ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU W KONTEKŚCIE NPF PO 2020 R. PROJEKT: "OPRACOWANIE PLANÓW ADAPTACJI DO ZMIAN KLIMATU DLA MIAST POWYŻEJ 100 TYŚ MIESZKAŃCÓW" (44MPA). Szymon Tumielewicz Ministerstwo Środowiska
Ekstremalne zjawiska pogodowe jako skutek zmian klimatu Huragan. Pomorze VIII 2017 r. Susza, dolina Wisły w Warszawie VIII 2015 r. Susza, Kujawy 2018 r.
Miejska wyspa ciepła
Powodzie błyskawiczne Gdańsk: VII 2016 r., Marek Sałatowski Łódź: V 2018 r. Brzeziny: IV2015 r.
Badanie świadomości ekologicznej 3 najważniejsze problemy środowiskowe w Polsce TOP 3 62% 47% 39% 36% 29% Zanieczyszczenia powietrza Problem śmieci Zmiany klimatu Zanieczyszczenie wód Katastrofy naturalne 21% 18% 17% 17% Katastrofy wywołane przez człowieka Niskie zasoby wody Zanikanie gatunków zwierząt i roślin Wyczerpanie się zasobów naturalnych Źródło: DANAE Sp. z o.o. na zlecenie MŚ 5
TOP 3 Badanie świadomości ekologicznej 3 najgroźniejsze zjawiska związane ze zmianami klimatu 69,2% 63,2% 41,3% 36,1% 30,6% huraganowe wiatry, trąby powietrzne powodzie susze gwałtowne ulewy długotrwałe upały 20,5% 12,5% 10,1% 1,1% fale mrozów zamiecie śnieżne osuwiska nie wiem, trudno powiedzieć Źródło: DANAE Sp. z o.o. na zlecenie MŚ 6
adaptacja mitygacja Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju (SOR) Polityka Ekologiczna Państwa 2030 (PEP) Projekt strategiczny SOR/PEP: Adaptacja do zmian klimatu Wzmocnienie filaru adaptacyjnego w polityce klimatycznej. Polityka klimatyczna Zmniejszenie wrażliwości kraju na zmiany klimatyczne. Stworzenie warunków dla stabilnego rozwoju społeczno -gospodarczego w obliczu ryzyk zw. ze zmianami klimatu. Impuls dla innowacyjności 7
Kluczowe obszary współpracy Rząd-samorząd we wdrażaniu polityki adaptacyjnej Działania edukacyjne skierowane do obywateli w zakresie zmian klimatu i ograniczenia ich skutków, monitoring zagrożeń, zarządzanie systemem wczesnego ostrzegania w celu minimalizowania skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych, Opracowanie i wdrożenie efektywnego i hierarchicznego systemu planowania przestrzennego, adaptacja do zmian klimatu w miastach, w tym przygotowanie i wdrażanie zintegrowanych strategii / planów adaptacyjnych, rozwój usług zdrowotnych ze szczególnym uwzględnieniem ryzyk klimatycznych takich jak fale upałów, bezpieczeństwo osób chorych i starszych, ograniczenie skutków zagrożeń w rolnictwie, lasach i ekosystemach wynikających z suszy oraz pojawiania się inwazyjnych gatunków i chorób, promocja właściwego gospodarowania na obszarach wiejskich, wsparcie technologiczne gospodarstw oraz doradztwo technologiczne, uwzględnienie trendów klimatycznych w procesie projektowania oraz budowy infrastruktury transportowej. 8
(projekt MPA)
Cele projektu MPA Określenie podatności największych miast na zmiany klimatu (miasta >100 tys. mieszkańców oraz Sopot i kilka miast z Konurbacji Górnośląskiej) identyfikacja zagrożeń, analiza ryzyk Zaplanowanie działań adaptacyjnych na poziomie lokalnym - jednolita metodyka - model partycypacyjny - wysoka jakość Podniesienie świadomości nt. potrzeb adaptacji do zmian klimatu na poziomie lokalnym
Rezultaty projektu MPA Działania informacyjno-edukacyjne mają na celu budowanie współpracy, edukację i informację o zagrożeniach, planowanych i podjętych działaniach adaptacyjnych, o funkcjonujących systemach monitorowania i ostrzegania oraz propagowanie dobrych praktyk Działania organizacyjne wymuszające zmiany w planowaniu przestrzennym, organizacji przestrzeni publicznej, zmiany prawa miejscowego, stworzenie wytycznych postępowania w sytuacjach zagrożenia Działania techniczne o charakterze twardym/inwestycyjnym pozwalające w szybkim czasie uzyskać efekty adaptacji miasta do zmian klimatu
MPA zielona i błękitna infrastruktura
MPA zielona i błękitna infrastruktura
NPF 2021-27 a kwestie klimatyczne wieloletnie ramy finansowe na lata 2021 2027 - bardziej ambitny cel uwzględniania kwestii klimatu we wszystkich programach UE docelowy poziom unijnych wydatków przyczyniających się do wypełniania celów klimatycznych ma wynieść 25 %. Cel polityki 2 (CP 2): Bardziej przyjazna dla środowiska, niskoemisyjna Europa dzięki promowaniu czystej i sprawiedliwej transformacji energetyki, zielonych i niebieskich inwestycji, gospodarki o obiegu zamkniętym, przystosowania się do zmiany klimatu oraz zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem : Dla państw o: minimalny % CP 1 minimalny % CP 2 DNB poniżej 75 % 35 % 30 % DNB 75 100 % 45 % 30 % DNB powyżej 100 % 60 % nie dotyczy CP 1 i CP 2 min. 85 %
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa dzięki promowaniu czystej i sprawiedliwej transformacji energetyki, zielonych i niebieskich inwestycji, gospodarki o obiegu zamkniętym, przystosowania się do zmiany klimatu oraz zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem ( CP 2 ): wspieranie działań w zakresie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i odporności na klęski żywiołowe; wspieranie zrównoważonej gospodarki wodnej; Co będzie można dofinansować w ramach wypełniania celów klimatycznych : Opracowanie i przyjęcie planu adaptacji dla wybranej jednostki samorządu terytorialnego, lub regionu Inwestycje infrastrukturalne Działania organizacyjne Działania informacyjno-promocyjne Skąd czerpać doświadczenia? Projekt 44MPA, Projekt ADAPTCITY dla Warszawy, Projekt CLIMCITIES.
Korzyści z przyjęcia planu adaptacji i jego wdrożenia Kompleksowy charakter planów, unikanie działań wycinkowych, diagnoza stanu oraz priorytetyzacja działań, Oszczędności finansowe inwestowanie w adaptację do zmian klimatu, niweluje potencjalne straty powstałe w wyniku zdarzeń ekstremalnych (np. deszczy nawalnych) - adaptacja pozwala w dużym stopniu ograniczyć szkody, Realizacja działań adaptacyjnych np. zielono-błękitnej infrastruktury poprawia warunki życia mieszkańców, stwarza możliwości retencjonowania wody, którą można wykorzystać w okresie suszy, tworzy synergie z innymi celami dotyczącymi ochrony środowiska, w tym poprawą jakości powietrza, a także z celami mitygacyjnymi, Zintegrowane planowanie działań adaptacyjnych, mających wpływ na inne dziedziny rozwoju JST (np. planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, rozwój transportu publicznego), Kompleksowa ocena wpływu na środowisko w ramach SOOŚ. Należy podkreślić, że dofinansowanie działań adaptacyjnych powinno być uzależnione posiadania kompleksowego, rzetelnie przygotowanego i wysokiej jakości planu adaptacji dla danejjst lub ZIT. ZIT Lubelski rozpoczął już pracę nad planemadaptacji do zmian klimatu!!!
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 44mpa.pl