VIII Sesja Zimowej Szkoły Leśnej przy IBL Zagrożenia lasu oraz jego funkcji przyczyny, konsekwencje i szanse dla gospodarki leśnej Sękocin Stary, 15-17 marca 2016 r. Przesłanki i scenariusze zmian klimatu ZBIGNIEW W. KUNDZEWICZ Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN, Poznań
1. Coraz cieplej 2. Dlaczego cieplej? 3. Ryzyko i niepewność 4. Między nami, sceptykami
1. Coraz cieplej 2. Dlaczego cieplej? 3. Ryzyko i niepewność 4. Między nami, sceptykami
Odchylenia temperatury globalnej od średniej z 1951-1980, wg GISS NASA
Źródło: prof. Halina Lorenc, www.imgw.pl
Obserwowane zmiany temperatury średniej roku, sierpnia, grudnia od 1983 na stacji w Poczdamie. Prawa dół: rozkład opadu w sierpniu 2015.
Piąty Raport IPCC (2013): globalna temperatura średnia powierzchni lądów i oceanów wzrosła o 0.89 [0.69 do 1.08] o C w okresie 1901-2012. Każda z ostatnich trzech dekad była cieplejsza od poprzedniej i cieplejsza od wszystkich dekad po 1850. Okres 1983-2012 na Półkuli Północnej był prawdopodobnie najcieplejszym 30- leciem w ostatnich 1400 latach.
Obserwowane zmiany temperatury powierzchni 1901-2012 Źródło: IPCC AR5 WGI (2013) 8
Źródło: IPCC AR5 WGI (2013)
Projections of changes in (a) temperature and (precipitation) with reference to 1986-2005. Multi-model projections for RCP 2,6 (left) and RCP 8, 5 (right). Source: IPCC AR5 WGI (2013) 10
Hot summer (VI-VIII) 2003 in Europe: Temperature anomalies (a) Europe; (b-d) Switzerland; (b) observations for 1864-2003; (c) simulations for 1961-1990; (d) simulatiobs for 2071-2100 (SRES A2). [IPCC AR4, 2007] Mortality during the heat wave in Paris in summer 2003 [Koppe et al., 2004] 11
Pasterze
1. Coraz cieplej 2. Dlaczego cieplej? 3. Ryzyko i niepewność 4. Między nami, sceptykami
Naturalne i antropogeniczne składowe średniego globalnego wymuszenia radiacyjnego) w stosunku do atmosferycznych koncentracji CO 2, CH 4, N 2 O w roku 1750 oraz innych ważnych czynników i mechanizmów (IPCC AR5 WGI 2013). 14
Atmosferyczne stężenie CO 2 wzrosło o ponad 20% od 1958, odkąd zaczęły się systematyczne obserwacje, a o ok. 40% od 1750. Ten wzrost jest wynikiem aktywności ludzkiej, przede wszystkim spalania paliw kopalnych i wylesienia. Obecne stężenia CO 2, CH 4, and N 2 O znacznie przekraczają zakres stężeń zapisany w naturalnych archiwach rdzeni lodowych w ostatnich 800 000 latach. Źródło: IPCC AR5 WGI (2013)
Atmosferyczne stężenie CO 2 ciągle rośnie
Original observations Simulations with CO2 ignored Źródło: Stanislawska et al., 2013
First Assessment Report (FAR), IPCC (1990): little evidence of detectable anthropogenic influence on climate. Second Assessment Report (SAR, IPCC 1995): discernible human influence on climate. Third Assessment Report (TAR, IPCC 2001) most of the observed warming over the last 50 years is likely to have been due to the increase in greenhouse gas concentrations Fourth Assessment Report (AR4, IPCC 2007) most of the observed increase in globally averaged temperatures since the mid-20th century is very likely due to the observed increase in anthropogenic greenhouse gas concentrations. Fifth Assessment Report (AR5, IPCC 2013) It is extremely likely that human influence on climate caused more than half of the observed increase in global average surface temperature from 1951 2010. The qualifiers likely, very likely, and extremely likely, in the last three statements were defined to correspond to the probability in excess of 66%, 90%, and 95% respectively.
Sezonowe projekcje temperatury dla dalekiej przyszłości (2074-2100 vs. 1974-2000) i mediany RCM. Źródło: Piniewski, M., Szczesniak, M. (2016)
Sezonowe projekcje opadu dla bliskiej przyszłości (2074-2100 vs. 1974-2000) i mediany RCM. Źródło: Piniewski, M., Szczesniak, M. (2016)
Projekcje miesięcznych przepływów niskich (Q10) i wysokich (Q90) dla bliskiej przyszłości i mediany RCM. Żródło: Piniewski, M., Szczesniak, M. (2016)
1. Coraz cieplej 2. Dlaczego cieplej? 3. Ryzyko i niepewność 4. Między nami, sceptykami
Ryzyko związane z klimatem - globalna perspektywa. Źródło: IPCC, 2014.
Źródło: Wilby & Dessai, 2010
Milly, Betancourt, Falkenmark, Hirsch, Kundzewicz, Lettenmaier & Stouffer Stationarity is Dead: Whither Water Management? Science, 2008 Projection of changes in annual runoff (2041-2060 vs 1900-1970), for SRES A1B. Colour represents a median from 12 models. Presence of colour means that 8 or more models 3/21/2016 25 agree as to the direction of change (hatching: agreement of 11 or 12 models).
Roczne projekcje zmian temperatury dla bliskiej przyszłości (absolutna zmiana między 2024-2050 i 1974-2000). Żródło: Piniewski, M., Szczesniak, M. (2016)
Projekcje zmian opadu średniego rocznego dla bliskiej przyszłości (absolutna zmiana między 2024-2050 i 1974-2000). Żródło: Piniewski, M., Szczesniak, M. (2016)
1. Coraz cieplej 2. Dlaczego cieplej? 3. Ryzyko i niepewność 4. Między nami, sceptykami
Polska węglem stoi. Liczy tylko nieco ponad 0.5% ludności świata, a odpowiada za ok. 2% skumulowanej emisji globalnej dwutlenku węgla. 3/21/2016 29
30
UWAŻAM RZE INACZEJ PISANE 23 IX 2013 31
32
33
Janusz Korwin-Mikke, Europarlamentarzysta. Przemówienie w Parlamencie Europejskim, 25 czerwca 2014: [C]ost of energy is generated by the EU - thanks to the war on global warming [t]he countries occupied by the EU had paid tremendous price. The global warming if it is real is not anthropogenic. It is humbug. But it is the instrument to achieve a specific goal: ZERO GROWTH. And this goal a clandestine dream of some persons sitting among us - had been reached. For 2 trillions Euro spent and wasted. It's felony. I hope on January the Prosecution Office of EU will be established and the culprits (including the pseudoscientists, who had in bad faith supported this lunacy) will be found, named, duly prosecuted, tried and put to jail.
Taksonomia sceptyków: Sceptycy co do ocieplenia uważają, że ocieplenia nie ma. Sceptycy co do konsekwencji uważają, że ocieplenie i towarzyszące zmiany są raczej korzystne, albo o marginalnym znaczeniu. Sceptycy co do interpretacji uważają, że ocieplenie jest przede wszystkim naturalne. Sceptycy co do przeciwdziałania uważają, że ociepleniu nie da się zapobiec, albo że jest już na to za późno. Sceptycy co do priorytetów twierdzą, że istnieje wiele pilniejszych spraw. Sceptycy co do czasu podjęcia działań na razie lepiej czekać i obserwować. Sceptycy co do możliwości polityki klimatycznej uznają, że nie da się ograniczyć emisji przez międzynarodowe regulacje.
COP 14 Poznań, grudzień 2008 COP 19 Warszawa, listopad 2013 38
Zbigniew W. Kundzewicz Cieplejszy świat. Rzecz o zmianach klimatu Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 2013 40
Podziękowania: CHASE-PL Project (Climate Change Impacts for Selected Sectors in Poland) 41