odprowadzana do urządzenia odwadniającego. W pobliżu przewodu wyrzutowego zaworu bezpieczeństwa wskazane jest zawieszenie tabliczki z napisem: Podczas ogrzewania ze względów bezpieczeństwa z przewodu wyrzutowego może wypływać wrząca woda! Nie zamykać! Zawór bezpieczeństwa powinien być zamontowany powyżej górnej krawędzi podgrzewacza. Zawór zwrotny Zapobiega powrotowi wody instalacyjnej i wody ogrzanej do przewodu zimnej wody lub sieci lokalnej. Ciśnieniomierz (manometr) Należy zaplanować przyłącze manometru. Zawór regulacyjny strumienia przepływu Zalecamy montaż zaworu regulacyjnego strumienia przepływu i nastawienie maksymalnego przepływu wody odpowiednio do 10- minutowej wydajności pojemnościowego podgrzewacza wody. Filtr wody użytkowej Wg normy DIN 1988-2 w przypadku instalacji z przewodami metalowymi należy zamontować filtr wody użytkowej. Przy przewodach z tworzywa sztucznego powinien być zamontowany filtr wody użytkowej. Filtr wody użytkowej zapobiega wnikaniu zanieczyszczeń do instalacji wody użytkowej. 28 VIESMANN VITOCELL

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) Vitocell 100-H i 300-H o pojemności do 200 l Przyłącze po stronie wody użytkowej wg normy DIN 1988 A Ciepła woda użytkowa B Przewód cyrkulacyjny C Pompa cyrkulacyjna D Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy E Widoczny wylot przewodu wyrzutowego F Zawór bezpieczeństwa G Zawór odcinający H Zawór regulacyjny strumienia przepływu K Przyłącze manometru L Zawór zwrotny M Spust N Zimna woda użytkowa O Filtr wody użytkowej P Reduktor ciśnienia R Zawór zwrotny/złączka rurowa S Przeponowe naczynie zbiorcze, przystosowane do wody użytkowej Vitocell 300-H o pojemności od 350 l 6 Przyłącze po stronie wody użytkowej wg normy DIN 1988 A Ciepła woda użytkowa B Przewód cyrkulacyjny C Pompa cyrkulacyjna D Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy E Widoczny wylot przewodu wyrzutowego F Zawór bezpieczeństwa G Zawór odcinający H Zawór regulacyjny strumienia przepływu K Przyłącze manometru L Zawór zwrotny M Spust N Zimna woda użytkowa O Filtr wody użytkowej P Reduktor ciśnienia R Zawór zwrotny/złączka rurowa S Przeponowe naczynie zbiorcze, przystosowane do wody użytkowej VITOCELL VIESMANN 29

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) Vitocell 100-V i 300-V Przyłącze po stronie wody użytkowej wg DIN 1988 A Ciepła woda użytkowa B Przewód cyrkulacyjny C Pompa cyrkulacyjna D Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy E Widoczny wylot przewodu wyrzutowego F Zawór bezpieczeństwa G Zawór odcinający H Zawór regulacyjny strumienia przepływu K Przyłącze manometru L Zawór zwrotny M Spust N Zimna woda użytkowa O Filtr wody użytkowej P Reduktor ciśnienia R Zawór zwrotny/złączka rurowa S Przeponowe naczynie zbiorcze, przystosowane do wody użytkowej Przyłączenie baterii podgrzewaczy po stronie wody użytkowej z Vitocell 300-H Wskazówka Uwzględnić liczbę ustawionych na sobie podgrzewaczy: Vitocell 300-H, 350 l: maks. 2 podgrzewacze Vitocell 300-H, 500 l: maks. 3 podgrzewacze Zwrócić uwagę na przekroje poprzeczne przewodów łączących po stronie wody użytkowej. Vitocell 300-H o pojemności 2 x 700 lub 2 x 1000 l (2 x dwukomorowy) 6 Vitocell 300-H o pojemności 700 lub 1000 l (dwukomorowy) A Ciepła woda użytkowa B 35 1,5 lub R 1¼ *17 C 42 1,5 lub R 1½ *17 D Zimna woda użytkowa *17 Przekroje poprzeczne przewodów łączących po stronie wody użytkowej. A Ciepła woda użytkowa B 35 1,5 lub R 1¼ *17 C 42 1,5 lub R 1½ *17 D Zimna woda użytkowa E 54 1,5 lub R 2 *17 30 VIESMANN VITOCELL

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) Vitocell 300-H o pojemności 1500 l (trzykomorowy) Vitocell 300-H o pojemności 2 x 1500 l (2 x trzykomorowy) A Ciepła woda użytkowa B 35 1,5 lub R 1¼ *17 C 42 1,5 lub R 1½ *17 D Zimna woda użytkowa E 54 1,5 lub R 2 *17 A Ciepła woda użytkowa B 35 1,5 lub R 1¼ *17 C 42 1,5 lub R 1½ *17 D Zimna woda użytkowa E 54 1,5 lub R 2 *17 F 70 2,0 lub R 2½ *17 6.2 Przewody cyrkulacyjne Ze względu na higienę oraz wygodę, w instalacjach podgrzewu wody użytkowej montowane są przewody cyrkulacyjne. Należy w tym przypadku uwzględnić obowiązujące normy i reguły. Zasadniczo przyjmuje się, że wcześniej powszechnie stosowana cyrkulacja grawitacyjna ze względów higienicznych nie jest już obecnie dopuszczalna. Przewody cyrkulacyjne lub systemy cyrkulacji należy wyposażyć w odpowiednie pompy, wyregulować hydraulicznie i zgodnie z obowiązującymi przepisami zapewnić izolację cieplną. Należy uwzględnić obowiązujące normy i przepisy (np. arkusze robocze Niem. Związku Specjalistów ds. Gazu i Wody - DVGW W551/W553 oraz normę DIN 1988/ przepisy techniczne dotyczące instalacji wody użytkowej - TRWI). Odpowiednio do wielkości sieci, izolacji cieplnej i żądanej, maksymalnej różnicy temperatur między wylotem podgrzewacza (TWW) a wejściem cyrkulacji (TWZ) uzyskuje się przepływ objętościowy systemu cyrkulacji. W zależności od typu instalacji podgrzewu wody użytkowej dostępne są różne możliwości przyłączenia przewodu cyrkulacji. Większość pojemnościowych podgrzewaczy wody jest wyposażona w przyłącza przewodu cyrkulacyjnego w górnej jednej trzeciej części podgrzewacza. Wyjątek stanowią podgrzewacze wody w procesie przepływowym, jak np. stacje świeżej wody lub podgrzewacze uniwersalne z wbudowanym wymiennikiem ciepła (Vitocell 340-M/360-M). Są one wyposażone we wkręcane przyłącze cyrkulacji, przy którym część cyrkulacji jest wprowadzana do wymiennika ciepła. W innym przypadku przewód cyrkulacji można również podłączyć do wejścia zimnej wody podgrzewacza wody. Ta możliwość przyłączenia do wlotu zimnej wody jest dostępna również w przypadku podgrzewaczy pojemnościowych, przy których ze względu na stosunek mocy pobierczej i/lub przepływu objętościowego cyrkulacji do objętości podgrzewacza pojemnościowego należy liczyć się ze stałym wymieszaniem podgrzewacza pojemnościowego. Dotyczy to na przykład bardzo małych pojemnościowych podgrzewaczy wody. Przyłącze do wlotu zimnej wody zalecane jest również w przypadku bardzo dużych przepływów objętościowych cyrkulacji. Bardzo duże przepływy objętościowe mogą być konieczne szczególnie w źle termicznie zaizolowanych sieciach lub instalacjach o szerokim rozgałęzieniu. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, że duże prędkości przepływu częściowo uniemożliwiają uspokojenie wewnątrz podgrzewacza pojemnościowego. Wymieszanie w części dyżurnej powstające w ten sposób może prowadzić częściowo do bardzo długiego podgrzewu oraz wahań temperatur na wylocie (TWW). Również w takim przypadku przyłącze przewodu cyrkulacji na wejściu zimnej wody może być korzystne dla właściwości roboczych instalacji podgrzewacza wody użytkowej. 6 *17 Przekroje poprzeczne przewodów łączących po stronie wody użytkowej. VITOCELL VIESMANN 31

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) 6.3 Przyłącze przewodu cyrkulacyjnego w przypadku baterii podgrzewaczy Przewód cyrkulacyjny należy przyłączyć przy pomocy rozłączanego połączenia. Ustawianie podgrzewacza Vitocell 300-H jako baterii podgrzewaczy W celu zapewnienia równomiernego podgrzewania w pojedynczych komorach podgrzewacza należy zainstalować baterie podgrzewaczy z przyłączoną cyrkulacją zgodnie z rysunkami od strony 32. Przyłącze z prostym przewodem cyrkulacyjnym A Ciepła woda użytkowa B Cyrkulacja C Zimna woda użytkowa Ustawianie podgrzewacza Vitocell 300-H jako baterii podgrzewaczy 6 Przyłącze z rozgałęzionymi sieciami cyrkulacyjnymi A Ciepła woda użytkowa B Cyrkulacja C Zimna woda użytkowa 32 VIESMANN VITOCELL

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) Ustawianie podgrzewacza Vitocell 100-V i 300-V jako baterii podgrzewaczy Przyłączenie w połączeniu ze zdalnym ogrzewaniem sieciowym bez ograniczenia temperatury wody na powrocie lub w połączeniu z kotłami grzewczymi (eksploatacja niskotemperaturowa) i prostym przewodem cyrkulacyjnym A Punkty poboru B Przewód cyrkulacyjny C Ciepła woda użytkowa D Pompa cyrkulacyjna E Zawór zwrotny klapowy F Zimna woda użytkowa Ustawianie podgrzewacza Vitocell 100-V i 300-V jako baterii podgrzewaczy 6 Przyłącze w połączeniu z kotłami kondensacyjnymi lub zdalnym ogrzewaniem bez ograniczenia temperatury wody na powrocie oraz instalacjami z rozgałęzionymi sieciami cyrkulacyjnymi A Punkty poboru B Przewód cyrkulacyjny C Ciepła woda użytkowa D Pompa cyrkulacyjna E Zawór zwrotny klapowy F Zimna woda użytkowa VITOCELL VIESMANN 33

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) 6.4 Przyłącza po stronie grzewczej Przyłącze po stronie grzewczej Według normy DIN 4753 woda w pojemnościowym podgrzewaczu wody może zostać ogrzana do ok. 95ºC. Aby upewnić się, że temperatura wody użytkowej nie przekracza 95ºC, należy zamontować regulator dopływu ciepła zgodnie z poniższymi schematami ideowymi. Przy instalacji zgodnej z rysunkami przedstawionymi od strony 34 lub 36 pompa obiegowa pojemnościowego podgrzewacza wody jest włączana przez regulator temperatury. Sprężynowy zawór zwrotny klapowy zapobiega dalszemu ogrzewaniu pojemnościowego podgrzewacza wody spowodowanego przez naturalny ciąg. Zamiast regulatora temperatury można zastosować także regulator temperatury wody (patrz rysunki na stronie 36). Przy temperaturach wody na zasilaniu wodą grzewczą powyżej 110ºC należy dodatkowo zamontować zabezpieczający ogranicznik temperatury o wypróbowanych podzespołach. W tym celu stosowany jest termostat podwójny o 2 oddzielnych systemach termostatycznych (czujnik temperatury i zabezpieczający ogranicznik temperatury) (patrz rysunki na stronie 36). W instalacjach, w których jest już zamontowany zabezpieczający ogranicznik temperatury (np. w kotle grzewczym) ograniczający temperaturę czynnika grzewczego do 110ºC, dodatkowy montaż zabezpieczającego ogranicznika temperatury w pojemnościowym podgrzewaczu wody nie jest konieczny. Vitocell 300-H: W przypadku baterii podgrzewaczy połączenie po stronie wody grzewczej oraz umieszczenie regulatora temperatury i zabezpieczającego ogranicznika temperatury (jeżeli jest on konieczny) należy zrealizować zgodnie z rysunkami od strony 35. Vitocell 100-V i 300-V: Bateria podgrzewaczy jest regulowana przez regulator temperatury. Z tego względu niemożliwa jest osobna regulacja pojedynczych komór podgrzewacza w obrębie jednej baterii podgrzewaczy. Regulator temperatury należy zamontować w ostatniej komorze podgrzewacza, patrząc od zasilania wodą grzewczą (patrz rysunek na stronie 37). Wskazówka Jeżeli przyłącze Zasilanie wodą grzewczą zostanie wykonane od strony prawej - odwrotnie niż na rysunku na stronie 37, tuleja zanurzeniowa dla regulatora temperatury powinna zostać wbudowana przed montażem przewodu zbiorczego w ostatnią komorę, patrząc od zasilania wodą grzewczą. Jeżeli konieczna jest osobna regulacja pojedynczych komór podgrzewacza w obszarze baterii podgrzewacza, komory te muszą być zestawione w kilku bateriach podgrzewaczy lub być zainstalowane jako pojedyncze komory podgrzewacza. Baterie podgrzewaczy W przypadku baterii podgrzewaczy wystarczy montaż regulatora temperatury w jednej z komór podgrzewacza. Vitocell 100-H i 300-H Regulacja przez włączanie i wyłączanie pompy obiegowej. 6 Pojemność 130, 160 i 200 litrów: przyłącza po stronie wody grzewczej z jednym kotłem grzewczym A Czujnik temperatury/regulator temperatury i zabezpieczający ogranicznik temperatury (jeżeli jest konieczny) B Odpowietrzanie C Powrót wody grzewczej D Kocioł grzewczy E Zasilanie wodą grzewczą F Pompa obiegowa G Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy H Vitocell 100-H lub 300-H 34 VIESMANN VITOCELL

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) Pojemność 350 i 500 litrów: przyłącza po stronie wody grzewczej z jednym kotłem grzewczym A Czujnik temperatury/regulator temperatury i zabezpieczający ogranicznik temperatury (jeżeli jest konieczny) B Odpowietrzanie C Powrót wody grzewczej D Kocioł grzewczy Vitocell 300-H jako bateria podgrzewaczy Przyłącza po stronie wody grzewczej i umieszczenie regulatora temperatury E Zasilanie wodą grzewczą F Pompa obiegowa G Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy H Vitocell 100-H lub 300-H Pojemność 2 x 700 lub 2 x 1000 l (2 x dwukomorowy) Wskazówka Zwrócić uwagę na przekroje poprzeczne przewodów łączących po stronie wody grzewczej. Pojemność 700 lub 1000 litrów (dwukomorowy) 6 A Vitocell 300-H B Zasilanie wodą grzewczą C Powrót wody grzewczej D Zabezpieczający ogranicznik temperatury (jeżeli jest on konieczny) E Czujnik temperatury/regulator temperatury F DN 32 lub R 1¼ *18 G DN 50 lub R 2 *18 A Vitocell 300-H B Zasilanie wodą grzewczą C Powrót wody grzewczej D Zabezpieczający ogranicznik temperatury (jeżeli jest on konieczny) E Czujnik temperatury/regulator temperatury F DN 32 lub R 1¼ *18 G DN 50 lub R 2 *18 K DN 100 *18 *18 Przekroje poprzeczne przewodów łączących po stronie wody grzewczej. VITOCELL VIESMANN 35

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) Pojemność 1500 l (trzykomorowy) D Zabezpieczający ogranicznik temperatury (jeżeli jest on konieczny) E Czujnik temperatury/regulator temperatury F DN 32 lub R 1¼ *18 G DN 50 lub R 2 *18 H DN 80 *18 L DN 125 *18 Vitocell 300-V (typ EVA) Przyłączenie po stronie wody grzewczej A Vitocell 300-H B Zasilanie wodą grzewczą C Powrót wody grzewczej D Zabezpieczający ogranicznik temperatury (jeżeli jest on konieczny) E Czujnik temperatury/regulator temperatury F DN 32 lub R 1¼ *18 G DN 50 lub R 2 *18 H DN 80 *18 Pojemność 2 x 1500 l (2 x trzykomorowy) Regulacja przez włączanie i wyłączanie pompy obiegowej A Odpowietrzanie B Zasilanie wodą grzewczą C Vitocell 300-V (typ EVA) D Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy E Pompa obiegowa F Kocioł grzewczy G Powrót wody grzewczej K Czujnik temperatury wody w podgrzewaczu 6 Regulacja przez zawór regulacyjny A Vitocell 300-H B Zasilanie wodą grzewczą C Powrót wody grzewczej *18 Przekroje poprzeczne przewodów łączących po stronie wody grzewczej. B Zasilanie wodą grzewczą C Vitocell 300-V (typ EVA) G Powrót wody grzewczej H Czujnik regulatora temperatury wody 36 VIESMANN VITOCELL

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) Vitocell 100-V i Vitocell 300-V (typ EVI) Przyłączenie po stronie wody grzewczej G Powrót wody grzewczej K Czujnik temperatury/regulator temperatury i zabezpieczający ogranicznik temperatury (jeżeli jest konieczny) Regulacja przez włączanie i wyłączanie pompy obiegowej A Odpowietrzanie B Zasilanie wodą grzewczą C Vitocell 100-V lub 300-V (typ EVI) D Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy E Pompa obiegowa F Kocioł grzewczy Regulacja przez zawór regulacyjny B Zasilanie wodą grzewczą C Vitocell 100-V lub 300-V (typ EVI) G Powrót wody grzewczej H Czujnik regulatora temperatury wody Vitocell 100-V i 300-V jako bateria podgrzewaczy Przyłącza po stronie wody grzewczej 6 A Ciepła woda użytkowa B Czujnik temperatury/regulator temperatury C Powrót wody grzewczej D Zimna woda użytkowa E Zasilanie wodą grzewczą F Odpowietrzanie G Spust Przyłącze po stronie grzewczej z ograniczeniem temperatury wody na powrocie Ograniczenie temperatury wody na powrocie musi być zamontowane tylko wówczas, gdy jest to zalecone przez elektrociepłownię. Aby zagwarantować, że temperatura na powrocie wody grzewczej nie przekroczy dopuszczalnej wartości, należy zastosować ogranicznik temperatury wody na powrocie z zaworem regulującym (np. produkt f- y Samson, typ 43-1, zakres regulacji 25 do 70ºC). Montaż czujnika w przypadku pojedynczych komór podgrzewacza i baterii podgrzewaczy należy wykonać zgodnie z odpowiednimi rysunkami. Wymagane orurowanie wykonuje inwestor. Zaprojektowanie zaworu regulacyjnego ukierunkowane jest przez wymagany strumień przepływu wody grzewczej i stratę ciśnienia instalacji. VITOCELL VIESMANN 37

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) Wskazówka Przy ograniczonych temperaturach wody na powrocie należy sprawdzić, czy przestrzegane są wymogi higieniczne zgodnie z przepisami technicznymi dotyczącymi instalacji wody użytkowej i przepisami Niemieckiego Związku Specjalistów ds. Gazu i Wody (TRWI/DVGW). W razie potrzeby zapewnić pompę cyrkulacyjną. Vitocell 100-V i Vitocell 300-V (typ EVI) Montaż czujnika do ograniczenia temperatury wody na powrocie wody grzewczej przy pojedynczych komorach podgrzewaczy. R1¼ A Regulator temperatury wody B Złączka dławnicowa C Trójnik D Śrubunek E Izolacja cieplna F Czujnik ogranicznika temperatury wody na powrocie G Wężownica grzewcza H Powrót wody grzewczej K Czujnik ogranicznika temperatury wody na powrocie L Czujnik regulatora temperatury wody M Zasilanie wodą grzewczą Vitocell 100-V i 300-V jako bateria podgrzewaczy Montaż czujnika ograniczenia temperatury wody na powrocie wody grzewczej. 6 A Ciepła woda użytkowa B Złączka dławnicowa C Mufa R ½ EN 10241 (przygotowuje inwestor) D Przewód zbiorczy E Kołnierz F Kołnierz gwintowany G Izolacja cieplna H Czujnik ogranicznika temperatury wody na powrocie K Wężownica grzewcza L Czujnik regulatora temperatury wody M Odpowietrzanie N Spust O Czujnik ograniczenia temperatury wody na powrocie P Zimna woda użytkowa R Powrót wody grzewczej S Zasilanie wodą grzewczą 38 VIESMANN VITOCELL

Instalacja pojemnościowy podgrzewacz wody (ciąg dalszy) 6.5 Tuleje zanurzeniowe W podanych niżej pojemnościowych podgrzewaczach wody tuleje zanurzeniowe są wspawane: Vitocell 300-V (typ EVA) o pojemności 130 do 200 l Vitocell 100-H a Ø 9 150 Ø 7 Ø 7 Vitocell 100-V o pojemności 160 do 1000 l Pojemność podgrzewacza l 130 160 200 a mm 550 650 650 16 200 Vitocell 300-H o pojemności 160 i 200 l 175 Ø 7 W podanych niżej pojemnościowych podgrzewaczach wody należy zamontować załączoną tuleję zanurzeniową: Vitocell 300-H o pojemności 350 i 500 l: 380 R½ SW 24 Ø 19 Ø 15 Pojemność podgrzewacza l 200 300 500 a mm 220 220 330 b mm 200 200 310 W dostarczonej tulei zanurzeniowej ze stali nierdzewnej należy zamontować czujnik urządzenia regulacyjnego; służy to zapewnieniu maks. bezpieczeństwa eksploatacji. Jeżeli czujnik przeznaczony do zastosowania nie pasuje do tej tulei zanurzeniowej, należy zastosować inną tuleję ze stali nierdzewnej (1.4571 lub 1.4435). 6 Vitocell 300-V (typ EVI) o pojemności 200 do 500 litrów: a Ø 19 Ø 15 R½ b SW 24 VITOCELL VIESMANN 39

Instalacja system ładowania podgrzewacza 7.1 Przyłączenie po stronie wody użytkowej Wariant 1 System ładowania podgrzewacza z jednym podgrzewaczem Vitocell 100-L i wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 do płynnie obniżanej temperatury na zasilaniu 28 5 A1 A1 21 17 B 52 20 M A Punkty poboru (ciepła woda użytkowa) B Pompa cyrkulacyjna C Zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 z grupą mieszającą D Vitotronic 200-H (typ HK1S, HK1W, HK3S i HK3W), Vitotronic 100 (typ GC1), Vitotronic 200 (typ GW1), Vitotronic 300 (typ GW2) lub Vitotronic 300-K E Płytowy wymiennik ciepła F Zasilanie wodą grzewczą Wskazówka Wykonać przyłącze zimnej wody H za pomocą trójnika z prostym przejściem do przyłącza zimnej wody podgrzewacza Vitocell-L. Wykonać przyłącze zimnej wody do wymiennika ciepła Vitotrans 222 tylko w odgałęzieniu trójnika. W przypadku większych sieci cyrkulacyjnych może zaistnieć konieczność krótkotrwałego wyłączenia pompy cyrkulacyjnej podczas nagrzewania podgrzewacza Vitocell 100-L. G Powrót wody grzewczej H Wspólne przyłącze wody zimnej z armaturą zabezpieczającą wg normy DIN 1988 K Vitocell 100-L, (tutaj: pojemność 500 litrów) L Pompa ładująca podgrzewacza (obieg wtórny) N Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy O Górny czujnik temperatury wody w podgrzewaczu (wł., zaciski 1 i 2 ) P Dolny czujnik temperatury wody w podgrzewaczu (wył., zaciski 2 i 3 ) Ze względu na wymagane wysokie temperatury wody na zasilaniu wymiennika ciepła nie należy stosować bezpośrednio przyłączanego obiegu grzewczego bez mieszacza. W celu zapewnienia optymalnej eksploatacji należy dezaktywować układ preferencji podgrzewacza w regulatorze. 7 40 VIESMANN VITOCELL

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) Wariant 2 System zasilania podgrzewacza z wieloma podgrzewaczami Vitocell 100-L w układzie równoległym i wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 do płynnie obniżanej temperatury na zasilaniu 5 28 A1 A1 21 17 B 52 20 M A Vitocell 100-L, (tutaj: pojemność 500 litrów) B Przewód cyrkulacyjny C Pompa cyrkulacyjna D Punkty poboru (ciepła woda użytkowa) E Zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 z grupą mieszającą F Vitotronic 200-H (typ HK1S, HK1W, HK3S i HK3W), Vitotronic 100 (typ GC1), Vitotronic 200 (typ GW1), Vitotronic 300 (typ GW2) lub Vitotronic 300-K G Płytowy wymiennik ciepła H Zasilanie wodą grzewczą K Powrót wody grzewczej L Pompa ładująca podgrzewacza (obieg wtórny) N Wspólne przyłącze wody zimnej z armaturą zabezpieczającą wg normy DIN 1988 O Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy P Górny czujnik temperatury wody w podgrzewaczu (wł., zaciski 1 i 2 ) Q Dolny czujnik temperatury wody w podgrzewaczu (wył., zaciski 2 i 3 ) Wskazówka Wykonać przyłącze zimnej wody N za pomocą trójnika z prostym przejściem do przyłącza zimnej wody podgrzewacza Vitocell-L. Wykonać przyłącze zimnej wody do wymiennika ciepła Vitotrans 222 tylko w odgałęzieniu trójnika. Układ równoległy szczególnie dobrze sprawdza się w instalacjach, w których dominującym kryterium przy projektowaniu jest wysoka wydajność krótkotrwała, jak np. przy salach gimnastycznych, boiskach, basenach lub kabinach prysznicowych w zakładach przemysłowych. Dzięki układowi równoległemu możliwe jest uzyskanie od każdego podgrzewacza maksymalnej ilości pobieranej. Jeżeli do dyspozycji oddana jest dostatecznie duża moc wymiennika ciepła, wówczas podgrzewacze mogą zostać ponownie naładowane po poborze w ciągu krótkiego czasu. Ze względu na wymagane wysokie temperatury wody na zasilaniu wymiennika ciepła nie należy stosować bezpośrednio przyłączanego obiegu grzewczego bez mieszacza. W celu zapewnienia optymalnej eksploatacji należy dezaktywować układ preferencji podgrzewacza w regulatorze. 7 VITOCELL VIESMANN 41

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) Wariant 3 System zasilania podgrzewacza z wieloma podgrzewaczami Vitocell 100-L w układzie równoległym i wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 do stałej temperatury na zasilaniu A Vitocell 100-L, (tutaj: pojemność 500 litrów) B Przewód cyrkulacyjny C Pompa cyrkulacyjna D Zegar sterujący E Punkty poboru (ciepła woda użytkowa) F Skrzynka przyłączeniowa (dostarcza inwestor) G Zasilanie wodą grzewczą H Powrót wody grzewczej Wskazówka Wykonać przyłącze zimnej wody N za pomocą trójnika z prostym przejściem do przyłącza zimnej wody podgrzewacza Vitocell-L. Wykonać przyłącze zimnej wody do wymiennika ciepła Vitotrans 222 tylko w odgałęzieniu trójnika. K Pompa ładująca podgrzewacza (obieg wtórny) L Płytowy wymiennik ciepła M Zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 N Wspólne przyłącze wody zimnej z armaturą zabezpieczającą wg normy DIN 1988 O Regulator temperatury górny (wł.) P Regulator temperatury dolny (wył.) Q Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy Ze względu na wymagane wysokie temperatury wody na zasilaniu wymiennika ciepła nie należy stosować bezpośrednio przyłączanego obiegu grzewczego bez mieszacza. 7 42 VIESMANN VITOCELL

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) Wariant 4 System zasilania podgrzewacza z wieloma podgrzewaczami Vitocell 100-L w układzie szeregowym i wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 do płynnie obniżanej temperatury na zasilaniu 28 5 A1 A1 21 17 B 52 20 M A Vitocell 100-L, (tutaj: pojemność 500 litrów) B Przewód cyrkulacyjny C Pompa cyrkulacyjna D Punkty poboru (ciepła woda użytkowa) E Zestaw wymiennika ciepła Vitotrans 222 z grupą mieszającą F Vitotronic 200-H (typ HK1S, HK1W, HK3S i HK3W), Vitotronic 100 (typ GC1), Vitotronic 200 (typ GW1), Vitotronic 300 (typ GW2) lub Vitotronic 300-K G Płytowy wymiennik ciepła H Zasilanie wodą grzewczą K Powrót wody grzewczej L Pompa ładująca podgrzewacza (obieg wtórny) N Wspólne przyłącze wody zimnej z armaturą zabezpieczającą wg normy DIN 1988 O Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy P Górny czujnik temperatury wody w podgrzewaczu (wł., zaciski 1 i 2 ) Q Dolny czujnik temperatury wody w podgrzewaczu (wył., zaciski 2 i 3 ) Wskazówka Wykonać przyłącze zimnej wody N za pomocą trójnika z prostym przejściem do przyłącza zimnej wody podgrzewacza Vitocell-L. Wykonać przyłącze zimnej wody do wymiennika ciepła Vitotrans 222 tylko w odgałęzieniu trójnika. W celu zapewnienia bezawaryjnego przebiegu procesu ładowania należy zwracać uwagę na to, aby szczątkowa wysokość podnoszenia pompy ładującej podgrzewacza L - przy uwzględnieniu oporów przewodów rurowych - była wyższa od wysokości podnoszenia pompy cyrkulacyjnej C. Układ szeregowy należy stosować wówczas, gdy spodziewane jest stosunkowo stałe zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową, jak np. w dużych obiektach w budownictwie mieszkaniowym. Przy planowaniu podgrzewania c.w.u. należy przestrzegać maks. ilości pobieranej. Maks. prędkość przepływu nie powinna wg normy DIN 1988 przekraczać 2 m/s (zaburzenie układu warstw termicznych w podgrzewaczu). Zalety połączenia szeregowego uwidaczniają się w szczególności przy kombinacji wymienników ciepła małych mocy i dużych pojemności podgrzewacza, gdyż duża pojemność podgrzewacza pozwala na stosowanie mniejszych kotłów grzewczych lub mocy przyłączy sieci ciepłowniczych. Ze względu na wymagane wysokie temperatury wody na zasilaniu wymiennika ciepła nie należy stosować bezpośrednio przyłączanego obiegu grzewczego bez mieszacza. W celu zapewnienia optymalnej eksploatacji należy dezaktywować układ preferencji podgrzewacza w regulatorze. 7 VITOCELL VIESMANN 43

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) 7.2 Przyłącza Przyłączenie po stronie wody użytkowej wymiennika ciepła Vitotrans 222 (wyposażenie dodatkowe) w połączeniu z podgrzewaczem Vitocell-L 10 (przyłącze wg normy DIN 1988) 7 A Punkty poboru (ciepła woda użytkowa) B Przewód cyrkulacyjny C Pompa cyrkulacyjna D Sprężynowy zawór zwrotny, klapowy E Widoczny wylot przewodu wyrzutowego F Zawór bezpieczeństwa G Zawór odcinający H Zawór regulacyjny strumienia przepływu K Przyłącze manometru Wskazówka Orurowanie za wymiennikiem Vitotrans 222 (w kierunku przepływu) nie może składać się ze stalowych rur ocynkowanych. Wykonać przyłącze zimnej wody za pomocą trójnika z prostym przejściem do przyłącza zimnej wody podgrzewacza Vitocell-L. Wykonać przyłącze zimnej wody do wymiennika ciepła Vitotrans 222 tylko w odgałęzieniu trójnika. Zawór bezpieczeństwa na spodniej stronie wymiennika Vitotrans 222 nie zastępuje zaworu bezpieczeństwa armatury zabezpieczającej wg normy DIN 1988. Do armatury zabezpieczającej wg DIN 1988 należą: Zawory odcinające Zawór spustowy Reduktor ciśnienia Jego montaż jest konieczny, gdy ciśnienie w sieci w punkcie przyłączeniowym przekracza 80% ciśnienia zadziałania zaworu bezpieczeństwa. Zaleca się montaż reduktora ciśnienia za wodomierzem. Dzięki temu w całej instalacji wody użytkowej istnieją te same wartości ciśnień, a instalacja chroniona jest przed nadciśnieniem i uderzeniami wodnymi. Wg normy DIN 4109 ciśnienie statyczne instalacji wodnej w dystrybucji na kondygnacjach nie może wynosić więcej niż 5 bar (0,5 MPa) w miejscu przed armaturami. L Zawór zwrotny M Spust N Zimna woda użytkowa O Filtr wody użytkowej P Reduktor ciśnienia R Zawór zwrotny/złączka rurowa S Przeponowe naczynie zbiorcze, przystosowane do wody użytkowej T Vitotrans 222 Zawór bezpieczeństwa W celu ochrony przed nadciśnieniem instalacja musi być wyposażona w przeponowy zawór bezpieczeństwa o atestowanych podzespołach. Dop. ciśnienie robocze: 10 bar. Średnica na przyłączu zaworu bezpieczeństwa powinna wynosić: przy pojemności podgrzewacza od 500 do 1000 litrów co najmniej R ¾ (DN20), maks. moc ogrzewania 150 kw przy pojemności podgrzewacza powyżej 1000 do 5000 litrów co najmniej R 1 (DN25), maks. moc ogrzewania 250 kw Zawór bezpieczeństwa umieścić na przewodzie zimnej wody. Nie można stosować zaworu odcinającego między podgrzewaczem a zaworem bezpieczeństwa. Niedopuszczalne są przewężenia w przewodzie między zaworem bezpieczeństwa i podgrzewaczem. Przewód wyrzutowy zaworu bezpieczeństwa nie może być zamknięty. Wytryskująca woda nie może stwarzać niebezpieczeństwa i musi być w widoczny sposób odprowadzana do urządzenia odwadniającego. W pobliżu przewodu wyrzutowego zaworu bezpieczeństwa wskazane jest zawieszenie tabliczki z napisem: Podczas ogrzewania ze względów bezpieczeństwa z przewodu wyrzutowego może wypływać wrząca woda! Nie zamykać! Zawór bezpieczeństwa powinien być zamontowany powyżej górnej krawędzi podgrzewacza. Zawór zwrotny Zapobiega powrotowi wody instalacyjnej i wody ogrzanej do przewodu zimnej wody lub sieci lokalnej. 44 VIESMANN VITOCELL

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) Manometr Należy zaplanować przyłącze manometru. Zawór regulacyjny strumienia przepływu Zalecamy montaż zaworu regulacyjnego strumienia przepływu i nastawienie maksymalnego przepływu wody odpowiednio do 10- minutowej wydajności (patrz tabela w arkuszu danych). Filtr wody użytkowej Wg normy DIN 1988-2 w przypadku instalacji z przewodami metalowymi należy zamontować filtr wody użytkowej. Przy przewodach z tworzywa sztucznego powinien być zamontowany filtr wody użytkowej. Filtr wody użytkowej zapobiega wnikaniu zanieczyszczeń do instalacji wody użytkowej. Przyłącza po stronie wody grzewczej HV WW/WT HR M KW A Vitocell 100-L, (tutaj: pojemność 500 litrów) B Króćce odpowietrzające C Vitotrans 222 D Kocioł grzewczy E Wspólne przyłącze wody zimnej z armaturą zabezpieczającą wg normy DIN 1988 F Punkty poboru (ciepła woda użytkowa) HR Powrót wody grzewczej HV Zasilanie wodą grzewczą ZWU Zimna woda użytkowa CWU/WT Wlot ciepłej wody użytkowej z wymiennika ciepła 7.3 Przykłady zastosowania Systemy ładowania podgrzewacza w różnych warunkach przyłączenia System ładowania podgrzewacza może zostać włączony do instalacji o różnych parametrach roboczych i systemach regulacyjnych. Zarówno okablowanie elektryczne, jak i hydrauliczne przyłączenie systemu ładowania podgrzewacza muszą być dostosowane do odpowiednich warunków hydraulicznych i technik regulacji. Możliwa instalacja systemu ładowania podgrzewacza w połączeniu z: regulatorami obiegu kotła Vitotronic (eksploatacja z płynnie obniżaną temperaturą kotła grzewczego) regulatorami Vitotronic 200 przy regulatorach innych producentów pracujących z płynnie obniżaną temperaturą wody w kotle stałymi temperaturami na zasilaniu (np. standardowy kocioł grzewczy) zdalnym ogrzewaniem sieciowym. Odpowiednie schematy układu hydraulicznego i okablowania przedstawione są na następnych stronach. Wskazówka W instalacjach wielokotłowych system ładowania podgrzewacza należy przyłączyć do regulatora Vitotronic 300-K. 7 VITOCELL VIESMANN 45

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) Przykład zastosowania 1 Vitocell 100-L z wymiennikiem ciepła Vitotrans 222 i kotłem grzewczym z regulatorem Vitotronic (eksploatacja z płynnie obniżaną temperaturą kotła grzewczego) 5 A1 A1 21 17 B 52 20 40 M A Przyłącze elektryczne 230 V~ 50 Hz; wyłącznik główny zamontować zgodnie z przepisami B Pompa obiegu grzewczego (obieg pierwotny) C Rozdzielacz zasilania (obciążony ciśnieniowo) Czujnik temperatury wody w podgrzewaczu PT500 objęty zakresem dostawy regulatora Vitotronic (przy regulatorze Vitotronic 200-H i Vitotronic 100 wyposażenie dodatkowe) jest uzupełniony przez drugi czujnik temperatury wody w podgrzewaczu PT500 (zakres dostawy grupy mieszającej). Górny czujnik temperatury wody w podgrzewaczu przyłączony jest do zacisków 1 i 2, dolny do zacisków 2 i 3 we wtyku %. Kodowanie charakterystyki instalacji w regulatorze Vitotronic 4 Nastawa kodowania 4C: 1 D Kolektor wody powrotnej E Dodatkowy zawór z siłownikiem do Vitotrans 222, gdy różnica ciśnienia między rozdzielaczem zasilania a kolektorem wody powrotnej > 3 bar Zastosowanie wyjścia sö jako pompy pierwotnego obiegu zestawu wymiennika ciepła. Nastawa kodowania 4E: 1 Zastosowanie wyjścia gs do regulacji pierwotnej zestawu wymiennika ciepła. Nastawa kodowania 55: 3 Zastosowanie regulatora temperatury wody w podgrzewaczu dla zestawu wymiennika ciepła. 7 Wymagane podzespoły Poz. Oznaczenie Liczba Nr katalog. 1 Vitocell 100-L, 500 l (widoczny na rysunku) lub w zależności od Z002 074 instalacji Vitocell 100-L, 750 l lub w zależności od Z004 042 instalacji Vitocell 100-L, 1000 l w zależności od Z004 043 instalacji 2 Vitotrans 222 do 80 kw 1 7143 564 do 120 kw 1 7143 565 do 240 kw 1 7143 566 3 Grupa mieszająca (z 3-drogowym zaworem mieszającym, silnikiem nastawczym, czujnikami, orurowaniem) do wymiennika Vitotrans 222 do 120 kw 1 7143 567 do 240 kw 1 7143 568 4 W połączeniu z regulatorem Vitotronic 200-H, typ HK1S, HK1W, HK3S i HK3W i regulatorem Vitotronic 100, typ GC1: Czujnik temperatury wody w podgrzewaczu (PT 500) 1 7450 633 46 VIESMANN VITOCELL

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) Przykład zastosowania 2 Vitocell 100-L z wymiennikiem Vitotrans 222 i regulatorem innego producenta (przy eksploatacji z płynnie obniżaną temperaturą kotła grzewczego) 5 21 17 52 20 A1 A1 40 M A Przyłącze elektryczne 230 V~ 50 Hz; wyłącznik główny zamontować zgodnie z przepisami B Rozdzielacz zasilania (obciążony ciśnieniowo) C Kolektor wody powrotnej W połączeniu z regulatorem innego producenta regulacja pompy ładującej podgrzewacza odbywa się poprzez regulator Vitotronic 200-H (typ HK1S, HK1W, HK3S lub HK3W). Górny czujnik temperatury wody w podgrzewaczu przyłączony jest do zacisków 1 i 2, dolny do zacisków 2 i 3 we wtyku %. Charakterystyczne dla danej instalacji kodowanie w regulatorze Vitotronic 4 Nastawa kodowania 4C: 1 Zastosowanie wyjścia sö jako pompy pierwotnej do zestawu wymiennika ciepła. Nastawa kodowania 4E: 1 Zastosowanie wyjścia gs do regulacji pierwotnej zestawu wymiennika ciepła. Nastawa kodowania 55: 3 Zastosowanie regulatora temperatury wody w podgrzewaczu dla zestawu wymiennika ciepła. Nastawa kodowania 9F: 1 bez przyłączonego czujnika temperatury zewnętrznej (np. regulator Vitotronic 200-H, typ HK1, jedynie dla regulacji wymiennika Vitotrans 222). Do regulatora Vitotronic 200-H obiegu grzewczego 1 przyłączyć czujnik temperatury wody na zasilaniu lub opornik nienastawny o rezystancji ok. 560 Ω. D Styk beznapięciowy do włączenia palnika regulatora innego producenta E Dodatkowy zawór z siłownikiem do Vitotrans 222, gdy różnica ciśnienia między rozdzielaczem zasilania a kolektorem wody powrotnej > 3 bar Przyłącze stycznika pomocniczego L KK 20 M 1~ N D ø ø 5 7 Wymagane podzespoły Poz. Oznaczenie Liczba Nr katalog. 1 Vitocell 100-L, 500 l (widoczny na rysunku) lub w zależności od Z002 074 instalacji Vitocell 100-L, 750 l lub w zależności od Z004 042 instalacji Vitocell 100-L, 1000 l w zależności od Z004 043 instalacji 2 Vitotrans 222 do 80 kw 1 7143 564 VITOCELL VIESMANN 47

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) Poz. Oznaczenie Liczba Nr katalog. do 120 kw 1 7143 565 do 240 kw 1 7143 566 3 Grupa mieszająca (z 3-drogowym zaworem mieszającym, silnikiem nastawczym, czujnikami, orurowaniem) do wymiennika Vitotrans 222 do 120 kw 1 7143 567 do 240 kw 1 7143 568 4 Vitotronic 200-H, typ HK1S, HK1W, HK3S i HK3W 1 patrz cennik 5 Stycznik pomocniczy 1 7814 681 6 Czujnik temperatury wody w podgrzewaczu 1 7450 633 7 Pompa zasilająca pomocnicza (rozdzielacz) w zależności od instalacji Inwestor Przykład zastosowania 3 Vitocell 100-L z wymiennikiem Vitotrans 222 i stałą temperaturą na zasilaniu M 7 A Przyłącze elektryczne 230 V~ 50 Hz; wyłącznik główny zamontować zgodnie z przepisami B Pompa obiegu grzewczego (obieg pierwotny) Wyzwolenie ładowania podgrzewacza następuje przez górny regulator temperatury. Zakończenie ładowania podgrzewacza następuje przez dolny regulator temperatury. Możliwość nastawiania temperatury na regulatorze temperatury. Przykład: Maks. 55ºC wł., 50ºC wył. (przy temperaturze ładowania 60ºC). C Pompa ładująca podgrzewacza (obieg wtórny) D Rozdzielacz zasilania (obciążony ciśnieniowo) E Kolektor wody powrotnej Przy przyłączaniu zestawu wymiennika ciepła Vitotrans 222 w celu zapewnienia stałych temperatur na zasilaniu bez grupy mieszającej do ciśnieniowego rozdzielacza zasilania (kocioł grzewczy z pompą obiegu grzewczego na rozdzielaczu) należy w przewodzie zasilającym przewidzieć zawór z silnikiem. Zawór z siłownikiem jest zamknięty podczas przerw w ładowaniu, przez co zapobiega się wymuszonemu przepływowi przez wymiennik Vitotrans 222 podczas przerw w ładowaniu. Wymagane podzespoły Poz. Oznaczenie Liczba Nr katalog. 1 Vitocell 100-L, 500 l (widoczny na rysunku) lub w zależności od Z002 074 instalacji Vitocell 100-L, 750 l lub w zależności od Z004 042 instalacji Vitocell 100-L, 1000 l w zależności od Z004 043 instalacji 2 Vitotrans 222 do 80 kw 1 7143 564 do 120 kw 1 7143 565 do 240 kw 1 7143 566 3 Skrzynka przyłączeniowa 1 Inwestor 48 VIESMANN VITOCELL

Instalacja system ładowania podgrzewacza (ciąg dalszy) Poz. Oznaczenie Liczba Nr katalog. 4 Stycznik pomocniczy *19 1 7814 681 5 Regulator temperatury 2 7151 989 6 Zawór z siłownikiem *19 1 Inwestor Schemat okablowania do przyłączenia regulatora temperatury, stycznika pomocniczego oraz zaworu z siłownikiem L AN PE 3 1 2 3 1 2 3 M 1~ M 1~ M 1~ 5 5 4 6 B C Zawór z siłownikiem 6 jest konieczny tylko dla ciśnieniowego rozdzielacza zasilania. Legenda i wymagane podzespoły patrz strona 48. 7 *19 Konieczny tylko dla rozdzielacza ciśnieniowego na zasilaniu. VITOCELL VIESMANN 49

informacje dodatkowe 8.1 Ankiety dot. wymiarowania pojemnościowych podgrzewaczy wody 8 Pojemnościowe podgrzewacze wody w instalacjach podgrzewu wody użytkowej 1. Adres 2. Dane podstawowe Nazwa Żądana temp. wody w podgrzewaczu pojemn. Ulica Temp. na zasilaniu wytwornicy ciepła Kod pocztowy/miejscowość Różnica temperatur (Δt) C C = optymaliz. K Telefon (w przypadku ewent. pytań) Data = Wymagana moc grzewcza jest obliczana przez program EDIS Projekt = Maks. dostępna moc grzewcza ZWU 3. Wybór metody obliczeniowej = Mieszkania Typ mieszkania Współczynnik N L Liczba 1-2-pokojowe mieszkanie typu studio z prysznicem 0,71 Mieszkanie 3-pokojowe z wanną standardową 0,77 Mieszkanie obliczeniowe z wanną standardową 1,00 Mieszkanie obliczeniowe z wanną komfortową 1,12 Mieszkanie komfortowe z wanną standardową i prysznicem 1,63 Mieszkanie obliczeniowe z pokojem gościnnym 1,89 inne = Hotele i pensjonaty Wyposażenie Zapotrzebowanie (kwh) Liczba Pokój jednoosobowy z 1 wanną i 1 umywalką 7,0 Pokój jednoosobowy z 1 kabiną prysznicową i 1 umywalką 3,0 Pokój jednoosobowy z 1 umywalką 0,8 Pokój dwuosobowy z 1 wanną i 1 umywalką 10,5 Pokój dwuosobowy z 1 kabiną prysznicową i 1 umywalką 4,5 Pokój dwuosobowy z 1 umywalką 1,2 Nakrycie 0,6 Kategoria hotelu (liczba gwiazdek) Okres zapotrzebowania Godziny Czas podgrzewu Godziny = Zakłady gastronomiczne (restauracja, stołówka, jadłodajnia,...) Miejsce przyjmowania gości = Restauracja = Stołówka = Inne Zapotrzebowanie na c.w.u. Liczba nakryć Liczba punktów Okres zapotrzebowania poboru Litry/nakrycie Godziny 50 VIESMANN VITOCELL

informacje dodatkowe (ciąg dalszy) = Szpitale i kliniki Liczba łóżek Zapotrzebowanie na c.w.u. Litry/łóżka (45 C) Liczba kolejnych poborów Zapotrzebowanie na c.w.u. Litry/pobór (45 C) Liczba punktów poboru całk. Okres zapotrzebowania Godziny 8 = Nocleg dla większej grupy osób (dom społeczny, koszary,...) Liczba mieszkańców Częstotliwość korzystania z natrysku Liczba użytkowników/godzina i kabina prysznicowa Liczba kabin prysznicowych Zapotrzebowanie na c.w.u. Litry/natrysk (45 C) Liczba kolejnych poborów Zapotrzebowanie na c.w.u. Litry/pobór Liczba dodatkowych poborów = Dom seniora, dom opieki Liczba łóżek Zapotrzebowanie na c.w.u. (45 C) Liczba nakryć Zapotrzebowanie na c.w.u. (45 C) Liczba kolejnych punktów Okres zapotrzebowania poboru Liczba punktów poboru na pokój Litry/łóżka Litry/nakrycie Godziny = Plac kempingowy, obóz wypoczynkowy Liczba osób na kempingu Częstotliwość korzystania z natrysku Liczba użytkowników/godzina i kabina prysznicowa Liczba kabin prysznicowych Zapotrzebowanie na c.w.u. Litry/natrysk Liczba kolejnych punktów poboru Zapotrzebowanie na c.w.u. (45 C) Litry/miejsce poboru = Kompleksy sportowe (hala sportowa, basen,...) Liczba kabin prysznicowych Czas podgrzewu Minuty Okres zapotrzebowania Minuty Czas trwania natrysku Minuty Zapotrzebowanie na c.w.u./prysznic (40 C) Litry/minuta = Zakłady przemysłowe Liczba zatrudnionych Praca = mało brudząca = średnio brudząca = silnie brudząca Odbiornik Ilość ciepłej wody (litry/min.) Liczba Umywalka z wylotem zwykłym 8,50 Umywalka z wylotem rozpryskowym 4,50 Okrągłe umywalki dla 6 osób 20,00 Okrągłe umywalki dla 10 osób 25,00 Instalacja prysznicowa bez kabiny do przebierania 9,50 Instalacja prysznicowa z kabiną do przebierania 9,50 Okres zapotrzebowania Godziny Czas podgrzewu Godziny 4. Wybrany pojemnościowy podgrzewacz wody: = Vitocell 100, typ:... = Vitocell 300, typ:... VITOCELL VIESMANN 51

informacje dodatkowe (ciąg dalszy) 8.2 Lista kontrolna zapytań/projektowania dot. wymiennika ciepła 8 Cel zastosowania: Woda/woda = Rozdzielenie systemowe instalacji ogrzewania podłogowego = Rozdzielenie systemowe zdalnego ogrzewania sieciowego = Podgrzew ciepłej wody użytkowej = Inne: Temperatury systemu pierwotne wtórne Wlot C Wlot C Wylot C Wylot C Moc kw Ograniczenia (np. maks.) Strata ciśnienia pierwotne mbar wtórne mbar Ograniczenia Stopnie ciśnienia bar Ograniczenia Temperatury C Wymagania szczególne? Typ wymiennika ciepła = Rozdzielenie systemowe instalacji ogrzewania podłogowego = Rozdzielenie systemowe zdalnego ogrzewania sieciowego 8.3 Lista kontrolna zapytań/projektowania dot. wymiennika ciepła Cel zastosowania: Para/woda = Rozdzielenie systemowe zdalnego ogrzewania sieciowego = Inne: Ciśnienie pary nasyconej/temperatury systemowe pierwotne wtórne Ciśnienie pary bar Wlot C Wylot kondensatu C Wylot C Moc kw Ograniczenia (np. maks.) Strata ciśnienia pierwotne mbar wtórne mbar Ograniczenia Stopnie ciśnienia bar Ograniczenia Temperatury C Wymagania szczególne? Typ wymiennika ciepła Rurowy wymiennik ciepła = pionowy = poziomy (firma Viessmann dostarcza tylko wersję pionową) 52 VIESMANN VITOCELL

Wykaz haseł A Ankiety dot. zwymiarowania pojemnościowych podgrzewaczy wody...50 C Cechy produktów, przegląd...7 Ciśnieniomierz...28 D DIN 4708-2...12 Dodatek kotłowy Zk...15 F Filtr wody użytkowej...28 I Ilość wody w zdalnym ogrzewaniu sieciowym, ustalenie...20 Informacja o wyrobie...5 Instalacja pojemnościowego podgrzewacza wody...27 Instalacja systemu ładowania podgrzewacza...40 L Liczba osób p, ustalenie...12 Lista kontrolna zapytań/projektowania dot. wymiennika ciepła...52 M Manometr...28 Moc grzewcza, ustalenie...17 Moc na przyłączu, obliczanie...20 Moc podgrzewu, ustalenie...18, 19 N Natężenie przepływu po stronie wody grzewczej, ustalenie...22 O Obliczanie systemu ładowania podgrzewacza...26 Ograniczenie temperatury wody na powrocie...37 Opory przepływu po stronie wody grzewczej, ustalenie...21 P Pompa obiegowa podgrzewacza, dobór...21 Program obliczeniowy EDIS...12 Przegląd cech produktów...7 Przepływ wody grzewczej, ustalenie...21 Przewody cyrkulacyjne...31 Przewód cyrkulacyjny w przypadku baterii podgrzewaczy...32 Przykłady zastosowania...45 Przyłącza po stronie grzewczej...34 Przyłącza po stronie wody grzewczej Vitotrans 222...45 Przyłączenie baterii podgrzewaczy po stronie wody użytkowej...30 Przyłączenie po stronie wody użytkowej wymiennika ciepła Vitotrans 222...44 Przyłącze po stronie wody użytkowej...27 Przyłącze po stronie wody użytkowej wg DIN 1988...30 R Reduktor ciśnienia...28 S System ładowania podgrzewacza, instalacja...40 System ładowania podgrzewacza, obliczanie...26 System ładowania podgrzewacza, opis działania...23 Systemy ładowania podgrzewacza...23 T Tuleje zanurzeniowe...39 W Warunki przyłączenia systemów ładowania podgrzewacza...45 Współczynnik zapotrzebowania N, obliczanie...14 Wybór pojemnościowego podgrzewacza wody Wg współczynnika zapotrzebowania N...7 Wg wydajności stałej...10 Wykresy wyboru pojemnościowego podgrzewacza wody...8 Wymiarowanie pojemnościowych podgrzewaczy wody...12 Wymiarowanie pojemnościowych podgrzewaczy wody, ankiety...50 Wymiarowanie wg wydajności stałej...21 Z Zapotrzebowania na ciepło Do wody użytkowej w połączeniu ze zdalnym ogrzewaniem sieciowym...20 Zapotrzebowanie na ciepło Do wody użytkowej w budynkach hotelowych, pensjonatach i domach społecznych...17 Do wody użytkowej w budynkach mieszkalnych...12 Do wody użytkowej w halach sportowych...19 Do wody użytkowej w wykorzystywanych do celów komercyjnych łaźniach fińskich (sauna)...18 Do wody użytkowej w zakładach przemysłowych...16 Zapotrzebowanie na wodę użytkową w budynkach hotelowych, pensjonatach i domach społecznych...17 Zapotrzebowanie na wodę użytkową w budynkach mieszkalnych...12 Zapotrzebowanie na wodę użytkową w halach sportowych...19 Zapotrzebowanie na wodę użytkową w połączeniu ze zdalnym ogrzewaniem sieciowym...20 Zapotrzebowanie na wodę użytkową w wykorzystywanych do celów komercyjnych łaźniach fińskich (sauna)...18 Zapotrzebowanie na wodę użytkową w zakładach przemysłowych...16 zapotrzebowanie w punkcie poboru...13 Zawory odcinające...28 Zawór bezpieczeństwa...28 Zawór regulacyjny strumienia przepływu...28 Zawór spustowy...28 Zawór zwrotny...28 VITOCELL VIESMANN 53

54 VIESMANN VITOCELL

VITOCELL VIESMANN 55

Wydrukowano na papierze ekologicznym, wybielonym i wolnym od chloru Zmiany techniczne zastrzeżone! Viessmann Sp. z o.o. ul. Gen. Ziętka 126 41-400 Mysłowice tel.: (0801) 0801 24 (32) 22 20 370 mail: serwis@viessmann.pl www.viessmann.com 56 VIESMANN VITOCELL