Gminny Program Rewitalizacji Gminy Olesno II DIAGNOZA OBECNEJ SYTUACJI W GMINIE OLESNO

II DIAGNOZA OBECNEJ SYTUACJI W GMINIE OLESNO 2.1 SFERA PRZESTRZENNA 2.1.1 CHARAKTERYSTYKA ZAGOSPODAROWANIA I UWARUNKOWANIA HISTORYCZNE ROZWOJU GMINY PRZESTRZENNEGO G i a Oles o to g i a wiejska, położo a a pół o ows hod i krań u województwa ałopolskiego, około trz dziestu kilo etrów od Tar owa, sąsiadują a ezpośred io z Dą rową Tar owską. Gmina Olesno 1

Oles o jest g i ą śred iej wielkoś i, zaj uje o szar (stan na 214r.)., k ² i li z lud oś i Źródło: GUS Gęstość zalud ie ia w g i ie a ko ie roku W analizowanym roku 214 ko iet i sta owił 5,3% ogółu ieszkań ów. sta owił w iosła większość osó ak 2. ieszkań ów Gminy Olesno Dla porów a ia po iżej został przedstawio e da e de ografi z e dla powiatu dą rowskiego. Lud ość ałej G i Oles o sta owi, % ałego powiatu. Źródło: GUS 2

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1 11 12 13 Sołectwo Adamierz Breń Ćwików Ź brówka żorzycka Ź brówki Breńskie Niwki Ole nica Pilcza elichowska Podborze Swarzów Wielopole Zalipie Olesno Powierzchnia w ha 338 182 14 865 193 524 246 11 69 149 85 95 Ludność (stan na 31.12.213 r.) 275 139 856 238 699 23 75 331 444 761 684 729 1777 Walory historyczno kulturowe Pierwsze wz ia ki o Oleś ie po hodzą z koń a XIV wieku, w lata h 1411 powstała rów ież parafia pod wezwa ie Św. Katarz Dziewi i Mę ze i w Oleś ie. Około roku wioskę za ieszkiwało osó. W roku Sta isław Czartor ski, łow z koronn uz skał od króla Augusta III prawo założe ia iasta a tere ie Oles a. Do realiza ji tego projektu jed ak igd ie doszło, gd ż w póź iejsz h źródła h Oles o ło stale az wa e wsią. Pró a założe ia iasta ie iała tu real h podstaw eko o i z ospołe z h. Duże za urze ia, ieraz katastrofal e dla ż ia gospodar zego sprowadzał róż orod e klęski i katakliz, takie jak: epide ie, zęste w lew Wisł i Du aj a, a o za tym idzie głód. Ogro e strat i spustosze ia prz iosł rów ież walki woje e zarów o I jak i II woj światowej. grud ia roku został przeprowadzo e pierwsze po w zwole iu w or do rad arodow h, zaś siedzi ą owej jed ostki stała się iejs owość Olesno. W roku, po reorga iza ji podziału ad i istra j ego kraju i powoła iu gro adzki h rad arodow h, utworzo a została Gro adzka Rada Narodowa w Oleś ie, w skład której weszło dziewięć okoli z h wsi. Lata prz iosł zasad i ze z ia w Oleś ie, odkr te został z a z e złoża gazu zie ego, w udowa został Ośrodek )drowia, podjęto orga iza ję Szkoł Podstawowej oraz pla ówki w howa ia przedszkol ego. W w iku przeprowadzo ej refor powstało Państwowe Gi azju Rol i ze. Oles o w okresie powoje stało się wsią rozwijają ą się gospodar zo, dzięki oż wio ej działal oś i duż h pod iotów gospodar z h: G i ej Spółdziel i Sa opo o Chłopska, Kółku Rol i ze u, Rejo ow )akłado ) ożow, Wojewódzkie u )akładowi Wikliniarsko Trzciniarskiemu i innym. W wyniku reorganizacji władz tere ow h oraz wprowadza ia refor w działal oś i Gro adzki h Rad Narodow h, U hwałą Wojewódzkiej 3

Rad Narodowej w Krakowie, Nr XVIII/ / z d ia szóstego grud ia 1972 roku utworzona została G i a Oles o. W roku doko a a została dalsza reorganizacja administracji państwowej, zaś ustawą z d ia aja roku wprowadzo o ow, dwustop iow podział ad i istra j kraju, a jed ostki stop ia wojewódzkiego i podstawowego. W ow podziale g i a Oles o z alazła się w zasięgu województwa tar owskiego, astęp ie ałopolskiego, swoi zasięgie o ej ują trz aś ie sołe tw. 2.. PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY GMINY. Wo e podziale ad i istra j w hodzi w skład powiatu dą rowskiego, a wraz z i w skład województwa ałopolskiego i jest jego ajdalej w su ięt a pół o ws hód krań e. G i a Oles o gra i z z g i a i Mędrze hów, Bolesław, Grę oszów oraz Ża o i Dą rowa Tar owska. Oles o jako siedzi a g i i większoś i i st tu ji, sta owi atural ośrodek usługow dla swoich trzy astu sołe tw: Ada ierz, Breń, Ćwików, Dą rówka Gorz ka, Dą rówki Breńskie, Niwki, Oleś i a, Pil za Żeli howska, Pod orze, Swarzów, Wielopole, )alipie, Olesno. Olesno azwa iejs owoś i związa a jest z fakte, że tere porastał gęste lasy olszowe, te w przeszłoś i Adamierz w ześ iejsza azwa to Mikołów, Breń prawdopodo ie od azwiska założ iela tej osad, z li Piotra Breńskiego, lu od określe ia r ije łoto, gd ż to ardzo pod okł tere gminy, Ćwików powstał ok. roku, azwa po hodzi od któr ł Podko orz Krakowski Sta isław Cikowski, Dą rówka Gorzy ka po raz pierwsz też Gorz zki, azwa ta w stąpiła w azwiska założ iela, roku, az wa a Dą rówki Breńskie azwa od słowa dą rowa las dę ow, porastają o szar tej wsi, drugi zło azw od sąsied iej iejs owoś i Breń, ał 4

Niwki założo e ok. upraw e, ła, Oleś i a tereny, roku, azwa w wodzi się od określe ia iwa pole azwę zawdzię za azwie drzew ol h, które gęsto porastał te Pil za Żeli howska powstała ok. roku, Podborze azwa świad z o ist ieją h a t h tere a h ora h, Swarzów azwa po hodzi od zasow ika swarz ć, z li kłó ić się, spierać, Wielopole pierwsza wzmianka pochodzi z 1359 roku, Zalipie powstało ok. roku, azwę zawdzię za drzewo lipom1. Województwo 1 ałopolskie http://www.gminaolesno.pl/historia.html 5

Powiat dą rowski Gmina Olesno 6

2.. UŻYTKOWANIE GRUNTÓW Gmina Olesno posiada typowo posiadają wsie us tuowa e w pół o Żeli howska. Bardzo sła e pokr w gle gdzie udział gle ajsła sz h V i VI klas rolniczy charakter. Najlepsze warunki glebowe oza hod iej zęś i g i : )alipie, Niwki, Pil za owe harakter zują Dą rówkę Gorz ką i Oleś i ę w osi pow żej % ogółu i h uż tków rol h. W klas fika ji gru tów rol h według prz dat oś i rol i zej, odz a zają e się zaso oś ią pokr w gle owe pół o oza hod iej zęś i zali zo o do ko pleksu psze ego ardzo do rego. Na pozostał tere ie w stępuje róż orod ość ko pleksów rolnych od 5 tj. ż t iego do rego, sła ego, ardzo sła ego do z ożowopastewnego o ego i sła ego. Ko pleks sta owią t p siedliskowe rol i zej przestrze i produk j ej. Prz określa iu i h uwzględ io o t p gle o z liżo h właś iwoś ia h rol i z h i podo sposo ie uż tkowa ia, stopień kultur rol ej, trud oś i upraw, waru ki agrokli at z e i rzeź ę tere u. Jak ałe Powiśle G i a Oles o odz a za się ardzo korz st kli ate. Charakter zuje się o długi okrese wegeta ji > ºC i i te s w ego rozwoju rośli z te p. > ºC oraz w star zają i opada i w gra i a h. Rów ież rzeź a tere u ie stwarza trud oś i w gospodarowa iu. W o szarze g i stosu ki wod e w gle ie został uregulowa e poprzez z eliorowa ie urządze ia i podstawow i i sz zegółow i., ha gru tów or h i, ha uż tków zielo h w t sie ią dre arską., ha. Śred ia wielkość gospodarstw rol h w posz zegól h sołe twa h 7

Las zaj ują około % powierz h i g i, o oz a za iską lesistość. Las ogółe 644,5 Las państwowe 367,9 Lasy prywatne 276,6 Struktura zasiewów Zasiew Pszenica Jęczmień Mieszanki Ziemniaki Kukurydza Pszen yto Truskawki yto Warzywa gruntowe Owies Okopowe pastewne Buraki cukrowe Rzepak Strączkowe jadalne Odsetek 26% 16% 13% 12% 8% 5% 5% 4% 4% 2% 2% 1%,8%,2% ródłoś httpś//gminaolesno.prv.pl/rolnictwo.html 2.1.4 ZASOBY ŚRODOWISKA NATURALNEGO G i a Oles o leż w kotli ie Sa do ierskiej a pogra i zu dwó h Mezoregio ów tj. Rów i Nadwiśla skiej i Płaskow żu Tar owskiego. Rów i a Nadwiślańska o ej uje o szar g i za w jątkie jej połud iow h o rzeż zali zo h do Płaskow żu Tar owskiego regionu Wysoczyzny Tarnowskiej). Morfologia g i jest ało zróż i owa a. W sokoś i.p.. w oszą od 18 m na ał o szarze, jed ie a jej połud iow h o rzeża h w o rę ie Płaskow żu Tar owskiego teren wz osi się gwałtow ie do około, tworzą iejs a i pas a wzgórz. W o szarze Rów i Nadwiślańskiej w róż io o dwa s ste terasowe, a to: 8

holo eńską terasę adzalewową i zalewową zaj ują ą pół o ą zęść o szaru o w sokoś ia h od.p.. Terasa w peł ia szerokie, płaskie o iże ie pradoliny Wisł, która po ustąpie iu lodow a przesu ęła swoje kor to a pół o. O iże ie to w holo e ie zostało zaku ulowa e przez Breń, Olesieńkę i Ża i ę, tworzą holo eńskie teras. Brak jest w raź ej gra i po iędz terasą zalewową i adzalewową. Stąd za terasę zalewową uz a o rozległe łąki u ujś ia Ża i do Br ia, z któr i korespo dują w raź e systemy starorzeczy tych rzek, śred ią terasę z okresu zlodowa e ia ałt kiego, pokr wają ą połud iową zęść tere u o w sokoś i około.p.. opadają ą łagod ie ku pół o. Charakter zuje się o a płaską powierz h ią, po iętą li z i ie kowat i i płaskode i doli ka i spł wają h ku pół o ieków. Płaskow ż Tar owski us tuowa a połud iow skraju g i sta owi terasa z okresu zlodowa e ia środkowopolskiego. Powierz h ia jego łagod ie a h lo a ku pół o, pokryta w d a i o w sokoś i do około.p.. )agłę ie ia defla j e iędz w d a i w korz stał ieki spł wają e a pół o, dzięki ze u ają tu kręt prze ieg. Środowisko przyrodnicze Obszar G i Oles o a harakter rol i z. Do i ują tu ieleś e z iorowiska rośli e upraw rol h, któr towarz sz rośli ość s a tropij a segetalna wysiewana wraz z rośli a i upraw i hwast. Wśród osiedli i wzdłuż li ii ko u ika j h rozwija się sa orzut ie ez i gere ji złowieka rośli ość s a tropij a ruderalna. Rośli ość s a tropij a o fituje w gatu ki łatwo rozprzestrze iają e się i ulegają e i w wal e o iejs e. W z a z ej zęś i są to gatu ki o e aszej florze. Wiele z nich odz a za się o fitą produk ją asio, dużą łatwoś ią o siewu i ardzo sz ki rozwoje, wskutek zego ogą w krótki zasie opa ować z a z e przestrze ie. ) drugiej stro rośli te, iej odpor e w asz h waru ka h kli at z h, ardzo łatwo ustępują trwalsz gatu ko rodzi. Dlatego z iorowiska s a tropij e utrz ują się dłużej t lko prz ieprzerwa ej i gere ji złowieka. Powierz h ia zaj owa a przez tego t pu z iorowiska stale wzrasta koszte rodzi ej, iegd ś rozpowsze h io ej rośli oś i wiejski h prz ha i i prz droż. ) ia te widać a pola h upraw h, gdzie za ikają stare hwast segetal e jak ak pol, kąkol pol, ha er ławatek. I h iejs e zaj ują ekspa s w e hwast, głów ie jed oliś ie e jak iotła z ożowa. W efek ie za iast wielo arw h ła ów z óż, upstrzo h kwiata i aków, kąkoli i ławatków, iepodziel ie pa uje jed ostaj a zieleń. Na pola h gdzie uprawia się rośli okopowe i pospolite warz wa jak: zie iaki, uraki, e ulę, ar hew i i e, w stępują prawie zawsze: ko osa iała, rdest pla ist, rdest kola kow, gor z a pol a, perz właś iw. W z oża h dość zęsto spot ka się 9

ru ia pol, jas otę różową, iezapo i ajkę pol ą, powój pol. Rośli s a tropij e ają z a ze ie io e ot z e, sta owią azę pokar ową dla zi ują ego pta twa. Ce skład ikie szat rośli ej są pół atural e ekos ste łąkowe. ) iorowiska łąk roz iesz zo e są pu ktowo po ał tere ie z duż ko plekse w widła h Ża i Br ia. Łąki w agają odpowied iej wilgot oś i toteż towarz szą li z m starorzeczom i doli o rz. Br ia i Ża i. Tworzą o e w okresie kwit ie ia pięk kolor st z ie ele e t krajobrazu. W o szarze g i za hował się izolowa e ko pleks leś e o łą z ej powierz h i ha o sta owi, % ogól ej jej powierz h i. Największ ko pleks leś us tuowa jest we wsi Pod orze. W Pod orzu i Oleś i roz iąga się ór sos ow śwież, którego drzewosta uduje sos a zw zaj a. W skro posz iu roś ie jałowie pospolit, jarzę i a. W ru ie do i ują orówki, zęsto wrzos i h. Wzdłuż ał h rzek drzewosta tworz przede wsz stki ol ha szara, a towarz sz jej zęsto jesio, wierz a iała i kru ha. Pośród krzewów w stępują: krusz a pospolita, jarzą pospolit, zere ha zw zaj a, ez zar. Ru o jest ubogie. Dominuje w nim pokrzywa zwyczajna dorastają a do z a z h w sokoś i. ) p ą z zęsto oż a spotkać h iel zw zaj. W o rę ie wsi Wielopole w stępuje las iesza dę owosos ow. Spot ka się też rzozę rodawkowatą, topolę i osikę. W posz iu w stępuje: jarzę i a i lesz z a. Ru o tworzą: orówka, ko walijka dwulist a, zawile gajow, paprotka zw zaj a. W wielu iejs a h do i uje jeż a guzełkowata. Opró z e klaw leś h i zadrzewień w krajo raz g i wpisa e są trz podworskie w Niwka h, Br iu i Oleś ie wraz z aleją łą zą ą te ostat ie. parki Park w Brniu posiada głów ie star drzewosta liś iast. )asad i zą ko poz ję tworzą aleje, szpaler, oskiet. Do i ują gatu ki: lipa dro olist a, kaszta owie iał, gra pospolit, jesio w iosł, dą sz pułkow, ro i ia aka jowa i klo zw zaj. ) rzadziej spot ka h gatu ków drzew w stępują: jesio, świerki od ia a kolu owa, iłorzą. Najstarsze drzewa li zą / lat. Krzewy to: perukowiec podlaski, berberys, bez czarny, czerem ha pospolita, jałowie hiński i sa iński. Park w Oleś ie porastają gatu ki rodzi e głów ie drzewa liś iaste. Najli z iej repreze towa e są dą sz pułkow i gra pospolit. Drzewa te w stępują w aleja h, jak rów ież w grupach krajo razow h. Jesio w iosł, lipa dro olist a, klo zw zaj, brzoza brodawkowata to grupa drzew li z ie repreze towa a. Podrost tworzą głów ie: ro i ia, klo, gra, lipa, dą. Na pola ie parkowej dla podkreśle ia osi s etrii uż to: wierzby zwisają e, lip dro olist e, sos wej utki. Charakter st z ą e hą tego parku jest li z e w stępowa ie sos wej utki. Wśród drzew w róż iają się roz iare sos wej utki, ros ą e w aj liższ oto ze iu dworu. Park w Oleś ie połą zo jest pięk ą za tkową aleją z parkie w Br iu. 1

Park w Niwkach o drzewosta ie liś iast ze star i dę a i, z któr h pięć o jęto o hro ą praw ą poprzez utworze ie po ików prz rod. W póź iejsz okresie dosadzo e został i e gatu ki jak: gra, jesio, lip, kaszta ow e. W stępują tu pojed ze egze plarze dę u kaukaskiego i orze ha zar ego. ) drzew o duż h wartoś ia h zdo i z h to: uk pospolit, sos a wej utka. W parku w stępują krzew o harakterze leś jak: lesz z a, tar i a, ez zar, głóg. W lasach i na polach G i Oles o wśród wielu gatu ków ptaków oż a spotkać: kruki, gawro, sroki, wro siwe, skowro ki orowe, kilka gatu ków sikor, dzię iołów oraz aża t i kuropatw. Ptaki drapież e to jastrzę ie, sow uszate i pusz z ki uralskie. Przedstawi iele ssaków to wielki rząd gr zo i, poza t w stępują: zają szarak, jeż ws hod i, lis rud, ku a leś a, t hórz zw zaj, sar a, rzadziej jeleń i dzik2. 2.1.5 ANALIZA ZASOBU MIESZKANIOWEGO GMINY Zasoby mieszkaniowe G i te de ji wzrostowej. Na ko ie uż tkowa ieszka ia w osi, 2 Oles o a przestrze i kilku lat ulegał niewielkiej r. ło ieszkań, prze ięt a powierz h ia, a oso ę. Zasoby mieszkaniowe gminy Olesno w latach 21212. ZASOBY MIESZKANIOWE J. m. 21 211 212 Mieszkania mieszk. 193 1942 1958 Izby izba 8429 8495 8585 przeciętna powierzchnia u ytkowa 1 mieszkania m2 99,3 99,5 99,8 przeciętna powierzchnia u ytkowa mieszkania na 1 osobę m2 24,4 24,6 24,7 ródłoś Bank Źanych Lokalnych Przeciętna powierzchnia u ytkowa mieszkań w Oleśnie na tle województwa i powiatu w 212 r. JEDNOSTKA TERYTORIALNA PRZźCI TNA POWIźRZCHNIA U YTKOWA 1 mieszkania [m2] na 1 osobę [m2] województwo małopolskie 77, 25,3 Powiat dąbrowski 89,1 24, Olesno 99,8 24,7 ródłoś Bank Źanych Lokalnych 2 Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Olesno. 11

Wyposa enie techniczno sanitarne mieszkań w gminie Olesno w latach 21212. MIźSZKANIA WYPOSA ONź W J. m. 21 211 INSTALACJE TECHNICZNOSANITARNE wodociąg mieszk. 1789 181 ustęp spłukiwany mieszk. 1688 17 łazienka mieszk. 1651 1663 centralne ogrzewanie mieszk. 1276 1288 gaz sieciowy mieszk. 1339 1345 212 1817 1716 1679 134 1355 ródłoś Bank Źanych Lokalnych Źródło: GUS ta w W 214 roku li z a ieszkań w Gminie Olesno w osiła, natomiast w 213 liczba ła iższa o i w osiła. Prze ięt e powierz h ia uż tkowa ieszka ia w osiła roku. Li z a w pła o h dodatków ieszka iow h w iosła. Źródło: GUS 12

W roku 214 liczba mieszkań odda h do uż tkowa ia w osiła, ato iast w roku 213 26. Wszystkie mieszkania to mieszkania indywidualne. Ani w 213 roku, ani w 214 roku ie za otowa o a i jed ego ieszka ia przez a zo ego a sprzedaż ądź w aje. 2.1.6 ZASOBY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ GMINY WODOCIĄGI Cał o szar G i Oles o jest zwodo iągowa, a ilość prz łą z w osi. )aopatrze ie lud oś i G i Oles o i pozostał h uż tkow ików w wodę astępuje z ujęć wod podzie ej w Ko ara h k/ża a i Gorz g. Ża o. Nieliczne zagrody w zabudowie rozproszo ej korz stają z włas h stud i kopa h. ) uję ia w Ko ara h k/ża a zaopatr wa e są wsie us tuowa e we ws hod iej zęś i g i Ćwików, Oles o, Ada ierz, Swarzów, Pod orze i Dą rówki Breńskie. Dostawa wody ma miejs e od stro. Dą rowa Tar owska agistral wodo iągie Ø. Wodo iąg te ieg ie w kieru ku Oles a, odgałęziają się w Swarzowie od i kie Ø. w kieru ku Pod orza. W Oleś ie poprzez sieć wodo iągów Ø, Ø iø woda rozprowadza a jest do pozostał h wsi zasila h z tego uję ia. Dostawa wod w o szar g i z uję ia w Gorz a h g. Ża o astępuje poprzez wodo iąg Ø do wsi Wielopole i Oleś i a oraz Ø do Dą rówki Gorz kiej skąd sie ią wodo iągów kierowa a jest do Pil z Żeli howskiej, Niwek i )alipia. Uję ie i sieć wodo iągowa pozostaje pod )arząde Rejo owego Przedsię iorstwa Wodo iągów i Ka aliza ji w Dą rowie Tar owskiej. Na tere ie g i fu k jo ują dwie o z sz zal ie ś ieków: mechaniczno iologi z a o z sz zal ia o przepustowoś i Oles o, Ćwików i Ada ierz. /d o sługuje iejs owość Sie ią ka aliza ji sa itar ej o długoś i k ś ieki z około gospodarstw odprowadzane są do o z sz zal i. Od ior ikie ś ieków po o z sz ze iu jest rz. Ża i a. Aktual ie przepustowość o z sz zal i w korz sta a jest w około %. Oczyszczalnia wybudowana w r. ze środków g i i Phare, o z sz zal ia ś ieków prz )espole Szkół Po adgi azjal h w Br iu. Przepustowość oczyszczalni 2 /d, o sługuje )espół Szkoł ud ek szkoł ), bloki mieszkalne oraz Centrum Polonii Ośrodek Kultury, turystki i rekreacji w Brniu. Właś i iele tejże o z sz zal i ś ieków jest Starostwo Powiatowe w Dą rowie Tar owskiej. W pozostał h wsia h ś ieki sanitarne odprowadzane są do z ior ików w ieral )orga izowa w wóz ś ieków ze z ior ików w ieral h zwłasz za o iektów pu li z h. h, 13

do punktu zlewnego ocz sz zal i w Oleś ie zapew iają przedsię ior zezwole ie a opróż ie ie z iorników ezodpł wow h. Sieć wodociągowa gminy Olesno w latach 23212. Jednostk 2 24 2 26 a miary 3 5 posiadają 2 7 28 29 21 211 212 Wodoci gi długość czynnej sieci rozdzielczej długość czynnej sieci rozdzielczej będącej w zarządzie bąd administracji gminy długość czynnej sieci rozdzielczej będącej w zarządzie bąd administracji gminy, eksploatowanej przez jednostki gospodarki komunalnej połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania woda dostarczona gospodarstwo m domowym ludność korzystająca z sieci wodociągowej km 15,9 15, 9 15, 9 15,9 15, 9 15,9 15,9 16,3 16,3 16,3 km 52,8 52,8 52, 8 52,8,,,,,, km 52,8 52,8 52, 8 52,8,,,,,, szt. 1546 157 6 158 5 1588 161 5 1628 1643 1666 1682 1687 dam3 129,6 122, 8 125, 1 129,1 13, 3 17,3 143,2 172,3 154,4 151,8 698 692 7 697 6 6961 698 3 79 731 7191 728 725 ródłoś Bank Źanych Lokalnych 14

Korzystający z instalacji w % ogółu ludności w gminie Olesno w latach 23211. Jednostk 2 24 2 26 2 28 29 21 a miary 3 5 7 211 212 Korzystaj cy z instalacji w % ogółu ludno ci ogółem wodociąg % 91,1 91,2 91,3 91,3 91,4 91,5 91,5 91,6 91,7 91,7 kanalizacja % 17,1 17,1 21,6 21,6 21,8 21,8 21,8 22,2 22,7 27,1 ródłoś Bank Źanych Lokalnych GOSPODARKA ODPADAMI Gospodarka odpadami prowadzona jest przez firmy wybierane w przetargach publicznych. Nowym systemem gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie Gminy Olesno został o jęte od lip a r. nierucho oś i za ieszkałe przez ieszkań ów. Pozostałe nieru ho oś i ieza ieszkałe, w t iejs a prowadze ia działal oś i gospodarczej oraz ud ki uż te z oś i pu li z ej są zo owiąza e do posiada ia u ow a od iór odpadów z fir ą wpisane do rejestru działal oś i regulowa ej, prowadzo ego przez Wójta G i Olesno. Odpady komunalne to odpad powstają e w gospodarstwach domowych z w łą ze ie pojazdów w ofa h z eksploata ji, a także odpad iezawierają e odpadów ie ezpie z h po hodzą e od i h w twór ów odpadów, które ze względu a swój harakter lu skład są podo e do odpadów powstają h w gospodarstwa h do ow h. Przez gospodarowanie odpadami rozu ie się z iera ie, tra sport, przetwarza ie odpadów, łą z ie z adzore ad tego rodzaju działa ia i, jak rów ież póź iejsze postępowa ie z iejs a i u ieszkodliwia ia odpadów oraz działa ia w ko wa e w harakterze sprzedaw odpadów lu pośred ika w o ro ie odpada i. Na terenie Gminy Oles o odpad ko u al e powstają głów ie w gospodarstwa h do ow h, a także a tere a h ieru ho oś i ieza ieszkał h o iekt uż te z oś i pu li z ej oraz i frastruktur. Po adto, odpad powstają także a tere a h otwart h (odpady z koszy ulicznych, zmiotki, odpad z o iektów sportow h, pla ów parki gow h. W ramach zawartej umowy z od ior a odpadów ko u al został w posażo e w pojemniki i worki na odpady. Odpady komunalne z terenu G i h ieru ho oś i za ieszkałe Oles o od iera e są w postaci zmieszanej 15

i selektywnej. Zgodnie z Regula i e utrz a ia z stoś i i porządku w G i ie Oles o prowadzo a jest z iórka selekt w a astępują h frak ji odpadów: papier i tektura (makulatura), tworzywa sztuczne, metal, szkło, z w jątkiem szkła budowlanego, opakowa ia wielo ateriałowe, tekst lia i odzież, zużyte baterie i akumulatory, zuż t sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte opony. Selektywnie ze ra e odpad ko u al e ieszkań gro adzą w kolorowych workach: żółt / różowy tworzywa sztu z e, opakowa ia wielo ateriałowe, metale, niebieski papier i tektura, zielony szkło i opakowania szklane. Dodatkowo zuż t sprzęt elektr z i elektroniczny, odpady wielkogabarytowe oraz zuż te opo od iera e są po ich wystawieniu przed posesje jeden dwa w roku, w terminach określonych w har o ogra ie od ioru odpadów. Odpad zielo e, powstają e w w iku pielęgnacji ziele i a tere ie ieru ho ości za ieszkał h ogą ć kompostowane w przydomowych kompostownikach. Popiół powstał ze spala ia węgla ka ie ele ego oże ć gromadzony na posesji zagospodarowa ia jeżeli ie powoduje to u iążliwoś i dla uż tkow ików sąsiednich ieru ho oś i z zastrzeże ie iew s p wa ia popiołu na drogi, chodniki, koryta rzek, w miejsca zalesione i inne miejsca nielegalnych wysypisk. Niesegregowane (zmieszane) odpad ko u al e powstające ieru ho oś i za ieszkały h w G i ie Oles o gro adzo e są w poje I. Dodatkowo dostęp e są także poje iki o poje ości 1 na terenie ika h o poje ości dla właścicieli ieru ho oś i za ieszkałych w zabudowie wielorodzinnej. ) ieru ho oś i za ieszkał h niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne od iera e są: 16

w iesią a h zerwie sierpień l t god ie, w pozostał h iesiącach 1x4 tygodnie, Z nieruchomoś i za ieszkałych segregowane odpady komunalne odbierane s4: papier i tektura, oraz szkło 1x3 m/ce, tworzywa 1x2 rn/ce, metale 1x6 m/cy, odpad wielkoga ar towe, zuż t sprzęt elektryczny i elektroniczny 2x12 m/cy. STAWKI OPŁAT )A GOSPODAROWANIE ODPADAMI 1.Gospodarstwo domowe jednoosobowe: za odpady segregowane zł, zł, za odpady niesegregowane 2. Gospodarstwo domowe dwuosobowe: zł, za odpady segregowane zł, za odpady niesegregowane. Gospodarstwo do owe pow żej dwó h osó : zł, za odpady segregowane za odpady niesegregowane zł. Odpady komunalne w gminie Olesno w latach 25212. Jednostk 25 26 27 a miary ogółem t 294,2 226,64 238,42 5 z gospodarstw domowych odpady zdeponowane na składowiskach w % zebranych 28 29 21 211 212 268,14 32,44 32,58 332,4 341,54 t 77,68 145,24 16,92 189,34 187,11 219,63 217,47 229,12 % 1, 1, 1, 1, 17

liczba budynków mieszkalnych objętych zbieraniem odpadów z gospodarstw domowych liczba przedsiębiorst w odbierających odpady w badanym roku wg obszaru działalności szt. 624 623 71 755 szt. 4 4 4 4 ródłoś Bank Źanych Lokalnych Źródło: GUS W roku w G i ie Oles o astąpił wzrost ze ra h odpadów ko u al h w oszą ogółe ok. to t odpadów z gospodarstw do ow h, t z pozostał h źródeł. W roku wartość wsz stki h odpadów ko u al h w osiła ok. t ok. t z gospodarstw do ow h i t z pozostał h źródeł. Naj iższa li z a odpadów została za otowa a w roku i w osiła ogółe 25 t z gospodarstw domowych i t z pozostał h źródeł. ok. 37 t (ok. 18

Źródło: GUS STAN ZAOPATRZENIA GMINY W GAZ W o szarze g i we wsi Swarzów zlokalizowa jest Podzie ) ior ik Gazu )ie ego. Sieć gazo iągów przes łow h w sokiego iś ie ia związa a jest z t z ior ikie. Są to gazo iągi: DN Łuka owi e Swarzów, DN Swarzów ) orów, DN Pogórska Wola Swarzów, DN Tar ów Moś i e Swarzów, odgałęzie ie DN Tarnowska, odgałęzie ie DN Szczucin, od DN od DN zasilają e sta ję reduk j opo iarową Iº w zasilają e sta ję reduk j opo iarową Iº w. Dą rowa. Radwa g. odgałęzie ie DN od DN zasilają e sta ję reduk j opo iarową Iº w. Swarzów, odgałęzie ie DN od DN zasilają e sta ję reduk j opo iarową Iº w Ćwikowie. Ze stacji redukcyjnopo iarow h Iº w Swarzowie i Ćwikowie sie ią gazo iągów śred iopręż h gaz rozprowadza jest do wsz stki h wsi. W aj liższ h zasie planowana jest dalsza gazyfikacja na ul. Ada ierskiej w Oleś ie. 19

Sieć gazowa w gminie Olesno w latach 23212. Jednostk 23 24 25 a miary 26 27 28 29 21 211 212 Sieć gazowa długość czynnej sieci ogółem w km długość czynnej sieci przesyłowej w km długość czynnej sieci rozdzielczej w km długość czynnej sieci ogółem w m km 139,2 137,5 133,2 km 24,8 23,1 18,8 km 114,4 114,4 114,4 m 1366 42 1366 42 1366 42 13671 4 1373 37 1374 98 13767 5 długość czynnej sieci przesyłowej w m długość czynnej sieci rozdzielczej w m czynne przyłącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych odbiorcy gazu m 2224 2 2224 2 2224 2 2224 2 2224 2 2224 2 2224 2 m 1144 1144 1144 11447 2 1159 5 11525 6 11543 3 szt. 1241 1252 1261 1269 1274 1289 1296 133 132 1335 gosp.dom. gosp.dom. gosp.dom. 134 122 121 1211 1218 123 1258 1378 1393 1,2 219 221 212 287 296 32 739 759 gosp.dom.,1 tys.m3 65,4 659,2 697,6 692,6 69,2 756,2 738,9 746,7 tys.m3 198,3 22,3 187,8 174, 172,9 177,9 54,9 553,3 5658 5298 539 531 531 539 559 5221 5691 5628 odbiorcy gazu w tys. odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem w tys. zu ycie gazu w tys. m3 zu ycie gazu na ogrzewanie mieszkań w tys. m3 ludność korzystająca z sieci gazowej ródłoś Bank Źanych Lokalnych STAN )AOPATR)ENIA GMINY W ENERGIĘ ELEKTRYC)NĄ Ws hod ią zęś ią g i a kieru ku pół o połud ie ieg ie dwutorowa li ia w sokiego apię ia i kv rela ji Poła ie Tar ów Klikowa. Obszar G i Oles o zasila Dą rowa Tar owska GPZ jest z dwó h głów h pu któw zasila ia us tuowa /SN Gru waldzka i GP) /SN Oleś i ka. hw. 2

) GP) /SN Gru waldzka li ią kv ieg ą ą do Sz zu i a, której odgałęzie ie kieruje się do Ćwikowa zasila e są wsie; Ćwików, Dą rówki Breńskie, Pod orze i zęść Swarzowa. W pozostał o szar g i e ergia elektr z a dostar za a jest z GP) /SN Oleś i ka poprzez sieć li ii śred i h apięć kv. Li ie śred i h apięć w ko a e są jako apowietrz e. Łą zą o e G i ę Oles o z układe e erget z sąsied i h g i. )a po o ą li ii kv e ergia doprowadza a jest do stacji transpormatorowych STSa /, któr h łą z ie w o szarze pra uje. )e sta ji li ia i iski h apięć, e ergia kierowa a jest ezpośred io do ał h od ior ów zagród, o iektów usługow h. We wsi Swarzów ieg ie od Dą row Tar owskiej od i ek sieci kablowej do Zbiornika Gazu Ziemnego3. 2.1.7 INFRASTRUKTURA DROGOWA Tere g i pokr wa dość gęsta sieć dróg lokal h, łą zą h posz zegól e wsie, prze iega także lokal a li ia kolejowa Sz zu i Tar ów, o e ie jed ak iew korz st wa a, oraz Tur st z Szlak Piesz a trasie Dą rowa Tar owska Ujś ie Jezui kie. Wzdłuż ws hod iej gra i Oles a a od i ku około, k ieg ie droga krajowa Nr Tar ów Kiel e. Gra i ę a t od i ku sta owi ko pleks leś w Pod orzu. Podstawow układ ko u ika j tworzą drogi powiatowe rela ji: r Dą rowa Tar owska Żeli hów, r Swarzów Mędrze hów, nr 321 Zalipie Samocice, nr 322 Olesno Kozłów, nr 324 Zalipie Kuzie, nr 328 Podborze S ęgorzów, r Dą rowa Tar owska Otfi ów, nr 332 Olesno Wielopole, 3 r Odpor szów Wielopole. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Olesno. 21

G i a ie posiada g i ej ko u ika ji z iorowej. O sługę przewozów pasażerski h świad zą pr wat i przewoź i. W o szar g i wkra za od Dą row Tar owskiej kolej jed otorowa, która kieruje się do stacji w Oleś ie a astęp ie a pół o do Mędrze howa i Sz zu i a do elowej sta ji. Aktual ie władze kolejowe za ie hał eksploata ję tej tras, ze względów eko o i z h. Władze G i Oles o zawarł z Urzęde Marszałkowski porozu ie ie doty zą e przygotowania, realizacji i współfi a sowa ia Studiu w ko al oś i wdroże ia s ste u regio al h przewozów pasażerski h a li ii Tar ów Sz zu i w opar iu o sz kie pojazdy szynowe. Drogi publiczne w gminie Olesno w latach 2324. Jednostka miary 23 24 DROGI PUBLICZNE GMINNE Drogi gminne o nawierzchni twardej km 95, 95, o nawierzchni twardej ulepszonej km 7,7 74,3 o nawierzchni gruntowej km 39, 39, ródłoś Bank Źanych Lokalnych 2.1.8 INFRASTRUKTURA KULTURY I SPORTU Infrastruktura kultury. Dziedzictwo kulturowe )a tki z ajdują e się a tere ie Gminy Olesno: Koś iół Parafial y p.w. św. Katarzy y, wpisa do rejestru za tków zerw a 1972 roku. Dzisiejsza trój awowa, az likowa świąt ia jest połą ze ie starsz h, barokowych i owsz h, eo arokow h zęś i. ) drew ia ego koś ioła, w udowa ego po roku za howała się prz o e kapli a św. Trój. Koś iół jest w ko a z egł, z uż ie ka ie ia, ot kowa, kr t la hą iedzia ą, trz awow z prostokąt prez iteriu, prz któr z ajduje się od pół o kapli a, od połud ia przedsio ek a od za hodu zakr stia. Peł e w razu w ętrze posiada wiele e h za tków. Ołtarz głów rokokowy pochodzi z drugiej połow XVIII wieku z rzeź a i św. Piotra i Pawła, w polu głów kru fiks arokow, o raz św. Katarz z XIX wieku. W awa h o z h z ajdują się dwa ołtarze rokokowe z drugiej połow XVIII wieku, ołtarze o z e neobarokowe 22

z rzeź ą św. Józefa z Dzie iątkie oraz obrazem Chrystusa Zbawiciela, oraz póź ore esa sowa hrz iel i a. Ś ia świąt i pokr wa owa, or a e tal o figuralna poli hro ia. Do iekaw h za tków ależą też: feretro rokokow z drugiej połow XVIII wieku z o raze św. Trój, a o a póź o arokowa, relikwiarz z XVIII wieku oraz wol ostoją a dzwo i a w kształ ie potrój ej arkad. Koś iół ota za owal starodrzewu liś iastego. ródłoś httpś//www.gminaolesno.pl/files/pliki/artykuly/zabytki/źsc2188.jpż Koś iół parafial y p.w. Prze ie ie ia Pańskiego w Dą rówka h Breński h w urowa ia ka ie ia węgiel ego doko ał w d iu lip a r. iskup tar owski Ja St r a. Budowa trwała trz lata. Ko sekra ja koś ioła iała iejs e sierp ia r4. 4 http://gminaolesno.prv.pl/koscioly.html 23

Koś iół parafial y p.w. św. Józefa O lu ień a NMP w Zalipiu udowę koś ioła rozpo zęto w roku r. Jed akże w u h II woj światowej spowodował, że koś iół został ukoń zo dopiero w r. )espół dworsko parkowy, czyli Owczarnia, to wart obejrzenia obiekt na terenie G i Oles o, któr rów ież został wpisa do rejestru za tków. Dwór z udowa o w połowie XIX wieku a astęp ie prze udowa o w lata h z woli właś i iela ajątku aro a Ko opki. Pierwot ie ł skro ą udowlą a pla ie prostokąta, dwutraktową, jed oko d g a j ą z dwie a prz udówka i. Przekształ o a udowla otrz ała as w port k a kolu a h i filara h od fro tu, ad udowa e piętro oraz zadaszo ą galerię łą zą ą od pół o z ud kie ofi dworskiej 1. Prze udowa e został także w ętrza dworu zaś po woj ie astąpiła dalsza roz udowa dworu. O e ie sta owi włas ość pr wat ą. Park krajo razow ota zają dworek roz iąga się a trze h ha, posiada zwart układ ko poz j a osło ięt jest egla ure. ródłoś httpś//www.gminaolesno.pl/files/pliki/artykuly/zabytki/źsc2177.jpż Dwór Zespół Pała owo Ogrodowy w Brniu to jede z pięk iejsz h, le z iestet z a z ie za ied a h po II woj ie światowej, a współ ześ ie przekształ o h za tków Gminy Oles o. O e ie z ajduje się w i Ce tru Polo ii Ośrodek Kultur, Tur st ki i Rekreacji. 24

Na przeło ie / roku wz owio e został pra e restaura j e a tere ie ałego zespołu pała owo ogrodowego Br iu, w elu prz wró e ia jego walorów estet z h i krajo razow h. Dwór z XVIII/XIX wieku został prze udowa i poz awio e h st low h. To urowa, parterow ud ek o roz zło kowa pla ie z o szer ą salą w zęś i pół o ej, akr tą strope kaseto ow. Posiadłość ta dość zęsto z ie iała właś i ieli, Breń ależał do za h rodów: Roze erski h, Odrowążów, Świer zowski h, Szafrań ów, Lisowski h, )e rz dowski h, a od roku do Czartor ski h. )a i h pa owa ia został założo pięk park w st lu wersalski, którego twór ą ł Książę Józef Czartor ski. Całość została sko po owa a przez sł ego wiedeńskiego projekta ta ogrodów Pfaffi era, któr kierował pra a i prz zakłada iu parku. Park reński ł jed z ajpięk iejsz h ogrodów w ałej Gali ji. W swojej świet oś i park przetrwał do koń a II woj światowej. Ostat i rode dziedzi zą do ra reńskie ło Ko opkowie. Dzisiejsz park, jest pozostałoś ią po pięk ogrodzie, w któr w sposó geo etr z, drzewa strz żo o w róż e kształt, tworzo w któr h stał itologi z e rzeź. W ałość ko pleksu wko po w kształ ie podkow, a któr z udowa o ro a t z ostek łą zą zieleń for owa o o ś ia z isza i, owa jest stawek park z dworkie 5. ródłoś httpś//www.gminaolesno.pl/files/pliki/artykuly/zabytki/źsc2151.jpż 5 http://www.gminaolesno.pl/zabytki.html 25

Brama wjazdowa w Brniu ra a wjazdowa do zespołu dworsko parkowego w Br iu sta owi e o iekt sa a w so ie. Jest to urowa a, trójarkadowa ra a po hodzą a z połow XVIII wieku. )ostała wz iesio a w st lu poź o arokow. Trójkąt e zwień ze ie głów ej arkad zostało opatrzo e her e rodu Ko opków. Do d ia dzisiejszego za howała się rów ież zęść ogrodze ia wraz z stalow i krata i6. ródłoś http://www.gminaolesno.pl/files/pliki/artykuly/zabytki/dsc216.jpg Okopy szwedzkie wg jed ej z hipotez ła to szwedzka fort fika ja polowa z zasów Potopu w XVII wieku. O e ie okop są zaroś ięte drzewa i, le z wido z jest pla fos i wałów oraz lo hu z ka ie i i egł, składają ego się z ztere h po iesz zeń i kor tarza wejś iowego. Druga z hipotez ówiła, że stał ta za ek o ro, roz udowa przez Kazimierza Wielkiego lu Ludwika Węgierskiego, do którego prowadziła droga za kowa. ródłoś http://www.gminaolesno.pl/files/pliki/artykuly/zabytki/dsc2164.jpg 6 http://gminaolesno.prv.pl/bramabren.html 26

Park podworski krajobrazowy w Niwkach z przeło u XVIII i XIX wieku o drzewosta ie liś iast ze star i dę a i, z któr h pięć o jęto o hro ą praw ą poprzez utworze ie po ików prz rod. W stępują tu pojed ze egze plarze dę u kaukaskiego i orzecha czarnego, buk pospolity, sosna wejmutka. Najstarsz urowa do w Oleś ie dworek rodu Ka ieński h wybudowany w XVII wieku, z ajduje się tuż o ok przejazdu kolejowego. Sta owi pozostałość po daw dworku rodu Ka ieński h. Źródło: http://www.gminaolesno.pl/files/pliki/artykuly/zabytki/dsc262.jpg Aleja Sobieskiego Aleja lipowodę owa łą z zespoł pała owoparkowe w Brniu i Oleś ie. Jej długość to, k. Od roku sta owi po ik prz rod. Przez iejs ową lud ość wa az wa a poto z ie lipka i, ądź aleją So ieskiego, gd ż, podo o król Ja III So ieski odpo z wał tutaj w zasie w praw wiedeńskiej. W skład alei w hodzi około drzew. Najstarsze spośród i h ają po kilkaset lat. W stępują w iej kilka gatu ków drzew,.i.: dą sz pułkow, lipa dro olist a, jesio w iosł i klo zw zaj 7. 7 http://gminaolesno.prv.pl/aleja.html 27

Barokowa rzeź a Najświętszej Marii Pa y ka ie a figura prz droż a, wzniesiona w roku a słupie z her e Ła ędź, ufu dowa a przez rodzi ę Ka ieński h. ródłoś http://www.gminaolesno.pl/files/pliki/artykuly/zabytki/dsc276.jpg )agroda Muzeu Do Feli ji Curyłowej położo a we wsi )alipie, wpisa a do rejestru za tków. Właś i ielka zagrod Feli ja Cur łowa ła ajw it iejszą i d widual oś ią alarstwa ludowego a Powiślu Dą rowski. Od aj łodsz h lat zdo iła ś ia i w ętrza do ów, w peł iają swoje ż ie iężką pra ą a roli i twór zoś ią art st z ą. Dzięki jej zaa gażowa iu w spraw regio u, otwarto w )alipiu w roku Do Malarek azwa póź iej jej i ie ie. Od tego też roku zagroda Feli ji Cur łowej peł i fu k ję uzeu, ędą ego filią Muzeu Okręgowego w Tar owie. Bud ki zagrod został wz iesio e a po zątku lat trz dziest h u iegłego stule ia i za hował t pow dla regio u układ zworo o z : a lewo w hodziło się do pokoju iz a iała, a prawo do ku h i, w której królował pie pokr t alu ka i iz a zar a, a a koń u z ajdowała się ko ora. Ś ia zdo ił papierowe d wa, akatki i w i a ki. Poli hro ia w ętrz hat ła ornamentalna, z ot wa i rośli i w for ie fr zów, girla d i rozet kwiatow h. W ętrze hat peł e jest przed iotów, które służ ł właś i iel e w jej odzie ż iu: trad j e e le, sprzęt i a z ia ku he e, galeria o razów o te at e religij ej oraz wiele 28

pa iątek, fotografii i w i ków prasow h, które doku e tują ż ie pr wat e i działal ość kultural ą właś i ielki uzeal ej zagrod. Zalipie sł ie ze spe fi z ego sposo u zdo ie ia ś ia ud ków. )w zaj te pochodzi z przeło u XIX i XX w. O e ie w )alipiu i okoli z h wsia h Niwki, Ćwików, Dą rówka Gorz ka, Pil za Żeli howska, Świe odzi, Poldkipie, Kł ż, Wola )eli howska, )apaster i ze z ajduje się kilkadziesiąt alowa h ud ków. )alipińska sztuka zdo ie ia ś ia w wodzi się z daw ego sposo u bielenia wapnem zakop o h d e ś ia. ) iegie zasu a ielo h ś ia a h za zęto alować oraz ardziej złożo e wzor, z któr h w ewoluował z a e dzisiaj zalipiańskie ot w kwiatowe, które do dzisiaj w )alipiu w ko uje się a wsz stki h ożliw h powierzchniach piw i e, stud ie, stodoł itd.. Po zątkowo jako far uż wa o.i. roz ait h iesza i wap a, sadz, gli. Warto podkreślić że zw zaj te jest u ikatow w skali kraju, a zagroda Feli ji Cur łowej w )alipiu filia Muzeu Okręgowego w Tar owie sta owi jede z o iektów a ałopolski szlaku ar hitektur drew ia ej. W ętrza wielu zalipiański h do ów są ogato zdo io e ot wa i kwiata i oraz hafta i. Nie sposó ie wspo ieć rów ież o t, że zalipiańskie art stki ludowe w ko ują rów ież pięknie zdobione talerze, pisanki, palmy wielkanocne oraz wycinanki. Ciekawe jest to, że pod zas alowa ia ie stosuje się róż h od ie i tego sa ego koloru, t lko uż wa się peł h arw. Daje się zauważ ć, że kwiat posiadają zazw zaj o wódkę rązową, a liś ie zar ą. Po ząwsz od roku kli z ie od wa się tutaj ieszą się duż zai ko kurs zat tułowa "Malowa a hata". Jest o jed z ajdłużej ko kursów dot zą h sztuki ludowej w Pols e. Nagrod prz z awa a w dwó h kategoria h: alowidła owe oraz za howa ie alowideł ist ieją teresowa ie rozgr wa h są zasad iczo h. Trad ja alowa ia gospodarstw w )alipiu jest w iąż ż wa. Co iekawe, o e ie kwiatow i wzora i oraz zęś iej prz ozda ia się w ętrza współ ześ ie udowa h do ów, hoć o z wiś ie te h ika i h w ko a ia jest już zupeł ie i a iż przed lat. Co roku Muzeu Et ografi z e w Tar owie orga izuje dla ludow h art stek z Powiśla Dą rowskiego ko kurs pod azwą "Malowa a hata". Spe jal a ko isja wiz tuje zagrod w poszukiwa iu tej ajpięk iejszej. W iki ko kursu ogłasza e są w iedzielę po Boż Ciele, z pew oś ią jest to wię ajlepsz zas w roku, a odwiedzić )alipie. Gwoli sprawiedliwoś i ależ dodać, że rów ież w sąsied i h wsia h ieszkają zdol e alarki. Wspa iale udekorowa e do ostwa są.i. w Niwka h, Świe odzi ie. 29

ródłoś https://lh5.googleusercontent.com ródłoś httpś//www.panoramio.com/photo/56429888 3

Oświata i wychowanie Na terenie Gminy Olesno działają astępują e pla ówki oświatowe: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) Przedszkole Publiczne w Zalipiu Przedszkole Pu li z e w Oleś ie )espół O sługi Szkół i Przedszkoli w Oleś ie Szkoła Podstawowa i. Wład sława Bro iewskiego w Oleś ie Szkoła Podstawowa w Dą rówka h Breński h Szkoła Podstawowa i. Marii Koza zkowej w )alipiu Szkoła Podstawowa w Wielopolu Szkoła Podstawowa w Pil z Żeli howskiej Gi azju Pu li z e w Oleś ie Na koniec 212 r. zanotowano 44 dzie i w szkoła h podstawow h i 79 a solwe tów. Szkoł podstawowe d spo ują ko putera i z dostępe do I ter etu przez a zo i do uż tku u z iów w iloś i 78 sztuk, a na 1 komputer przypada 5,18 ucz iów. SZKOLNICTWO PODSTAWOWE J. m. 29 21 211 212 oddziały w szkołach 42, 42, 41, 41, uczniowie 452 421 44 44 absolwenci 12 89 82 79 92 95 94 95 szt. 77 77 77 78 5,87 5,47 5,25 5,18 szkoły podstawowe dla dzieci i młodzie y bez specjalnych komputery w szkołach podstawowych Komputery w szkołach komputery z dostępem do Internetu do u ytku uczniów uczniowie przypadający na 1 komputer przeznaczony do u ytku uczniów z dostępem do Internetu Według po iższ h da h w r. do gi azju u zęsz zało 245 u z iów. Gi azju ukoń z ło 1 a solwe tów. W szkoła h gi azjal h z ajduje się 3 ko puterów z dostępe do I ter etu, a a 1 komputer przypada 1,21 u z iów. 31

SZKOLNICTWO GIMNAZJALNE J. m. 29 21 211 212 oddziały w szkołach 12, 12, 12, 12, uczniowie 33 292 271 245 absolwenci 13 11 14 1 gimnazja dla dzieci i młodzie y bez specjalnych komputery w szkołach gimnazjalnych komputery w szkołach gimnazjalnych komputery z dostępem do Internetu do u ytku uczniów uczniowie przypadający na 1 komputer przeznaczony do u ytku uczniów z dostępem do Internetu 3 3 3 3 szt. 24 24 24 24 12,63 12,17 11,29 1,21 Według da h stat st z h współ z iki skolar za ji dla szkol i twa z pozio u szkół podstawow h jest z liżo a do 86%. W przypadku szkolnictwa z poziomu gi azjal ego współ z iki skolar za ji są na takim samym poziomie. Współczynniki solaryzacji (szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne) J. m. 29 21 211 212 % 89,68 87,89 88,4 85,77 % 88,34 86,39 88,27 85,66 współczynnik skolaryzacji brutto szkoły podstawowe gimnazja współczynnik skolaryzacji netto szkoły podstawowe % 89,9 86,43 86,65 84,5 gimnazja % 87,46 86,9 87,62 84,27 32

Źródło: GUS Według da h GUS z roku w G i ie Oles o fu k jo owało pla ówek w howa ia przedszkol ego, szkół podstawow h i pla ówka szkoł gi azjal ej. Na tere ie g i ie a żło ków a i klu ów dzie ię h. W roku do szkół podstawow h u zęsz zało dzie i, ato iast w roku 214 astąpił spadek li z do.w roku li z a u z iów szkół gi azjal h w iosła, a w roku 214. )a otowa a została te de ja spadkowa. żminna Biblioteka Publiczna w Oleśnie G i a Bi lioteka Pu li z a w Oleś ie powstała w 1955 roku. W jej strukturze funkcjonuje pla ówka głów a w Oleś ie oraz Filie w Ćwikowie i )alipiu. Bi lioteka a ogatą historię i doro ek oraz wielkie z a ze ie dla społe z oś i lokal ej. Opró z realiza ji podstawow h zadań statutow h, prowadzi szeroką działal ość kultural ooświatową, podej uje szereg działań akt wizują h i i tegrują h środowisko lokal e, a swoją ofertę kieruje do osó w róż wieku i o róż statusie zawodow. Najważ iejsze jej i i jat w to: G i e 33

Konkursy Recytatorskie i Plast z e, Jesie e spotka ia ze sztuką wystawy malarstwa oraz fotograficzne, spotkania autorskie i prelekcje, zagospodarowanie wolnego czasu dzieci i łodzież w zasie ferii i waka ji, prowadze ie D skus j ego Klu u Książki dla dorosł h w Oleś ie oraz dla dzie i w Ćwikowie, przegląd pla ówek oświatow h, festiwal przedszkolaków, orga iza ja w stępów teatral h, ko ertów uz z h oraz i prez okoli z oś iow h, orga iza ja w ie zek dla dzie i i łodzież oraz w jazdów szkoleniowych dla dorosł h. Bi lioteka jest w trak ie auto at za ji, u zest i z ła w II rundzie Programu Rozwoju Bibliotek, aktywnie współpra uje z i st tu ja i i organizacjami sz ze la g i ego, powiatowego, wojewódzkiego i ogól opolskiego. Po adto ierze udział w wielu akcja h i ka pa ia h, iędz i i: Cała Polska Cz ta Dzie io, Narodowe Cz ta ie, Małopolskie D i Książki Książka i Róża. Niezw kle ogata oferta kultural a i lioteki powoduje ie t lko wzrost pozio u i tegra ji społe z ej, ale rów ież korz st ie wpł wa a li z ę z tel ików i zwiększe ie zai teresowa ia książką i czytelnictwem. Najważ iejsz zada ie realizowa przez G i ą Bi liotekę Pu li z ą w Oleś ie jest projekt pod azwą Bi lioteka Otwarta Na Potrze Mieszkań ów budowa budynku biblioteki głów ej. I west ja współfi a sowa a jest w ra a h Progra u Wielolet iego Kultura+ Prior tet Bi lioteka+ I frastruktura Bi liotek ze środków Mi istra Kultur i Dziedzi twa Narodowego po hodzą h z udżetu państwa, którego operatore jest I st tut Książki w Krakowie. W ra a h tego Progra u i liote e zostało prz z a e dofi a sowa ie w w sokoś i zł. Opera ja otrz ała rów ież wspar ie z udżetu Województwa Małopolskiego w posta i dota ji elowej dla jed ostek iorą h udział w ko kursie Małopolska Bi lioteka+. Filie i liote z e z ajdują się rów ież w Ćwikowie i )alipiu. Biblioteka w Oleśnie dane statystyczne w latach 29212. BIBLIOTEKI J. m. 29 21 211 212 Placówki biblioteczne biblioteki i filie ob. 3 3 3 3 pracownicy bibliotek 3 3 5 5 księgozbiór wol. 28587 29239 2976 3353 czytelnicy w ciągu roku 117 114 1111 1136 wypo yczenia księgozbioru na zewnątrz wol. 2265 2852 2352 19652 1 obiekty przystosowane dla osób poruszających się na wózkach ob. inwalidzkich Komputeryzacja biblioteki komputery u ytkowane w bibliotece ogółem szt. 7 7 8 9 komputery u ytkowane w bibliotece dostępne dla czytelników szt. 6 6 7 8 komputery podłączone do Internetu szt. 7 7 8 9 komputery podłączone do Internetu dostępne dla czytelników szt. 6 6 7 8 ródłoś Bank Źanych Lokalnych 34

Źródło: GUS W 214 roku odnotowano 3 biblioteki i filie. Liczba z tel ików w G i ie Oles o w osiła osó. Li z a ta wzrosła w porów a iu z rokie o osó. żminny Ośrodek Kultury z siedzibą w Domu Malarek w Zalipiu Utworzo w r. służą upowsze h ia iu kultur, oraz oż wia iu lokal h i regio al h trad ji kultur. Pla ówka ta działała już w ześ iej, jako wiejski do kultur, służ ła upowsze h ia iu wiedz o sztu e zalipiańskiej i ła ośrodkie pra twór zej art stów ludow h z ałego Powiśla Dą rowskiego. Do jego podstawow h zadań ależ : o hro a i kult wowa ie wartoś i kulturow h środowiska, poprzez ko t uowa ie trad ji alowa ek zalipiański h, orga izowa ie, wspiera ie oraz pro owa ie a atorskiego ru hu art st z ego, opiekę ad twór a i ludow i a także w zwala ie akt w oś i kultural ej środowiska. W zakres t h zadań w hodzi rów ież doku e towa ie i promowanie zjawisk kulturowych i ludzi kultury G i Oles o oraz twór zoś i ludowej, wdraża ie dzie i i łodzież do akt w ego u zest i twa w kulturze, promowanie Zalipia w kraju i za gra i ą. )ada ia te realizuje przez: orga iza ję w staw, ko kursów, w ie zek, ko ertów, i prez rozr wkow h, spotkań autorski h oraz świad ze ie usług plast z h, poligraficznych, fotograficznych i muzyczn h, jak rów ież prowadze ie róż ego rodzaju kursów i warsztatów. G i Ośrodek Kultur w )alipiu jest a i atore wielu w darzeń kultural h a tere ie g i Oles o. S ste at z ie prowadzi zaję ia warsztatowe z zakresu plastyki z dzieć i, pod zas któr h pod adzore alarek dzie i w ko ują w okresie wielka o pal wielka o e, alują pisa ki, zaś w okresie ożo arodze iow ozdo ożo arodze iowe w kwiata h )alipia. Jest orga izatore zerw owego ko kursu Malowa a Chata ed ja w r., Fest u Pożeg a ie lata, a także hoi ek i za aw oworo z h, spotkań opłatkow h, w dają 35

każdego roku stał kale darz i prez. G i Ośrodek Kultur w )alipiu orga izuje także, o roku, G i Ko kurs a Pisa kę Ludową i Stroiki Wielka o e, G i Ko kurs Ozdó Choi kow h, w któr h iorą udział u z iowie szkół podstawow h i gi azju z tere u ałej g i. Bardzo waż zada ie G i ego Ośrodka Kultur jest o sługa ru hu tur st z ego udzielanie informacji na temat miejscowej sztuki ludowej, oprowadza ie grup szlakie alowa h zagród. W Do u Malarek tur ś i ogą oglądać stałą ekspoz ję dot zą ą historii alowa ia ot wów kwiatow h, w stawę fotografi z ą ieżą ej ed ji ko kursu Malowa a Chata, a także zakupić or gi al e zalipiańskie pa iątki alowa e przez pra ow i e Do u Malarek. Każdego roku Do Malarek orga izuje li z e w staw, warsztat i pokaz alowa ia, zarów o w kraju jak i za gra i ą. )alipiańskie kwiat oż a podziwiać w wielu miejscach w Pols e, jak rów ież a świe ie. ródłoś httpś//www.gminaolesno.pl/files/pliki/artykuly/informacjeogolne/3.jpg 36

Infrastruktura sportu. W g i ie akt w ie działają Ludowe )wiązki Sportowe propagują e kulturę fiz z ą sz zegól ie wśród łodzież. Zaplecze sportowe stanowi 7 boisk sportowych we wsiach: Oles o, Pil za Żeli howska, Niwki, Ćwików, )alipie, Dą rówki Breńskie, Oleś i a. Na terenie G i Oles o działa Klu Sportow Iskra Oles o. Ko pleks leś e za w jątkie peł ią h fu k je wodo hronne) przydatne do penetracji turystycznej, zasoby dziedzictwa kulturowego oraz tradycje malarstwa ludowego )alipia ek predest ują g i ę do rozwoju fu k ji tur st z ej i rekrea j ej. Preferowa ą for ą w po z ku jest agrotur st ka, która stwarza sza sę akt wiza ji tere ów wiejski h owe iejs a pra, dodatkowe źródło do hodów. )a zątkie agrotur st ki są fu k jo ują e gospodarstwa agrotur st z e we wsia h Dą rówka Gorz ka i )alipie. Uzupeł ie ie agrotur st ki wi a ć tur st ka rowerowa trasa i, ieg ą i atrakcyjnymi terenami gminy. W iejs owoś i Oleś i a w po liżu, której przed wieka i Ligęzów w Gorzy a h, powstaje śred iowie z y gród. ieś iła się siedzi a rodu Replika grodziska jest efekte za iłowa ia do wieków śred i h i reko struk ji historycznej. Powstaje o a w opar iu o pla gródka Ka k w Chrostowej powiat o heński, któr powstał ajprawdopodo iej w t sa zasie, o zwiększa sza sę, że wz ieśli go i sa i budowniczy w podobnym stylu. Reko struk ja grodu Ligęzów powstaje a 3 arowej dział e. Jed a z ko dyg a ji ry erskiej wieży ędzie przez a zo a a ieszka ie ko esa, pozostałe ędą wykorzysta e a history z e ekspozy je, warsztaty gar arskie i s y erskie, sale tań ów i ry erski h wprawek. Pla uje się ta także orga izować lek je historii dla dziatwy szkol ej oraz goś ić ra twa ry erskie z ałej Polski. W grodzie Ligęzów zorga izowa a ędzie zęść ekspoz j oso jal a dla opieku ów o iektu z odtworzo w stroje tzw. iz zar ej a drugiej ko d g a ji, w żej a powstać zęść warsztatowa z odtworzo w stroje tzw. iz iałej, gdzie ędą się od wać zaję ia z zakresu gar arstwa, tka twa, s erstwa i i ego ów zes ego rze iosła. Poddasze ędzie peł ić rolę ko d g a ji ojowej ta prowadzo e ędą tre i gi r erskie cz zaję ia z tań a. Od ywają się ta : Tur ieje Ry erskie, Pik iki Ry erskie, Tre i gi ko dy yj e. Właś i iele i po ysłodaw ą Grodu jest Pa Woj ie h Ma iak, iłoś ik i z aw a historii. 37

2.2 SFERA GOSPODARCZA 2.. STRUKTURA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W roku z zego ogółu., a tere ie g i Oles o zarejestrowa h ło pod iotów, % ogółu w sektorze pu li z, a w sektorze pr wat, % Na przestrzeni lat 24li z a pod iotów gospodarki arodowej zwiększ ła się. W analizowa okresie li z a pod iotów gospodarki arodowej zwiększ ła się o w 213 w porów a iu do roku. Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru RźżON wg sektorów własnościowych. j.m. 24 25 26 27 28 29 21 211 212 podmioty gospodarki narodowej ogółem sektor publiczny ogółem sektor publiczny państwowe i samorządowe jednostki prawa bud etowego sektor prywatny ogółem sektor prywatny osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą sektor prywatny spółki handlowe sektor prywatny spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego sektor prywatny spółdzielnie 213 jed.go sp. 314 279 267 276 34 319 338 333 344 354 jed.go sp. % jed.gos p. 27 27 27 27 27 28 28 28 28 29 8,6 23 9,68 23 1,11 23 9,78 23 8,88 23 8,78 24 8,28 24 8,41 24 8,14 24 8,19 24 287 252 24 249 277 291 31 35 316 325 91,4 251 9,32 217 89,89 24 9,22 213 91,12 241 91,22 256 91,72 272 91,59 266 91,86 274 91,81 282 jed.gos p. 5 5 6 6 7 7 7 8 1 12 jed.gos p. jed.gos p. 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 jed.go sp. % jed.gos p. 38

sektor prywatny stowarzyszeni a i organizacje społeczne jed.gos p. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ródłoś Bank Źanych Lokalnych Na tere ie g i Oles o a ko ie roku zarejestrowa h ło pod iotów, z zego aż, % sta owił ikroprzedsię iorstwa zatrud iają e do pra ow ików. Fir ałe, zatrud iają e od do pra ow ików sta owił w roku, % ogółu przedsię iorstw. W roku a tere ie g i Oles o ie od otowa o rejestra ji śred i h oraz duż h przedsię iorstw. Podmioty wg klas wielkości. Wyszczególnienie J.m. 212 213 ogółem jed. gosp. 344 354 9 jed. gosp. 325 336 1 49 jed. gosp. 19 18 5 249 jed. gosp. 25 999 jed. gosp. 1 i więcej jed. gosp. ródłoś Bank Źanych Lokalnych Na tere ie g i Oles o a ko ie roku zarejestrowa h ło pod iotów gospodarki arodowej, o sta owiło, % wsz stki h pod iotów gospodarczych zarejestrowa h a tere ie powiatu dą rowskiego. Fir sektora usługowego sta owił w gminie Olesno 66,1% wszystkich firm. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w 213 roku. Wyszczególnienie Powiat d browski Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze 348 RźżON ogółem w tym w sektorze przemysłowym i budowlanym: 77 usługowym 2162 Gmina Olesno 354 14 234 ródłoś Bank Źanych Lokalnych 39

Źródło: GUS Li z a ogółe pod iotów gospodarki arodowej w rejestrze REGON w roku w g i ie Oles o w iosła, o w porów a iu z rokie daje te de ję spadkową. Najwię ej od otowa o pod iotów gospodar z h działają h w sektorze udowla, natomiast aj iej pod iotów sektora rol i zego. W ał powie ie dą rowski za otowa o zarejestrowa h pod iotów, z zego w sektorze rol i z, w sektorze prze słow i w sektorze udowla. 2. SFERA SPOŁECZNA 2.3.1 STRUKTURA DEMOGRAFICZNA Na ko ie roku w g i ie Oles o ło ieszkań ów, o sta owiło, % ieszkań ów powiatu dą rowskiego. Gęstość zalud ienia w gminie na koniec roku 214 w osiła osoby na km2. W 214 roku kobiety stanowił, % ogółu ieszkań ów Gminy Olesno. 4

Stan ludności i ruch naturalnyludność wg miejsca zameldowania/zamieszkania i płci J. m. 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Stan ludno ci i ruch naturalny ludno ć wg miejsca zameldowania/zamieszkania i płci Ogółem ogółem 7665 7595 7644 7627 764 7663 7682 7848 7861 795 m czy ni 381 3769 3796 378 379 3796 38 389 39 3928 % 49,95 49,63 49,66 49,56 49,61 49,54 49,47 49,57 49,62 49,69 kobiety 3864 3826 3848 3847 385 3867 3882 3958 3961 3977 % 5,5 5,37 5,34 5,44 5,39 5,46 5,53 5,43 5,38 5,31 ródłoś Bank Źanych Lokalnych Stan ludności i ruch naturalny ludność wg miejsca zameldowania/zamieszkania i płci. 212 211 21 29 kobiety 28 ęż z ź i 27 ogółe 26 25 24 23 1 2 3 4 5 6 7 8 A alizują strukturę lud oś i g i Oles o w podziale a płeć ależ wsz stki h lata h o jęt h a alizą ko iet sta owią większość ieszkań iorą pod uwagę wiek, w wieku przedproduk j i produk j to większość ieszkań ów. Prze iw ie jest w grupie osó w wieku poproduk ko iet sta owią większość ieszkań ów. stwierdzić, że we ów g i. Jed ak ęż z ź i sta owią j, w której to 41

Ludność gminy Olesno w podziale na wiek i płeć w latach 23212. J.m. 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Ludno ć w wieku przedprodukcyjnym (17 lat i mniej), produkcyjnym i poprodukcyjnym wg płci Ogółem ogółe m 7665 7595 7644 7627 764 7663 7682 7848 7861 795 mę czy ni 381 3769 3796 378 379 3796 38 389 39 3928 % 49,95 3864 49,63 3826 49,66 3848 49,56 3847 49,61 385 49,54 3867 49,47 3882 49,57 3958 49,62 3961 49,69 3977 % 5,5 5,53 5,43 5,38 5,31 ogółe m 1989 5,37 5,34 5,44 5,39 5,46 w wieku przedprodukcyjnym 1853 1832 176 1712 1663 1611 1647 1579 1579 mę czy ni 123 952 955 919 894 867 834 849 824 822 % 51,43 966 51,38 91 52,13 877 52,22 841 52,22 818 52,13 796 51,77 777 51,55 798 52,18 755 52,6 757 % 48,57 48,62 48,23 48,45 47,82 47,94 ogółe m 4535 4591 47,87 47,78 47,78 47,87 w wieku produkcyjnym 4651 479 4761 4829 4887 55 583 5112 mę czy ni 2388 2429 245 2473 251 2544 2582 2656 2695 2719 % 52,66 2147 52,91 2162 52,68 221 52,52 2236 52,72 2251 52,68 2285 52,83 235 53,7 2349 53,2 2388 53,19 2393 % 47,34 47,9 47,32 47,48 47,28 47,32 w wieku poprodukcyjnym 47,17 46,93 46,98 46,81 ogółe m 1141 1151 1161 1158 1167 1171 1184 1196 1199 1214 mę czy ni 39 388 391 388 386 385 384 385 381 387 % 34,18 751 33,71 763 33,68 77 33,51 77 33,8 781 32,88 786 32,43 8 32,19 811 31,78 818 31,88 827 % 65,82 66,29 ródło: Bank Danych Lokalnych 66,32 66,49 66,92 67,12 67,57 67,81 68,22 68,12 kobiety kobiety kobiety kobiety Ludność gminy Olesno w roku 214 J.m 214 Ludność w wieku przedprodukcyjnym (17 lat i mniej), produkcyjnym i poprodukcyjnym Ogółem ogółem 7888 mężczyźni 3919 % 49,7 42

kobiety % 3969 5,3 w wieku przedprodukcyjnym ogółem 1473 % 18,7 w wieku produkcyjnym ogółem % 5149 65,3 w wieku poprodukcyjnym ogółem % 1266 16,5 Oso w wieku produk j, we wsz stki h lata h o jęt h a alizą sta owią po ad połowę ieszkań ów g i Oles o. W roku oso w wieku produk j sta owił, % lud oś i ogółe. Ludność gminy Olesno w podziale na wiek przedprodukcyjny, produkcyjny i poprodukcyjny w latach 23 212. J.m. 2 24 25 26 27 28 29 21 3 Wska nik obci enia demograficznego ludność w wieku nieprodukcyjny m na 1 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjny m na 1 osób w wieku przedprodukcyj nym ludność w wieku poprodukcyjny m na 1 osób w wieku produkcyjnym 211 212 69, 65,4 64,4 62, 6,5 58,7 57,2 56,8 54,7 54,6 69, 57,4 62,1 63,4 65,8 68,2 7,4 73,5 72,6 75,9 76,9 57,4 25,2 25,1 25, 24,6 24,5 24,2 24,2 23,9 23,6 23,7 25,2 Udział ludno ci wg ekonomicznych grup wieku w % ludno ci ogółem w wieku przedprodukcyj nym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjny m % 25,9 24,4 24, 23,1 22,4 21,7 21, 21, 2,1 2, % 59,2 6,4 6,8 61,7 62,3 63, 63,6 63,8 64,7 64,7 % 14,9 15,2 15,2 15,2 15,3 15,3 15,4 15,2 15,3 15,4 ródło: Bank Danych Lokalnych 43

w g i ie Oles o od otowuje się dodat i prz rost naturalny. Na przestrzeni lat 23Ruch naturalny wg płci. J.m. 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Ruch naturalny wg płci Urodzenia ywe ogółem 66 65 8 71 7 83 89 66 68 91 mę czy ni 28 33 47 34 42 41 49 34 37 45 kobiety 38 32 33 37 28 42 4 32 31 46 ogółem 76 58 57 54 59 64 55 6 68 62 mę czy ni 44 32 36 27 25 37 3 35 33 27 kobiety 32 26 21 27 34 27 25 25 35 35 Zgony ogółem Zgony niemowląt ogółem 1 2 1 mę czy ni 1 1 1 kobiety 1 ogółem 1 7 23 17 11 19 34 6 29 mę czy ni 16 1 11 7 17 4 19 1 4 18 kobiety 6 6 12 1 6 15 15 7 4 11 Przyrost naturalny ródło: Bank Danych Lokalnych Przyrost naturalny w latach 23 212. 8 6 4 kobiety 2 ęż z ź i ogółe 2 4 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 44

Źródło: GUS W roku ajwię ej ko iet prz padało a wiek w przedziale a najmniej w przedziale 774 (ok. osó. lat ok. osó, Najwię ej ęż z z za otowa o rów ież w przedziale wiekow a aj iej w wieku lat i wię ej ok. osó. lat ok. osó, 45

Wybrane wska niki modułu gminnego w latach 23212. J.m. 2 24 25 26 2 3 7 28 29 21 21 1 21 2 Wska niki modułu gminnego ludność na 1 km2 (gęstość zaludnienia) kobiety na 1 mę czyzn mał eństwa na 1 ludności urodzenia ywe na 1 ludności zgony na 1 ludności przyrost naturalny na 1 ludności 99 98 98 98 98 99 99 11 11 12 12 12 11 12 12 12 12 12 12 11 6, 4,3 5,2 6,1 6,2 8,5 5,9 5, 3,7 6,1 8,6 8,5 1,4 9,2 9,1 1,8 11,5 8,4 8,7 11,6 9,9 7,6 7,4 7, 7,7 8,3 7,1 7,6 8,7 7,9 1,3,9 3, 2,2 1,4 2,5 4,4,8, 3,7 2 7 56 28 29 21 64 53 61 21 1 66 21 2 47 16 21 17 27 25 13 28 41 32 26 3 32 12 2 4 8 11 2 5 52 59 69 53 52 22 25 32 34 26 28 23 25 23 34 23 24 5 2 4 1 4 1 12 6 15 6 7 7 7 7 2 6 12 6 8 13 5 ródło: Bank Danych Lokalnych Migracje na pobyt stały gminne wg płci, typu i kierunku. J.m. 2 24 25 26 3 zameldowania 47 73 51 64 ogółem zameldowania z 21 26 14 34 miast zameldowania ze 23 39 31 24 wsi zameldowania z 3 8 6 6 zagranicy wymeldowania 5 83 53 95 ogółem wymeldowania 19 38 31 46 do miast wymeldowania 31 38 21 46 na wieś wymeldowania 7 1 3 za granicę saldo migracji 6 11 7 34 wewnętrznych saldo migracji 3 1 5 3 zagranicznych saldo migracji 3 1 2 31 ródło: Bank Danych Lokalnych Saldo igra ji w w iosło ogółe osó. Najw ższe saldo igra ji od otowa o w roku i w iosło oso. Naj iższe saldo igra ji osó ło w i roku. 46

Saldo migracji w latach 23 212 4 3 2 1 saldo migracji 1 saldo migracji zagranicznych 2 3 saldo migracji wew ętrz h 4 5 6 7 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 Źródło: GUS Na pow ższ w kresie przedstawio a została igra ja lud oś i a po t stał z G i Olesno w latach 21. Według da h GUS ajw ższa li z a za eldowań iała miejsce w roku 211 i w osiła wraz z salde igra ji o wartoś i. Naj iższą li z ę 47za eldowań za otowa o w roku wraz z salde igra ji o wartoś i 5. 47

Struktura zatrud ie ia i aktyw ość eko o i z a Li z a osó pra ują h w głów waha io. Najwię ej osó pra ują a najmniej w 26 roku 377. iejs u pra h w głów Pracujący według innego podziału ni PKD. j.m. 23 24 25 26 a przestrze i lat 23212 ulega iejs u pra ło w roku 482, 27 28 29 21 21 1 21 2 PRACUJ CY WźŹŁUż INNźżO POŹZIAŁU NI PKŹ Pracuj cy wg płci 385 377 38 Ogółem 399 385 Mę czy ni 164 152 162 146 Kobiety 235 233 223 231 4 436 479 458 482 144 15 163 27 184 173 236 25 273 272 274 39 2.3.2 POZIOM I STRUKTURA BEZROBOCIA REJESTROWEGO Liczba bezrobotnych na przestrzeni lat 2428 maleje, natomiast w latach 29213 za z a wzrastać. Najwię ej osó ezro ot h zarejestrowa h ło w roku 666, a najmniej w 28 roku 454. W roku 212 liczba bezrobotnych zarejestrowanych wy osiła 6 osó, z zego ęż z ź i sta owili, % ogółu ezro ot h. Bezrobocie na terenie gminy Olesno. j.m. 2 4 2 5 2 6 2 7 2 8 2 9 21 21 1 21 2 21 3 BEZROBOCIE Bezrobotni zarejestrowani wg płci Ogółem 613 67 554 481 454 529 562 586 6 666 Mę czy ni 328 312 267 214 178 248 272 37 297 341 Kobiety 285 295 287 267 276 281 29 279 33 325 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludno ci w wieku produkcyjnym Ogółem % 13,4 13,1 11,8 1,1 9,4 1,8 11,2 11,5 11,7 Mę czy ni % 13,5 12,7 1,8 8,5 7, 9,6 1,2 11,4 1,9 Kobiety % 13,2 13,4 12,8 11,9 12,1 12,2 12,3 11,7 12,7 ródłoś Bank Źanych Lokalnych 48

2.. OCHRONA ZDROWIA I POMOC SPOŁECZNA Na tere ie g i Oles o z ajduje się G i )akład Opieki )drowot ej. G i y )akład Opieki )drowot ej w Oleś ie to fir a działają a w ra ż ed z ej. Rodzaj świad zo ej przez ią działal oś i został w Europejskiej Klas fika ji Działal oś i sklasyfikowany jako: praktyka lekarska. For a praw a fir G i )akład Opieki )drowot ej w Oleś ie to sa odziel pu li z )O). Fir a posiada u er NIP i u er REGON, a jej siedzi a ieś i się pod adrese : ul. Leś a 3321 Olesno województwo ałopolskie W i st tu ji w ko wa e są dwa świad ze ia ed z e. W skład zako traktowa h usług w hodzą: Reha ilita ja le z i za ał li it świad zeń, Le ze ie sto atologi z e duż li it świad zeń W porad i de t st z ej refu dowa jest astępują zakres ezpłat h usług sto atologi z h w ra a h świad zeń opła a h a podstawie u ow z Narodow Fu dusze )drowia: profilakt z e ada ia sto atologi z e, zdję ia re tge owskie zę ów, chirurgiczne zaopatr wa ie ra i po o doraź a pod zas krwawie ia w o rę ie ja ust ej. G i )akład Opieki )drowot ej w Oleś ie a ga i et lekarza pierwszego ko taktu ko trakt a świad ze ia pielęg iarki PO) Dla ko iet udostęp io o opiekę w kwalifikowa ej położ ej o ej ują e zakres eduka ji w zakresie pla owa ia rodzi, opieki w okresie iąż i porodu i opieki ad ko ietą w każd okresie ż ia. Ko trakt jed ostki o ej ują a astępują e usługi lekarza PO) o ej uje i for owa ie pa je tów o ożliwoś ia h diagnost z h, koord owa ia postępowa ia diag ost z ego hor h i także a alizowa ie w ików adań. Do ko pete ji w kwalifikowa ej pielęg iarki w prz hod i ależ w ko wa ie świad zeń pielęg a j h. )awiera ko pleksową opiekę ad pacjentem. Głów ą i st tu ją wspierają ą oso i rodzi z ajdują e się w trud h s tua ja h ż iow h jest G i y Ośrodek Po o y Społe z ej w Oleś ie, któr o ej uje swoi zasięgie ał tere g i. 49

ul. Długa 3321 Olesno powiat Dą rowski g i a Oles o Realiza ja zadań postawio h przed po o ą społe z ą zarów o a pozio ie społe z oś i lokalnej, jak i na poziomie rodziny i jednostki) wymaga profesjonalnego i systemowego diag ozowa ia pro le ów społe z h g i. Taką fu k ję w g i ie Oles o peł i G i Ośrodek Po o Społe z ej. Cele działa ia Ośrodka Po o Społe z ej jest realizowa ie zadań w ikają h z przepisów o po o społe z ej, w t sz zegól ie u ożliwie ie oso o i rodzi o przezw ięże ie trud h s tua ji ż iow h, któr h ie są w sta ie poko ać w korz stują włas e upraw ie ia, zaso i ożliwoś i. G i a Oles o posiada opra owa G i progra oraz ochrony ofiar w rodzinie na lata 212. prze iwdziała ia prze o w rodzi ie Progra zawiera harakter st kę zjawisk prze o, diag ozę pro le u prze o, a alizę SWOT, założe ia oraz wdraża ie progra u. Korzystający ze świadczeń rodzinnych w gminie Olesno dane statystyczne w latach 21 212. WIAŹCZźNIA ROŹZINNź J. m. 21 211 212 rodziny otrzymujące zasiłki rodzinne rodzina 52 49 448 dzieci, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny 131 977 92 dzieci w wieku do 17 lat, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny udział dzieci w wieku do 17 lat, na które rodzice otrzymują zasiłek rodzinny w ogólnej liczbie dzieci w tym wieku 914 854 78 % 55,5 54,1 49,6 Korzystający ze środowiskowej pomocy społecznej w gminie Olesno dane statystyczne w roku 211 i 212. KORZYSTAJ CY Zź ROŹOWISKOWźJ POMOCY SPOŁźCZNźJ J. m. 211 212 gospodarstwa domowe gosp. dom. 98 17 osoby w gospodarstwach domowych 388 383 udział osób w gospodarstwach domowych w ludności ogółem % 4,9 4,9 5

Według pow ższ h da h w r. zwiększ ła się li z a gospodarstw do ow h korz stają h ze środowiskowej po o społe z ej, ato iast li z a osó korz stają h z tej for po o utrz uje się a stał pozio ie 4,9% w roku 211 i 212. 51

WYNIKI BADAŃ ANKIETOWYCH Podsu owa ie adań a kietowy h. W ra a h prowadzo h pra Rewitalizacji Gminy Olesno na lata 215pośród ieszkań ów G i Oles o. ad opra ow wa ie G i ego Programu, został przeprowadzo e ada ia a kietowe WYNIKI BADANIA ANKIETOWEGO LIDERÓW OPINII PUBLIC)NEJ: W a kie ie wzięło udział łą z ie osó, % to ęż z ź i, a Płeć, % ko iet. Kobiety Męż z ź i 42,1% 57,9% 52

Najwię ej ada h o ej uje przedział wiekow 59 lat (42,4%). Struktura wiekowa 5,3% 5,3% 15,7% 1,1% Od 25 do 29 lat Od 3 do 39 lat 21,2% Od 4 do 49 lat 42,4% Od 5 do 59 lat lat i wię ej Wśród a kietowa (33,1%). h ajwię ej osó posiada w kształ e ie w ższe, %) i śred ie Wykształ e ie Zasadnicze zawodowe 16,9% Śred ie Poli eal e/ iepeł e w ższe 33,1% W ższe 33,1% 16,9% 53

Spośród ada h ajwię ej jest osó, które pra ują a włas i w gospodarce uspołe z io ej %). ra hu ek %) Zatrudnienie 1% Pracownik najemny w sektorze prywatnym 1% Pracownik gospodarki uspołe z io ej 21% 27% Pra uje a włas ra hu ek Nie pracuje Inne 32% Spośród a kietowa h ajpopular iejszym modelem gospodarstwa domowego jest gospodarstwo 4 osobowe (39,6%) i 5osobowe (29,2%). 45,% 39,6% 4,% 35,% 29,2% 3,% 25,% 18,4% 2,% 15,% 12,8% 1,% 5,%,% 2 osoby 3 osoby 4 osoby osó 54

Na p ta ie dot zą e pozio u ż ia a kietowa i w rali odpowiedź ż je prze ięt ie 53,6%). JAKOŚ SOBIE RAD)IMY 14,3% 22,8% ŻYJEMY PR)ECIĘTNIE 2,% DOŚĆ TRUDNO JEST NAM PR)EŻYĆ 42,9% BARDZO TRUDNO JEST NAM PR)EŻYĆ 55

Większość a kietowa h osó ieszka w Oleś i, %). Miejsce zamieszkania centrum Olesno 6,25% Zalipie 12,5% Breń Podborze Dą rówka 6,25% Adamierz Oleś i a 6,25% 56,25% 6,25% 6,25% 56

A aliza posz zegól y h pytań, zawarty h w a kieta h, wygląda astępują o: 1. Czy Pa a i zda ie aszej G i ie potrze y jest progra ożywie ia gospodar zego, społe z ego i przestrzennośrodowiskowego w posta i G i ego Programu Rewitalizacji Gminy Olesno? 1,% 92,% 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,% 5,3% 2,7%,% Zdecydowanie TAK 2. Jaki o szar G i y powi ie Raczej TAK yć Pa a i zda ie 8,6% Raczej NIE podda y pro esowi rewitaliza ji? 2,9% 22,8% ała g i a 11,4% 2,9% Breń Zalipie Dą rówka Gorz ka 51,4% Oleś i a Podborze 57

3. Dlaczego Pana(i) zdaniem ten obszar Gminy jest zdegradowany? zł sta za tków 8,63% zł sta dróg i ko u ika ji 9,88% sła o rozwi ięta aza tur st z a i rekrea j owypoczynkowa sła 22,22% rozwój ha dlu i usług ałe zaso 11,11% ieszka iowe 12,35% brak miejsc pracy 2,99% patologie apołe z e za ie z sz zo e środowisko,% 9,88% 4,94% 5,% 1,% 15,% 2,% 25,% 58

4. Jakie pro le y eko o i z e, w procesie rewitalizacji? a wskaza y o szarze, h iał y Pa i rozwiązać brak miejsc pracy 3,14% rak lu zła jakość tere ów inwestycyjnych 9,38% 26,56% 9,38% rak lu z t ała ilość połą zeń komunikacyjnych z innymi ośrodka i rak wspar ia dla przedsię iorstw 9,38% ał h i śred i h 1,9% zła gospodarka odpada i, ś ieka i 12,51% 12,5% 6,25% iew star zają a ilość i iski sta dard ieszkań zł sta za tków sła rozwój ha dlu iewielka ilość ał h i śred i h przedsię iorstw 59

5. Jakie pro le y społe z e, w procesie rewitalizacji? a wskaza y o szarze, h iał y Pa i rozwiązać przestęp zość bezrobocie bieda 3% alkoholizm 13% 19% przemoc w rodzinie 5% przestęp zość 1% 15% 3% łodo ia h huligaństwo utrud io dostęp społe zeństwa do do r h szkół 1% 1% 4% 5% 3% iedo ór orga iza ji po agają h w znalezieniu pracy (przekwalifikowanie, szkolenia) rak dostępu do owo zes ej technologii (komputer, internet) e igra ja z iasta do rze w kształ o łod h i h osó 6

6. Jakie pro le y związa e z jakoś ią ży ia, rozwiązać w pro esie rewitaliza ji? zł sta estet z a wskaza y o szarze, h iał y Pa i oto ze ia zł sta i frastruktur wokół ud ków rak i st tu ji, orga iza ji i tegrują h ieszkań ów da rak lu sła a akt w ość ośrodków kultural orekrea j zamieszkania rak po zu ia ezpie zeństwa w okoli sła h osiedli h i sportow h w po liżu iejs a za ieszka ia przepł w i for a ji w sprawa h dot zą sła a sa oorga iza ja społe z a i współpra a publicznymi h aj liższego oto ze ia za ieszka ia iędz ieszkań a i w władza i 12% 16% 11% 14% 14% 12% 21% 61

7. Jakie zosta ą osiąg ięte efekty, według Pa a i, w pro esie rewitaliza ji? ardziej w kształ o e społe zeństwo poprawa ezpie zeństwa a ulicach zwiększe ie ilość 2,41% 2,41% iejs pra prz iąg ie ie duż h i westorów 2,41% 1,84% 16,87% 9,64% rozwój ałej i śred iej przedsię ior zoś i stworzenie lub rozszerzenie bazy turystycznej 3,61% 7,23% 6,2% poprawie ie jakoś i i estet ki środowiska atural ego eliminacja patologii w społe zeństwie 3,61% 15,66% 19,28% pod iesie ie sta dardu ż ia społe zeństwa zatrzymanie w gminie ludzi łod h i w kształ o h polepszenie komunikacji na terenie gminy zwiększe ie iloś i i poprawa jakoś i pu któw ha dlow h, rze ieśl i z h i usługow h 62

8. Na jakie przedsięwzię ia, które za ierzał y Pa i zrealizować w ra a h progra u rewitaliza ji, h iał y Pa i otrzy ać wspar ie fi a sowe? 1,87% Rozszerzenie bazy turystycznej Uzupeł ie ie rakują ego oświetle ia uli z ego 4,36% )agospospodarowa ie tere u ależą ego do parafii Zalipie 4,36% Utworzenie pola biwakowonamiotowego oraz sta i rowerowej a tere ie "okopów szwedzkich" 8,7% Zagospodarowanie terenu przed Domem Ludowym w Adamierzu 6,52% Polepsze ie jakoś i i estet ki środowiska naturalnego 15,17% Utworze ie ś ieżki rowerowej łą zą ej Breń z Oleś i ą 21,75% 17,39% Utworzenie placy parkingowych 1,88% Rewitaliza ja wioski śred iowie z ej,% 5,% 1,% 15,% 2,% 25,% 63