Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego Państwowej Akademii Nauk INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Budynek administracyjny (budynek nr 4) 31-342 KRAKÓW, ul. Radzikowskiego 152 Kraków, luty 2014 r.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 2
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 3 SPIS TREŚCI 1. CEL INSTRUKCJI...5 2. TERMINOLOGIA...8 3. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ, WYNIKAJĄCE Z PRZEZNACZENIA OBIEKTU, SPOSOBU UŻYTKOWANIA, PROWADZONEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO... 12 3.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BUDYNKU... 12 3.2. WYMAGANIA I WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ... 12 4. SPOSÓB PODDAWANIA PRZEGLĄDOM TECHNICZNYM I CZYNNOŚCIOM KONSERWACYJNYM STOSOWANYCH W OBIEKCIE URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH I GAŚNIC... 18 5. POSTANOWIENIA INSTRUKCJI... 23 5.1. ORGANIZACJA OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ... 23 5.2. POTENCJALNE ŹRÓDŁA POWSTANIA POŻARU LUB INNEGO MIEJSCOWEGO ZAGROŻENIA I DROGI JEGO ROZPRZESTRZENIANIA... 27 5.3. ZASADY ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU POŻARÓW... 29 5.4. USTALENIA PORZĄDKOWE... 32 6. SPOSOBY POSTĘPOWANIA NA WYPADEK POŻARU I INNEGO MIEJSCOWEGO ZAGROŻENIA... 33 6.1. RODZAJE I SPOSÓB OBSŁUGI GAŚNIC I URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH... 37 7. SPOSOBY WYKONYWANIA PRAC NIEBEZPIECZNYCH POD WZGLĘDEM POŻAROWYM, JEŻELI TAKIE PRACE SĄ PRZEWIDYWANE... 41 8. EWAKUACJA LUDZI Z BUDYNKU. SPOSOBY PRAKTYCZNEGO SPRAWDZANIA ORGANIZACJI I WARUNKÓW EWAKUACJI LUDZI... 44 9. SPOSOBY ZAZNAJAMIANIA UŻYTKOWNIKÓW OBIEKTU Z TREŚCIĄ PRZEDMIOTOWEJ INSTRUKCJI ORAZ Z PRZEPISAMI PPOŻ.... 48 10. PODSTAWY PRAWNE... 52 ZAŁĄCZNIK NR 1... 53 ZAŁĄCZNIK NR 2... 55 ZAŁĄCZNIK NR 3... 57 ZAŁĄCZNIK NR 4... 59 ZAŁĄCZNIK NR 5... 61 ZAŁĄCZNIK NR 6... 62 ZAŁĄCZNIK NR 7... 63 ZAŁĄCZNIK NR 8... 65 ZAŁĄCZNIK NR 9... 67 CZĘŚĆ GRAFICZNA INSTRUKCJI... 68
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 4
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 5 1. CEL INSTRUKCJI Celem opracowania jest ustalenie wymagań ochrony przeciwpożarowej w zakresie organizacyjnym, technicznym, porządkowym itp., jakie należy uwzględnić w czasie eksploatacji budynku administracyjnego usytuowanego na terenie Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie ul. Radzikowskiego 152 oraz znajdujących się w nim urządzeń, zwanego w dalszej części opracowania budynkiem nr 4. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku Nr 178, poz. 1380) definiuje ochronę przeciwpożarową jako kompleks zadań mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia i środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Dyrektor, zarządca lub użytkownik, obiektu lub terenu zobowiązany jest: 1) przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno - budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, 2) wyposażyć budynek, obiekt lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice, 3) zapewnić konserwację i naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie, 4) zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji, 5) przygotować budynek, obiekt lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej, 6) zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi (w tym z Instrukcją Bezpieczeństwa), 7) ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Szczegółowe wymagania w tym zakresie określone zostały w Rozporządzeniu MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010r., nr 109, poz. 719), Polskich Normach i innych przepisach szczegółowych. Stosowanie tych wymagań w praktyce, w sferze organizacyjnej i w obszarze technicznych środków zabezpieczeń, realizowane jest poprzez określenie zadań poszczególnym komórkom organizacyjnym podmiotów gospodarczych prowadzących działalność w budynku, stosownie do ich kompetencji. Wykonywanie tych zadań powinno być kontrolowane przez upoważnionego pracownika. Instrukcja określa: 1) warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu użytkowania, i jego warunków technicznych w tym zagrożenia obiektu, charakterystykę funkcjonalną obiektu, lokalizacja obiektu, opis obiektu, potencjalne źródła powstania i rozprzestrzenia się pożaru, 2) sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic 3) sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia, 4) sposoby wykonywania prac pod względem pożarowym, 5) sposoby praktycznego sprawdzenia organizacji i warunków ewakuacji ludzi, 6) sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią przedmiotowej Instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi. 7) zasady wyposażenie obiektu w urządzenia przeciwpożarowe, sprzęt pożarniczy, zasady i normatywy, 8) załączniki i Instrukcje dla terenu, budynku i pomieszczeń.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 6 KLAUZULA ZATWIERDZAJĄCA INSTRUKCJĘ DO STOSOWANIA Niniejszą Instrukcję Bezpieczeństwa Pożarowego dla budynku administracyjnego (budynek nr 4), zlokalizowanego na terenie Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie przy ulicy Radzikowskiego 152, zatwierdzam i polecam stosować zawarte w niej postanowienia.... imię i nazwisko oraz stanowisko osoby zatwierdzającej Instrukcję
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 7 Niniejszą Instrukcję należy aktualizować, co najmniej raz na dwa lata lub częściej, jeśli wynika to ze zmian sposobu użytkowania budynku, zmian technologicznych, zmian układu zagospodarowania pomieszczeń i innych zmian wpływających na warunki ochrony przeciwpożarowej. KARTA AKTUALIZACJI INSTRUKCJI Lp. DATA AKTUALIZACJI INSTRUKCJI ZAKRES PRZEPROWADZONEJ AKTUALIZACJI PODPIS OSOBY PRZEPROWADZ. AKTUALIZACJĘ 1. luty 2014 r. aktualizacja rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 8 2. TERMINOLOGIA W celu ułatwienia zrozumienia używanych dalej określeń, których znaczenie w rozumieniu przepisów znacznie odbiega od interpretacji potocznej, poniżej podano definicje najważniejszych pojęć stosowanych w Instrukcji. Ilekroć w Instrukcji jest mowa o: ochronie przeciwpożarowej - rozumie się przez to realizację przedsięwzięć mających na celu ochronę zdrowia, życia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem, pożarze - rozumie się przez to niekontrolowany proces spalania, zachodzący poza miejscem do tego celu przeznaczonym, przynoszący straty materialne, innym miejscowym zagrożeniu - rozumie się przez to inne niż pożar i klęska żywiołowa zdarzenie, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody (katastrofy techniczne, chemiczne i ekologiczne), a stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia, zapobieganiu powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia - rozumie się przez to zapewnienie nieruchomościom koniecznych warunków ochrony technicznej oraz tworzenie warunków organizacyjnych i formalno-prawnych zapewniających ochronę ludzi i mienia, a także minimalizujących skutki pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, działaniach ratowniczych - rozumie się przez to każdą czynność podjętą w celu ratowania życia, zdrowia i mienia, a także likwidację źródła powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, bezpieczeństwie pożarowym - rozumie się przez to stan eliminujący zagrożenie dla życia lub zdrowia, uzyskiwany poprzez funkcjonowanie norm prawnych, technicznych systemów zabezpieczeń oraz prowadzenia działań zapobiegawczych, materiałach niebezpiecznych pożarowo - rozumie się przez to ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55 C, gazy palne, ciała stałe wytwarzające w zetknięciu z wodą lub parą wodną gazy palne, ciała stałe zapalające się samorzutnie w powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, ciała stałe palne utleniające o temperaturze rozkładu poniżej 21 C, ciała stałe jednorodne o temperaturze samozapalenia poniżej 200 C oraz materiały mające skłonności do samozapalenia, cieczy palnej - rozumie się przez to ciecz o temperaturze zapłonu do 100 C, strefie zagrożenia wybuchem - rozumie się przez to przestrzeń, w której może występować mieszanina substancji palnych z powietrzem lub innymi gazami utleniającymi, o stężeniu zawartym między dolną i górną granicą wybuchowości, terenie przyległym - rozumie się przez to pas terenu wokół obiektu o szerokości równej minimalnej dopuszczalnej odległości od innych obiektów ze względu na wymagania ochrony przeciwpożarowej, określonej w przepisach techniczno-budowlanych,
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 9 - kategorii zagrożenia ludzi rozumie się przez to kwalifikację budynku, jego części lub pomieszczenia ze względu na funkcję: ZL I budynki użyteczności publicznej lub ich części, w których mogą przebywać ludzie nie będący ich stałymi użytkownikami w grupach powyżej 50 osób, a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, ZL II budynki lub ich części przeznaczone dla osób o ograniczonej zdolności poruszania się, ZL III budynki użyteczności publicznej nie zakwalifikowane do ZL I i ZL II, takie jak szkoły, budynki biurowe, otwarte przychodnie lekarskie, pomieszczenia usługowe itp., ZL IV budynki mieszkalne, ZL V budynki zamieszkania zbiorowego nie zakwalifikowane do ZL I i ZL II (dawniej archiwa, muzea, biblioteki), - technicznych środkach zabezpieczeń przeciwpożarowych - rozumie się przez to urządzenia, sprzęt, instalacje lub rozwiązania budowlane służące zapobieganiu powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów, - stałych urządzeniach gaśniczych - rozumie się przez to urządzenia na stałe związane z obiektem, zawierające własny zapas środka gaśniczego, wyposażone w układ przechowywania i podawania środka gaśniczego, uruchamiane automatycznie we wczesnej fazie rozwoju pożaru, - urządzeniach do usuwania dymów lub gazów pożarowych - rozumie się przez to urządzenie montowane w górnych częściach klatek schodowych i pomieszczeń, uruchamiane w przypadku nagromadzenia się gorących gazów i dymów pożarowych w celu ich odprowadzenia drogą wentylacji naturalnej lub wymuszonej, - sprzęcie i urządzeniach ratowniczych - rozumie się przez to przedmioty, narzędzia, maszyny i urządzenia na stałe związane z budynkiem, obiektem lub terenem, uruchamiane lub wykorzystywane do ratowania ludzi i mienia w warunkach pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, - przeciwpożarowym wyłączniku prądu - rozumie się przez to wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru, - warunkach ewakuacji - rozumie się przez to zespół przedsięwzięć oraz środków technicznoorganizacyjnych zapewniający szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, - pracach niebezpiecznych pożarowo - rozumie się przez to prace, których prowadzenie może powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu, - instalacji sygnalizacyjno - alarmowej - rozumie się przez to instalację automatycznego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze, - strefie pożarowej - rozumie się przez to przestrzeń wydzieloną w taki sposób, aby w określonym czasie pożar nie przeniósł się na zewnątrz lub do wewnątrz wydzielonej powierzchni,
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 10 - odpowiednich warunkach ewakuacji - rozumie się przez to zespół przedsięwzięć oraz środków techniczno-organizacyjnych zapewniający szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, - zagrożeniu wybuchem - rozumie się przez to możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cieczy, pyły lub włókna palnych ciał stałych, w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon (iskra, łuk elektryczny lub przekroczenie temperatury samozapalenia) wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia, - pomieszczeniu użytkowym - rozumie się przez to pomieszczenie spełniające funkcje zgodne z przeznaczeniem budynku i nie będące pomieszczeniem gospodarczym lub technicznym, - pomieszczeniu technicznym w budynku - rozumie się przez to pomieszczenie, w którym znajdują się urządzenia służące do obsługi budynku, - pomieszczeniu gospodarczym w budynku - rozumie się przez to pomieszczenie służące do przechowywania materiałów i sprzętu związanego z obsługą budynku, przedmiotów i produktów żywnościowych użytkowników budynku, opału, a także odpadków stałych, - piwnicy - rozumie się przez to część budynku przeznaczoną na pomieszczenia gospodarcze lub techniczne, w których poziom podłogi ze wszystkich stron znajduje się poniżej terenu, - suterenie - rozumie się przez to część budynku zawierającą pomieszczenia użytkowe, w których poziom podłogi w części lub całości znajduje się poniżej terenu, lecz przynajmniej od strony jednej ściany z oknami poziom podłogi znajduje się na głębokości nie większej niż 0,9 m w stosunku do przylegającego terenu, - liczbie kondygnacji - rozumie się przez to liczbę kondygnacji budynku, z wyjątkiem, suteren, antresoli oraz poddaszy nieużytkowych. Podział budynków z uwagi na wysokość: 1) niskie (N) - do 12 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie, 2) średniowysokie (SW) - ponad 12 m do 25 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie, 3) wysokie (W) - ponad 25 m do 55 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie, 4) wysokościowe (WW) - powyżej 55 m nad poziomem terenu.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 11 PRZEDMIOT INSTRUKCJI Przedmiotem opracowania są wymagania ochrony przeciwpożarowej w zakresie organizacyjnym, technicznym, porządkowym itp., jakie należy uwzględnić w czasie eksploatacji budynku nr 4 i znajdujących się w nim urządzeń. ZAKRES STOSOWANIA INSTRUKCJI Niniejsza Instrukcja została opracowana na podstawie Ustawy o ochronie przeciwpożarowej z dn. 24 sierpnia 1991r. (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku Nr 178, poz. 1380) oraz Rozporządzenia MSW i A z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. 2010, nr 109, poz. 719). Postanowienia zawarte w niniejszej Instrukcji nie naruszają przepisów szczegółowych dotyczących ochrony ppoż. oraz innych przepisów i aktów normatywnych. Instrukcja niniejsza zawiera podstawowe wiadomości dotyczące przyczyn powstawania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, a także zasad zapobiegania tym zjawiskom oraz przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych w tym zakresie. Do zapoznania się z Instrukcją i przestrzegania zawartych w niej ustaleń zobowiązani są wszyscy najemcy poszczególnych pomieszczeń w budynku a także wszyscy pracownicy bez względu na stanowisko służbowe i rodzaj wykonywanej pracy. Ustalone w niniejszej Instrukcji zadania i obowiązki wchodzą w zakres podstawowych obowiązków pracowników w przedmiocie ochrony przeciwpożarowej i stanowią integralną część zakresu czynności. Postanowienia Instrukcji obowiązują również wszystkich pracowników podmiotów świadczących usługi na terenie przedmiotowego budynku, a także inne osoby czasowo przebywające na jego terenie (np. gości przebywających na terenie Instytutu). Przyjęcie do wiadomości postanowień Instrukcji pracownicy potwierdzają własnoręcznym podpisem. Wzór oświadczenia o zapoznaniu się z postanowieniami Instrukcji zamieszczono w załącznikach do niniejszej Instrukcji (wzór nr 4). Oświadczenie powinno być przechowywane w aktach osobowych pracownika. Niniejsza Instrukcja nie zwalnia ww. osób od konieczności zapoznania się i przestrzegania wymagań ochrony przeciwpożarowej określonych w przepisach szczególnych, zarządzeniach wewnętrznych oraz zaleceniach upoważnionych organów kontrolnych. ODPOWIEDZIALNOŚĆ Za realizację zadań określonych w niniejszej Instrukcji oraz za przestrzeganie podanych w niej zasad postępowania odpowiedzialni są wszyscy pracownicy obiektu, w zakresie zgodnym z zawartymi w Instrukcji postanowieniami.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 12 3. WARUNKI OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ, WYNIKAJĄCE Z PRZEZNACZENIA OBIEKTU, SPOSOBU UŻYTKOWANIA, PROWADZONEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO 3.1. Ogólna charakterystyka budynku Budynek posiada 8 kondygnacji nadziemnych. Wysokość budynku mierzona od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku do górnej płaszczyzny stropodachu nad najwyższą kondygnacją użytkową, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej, wynosi 25,90 m i zgodnie z obowiązującymi warunkami technicznymi, budynek zalicza się do grupy wysokich (W).. Podstawowe dane liczbowe: Powierzchnia zabudowy - 341,00 m 2 Powierzchnia użytkowa - 2202, 10 m 2 Kubatura - 10275 m 3 Wysokość - 25,90 m (W) 3.2. Wymagania i warunki ochrony przeciwpożarowej 1. Parametry pożarowe występujących substancji palnych W budynku nie przewiduje się składowania materiałów niebezpiecznych pożarowo, w rozumieniu przepisów przeciwpożarowych. Pod względem palności, w zdecydowanej większości reprezentowane będą materiały stałe. W budynku nie przewiduje się składowania innych materiałów niebezpiecznych pożarowo, w rozumieniu przepisów przeciwpożarowych, jak gazy palne czy materiały pirotechniczne. 2. Przewidywana gęstość obciążenia ogniowego Nie określa się gęstości obciążenia ogniowego dla pomieszczeń ZL. 3. Kategoria zagrożenia ludzi Budynek zakwalifikowany jest do kategorii ZL III zagrożenia ludzi. W budynku nie ma pomieszczeń przeznaczonych na jednoczesny pobyt ludzi w grupach powyżej 50 osób. Łącznie w budynku przebywa maksymalnie do 96 osób.. 4. Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych W budynku nr 4 nie ma pomieszczeń zagrożonych wybuchem, nie wyznacza się także stref zagrożenia wybuchem. 5. Odległość od obiektów sąsiadujących i granicy działki Budynek nr 4 od strony wschodniej połączony jest z budynkiem głównym Instytutu. Na granicy budynków występuje ściana oddzielenia pożarowego o klasie odporności ogniowej REI 120 z drzwiami przeciwpożarowymi o klasie odporności ogniowej EI 60, wyposażonymi w samozamykacze.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 13 Z pozostałych stron zachowane są wymagane minimalne odległości pomiędzy rozpatrywanym budynkiem a innymi budynkami oraz granicami działek, ze względu na wymagania ochrony przeciwpożarowej, określone w warunkach technicznych. 6. Podział obiektu na strefy pożarowe Strefę pożarową stanowi budynek albo jego część oddzielona od innych budynków lub innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpożarowego, bądź też pasami wolnego terenu o szerokości nie mniejszej niż dopuszczalne odległości od innych budynków. Budynek nr 4 w całości stanowi jedną strefę pożarową. Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej, która dla budynku wysokiego wynosi 2500 m 2, nie jest przekroczona Dopuszczalne powierzchnie stref pożarowych ZL III określa poniższa tabela: Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej w m 2 Kategoria zagrożenia ludzi w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokości) niskim (N) w budynku wielokondygnacyjnym średniowysokim (SW) wysokim i wysokościowym (W) i (WW) ZL III 10.000 8.000 5.000 2.500 7. Klasa odporności pożarowej budynku oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia elementów budowlanych Wymagana klasa odporności pożarowej dla budynku nr 4j B. Oznacza to następującą klasę odporności ogniowej dla poszczególnych elementów budynku: Klasa odporności pożarowej budynku główna konstrukcja nośna Klasa odporności ogniowej elementów budynku konstrukcja dachu strop 1) ściana zewnętrzna 1),2) ściana wewnętrzna 1) przekrycie dachu 3) B R 120 R 30 REI 60 EI 60 (o i) EI 30 RE 30 Oznaczenia w tabeli: R - nośność ogniowa (w minutach), określona zgodnie z Polską Normą dotyczącą zasad ustalania klas odporności ogniowej elementów budynku, E - szczelność ogniowa (w minutach), określona jw., I - izolacyjność ogniowa (w minutach), określona jw., 1) Jeżeli przegroda jest częścią głównej konstrukcji nośnej, powinna spełniać także kryteria nośności ogniowej (R) odpowiednio do wymagań zawartych w kol. 2 i 3 dla danej klasy odporności pożarowej budynku. 2) Klasa odporności ogniowej dotyczy pasa międzykondygnacyjnego wraz z połączeniem ze stropem. 3) Wymagania nie dotyczą naświetli dachowych, świetlików, lukarn i okien połaciowych (z zastrzeżeniem 218), jeśli otwory w połaci dachowej nie zajmują więcej niż 20% jej powierzchni; nie dotyczą także budynku, w którym nad najwyższą kondygnacją znajduje się strop albo inna przegroda, spełniająca kryteria określone w kol. 4. 4) Klasa odporności ogniowej dotyczy elementów wraz z uszczelnieniami złączy i dylatacjami.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 14 Sposób spełnienia wymagań przez elementy budynku jest następujący: a) główna konstrukcja nośna R 120 tradycyjna, murowana warunek spełniony, b) konstrukcja dachu R 30 i przekrycie dachu RE 30 stropodach żelbetowy - warunek spełniony, c) stropy REI 60 stropy żelbetowe; warunek spełniony, d) ściany zewnętrzne EI60 (o i) ściany murowane (dot. pasa międzykondygnacyjnego); warunek spełniony, e) ściany wewnętrzne EI 30 murowane warunek spełniony, f) konstrukcja schodów R60 żelbetowe warunek spełniony. Wszystkie zastosowane elementy budynku są nierozprzestrzeniające ognia (NRO). W zakresie wystroju wnętrz użyte zostały wyłącznie: materiały, których produkty rozkładu termicznego nie są bardzo toksyczne i silnie dymiące, okładziny ścienne oraz stałe elementy wystroju i wyposażenia wnętrz, co najmniej "trudno zapalne", sufity podwieszone i okładziny sufitowe, co najmniej "niezapalne", nie kapiące i nie odpadające pod wpływem ognia. 8. Warunki ewakuacji. Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów, a także być zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego, polegające na: 1) zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych, 2) zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść ewakuacyjnych, 3) zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń, 4) zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno-budowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań techniczno-budowlanych zapewniających usuwanie dymu, 5) zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) oraz przeszkodowego w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi, 6) zapewnieniu możliwości rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy w budynkach, dla których jest on wymagany. Komunikację pionową w budynku zapewnia jedna dwubiegowa klatka schodowa. Posiada ona szerokość spoczników półpiętrowych co najmniej 1,1m (na piętrach 1,5m) oraz szerokość biegów od 1,1m do 1,15m. Klatka ta stanowi połączenie wszystkich kondygnacji w budynku, z wyjściem na zewnątrz na parterze drzwiami dwuskrzydłowymi, o szerokości 1,25m, otwieranymi zgodnie z kierunkiem ewakuacji, posiadającymi jedno nieblokowane skrzydło o szerokości 0,95m. Klatka ta jest zamknięta drzwiami przeciwpożarowymi o klasie odporności ogniowej EI 60 oraz EIS 60 z samozamykaczem na kondygnacji parteru oraz drzwiami przeciwpożarowymi o klasie odporności ogniowej EI 30 z samozamykaczem na poziomach pozostałych kondygnacji. Przedmiotowa klatka wyposażona jest w urządzenia służące do usuwania dymu w postaci klapy dymowej, zapewniającej 7,5% powierzchni czynnej oddymiania, wykonane zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Napływ powietrza uzupełniającego zapewniają drzwi prowadzące z tej klatki bezpośrednio na otwartą
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 15 przestrzeń, otwierane i blokowane w pozycji otwartej poprzez ręcznie opuszczaną stopkę zamontowaną w nieblokowanym skrzydle tych drzwi. Uwzględniając układ funkcjonalny pomieszczeń, dopuszczalna długość przejścia ewakuacyjnego nie przekracza dopuszczalnych 40m. Przejście to nie prowadzi przez więcej niż trzy pomieszczenia. W budynku zapewniono jeden kierunek ewakuacji. Biorąc powyższe pod uwagę wymagana długość dojścia ewakuacyjnego w budynku, wynosić będzie 30m, w tym maksymalnie 20m na poziomej drodze ewakuacyjnej. Warunek ten jest spełniony. Dokonując takiej oceny uwzględniono, iż wydzielona pożarowo i wyposażona w samoczynne urządzenia oddymiające klatka schodowa, stanowi strefę bezpieczną. W okresie kiedy klatka została wyposażona w klapę dymową przepisy technicznobudowlane dopuszczały alternatywnie stosowanie taki urządzeń, bądź urządzeń zapobiegających zadymieniu. Wysokość drogi ewakuacyjnej powinna wynosić co najmniej 2,2m. Dopuszcza się lokalne obniżenie do wysokości 2m na odcinku nie dłuższym niż 1,5m warunek spełniony. Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych powinna wynosi co najmniej 1,4m. Skrzydła drzwi, stanowiących wyjście na drogę ewakuacyjną, nie mogą po ich całkowitym otwarciu, zmniejszać wymaganej szerokości tej drogi. Obudowa poziomych dróg ewakuacyjnych posiada klasę odporności ogniowej wymaganą dla ścian wewnętrznych, to jest EI 30. W budynku nie zostały zastosowane rozwiązania techniczno-budowlane zabezpieczające przed zadymieniem poziomych dróg ewakuacyjnych. Warunek nie jest spełniony. Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej powinny mieć, co najmniej jedno nieblokowane skrzydło drzwiowe o szerokości nie mniejszej niż 0,9m. Warunek ten nie dotyczy pomieszczeń, w których przebywa maksymalnie do 3 osób (szerokość drzwi może być zmniejszona do 0,8m). Warunek ten jest spełniony. Szerokość drzwi stanowiących wyjście ewakuacyjne z budynku, a także szerokość drzwi na drodze ewakuacyjnej z klatki schodowej, prowadzących na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej, powinna być nie mniejsza niż szerokość biegu klatki schodowej, to jest 1,2m. Warunek ten jest spełniony. Drzwi wieloskrzydłowe stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej powinny mieć, co najmniej jedno nieblokowane skrzydło drzwiowe o szerokości nie mniejszej niż 0,9 m. Warunek ten jest spełniony. Zastosowano oznakowanie ewakuacyjne wyjść i kierunków ewakuacji, odpowiadające wymaganiom normowym (PN-92/N-01256/02) w zakresie szczegółowych rodzajów i wymiarów. 9. Instalacje w obiekcie. W budynku zastosowano przeciwpożarowy wyłącznik prądu, odcinający zasilanie wszystkich obwodów instalacji elektrycznej w obu strefach pożarowych, za wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru. Wyłącznik prądu zabudowany jest przy wyjściu z budynku na poziomie przyziemia. Budynek wyposażony jest w instalację odgromową, w wykonaniu podstawowym. Ogrzewanie budynku zapewnione z kotłowni gazowej zlokalizowanej w odrębnym budynku na terenie Instytutu. Wentylacja budynku grawitacyjna, częściowo mechaniczna.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 16 10. Urządzenia przeciwpożarowe Klatka schodowa jest wyposażona w system oddymiania grawitacyjnego, wykonany zgodnie z zapisami zawartymi w punkcie 8. Analizowany budynek posiada wodociągową instalację przeciwpożarową w postaci pionów z hydrantami 52 z wężem płasko składanym. Ponadto drogi komunikacji ogólnej: korytarze oraz klatka schodowa wyposażone są w awaryjne oświetlenie ewakuacyjne, spełniające wymagania Polskich Norm w tym zakresie. Natężenie oświetlenia awaryjnego w celu właściwego oświetlenia dróg ewakuacyjnych wynosi co najmniej 1 luks w czasie 60 minut od zaniku napięcia w sieci oświetlenia podstawowego. 11. Wyposażenie w gaśnice Obiekty powinny być wyposażone w gaśnice przenośne spełniające wymagania Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących gaśnic, lub w gaśnice przewoźne. 32 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 7 czerwca 2010 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 poz. 719 z 2010r.) wprowadził obowiązek wyposażania obiektów wyłącznie w takie gaśnice, które spełniają wymagania Polskich Norm wydawanych od 1992 r., odpowiedników norm europejskich EN (PN EN). O spełnieniu tych wymagań świadczy oznaczenie normy na etykiecie, wraz z trwałym oznakowaniem daty produkcji zbiornika od 1992 r. Inne gaśnice należy wycofać z eksploatacji. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, określonych w Polskich Normach dotyczących podziału pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie. Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm 3 ) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych: 1) na każde 100 m 2 powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym: a) zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL i, ZL II, ZL III lub ZL V, b) produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m 2, c) zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem. 2) na każde 300 m 2 powierzchni strefy pożarowej nie wymienionej w pkt. 1, z wyjątkiem zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV. Normatywna ilość sprzętu pozwala na podjęcie samodzielnych działań ratowniczo-gaśniczych do czasu przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej. Sprzęt pożarniczy i środki gaśnicze będące na wyposażeniu mogą być użyte tylko do celów związanych z wykonywaniem zadań ochrony przeciwpożarowej oraz do zadań obronnych związanych z bezpieczeństwem obiektu. Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone: 1) w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności: a) przy wejściach do budynków, b) na klatkach schodowych, c) na korytarzach, d) przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz. 2) w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki).
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 17 3) w obiektach wielokondygnacyjnych - w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki. Przy rozmieszczaniu gaśnic powinny być spełnione następujące warunki: 1) odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m. 2) do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m. Budynek nr 4 wyposażono w gaśnice proszkowe GP-6 kg typu ABC rozmieszczone na uchwytach ściennych, w ilości po jednej sztuce na każde 300 m 2 powierzchni, z zachowaniem 30 m długości dojścia do sprzętu i oznakowanych zgodnie z wymaganiami PN-92/N-01256/01. Zastosowano gaśnice posiadające dopuszczenia CNBOP. 11. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Wymagane przeciwpożarowe zaopatrzenie w wodę wynosi 20 dm 3 /s. Zapewnia je sieć wodociągowa zabudowana na terenie Instytutu. Na sieci wodociągowej, w odległości 5m i 80 m od budynku znajdują się dwa hydranty nadziemne DN 80. Lokalizacja hydrantów oznakowana jest zgodnie z wymaganiami Polskich Norm.. 12. Drogi pożarowe Do budynku doprowadzono wewnętrzną drogę dojazdową, o szerokości co najmniej 3,0 m, zapewniającą przejazd bez konieczności cofania pojazdom jednostek ochrony przeciwpożarowej. Droga ta dostępna jest od strony krótszego jego boku, przed wejściem głównym do budynku. W chwili obecnej pomiędzy budynkiem a drogą pożarową występują 3 drzewa o wysokości przekraczającej 3 m, uniemożliwiające dostęp do elewacji budynku za pomocą podnośników i drabin mechanicznych.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 18 4. SPOSÓB PODDAWANIA PRZEGLĄDOM TECHNICZNYM I CZYNNOŚCIOM KONSERWACYJNYM STOSOWANYCH W OBIEKCIE URZĄDZEŃ PRZECIWPOŻAROWYCH I GAŚNIC Urządzenia przeciwpożarowe - to urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków w obiektach, w których lub przy których są zainstalowane, a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia wchodzące w skład systemu sygnalizacji pożarowej i dźwiękowego systemu ostrzegawczego, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty, zawory hydrantowe, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia oddymiające oraz drzwi i bramy przeciwpożarowe, o ile są wyposażone w systemy sterowania. Instalacje techniczne i urządzenia przeciwpożarowe w budynku należy poddawać okresowym przeglądom technicznym i konserwacji zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. W szczególności należy: konserwację oraz przeglądy techniczne drzwi oraz bram pożarowych należy przeprowadzać zgodnie z DTR lub instrukcją producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku, konserwację, przeglądy techniczne oraz remonty podręcznego sprzętu gaśniczego należy przeprowadzać zgodnie z zaleceniami producenta, nie rzadziej jednak niż jeden raz w roku, węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych należy raz na 5 lat poddawać próbie ciśnieniowej, zgodnie z zasadami określonymi w polskich normach dotyczących konserwacji hydrantów wewnętrznych. konserwację instalacji oświetlenia awaryjnego należy przeprowadzać zgodnie z wytycznymi producenta i wykonawcy, nie rzadziej jednak niż raz w roku. Ponadto: badanie okresowe instalacji odgromowej należy przeprowadzać co najmniej raz na 5 lat (Ustawa Prawo Budowlane). badanie oporności izolacji instalacji elektrycznej i badanie instalacji elektrycznej w zakresie ochrony przeciwporażeniowej przeprowadzić co najmniej raz na 5 lat (Ustawa Prawo Budowlane).
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 19 Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa (hydranty wewnętrzne). Badania raz w roku wg punktów 1,2,3, Badania co pięć lat wg punktów 1,2,3,4,5,6 1. oględziny zewnętrzne; sprawdzenie widocznych uszkodzeń, oznakowania, 2. sprawdzenie działania zamontowanych zaworów lub kurków; należy przeprowadzić przez kilkakrotne otwarcie i zamknięcie wszystkich zaworów lub kurków występujących w sieci, 3. sprawdzenie podłączenia węża, 4. sprawdzenie wydajności wodnej, 5. sprawdzenie wydajności podczas jednoczesnego poboru wody z dwóch hydrantów zewnętrznych, 6. poddanie węża próbie ciśnieniowej. Gaśnice. Sprzęt powinien być poddawany badaniom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z instrukcją obsługi ustaloną przez producenta, nie rzadziej niż raz w roku. Czynności konserwacyjne mogą dokonywać podmioty posiadające autoryzację producenta. Do zakresu działań na rzecz utrzymania gaśnic w gotowości zaliczone są: 1) Kontrola wykonywana przez użytkownika lub jego przedstawiciela - przegląd Zaleca się wykonywanie regularnej kontroli wzrokowej, która powinna sprawdzić czy gaśnica: znajduje się w miejscu do tego przeznaczonym, nie jest zastawiona i ma czytelną instrukcję obsługi, nie jest w sposób widoczny uszkodzona, ma nieuszkodzone plomby i wskaźniki, ma sprawnie działające ciśnieniomierze, jest odpowiedniego typu i napełnienia. W zakresie kontroli jest ocena stanu technicznego gaśnicy. Jeżeli gaśnica została zakwalifikowana do konserwacji, musi być zastąpiona przez gaśnicę tego samego typu, przeznaczonej do tej samej grupy pożarów i o takiej samej zdolności gaśniczej. Podczas bieżącej eksploatacji obiektu, należy sprawdzać czy: sprzęt jest umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych), występuje oznakowanie miejsc usytuowania sprzętu (oznakowanie powinno być zgodne z polskimi normami PN-92/N-01256/01), do sprzętu jest zapewniony dostęp o szerokości minimum 1 m, sprzęt jest umieszczony w miejscach nie narażonych na uszkodzenie mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (grzejniki, piece, ruch wózków akumulatorowych), odległość dojścia do sprzętu nie jest większa niż 30 m, w pobliżu urządzeń elektrycznych znajdują się gaśnice przeznaczone do gaszenia takich urządzeń. w pobliżu urządzeń elektronicznych znajdują się gaśnice przeznaczone do gaszenia takich urządzeń.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 20 2) Konserwacja czyli czynności służące utrzymaniu urządzenia w dobrym stanie technicznym. Należy między innymi wykonać i sprawdzić: ogólny stan gaśnicy, czytelność, kompletność i prawidłowość napisów, stan węży i zabezpieczeń, terminy przypadających kontroli ciśnieniowych, powłokę malarską (jeśli gaśnica jest znacznie skorodowana, musi zostać wyeliminowana, nieszczelne zbiorniki należy zlikwidować), elementy z tworzywa sztucznego, czy nie są uszkodzone, ciężar lub objętość środka gaśniczego (w gaśnicach i agregatach pianowych należy uzupełnić straty płynu według instrukcji producenta), sprawdzić czy środek gaśniczy nadaje się do ponownego wykorzystania, sprawdzić pod względem korozji i uszkodzenia nabój ciśnieniowy (zważyć i porównać z masą na etykiecie, stwierdzona nieszczelność naboju powoduje jego wymianę na taki sam, od tego samego producenta), dokonać odpowiednich napisów, sprawdzić uchwyt gaśnicy czy nie jest uszkodzony i dobrze utwierdzony. Usterki stwierdzone podczas konserwacji należy usunąć, a uszkodzone elementy wymienić na takie same, jakie były w dokumentacji CNBOP. 3) Naprawa wykonywana wtedy gdy zasadnicze elementy gaśnicy, takie jak prądownica, głowica, zawory uległy zniszczeniu. Niedopuszczalne są naprawy zbiorników, a także zaworów bezpieczeństwa. W naprawie muszą być stosowane takie same części, środki gaśnicze i cechy techniczne, na jakie wyrób otrzymał dopuszczenie CNBOP. 4) Eliminowanie (wycofywanie) gaśnic nie nadających się do konserwacji. Konserwacji pewnych gaśnic i agregatów gaśniczych ze względu na przestarzałą konstrukcję, skomplikowany sposób użycia, przeterminowane i nie produkowane środki gaśnicze, brak oryginalnych części zamiennych itp. nie powinno się wykonywać. 5) Etykieta konserwacji Informacje dotyczące konserwacji powinny być umieszczone na etykiecie, która nie może zakrywać żadnych napisów producenta i musi być rozpoznawalna. Na etykiecie powinny być podane następujące informacje: rodzaj konserwacji (przegląd, konserwacja, remont) nazwa i adres jednostki konserwującej, znak bezspornie identyfikujący osobę wykonującą usługę, data (rok, miesiąc) wykonania konserwacji, termin wykonania następnego przeglądu. Niezależnie od etykiety konserwacji, celowe byłoby, aby Inspektor ds. przeciwpożarowych Instytutu, posiadał (w formie zeszytu lub książeczki) dokumentacje gaśnic i agregatów gaśniczych będących na wyposażeniu budynku nr 4. W dokumentacji powinny być zawarte dane od momentu zainstalowania tego sprzętu do momentu jego likwidacji; kto, kiedy i jakich dokonywał przeglądów i napraw; czy
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 21 wymieniał środek gaśniczy i kiedy; jakie zastosował autoryzowane części zamienne; kiedy na zbiorniku była przeprowadzona rewizja Urzędu Dozoru Technicznego itp. Pozwoli to na pełną identyfikację, czy wyrób po serwisie nadal spełnia wymagania, na jakie otrzymał dopuszczenie CNBOP. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. W sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. z dnia 29 lipca 2002 r.) paragraf 1 ust. 1 pkt. e, dozorowi technicznemu podlegają urządzenia techniczne zbiorniki przenośne o pojemności większej niż 0,35 dm³ i nadciśnieniu wyższym niż 0,5 bara. Zbiorniki gaśnic proszkowych i wodno pianowych o pojemności powyżej 6 dm 3 są objęte pełnym dozorem technicznym i podlegają badaniom okresowym. Zbiorniki te po 5 latach eksploatacji należy wycofać z ruchu i przedstawić do badania w uznanym przez organ dozoru technicznego zakładzie naprawczym. Po badaniu z wynikiem pomyślnym zbiornik jest odpowiednio oznakowany z podaniem daty następnej rewizji Zbiorniki gaśnic przewoźnych (agregatów gaśniczych) i gaśnic śniegowych w świetle przepisów dozoru technicznego są traktowane jak butle do dwutlenku węgla, są pod pełnym dozorem technicznym, podlegają badaniom okresowym, posiadają trwałe oznaczenia zgodne z przepisami dozoru technicznego Instalacja oddymiająca Okresowe czynności kontrolne i konserwacja systemu oddymiania obejmuje m. in.: sprawdzenie działania poszczególnych urządzeń systemu tj. klapy dymowej i przycisków oddymiania. Instalacja oświetlenia ewakuacyjnego Okresowe czynności kontrolne i konserwacja instalacji oświetlenia awaryjnego obejmuje m. in.: sprawdzenie wskaźników działania każdej oprawy i podświetlanego znaku kierunkowego codziennie, sprawdzenie świecenia każdej oprawy oraz znaku wewnętrznie oświetlanego z baterii, poprzez symulację zaniku zasilania podstawowego w czasie potrzebnym na stwierdzenie, czy każda lampa świeci (po zakończeniu testu zaleca się przywrócenie zasilania oświetlenia podstawowego i sprawdzenie każdej lampki kontrolnej, w celu upewnienia się, że wskazują one na przywrócenie zasilania podstawowego) co najmniej raz w miesiącu, sprawdzenie pojemności baterii akumulatorów co najmniej dwa razy w roku, przeprowadzenie badania natężenia oświetlenia ewakuacyjnego co najmniej raz w roku. Przeciwpożarowy wyłącznik prądu Przeciwpożarowy wyłącznik prądu - sprawność techniczna przeciwpożarowego wyłącznika prądu, w tym przede wszystkim jego możliwości odcięcia dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru, powinna być sprawdzana - co 12 miesięcy. Zapisy ze sprawdzenia przeciwpożarowego wyłącznika prądu powinny być zawarte w protokołach z okresowych badań instalacji elektrycznej lub odrębnych protokołach. Miejsce usytuowania przeciwpożarowego wyłącznika prądu w budynku nr 4, zostało wskazane na planie ewakuacji i rozmieszczenia sprzętu ppoż., stanowiącym załącznik do niniejszej Instrukcji.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 22 Instalacja odgromowa Badania urządzeń piorunochronnych powinny się odbywać wg Polskiej Normy PN-IEC 61024-1. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne. Celem badań jest upewnienie się, że urządzenie piorunochronne jest zgodne z projektem, wszystkie części składowe urządzenia piorunochronnego są w dobrym stanie, spełniają przypisane im w projekcie zadanie i nie występuje na nich korozja. Badania należy wykonać nie rzadziej niż raz na pięć lat oraz każdorazowo po zmianach, bądź naprawach urządzenia piorunochronnego lub jeśli stwierdzi się uderzenie pioruna w obiekt. Badania urządzeń piorunochronnych należy powierzać osobom lub instytucjom posiadającym stosowne uprawnienia. Protokół z badań należy przechowywać i okazywać organom kontrolnym. Hydranty zewnętrzne Hydranty zewnętrzne należy poddawać co najmniej raz w roku przeglądom i konserwacji.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 23 5. POSTANOWIENIA INSTRUKCJI 5.1. Organizacja ochrony przeciwpożarowej 1. Nadzór nad ochroną przeciwpożarową na terenie przedmiotowego obiektu, sprawuje bezpośrednio Dyrektor Instytutu Fizyki Jądrowej. 2. Sprawy ochrony przeciwpożarowej w budynku nr 4 prowadzi upoważniona przez Dyrektora osoba Inspektor ds. przeciwpożarowych. 3. Zadanie szczegółowe pracowników stosownie do schematu organizacyjnego i zajmowanego stanowiska określono w dalszej części Instrukcji. Obowiązki Dyrektora Instytutu Dyrektor Instytutu Fizyki Jądrowej jest odpowiedzialny bezpośrednio za: zapewnienie środków na realizację zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej, organizację ochrony przeciwpożarowej w obiekcie, zapewnienie przestrzegania przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych w obiekcie, zapewnienie wyposażenia obiektu i terenu w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze, zapewnienie osobom przebywającym w obiekcie lub na terenie bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji, przygotowanie budynku nr 4 i terenu do prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej, ustalenie sposobu postępowania na wypadek pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, prawidłową realizację planów dostosowania obiektu do wymagań ochrony przeciwpożarowej, o ile będą sporządzane z uwagi na okoliczności, rozpatrywanie i wdrażanie wniosków zmierzających do poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego w obiekcie, zgłaszanych przez osobę prowadzącą sprawy ochrony przeciwpożarowej, nadzoru wszystkich szczebli oraz pozostałych pracowników, nadzorowanie przestrzegania przez osoby zatrudnione w obiekcie przepisów przeciwpożarowych poprzez wprowadzenie odpowiedniego systemu kontroli, okresowe rozpatrywanie stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektu, zapewnienie realizacji zaleceń pokontrolnych wydanych przez właściwy organ. Obowiązki Dyrektora do spraw administracyjno-technicznych i/lub Inspektora do spraw przeciwpożarowych W zakresie administrowania użytkowanymi pomieszczeniami zobowiązany jest do: znajomości i stosowania obowiązujących przepisów przeciwpożarowych, a w szczególności dotyczących prawidłowego utrzymania i eksploatacji obiektu, i istniejących w obiekcie instalacji, jak również kontrolowania przestrzegania tych przepisów, nadzoru nad instalacjami: elektryczną, uziemiającą, wodociągową ppoż., itp. (egzekwowania sprawności technicznej, terminów przeglądów itp.), sprawowania nadzoru nad prawidłowym rozmieszczaniem, stanem technicznym oraz terminową konserwacją sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych odpowiednim oznakowaniem i utrzymaniem dróg ewakuacyjnych i pożarowych, zgłaszania przełożonym wniosków w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczeń, urządzeń i instalacji w budynkach,
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 24 dokonywania przeglądów tych instalacji i prowadzenia dokumentacji zgodnie z obowiązującymi przepisami, utrzymywania instalacji w należytym stanie technicznym, a w razie potrzeby do przeprowadzenia ich modernizacji, realizacji zadań wynikających z przeprowadzonych przeglądów i kontroli urządzeń i instalacji, określania zasad postępowania w przypadku awarii urządzeń i instalacji, rozpatrywania wniosków dotyczących poprawy stanu bezpieczeństwa pożarowego w budynkach, wpływających od pracowników, i przedstawienie ich do realizacji, uczestniczenia w ustalaniu środków i sposobów zabezpieczenia prac pożarowo niebezpiecznych, wnioskowanie o zastosowanie sankcji służbowych w stosunku do pracowników winnych nieprzestrzegania przepisów i wymogów przeciwpożarowych, W zakresie prowadzenia spraw ochrony przeciwpożarowej zobowiązany jest do: nadzoru nad właściwą i terminową konserwacją sprzętu pożarniczego, kontrolowania przestrzegania przez pracowników obowiązujących przepisów przeciwpożarowych oraz prowadzenia działalności propagandowej i ostrzegawczej w tym zakresie, uczestniczenia w kontrolach stanu zabezpieczenia ppoż., prowadzonych przez jednostkę nadrzędną lub osobę upoważnioną, wyposażania budynku w sprzęt gaśniczy i ratowniczy, wyposażania budynku w pożarnicze tablice informacyjne, kierowanie nowo zatrudnionych pracowników lub pracowników zmieniających stanowisko pracy na szkolenie z zakresu ochrony przeciwpożarowej, organizowania w porozumumieniu z osobą odpowiedzialną za prowadzenie spraw BHP okresowych szkoleń obejmujących zagadnienia z zakresu ochrony przeciwpożarowej, zapewnienia opiniowania pod względem zgodności z wymaganiami ochrony ppoż. projektów modernizacji pomieszczeń i procesów technologicznych, współpracy z Komendą Miejską Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, nadzoru nad realizacją zaleceń pokontrolnych, prowadzenia dokumentacji związanej z ochroną ppoż., zawierającej m.in. protokoły kontroli i meldunki o realizacji zaleceń pokontrolnych, wykazy sprzętu pożarniczego i plan jego rozmieszczenia, plany dostosowania obiektów do wymagań ochrony ppoż. W zakresie nadzorowania nowych inwestycji zobowiązany jest do zapewnienia: uzgadniania pod względem ochrony przeciwpożarowej założeń techniczno-ekonomicznych inwestycji budowlanych, uzgadniania pod względem ochrony przeciwpożarowej projektów branżowych, uzgadniania pod względem ochrony przeciwpożarowej wszelkich zmian w założeniach techniczno-ekonomicznych i w projektach, zapoznania wykonawców z postanowieniami niniejszej instrukcji, realizacji zaleceń z zakresu ochrony przeciwpożarowej wpisanych do dziennika budowy, uzyskania wszystkich wymaganych przy odbiorze przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej protokołów pomiarów i sprawdzeń, przygotowania dokumentacji wymaganej przy odbiorze. Obowiązki pracowników budynku nr 4 Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa pożarowego jest podstawowym obowiązkiem każdego pracownika. Pomieszczenia powinny być użytkowane i utrzymywane zgodnie z założeniami projektowymi oraz w stanie gwarantującym bezpieczeństwo pożarowe. W szczególności pracownik jest obowiązany:
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO 25 znać i przestrzegać przepisy oraz zasady bezpieczeństwa pożarowego, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu, znać procedury postępowania na wypadek powstania pożaru, sposobów alarmowania i przeprowadzania ewakuacji, wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa pożarowego oraz przestrzegać wydawanych w tym zakresie zarządzeń i wskazówek przełożonych, dbać o bezpieczeństwo pożarowe oraz o należyty stan urządzeń, narzędzi, sprzętu, jak również o porządek i ład w miejscu pracy, niezwłocznie usuwać stwierdzone usterki mogące spowodować powstanie lub rozprzestrzenianie się pożaru oraz zgłaszać o tym właściwym przełożonym, dopilnować, aby osoby postronne przebywające na terenie miejsca pracy stosowały się do przepisów przeciwpożarowych, dokładnie sprawdzić po zakończeniu pracy stanowisko pracy, usunąć wszelkiego rodzaju odpadki i śmieci, wyłączyć dopływ energii elektrycznej do wszystkich odbiorników nie przystosowanych do pracy ciągłej, przestrzegać zakazu używania otwartego ognia i palenia tytoniu w miejscach zabronionych, znać sposób alarmowania Państwowej Straży Pożarnej, użycia podręcznego sprzętu gaśniczego oraz gaszenia pożaru w zarodku, znać rozmieszczenie wyjść ewakuacyjnych z budynku, znać rozmieszczenie gaśnic w pobliżu miejsca pracy i zasady ich rozmieszczenia w budynku, nie zastawiać dróg i wyjść ewakuacyjnych, dostępu do podręcznego sprzętu gaśniczego oraz urządzeń przeciwpożarowych, nie blokować drzwi przeciwpożarowych, a także ścisłego przestrzegania zakazu wykonywania czynności zabronionych określonych w 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719) patrz załącznik 7, Zabronione jest przy użytkowaniu instalacji i urządzeń elektrycznych dokonywanie czynności, które mogą stwarzać zagrożenie pożarowe, a w szczególności: obsługiwanie urządzeń niezgodnie z instrukcją eksploatacyjną, korzystanie z uszkodzonych instalacji i urządzeń elektrycznych, włączanie do jednego gniazdka zbyt dużej ilości odbiorników energii elektrycznej, wyjmowanie wtyczek z gniazd ściennych pociągając za przewód, zakładanie prowizorycznych instalacji oraz urządzeń elektrycznych, niewłaściwe ułożenie kabli elektrycznych zasilających przenośne odbiorniki energii elektrycznej (np. ułożenie przewodów w przejściach komunikacyjnych i chodzenie po nich), używanie w pomieszczeniach biurowych grzałek, kuchenek, piecyków elektrycznych oraz żelazek, zastawianie dojść do tablic rozdzielczych oraz wyłączników prądu, umieszczanie materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od punktów świetlnych, stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów łatwo zapalnych lub trudno zapalnych w odległości mniejszej niż 5 cm, samowolne naprawianie lub przerabianie uszkodzonych instalacji elektrycznych. Każdy pracownik zobowiązany jest do uporządkowania swojego stanowiska pracy po jej skończeniu, a w szczególności: schowania dokumentacji (pracownicy biurowi) i innych przedmiotów pracy do szaf i biurek a odpadów do pojemników na śmieci, wyłączenia spod napięcia wszystkich odbiorników energii elektrycznej, wyłączenia światła.