SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2013 R.

1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA NA ŚWIECIE W 2013 R. Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w 20 krajach o największym udziale w ogólnoświatowym produkcie krajowym brutto 1 oraz w Polsce, która zajmowała 22 miejsce. KOD KRAJ PKB w mld USD AU AUSTRALIA 1505 BR BRAZYLIA 2243 CA KANADA 1825 CH SZWAJCARIA 651 CN CHINY 9181 DE NIEMCY 3636 ES HISZPANIA 1359 FR FRANCJA 2737 ID INDONEZJA 870 IN INDIE 1871 IT WŁOCHY 2072 JP JAPONIA 4902 KR KOREA POŁUDNIOWA 1222 MX MEKSYK 1259 NL HOLANDIA 800 PL POLSKA 516 RU ROSJA 2118 SA ARABIA SAUDYJSKA 745 TR TURCJA 827 UK WIELKA BRYTANIA 2536 US STANY ZJEDNOCZONE 16800 1 Na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB w USD (w cenach bieżących).

2 T. 01. LICZBA LUDNOŚCI średnioroczna WYKRES 01. LUDNOŚĆ WEDŁUG KONTYNENTÓW W 2013 R. (według ONZ, wariant średni) 2005 2010 2011 2012 2013 w tys. Ś W I A T 6 514 095 6 916 183 6 997 999 7 080 072 7 162 119 OECD 1 195 962 1 235 842 1 244 092.. UE-28 495 704 504 032 505 557 505 129 506 546 AU 20 521 22 404 22 741 23 050 23 343 BR 186 142 195 210 196 935 198 656 200 362 CA 32 253 34 126 34 487 34 838 35 182 CH 7 409 7 831 7 915 7 997 8 078 CN 1 318 177 1 359 821 1 368 440 1 377 065 1 385 567 DE 83 836 83 017 82 893 82 800 82 727 ES 43 387 46 182 46 514 46 755 46 927 FR 61 445 63 231 63 582 63 937 64 291 ID 224 481 240 676 243 802 246 864 249 866 IN 1 127 144 1 205 625 1 221 156 1 236 687 1 252 140 IT 58 672 60 509 60 729 60 885 60 990 JP 126 979 127 353 127 319 127 250 127 144 KR 47 033 48 454 48 733 49 003 49 263 MX 110 732 117 886 119 361 120 847 122 332 NL 16 302 16 615 16 666 16 714 16 759 PL 38 206 38 199 38 205 38 211 38 217 RU 143 933 143 618 143 438 143 170 142 834 SA 24 690 27 258 27 762 28 288 28 829 TR 67 743 72 138 73 059 73 997 74 933 UK 60 291 62 066 62 427 62 783 63 136 US 298 166 312 247 314 912 317 505 320 051 Według szacunków ONZ liczba ludności świata w 2013 r. wyniosła 7 162 mln osób, tj. o 9,9% więcej niż w 2005 r. oraz o 1,2% więcej niż przed rokiem. Podobnie jak w latach poprzednich, w 2013 r. najwięcej osób mieszkało na kontynencie azjatyckim 4 299 mln, tj. 60,0% ludności świata. Pomimo wzrostu liczby mieszkańców Azji o 9,0% w stosunku do 2005 r., ich udział w globalnej populacji zmniejszył się w tym okresie o 0,5 p.proc. Drugie miejsce pod względem liczby ludności zajmowała Afryka w 2013 r. obszar ten zamieszkiwało 1 111 mln osób, tj. 15,5% ludności świata (wobec 14,0% w 2005 r.). Na kontynencie afrykańskim obserwowano największy przyrost liczby mieszkańców zarówno w skali roku (o 2,5%), jak również w stosunku do 2005 r. (o 21,8%). W najmniejszym stopniu zwiększyła się populacja Europy w latach 2005-2013 przybyło 9,5 mln osób, tj. 1,3%. W 2013 r. Europejczycy stanowili niecałe 11% globalnej populacji (743 mln osób), przy czym 68,2% (507 mln osób) mieszkało na obszarze Unii Europejskiej. 617 mln mieszkańców Ameryki Środkowej i Południowej stanowiło 8,6% światowej ludności, a 355 mln mieszkańców Ameryki Północnej 5,0%. W porównaniu z 2005 r. wzrost liczby ludności wyniósł odpowiednio 9,6% i 7,5%. Podobnie jak w latach poprzednich, najmniejsza liczba ludności zamieszkiwała w 2013 r. Australię i Oceanię, której udział ludności wyniósł zaledwie 0,5% populacji ogółem (38 mln osób), przy czym liczba mieszkańców w tym regionie wzrosła o 13,9% w porównaniu do 2005 r. i o 1,4% w skali roku.

3 Wśród państw o najwyższym PKB notowanym w 2013 r. znajdują się kraje o najwyższej liczbie ludności Chiny (1 386 mln osób) oraz Indie (1 252 mln osób), których mieszkańcy w 2013 r. stanowili odpowiednio 19,3% i 17,5% światowej populacji. Stany Zjednoczone były trzecim pod względem zaludnienia państwem świata, a ich 320 mln mieszkańców stanowiło 4,5% ludności globu. Spośród omawianych krajów relatywnie wysoki udział w światowej populacji stanowili mieszkańcy Indonezji (3,5%, tj. 250 mln osób) oraz Brazylii (2,8%, tj. 200 mln osób), które są kolejnymi pod względem liczby ludności państwami świata. W Polsce w 2013 r. mieszkało ponad 38 mln osób, co stanowiło 0,5% światowej populacji. Spośród najbogatszych krajów najmniej zaludnionym była Szwajcaria, gdzie liczba ludności wynosiła 8 mln. Spośród omawianych krajów w 2013 r. największy wzrost liczby ludności w stosunku do 2005 r. obserwowano w Arabii Saudyjskiej (o 16,8%), Australii (o 13,8%), Indonezji (o 11,3%), Indiach (11,1%) oraz w Turcji (10,6%). Państwa te charakteryzowały się również najwyższym przyrostem ludności w skali roku (na poziomie 1,2% -1,9%). Jedynymi krajami, w których liczba mieszkańców uległa zmniejszeniu w ciągu ostatnich ośmiu lat były Niemcy (o 1,3%) oraz Rosja (o 0,8%). W obu tych krajach oraz w Japonii notowano nieznaczny spadek liczby mieszkańców również w skali roku (na poziomie 0,1% -0,2%). W Polsce liczba ludności w 2013 r. utrzymała się na poziomie zbliżonym zarówno do notowanego w 2012 r., jak i w 2005 r. Według szacunków ONZ na świecie w 2013 r. przypadało średnio 53 osoby na 1 km 2, przy czym w Azji było to 135 osób, a w Afryce, Europie oraz Ameryce Środkowej i Południowej w granicach 37-30 osób/km 2. Kontynentami z najmniejszą liczbą mieszkańców były Ameryka Północna oraz Australia i Oceania, gdzie liczba mieszkańców na 1 km 2 wyniosła odpowiednio 16 i 5 osób. Spośród omawianych krajów największą gęstość zaludnienia notowano w Korei Południowej oraz Holandii, gdzie na 1 km 2 przypadało odpowiednio 495 i 404 osób. Wysoką gęstość zaludnienia obserwowano również w Indiach (381 osób/km 2 ) oraz w Japonii i Wielkiej Brytanii (odpowiednio 337 i 260 osób/km 2 ), natomiast najmniejszą charakteryzowały się: Australia, Kanada oraz Rosja (odpowiednio 3, 4 i 8 osób na 1 km 2 ). Stosunkowo małe zagęszczenie notowano również w Arabii Saudyjskiej, Brazylii oraz Stanach Zjednoczonych, gdzie liczba ludności na 1 km 2 nie przekroczyła 34 osób. W Polsce gęstość zaludnienia w 2013 r. wyniosła 118 osób/km 2. WYKRES 02. DYNAMIKA LICZBY LUDNOŚCI W 2013 R. (2005=100)

4 WYKRES 03. STRUKTURA GEOGRAFICZNA ŚWIATOWEGO PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO W 2013 R. (ceny bieżące) WYKRES 04. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO NA 1 MIESZKAŃCA WEDŁUG PARYTETU SIŁY NABYWCZEJ 2 W 2013 R. Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego produkt krajowy brutto na świecie w 2013 r. w cenach bieżących wyniósł 74,0 mld USD (wobec 46,3 mld USD w 2005 r.). Ponad 77% globalnego PKB zostało wytworzone przez 21 krajów objętych analizą oraz 63% przez 10 państw o najwyższym poziomie PKB. Podobnie jak w poprzednich latach, największy wpływ na kształtowanie światowej koniunktury wywierały Stany Zjednoczone, przy czym ich udział w globalnym PKB stopniowo obniżał się (z 22,7% w 2005 r. do 19,3% w 2013 r.). Swoją pozycję w gospodarce światowej sukcesywnie umacniały Chiny, gdzie odnotowano wzrost udziału z 9,3% w 2005 r. do 15,4% w 2013 r. Na znaczeniu zyskiwały również Indie, Indonezja, Arabia Saudyjska oraz Turcja (wzrost udziału w granicach 1,5-0,1 p.proc.), natomiast spadek udziału notowano m.in. w Hiszpanii, Niemczech, we Francji, w Wielkiej Brytanii, we Włoszech i w Japonii (w granicach 0,5-1,3 p.proc.). Udział Polski w tworzeniu globalnego PKB utrzymał się na poziomie notowanym w 2005 r. i wyniósł 0,9% (wobec 1,0% w 2012 r.). W 2013 r. nadal obserwowano znaczne różnice pomiędzy poszczególnymi krajami w wielkości produktu krajowego brutto na 1 mieszkańca według parytetu siły nabywczej. Najwyższy poziom PKB per capita notowano w Stanach Zjednoczonych (53,1 tys. dolarów). Wysoką wartość tego wskaźnika obserwowano również w Szwajcarii (46,4 tys. dolarów), Kanadzie (43,5 tys. dolarów), Australii (43,1 tys. dolarów) oraz Holandii (41,7 tys. dolarów). W Polsce produkt krajowy brutto per capita ukształtował się na poziomie 21,2 tys. dolarów. Najniższą wartością PKB na 1 mieszkańca charakteryzowały się Indie (4,1 tys. dolarów), Indonezja (5,2 tys. dolarów) oraz Chiny (9,8 tys. dolarów). 2 Jednostką stosowaną przez MFW jest dolar międzynarodowy.

5 T. 02. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (ceny stałe) WYKRES 05. DYNAMIKA PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO (2005=100) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 rok poprzedni = 100 2005 =100 Ś W I A T 102,7 99,6 105,2 103,9 103,2 103,0 131,9 OECD 100,2 96,5 103,0 102,0 101,5 101,3 110,5 UE-28 100,6 95,6 102,0 101,7 99,7 100,2 106,7 AU 102,7 101,5 102,2 102,6 103,6 102,4 124,6 BR 105,2 99,7 107,5 102,7 101,0 102,3 132,0 CA 101,2 97,3 103,4 102,5 101,7 102,0 113,3 CH 102,2 98,1 103,0 101,8 101,0 102,0 116,5 CN 109,6 109,2 110,4 109,3 107,7 107,7 215,5 DE 100,8 94,9 103,9 103,4 100,9 100,5 111,9 ES 100,9 96,2 99,8 100,1 98,4 98,8 101,4 FR 99,9 96,9 101,7 102,0 100,0 100,3 105,6 ID 106,0 104,6 106,2 106,5 106,3 105,8 158,2 IN 103,9 108,5 110,3 106,6 104,7 104,4 173,8 IT 98,8 94,5 101,7 100,5 97,6 98,1 95,0 JP 99,0 94,5 104,7 99,5 101,4 101,5 104,3 KR 102,3 100,3 106,3 103,7 102,0 102,8 131,2 MX 101,4 95,3 105,1 104,0 103,9 101,1 120,1 NL 101,8 96,3 101,5 100,9 98,8 99,2 105,8 PL 105,1 101,6 103,9 104,5 102,0 101,6 136,2 RU 105,2 92,2 104,5 104,3 103,4 101,3 130,0 SA 108,4 101,8 107,4 108,6 105,8 103,8 158,3 TR 100,7 95,2 109,2 108,8 102,2 104,3 135,6 UK 99,2 94,8 101,7 101,1 100,3 101,8 104,9 US 99,7 97,2 102,5 101,8 102,8 101,9 110,7 W latach 2005-2013 produkt krajowy brutto na świecie wzrósł o 31,9%, a średnioroczne tempo wzrostu wyniosło 3,52%. Najbardziej dynamicznie rozwijały się gospodarki Chin (wzrost o 115,5%), Indonezji (73,8%), Arabii Saudyjskiej (58,3%) oraz Turcji (58,2%), natomiast we Włoszech poziom PKB w 2013 r. spadł poniżej poziomu z 2005 r. W 2013 r. w większości krajów o najwyższym udziale w globalnym produkcie krajowym brutto notowano poprawę tempa wzrostu gospodarczego w skali roku, jednak dynamika PKB na świecie była niższa niż w roku poprzednim (wzrost o 3,0% wobec 3,2%). Wśród omawianych krajów największy wzrost produktu krajowego brutto notowano w Chinach (o 7,7%), Indonezji (o 5,8%), Indiach (o 4,4%), Turcji (o 4,3%) oraz w Arabii Saudyjskiej (o 3,8%), przy czym tylko w Turcji był on wyższy od notowanego przed rokiem (o 2,1 p.proc.). Relatywnie wysoką dynamiką PKB charakteryzowały się również Korea Południowa (wzrost o 2,8%), Australia (o 2,4%), Brazylia (o 2,3%) oraz Kanada i Szwajcaria (po 2,0%) i we wszystkich ww. krajach, oprócz Australii, obserwowano przyspieszenie tempa wzrostu gospodarczego w porównaniu z notowanym w 2012 r. W Polsce produkt krajowy brutto zwiększył się o 1,6% w skali roku (wobec wzrostu o 2,0% w 2012 r.). Natomiast spadek PKB notowano we Włoszech (o 1,9%), Hiszpanii (o 1,2%) oraz w Holandii (o 0,8%).

6 T. 03. WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH CPI WYKRES 06. DYNAMIKA PKB oraz CEN ŚWIATOWYCH (2005=100) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 rok poprzedni = 100 2005 =100 Ś W I A T 106,0 102,5 103,6 104,9 103,9 103,6 137,3 OECD 103,7 100,5 101,9 102,9 102,2 101,6 119,3 UE-28 103,7 100,9 102,0 103,1 102,6 101,5 120,1 AU 104,4 101,8 102,9 103,3 101,8 102,4 124,8 BR 105,7 104,9 105,0 106,6 105,4 106,2 150,0 CA 102,4 100,3 101,8 102,9 101,5 100,9 114,7 CH 102,4 99,5 100,7 100,2 99,3 99,8 103,7 CN 105,9 99,3 103,3 105,4 102,6 102,6 128,2 DE 102,6 100,3 101,1 102,1 102,0 101,5 114,3 ES 104,1 99,7 101,8 103,2 102,4 101,4 120,5 FR 102,8 100,1 101,5 102,1 102,0 100,9 113,3 ID 110,2 104,4 105,1 105,4 104,3 107,0 171,2 IN 108,3 110,9 112,0 108,9 109,3 110,9 199,9 IT 103,3 100,8 101,5 102,8 103,0 101,2 117,7 JP 101,4 98,7 99,3 99,7 100,0 100,4 99,8 KR 104,7 102,8 102,9 104,0 102,2 101,3 124,9 MX 105,1 105,3 104,2 103,4 104,1 103,8 138,8 NL 102,5 101,2 101,3 102,3 102,5 102,5 116,1 PL 104,2 103,5 102,6 104,3 103,7 100,9 125,0 RU 114,1 111,7 106,9 108,4 105,1 106,8 198,2 SA 106,1 104,1 103,8 103,7 102,9 103,5 135,6 TR 110,4 106,3 108,6 106,5 108,9 107,5 189,5 UK 103,6 102,2 103,3 104,5 102,8 102,6 126,2 US 103,8 99,6 101,6 103,2 102,1 101,5 119,3 a-c Indeks obejmuje ceny: a - zbóż, olei roślinnych, mięsa, owoców morza, cukru, bananów oraz pomarańczy; b - miedzi, aluminium, rud żelaza, cyny, niklu, cynku, ołowiu oraz uranu; c - ropy naftowej, gazu ziemnego oraz węgla. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych na świecie w 2013 r. wzrosły w skali roku o 3,6% (wobec 3,9% w 2012 r.). Wśród omawianych krajów najwyższą dynamikę cen obserwowano w Indiach (wzrost o 10,9%), Turcji (o 7,5%), Indonezji (o 7,0%), Rosji (o 6,8%) oraz Brazylii (o 6,2%), przy czym w Turcji rosły one wolniej niż przed rokiem. W 2013 r. we wszystkich dużych europejskich gospodarkach notowano spowolnienie tempa wzrostu cen konsumpcyjnych w skali roku, w tym w największym stopniu we Włoszech (z 3,0% w 2012 r. do 1,2%), na co istotny wpływ miał spadek cen energii (o 0,3%), który notowany był po bardzo wysokim, ponad 14% wzroście w 2012 r. Również we Francji, w Niemczech oraz Wielkiej Brytanii spowolnienia tempa wzrostu cen energii było przyczyną osłabienia tempa wzrostu cen konsumpcyjnych (wzrost odpowiednio o 0,9%, 1,5% oraz 2,6% wobec 2,0%, 2,0% oraz 2,8% przed rokiem). W 2013 r. w Chinach, podobnie jak w roku poprzednim, ceny były wyższe o 2,6%. W Stanach Zjednoczonych ceny towarów i usług konsumpcyjnych rosły wolniej niż w 2012 r. (wzrost o 1,5% wobec 2,1%), na co wpływ miało obniżenie tempa wzrostu cen żywności oraz spadek cen energii. W Polsce wzrost cen w skali roku był niższy od notowanego przed rokiem (0,9% wobec 3,7% w 2012 r.). W Japonii ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły w skali roku po raz pierwszy od 2009 r. Spośród analizowanych krajów spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych obserwowano jedynie w Szwajcarii (o 0,2% wobec 0,7% w 2012 r.), co związane było ze spadkiem cen energii.

7 WYKRES 07. CENY WYBRANYCH SUROWCÓW I ZBÓŻ Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego, w 2013 r. przeciętne ceny większości surowców na rynkach światowych były niższe niż przed rokiem. Cena baryłki ropy naftowej (APSP 3 ) wyniosła 104,1 USD wobec 105,0 USD w 2012 r. Spadły ceny gazu ziemnego i za mln BTU 4 tego surowca w 2013 r. trzeba było zapłacić 11,2 USD, tj. o 6,6% mniej niż przed rokiem. Obniżeniu uległa również cena węgla kamiennego (eksportowanego z Australii) - za tonę płacono 90,6 USD, tj. o 12,2% mniej niż przeciętnie w 2012 r. Spośród metali, w największym stopniu, spadła cena niklu o 14,3% w skali roku. Aluminium i miedź kosztowały odpowiednio o 8,7% oraz 7,9% mniej niż przed rokiem, a cynk o 2,0%. Wzrosły ceny cyny, rud żelaza oraz ołowiu - odpowiednio o 5,6%, 5,3% oraz 3,7%. Znacznemu spadkowi uległy ceny metali szlachetnych cena srebra kształtowała się na poziomie 23,8 USD za uncję, natomiast złota 1412 USD tj. odpowiednio o 23,4% oraz 15,5% mniej niż przed rokiem. W 2013 r. na światowym rynku zbóż cena pszenicy uległa nieznacznemu spadkowi w skali roku (o 0,3%) i wyniosła 312,2 USD za tonę. Znacznie obniżyły się ceny pozostałych zbóż tona jęczmienia potaniała o 13,6%, kukurydzy o 13,2%, a ryżu o 10,6% w skali roku. Nieznacznie droższa niż przed rokiem była bawełna (o 1,3%). Przeciętne ceny surowców energetycznych oraz zbóż w 2013 r. znacznie przewyższały poziom cen z 2005 r. Za ropę naftową trzeba było zapłacić o 95,1% więcej, za gaz 89,2%, a za węgiel 77,6%. Na rynku zbóż w największym stopniu w tym okresie wzrosły ceny kukurydzy (o 163,2%). Za jęczmień, pszenicę oraz ryż w 2013 r. trzeba było zapłacić odpowiednio o 117,0%, 104,8% oraz 80,3% więcej niż w 2005 r. Cena bawełny wzrosła o 63,9%. Spośród podstawowych metali w największym stopniu podrożały rudy żelaza i cyna (odpowiednio o 381,5% i 201,7%) oraz ołów i miedź (odpowiednio o 119,6% i 99,4%). W niewielkim stopniu zdrożały cynk i nikiel, tj. o 38,4% oraz 1,7%. W 2013 r. w stosunku do 2005 r. spadła cena aluminium (o 2,8%). Ceny złota i srebra zwiększyły się ponad trzykrotnie. 3 Average Petroelum Spot Price - przeciętna cena ważona liczona dla agregatu składającego się z następujących typów ropy naftowej: Brent, Dubai i West Texas Intermediate 4 BTU (British Thermal Unit) - brytyjska jednostka cieplna.

8 T. 04. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA (wyrównana sezonowo; ceny stałe) WYKRES 08. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA W 2013 R. (wyrównana sezonowo, ceny stałe 2010=100) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 rok poprzedni = 100 2005 =100 Ś W I A T....... OECD 98,1 88,0 107,9 102,9 101,0 100,8 104,5 UE-28 98,2 85,9 106,8 103,1 97,9 99,5 97,6 AU 102,9 99,1 104,9 100,8 104,9 103,5 123,8 BR 103,1 92,9 110,2 100,4 97,7 102,2 115,0 CA 97,2 89,0 104,8 103,9 101,0 101,6 95,3 CH 101,0 94,4 107,2 102,7 102,3 100,8 131,3 CN a 109,9 108,7 112,1 110,4... DE 100,2 82,7 111,6 108,8 99,4 100,3 113,8 ES 92,5 84,5 100,8 98,6 93,4 98,4 75,9 FR 97,1 85,9 105,2 102,2 97,4 99,1 88,0 ID b 103,1 101,5 104,3 104,1 104,1 106,0 130,1 IN 107,7 100,2 109,7 104,8 100,7 100,6 161,3 IT 96,2 81,4 107,0 101,3 93,7 96,9 81,4 JP 96,8 79,0 115,0 97,1 100,7 99,1 91,3 KR 103,4 99,9 116,3 106,0 101,4 100,3 150,0 MX 99,4 94,0 104,6 103,5 102,6 99,4 109,1 NL 100,8 92,7 107,6 99,5 99,5 100,6 106,3 PL 102,6 96,1 111,1 106,8 101,2 102,3 148,8 RU 100,5 89,3 107,3 105,0 103,3 100,5 119,2 SAc 104,5 91,7 100,5 112,2 105,7 99,4 108,4 TR 99,5 90,1 112,8 110,1 102,5 103,1 135,0 UK 97,1 90,4 102,8 98,8 97,6 99,7 87,4 US 96,6 88,7 105,7 103,3 103,8 102,9 104,7 a Wartość dodana brutto w przemyśle łącznie z energią. b Przetwórstwo przemysłowe. c Górnictwo i wydobywanie. Spośród analizowanych krajów w 2013 r. wzrost produkcji przemysłowej w skali roku odnotowano w trzynastu państwach, natomiast zmniejszenie produkcji przemysłowej w sześciu. Najwyższą dynamiką produkcji charakteryzowała się Indonezja b (wzrost o 6,0%), Australia (o 3,5%), Turcja (o 3,1), Stany Zjednoczone (o 2,9%) oraz Polska (o 2,3%). Produkcja przemysłowa zwiększyła się także w Brazylii, Kanadzie, Szwajcarii, Indiach oraz Holandii (w granicach 2,2% 0,6%). Spośród ww. państw przyspieszenie tempa wzrostu w stosunku do ubiegłego roku zaobserwowano w Polsce oraz Kanadzie. Nieznacznie zwiększyła się produkcja przemysłowa w Korei Południowej oraz Niemczech (po 0,3%). W największym stopniu obniżeniu uległa produkcja przemysłowa we Włoszech (o 3,1%), w Hiszpanii (o 1,6%) oraz Japonii i we Francji (po 0,9%). W Arabii Saudyjskiej, gdzie większą część produkcji przemysłowej stanowi sekcja górnictwo i wydobywanie notowano spadek w tym zakresie o 0,6% w skali roku. Do państw, w których dynamika produkcji przemysłowej w okresie 2005-2013 r. należała do najwyższych zaliczono Indie (wzrost o 61,3%), Koreę Południową (50,0%) oraz Polskę (o 48,8%), gdzie największy wpływ na produkcję ogółem miał wzrost w sekcji przetwórstwo przemysłowe. Relatywnie wysoką dynamikę produkcji notowano w Turcji (wzrost o 35,0%), Szwajcarii (o 31,3) oraz Australii (o 23,8%). Największemu obniżeniu w omawianym okresie uległa produkcja przemysłowa w Hiszpanii (o 24,1%), we Włoszech (o 18,6%) i w Wielkiej Brytanii (o 12,6%), na co w znacznym stopniu wpłynęło obniżenie produkcji w sekcjach: przetwórstwo przemysłowe oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę.

9 T. 05. STOPA BEZROBOCIA a WYKRES 09. STOPA BEZROBOCIA W 2013 R. (zmiana w p.proc. w stosunku do 2005 r.) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 w % Ś W I A T...... OECD 6,0 8,1 8,3 7,9 7,9 7,9 UE-28 7,0 9,0 9,6 9,6 10,5 10,8 AU 4,2 5,6 5,2 5,1 5,2 5,7 BR 7,9 8,1 6,8 6,0 5,5 5,4 CA 6,1 8,3 8,0 7,5 7,2 7,1 CH 3,4 4,1 4,5 4,0 4,2 4,4 CN 4,2 4,3 4,1 4,1 4,1. DE 7,5 7,8 7,1 6,0 5,5 5,3 ES 11,3 17,9 19,9 21,4 24,8 26,1 FR 7,5 9,1 9,3 9,2 9,8 10,3 ID 8,4 8,0 7,3 6,7 6,2. IN.. 9,3... IT 6,7 7,8 8,4 8,4 10,7 12,2 JP 4,0 5,1 5,1 4,6 4,4 4,0 KR 3,2 3,7 3,7 3,4 3,2 3,1 MX 4,0 5,5 5,4 5,2 5,0 4,9 NL 3,1 3,7 4,5 4,5 5,3 6,7 PL 7,0 8,1 9,7 9,7 10,1 10,3 RU 6,4 8,4 7,5 6,5 5,5 5,5 SA 5,1 5,4. 5,8 5,5 5,6 TR 9,7 12,6 10,7 8,8 8,2 8,7 UK 5,7 7,6 7,8 8,0 7,9 7,5 US 5,8 9,3 9,6 9,0 8,1 7,4 Wśród krajów o najwyższym poziomie PKB w 2013 r., stopa bezrobocia wzrosła w porównaniu z rokiem poprzednim w dziewięciu krajach, natomiast poprawę w tym zakresie obserwowano w ośmiu. Zdecydowanie najwyższy poziom bezrobocia nadal utrzymywał się w Hiszpanii (26,1%), gdzie stopa bezrobocia była wyższa o 1,3 p.proc. niż w roku poprzednim. Wysokim wskaźnikiem charakteryzowały się również Włochy (12,2%) oraz Francja i Polska (po 10,3%) i we wszystkich tych krajach odnotowano jego zwiększenie w porównaniu z 2012 r. Do najkorzystniejszych w tym zakresie należała sytuacja w Korei Południowej, Japonii, Szwajcarii oraz Meksyku, gdzie stopa bezrobocia wyniosła odpowiednio 3,1%, 4,0%, 4,4% oraz 4,9%, przy czym tylko w Szwajcarii notowano nieznaczny wzrost stopy bezrobocia w skali roku (o 0,2 p.proc.). W porównaniu z 2005 r. stopa bezrobocia najbardziej obniżyła się w Polsce, Niemczech oraz Brazylii (odpowiednio o 7,6 p.proc., 6,0 p.proc. oraz 4,5 p.proc.), natomiast największy jej wzrost odnotowano w Hiszpanii (o 16,9 p.proc.) i we Włoszech (o 4,5 p.proc.). Najwyższa stopa bezrobocia osób w wieku 15-24 lata w 2013 r. wśród omawianych krajów charakteryzowała Hiszpanię (55,5%) oraz Włochy (40,0%) i w obu tych przypadkach była wyższa niż w roku poprzednim (odpowiednio o 2,6 p.proc. i o 4,8 p.proc.). W trudnej sytuacji na rynku pracy były również osoby młode w Arabii Saudyjskiej, Polsce i we Francji, gdzie stopa bezrobocia wynosiła odpowiednio 29,4%, 27,3% i 24,8%. W granicach 8,5%-9,5% kształtowała się stopa bezrobocia w Szwajcarii, Korei Południowej i Meksyku. Najniższą stopę bezrobocia wśród osób w wieku 15-24 lata obserwowano w Japonii (6,8%) oraz Niemczech (7,9%), gdzie wskaźnik ten uległ obniżeniu w skali roku odpowiednio o 1,3 p.proc. oraz 0,2 p.proc. a Ludność w wieku 15 lat i więcej.

10 T. 06. WSPÓŁCZYNNIK AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ a WYKRES 10. DYNAMIKA LICZBY PRACUJĄCYCH W 2013 R. (2005=100) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 w % Ś W I A T...... OECD 60,3 60,1 59,9 59,9 59,9 59,9 UE-28 57,5 57,4 57,3 57,4 57,6 57,6 AU 65,5 65,4 65,4 65,4 65,1 64,9 BR 62,6 62,2 62,5 62,3 62,3 61,8 CA 67,7 67,2 67,0 66,8 66,7 66,5 CH 68,2 68,2 67,8 68,0 68,2 68,3 CN 72,8 72,5 71,2 70,8 70,7 70,7 DE 59,2 59,4 59,5 60,1 60,1 60,3 ES 59,4 59,5 59,6 59,7 59,8 59,4 FR 56,5 56,7 56,7 56,5 56,7 56,5 ID 67,2 67,2. 68,3 67,9 66,9 IN...... IT 49,3 48,6 48,4 48,4 49,3 49,0 JP 60,2 59,9 59,7 59,3 59,1 59,3 KR 61,5 60,8 61,0 61,1 61,3 61,5 MX 60,0 60,0 59,7 59,8 60,4 60,3 NL 66,6 66,8 65,1 64,8 65,3 65,2 PL 54,2 54,9 55,3 55,5 55,9 55,9 RU 67,7 67,8 67,7 68,3 68,7 68,5 SA... 53,2 54,1. TR 46,2 47,1 48,1 49,3 49,4 50,3 UK 62,8 62,6 62,4 62,5 62,7 62,8 US 66,0 65,4 64,7 64,1 63,7 63,3 W okresie 2008-2013 r. w większości analizowanych krajów współczynnik aktywności zawodowej nie ulegał znacznym wahaniom, natomiast pomiędzy poszczególnymi państwami występowały znaczne różnice w jego wysokości. W 2013 r. najwyższym wskaźnikiem charakteryzowały się Chiny (70,7%), Rosja (68,5%), Szwajcaria (68,3%), a także Indonezja, Kanada, Holandia i Australia (w granicach 66,9% -64,9%), natomiast najniższym Włochy 49,0%, Turcja (50,3%), a także Polska i Francja (po ok. 56,0%). W porównaniu z 2005 r. współczynnik aktywności zawodowej w największym stopniu poprawił się w Turcji (o 4,8 p.proc. 5 ) w Hiszpanii i Rosji oraz w Niemczech (odpowiednio po 2,7 p.proc. i o 1,9 p.proc.), natomiast najbardziej obniżył się w Chinach (o 3,5 p.proc.) oraz Stanach Zjednoczonych (o 2,7 p.proc.). W 2013 r. w większości spośród analizowanych krajów liczba pracujących uległa zwiększeniu w porównaniu z rokiem poprzednim, w tym najbardziej w Arabii Saudyjskiej (o 3,3%), Turcji (o 2,8%) oraz Korei Południowej (o 1,6%). Relatywnie wysoki przyrost liczby pracujących w skali roku odnotowano ponadto w Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Szwajcarii, Meksyku, Australii, Stanach Zjednoczonych oraz Niemczech (w granicach o 1,3% 0,9%). Mniej osób pracujących niż przed rokiem było w Hiszpanii, we Włoszech, w Holandii oraz Polsce (spadek odpowiednio o 2,8%, 2,1%, 0,7% oraz 0,1%). W odniesieniu do 2005 r. najbardziej zwiększyła się liczba pracujących w Turcji (o 27,0%), Meksyku (o 20,6%), Brazylii (o 18,4%) i Australii (o 16,0%). Spadek liczby pracujących odnotowano natomiast w Hiszpanii (o 9,7%) oraz w Japonii i we Włoszech (odpowiednio o 0,7% i 0,6%). a Ludność w wieku 15 lat i więcej. 5 W porównaniu z 2006 r.

11 WYKRES 11. STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW TOWAROWYCH HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2013 R. [w %] EKSPORT W 2013 r. Chiny po raz pierwszy nieznacznie wyprzedziły Stany Zjednoczone pod względem udziału w światowych obrotach towarowych w handlu zagranicznym. Wysoki odsetek w globalnym handlu miały również Niemcy, Japonia, Francja oraz Wielka Brytania. W strukturze geograficznej obrotów towarowych handlu zagranicznego krajem o największym udziale w światowym eksporcie w 2013 r. były Chiny (12,0%, wobec 11,4% w 2012 r.). W globalnym eksporcie znaczący udział miały również Stany Zjednoczone (8,6% zarówno w 2013 r., jak i w 2012 r.) oraz Niemcy (7,9% w 2013 r., wzrost o 0,1 p.proc. w skali roku). Kolejne miejsca zajmowały Japonia, Holandia, Francja oraz Korea Południowa, a udział tych krajów wynosił od 3,9% do 3,0% światowego eksportu. Udział Polski w globalnym eksporcie wyniósł 1,1% i zwiększył się o 0,1 p.proc w porównaniu z 2012 r. W 2013 r., podobnie jak w poprzednich latach, największym importerem na świecie były Stany Zjednoczone, przy czym udział importu towarów tego kraju zmniejszył się w porównaniu z 2012 r. (z 12,9% do 12,7%). Na drugim miejscu znalazły się Chiny, dla których wartość towarów sprowadzanych z zagranicy wzrosła do 10,6% wartości globalnego importu. Kolejne miejsca pod względem udziału w światowym imporcie w 2012 r. zajmowały Niemcy (6,5%), Japonia (4,5%) oraz Francja (3,6%). Do światowej czołówki 10 najważniejszych importerów należały także Wielka Brytania, Korea Południowa, Holandia, Włochy oraz Indie. Spośród krajów o największym PKB, najmniejszy udział w globalnym imporcie miała Arabia Saudyjska (0,9%). W Polsce wartość towarów sprowadzanych z zagranicy, podobnie jak w przypadku eksportu stanowiła 1,1% światowego importu. IMPORT

12 T. 07. DYNAMIKA EKSPORTU ( z USD, ceny bieżące) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 rok poprzedni = 100 2005 =100 Ś W I A T 115,5 77,5 121,7 119,5 100,0 102,0 177,4 OECD 111,5 78,0 117,3 116,3 98,1 101,4 152,9 UE-28 111,0 77,5 112,1 117,1 95,8 103,4 147,7 AU 132,5 82,3 138,0 127,9 94,5 98,6 239,2 BR 123,2 77,3 132,0 126,8 94,7 99,8 204,3 CA 108,6 68,8 123,4 116,7 100,6 100,8 127,1 CH 116,4 87,0 111,4 120,1 95,9 101,5 172,2 CN 117,3 84,1 131,3 120,3 107,9 107,9 290,1 DE 109,6 77,2 112,6 117,1 95,4 103,1 148,5 ES 111,6 79,5 111,5 121,2 95,9 108,7 162,8 FR 110,6 78,2 108,6 113,2 95,3 101,7 127,8 ID 118,3 85,7 132,1 126,9 94,0 96,9 210,0 IN 129,7 84,7 137,2 133,8 98,0 105,2 313,4 IT 108,9 74,6 109,9 117,1 95,8 103,2 138,8 JP 109,5 74,3 132,6 106,9 97,1 89,5 120,1 KR 113,6 86,1 128,3 119,0 98,7 102,1 196,8 MX 107,3 78,7 129,8 117,3 106,1 102,5 177,7 Eksport światowy w 2013 r. wzrósł w stosunku do 2012 r. o 2,0%. Spośród omawianych krajów w największym stopniu zwiększyła się wartość towarów eksportowanych przez Polskę (o 10,1%), a także Hiszpanię, Chiny i Indie (odpowiednio o 8,7%, o 7,9% i o 5,2%). W Polsce, Hiszpanii oraz Chinach decydujący wpływ na dynamikę eksportu w 2013 r. miały towary sekcji SITC 7, tj. maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy. W Indiach na zwiększenie wartości eksportu ogółem wpłynęły przede wszystkim towary z sekcji SITC 3, tj. paliwa mineralne, smary i materiały pochodne oraz sekcji SITC 6 grupującej towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca. Wśród omawianych krajów spadek eksportu w 2013 r. w skali roku notowano w Japonii (o 10,5%) oraz w Indonezji, Australii, Turcji i Brazylii (w granicach 3,1% 0,2%). W porównaniu z 2005 r. światowy eksport towarów zwiększył się w 2013 r. o 77,4%, a wzrost obserwowano we wszystkich spośród analizowanych państw w tym największy w Indiach, gdzie wartość towarów sprzedawanych za granicę wzrosła ponad trzykrotnie. W Polsce w okresie 2005-2013 r. eksport zwiększył się o 126,5%. Wartość światowego importu zwiększyła się w 2013 r. w skali roku (o 1,5%). Spośród omawianych krajów najwyższą dynamikę zanotowano w Chinach oraz Brazylii (wzrost odpowiednio o 7,3% i o 7,1%). Do krajów o wysokim wzroście wartości importu w stosunku do 2012 r. należały także Turcja, Arabia Saudyjska i Polska (w granicach 6,4% 4,6%). We wszystkich wymienionych krajach z zagranicy sprowadzano głównie towary z sekcji SITC 7, tj. maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy. Zmniejszenie się wartości importu w skali roku notowano w 9 krajach, w tym największy spadek wystąpił w Australii, Japonii oraz Indiach (odpowiednio o 7,2%, 6,0% i 4,6%). W porównaniu do 2005 r. wartość globalnego importu w 2013 r. zwiększyła się o 73,4%. Podobnie jak w przypadku eksportu największy wzrost importu w omawianym okresie obserwowano w Indiach o 226,9%. W Polsce w odniesieniu do 2005 r. wartość towarów sprowadzanych z zagranicy zwiększyła się o 103,6%. NL 115,5 79,1 114,1 115,6 97,4 102,3 162,3 PL 121,6 81,1 116,8 117,1 98,1 110,1 226,5 RU 132,9 64,5 131,8 129,9 101,7 100,4 218,4 SA 134,3 61,4 130,6 145,1 105,9.. TR 123,1 77,4 111,5 118,5 113,0 99,6 206,6 UK 106,0 76,4 114,9 116,7 99,5 100,1 124,6 US 112,1 82,0 121,1 115,8 104,4 102,2 175,2

13 T. 08. DYNAMIKA IMPORTU ( z USD, ceny bieżące) WYKRES 12. OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO NA 1 MIESZKAŃCA W TYS. USD 2008 2009 2010 2011 2012 2013 rok poprzedni = 100 2005 =100 Eksport Ś W I A T 115,5 77,0 121,4 119,2 100,3 101,5 173,4 OECD 112,2 75,1 118,0 117,5 98,0 100,2 147,1 UE-28 112,1 75,1 112,8 116,9 94,0 101,4 142,3 AU 121,1 82,6 121,9 120,9 107,1 92,8 193,4 BR 144,0 73,3 143,3 123,7 96,4 107,1 315,2 CA 107,4 78,6 122,1 115,1 102,5 99,9 146,8 CH 113,4 85,2 112,9 117,9 95,8 101,4 159,7 CN 118,3 88,7 139,0 124,8 104,3 107,3 295,4 DE 112,4 78,0 114,0 118,9 92,7 102,2 152,5 ES 108,3 69,7 108,5 115,0 89,8 102,5 116,1 FR 113,4 78,3 108,6 117,0 93,3 100,8 136,6 ID 137,0 73,5 144,3 130,7 108,0 97,6 246,1 IN 140,0 80,1 136,2 132,6 105,4 95,4 326,9 IT 110,1 73,6 117,4 114,8 87,5 97,6 124,0 JP 123,1 72,2 125,8 123,3 103,7 94,0 161,6 KR 122,0 74,2 131,6 123,3 99,1 99,2 192,7 MX 109,6 75,5 128,6 116,4 105,7 102,8 172,2 NL 117,6 77,2 115,1 115,4 98,7 101,3 163,4 PL 126,1 73,1 119,0 116,1 94,9 104,6 203,6 RU 133,7 62,7 137,2 133,1 102,8 100,5 320,0 SA 127,6 83,0 111,8 123,1 118,2 105,3 275,7 TR 118,8 69,8 131,7 129,8 98,2 106,4 215,5 UK 103,3 75,7 115,7 113,6 101,5 99,5 126,9 US 107,4 74,0 122,7 115,1 103,1 99,8 134,4 * W miejsce danych za 2013 r. podano dane za 2012 r. Import

14 T. 09. RELACJA EKSPORTU DO IMPORTU 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ś W I A T...... OECD 90,4 93,8 93,3 92,3 92,4 93,5 UE-28 95,2 98,2 97,5 97,7 99,6 101,5 AU 93,4 93,0 105,3 111,5 98,4 104,5 BR 108,5 114,5 105,4 108,1 106,2 99,0 CA 111,6 97,7 98,8 100,2 98,4 99,2 CH 110,4 112,8 111,3 113,4 113,4 113,5 CN 126,2 119,7 113,0 109,0 112,7 113,3 DE 122,3 121,0 119,4 117,6 120,9 122,1 ES 66,6 76,0 78,0 82,3 87,8 93,1 FR 85,1 84,9 84,9 82,1 83,9 84,6 ID 109,5 127,6 116,8 113,4 98,7 98,0 IN 60,7 64,1 64,6 65,2 60,6 66,9 IT 96,7 98,1 91,8 93,6 102,5 108,5 JP 102,5 105,5 111,2 96,3 90,2 85,8 KR 97,0 112,5 109,7 105,9 105,4 108,6 MX 94,0 98,0 98,9 99,6 100,0 99,7 NL 110,3 112,9 112,0 112,2 110,7 111,9 PL 82,3 91,4 89,7 90,5 93,5 98,5 RU 175,1 180,2 173,2 169,0 167,2 167,0 SA 272,2 201,3 235,0 277,0 248,1. TR 65,4 72,5 61,4 56,0 64,5 60,3 UK 72,7 73,4 72,9 74,9 73,4 73,9 W 2013 r. eksport i import przypadający przeciętnie na 1 mieszkańca wyniósł po 2,6 tys. USD. Spośród omawianych państw znacznie powyżej średniej dla świata ogółem kształtowały się obroty handlu zagranicznego per capita Holandii (33,9 tys. USD po stronie eksportu i 30,3 tys. USD po stronie importu) oraz Szwajcarii (odpowiednio 26,9 tys. USD i 23,7 tys. USD). W Niemczech wartość eksportu w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosła 17,6 tys. USD, a importu 14,4 tys. USD. Wśród analizowanych krajów najniższą wartość obrotów towarowych na 1 mieszkańca notowano w Indiach (0,2 tys. USD po stronie eksportu i 0,4 tys. USD po stronie importu), Indonezji (po 0,7 tys. USD), Brazylii (po 1,2 tys. USD), a także w Chinach (1,6 tys. USD po stronie eksportu i 1,4 tys. USD po stronie importu). W odniesieniu do 2005 r. eksport na 1 mieszkańca najbardziej zwiększył się w Indiach (o 182,2%) i Chinach (o 176,0%). Najwyższą dynamikę importu per capita względem 2005 r. obserwowano w Rosji, Indiach, Brazylii oraz Chinach (wzrost odpowiednio o 222,5%, 194,3%, 192,8% i 181,0%). W najmniejszym stopniu import zwiększył się w Hiszpanii oraz we Włoszech (o 7,3% i o 19,3%), a eksport w Kanadzie, Wielkiej Brytanii oraz Japonii (o 16,5%, o 19,0% i 20,0%). W Polsce eksport na jednego mieszkańca kształtował się na poziomie 5,3 tys. USD (wzrost o 128,6% w stosunku do 2005 r.), natomiast import 5,4 tys. USD (wzrost o 105,4%). W większości spośród analizowanych krajów, w ostatnim okresie utrzymały się tendencje w zakresie relacji eksportu do importu. Do państw, które charakteryzowały się znaczną nadwyżką eksportu nad importem, oprócz Arabii Saudyjskiej (w 2012 r. wyniosła ona 148,1%), w 2013 r. należały Rosja (o 67,0%) oraz Niemcy (o 22,1%). Korzystną relację notowano również w Szwajcarii, Chinach, Holandii, Korei Południowej, we Włoszech oraz w Australii, gdzie eksport był o ok. 13,5% 4,5% większy niż import. Podobnie jak w poprzednich latach, znacznie niższą wartość eksportu niż importu (i tym samym duże uzależnienie gospodarek od towarów sprowadzanych z zagranicy) wykazywały Turcja, Indie, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, gdzie wartość eksportu stanowiła odpowiednio 60,3%, 66,9%, 67,7% i 73,9% wartości importu. Deficyt obrotów towarowych notowano również we Francji, w Japonii, Hiszpanii, Indonezji, Polsce, Brazylii, Kanadzie i Meksyku. W Polsce obserwowano poprawę relacji eksportu do importu w porównaniu z rokiem poprzednim (z 93,5% w 2012 r. do 98,5% w 2013 r.). US 59,3 65,8 64,9 65,3 66,2 67,7 W celu zachowania porównywalności danych, informacje o Polsce pochodzą z materiałów źródłowych. Dane pobrano z baz w okresie 7-18.07.2014 r.. ŹRÓDŁA: World Population Prospects the 2012 Revision http://esa.un.org/unpd/wpp/unpp/panel_population.htm Olisnext database of OECD http://stats.oecd.org/index.aspx Monthly Bulletin of Statistics Online, UN,http://unstats.un.org/unsd/mbs/app/DataSearchTable.aspx World Economic Outlook Database - IMF, http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/weodata/index.aspx United Nations Commodity Trade Statistics Database, http://comtrade.un.org/pb/filefetch.aspx?docid=4044&type=special%20tables China Statistical Yearbook 2012 http://www.stats.gov.cn/tjsj/ndsj/2012/indexeh.htm Global Employment trends for youth 2013: A generation at risk http://www.ilo.org/global/research/global-reports/global-employment-trends/youth/2013/wcms_212423/lang--en/index.htm ILOSTAT Database http://www.ilo.org/ilostat/faces/home/statisticaldata